A Study on Gardīzī's Historiography in Zayn al-Akhbār

Subject Areas : The Journal of Islamic History and Civilisation

mojtaba khalifeh ¹ (Department of History, Faculty of Literature, Birjand University, Birjand, Iran)
setare ghaffari bijari ² (M.A in History of Islamic Iran, Birjand University, Birjand, Iran)

Received: 2020-10-06 Accepted : 2021-01-07 Published : 2021-02-19

Keywords: Gardīzī, Zayn al-Akhbār, Historiography, social attitudes,

Abstract :

Gardīzī is one of the last historians of the first Ghaznavid period. His biography is vague and unknown and Zayn al-Akhbār is his only historical work. This article seeks to examine Gardīzī approach as well as method in  his historiography. Gardīzī has written Zayn al-Akhbār as a general history and possibly influenced by Abu Rihan's works, he  have paid special attention to social themes and devoted parts of his book to recognizing ethnic groups and representing different cultures. There is also a kind of religious tolerance can be found in his work, however, he is not completely neutral in some narrations. He has a less fanatical among the historians of this era in looking at different religions. Sometimes he has explained, analyzed and criticized, even superficially and as a result, he has chosen a moderate rational and narrative approach. Gardīzī's weakness is his excessive adherence to abridgment.

References:

اتکینسون، آر.اف، «فلسفه­ تاریخ: نگاهی به دیدگاه­های رایج در فلسفه معاصر تاریخ»، فلسفه­ تاریخ، روش­شناسی و تاریخ­نگاری، ترجمه حسین­علی نوذری، تهران، طرح نو، 1392ش.

استنفورد، مایکل، درآمدی بر فلسفه تاریخ، احمد گل محمدی، تهران، نشر نی، 1384ش.

 بارتولد، و.و، ترکستان­نامه، کریم کشاورز، تهران، انتشارات آگاه، 1366ش.

 باسورث، کلیفورد ادموند، «تاریخ نگاری دوره غزنوی»، تاریخ‌نگاری در ایران، یعقوب آژند، تهران، نشر گستره، 1388ش.

 ترکمنی آذر، پروین، تاریخ نگاری در ایران، تهران، پژهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1392ش.

همو، درآمدی بر تاریخ­نگری در ایران، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1396ش.

 جمشیدی، محمدحسن، و علی­محمد مؤذنی، «اندیشه سیاسی متجلی در ساختار روایتگری زین الاخبار گردیزی»، زبان و ادبیات فارسی(دانشگاه خوارزمی)، سال28، ش88، بهاروتابستان 1399.

حبیبی، عبدالحی، مقدمه زین­الاخبار رک. گردیزی.

 شعبان زاده لمر، بهمن، «بررسی اندیشه‌های تاریخی_سیاسی مورخان عصر غزنوی با تکیه بر عتبی، بیهقی و گردیزی»، تاریخنامه خوارزمی، ش3، بهار 1393.

 فروزانی، ابوالقاسم، «زین­الاخبار گردیزی اثری که باید از نو شناخته شود»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 4و5، بهمن و اسفند 1376.

 گردیزی، عبدالحیّ بن ضحاک، زین الأخبار، به­کوشش عبدالحی حبیبی، تهران، دنیای کتاب، 1363ش.

 مفتخری، حسین، مبانی علم تاریخ، تهران، سمت، 1392ش.

میثمی، جولی اسکات، تاریخ‌نگاری فارسی، ترجمه محمد دهقانی، تهران، نشر ماهی، 1391ش.

 موسی­پور، ابراهیم، «تاریخ اجتماعی رویکردی نوین به مطالعات تاریخی»، تاریخ و تمدن اسلامی، ش6،  زمستان 1386.

Daniel. L. Elton, “The Rise and Development of Persian Historiography”, in Persian Historiography, ed. Charles Melvill, London, I.B.Tauris, 2012.

Nazim, Muhammad, The Life and Times of Sultan Mahmud of Ghazna, Cambridge, Cambridge University Press, 1931.

Atkinson, R.F., “falsafey-i tārikh: negāhi be didgāh hāy-i rāyej dar falsafeye moāser Tārikh”, Falsafey-i tārikh, Trans.Hosein-ali Nozari, Tarhe no, Tehran, 1392/2013.

Bartold, V.V., Torkestan-Nāme, Trans. Karim Keshāvarz, Nashre Āgah, Tehran, 1366/1988.

Bosworth, C.E, “Tārikh-negāri Dowreye Ghaznavi”, Tārikhnegari Dar Iran, Trans.Yaquob Āzhand, Nashr-i Gostare, Tehran, 1388/2009.

Daniel.L. Elton, “The Rise and Development of Persian Historiography”, in Persian Historiography, Charles Melvill, London, I.B.TAURIS, 2012.

Foruzani, Abolqasem, “Zain al-Akhbār-i Gardizi, Asari Ke Bayad Az No Shenakhte Shavad”, Ketāb-i Māh Tarikh wa Jughrāfiyā, Tehran, 1376/1996.

Gardizi, Abdal-hay Ibn Zahāk, Zayn al-Akhbār, Revised by Abdal-hay Habibi, Doniyay-i Ketab, Tehran, 1363/1985.

Jamshidi, Mohammad Hasan; Moazzeni, Ali Mohammad, “Andishey-i Siyasi motajal'li Dar Sakhtar-i Revayat-i Zain al-Akhbār-i Gardizi”, Zaban wa Adabi-yat-i Farsi, N.88, Tehran, 1399/2020.

 Meysami, Jouli.Scot, Tarikh-Negāri Farsi, Trans.Mohammad Dehqāni, Nashr Maahi, Tehran, 1391/2012.

Moftakhaari, Hosseyn, Mabaniy-i Elm-i Tārikh, Samt, Tehran, 1392/2013.

Mousāpoor, Ebrahim, “Tārikh-i Ejtemāie, Ruykardi Novin be Motaleaat-i Tarikhi”, Tārikh wa Tamad'don-i Islami, N.6, 1386/2007.

Nazim, Muhammad, The Life and Times of Sultan Mahmud of Ghazna, Cambridge University Press, 1931.

Sha'banzade-Lomar, Bahman, “Barrasi Andishe'hay-i Tārikhi-Siāsi Movarrekhān-i Ὰsr-i Ghaznavi Ba Tekye Bar Utbi, Bayhaqi wa Gardizi”, Tārikh-Nāme Kharāzmi, N.3, Tehran, 1393/2014.

Stanford, Michael, Darāmadi bar falsafey-i tārikh, Trans. Ahmad Gol-Mohammadi, Nashr-i Ney, Tehran, 1384/2003.

Torkamani-Azar, Parvin, Tārikh-negaari Dar Iran, Pazhuheshgah-i Olūm-i Ensani,Tehran, 1392/2013.

Idem, Darāmadi Bar Tārikh-Negāri Dar Iran, Pazhuheshgah-i Olūom-i Ensani, Tehran, 1396/2017.