Evaluation of methyl jasmonate application in some traits of two strawberry cultivars (Queen Eliza and Paros) under salinity conditions
abolfazl lolaei
1
(
Expert of Horticulture, Department of Natural Resources and Watershed Management of Tehran Province, Tehran, Iran
)
SEDIGHE zamani
2
(
Expert of Horticulture, Agricultural and Natural Resources Research Center of Golestan Province, Gorgan, Golestan, Iran.
)
Shokoufeh Moshfeghifar
3
(
PhD student, Department of Natural Resources and Watershed Management of Tehran Province, Tehran, Iran
)
Keywords: Strawberry, Methyl Jasmonate, Queen Eliza, Parus,
Abstract :
Soil salinity is one of the factors that can put farmers at risk, so special arrangements should be made in this regard. Identifying some physiological mechanisms in strawberry plants is essential in the face of salinity. Methyl jasmonate is a plant growth regulator that affects many biochemical and physiological processes of the plant. . The experiment was a factorial based on randomized complete block design with three replications in 3 treatments and 378 plants with different concentrations of methyl jasmonate (0, 1, 2 μm) under salinity stress conditions with levels of 0, 5 and 10 Decimens) on some morphological responses (plant height, leaf area, dry weight and plant weight) and physiological (soluble solids, vitamin C and acidity) and yield (number of fruits, fruit weight and fruit yield) in the year 2018-2019 in the city of Azad Shahr, Golestan province, in two cultivars of Fragaria × Ananassa Duch., Queen Eliza and Parus strawberries. The results of this study showed that salinity stress significantly reduced the morphological and physiological properties of two strawberry cultivars Queen Eliza and Parus. Quantitative properties of plant height, leaf area, dry weight of plant, and qualitative properties of soluble material, vitamin C and acidity decreased with increasing salinity and with the effect of methyl jasmonate significantly increased vegetative and reproductive growth.
ارزیابی کاربرد متیل جاسمونات در برخی صفات دو رقم گیاه توت فرنگی(کوئین الیزا و پاروس) در شرایط شوری
چکیده
شوری خاک یکی از عواملی است که ممکن است کشاورزان را با مشکل مواجه کند، از این رو باید تمهیدات ویژه‌ای در این خصوص اندیشیده شود. شناخت برخی مکانیزم های فیزیولوژیکی در گیاه توت فرنگی طی مواجهه با شوری امری ضروری است. متیل جاسمونات از تنظیم کنندگان رشد گیاهی می باشد که بر بسیاری از فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه تأثیر می‌گذارد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طر ح پایه بلوک های کامل تصادفي در سه تیمار در 3 تکرار و در مجموع بر روی378 بوته با غلظتهای متفاوت متیل جاسمونات (0، 1، 2 میکرومولار) در شرایط تنش شوری با سطوح (0، 5 و 10 دسیمنس) بر روی برخی از پاسخ های مرفولوژیکی(ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشک و تر بوته) و فیزیولوژیکی(مواد جامد محلول،ویتامین ث و اسیدیته) و عملکرد(تعداد میوه، وزن میوه و عملکرد میوه) در سال زراعی 98-1397 در شهرستان آزادشهر استان گلستان در دو رقم توت فرنگی کوئین الیزا و پاروس (Fragaria × ananassa Duch. cv. Queen Eliza and Parus) اجرا گردید. نتایج تحقیق نشان داد که تنش شوری به طور معنی داری سبب کاهش خواص مرفولوژیکی و فیزلوزیکی در دو رقم توت فرنگی کوئین الیزا و پاروس شده است. خواص کمی ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن ترو خشک بوته و خواص کیفی موادجامدمحلول، ویتامین ث و اسیدیته با افزایش شوری کاهش و با تاثیر متیل جاسمونات به طور معنی داری سبب افزایش رشد رویشی و زایشی شد.
کلمات کلیدی: فیزیولوژیکی ; متیل جاسمونات ; توت فرنگی ; کوئین الیزا ; پاروس.
مقدمه
مقايسه محصولات گلخانه اي با فضاي باز نشان مي دهد که توليد در گلخانه، داراي اشتغال زايي بيشتر، عملکرد بهتر، استفاده بهتر از منابع توليد و قيمت فروش بهتر است اما داراي بازده اقتصادي کمتر، هزينه توليد بيشتر، باقي مانده سموم بيشتر و نيازهاي سرمايه اي زيادتري در مقايسه با فضاي باز است. همچنین گسترش کم آبی، بشر را به سمت استفاده از راه کارهایی در جهت تامین غذای خود وا داشته است. از سوی دیگر به دلیل طبیعت تولید فصلی محصولات کشاورزی باعث ایجاد ناهماهنگی در زمان عرضه و تقاضای این محصولات شده است. این دو مسئله باعث بوجود آمدن ابعاد تازه تری در اقتصاد گلخانه شده است. بسیاری از محققین میزان عملکرد در گلخانه را چندین برابر همان میزان در فضای آزاد اعلام کردند(Munns, 2005). توت فرنگي با نام علمی (Fragaria ananassa Duch) يکي از مهمترين ريزميوه هاي مناطق معتدله است که در دهه هاي اخير در زمره توليدات مهم و تجاري قرار گرفته است. توت فرنگی از لحاظ ارزش غذایی، دارای منبع بسیار خوبی از ویتامین ث، پتاسیم و سلولز است. همچنین پراکنش آن در محدوده وسیعی از آب و هوا از معتدله تا گرمسیری گستردگی دارد. قسمت مورد استفاده خوراکی توت فرنگی در حقیقت نهنج گل آن است که به تدریج بزرگ شده و به اصطلاح به عنوان میوه توت فرنگی معروف است. توت فرنگی منبع خوبی از فیبر، ویتامین C، فولات، پتاسیم و آنتی اکسیدان ها می باشد که این مواد مغذی باعث می شوند توت فرنگی بعنوان یک جایگزین شیرین، باعث افزایش سلامت قلب، کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در کل ارتقاء سلامتی بدن شود (رسول زادگان، 1370). تنش شوری بعد از خشکی از مهمترین عوامل کاهش تولیدات محصولات باغی، زراعی و دارویی در سراسر جهان به شمار میرو شوري يكي از تنشهاي اصلي و شايع در جهان كنوني است كه سبب كاهش توليدات كشاورزي و نقصان رستني هاي طبيعي در نواحي وسيعي از سطح زمين مي شود. از آنجا كه شوري خاكهاي زراعي و آب آبياري جزوء عمده ترين عوامل محدود كننده رشد گياهان در بيشتر نقاط جهان و از جمله ايران است بنابراين يكي از مهم ترين تنشهايي كه سبب كاهش رشد و عملكرد محصولات زراعي و باغی مي شود، تنش شوري است. (Mannus., 2005). حدود 12% از كل مساحت كشور ايران ( يعني حدود 19 ميليون هكتار ) به منظور توليدات كشاورزي استفاده مي شود كه نزديك به 50 % اين سطح زير كشت به درجات مختلف با شوري ، قليايي بودن و غرقابي بودن روبرو هستند. بخشهاي وسيعي از كشور مانند دشتهاي حاصلخيز قزوين و مغان، گرگان و گنبد، آزادگان، ورامين تا گرمسار ، سيستان و فارس تا نوار حاشيه اي جنوب كشور و اراضي حاصلخيز اطراف زاينده رود به نحوي متأثر از تنش شوري هستند و به تدريج از دسترس خارج مي شوند.از مهمترین عوامل محدود کننده ای که بهره برداری از اراضی را با مشکل مواجه می کند شوری خاک است اولین آثار شوری بر روی رشد گیاهان در مزارع با ظهور علامت عدم یکنواختی در جوانه زدن و رشد آغازی بذر، مشخص می شود، طوری که در سطح مزرعه بخش های عاری از گیاه یا با گیاه ضعیف در حال انقراض، به طور پراکنده به چشم می خورد. افزایش مقدار نمک ها در خاک باعث می شود که گیاهان رشد کافی نداشته و رنگ سبز تیره مایل به آبی به خود بگیرند(الیاس، 1381). در طی تنش شوری گیاهان سعی در تنظیم اسمزی خود با استفاده از ترکبات آلی هماننده پرولین و کربوهیدرات دارند. این ترکیبات تاحدی شراط لازم را برای ادامه رشد و فتوسنتز برای گیاهان فراهم میکنند. در شرایط شوری گیاهان ترکیبات آلی شامل انواعی از کربوهیدراتهای محلول ماننده مانیتول، رافینوز و ساکارز) و همچنین ترکیبات نیتروژنه ماننده(اسیدآمینه پرولین) اشاره کرد(Good, and Zaplachiniski, 1994). هورمون های گیاهای از عوامل بسیار مهم در تکمیل فعالیتهای نموی به شمار میروند به طور معمول در بافتهای جوان ساخته میشوند(Bandeo et al., 2004). متیل جاسمونات از تنظیم کنندگان رشد گیاهی می باشند که بر بسیاری از فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه تأثیر می‌گذارند. به طور معمول، از متيل جاسمونات خارجي، در كشت سلولي گياهي براي فعال كردن متابوليسم ثانويه استفاده ميشود، اما مطالعاتي كه در مورد تأثير آن بر رشد گياه صورت گرفته است، نشان ميدهد كه جاسموناتها، فعاليتهاي زيستي گوناگوني مانند بازدارندگي رويش و جوانه زني دانه و دانه ي گرده و مهار رشد ريشه و دستگاه هاي فتوسنتزي، دارند(Rossato, et al., 2002). محلولپاشی گیاهان بام چینی با 5 تا 10 میلی گرم بر لیتر متیل جاسمونات، عملکرد غده ها را حدود 15 تا 40 درصد افزایش داد (Kanoun-Boule et al., .2009). محققین در تحقیقات خود بر روی کاربرد خارجی متیل جاسمونات ، نشان دادند افشاندن آن بر روی درختان الو دو هفته قبل از برداشت موجب افزایش سفتی گوشت میوه شد(Ozturk et al., 2015). همچنین محققین گزارش کردند کاربرد متیل جاسمونات رشد محصول و سرعت رشد رویشی را در لوبیا بهبود بخشید (Creelman and Mullet 1995). تحقیقات نشان داد که اسیدسالیسلیک و متیل جاسمونات به عنوان ملوکول های علامت رسان همچون سایر محرک ها بیان ژن های مرتبط با تولید متابولیت ثانویه را در گیاه القا میکنند. مولكولهاي علامت رسان مانند ساليسيليك اسيد و متيل جاسمونات (JA) جاسمونيك اسيد ، (SA) تنظيم كننده هاي دروني رشد گياه هستند كه ،(MeJA) نقشهاي كليدي در رشد و نمو گياه و پاسخ به تنشهاي محيطي ايفا ميكنند. اين مولكول هاي علامت رسان در برخي از سيستمهاي انتقال علامت درگيرند و منجر به القاي فعاليت آنزيمهاي ويژه اي مي شوند كه واكنشهاي بيوسنتزي مربوط به توليد تركيبات دفاعي مانند پلي فنل ها، آلكالوئيدها، و پروتئينهاي وابسته به ميكروبهاي بیماری زا را کاتالیز میکند. نتيجه اين فرايند، القا شدن پاسخهاي دفاعي و محفاظت گياه در برابر حمله- ميكروبهاي بيماري زا است (Kozlowski, et al., 1999,). لذا این آزمایش با هدف کاربرد تیمار متیل جاسمونات در شرایط شوری بر صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي دو رقم گیاه توت فرنگی (کوئین الیزا و پاروس) مورد بررسی قرار گرفته است.
مواد و روش ها
این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه فاکتور شوری(آب قلیایی(0)، 5 و 10 دسی منس) و متیل جاسمونات در سه سطح (0، 1 و 2 میلی مولار) با 9 تیمار و 3 تکرار و در مجموع با 81 گلدان در گلخانه کشاورزی، حاوی کشت گیاه توت فرنگی در شهرستان دلند-آزادشهر در فاصله هفتاد کیلومتری شهرستان گرگان (طول جغرافیایی ۵۵٫۰۳۱۳۴۴° شرقی و عرض جغرافیایی ۳۷٫۰۳۰۸۵۶° شمالی با 65 متر ارتفاع از سطح دریا)، در سال زراعی 98-1397 اجرا شد. برای هر تیمار یک ردیف 7 بوته با فاصله بین بوته ها 30 ساتی متری و فاصله ردیفها 60 سانتی متر کشت گردیدند. ترکیبات خاک مزرعه قبل از استفاده مورد ارزیابی قرار گرفت. در جدول (1) مشخصات خاک مورد مطالعه ذکر گردیده است. در طول فصل رشد آبیاری بر اساس نیاز گیاه انجام شد.
جدول 1-برخی از ویژگیهاي فیزیکی- شیمیایی خاك مورد مطالعه.
فسفر (درصد) Phosphor (%) | نیتروژن (درصد) Total nitrogen (%) | پتاسیم (درصد) Potassium (%) | EC (ds m -1) | اسیدیته ( PH)
| بافت خاک | عمق خاک Soil Depth (Cm) |
78 | 0.12 | 385 | 0.486 | 7.17 | سیلتی -رسی | 0-30 |
براي اندازه گيري ارتفاع بوته، در زمان رسيدگي بوته ها از هر بلوک 4 بوته وسطی انتخاب و طول بوته از سطح خاک تا نوک بلندترين (بدون در نظر گرفتن ريشک) اندازه گيري شد. سطح برگ یکی از مهمترین ویژگی های گیاهان است که ارتباط مستقیم با جذب نور، تبخیر و تعرق، فتوسنتز و رشد دارد. از اینرو محاسبه آن فوق العاده حایز اهمیت است. لذا برای اندازه گیری سطح برگ چون کشت به صورت بوته ای گلدانی میباشد به طور تصادفی از هر بوته 3 برگ از سه نقطه، داخل تاج، بالای تاج و بیرون تاج به صورت تصادفی انتخاب و سپس از دستگاه سطح برگ سنجش اندازه گیری شد. به منظور بررسی اندازه گیري وزن تر و خشک پیکره رویشی، نمونه گیري از هر تیمار در شرایط یکسان و در زمان انهتای دوره آزمایش به صورت تصادفی دو بوته از وسط هر کرت انتخاب و از خاک خارج و سپس بعد از جدانمودن ریشه، وزن تر اندازه گیری سپس به مدت 48 ساعت در آون 70 درجه سانتیگراد قرار گرفته و وزن خشک شاخساره اندازه گیری شد. در طول فصل برداشت عملکرد میوه حاصل از 3 بوته در هر بلوک در هر برداشت محاسبه گردید و از مجموع آنها عملکرد کل حاصل از 3 بوته به دست آمد. در هر بلوک 10 عدد میوه به طور تصادفی انتخاب و وزن گردید و میانگین حاصل از آن منظور شد. جهت اندازه گیری مواد جامد محلول ابتدا دستگاه رفراکتومتر با یک قطره آب مقطر کالیبره شده و بعد از آن آب 10 عدد میوه رسیده که کاملا سالم بودند گرفته شده و با هم مخلوط گردید. بعد یک قطره از آن را در دستگاه رفراکتومتر قرارداده شده و میزان مواد جامد محلول آن از روی دستگاه قرائت گردید(28). برای اندازه گیری اسیدیته به اندازه 20 میلی لیترآاب میوه های سالم و رسیده توت فرنگی گرفته شد. بعد 10 میلی لیتر از آن را برداشته و در ارلن 100 سی سی ریخته و جند عدد قطره فنل فتالئین 1 درصد را به آن اضافه کردیم و بعد با سود 1/0 نرمال تیتر نمودیم. تیتر کردن تا زمانی ادامه یافت که اولین تغییر رنگ ثابت به مدت 30 ثانیه در آن مشاهده شد. بعد میزان سود مصرفی یادداشت شده و از طریق فرمول زیر درصد اسید غالب توت فرنگی که اسید سیتریک میباشد محاسبه گردید. براي اندازه گيري مقدار ويتامين ث از روش يدومتري استفاده شد و مقدار ويتامين ث بر حسب ميلي گرم اسيد اسكوربيك در 100 گرم نمونه بيان گرديد. براي محاسبات آماري از نرم افزارهاي SPSS و براي مقايسه ميانگين ها از روش دانکن در سطح احتمال 5 درصد استفاده شد.
نتایج و بحث
ارتفاع بوته
تیمار متیل جاسمونات 0، 1 و 2 (میلی مولار)، در شرایط شوری با غلظت های (0، 5 و 10dS/m)، با توجه نتایج جدول تجزیه واریانس، موجب افزایش معنی دار ارتفاع بوته نسبت به تیمار شاهد در سطح احتمال 5 درصد شد(جدول 2). در تیمار متیل جاسمونات، طبق نتایج مقایسه میانگین بدست آمده، بیشترین میزان ارتفاع با افزایش غلظت متیل جاسمونات همراه بوده و با توجه به نتایج، در شرایط شوری، سبب کاهش ارتفاع بوته گردیده است. بیشترین میزان ارتفاع بوته در این تیمار مربوط به تیمار 100 متیل جاسمونات میباشد. در بررسی دو رقم کوئین الیزا و پاروس ، بالاترین میزان ارتفاع بوته و رشدرویشی مربوط به رقم کوئین الیزا گزارش شد(جدول 3). باسیل و کافکا، در آزمایشات خود نشان دادند که با افزایش مداوم شوری در منطقه ریشه به مرور زمان سبب کاهش اندازه برگ گیاه و در واقع کاهش سطح برگ گیاه شد(Basil, and Kaffka. 2002). محققین گزارش کردند که افزایش شوری سبب کاهش رشد گیاه و صفات مورفولوژیکی ماننده وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته و سطح برگ شده است (سلطانی حویزه و همکاران، 1385). محققین در مطالعات خود با آزمایش کاربرد متیل جاسمونات بر روی گل بابونه آلمانی نشان دادند که این تیمار سبب افزایش وزن تر قسمت هوایی و وزن تر اندام هوایی و ریشه شد(سلیمی و همکاران، 1391). محققین در آزمایشات خود در خصوص محلول پاشی برگی گیاه زیتون با اسید جاسمونیک ، گزارش کردند که کاربرد آن سبب افزایش ارتفاع بوته و سطح برگ در طی تنش شوری شد (El-Sayed, et al., 2014). که این نتایج با نتایج بدست آمده در این تحقق کاملا مطابقت دارد.
سطح برگ
نتایج حاصل از تجزیه واریانس در کاربرد متیل جاسمونات با غلظت های 0، 1 و 2 (میلی مولار)، در شرایط شوری با غلظت های (0، 5 و 10 dS/m)، موجب افزایش معنی دار سطح برگ نسبت به تیمار شاهد در سطح احتمال 5 درصد شد(جدول 2). در بررسی نتایج مقایسه میانگین کاربرد متیل جاسمونات در شرایط شوری، بیشترین میزان سطح برگ در تیمار بدون شوری(صفر) و کاربرد 1 میلی مولار مشاهده شد. همچنین در برهمکنش تیمار متیل جاسمونات در شرایط شوری بیشترین میزان در تیمار(شوری 5 dS/m × 2 میلی مولار جاسمونات) با مقدار 1/128 سانتی متر مربع مشاهده شد. همچنین مقدار سطح برگ در برهمکنش تیمارها در رقم کوئین الیزا بیشتر از سطح برگ رقم پاروس گزارش شد(جدول 3). در آزمایشی قناتی و همکاران، (1389) به بررسی تاثیر متیل جاسمونات در متابولیت های ثانویه گیاهان همیشه بهار در سال 88 پرداختند. محتواي آنتوسيانين هاي ريشه، تنها با متيل جاسمونات 50 ميكرومولار، كاهش يافت ولي در بخش هوايي كاهش معني دار محتواي آنتوسيانين در هر دو غلظت، در مقايسه با گياهان شاهد، مشاهده شد. محتواي كل فلاونوئيد در اندام هوايي گياهان تيمار شده، كم تر از گياهان شاهد بود. همچنین ميزان پراكسيد شدن ليپيدهاي غشا، هم در ريشه و هم در اندام هوايي، در تيمارها در مقايسه با گياهان شاهد تغيير معني داري نداشت. با توجه به نتایج در تمامی تیمارهای بکار رفته، سبب افزایش خصوصیات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی در گیاه توت فرنگی ارقام سیلوا و گاماروسو شده است. که نتایج بدست آمده از تحقیق با نتایج محققین کاملا مطابقت دارد. در پژوهشی، محلول پاشی برگی گیاه بابونه آلمانی با متیل جاسمونات منجر به افزایش سطح برگ شد(Salimi, et al., 2011). همچنین محققین نشان دادند که کاربرد متیل جاسمونات سبب افزایش شدت فعالیت میتوز در تنباکو شده و به نحوی سبب افزایش تعداد برگ و سطح برگ میشود (Capitani et al., 2005). نتایج مشابهی توسط دستیار و همکاران، (1398) ، (Vatankhah, et al., 2016) گزارش شده است، که با نتایج این پژوهش مطابقت داشت.
وزن بوته
نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متیل جاسمونات بر وزن تر و خشک بوته در سطح احتمال پنج درصد کاملا معنی دار بود(جدول 2). بر اساس نتایج مقایسه میانگین اثر تیمار متیل جاسمونات بر وزن تر و خشک بوته نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی داری داشته و با افزایش سطح شوری سبب کاهش این صفت شده است. نتایج نشان داد که برهمکنش متیل جاسمونات و شوری در وزن تر و خشک بوته نسبت به تیمار شاهد کاملا معنی دار است. با توجه به نتایج در رقم کوئین الیزا بیشترین میزان وزن تر و خشک بوته در تیمار متیل جاسمونات مشاهده شد. در اثر متقابل تیمار متیل جاسمونات و شوری بیشترین میزان وزن تر و خشک در تیمار (2 میلی مولمتیل جاسمونات ×5 میلی گرم بر لیتر شوری) به ترتیب با مقدار49/35 و 92/7 گرم در رقم کوئین الیزا مشاهده شد(جدول 3). شیدایی و همکاران(1389) بیان کردند که با افزایش سطح شوری(3/0 و 7/0 درصد نمک) وزن خشک گیاه گلرنگ نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت. کاهش وزن خشک بوته در اثر شوری توسط سایر محققین نیز گزارش شده است(Katerji, et al.,2000و Demir et al., 2003). فیضی و همکاران(1382) گزارش کردند که با افزایش سطح شوری آب آبیاری(4/3 و 2/11) ، اجزا، عملکرد گیاه گلرنگ و ارتفاع بوته و وزن بوته بطور معنی داری کاهیش یافت. در تحقیقی عزیز و همکاران، گزارش کردند که با افزایش سطح شوری تا سطح شاهد تا غلظت 10 دسی متر وزن خشک اندام هوایی کاهش یافت. کاهش وزن تر و وزن خشک و ارتفاع گیاه نعناع فلفلی طی تنش شوری گزارش شده است(Aziz, et al., 2008). همچنین نتایج مشابهی توسط عشقی و همکاران، (1395) ارایه شد. محققین درگیر درخصوص کاربرد متیل جاسمونات گزارش کردند که گزارش شده که در غلظت کم، دارای اثر تحریک کنندگی در رشد گیاهان بوده و به طور قابل توجهی سطح برگ، وزن تر و خشک بوته را افزایش میدهد (Walia, et al., 2007). محققین گزارش کردند که محلولپاشی 60 میلی مولار متیل جاسمونات موجب افزایش وزن تر و وزن خشک ریشه واندام هوایی، سطح برگ گیاه نسبت به شاهد شد. متیل جاسمونات با توجه به غلظت های استفاده شده گونه گیاهی و مرحله رشد تاثیرهای متفاوتی بر رشد و نمو گیاهان دارد(Lorenzo, 2003). در تحقیقی عزیز و همکاران، گزارش کردند که با افزایش سطح شوری تا سطح شاهد تا غلظت 10 دسی متر وزن خشک اندام هوایی کاهش یافت. کاهش وزن تر و وزن خشک و ارتفاع گیاه نعناع فلفلی طی تنش شوری گزارش شده است(Aziz, et al., 2008). همچنین نتایج مشابهی توسط یثرب و همکاران، (Yastreb, et al., 2015) گزارش شد. لذا نتایج این آزمایش با نتایج سایر محققین مطابقت دارد.
ویتامین ث
نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که کاربرد تیمار متیل جاسمونات در شرایط شوری در دو رقم کوئین الیزا و پاروس در سطح احتمال 5 درصد کاملا معنی دار است(جدول 2). نتایج مقایسه میانگین نشان میدهد که اثرات متیل جاسمونات سبب افزایش ویتامین ث نسبت به تیمار شاهد شد(جدول 2). در برهمکنش این دو تیمار در شرایط شوری، با افزایش تیمارها، مقدار ویتامین ث افزایش یافت. بالاترین میزان ویتامین ث در دو رقم مورد آزمایش، در تیمار (شوری 5 dS/m × 2 میلی مولار متیل جاسمونات) با مقدار 100 میلی گرم در لیتر در رقم کوئین الیزا مشاهده شد(جدول 3). محققین در مقاله ای به بررس پاسخ های دفاع مقدماتی متیل جاسمونات در برابر تنش زخمی و افزایش تجمع فنل در میوه های تازه و میزان ویتامین ث واسیدیته در رقم سابروسا توت فرنگی پرداختند. نتایج نشان از تاثیر معنی دار تاثیر متیل جاسمونات بر خواص کمی و کیفی توت فرنگی داد(Asghari et al., 2016).
مواد جامد محلول
نتایج حاصل از تجزیه واریانس بدست آمده از تیمارهای بکار رفته در صفت مواد جامد محلول تاثیر تیمار متیل جاسمونات با غلظت های 0، 1 و 2 (میلی مولار)، در شرایط شوری با غلظت های (0، 5 و 10 dS/m)، در سطح احتمال 5 درصد سبب تاثیر معنی دار شد(جدول 2). با توجه به نتایج مقایسه میانگین در تیمارهای بکار رفته، بالاترین میزان مواد جامد محلول در تیمار 1 میلی مولار متیل جاسمونات در شرایط بدون شوری در رقم کوئین الیزا (7/7 درصد) مشاهده شد(جدول 3). نتایج این تحقیق به تاثیر معنی دار تیمار متیل جاسمونات بر میزان مواد جامد محلول اشاره داشته که با نتایج سایر محققین کاملا مطابقت دارد. محققین در تحقیقات خود در خصوص کاربرد متیل جاسمونات بر خواص کمی و کیفی انار را مورد بررسی قراردادند. نتایج نشان داد کاربرد ایندوتیمار به طور معنی داری سطح مواد جامد محلول را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد و همچنین سبب افزایش عملکرد در واحد سطح نسبت به تیمار شاهد شده است (Mirdehghan and Ghotbi. 2014). محققین در تحقیقات خود در خصوص کاربرد ترکیب متیل جاسمونات در خواص فیزِیولوژیک در فلفل گزارش کردند که متیل جاسمونات می تواند به عنوان یک تکنولوژی مفید برای افزایش تحمل پس از جراحی خنثی در میوه فلفل دلمه سبب افزایش خواص کیفی و همینطور ماندگاری و وزن میوه استفاده می شود (wang et al., 2019). همچنین نتایج مشابهی در خصوص کاربرد اسیدسالیسلیک در دو رقم کوئین الیزا وپاروس در شرایط تنش شوری در میزان مواد جامد محلول گزارش شد (لولایی و همکاران،1397).
اسیدیته
نتایج تجزیه واریانس از اثرات متیل جاسمونات با غلظت های 0، 1 و 2 (میلی مولار)، در شرایط شوری در صفت اسیدیته کاملا درسطح احتمال 5 درصد معنی دار میباشد (جدول 2). با توجه به نتایج مقایسه میانگین، درصد اسیدیته میوه در تیمار متیل جاسمونات کاملا سبب افزایش این صفت خواهد شد(جدول 5و4). در اثر متقابل تیمار متیل جاسمونات با شوری، بالاترین درصد اسیدیته در تیمار (شوری 5 dS/m × 2 میلی مولار متیل جاسمونات) با مقدار (99/0 درصد) در رقم پاروس مشاهده شد.طبق نتایج بدست آمده شوری اثر معنی داری بر اسیدیته میوه داشته است(جدول 3). قاسم نزاد و همکاران در سال 2008 در تحقیقی به بررسی اثر متیل جاسمونات به غلظتهای 24-16-8 میکرولیتر بر لیتر را بر روی مواد جامد محلول و اسیدیته میوه تمشک معنی دار اعلام کردند، در عین حال بی اثر بودن متیل جاسمونات با همین غلظتها بر روی مواد جامد محلول و اسیدیته میوه انار گزارش شده است(Ghasemnezhad and Javaherdashti, 2008). گنزالز و همکاران در تحقیقی با غلظتهای 4 میکرومول بر لیتر و 5 میکرو مول بر لیتر متیل جاسمونات بر روی میوه گواوا در سال 2004 نشان دادند غلظت های بکار رفته نسبت به تیمار شاهد اثر معنی داری نشان ندادند(Gonzalez-Aguilar et al., 2005).
عملکرد میوه
با توجه به جدول مقایسه میانگین اثرات تیمار متیل جاسمونات و برهمکنش تیمار در شرایط شوری در صفت تعداد میوه، وزن میوه و عملکرد در سطح احتمال5 درصد کامل معنی دار به دست آمد(جدول 2و3). در بررسی اثر تیمار متیل جاسمونات مشخص شد با افزایش متیل جاسمونات، تعداد میوه افزایش یافت. در اثر متقابل این تیمارها در تیمار (شوری 5 dS/m × 2 میلی مولار متیل جاسمونات) با مقدار (6/6) بیشترین میزان تعداد بوته مشاهده شد. در بررسی صفت وزن میوه نیز بین تیمارهای بکار رفته با تیمار شاهد در سطح احتمال 5 درصد اختلاف معنی داری مشاهده شد. در بررسی نتایج مقایسه میانگین اثرمتقابل متیل جاسمونات، بالاترین تاثیر را در افزایش وزن میوه، تیمار (شوری 5 dS/m × 2 میلی مولار متیل جاسمونات) با مقدار (4/7 گرم) مشاهده شد. . نتایج نشان داد شوری سبب کاهش عملکرد میوه شده است همچنین با افزایش غلظت تیمارهای متیل جاسمونات، میزان عملکرد افزایش یافت(جدول 5و4). پژوهشگران به بررسی تاثیر متیل جاسمونات در شرایط رشد رویشی و زایشی دو رقم توت فرنگی (سیلوا و کوئین الیزا) پرداختند. نتایج نشان داد کاربرد این تیمار سبب افزایش رشد رویشی و زایشی و سطح عملکرد وبهبود میزان مواد جامد محلول و عمر انبارمانی این دو رقم توت فرنگی شد(Lolaei et al., 2013). در مقاله ای محققین به بررسی متیل جاسمونات بر سیستم آنتی اکسیدان و کیفیت انگور پرداختند. نتایج نشان داد که کاربرد متیل جاسمونات سبب افزایش معنی دار کیفیت میوه از طریق افزایش مواد جامد محلول و همینطور عملکرد میوه شده است. هچنین به نظر می رسد که MeJA باعث کاهش میزان از دست دادن آب انگور می شود، اما همزمان آنتی اکسیدان را فعال می کند(Modesti et al., 2018). در تحقیقی گاردا کردان و همکاران در تحقیقی به بررسی تأثیر کاربرد متیل جاسمونات برگ در تاکستان در ترکیب فرار انگور در سه دوره پرداختند. نتایج حاکی از تاثیر معنی دار کاربرد متیل جاسمونات بر سطح برگ، تعداد برگ و همینطور سطح فتوسنزی درخت که رابطه مستقیمی بر عملکرد درخت داشته است(Gard cerden, 2018). همچنین نتایج مشابهی در خصوص کاربرد اسیدسالیسلیک در دو رقم کوئین الیزا وپاروس در شرایط تنش شوری گزارش شد(لولایی و همکاران،1397). لذا با توجه به نتایج بدست آمده در این تحقیق با نتایج بدست آمده توسط سایر محققین کاملا مطابقت دارد.
جدول 2: تجزیه واریانس تاثیر متیل جاسمونات بر برخی خصوصيات دو رقم توت فرنگی(کوئین الیزا و پاروس)
عملکرد میوه | وزن میوه | تعداد میوه | مواد جامد محلول | اسیدیته ph | ویتامین ث | وزن خشک بوته(گرم) | وزن تر بوته(گرم) | ارتفاع بوته (cm) | سطح برگ | درجه ازادی (DF) | متیل جاسمونات (میلی مولار) | تیمار شوری |
|
|
|
|
|
| کوئین الیزا | رقم |
|
|
|
|
|
742. 2 ** | 149. 5 ** | 251. 5 ** | 165.2** | 185.7** | 231.3** | 375.2** | 233.5** | 257.7 ** | 211.1** | (8-2) | 0 1 2 | شاهد (آب مقطر) |
472. 0** | 842. 0** | 683.00** | 352.0** | 685.5** | 539.2** | 137.3** | 642.1** | 237.00** | 420.0** | (8-2) | 0 1 2 | 5 )dS/m( |
361.7** | 5521** | 471.20** | 372.0** | 653.12** | 435.8** | 462.5** | 553.4** | 546.70** | 673.0** | (8-2) | 0 1 2 | 10 )dS/m( |
|
|
|
|
|
| پاروس | رقم |
|
|
|
|
|
764.5 ** | 239.5 ** | 541.75 ** | 234.2** | 237.7** | 741.3** | 487.1** | 134.3** | 422.15 ** | 351.7** | (8-2) | 0 1 2 | شاهد (آب مقطر) |
633.3** | 253.8** | 633.50** | 232.0** | 135.0** | 642.9** | 493.5** | 247.2** | 164.50** | 78.2** | (8-2) | 0 1 2 | 5 )dS/m( |
850.5** | 680.00** | 24.30** | 211.0** | 416.52** | 211.6** | 539.5** | 351.4** | 730.10** | 565.8** | (8-2) | 0 1 2 | 10 )dS/m( |
جدول 4: نتایج مقایسه میانگین تاثیر تیمار متیل جاسمونات در شرایط شوری بر برخی خصوصيات توت فرنگی دو رقم گیاه توت فرنگی(کوئین الیزا و پاروس)
عملکرد )g( | وزن میوه (گرم) | تعداد میوه | مواد جامد محلول(%) | اسیدیته (%) | ویتامین ث (mg/100g) | وزن خشک بوته(گرم) | وزن تر بوته(گرم) | ارتفاع بوته (cm) | سطح برگ (cm²) | متیل جاسمونات (میلی مولار) | تیمار شوری |
|
|
|
|
| کوئین الیزا | رقم |
|
|
|
|
|
41/54c 53/2a 51/84b | 6/7c 7/6a 7/2b | 6/2c 7/0b 7/2a | 6/6c 7/1b 7/4a | 0/81b 0/83b 1/00a | 87c 101b 110a
| 7/11c 7/25b 8/43a | 31/72c 32/49b 37/97a | 11/4c 11/9b 13/7a
| 114/3c 127/2b 134/5a | 0 1 2 | شاهد (آب مقطر) |
37/82c 42/88b 46/14a | 6/2c 6/7b 7/1a | 6/1b 6/4a 6/5a | 6/3b 6/8a 7/0a | 0/75c 0/82b 0/91a | 73c 83b 92a
| 6/26c 6/82b 7/32a | 27/61c 31/26b 33/49a | 11/1c 11/6a 13/3b
| 112/8c 117/2b 120/1a | 0 1 2 | 5 )dS/m( |
22/79b 32/5a 32/83a | 5/3b 6/5a 6/7a | 4/3c 5/0a 4/9b | 6/2b 6/4ab 6/6a | 0/68b 0/80a 0/81a | 64c 80b 85a
| 6/14c 6/67b 7/13a | 24/38c 27/66b 25/39a | 9/9c 11/1b 12/6a
| 102/3c 104/9b 114/1a | 0 1 2 | 10 )dS/m( |
|
|
|
|
| پاروس | رقم |
|
|
|
|
|
35/88c 43/8a 45/44b | 6/9c 7/3a 7/1b | 5/2b 6/0a 6/4a | 6/5c 7/0b 7/3a | 0/89c 0/94b 1/07a | 82c 110b 113ba
| 7/16c 7/46b 8/05a | 30/92c 32/63b 35/57a | 13/8c 15/7b 18/0a
| 112/1c 121/8b 130/4a | 0 1 2 | شاهد (آب مقطر) |
24/08b 33/6a 29/25a | 5/6b 7/0a 6/5a | 4/3c 4/8a 4/5b | 6/1b 7/0a 7/1a | 0/84b 0/91a 0/99a | 75c 85b 94a | 6/76c 6/22b 7/14a | 27/31bc 28/86b 30/14a | 13/1c 15/9b 16/8a
| 103/9c 112/1b 121/8a | 0 1 2 | 5 )dS/m( |
20/67b 25/8ab 26/84a | 5/3b 6/0ab 6/1a | 3/9c 4/3b 4/4a | 6/0b 6/0a 6/2a | 0/80c 0/85b 0/91a | 73c 79b 87a
| 6/45c 6/17b 7/00a | 25/52b 26/46ab 27/82a | 12/1b 13/2a 13/7a
| 100/3c 108/8b 110/5a | 0 1 2 | 10 )dS/m( |
ns -و * به ترتيب بدون اختلاف معنيدار و معنيدار در سطوح احتمال 1 و 5 درصد. ** ،
- ns, ** and *, are non-significant, significant at 1% and, significant at 5% level of probability respectively
نتیجه گیری
ارزیابی پارامترهای رشد رویی و زایشی و همینطور عملکرد دو رقم توت فرنگی تحت تنش شوری تحمل با کاربرد متیل جاسمونات نشان از مقاومت و افزایش این پارامترها نسبت به تیمار شاهد فقط در شرایط شوری را نشان داد. در مجموع با توجه به نتایج به دست آمده میتوان گفت که اثر شوری بر رشد رویشی و زایشی دو رقم توت فرنگی کاملا معنی دار بوده و سبب کاهش رشد شده است. با افزایش سطح این تیمارها مقدار رشد رویشی، زایشی و سطح عملکرد دو رقم توت فرنگی را به طور معنی داری افزایش داد. بنابراین توصیه میشود که کاربرد متیل جاسمونات در شرایط شوری سبب کاهش اثرات منفی این استرس میشود.و به نحوی سبب افزایش عملکرد کمی و کیفی خواهد شد.
منابع
الیاس آذر ،ج. 1381. اصلاح خاکهای شور و سدیمی ( مدیریت آب و خاک ) - انتشارات جهاد دانشگاه
سلیمی، ف و شکاری، ف.1391. تاثیر متیل جاسمونات و تنش شوری روی برخی خصوصیات ریخت شناسی و عملکرد گل در بابونه. مجله زیست شناسی گیاهی، 11(4):27-38.
سلطانی حویزه، م.ع.م. میرمحمدی و ا. ارزانی.1385. اثر شوری بر رشد 8 رقم تجاری و امید بخش نیشکر، مجله علوم کشاورزی، 802):110-124
شیدایی، س، م، زاهدی، ع و میرمحمدی، میبدی. 1389. اثر تنش شوری بر تجمع مواد خشک و الگی توزیع یونی در پنج ژنوتیپ گلرنگ ، مجله علوم گیاهی زراعی ایران، 4:811-819..
دستیار، یاسین، اعلایی، میترا، خیری، عزیزاله.1398. تاثیر اسیدسالسلیک و متیل جاسمونات بر ویژگی های مرفولوژیکی ، فعالیت آنزیمی های آنتی اکسیدانی و درصد اسانس گیاه سرخارگل در شرایط اقلیمی زنجان، مجله علوم باغبانی، دوره 50، شماره 1، صفحه 91-103.
رسول زادگان، ی. (1370). میوه کاری در مناطق معتدله. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. 759 صفحه.
عشقی، سعید، محرمی، سمیه و جمالی، بابک. 1395. اثر اسیدسالیسلیک بر رشد، عملکرد و کیفیت میوه توت فرنگی رقم پاروس در شرایط شوریف مجله علوم وفنون کشت های گلخانه ای ، سال هفتم، شماره بیست و هشتم، صفحه 163-174.
فیضی، م . 1382. کارایی مصرف آب با کیفیتهای مختلف بر روی عملکرد محصولات گندم و جو. مجله علوم خاک و آب. 17:97-106.
قناتی، فایزه، بختیاریان، سمیه و عبداملکی، پرویز. 1389. بررسی تاثیر متیل جاسمونات در متابولیت های ثانویه گیاهان همیشه بهار. مجله علوم و فناوری زیستی مدرس، دوره 1، شماره 1،صفحه 21-34.
لولایی، ابوالفضل ، صدیقه زمانی، شکوفه مشفقی فر، اکبر فتحی. 1397. ارزیابی کاربرد اسید سالیسلیک بر برخی صفات دو رقم گیاه توت فرنگی(کوئین الیزا و پاروس) در شرایط شوری. پژوهشنامه کشاورزی، دوره 10، شماره 4:40-64.
Aziz, E. E., Al- Amier, H. and Craker, L. E. 2008. Salt stress on growth and essential oil production in peppermint, pennyroyal and apple mint. Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plants 14: 77-87.
Asghari, Mohammadreza and Ali Rashid Hasanlooe. 2016. Methyl jasmonateeffectively enhanced some defense enzymes activity and Total Antioxidant content in harvested “Sabrosa” strawberry fruit. Journal of food scince and nutrition. Open access.
Bandeo LE, Eydia F, Yucel M and Okatem HA.2004. Antioxidant responsesof shoots and roots of lentil to NaCl salinity stress. Plant Growth Regulation. 42: 69 - 77.
Basil, E. S., and S. R. Kaffka. 2002. Response of safflower (Carthamus tinctorius L.) to saline soil and irrigation. II. Crop response to salinity. Agricultural Water Management. 54: 81-92.
Capitani, F., Biondi, S., Falasca, G., Ziosi, V., Balestrazzi, A., Carbonera, D., Torrigiani, P. and Altamura, M. 2005. Methyl jasmonate disrupts shoot formation in tobacco thin cell layers by over-inducingmitotic activity and cell expansion. Planta 220: 507-519.
Creelman R. A. and Mullet J. E. 1995. Jasmonic acid distribution and action in plants: Regulation during development and response to biotic and abiotic stress. Proceedings of the National Academy of Sciences USA 92:4114-4119.
Demir Kaya, M., A. Ipek and A. Ozturk. 2003. Effects of different soil salinity levels on germination and seedling growth of safflower (Carthamus tinctorius L.). Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 27:221-227.
El-Sayed, O. M., El-Gammal, O. H. M. and Salama, A. S. M. 2014. Effect of ascorbic, proline and jasmonic acid foliar spraying on fruit set and yield of Manzanillo olive trees under salt stress. Scientia Horticulturae 176: 32-37.
Garde-Cerdán T, Gutiérrez-Gamboa G, Baroja E, Rubio-Bretón P, Pérez-Álvarez EP. .2018. Influence of methyl jasmonate foliar application to vineyard on grape volatile composition over three consecutive vintages. Food Res Int. 2018 Oct; 112:274-283. Doi:
Good, A. and Zaplachiniski, S. 1994. the effects of drought on free amino acid accumulation and protein syntesis in Brassica napus. Physiologia Plantarum 90: 9-14.
Gonzalez-Aguilar G.A, Ayala-Zavala J.F., Wang S.Y., . and Wang C.Y. 2005. Methyl jasmonate in conjunction with ethanol treatments increased antioxidant capacity, aroma compounds and postharvest life of strawberryfruit.European Food Research International, 221(5):1438-1443.
Ghasemnezhad M. and Javaherdashti M. 2008. Effecte of Methyl jasmonate treatment on antioxidante capacity internal quality and Postharvest life of raspberry fruit. Caspian Jornal of Environmental Sciences, 6(1):73-78.
Ozturk B, Yildiz K and Kucuker E .2015. Effect of preharvest Methyl Jasmonate treatments on ethylene production, water - soluble phenolic compounds and fruit quality of Japanese plums. Journal of Science of Food and Agriculture. 95(3): 583- 591.
Katerji, N., J. W. Van Hoorn, A. Hamdy, and M. Mastrorilli. 2000. Salt tolerance classification of crops according to soil salinity and to water stress day index. Agricultural Water Management. 43:9-109.
Kanoun-Boule M, Vicente JAF, Nabais C, Prasad MNV and Freitas H .2009. Ecophysiological tolerance of duckweeds exposed to copper. AquaticToxicology. 91: 1-9.
Kozlowski, G., Buchala, A., M´etraux, J.P. 1999. Methyl jasmonate protects Norwayprotects Norwayprotects Norway spruce [Picea abies (L.) Karst.] seedlings against Pythium against Pythium ultimum Trow. Physiol. Mol. Plant Pathol. 55: 53 -58.
Lorenzo, O. 2003. Ethylene response factor 1 integrates signals from ethylene and jasmonate pathways in plant defense. Plant Cell 15:165-178.
Lolaei. Abolfazl, Sedighe Zamani, Elham Ahmadian, Sajad Mobasheri. 2013. Effect of Methyl Jasmonate on the Composition of Yield and Growth of Strawberry (Selva and Queen Elisa). International Journal of Agriculture and Crop Sciences. IJACS/2013/5-3/200-206
Malaki, M and Dokhani, Sh. 1991. Food science and technology. Shiraz University Publication, Pp. 420.
Modesti M, Petriccione M, Forniti R, Zampella L, Scortichini M, Mencarelli F. 2018. Methyl jasmonate and ozone affect the antioxidant system and the quality of wine grape during postharvest partial dehydration. Food Res Int. 2018 Oct; 112:369-377. doi: 10.1016/j.foodres.2018.06.061.
Munns, R. 2005. Genes and salt tolerance: bringing them together. New phytologist 167:645-663.
Mirdehghan and Ghotbi. 2014. Effects of Salicylic Acid, Jasmonic Acid, and Calcium Chloride on Reducing Chilling Injury of Pomegranate (Punica granatumL.) Fruit . J. Agr. Sci. Tech. (2014) Vol. 16: 163-173.
Rossato, L., Le Dantec, C., Laine, P., Ourry, A. 2002. Nitrogen storage and remobilization in Brassica napus L. during the growth cycle: identification, and immunolocalization of a putative taproot storage glycoprotein. J. Exp. Bot. 53: 265 - 275.
Salimi, F., Shakari, F., Azimi, M. R. and Zangani, A. 2011. The role of methyl jasmonate in improving salinity resistance through effect on some physiological characteristics of German chamomile (Matricaria chamomilla L.). Research on Medicinal and Aromatic Plants of Iran, 27, 711-700. (in Farsi)
Vatankhah, A., Kalantari, B. and Andalibi, B. 2016. Effect of methyl jasmonate and salinity stress on physiological and phytochemical properties of peppermint (Mentha piperita L.). Research on Medicinal and Aromatic Plants of Iran, 33, 465-449. (in Farsi)
Walia, H., Wilson, C., Condamine, P., Liu, X., Ismail, A. and Close, T. 2007. Large-scale expression profiling and physiological characterization of jasmonic acid-mediated adaptation of barley to salinity stress. Journal of Plant, Cell & Environment, 4, 410-421.
Wang, Yunxiang, GAO, Lipu, Wang, Qing, Zuo, Jinhua. 2019. Low temperature conditioning combined with methyl jasmonate can reduce chilling injury in bell pepper. Scientia horticulturae 2019 v.243 pp. 434-439.
Yastreb, T. O., Kolupaev, Y. E., Shvidenko, N. V., Lugovaya, A. A. and Dmitriev, A. P. 2015. Salt stress response in Arabidopsis thaliana plants with defective jasmonate signaling. Applied Biochemistry and Microbiology 51: 451-454.
Evaluation of Quantitative, Qualitative and Yield Traits of Two Strawberry Cultivars (Queen Eliza and Paros) in Methyl Jasmonate Treatment under Salinity
Abstract
Soil salinity is one of the factors that can put farmers at risk, so special arrangements should be made in this regard. Identifying some physiological mechanisms in strawberry plants is essential in the face of salinity. Methyl jasmonate is a plant growth regulator that affects many biochemical and physiological processes of the plant. . The experiment was a factorial based on randomized complete block design with three replications in 3 treatments and 378 plants with different concentrations of methyl jasmonate (0, 1, 2 μm) under salinity stress conditions with levels of 0, 5 and 10 Decimens) on some morphological responses (plant height, leaf area, dry weight and plant weight) and physiological (soluble solids, vitamin C and acidity) and yield (number of fruits, fruit weight and fruit yield) in the year 2018-2019 in the city of Azad Shahr, Golestan province, in two cultivars of Fragaria × Ananassa Duch., Queen Eliza and Parus strawberries. The results of this study showed that salinity stress significantly reduced the morphological and physiological properties of two strawberry cultivars Queen Eliza and Parus. Quantitative properties of plant height, leaf area, dry weight of plant, and qualitative properties of soluble material, vitamin C and acidity decreased with increasing salinity and with the effect of methyl jasmonate significantly increased vegetative and reproductive growth.
Keywords: physiological; Methyl Jasmonate; Strawberry; Queen Eliza; Parus.