• Home
  • Psychometric Properties of the Persian Version of Drivers Questionnaire in Iranian Students

Share To

Article Url


Manuscript ID : PSY-2104-1332 (R1) Visit : 175 Page: 0 - 0

Article Type: Original Research

Psychometric Properties of the Persian Version of Drivers Questionnaire in Iranian Students

Subject Areas :

gashav sharifi 1 , Abbas Abdollahi 2 , simin Hosseinian 3

1 - Department of Counselling -Al-zahra University-Tehran-Iran
2 - Department of Counseling, Faculty of Education and Psychology, Alzahra University, Tehran, Iran
3 - Department of Counseling-Faculty of Education and Psychology, -Alzahra University, Tehran, Iran

Received: 2021-04-21 Accepted : 2021-09-30 Published : 2022-05-22

Keywords: Factor analysis, Accreditation, Psychometric Assessment, Drivers Questionnaire, Keywords,

Abstract :

Psychometric Properties of the Persian Version of Drivers Questionnaire in Iranian Students AbstractThe purpose of the present study was to prepare a Persian version of the Drivers Questionnaire (Winfield, Edwards, and Reddy, 2012) and to investigate its psychometric properties among university students. The research method was testing and its statistical population was all undergraduate, master and Ph.D. students of Tehran, Al-zahra and Azad universities in 2020. Of these, 287 were selected through available sampling. The data were analyzed using Cronbach's alpha indices, composite reliability, content validity index, content validity ratio, and confirmatory factor analysis. Cronbach's alpha was 0.60 for all drivers’ Questionnaire standards. Also, the composite reliability scores 88%. CVR was more than 62% and CVI more than 79%, indicating good content validity of the scale. The results of confirmatory factor analysis showed that factor loadings were greater than 0.3 and all paths from items to hidden variables were significant at the .001 level and the scale had appropriate construct validity. CMIN/DF 1/83 (p=.001); GFI 0.92, CFI 0.91, NFI 0.90, and RMSEA 0.54 were within acceptable thresholds. Given the desirable psychometric properties of the Persian version of the Drivers Questionnaire, it can be suggested to psychologists and counselors in research and diagnostic situations.Keywords: Accreditation, Factor Analysis, Psychometric Assessment, Drivers Questionnaire

References:
_||_
Full-Text:


ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه سوق دهنده‌ها در دانشجویان ایرانی 

گشاو شریفی1،عباس عبداللهی2،سیمین حسینیان3

چکیده

 

هدف پژوهش حاضر، تهیه نسخه فارسی مقیاس سوق دهنده‌ها (وینفیلد، ادواردز و ردی 2012) و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی آن در بین دانشجویان بود. روش پژوهش همبستگی به منظور بررسی ویژگی‌های روان سنجی ابزار و جامعه آماری آن، کلیه دانشجویان کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های تهران، الزّهرا و دانشگاه آزاد تهران مرکز در سال ۱۳۹8 بود که از میان آن‌ها 287 نفر از طریق روش نمونه‌گیری در دسترس، انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از شاخص‌های آلفای کرونباخ، پایایی مرکب، شاخص روایی محتوا، نسبت روایی محتوا و تحلیل عاملی تأییدی تحلیل شد. آلفای کرونباخ برای همه مقیاس‌ها از 60/0 بالاتر بود، نتایج پایایی مرکب آزمون 88/0 بود. نسبت روایی محتوا بیشتر از 64 درصد و شاخص روایی محتوا بیشتر از 79 درصد بود که نشان از روایی محتوای مناسب مقیاس داشت. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که بار عاملی گویه‌ها بیشتر از 3/0 است و تمام مسیرها از گویه‌ها به متغیر پنهان در سطح 001/0 معنادار بودند و مقیاس از روایی سازۀ مناسبی برخوردار است. شاخص خی دو بر درجۀ آزادی با مقدار 83/1 (001/0p=)؛ نیکویی برازش 92/0، برازش تطبیقی 91/0، برازش نرم شده 90/0، ریشه میانگین خطای برآورد 54/0 در محدودۀ قابل‌ قبولی قرار داشتند. نتیجه تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که که پرسشنامه سوق دهنده‌ها دارای یک ساختار 5 عاملی است. با توجه به مطلوب بودن خصوصیات روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه سوق دهنده‌ها، می‌توان استفاده از آن را به متخصصان حوزه روان‌شناسی و مشاوره در موقعیت‌های پژوهشی و تشخیصی پیشنهاد کرد. 

کلیدواژه‌: اعتباریابی، تحلیل عاملی، روانسنجی، پرسشنامه سوق دهنده‌ها

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Psychometric Properties of the Persian Version of Drivers Questionnaire in Iranian Students

 

Abstract

 

The purpose of the present study was to prepare a Persian version of the Drivers Questionnaire (Winfield, Edwards, and Reddy, 2012) and to investigate its psychometric properties among university students. The research method was testing and its statistical population was all undergraduate, master and Ph.D. students of Tehran, Al-zahra and Azad universities in 2020. Of these, 287 were selected through available sampling. The data were analyzed using Cronbach's alpha indices, composite reliability, content validity index, content validity ratio, and confirmatory factor analysis. Cronbach's alpha was 0.60 for all drivers’ Questionnaire standards. Also, the composite reliability scores 88%. CVR was more than 62% and CVI more than 79%, indicating good content validity of the scale. The results of confirmatory factor analysis showed that factor loadings were greater than 0.3 and all paths from items to hidden variables were significant at the .001 level and the scale had appropriate construct validity. CMIN/DF 1/83 (p=.001); GFI 0.92, CFI 0.91, NFI 0.90, and RMSEA 0.54 were within acceptable thresholds. Given the desirable psychometric properties of the Persian version of the Drivers Questionnaire, it can be suggested to psychologists and counselors in research and diagnostic situations.

 

Keywords: Accreditation, Factor Analysis, Psychometric Assessment, Drivers Questionnaire

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

روانشناس بالینی مکتب تحلیل رفتار متقابل4، تایبی کاهلر5، با مبنا قرار دادن دیدگاه اریک برن6، کشف کرد که افراد قبل از پریشان و آشفته شدن7 مجموعه‌های رفتاری خاصی را نشان می‌دهند. کاهلر هر کلمه، طرز بیان8، ژشت9، موقعیت10 و ابراز چهره11 بیمارانش را ثبت کرد. وی و همکارانش پنج مورد از این زنجیره‌های رفتاری12 را فهرست بندی کرده‌اند و آن‌ها را سوق دهنده13 نامیدند (کاهلر و کاپرس14، 1974): کامل باش15، قوی باش16، سخت تلاش کن17، عجله کن18، دیگران خشنود کن19 پنج سوق دهنده وی هستند. هنگامی که این سوق دهنده‌ها وارد حوزه سازمانی می‌شوند، سبک‌های کاری گفته می‌شوند (های20، 2006؛ به نقل از کیوکیور و پیروت21، 2012). این سوق دهنده‌ها می‌توانند انگیزش و مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری مثبت و منفی افراد را تبیین کنند (رادو، دیکونو و دوبرا22، 2017). سوق دهنده‌ها، فشارهای درونی ناخودآگاه هستند که باعث می‌شوند ما کارهای خاصی را انجام دهیم، به عنوان مثال. عملی را به سرعت انجام دهیم یا با احساسات، و آن‌ها تمایل دارند تا نیازهای درونی را برآورده سازند تا رویدادهای واقعی (کیوکیور و پیروت، 2012). کاهلر مشاهده کرد که افراد در موقعیت‌های دردسرساز هیجانی، بدون نشان دادن مشکلی، به نظر می‌رسید تحت کنترل یک سوق دهنده یکی یا ترکیبی ازسوق دهنده‌ها باشند (هازل23، 1989).

افراد دارای سوق دهنده «کامل باش» وظایف، اشخاص، چیزها و اظهارات را از نظر "بیشتر" یا "کمتر خوب" تخمین می­زنند. آن‌ها در زمینه‎هایی عمل می‌کنند که استانداردهای بالا و پایین از اهمیت بالایی برخوردار بوده و به خوبی ساماندهی شده باشند (نووی24، 1997). آن‌ها اصرار دارند تا امور را تا حد امکان "عالی" جلوه دهند، در حالی که یک "خوب"، کافی و مناسب‌تر است. هنگامی که سطح انرژی آن‌ها به دلیل تمایل به انجام همه کارها کاهش یافته باشد، در برنامه‌ریزی فعالیت‌های خود به مشکل برمی‌خورند. افرادی که سوق دهنده «عجله کن» را دارند، معتقدند که اگر همه کارها را در مدت زمان کوتاهی انجام دهند، ارزش اضافی را به کار خود اضافه می کنند و بنابراین این امکان وجود دارد: عجله کنند، سریعتر صحبت کنند. حرف دیگران را قطع کنند و جملات آنان را تکمیل کنند؛ در موقعیت‌های بحرانی درگیر شوند و انجام کارها را در لحظات آخر انجام دهند. جنبه‌های منفی این سوق دهنده عبارتند از: تأخیر و انباشت زمان، برنامه ریزی زمان ضعیف؛ ناتوانی در برآورد زمان و انرژی در یک فعالیت و عدم توجه به جزئیات. ویژگی این افراد این است که آن‌ها تحت فشار زمان کار می‌کنند زیرا انرژی آن‌ها زیاد است (وودورث و دایوینسنتی25، 2003). افراد با سوق دهنده «دیگران خشنود کن»، رضایت شخصی را در این واقعیت می‌یابند که افراد آن‎ها را به خاطر انجام کارها مورد ارزیابی قرار می‎دهند. آن‌ها دلسوز26، همدل27، تاب آور28 و انعطاف پذیر29 هستند. ویژگی‎ها این افراد این است که غالباً آن‎ها دیگران را می‌بخشند، آن‌ها نیازهای خود را فاش نمی‌کنند،  آن‌ها با دیگران موافقت می‌کنند، سعی می­کنند از درگیری جلوگیری کنند، آن‌ها نگران این هستند که دیگران را «اذیت نکنند». پیامدهای منفی این رفتارها عبارتند از: آن‌ها اعضای خوبی در یک تیم هستند، اما رهبران خوبی نیستند؛ آن‌ها تحمل می‌کنند تا اطمینان حاصل کنند که دیگران را خوشحال می‌کنند (نه همیشه با اثر دلخواه)؛ وقتی با کیفیت پایین کار روبرو می‌شوند، خود را سرزنش کرده و افسرده می‌شوند. وقتی چیزی رضایت‌بخش نیست، بسیار تحمل می‌کنند. آن‌ها انتظار دارند دیگران بدون گفتن آنچه می‌خواهند بدانند، سازش کنند. یکی از اصول افرادی که سوق دهنده « قوی باش» را دارند، این است که یک فعالیت ویژه زمانی ارزشمند است که توأم با صرف انرژی زیاد، استرس، نگرانی و تلاش باشد. آن‌ها تمایل دارند در شرایطی قرار بگیرند که افراد عادی آن را غیرمنطقی و ناممکن می‌دانند. ویژگی‌های خاص آن‎ها عبارتند از: فشار آوردن به خود ، غالباً با صدای بلند صحبت می‌کنند، مسئولیت‌های خود را انجام می‌دهند، تحت فشار کارها را به خوبی انجام می‌دهند، از دیگران درخواست کمک نمی‌کنند (آن‌ها دوست دارند روی پای خود بایستند). انجام این چنین رفتارهایی پیامدهایی دارند که عبارتند از: اینگونه افراد احساسات بسیار کمی را نشان می‌دهند، می‌توانند دیگران را آب کنند (استینر30 و همکاران، 2003). افرادی دارای سوق دهنده «سخت تلاش کن  یا سختش کن»هستند، انرژی زیادی را برای انجام یک فعالیت صرف می‌کنند و «راه سخت» را برای دستیابی به یک کار انتخاب می‌کنند. این گونه افراد در انجام پروژه‌ها و موقعیت‌هایی که نیاز به انرژی و تلاش زیاد جهت تکمیل کردن آنان مورد نیاز است، بسیار مفید هستند. رفتار احتمالی: آن‌ها «بلوف می‌ زنند» و «ناسازگار» هستند، همزمان چندین پروژه را در دست اجرا دارند، انرژی و تلاش خود را در انجام کار متلاشی می‌کنند، دیگران را به فکر کردن و "انجام کارها" برای آن‌ها دعوت می‌کنند. عواقب این رفتار عبارتند از: از کار اصلی منحرف می‌شود، در تکمیل پروژه‎ها مشکلاتی به وجود می‎آورند، پروژه‎ها را شروع می‎کنند و بعد علاقه و انرژی خود را از دست می‌دهند، ممکن است قدرت دیگران را تضعیف کند (استینر و همکاران، 2003).

سوق دهنده‎ها دارای ارزش بقا هستند. در انسان ابتدایی نیرومند بودن، تسلیم نشدن، تلاش برای تحقق خود، سریع بودن و دوست داشتن بودن برای بقا ضروری است. کودک طبیعی را در کودکان سه ساله مشاهده کنید: آن‌ها سخت بازی می‌کنند، می‌خواهند خوشحال شوند و خوشحال کنند، به سختی تلاش می‌کنند و به سمت خودشکوفایی (کمال) سوق داده می‌شوند (گلرت31، 1975). همچنین، سوق دهنده‎ها در تشخیص روانپزشکی و در برنامه‌ریزی درمانی دارای اهمیت اند. رفتار پیش نویس ناسازگارانه و ناخوشایند از موقعیت خوب بودن شروع می‎شود و به وسیله یكی از پنج سوق دهنده‌ها جایگزین می‌شود كه به شخص اجازه می‌دهد برای مدت كوتاهی از احساسات پریشانی‌كننده كه بخشی از پیش نویس زندگی او است رهایی یابد (من اگر عجله کنم یا به سختی کار کنم، خوب می‌شوم و غیره). بنابراین سوق دهنده‌ها مؤلفه‌های خوب نبودن پیش نویس زندگی را ارائه نمی‌دهند (فولکووسکی و مان32، 1989).

گذشته از مشاهدات نظری، در موقعیت‌های ویژه مطالعات زیادی در مورد سوق دهنده‎ها انجام شده است (در کلیه مواردی که سوق دهنده‌های افراد مشخص شده است، به نظر می‎رسد که این امر با قضاوت بالینی انجام شده است). لیپرت33 (1976) اظهار داشت که افراد الکلی، برنامه خود را در مقابله با وجود هر یک از سوق دهنده‌ها ارائه می‌کنند. به جای توسعه‌دادن سوق دهنده دیگران خشنود کن، آن‌ها می‌گویند که خودت را در درجه اول اهمیت قرار بده؛ به جای سوق دهنده کامل باش، می‌گویند کمال‌گرا نباش و به جای سوق دهنده قوی باشد، می‌گویند تسلیم شو، رها شو؛ به جای سوق دهنده عجله کن، یک روز را در لحظه خلاصه کن و به جای سوق دهنده به سختی تلاش کن، آن‌ها می‌گویند بر خود سخت نگیر. کاهلر (1976) در مورد چگونگی ارتباط سوق دهنده‌های مردم با تصمیمات خود در مورد طلاق بحث کرد. هاربیسون34 (1978) در مورد فردی که به سرطان پستان مبتلا شده بود گزارش ارائه داد. او دریافت كه موفقیت فرد بر سرطان متأثر از سوق دهنده «قوی باش» پدر و مادر خود بوده است. کورسور35 (1979) دریافت که سوق دهنده «کامل باش» زندانیان زندانی امنیت فدرال چگونه تحت تأثیر سوق دهنده‌های زندانبان قرار داشت و برای زندانیان ارزشمند شد. اندرِوارثا36 (1982) در بررسی سه فرد مبتلا به اختلال بی‌اشتهایی عصبی دریافت که سوق‌دهنده های کامل باش، دیگران را خشنود کن و به سختی تلاش کن با این نوع اختلال همبستگی داشتند. لیسترو روزن و رایت37 (1985) در مطالعه بر روی افراد با اضافه وزن بالا دریافتند که سوق دهنده‌های کامل باش و دیگران خشنود کن با اضافه وزنی افراد در ارتباط بود (به نقل از هازل، 1989).

همانطور که مشاهده می‌شود، سوق دهنده‌ها در زندگی افراد دارای اهمیت فراوانی هستند و ارزش تشخیصی و درمانی در مداخلات روانشناسی دارند. چرا که درجه ارزش و اهمیت آنان در بین افراد متفاوت است- چنانچه نتایج مطالعات فوق این مسأله را تأیید کرده‌اند- در نتیجه تلاش برای سنجش سوق دهنده‌های افراد براساس یک ابزار معتبر و پایا ارزشمند است. پژوهش حاضر به بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه سوق دهنده‌ها مبتنی بر نظریه تحلیل رفتار متقابل اریک برن می‌پردازد. این پرسشنامه توسط تیمی از متخصصان بریتانیایی در منابع انسانی طراحی شده است که به سرپرستی ریچارد وینفیلد، کلیف ادواردز و مایکل ردی38 (2012)تهیه شده است. پرسشنامه پنج سوق دهنده را ارزیابی می‌کند که عبارتند از: کامل باش، عجله کن، دیگران خشنود کن، قوی باش، سخت تلاش کن. پرسش نامه مذکور شامل 60 سوال است و هر 12 سؤال یک سوق دهنده را می‌سنجند (بازیابی از سایت برفی گروپ39). با توجه به اینکه در کشور پرسشنامه‌ای بومی شده جهت سنجش سوق دهنده‌های افراد وجود ندارد؛ لذا، هدف این پژوهش بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه سوق دهنده‌ها در دانشجویان ایرانی در سال ۹8 است. سؤالات پژوهش حاضر به شرح زیر بودند:

1.        آیا  پرسشنامه سوق دهنده‎ها دارای روایی صوری و روایی محتوای مناسب است؟

2.       آیا پرسشنامه سوق دهنده‎ها دارای اعتبار مناسب است؟

3.       آیا پرسشنامه سوق دهنده‎ها دارای روایی سازه و روایی همگرایی مناسبی است؟

 

روش پژوهش

روش پژوهش حاضر، آزمون‌سازی است و با توجه به پرسشنامه سوق دهنده‌ها و روش گردآوردی داده‌ها، طرح آن همبستگی است. جامعه آماری دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های تهران، الزّهرا،دانشگاه آزاد تهران مرکز  بودند که برای برآورد دقیق حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و 287 نفر  152 نفر دختر و 135  نفر پسر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. شرایط ورود به پژوهش، مبتلا نبودن به اختلال جسمانی و روانی مزمن و مصرف نکردن داروهای روان‌پزشکی بصورت خود گزارشی از شرکت کنندگان بود. جهت تجزیه و تحلیل دادها از نرم افزارهای آماری SPSS نسخه25 و R نسخه3.6.2 استفاده گردید.

ابزارهای پژوهش

1.پرسشنامه سوق دهنده‌ها: پرسشنامه‌ای با 60 سؤالی با لیکرت 10 درجه‌ای از کمترین، نمره صفر تا بیشترین، نمره 9 است. خرده مقیاس‌ سوق دهنده قوی باش شامل 12 سوال:( 12b,11c,10d,9e,8a,7b,6c,5d,4c,3d,2e,1a )، خرده مقیاس‌ سوق دهنده کامل باش شامل سوالات :( 12c,11d,10e,9a,8,b,7c,6d,5e,4d,3e,2a,1b)، سوالات خرده مقیاس‌ سوق دهنده سخت تلاش کن عبارتند:( 12b,11e,10a,9b,8c,7d,6e,5a,4e,3a,2b,1c)، سوالات خرده مقیاس‌ سوق دهنده عجله کن (12e,11a,10b,9c,8d,7e,6a,5b,4a,3b,2c,1d)، خرده مقیاس‌ سوق دهنده دیگران خشنودکن از سوالات (12a,11b,10c,9d,8e,7a,6b,5c,4b,3c,2d,1e) تشکیل شده اند این پرسشنامه توسط تیمی از متخصصان انگلیسی منابع انسانی به سرپرستی ریچارد وینفیلد،کلیف ادواردز و مایکل ردی طراحی شده است.

 

2. پرسشنامه نئو: پرسشنامه شخصيتي NEO-FFI توسط مك كري و كاستا روي 208 نفر از دانشجويان آمريكايي به فاصله سه ماه اجرا گرديد كه ضرايب اعتبار آن بين 83/0 تا 75/0 به دست آمده است. اعتبار درازمدت اين پرسشنامه نيز مورد ارزيابي قرار گرفته است. يك مطالعه طولاني 6 ساله روي مقياس‌هاي روان آزردگي خويي، برون گرايي و باز بودن نسبت به تجربه، ضريب‌هاي اعتبار 68/0 تا 83/0 را در گزارش‌هاي شخصي و نيز در گزارش‌هاي زوج‌ها نشان داده است . ضريب اعتبار دو عامل سازگاري و باوجداني به فاصله دو سال به ترتيب 79/0 و 63/0 بوده است (مك كري و كاستا، 1983به نقل از گروسي فرشي، 1380). در هنجاريابي آزمون NEO كه توسط گروسي فرشي (1380)‌ روي نمونه‌اي با حجم 2000 نفر از بين دانشجويان دانشگاه‌هاي تبريز، شيراز و دانشگاه‌هاي علوم پزشكي اين دو شهر صورت گرفت ضريب همبستگي 5 بعد اصلي را بين 56/0 تا 87/0 گزارش كرده است. ضرايب آلفاي كرونباخ در هر يك از عوامل اصلي روان آزردگي خويي، برون گرايي، باز بودن، سازگاري و با وجداني به ترتيب 86/0، 73/0، 56/0، 68/0 و 87/0 به دست آمد. جهت بررسي اعتبار محتوايي اين آزمون از همبستگي بين دو فرم گزارش شخصي (S) و فرم ارزيابي مشاهده گر (R)، استفاده شد، كه حداكثر همبستگي به ميزان 66/0 در عامل برون گرايي و حداقل آن به ميزان 45/0 در عامل سازگاري بود (گروسي فرشي، 1380).  در پژوهش آتش روز (1386) با استفاده از روش همساني دروني، ضريب آلفاي كرونباخ براي هر يك از 5 صفت : روان آزردگي خويي ، برون گرايي، گشودگي، سازگاري و وجداني بودن به ترتيب 74/0، 55/0، 27/0، 38/0 و 77/0 به دست آمد.

شیوۀ اجرا

به ‌منظور ترجمه مقیاس سوق دهنده‌ها، روش بریزلین استفاده شد (بریزلین، لونر و بری40، 1986). در این روش از دو نفر که به زبان فارسی و انگلیسی مسلط بودند، خواسته شد تا نفر اول، متخصص روان‌شناسی، ورژن انگلیسی مقیاس را به فارسی ترجمه کند و از نفر دوم، متخصص زبان انگلیسی که هیچ اطلاعی از مقیاس انگلیسی و جملاتش نداشت، خواسته شد تا جملات ترجمه‌شده را به انگلیسی ترجمه کند. نسخه اولیه ترجمه‌شده با شماری از متخصصان در میان گذاشته شد و اشکالات آن، رفع شد. در انتها نسخه ترجمه‌شده با نسخه اصلی مقایسه شد و اشکالات آن رفع شد. سپس به‌منظور گرفتن بازخورد از شرکت‌کننده‌ها جهت درک محتوای گویه‌ها و رفع اشکالات احتمالی، مقیاس در بین 40 نفر از دانشجویان 20 نفر دختر و 20 نفر پسر به‌صورت در دسترس پخش شد و ابهامی که در برخی از کلمات پنج تا از گویه‌ها وجود داشت، رفع شد. قبل از پخش پرسشنامه‌ها، به شرکت‌کنندگان در مورد اصل رازداری اطمینان‌خاطر داده شد و پرسشنامه‌ها، بدون مشخصات، تکمیل گردید. هم‌چنین آن‌ها از اینکه اطلاعاتشان در تجزیه ‌و تحلیل نهایی داده‌های پژوهش، به کار گرفته خواهد شد، به‌روشنی مطلع شدند. جهت تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها و بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس سوق دهنده‌ها نسخه فارسی از نرم‌افزارهای SPSS نسخه25، R ورژن 3.6.2، روش تحلیل عاملی تأییدی در مدل‌سازی معادلات ساختاری، ضرایب میانگین واریانس استخراج‌شده41، حداکثر مجذور واریانس مشترک42 و میانگین مجذور واریانس مشترک43 استفاده شد. مزایای استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری عبارت‌اند از: 1. برآورد آماری با در نظر گرفتن خطای اندازه‌گیری در فرایند برآورد، 2. ارائه شاخص‌های برازندگی برای تحلیل عاملی تأییدی و 3. شناسایی بهتر برای روایی همگرا و اعتبار سنجی برای ابزارها را فراهم می‌کند (کلاین44، 2015).

یافته‌ها

از لحاظ سنی شرکت‌کنندگان در رده سنی 22-27 ؛ 26.1 درصد و در رده سنی 27-32؛ 36.9 درصد؛ در رده سنی بالایی 32، 36.9 درصد بودند و ازلحاظ وضعیت تأهل، 29.6 درصد متأهل و  70.4 درصد مجرد بودند. از مجموع شرکت‌کنندگان،  176 نفر در مقطع کارشناسی بودند، 75 نفر در مقطع کارشناسی ارشد، 36 نفر در مقطع دکتری دانشگاه بودند. قبل از انجام تحلیل‌های آماری، آزمون‌های مقدماتی برای بررسی داده‌های ازدست‌رفته، داده‌های پرت و نرمال بودن داده‌ها انجام شد. داده‌های پرت با استفاده از شاخص فاصله ماهالانوبیس45 شناسایی و از مجموع داده‌ها حذف گردید. در این پژوهش از شاخص های کجی و کشیدگی جهت بررسی نرمال بودن داده ها استفاده شده است. ارزش اعداد در دامنه بین 2± برای کجی و 3± برای کشیدگی شرط نرمال بودن داده محسوب می‌شود (رائو46، 2011). در جدول 1، ویژگیهای توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و شاخص‌های شکل توزیع نمرات (کجی و کشیدگی ارائه شده است) مربوط به هر یک از گویه‌های پرسشنامه ارائه شده است.

 

 

جدول 1. میانگین، انحراف استاندارد و شاخص‌های شکل توزیع گویه‌های مقیاس سوق دهنده‌ها

کشیدگی

کجی

انحراف استاندارد

میانگین

                                            گویه‌ها

ردیف

5/1

6/1-

62/0

66/2

تحمل و بردباری برای من یک دارایی ارزشمند است.

1A

34/0

2/1-

66/0

57/2

من دوست دارم ببینم که دیگران تمام تلاششان را به کار می‌برند تا کارهایشان را به بهترین شکل انجام دهند.

1B

67/0

4/1-

66/0

6/2

با توجه به تلاشی که از خود نشان می‌دهم باید نتیجه بهتری بدست بیاورم.

1  C

68/1-

27/0-

88/0

13/2

بسیاری از کارهایم را در دقیقه نود انجام می‌دهم.

1D

67/1-

05/0

86/0

97/1

من بیشتر خود را با خواسته های دیگران وفق می‌دهم تا با خواسته های خودم.

1E

18/1

47/1-

57/0

65/2

بی ملاحظگی و بی دقتی مرا ناراحت می کند.

2A

46/1-

18/0-

81/0

09/2

مشغول بودن به کاری از به پایان رساندن آن مرا بیشتر خوشحال می‌کند.

2B

54/1-

27/0-

84/0

14/2

وقتی دیگران کُند صحبت می کنند، می‌خواهم به میان حرفشان بپرم یا جمله شان را تمام کنم.

2C

35/0

23/1-

64/0

57/2

نیازهای دیگران را نسبتاً خوب حدس می‌زنم.

2D

288/0-

13/1

75/0

49/1

واکنش من هنگامی که کسی احساساتی می شود، به شوخی گرفتن یا انتقاد است.

2E

47/0-

86/0-

69/0

44/2

مهم نیست کارها چقدر سخت باشند، من همیشه انرژی لازم را دارم.

3A

54/0

32/1-

64/0

5/2

من ترجیح می دهم کمترین زمان لازم را برای رسیدن به یک مکان صرف کنم.

3B

05/1-

16/0-

84/0

08/2

اگر کسی مرا دوست نداشته باشد، یا سخت تلاش می‌کنم تا مرا دوست بدارد یا از او دور می شوم.

3C

42/1-

21/0-

80/0

11/2

 به ندرت احساس آسیب دیدگی یا صدمه می‌کنم.

3D

66/1

64/1-

58/0

60/2

اگر قرار باشد کاری به درستی انجام شود، ترجیح می‌دهم خودم آن کار را انجام دهم.

3E

40/1-

44/0-

82/0

22/2

من در برابر افراد کند و آهسته (slow) ، صبوری خود را از دست می‌دهم.

4A

36/0-

96/0-

69/0

47/2

معمولاً ترجیح می‌دهم خواسته های دیگران را قبل از تصمیم گیری درباره چیزی در نظر بگیرم.

4B

31/1-

52/0-

81/0

26/2

من ظاهر آرامی دارم، حتی زمانی که احساساتی می شوم یا تحت فشار قرار می گیرم.

4C

73/0-

78/0-

73/0

40/2

من برای انجام کارهای ضعیف (بی‌کیفیت) بهانه نمی‌آورم و آن را توجیه نمی‌کنم.

4D

14/1-

74/0

83/0

64/1

رسیدن به پایان کارها حسی در من ایجاد می‌کند که آن را دوست ندارم.

4E

23/1

50/1-

58/0

65/2

من برای انجام کارها تلاش زیادی می کنم.

5A

15/0-

06/1-

688/0

50/2

گاهی بهتر است فقط کار را انجام دهیم و بحث را بعداً ادامه دهیم.

5B

51/0-

911/0-

71/0

44/2

برای پرسیدن از علایق دیگران با احتیاط رفتار می‌کنم.

5C

87/0

51/1-

67/0

62/2

من به دیگران اجازه نمی‌دهم خیلی روی من نظارت داشته باشند.

5D

29/1-

49/0-

80/0

25/2

گاهی اوقات به سختی می توانم جلوی خودم را بگیرم که اشتباهات دیگران را اصلاح نکنم.

5E

88/0-

72/0-

75/0

36/2

گاهی اوقات خیلی سریع صحبت می کنم.

6A

57/1

59/1-

56/0

68/2

وقتی دیگران از من ناراحت یا ناراضی هستند ناراحت و معذب می شوم.

6B

45/2

81/1-

51/0

73/2

من از افراد فضول خوشم نمی آید.

6C

59/0

38/1-

66/0

59/2

همیشه می توان امور را اصلاح کرد و بهبود بخشید.

6D

52/1-

10/0-

82/0

05/2

من به "راه آسان" اعتقاد ندارم.

6E

17/0-

07/1-

69/0

50/2

من فکر می‌کنم با دیگران بسیار محتاطانه رفتار می‌کنم.

7A

35/0-

88/0-

66/0

47/2

زمانی که احساس کنم خیلی بیشتر از حد نیاز کار کرده ام، باز، می‌توانم از پس کارها بربیایم.

7B

33/1

50/1-

53/0

68/2

من ترجیح می دهم کارها را به بهترین شکل انجام دهم حتی اگر زمان بیشتری از من بگیرد.

7C

31/1-

37/0-

80/0

20/2

من برای شروع کار تمایل زیادی دارم اما پس از آن، به تدریج انرژی و علاقه ام را از دست می‌دهم.

7D

15/1-

54/0-

78/0

28/2

من اغلب می‌خواهم کارهای زیادی را به پایان برسانم، در نتیجه وقت کم می آورم.

7E

52/1-

28/0-

84/0

14/2

من آن کسی که شما او را نرم و ملایم می‌خوانید، نیستم.

8A

87/0

34/1-

53/0

67/2

من ترجیح می دهم که در همان بار اول، کارها را درست انجام دهم تا اینکه مجبور باشم دوباره آنها را انجام دهم.

8B

47/0-

92/0-

71/0

45/2

گاهی اوقات حرفهایم را تکرار می‌کنم، زیرا مطمئن نیستم دیگران حرف من را درک کرده باشند.

8C

41/0-

91/0-

70/0

46/2

وقتی کارهای زیادی وجود دارد که باید آنها را انجام دهم، انرژی من اغلب در بالاترین حد است.

8D

40/1-

42/0-

82/0

21/2

وقتی کسی از من درخواستی دارد، نه گفتن برایم بسیار سخت است.

8E

51/2

66/1-

53/0

71/2

من دوست دارم از کلمات، درست استفاده کنم.

9A

06/2

80/1-

60/0

65/2

من دوست دارم قبل از شروع کار، گزینه های مختلف را بررسی کنم.

9B

95/-

74/0-

77/0

35/2

من دوست دارم قبل از به پایان رساندن کار اولم، به کار بعدی فکر کنم.

9C

20/2

70/1-

60/0

70/2

وقتی مطمئن هستم که کسی مرا دوست دارد، راحت تر هستم.

9D

02/1

45/1-

65/0

56/2

من می‌توانم دشواری های زیادی را تحمل کنم بدون اینکه دیگران بفهمند.

9E

20/1-

50/0-

78/0

26/2

افرادی که فقط می خواهند چیزی را به پایان برسانند مرا عصبی می‌کنند.

10A

63/1-

16/0-

86/0

06/2

من ترجیح می دهم کارها را فی البداهه انجام دهم تا اینکه برنامه ریزی کنم.

10B

32/1-

25/0-

78/0

14/2

اگر فردی نمی داند که من چه می خواهم، ترجیح می‌دهم مستقیماً از او نپرسم.

10C

46/0-

91/0-

70/0

45/2

دیگران در مورد مشکلات زندگی زودتر از من ناله و شکایت می کنند.

10D

30/2

50/1-

53/0

72/2

من ترجیح می دهم خودم، خود را اصلاح کنم تا اینکه دیگران مرا اصلاح کنند.

10E

38/1-

34/0-

80/0

18/2

اگر 20٪ زمان بیشتری داشتم، آرام تر بودم.

11A

24/2

14/1-

55/0

70/2

من اغلب لبخند می زنم و وقتی که دیگران با من صحبت می کنند در تأیید آنها سر تکان می‌دهم.

11B

41/0-

95/0-

70/0

46/2

هنگامی که دیگران هیجان زده می شوند، می توانم خیلی خونسرد و منطقی باقی بمانم.

11C

75/0-

90/0-

77/0

42/2

ممکن است کاری را به خوبی انجام بدهم اما باز هم از خودم انتقاد کنم.

11D

17/0-

98/0-

65/0

50/2

برای به پایان رساندن کاری، موارد زیادی را باید در نظر داشت که البته کار سختی است.

11E

84/0

47/1-

65/0

61/2

حس ششم من درباره اینکه کسی مرا دوست دارد یا ندارد خوب کار می‌کند.

12A

90/1

54/1-

59/0

68/2

من فکر می کنم که عقل و استدلال در بلندمدت بهتر از احساسات عمل می‌کنند و نتیجه بهتری به دست می‌دهند.

12B

70/1

43/1-

56/0

69/2

من تمایل دارم ببینم چگونه می توان چیزی را سریعاً بهبود بخشید.

12C

93/0-

53/0-

72/0

30/2

بعضی از مردم عادت دارند که کارها را بیش از حد ساده کنند.

12D

73/0-

76/0-

72/0

39/2

گاهی اوقات هر چه کار بیشتر باشد، من بیشترِ آن‌ها را انجام می دهم.

12E

همانگونه که در جدول 1، مشاهده می­شود مقدار بدست آمده، نشان از برقراری مفروضه نرمال بودن داده های حاصل از ابزار پژوهش برای تمامی گویه‌ها دارد.

در بررسی ویژگی‌های روانسنجی مقیاس از رویکرد کلاسیک تحلیل آزمون (روایی و اعتبار) استفاده شد. ابتدا روایی محتوا ، روایی صوری و پایایی مقیاس و پس از آن روایی سازه مقیاس مورد بررسی قرار گرفت. در پایان پس از تأیید مدل نهایی و بدست آمدن نسخه ایرانی پرسشنامه سوق دهنده‌ها نمرات خام با استفاده از نمرات معیار T تعیین و نقطه برش تعیین شد.

 

روایی محتوا: روایی محتوا به این موضوع می‌پردازد که گویه‌ها تا چه میزانی، هدف موضوع را پوشش می‌دهند. معروف‌ترین روش‌های کمی برای اندازه‌گیری روایی محتوا در مقیاس‌های لیکرتی، نسبت روایی محتوا47 و شاخص روایی محتوا48 است (کلتون و کاورت، 2007). برای اندازه‌گیری نسبت روایی محتوا از بیست نفر متخصص روانشناسی خواسته شد تا هر آیتم را بر اساس نمره سه ‌قسمتی 1. ضروری نیست؛ 2. مفید است اما ضروری نیست؛ و ۳. ضروری است نمره‌گذاری نمایند. بر اساس جدول لاوشه49 و با توجه به تعداد متخصصان، اگر عدد شاخص از 62 درصد بزرگ‌تر باشد، وجود گویه مربوطه در سطح p<.05، ضروری و معنادار است (لاوشه، 1975). فرمول نسبت روایی، به‌صورت زیر است که ne، تعداد متخصصانی است که به گویه، نمره «ضروری است» داده‌اند و N، تعداد متخصصان است. هیچ گویه‌ای حذف نشد و ضرایب، بالای 62 درصد بود؛ نتایج به‌دست‌آمده، در جدول 2، قابل مشاهده است.

نسبت روایی محتوا = 

شاخص روایی محتوا بر اساس سه معیار «سادگی و روان بودن»؛ «مربوط بودن» و «واضح و شفاف بودن» در طیف لیکرت چهارگزینه‌ای سنجیده می‌شود و نمره گویه، باید بیشتر از ۷۹/0 باشد (والتز، استریکلند و لنز50، 2010؛ لین 51و همکاران، 2006).

شاخص روایی محتوا) = تعداد کل افراد / تعداد افرادی که به سؤال، نمره ۳ یا ۴ داده‌اند).

در شاخص روایی محتوا نیز، نیاز به اصلاح و یا حذف گویه‌ای نبود. نتایج به‌دست‌آمده، در جدول 2، قابل مشاهده است.

جدول ۲: میزان نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا برای مقیاس سوق دهنده‌ها

CVI

CVR

 

وضوح یا شفاف بودن

 (۱ تا 3)

مربوط بودن

 (۱ تا ۴)

سادگی و روان بودن

(۱ تا ۴)

ضروری

بودن

(۱ تا 3)

گویه‌ها

ردیف

90%

90%

1

80%

تحمل و بردباری برای من یک دارایی ارزشمند است.

1A

90%

90%

90%

80%

من دوست دارم ببینم که دیگران تمام تلاششان را به کار می‌برند تا کارهایشان را به بهترین شکل انجام دهند.

1B

1

90%

90%

1

با توجه به تلاشی که از خود نشان می‌دهم باید نتیجه بهتری بدست بیاورم.

1  C

1

1

1

1

بسیاری از کارهایم را در دقیقه نود انجام می‌دهم.

1D

1

1

1

1

من بیشتر خود را با خواسته های دیگران وفق می‌دهم تا با خواسته های خودم.

1E

1

1

1

1

بی ملاحظگی و بی دقتی مرا ناراحت می کند.

2A

1

1

1

1

مشغول بودن به کاری از به پایان رساندن آن مرا بیشتر خوشحال می‌کند.

2B

1

1

1

1

وقتی دیگران کُند صحبت می کنند، می‌خواهم به میان حرفشان بپرم یا جمله شان را تمام کنم.

2C

1

1

1

1

نیازهای دیگران را نسبتاً خوب حدس می‌زنم.

2D

90%

80%

1

1

واکنش من هنگامی که کسی احساساتی می شود، به شوخی گرفتن یا انتقاد است.

2E

1

80%

90%

65%

مهم نیست کارها چقدر سخت باشند، من همیشه انرژی لازم را دارم.

3A

1

80%

1

1

من ترجیح می دهم کمترین زمان لازم را برای رسیدن به یک مکان صرف کنم.

3B

1

1

90%

1

اگر کسی مرا دوست نداشته باشد، یا سخت تلاش می‌کنم تا مرا دوست بدارد یا از او دور می شوم.

3C

1

1

90%

1

 به ندرت احساس آسیب دیدگی یا صدمه می‌کنم.

3D

1

1

1

1

اگر قرار باشد کاری به درستی انجام شود، ترجیح می‌دهم خودم آن کار را انجام دهم.

3E

1

1

1

1

من در برابر افراد کند و آهسته (slow) ، صبوری خود را از دست می‌دهم.

4A

90%

1

1

1

معمولاً ترجیح می‌دهم خواسته های دیگران را قبل از تصمیم گیری درباره چیزی در نظر بگیرم.

4B

1

1

1

1

من ظاهر آرامی دارم، حتی زمانی که احساساتی می شوم یا تحت فشار قرار می گیرم.

4C

80%

80%

80%

65%

من برای انجام کارهای ضعیف (بی‌کیفیت) بهانه نمی‌آورم و آن را توجیه نمی‌کنم.

4D

90%

80%

80%

80%

رسیدن به پایان کارها حسی در من ایجاد می‌کند که آن را دوست ندارم.

4E

1

1

1

1

من برای انجام کارها تلاش زیادی می کنم.

5A

90%

8%

80%

65%

گاهی بهتر است فقط کار را انجام دهیم و بحث را بعداً ادامه دهیم.

5B

90%

80%

80%

65%

برای پرسیدن از علایق دیگران با احتیاط رفتار می‌کنم.

5C

1

90%

90%

80%

من به دیگران اجازه نمی‌دهم خیلی روی من نظارت داشته باشند.

5D

1

1

1

1

گاهی اوقات به سختی می توانم جلوی خودم را بگیرم که اشتباهات دیگران را اصلاح نکنم.

5E

1

1

1

1

گاهی اوقات خیلی سریع صحبت می کنم.

6A

1

1

1

1

وقتی دیگران از من ناراحت یا ناراضی هستند ناراحت و معذب می شوم.

6B

80%

80%

80%

65%

من از افراد فضول خوشم نمی آید.

6C

1

90%

90%

1

همیشه می توان امور را اصلاح کرد و بهبود بخشید.

6D

80%

80%

90%

1

من به "راه آسان" اعتقاد ندارم.

6E

1

1

90%

80%

من فکر می‌کنم با دیگران بسیار محتاطانه رفتار می‌کنم.

7A

1

90%

1

1

زمانی که احساس کنم خیلی بیشتر از حد نیاز کار کرده ام، باز، می‌توانم از پس کارها بربیایم.

7B

1

1

1

1

من ترجیح می دهم کارها را به بهترین شکل انجام دهم حتی اگر زمان بیشتری از من بگیرد.

7C

90%

90%

90%

80%

من برای شروع کار تمایل زیادی دارم اما پس از آن، به تدریج انرژی و علاقه ام را از دست می‌دهم.

7D

90%

90%

90%

80%

من اغلب می‌خواهم کارهای زیادی را به پایان برسانم، در نتیجه وقت کم می آورم.

7E

90%

80%

1

65%

من آن کسی که شما او را نرم و ملایم می‌خوانید، نیستم.

8A

1

1

1

80%

من ترجیح می دهم که در همان بار اول، کارها را درست انجام دهم تا اینکه مجبور باشم دوباره آنها را انجام دهم.

8B

90%

80%

90%

65%

گاهی اوقات حرفهایم را تکرار می‌کنم، زیرا مطمئن نیستم دیگران حرف من را درک کرده باشند.

8C

90%

90%

90%

65%

وقتی کارهای زیادی وجود دارد که باید آنها را انجام دهم، انرژی من اغلب در بالاترین حد است.

8D

1

1

1

1

وقتی کسی از من درخواستی دارد، نه گفتن برایم بسیار سخت است.

8E

1

1

90%

1

من دوست دارم از کلمات، درست استفاده کنم.

9A

1

90%

1

80%

من دوست دارم قبل از شروع کار، گزینه های مختلف را بررسی کنم.

9B

90%

80%

1

1

من دوست دارم قبل از به پایان رساندن کار اولم، به کار بعدی فکر کنم.

9C

1

1

1

1

وقتی مطمئن هستم که کسی مرا دوست دارد، راحت‌تر هستم.

9D

1

1

1

1

من می‌توانم دشواری های زیادی را تحمل کنم بدون اینکه دیگران بفهمند.

9E

1

90%

90%

1

افرادی که فقط می خواهند چیزی را به پایان برسانند مرا عصبی می‌کنند.

10A

90%

80%

80%

80%

من ترجیح می دهم کارها را فی البداهه انجام دهم تا اینکه برنامه ریزی کنم.

10B

1

1

1

80%

اگر فردی نمی داند که من چه می خواهم، ترجیح می‌دهم مستقیماً از او نپرسم.

10C

1

1

1

1

دیگران در مورد مشکلات زندگی زودتر از من ناله و شکایت می کنند.

10D

1

1

90%

80%

من ترجیح می دهم خودم، خود را اصلاح کنم تا اینکه دیگران مرا اصلاح کنند.

10E

90%

90%

1

1

اگر 20٪ زمان بیشتری داشتم، آرام تر بودم.

11A

90%

1

90%

1

من اغلب لبخند می زنم و وقتی که دیگران با من صحبت می کنند در تأیید آنها سر تکان می‌دهم.

11B

90%

90%

1

80%

هنگامی که دیگران هیجان زده می شوند، می توانم خیلی خونسرد و منطقی باقی بمانم.

11C

1

1

1

1

ممکن است کاری را به خوبی انجام بدهم اما باز هم از خودم انتقاد کنم.

11D

1

1

1

1

برای به پایان رساندن کاری، موارد زیادی را باید در نظر داشت که البته کار سختی است.

11E

1

90%

90%

80%

حس ششم من درباره اینکه کسی مرا دوست دارد یا ندارد خوب کار می‌کند.

12A

1

90%

90%

65%

من فکر می کنم که عقل و استدلال در بلندمدت بهتر از احساسات عمل می‌کنند و نتیجه بهتری به دست می‌دهند.

12B

80%

90%

90%

80%

من تمایل دارم ببینم چگونه می توان چیزی را سریعاً بهبود بخشید.

12C

1

90%

80%

1

بعضی از مردم عادت دارند که کارها را بیش از حد ساده کنند.

12D

90%

80%

90%

65%

گاهی اوقات هر چه کار بیشتر باشد، من بیشترِ آن‌ها را انجام می دهم.

12E

 

پایایی: برای تعیین پایایی ابتدا از آلفای کرونباخ استفاده شد برای خرده مقیاس ها میزان این شاخص به دست آمد (مایرز52، 2013). در مرحله بعد از پایایی مرکب53، نیز استفاده شد که جایگزینی برای آلفای کرونباخ در تحلیل مدل معادلات ساختاری است (اسپوزیتو وینزی54 و همکاران، 2010).

 

جدول 3: آلفای کرانباخ مقیاس سوق دهنده‌ها

عامل

Α

اول

692/0

دوم

68/0

سوم

662/0

چهارم

638/0

پنجم

687/0

کل

889/0

 

همانگونه که در جدول 3 مشاهده می‌شود، پایایی برای همه مقیاس‌ها از 60/0 بالاتر است، که نشان می­دهد مقیاس سوق دهنده از پایایی مطلوبی برخوردار است. همچنین مقدار بالای پایایی مرکب آزمون (889/0) مؤید روایی همگرای مقیاس سوق دهنده است.

روایی سازه: در ادامه با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی به بررسی روایی سازه مقیاس سوق دهنده‌ها پرداخته شد. ابتدا تحلیل بر روی تمامی گویه‌های مقیاس صورت گرفت. نتایج تحلیل نشان داد که 8 گویه (10b,8a,7d,4e,4a,3b,2e,1d) بدلیل داشتن بار عاملی پایین و نیز عدم معنی داری آماره آزمون باید از مجموعه مقیاس کنار گذاشته شوند. پس از حذف گویه‌ها، مجدداً تحلیل عاملی تأییدی بر روی باقی مانده گویه‌ها صورت گرفت. جهت بررسی مناسب بودن مدل با داده‌ها، شاخص‌های مختلفی ارائه شده است. این شاخص‌های برازندگی در سه بخش طبقه‌بندی شده‌اند: الف- شاخص‌های برازش مطلق55 مثل سطح تحت پوشش کای مربع56، شاخص نیکویی برازش57 و شاخص نیکویی برازش تعدیل‌شده58؛ ب- شاخص‌های برازش تطبیقی59 مثل شاخص برازش تطبیقی60، شاخص برازش فزاینده61 و شاخص برازش نرم شده62 و؛ ج- شاخص‌های برازش مقتصد63 مثل شاخص برازش مقتصد هنجارشده64، ریشه خطای میانگین مجذورات تقریب65 و کای مربع بهنجارشده66 (کلاین، 2015). برای مدل مناسب، کلاین شاخص‌های زیر را پیشنهاد می‌کند: کای مربع بهنجار شده، شاخص برازش تطبیقی و شاخص نیکویی برازش. یک قاعده کلی برای شاخص‌های برازندگی این است که مقادیر برابر یا بالاتر از 9/0، قابل‌قبول هستند. علاوه بر این، میزان شاخص ریشۀ میانگین مربعات خطای برآورد، اگر بین 03/0 و 08/0 باشد، قابل‌قبول است (کلاین، 2015)؛ بنابراین، در جدول زیر شاخص‌های برازش مدل ارائه شده است.

جدول 3: شاخص های برازش مدل تحلیل عاملی تاییدی

نام شاخص

شاخص‌های برازش

مقدار

حد مجاز

نسبت خی دو به درجه آزادی

83/1

کمتر از 3

RMSEA (ریشه میانگین خطای برآورد)

0.054

کمتر از 08/0

CFI (برازندگی تعدیل شده)

0.91

بالاتر از 90/0

NFI (برازندگی نرم شده)

0.90

بالاتر از 90/0

GFI (نیکویی برازش)

0.92

بالاتر از 90/0

 

در این مطالعه، کای مربع بهنجار شده، شاخص برازش تطبیقی، شاخص نیکویی برازش، شاخص برازندگی نرم شده و ریشۀ میانگین خطای برآورد برای ارزیابی مدل، مورد استفاده قرار گرفتند. شاخص­های برازش بدست­آمده در مجموع نشان از برازش مناسب مدل با داده‌ها دارد و ساختار عاملی مقیاس سوق دهنده‌ها تأیید می­شود. در جدول 4، بارعاملی (استاندارد شده)، آماره z و معنی­داری هر یک از گویه­ها گزارش شده است.

جدول 4: بارعاملی، آماره z و معنی داری هر یک از گویه­های مقیاس سوق دهنده‌ها

عامل

گویه

بارعاملی

آماره z

p

عامل

گویه

بارعاملی

آماره z

P

 

 

 

 

عامل اول

 (قوی باش)

1a

48/0

81/5

001/0

 

 

 

 

عامل سوم

(  سخت تلاش کن)

1c

52/0

47/6

001/0

3d

39/0

91/4

001/0

2b

41/0

53/5

001/0

4c

35/0

53/4

001/0

3a

52/0

47/6

001/0

5d

39/0

92/4

001/0

5a

41/0

40/5

001/0

6c

38/0

71/4

001/0

6e

48/0

17/6

001/0

7b

40/0

05/5

001/0

8c

47/0

11/6

001/0

9e

60/0

34/6

001/0

9b

48/0

16/6

001/0

10d

46/0

49/5

001/0

10a

50/0

38/6

001/0

11c

53/0

95/5

001/0

11e

65/0

48/7

001/0

12b

40/0

90/4

001/0

12d

37/0

11/5

001/0

 

 

1b

50/0

91/5

001/0

 

 

1e

44/0

32/5

001/0

2a

45/0

58/5

001/0

2d

59/0

15/6

001/0

3e

36/0

79/4

001/0

3c

37/0

71/4

001/0

 

4d

47/0

73/5

001/0

 

4b

46/0

41/5

001/0

 

5e

34/0

48/4

001/0

 

5c

32/0

19/4

001/0

عامل دوم

(کامل باش)

6d

53/0

13/6

001/0

عامل پنجم

(دیگران خشنودکن)

6b

37/0

74/4

001/0

7c

35/0

52/4

001/0

7a

35/0

58/4

001/0

 

8b

44/0

52/5

001/0

 

8e

40/0

001/5

001/0

 

9a

64/0

85/6

001/0

 

9d

69/0

54/6

001/0

 

10e

36/0

64/4

001/0

 

10c

38/0

80/4

001/0

 

11d

33/0

30/4

001/0

 

11b

50/0

80/4

001/0

 

12c

38/0

005/5

001/0

 

12a

57/0

64/5

001/0

 

 

 

عامل چهارم

(عجله کن)

2c

35/0

98/3

001/0

 

 

عامل کل

 

اول

78/0

07/5

001/0

5b

46/0

50/4

001/0

دوم

69/0

92/4

001/0

6a

36/0

007/4

001/0

سوم

80/0

26/5

001/0

7e

41/0

26/4

001/0

چهارم

93/0

25/4

001/0

8b

53/0

74/4

001/0

پنچم

63/0

61/4

001/0

 

9c

51/0

65/4

001/0

 

 

 

 

 

 

11a

38/0

12/4

001/0

 

 

 

 

 

 

12e

45/0

47/4

001/0

 

 

 

 

 

نتایج جدول 4 نشان می‌دهد آماره z برای تمامی گویه­ها در سطح خطای  05/0 معنی‌دار است و بار عاملی هر یک از گویه‌‍‌های مقیاس بالای 3/0 است. بدین ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که روایی سازه مقیاس سوق دهنده مورد تأیید قرار می‌گیرد.

روایی همگرا: جهت بررسی روایی همگرایی از شاخص میانگین واریانس استخراج‌شده67 استفاده شد. داشتن بار عاملی معنی‌دار و همچنین میانگین واریانس استخراج شده بالا (بیشتر از 0.4 قابل قبول و بیشتر از 0.5 مطلوب) نشان دهنده روایی همگرایی مناسب است (چتفیلد68، 2018).

جدول5: روایی همگرا مقیاس سوق دهنده‌ها نسخه فارسی

عامل

AVE

اول

0.42

دوم

0.52

سوم

0.41

چهارم

040

پنجم

0.60

 

همانگونه که نتایج جدول 5 نشان می‌دهد، با توجه به مقادیر میانگین واریانس استخراج شده، عاملهای سوق دهنده از روایی همگرا مناسبی برخوردار است. در شکل 1، مدل عاملی تأییدی نهایی مقیاس سوق دهنده گزارش شده است.

 

 

 

C:\Users\T59\Downloads\Untitled.png 

شکل 1. مدل نهایی اندازه‌گیری برای مقیاس سوق دهنده‌ها

تبدیل نمرات: پس از تأیید نسخه 52 سوالی مقیاس سوق دهنده‌ها در جامعه ایرانی، استاندارد سازی آن با استفاده از نمرات معیار T صورت گرفت. لازم به ذکر است که نمره T دارای میانگین 50 و انحراف استاندارد 10 می‌باشد.

 

جدول 6: نمرات معیار t و نمره برش مقیاس سوق دهنده‌ها 

شاخص های آماری

نمره خام

نمره T

میانگین

128.40

50

انحراف استاندارد

15.82

10

 

نتایج جدول 6 نشان می‌دهد میانگین نمرات کل مقیاس سوق دهنده برابر است با 40/128 که برابر است با نمره معیار 50 در نمرات استاندارد T. انحراف استاندارد مقیاس نیز 82/15 می‌باشد که معادل یک واحد انحراف استاندارد در نمرات معیار است. درنتیجه نمره 50 به عنوان نمره برش درنظر گرفته شد. در ادامه نمرات معیار T معادل هر نمره خام در جدول 7 ارائه شده است.

 

جدول 7: نمرات معیار T برای هر نمره خام

نمره خام

T

نمره خام

T

نمره خام

T

نمره خام

T

52

70/1

78

14/18

104

57/34

130

01/51

53

33/2

79

77/18

105

20/35

131

64/51

54

97/2

80

40/19

106

84/35

132

27/52

55

60/3

81

03/20

107

47/36

133

90/52

56

23/4

82

67/20

108

10/37

134

53/53

57

86/4

83

30/21

109

73/37

135

17/54

58

49/5

84

93/21

110

36/38

136

80/54

59

13/6

85

56/22

111

00/39

137

43/55

60

76/6

86

19/23

112

63/39

138

06/56

61

39/7

87

83/23

113

26/40

139

70/56

62

02/8

88

46/24

114

89/40

140

33/57

63

65/8

89

09/25

115

52/41

141

96/57

64

29/9

90

72/25

116

16/42

142

59/58

65

92/9

91

35/26

117

79/42

143

22/59

66

55/10

92

99/26

118

42/43

144

86/59

67

18/11

93

62/27

119

05/44

145

49/60

68

82/11

94

25/28

120

69/44

146

12/61

69

45/12

95

88/28

121

32/45

147

75/61

70

08/13

96

51/29

122

95/45

148

38/62

71

71/13

97

151/30

123

58/46

149

02/63

72

34/14

98

78/30

124

21/47

150

65/63

73

98/14

99

41/31

125

85/47

151

28/64

74

61/15

100

04/32

126

48/48

152

91/64

75

24/16

101

68/32

127

11/49

153

54/65

76

87/16

102

31/33

128

74/49

154

18/66

77

50/17

103

94/33

129

37/50

155

81/66

 

بحث و نتیجه‌گیری

هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه سوق دهنده‌ها در بین دانشجویان ایرانی بود که نتایج نشان داد این مقیاس از پایایی و روایی مطلوبی برخوردار است. برای بررسی پایایی، ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی مرکب به کار رفت و نتایج حاکی از آن بود که مقیاس سوق دهنده‌ها از همسانی درونی مناسبی برخوردار است. در ابتدا، روایی محتوا با استفاده از معیارهای نسبت روایی محتوا و شاخص روایی محتوا بررسی و مقادیر مناسبی، به دست آمد. سپس، پرسشنامه سوق دهنده‌ها از طریق تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد و نتایج نشان داد که گویه‌ها بار عاملی مناسبی را (بین 32/0 تا 80/0) نسبت به متغیرهای مکنون، نشان می‌دهند؛ بنابراین پرسشنامه سوق دهنده‌ها از روایی سازه مناسبی شاخص‌های نیکویی برازش نیز، تحلیل عاملی تأییدی و مدل ترسیم‌شده را تأیید کردند و یافته‌ها نشان داد که مدل پیش‌فرض، از برازش مناسبی برخوردار است. برای سنجش روایی همگرا شاخص‌های میانگین واریانس استخراج‌شده به کار رفت و نتایج نشان داد که پرسشنامه سوق دهنده‌ها روایی همگرا قابل‌قبولی دارند. هم‌چنین، نتایج سنجشِ همبستگی با پرسشنامه نئو نیز، روایی ملاکی پرسشنامه سوق دهنده‌ها نسخه فارسی را تائید کرد. پرسشنامه سوق دهنده‌ها وینفیلد و همکاران پنج سوق دهنده (قوی باش، کامل باش، سخت تلاش کن، عجله کن و دیگران را خشنود کن)، هر کدام 12 سؤال و در مجموع 60 سؤال را می سنجند. نتایج پژوهش حاضر در بررسی روایی سازه پرسشنامه فوق نشان داد که تمامی گویه‌ها به جز 8 گویه به دلیل داشتن بار عاملی پایین و عدم معنی‌داری آزمون از مقیاس کنار گذاشته شدند. عدم همخوانی کامل در تحلیل روایی ممکن است به دلیل تفاوت جامعه مورد مطالعه (در این پژوهش دانشجویان)، تفاوت فرهنگی، ارزش‌ها و هنجارهای متفاوت، شیوه تربیتی و ... باشد.

پژوهش حاضر دارای محدودیت‌هایی نیز می‌باشد، از جمله محدودیتهای پژوهش این است که تنها از آلفای کرونباخ برای بررسی پایایی استفاده شد. پیشنهاد می‌شود در پژوهش‌های آتی از روش بازآزمایی نیز برای محاسبه پایایی استفاده گردد. 

علی‌رغم محدودیت‌ که ذکر شد، پژوهش حاضر، اولین پژوهش انجام‌شده در زمینه سوق دهنده‌ها از دیدگاه تحلیل رفتار متقابل در ایران می‌باشد و می‌تواند به بسط ادبیات موجود در روان‌شناسی در این حیطه، کمک کند. نتایج این پژوهش می‌تواند یاریگر پژوهشگران و متخصصان حوزه مختلفی ازجمله حوزه سلامت روان و درمان باشد.

 

موازین اخلاقی

در این پژوهش موازین اخلاقی شامل تضمین حریم خصوصی و رازداری به‌وسیلۀ بدون نام تکمیل شدن پرسشنامه‌ها رعایت شد و به شرکت‌کنندگان گفته شد که شرکت در این پژوهش اختیاری است و آن­ها می‌توانند هر زمان که بخواهند از تحقیق کناره‌گیری کنند.

 

 

سپاسگزاری

لازم است از کلیه دانشجویان محترم کارشناسی،کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه‌های تهران، الزهرا و دانشگاه آزاد تهران مرکز که با پژوهشگران همکاری کرده‌اند؛ صمیمانه تشکر و قدردانی شود.

مشارکت نویسندگان

مقاله حاضر طرح پژوهشی با هزینۀ شخصی است و همه نویسندگان اين مقاله نقش یکسانی در طراحی، مفهوم‌سازی، روش‌شناسی، گردآوری داده­ها، تحلیل آماری داده­ها، پیش­نویس، ویراستاری و نهایی سازی نوشته داشتند.

تعارض منافع

بنا بر اظهار نويسندگان، اين مقاله حامی مالی و تعارض منافع ندارد.

منابع

گروسی فرشی، میر تقی. (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). چاپ اول. تبریز: نشر جامعه پژوه.

آتش روز، بهروز. (1386). پیش بینی پیشرفت تحصیلی از طریق دلبستگی و صفات پنج گانه شخصیتی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.

 

 

Lonner, W. J., & Berry, J. W. (1986). Field methods in cross-cultural research. Sage Publications, Inc.

                                                      

    Chatfield, C., & Collins, A. J. (2018). Introduction to multivariate analysis. Routledge.

 

    Ciucur, D., & Pîrvuţ, A. F. (2012). The “Big Five” personality factors and the working styles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33, 662-666. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.01.204

 

Colton, D., & Covert, R. W. (2007). Designing and constructing instruments for social research and evaluation. John Wiley & Sons.

     Esposito Vinzi, V., Chin, W. W., Henseler, J., & Wang, H. (2010). Handbook of partial least squares: Concepts, methods and applications. Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer. 

 

Falkowski, W., & Munn, K. (1989). Interrater agreement on driver questionnaire items. Transactional Analysis Journal, 19 (1), 42-45. https://doi.org/10.1177/036215378901900107

Gellert, Sh. D. (1975). Drivers. Transactional Analysis Journal, 5 (4), 422-425. 

Hazell, J. W. (1989). Drivers as Mediators of Stress Response. Transactional Analysis Journal, 19 (4), 212-223. https://doi.org/10.1177/036215378901900406

Jay Lynn, S., Surya Das, L., Hallquist, M. N., & Williams, J. C. (2006). Mindfulness, acceptance, and hypnosis: Cognitive and clinical perspectives. International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 54(2), 143-166. https://doi.org/10.1080/00207140500528240

Kahler, T.; Capers, H. (1974). The Miniscript. Transactional Analysis Journal, 4:1, pp. 26-42. https://doi.org/10.1177/036215377400400110

Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford publications.

Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity 1. Personnel psychology, 28(4), 563-  575. 

     Mayers, A. (2013). Introduction to statistics and SPSS in psychology. Pearson Higher Ed.

 

Novey, T.B. (1997). Basic Definitions. Transactional Analysis Journal, 27, 156-157. https://doi.org/10.1177/036215379702700302

Radu, C., Deaconu, A., and Dobrea, R. (2017). Dominant drivers of business students. 11th International Conference on Business Excellence, 381-389.

     Ryu, E. (2011). Effects of skewness and kurtosis on normal-theory based maximum likelihood test statistic in multilevel structural equation modeling. Behavior research methods, 43(4), 1066-1074.

 

Steiner, C., Campos, L., Drego, P., Joines, V., Ligabue, S., Noriega, G., Roberts, D., Said, E. (2003). A Compilation of Core Concepts. Transactional Analysis Journal, 33, 182-191. https://doi.org/10.1177/036215370303300210

Wadsworth, D., Divincenti, A. (2003). Core concepts of Transactional Analysis: an opportunity born of struggle. Transactional Analysis Journal, 33, pp. 153-161. https://doi.org/10.1177/036215370303300206 

       Waltz, C. F., Strickland, O. L., & Lenz, E. R. (Eds.). (2010). Measurement in nursing and health research. Springer publishing company.

[1]  . نویسنده مسئول، کاندیدای دکتری  مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزّهرا، تهران، ایران،شماره تماس09106371045، آدرس ایمیل gashav@yahoo.com-تاریخ ارسال:23/2/1399

[2]  . استادیار، گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزّهرا، تهران، ایران.

[3] . استاد، گروه مشاوره، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه الزّهرا،تهران، ایران.

[4]  . Transactional Analysis

[5]  . Taibi Kahler

[6]  . Eric Berne

[7]  . Distress

[8]  . Intonation

[9]  . Gesture

[10]  . Position

[11]  . Facial expression

[12]  . Behavioral sequences

[13]  . Drivers

[14]  . Capers

[15]  . Be Perfect

[16]  . Be Strong

[17]  . Try Hard,

[18]  . Hurry Up

[19]  . Please Others

[20]  . Hay

[21]  . Ciucur & Pîrvut

[22]  . Radu, Deaconu, and Dobrea

[23]  . Hazell

[24]  . Novey

[25]  . Wadsworth and Divincenti,

[26]  . Sympathetic

[27]  . Empathetic

[28]  . Tolerant

[29]  . Flexible

[30]  . Steiner

[31]  . Gellert

[32]  . Falkowski & Munn

[33]  . Lippert

[34]  . Harbison

[35]  . Corsover

[36]  . Andrewartha

[37]  . Lister, Rosen, and Wright

[38]  . Richard Winfield, Cliff Edwards, and Michael Reddy

[39]  . brefigroup.co.uk(www.brefigroup.co.uk/acrobat/drivers.pdf)

[40]  . Brislin, Lonner & Berry

[41] . Average Variance Extracted; AVE

[42] . Maximum Shared Squared Variance; MSV

[43] . Average Shared Square Variance; ASV

[44]  . Kline

[45]   .Mahalanobis

[46]  . Ryu

[47]  .Content Validity Ratio; CVR

[48]  .Content Validity Index; CVI

[49] . Lawshe

[50]  . Waltz, Strickland & Lenz

[51]  . Lynn

[52]  . Mayers

[53]   .Composite Reliability; CR

[54]  . Esposito Vinzi

[55]   .Absolute fit indices

[56] . Chi-Square

[57] . GFI

[58]  .AGFI

[59]  .Incremental fit indices

[60]  .CFI

[61]  .IFI

[62]  .NFI

[63]  .Parsimony fit indices

[64]  .PNFI

[65]  .RMSEA

[66]  .CMIN

[67]  .Average Variance Extracted; AVE

[68]  . Chatfield


Related articles

The rights to this website are owned by the Raimag Press Management System.
Copyright © 2021-2024

Home| Login| About Us| Contact Us|
[فارسی] [العربية] [fa] [ar]