Examining Persian national character in Shahnameh
Subject Areas : epic
sousan sahami
1
(Department of Sociology, Marvdasht Branch , Islamic Azad University, Marvdasht , Iran.)
Babak Heidarie
2
(گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت، ایران)
Keywords: Epic literature, Grounded Theory, Keywords National character, the tale of Zal and Roudabeh, personality type,
Abstract :
Abstract A national character has such profound merit that for many access to these national models, had become the main sacred objective of their lives. However in real life what personality type or role model is appropriate for our society? Are there any such examples in the ancient Persian culture to introduce to the present generation? Or should one resort to other cultures? It is centuries that through its myths, Shahnameh of Ferdowsi as a national identity of Persian society, transmitted major part of ancient Persian cultural, religious, and national heritage to this day. Attempt is made in this article to study the characteristic features of Shahnameh’s prominent heroes from the perspective of sociological and psychological aspect of personality. Employing narrative analysis method, first the characteristic features of six main characters in the Tale of Zal and Roudabeh are determined. Secondly, using three stages of open, axial, and selective coding in grounded theory method 158 concepts, 28 sub themes, and 7 major themes were identified and according to four precepts eight characters were revealed, and finally the chief concept of two personality types rational and irrational are referred to.
فهرست منابع
- استونس، لسلی. (1362). هفت نظریه دربارۀ طبیعت انسان، تـرجمۀ بهرام محسنپور، تهران: رشد.
- امرایی، مجید. (1382). شناخت شخصیتهای شاهنامه از کیومرث تا شغاد، تهران: آنزان.
- براون، ادوارد. (1342). تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی، تـرجمۀ فتحالله مجتبایی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- بروس کوئن. (1396). مبانی جامعه شناسی، ترجمۀ غلامعباس توسلی و رضا فاضل، تهران: سمت.
- بورمان، کارل. (1375). افلاطون، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو.
- حاجیانی، ابراهیم. (1388). جامعه شناسی هویت ایرانی، تهران: پژوهشکدۀ تحقیقات استراتژیک.
- داودنیا، نسرین و ناصر سراج خرمی. (1392) «شخصیّت مرزی سودابه در شاهنامۀ فردوسی»، پژوهشنامۀ ادب حماسی، دورۀ 9، شمارۀ 16، پاییز و زمستان 1392، صص 77- 98.
- دیلم صالحی، بهروز. (1385). «اسطوره و حماسه»، فصلنامۀ مطالعات ملی، سال هفتم، شمارۀ 3، صص 3-24.
- سیاسی، علیاکبر. (1367). نظریه های شخصیت، تهران: دانشگاه تهران.
- شاملو، سعید. (1382). مکتبها و نظریه ها در روانشناسی شخصیت،تهران: رشد.
- شاه بدیعزاده، مهدخت و رضا اشرفزاده. (1397). «تحلیل کهن‌الگویی شخصیت کوش پیل‌دندان با روی‌کرد به کهن‌الگوهای پیر خردمند و ولادت دوباره»، پژوهشنامۀ ادب حماسی، دورۀ 14، شمارۀ 2، پاییز و زمستان 1397، صص 155- 173.
- شجاعی، محمدصادق. (1388). «نگاهی به ریشههای نظریۀ صفات شخصیت در اخلاق»، فصلنامۀ علمی- تخصصی مطالعات اسلام و روانشناسی، سال2، شمارۀ4، بهار و تابستان 1388، صص129-153.
- شنبه‌ای، رقیه. (1389). «شخصیت و شگردهای شخصیت‌پردازی سعدی در گلستان» پژوهشنامه فرهنگ و ادب، شمارۀ13، دورۀ 6، شمارۀ 10، پاییز و زمستان 1389، صص321-343.
- شولتز، دوان. (1378). نظریه های شخصیت، ترجمۀ کریمی و همکاران، تهران: ارسباران.
- صدیقی، مصطفی. (1391). «تحلیل شخصیت سام بر پایۀ نظریۀ آدلر و نمایش درمانی»، کهن نامۀ ادب پارسی، پژوهشکدۀ علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شمارۀ دوم، صص67-89.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1386). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی.
- فیست، جس و گگریگوری فیست. (1386). نظریه های شخصیت، ترجمۀ یحیا سیدمحمدی، تهران: روان.
- قاسمزاده، سیدعلی. (1388). «نقد و تحلیل دیدگاه مستشرقان غربی دربارۀ حماسۀ ملی ایران»، جستارهای ادبی، شمارۀ167، صص191-214.
- گروسی فرشی، م.ت. (1380). رویکردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد تحلیل عاملی در مطالعات شخصیت). تبریز: دانیال و جامعه پژوه.
- محمدپور، احمد. (1390). روش تحقیق کیفی ضد روش، تهران: جامعه‌شناسان.
- مختاری، محمد. (1369). اسطورۀ زال، تهران: آگاه.
- مرادی، انوش. (1391). «تحلیل کهن الگویی داستان رستم و اسفندیار»، فصلنامۀ تخصصی مطالعات داستانی، سال اول، شمارۀ دوم، صص 95-109.
- هوشنگی، مجید. (1388). «نقد و بررسی روانکاوانۀ شخصیت زال از نگاه آلفرد آدلر». فصلنامۀ نقد ادبی، سال2، شمارۀ 7، صص91- 119.
- هومن، حیدرعلی. (1390). راهنمای عملی پژوهش کیفی، تهران: سمت.
- یوسفی، علی؛ هاشمی، سید محمدرضا و زهرا بستان. (1391) «تحلیل گفتمان انتـقادی هویت ایـرانی در شاهنامۀ فردوسی (مورد مطالعه داستان سیـاوش)، مجلـۀ جامعه شناسی تاریخی، پاییز و زمستان 1391، دورۀ چهارم، شمارۀ 2، صص 145- 172.
- یوسفی، علی؛ هاشمی، سید محمدرضا؛ صدیق اورعی، غلامرضا؛ بستان، زهرا. (1391). «تحلیل محتوای هویت ایرانی در داستان سیاوش شاهنامۀ فردوسی»، مطالعات ملی ، بهار 1391، شمارۀ 49، صص 87 - 110.