An Investigation and Review of the Juridical Interpretation of Heba: Subject of Article 915 of Civil Law of Iran
Subject Areas : Private law
1 - Assistant Professsor, Department of Law, Arak University, Arak, Iran
Keywords: father, Heba, consanguinous oldest boy, cost free, Heba's obligation,
Abstract :
Heba (exceptional gift of an estate belonging to the first-born male) is one of the individualized issues of Shi'a jurisprudence. The Holy book, ring, sword, and clothes of the deceased are of the examples of Hebas that are freely and out of obligation given to the oldest consanguine male child. In order for Heba to be transferred, four conditions must be met: lack of monopoly of heirloom to Hebas, Lack of debt in the heirloom, no will for premises of Hebas, not considering the heritage of the oldest boy. The relation of the oldest boy to the Hebas is as ownership. Therefore, it is obligatory for the heirs to pass the ownership of Heba to the oldest boy. The ownership of Heba is forcible and does not need the acceptance of the oldest boy. The civil law has concidered Heba in article 915. This article has many ambiguities about Heba and proper response should be provided with a consideration of jurisprudence in correspondence to time. The present research pursues the same objective.
1- ابن ابیجمهور، محمدبنزینالدّین. (1403). عوالیاللآلی، جلد چهارم: موسسه سیدالشهداء، قم ، چاپ اول.
2- ابن ادریسحلّی، محمدبنمنصور بناحمد. (1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، جلد سوم: دفتر انتشارات اسلامی، قم ، چاپ دوم.
3- ابن براجطرابلسی، قاضی عبدالعزیز. (1406). المهذّب، جلد دوم: دفتر انتشارات اسلامی، قم ، چاپ اول.
4- ابن حمزهطوسی، محمدبنعلی. (1408). الوسیله الی نیلالفضیله: مکتبه آیتالله العظمی مرعشی، قم ، چاپ اول.
5- ابن زهره، حمزهبنعلی حسینی. (1417). غنیهالنزوع: موسسه امام صادق (ع) ، قم ، چاپ اول.
6- ابن سعیدحلی، یحیی. (1405). الجامع للشرائع: موسسه سیدالشهداء، قم ، چاپ اول.
7- ابن فهدحلّی، جمالالدّین احمد. (1407). المهذّبالبارع، جلد چهارم: دفتر انتشارات اسلامی، قم ، چاپ اول.
8- ابن منظور، ابوالفضل جمالالدّین محمدبنمکرم. (1414). لسانالعرب، جلد چهاردهم: دارالفکر – دارصادر، بیروت ، چاپ سوم.
9- امامی، حسن. (1392). حقوق مدنی، جلد سوم: انتشارات اسلامیّه، تهران ، چاپ سیونهم.
10- انصاری، مرتضی. (1415). المکاسب (ط- الحدیثه)، جلد ششم: انتشارات کنگره، قم ، چاپ اول.
11- بحرالعلوم بروجردی، مهدی. (1405). الفوائدالرجالیّه، جلد اول: مکتبهالصادق، تهران ، چاپ اول.
12- بحرالعلوم، محمدبنمحمدتقی.(1403). بلغهالفقیه، جلد چهارم: منشورات مکتبهالصادق، تهران، چاپ چهارم.
13- بصری بحرانی، زینالدّین. (1413). کلمهالتّقوی، جلد هفتم: ناشر جواد وداعی، قم ، چاپ سوم.
14- جعفریلنگرودی، محمدجعفر. (1384). ارث، جلد اول: گنج دانش، تهران ، چاپ پنجم.
15- جعفریلنگرودی، محمدجعفر. (1391). مبسوط در ترمینولوژی حقوق، جلد سوم: گنج دانش، تهران ، چاپ پنجم.
16- جوهری، اسماعیلبنحماد. (1410). الصحاح- تاجاللغه و صحاحالعربیه، جلد ششم: دارالعلم للملائین، بیروت ، چاپ اول.
17- حرّعاملی، محمدبنحسن. (1409). تفصیل وسائلالشیعه الی تحصیل مسائلالشریعه، جلد بیستوششم: مؤسسه آلالبیت (ع) ، قم ، چاپ اول.
18- حسینیتفرشی، مصطفیبنحسین. (1418). نقد الرجال، جلد اول: مؤسسه آلالبیت (ع) ، قم ، چاپ اول.
19- حسینیعاملی، محمدجواد.(1431). مفتاحالکرامه، جلدبیست وچهارم: موسسه النشرالاسلامی، قم ، چاپ اول.
20- خواجویی، اسماعیلبنمحمدحسین.(1413). الفوائدالرجالیه: مجمع البحوثالاسلامیه، مشهد، چاپ اول.
21- خویی، ابوالقاسم. (1413). معجم رجالالحدیث و تفصیل طبقاتالرجال، جلد اول و دهم: مرکز نشر الثقافهالاسلامیه، قم.
22- سبحانی، جعفر. (1415). نظام الارث فی الشریعهالاسلامیه الغراء: مؤسسه امام صادق (ع) ، قم ، چاپ اول.
23- سیستانی، علی. (1417). منهاجالصالحین، جلد سوم: ناشر دفتر مؤلف، قم ، چاپ پنجم.
24- شریف مرتضی، علیبنحسین موسوی.(1415). الانتصار فی انفرادات الامامیه: دفتر انتشارات اسلامی، قم ، چاپ اول.
25- شوشتری، محمدتقی. (1371). النجعه فی شرحاللمعه، جلد دهم: مکتبهالصدوق، تهران، چاپ اول.
26- شهید اول، محمدبنمکّی عاملی. (1417). الدروسالشرعیّه، جلددوم: دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم.
27- شهید ثانی، زینالدّینبنعلی العاملی. (1410). الروضه البهیّه فی شرح اللمعهالدمشقیّه (المحشی– کلانتر)، جلد هشتم: کتابفروشی داوری، قم ، چاپ اول.
28- شهید ثانی، زینالدّینبنعلی العاملی. (1413). مسالکالافهام، جلد سیزدهم: موسسه المعارفالاسلامیه، قم، چاپ اول.
29- شهید ثانی، زینالدّینبنعلی العاملی. (1421). رسائل، جلد اول: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، قم.
30- شهیدی، مهدی. (1394). ارث: نشر مجد، تهران ، چاپ نهم.
31- شیخ طوسی، ابوجعفرمحمدبنحسن.(1390).استبصار،جلدسوم وچهارم: دارالکتبالاسلامیه، تهران، چاپ اول.
32- شیخ طوسی، ابوجعفر محمدبنحسن. (1407). الخلاف، جلد چهارم: دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول.
33- شیخ طوسی، ابوجعفر محمدبنحسن. (1407). تهذیبالاحکام، جلد نهم: دارالکتبالاسلامیه، تهران، چاپ چهارم.
34- شیخ طوسی، ابوجعفر محمدبنحسن. (بیتا). الفهرست: المکتبهالرضویه، نجف ، چاپ اول.
35- شیخ مفید، محمدبنمحمدبننعمان عکبری. (1413). الاعلام بما اتفقت علیه الامامیه من الاحکام: ناشر کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، قم ، چاپ اول.
36- صادقیمقدم، محمدحسن.، فولادی، ابراهیم. (1391). بررسی مبانی و مستندات حبوه در فقه امامیه و ضرورت اصلاح قانون مدنی، مجله فقه و حقوق اسلامی، سال سوم، شماره پنجم، پاییز و زمستان، صص 158-123.
37- صدوق، محمدبنعلیبنبابویه.(1413). منلایحضره الفقیه، جلد چهارم: دفترانتشارات اسلامی،قم، چاپ دوم.
38- طباطبایی، علی. (1422). ریاضالمسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، جلد چهاردهم: موسسه آلالبیت (ع) لاحیاء التراث، مشهد ، چاپ اول.
39- طباطباییقمی، تقی. (1426). مبانی منهاجالصالحین، جلد دهم: منشورات قلمالشرق، قم، چاپ اول.
40- عاملی، جوادبنمحمدحسینی. (بیتا). مفتاحالکرامه فی شرح قواعد العلامه (ط- القدیمه)، جلد هشتم: داراحیاء التراثالعربی، بیروت، چاپ اول.
41- علامه حلّی، حسنبنیوسفبنمطهر اسدی. (1381). رجال العلامهالحلّی: منشورات المطبعهالحیدریه، نجف، چاپ دوم.
42- علامه حلّی، حسنبنیوسفبنمطهر اسدی. (1411). تبصرهالمتعلّمین فی احکامالدین: موسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران ، چاپ اول.
43- علامه حلّی، حسنبنیوسفبنمطهر اسدی. (1413). قواعد الاحکام، جلد سوم: دفتر انتشارات اسلامی، قم ، چاپ اول.
44- علامه حلّی، حسنبنیوسفبنمطهر اسدی. (1413). مختلفالشیعه، جلد نهم: دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم.
45- فاضل اصفهانی، محمدبنحسن. (1416). کشفاللثام، جلد نهم: دفتر انتشارات اسلامی، قم ، چاپ اول.
46- فاضل مقداد، مقدادبنعبدالله. (1404). التنقیحالرائع لمختصر الشرائع، جلد چهارم: مکتبه آیتالله العظمی مرعشی، قم ، چاپ اول.
47- فیروزآبادی، محمدبنیعقوب. (بیتا). القاموسالمحیط، جلد چهارم: دارالکتبالعلمیه – منشورات محمدعلی بیضون، بیروت.
48- فیومی، احمدبنمحمد مقری. (بیتا). مصباحالمنیر، جلد دوم: منشورات دار الرّضی، قم ، چاپ اول.
49- کاتوزیان، ناصر. (1389).ارث: نشر میزان، تهران، چاپ چهارم.
50- کاتوزیان، ناصر. (1393). فلسفه حقوق - جلد اول: تعریف و ماهیت حقوق: شرکت سهامی انتشار، تهران ، چاپ هفتم.
51- کرباسی، محمدابراهیم. (1431). الارث فی الفقهالجعفری، جلد دوم: موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت ، چاپ اول.
52- کشّی، محمدبنعمربنعبدالعزیز. (1490). رجالالکشی: مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، مشهد، چاپ اول.
53- کلینی، ابوجعفر محمدبنیعقوب. (1407). الکافی (ط- الاسلامیه)، جلد هفتم: دارالکتبالاسلامیه، تهران، چاپ چهارم.
54- گلپایگانی، محمدرضا. (1409). مجمعالمسائل، جلد سوم: دارالقرآنالکریم، قم ، چاپ دوم.
55- مامقانی، عبدالله. (1320). تحفهالصفوه فی احکامالحبوه، جلد اول: چاپ محییالدین مامقانی، تبریز، چاپ سنگی.
56- مامقانی، عبدالله. (1411). مقباسالهدایه فی علمالدرایه، جلد دوم، قم: موسسه آلالبیت (ع) لاحیاء التراث، قم: چاپ اول.
57- محدّثنوری، حسین. (1417). خاتمهالمستدرک، جلد پنجم: مؤسسه آلالبیت (ع) ، قم ، چاپ اول.
58- محقّقثانی، علیبنحسین عاملی کرکی. (1414). جامعالمقاصد، جلد پنجم: مؤسسه آلالبیت (ع) ، قم ، چاپ دوم.
59- محققحلّی، نجمالدین جعفر. (1408). شرایعالاسلام، جلد چهارم: موسسه اسماعیلیان، قم ، چاپ دوم.
60- محققحلّی، نجمالدین جعفر. (1418). مختصرالنافع، جلد دوم: موسسه المطبوعاتالدینیه، قم، چاپ ششم.
61- موسویخمینی، روحالله. (1389). تحریرالوسیله (ترجمه)، جلد دوم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران ، چاپ سوم.
62- موسویخمینی، روحالله. (1420). حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانی: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران ، چاپ اول.
63- نجاشی، ابوالحسن احمدبنعلی. (1407). رجال النجاشی: دفتر انتشارات اسلامی، قم ، چاپ اول.
64- نجفی، محمدحسن. (1404). جواهرالکلام فی شرح شرایعالاسلام، جلد سیونهم: داراحیاء التراثالعربی، بیروت ، چاپ هفتم.
65- نراقی، احمدبنمحمدمهدی. (1415). مستندالشیعه فی احکامالشریعه، جلد نوزدهم: موسسه آلالبیت لاحیاءالتراث، قم ، چاپ اول.
66- واسطیزبیدی، محبّالدین.(1414). تاجالعروس من جواهرالقاموس، جلدنوزدهم: دارالفکر، بیروت، چاپ اول.
67- وجدانیفخر، قدرتالله. (1384). الجواهر الفخریّه فی شرح الروضهالبهیّه، جلد پانزدهم: نشر سماء قلم، قم، چاپ دوم.
_||_Akbari (Sheikh Mofid), M. (1992). Al-a'lam bima tafaqat alayha-l-imamiya min al-ahkam (1st ed.). Qom: Publisher of the Millennium World Congress of Sheikh Mofid.
Allameh Helli, H. (1991). Tabsara al-motialemin fi ahkam al-din (1st ed.). Tehran: Institute of Publication affiliated to the Ministry of Culture and Islamic Guidance.
Allameh Helli, H. (1993). Mokhtalif al-shia (2nd ed., Vol. 9). Qom: Islamic Publications Office.
Allameh Helli, H. (1993). Qawaed al-ahkam (1st ed., Vol. 3). Qom: Islamic Publications Office.
Allameh Helli, H. (2002). Rijal al-Alameh Helli (2nd ed.). Najaf: Heidarieh Printing Publications.
Ameli (Shahid Avval), M. (1996). Al-dorous al-sharia (2nd ed., Vol. 2). Qom: Islamic Publication Office.
Ameli (Shahid Sani), Z. (1989). Al-Rodha al-bahiya fi sharh al-loma al-dameshqiyaa (1st ed., Vol., 8). Qom: Davari Bookstore.
Ameli (Shahid Sani), Z. (1992). Masalik al-afham (1st ed., Vol. 13). Qom: Islamic Acquaintances Publications.
Ameli (Shahid Sani), Z. (2000). Rasael (Vol. 1). Qom: Islamic Advertising Office of Qom Seminary.
Amelli Karaki (Mohaghegh Sani), A. (1993). Jame al-maqasid (2nd ed., Vol. 5). Qom: Al Albeit Institution.
Ansari, M. (1994). Al-makasib (T-Hadith) (1st ed.,Vol. 6). Qom: Kongereh Publications.
Bahrololom Boroujerdi, M. (1985). Al-fawaed al-rejaliyah (1st ed., Vol. 1). Tehran: Maktab ol Sadegh.
Bahrololom, M. (1983). Biloqat al-faqih (4th ed., Vol., 4). Tehran: Al-Sadiq Library Publications.
Basri Bahrani, Z. (1992). Kalamah al-taqwa (3rd ed., Vol. 7). Qom: Javad Vedaei Publications.
Emami, H. (2013). Civil Law (39th ed., Vol. 3). Tehran: Islamic Publications.
Fazel Esfahani, M. (1996). Kashf al-letham (1st ed., Vol. 9). Qom: Islamic Publications Office.
Fazel Meghdad, M. (1984). Al-tanqih al-rae li mokhtasar al-shraye (1st ed., Vol. 4). Qom: The office of Ayatollah Marashi.
Firouzabadi, M. (n.d.). al-qamous al-mohit (Vol. 4) Beirut: Scientific Book House – Publications of Mohammad Ali Beizon.
Golpayegani, M. (1989). Majma al-masail (2nd ed., Vol. 3). Qom: The Holy Quran House.
Hashem Sharoudi, M. (2005). Jurisprudence Dictionary (1st ed., Vol.1). Qom: Islamic jurisprudence encyclopedia institution.
Horr Ameli, M. (1989). Tafsil wasail al-shia ila tehsil masail al-sharia (1st ed., Vol. 26). Qom: Al Albeit Institution.
Hosseini Ameli, J. (n.d.). Miftah al-kirama fi shrh qawaed al-allama (1st ed., Vol. 8). Beirut: Arab Heritage Revival House.
Hosseini Ameli, M. (2010). Miftah al-kirama (1st ed., Vol. 24). Qom: Islamic Publications Institute.
Hosseini Tafreshi, M. (1997). Naqd al-rijal (1st ed., Vol. 1). Qom: Al Albeit Institution.
Ibn Abi Jumhur al-Ahsa'i, M. (1983). Awali al-layali (1st ed., Vol. 4).Qom: Seyed al-Shohada Institute.
Ibn al-Barraj al-Tarabulusi, Gh. (1986). Almohazzab (1st ed., Vol.2). Qom: Islamic Publications Office.
Ibn Fahd al-Hilli, J. (1987). Al-mohazzab al-bare (1st ed., Vol.4). Qom: Islamic Publications Office.
Ibn Hamza al-Tusi, M. (1988). Al-wasilah ila neil al-fazilah (1st ed.). Qom: The office of Ayatollah Marashi.
Ibn Idris Ḥilli, M. (1990). Al-Saraer al-havi le-tahrir al-fatavi (2nd ed., Vol.3). Qom: Islamic Publications Office.
Ibn Manzoor, A. (1993). Lisan al-Arab (3rd ed., Vol.14). Beirut: Darolfekr – Darossader.
Ibn Zuhra al-Halabi, H. (1996). Qania al-nozou' (1st ed.). Qom: Imam Sadegh (PBUH) Institute.
Inb Saeed Helli, Y. (1985). Al-jame al-shareit (1st ed.). Qom: Seyed al-Shohada Institute.
Ja’fari Langeroudi, M. (2005). Heritage (5th ed, Vol. 1). Tehran: Ganje Danesh.
Ja’fari Langeroudi, M. (2012). Extension in law terminology (5th ed., Vol.3).Tehran: Ganje Danesh.
Jouhari, I. (1989). Al-sahah- Taj al-loqah wa sahah al-arabiyah (1st ed. Vol. 6). Beirut: Darol Elm li Molaeein Mullahs.
Karbasi, M. (2010). Al-irth fi fiqh al-jafari (1st ed., Vol. 2). Beirut: Institute of Press Studies.
Katouzian, N. (2010). Heritage (4th ed.).Tehran: Mizan Publications.
Katouzian, N. (2014). The philosopgy of law (7th ed., Vol. 1). Tehran: Publishing Joint Stock Company.
Keshi, M. (1490). Rijal al-Kashi (1st ed.). Mashhad: Publications institute of Mashhad University.
Khajouei, E. (1992). Alfawaed al-rijaliya (1st ed). Mashhad: The society of Islamic Discussions.
Khoei, A. (1992). Majam rijal al-hadith wa tafsil tabaqat al-rijal (Vol. 1 & 10). Qom: Islamic Culture Publishing Center.
Koleini, A. (1987). Alkafi (4th ed., Vol. 7). Tehran: Islamic Book House.
Mameghani, A. (1942). Tohfat al- sefvah fi ahkam al-hebva (Vol. 1). Tabriz: Mohyeddin Mameghani Publications, Lithography.
Mameghani, A. (1991). Meqbas al-hedaya fi ilm al-deraya (1st ed., Vol. 2). Qom: Al Albeit Institution to revive the heritage.
Mogharri Fioomi, A. (n.d.). Misbah al-monir (1st ed., Vol. 2). Qom: Dar AlRazi Publications.
Mohaddes Nouri, H. (1996). Khtama al-mostadrak (1st ed., Vol. 5). Qom: Al Albeit Institution.
Mohaghegh Helli, N. (1988). Sharaye al-Islam (2nd ed., Vol. 4). Qom: Esmaeilian Institution.
Mohaghegh Helli, N. (1997). Mokhtasir al-nafi (6th ed., Vol. 2). Qom: Religious Publications Institution.
Moosavi Sharif Morteza, A. (1994). Al-intesar fi inferadat al-imamiya (1st ed.).Qom: Islamic Publications Office.
Mousavi Khomeini, R. (1999). Margin of heritage treatise of Mullah Hashem Khorasani (1st ed.). Tehran: Institute for Organizing and Publishing Imam Khomeini's Works.
Mousavi Khomeini, R. (2010). Tahrir-ol wasilah (Translation) (3rd ed., Vol. 2). Tehran: Institute for Organizing and Publishing Imam Khomeini's Works.
Najafi, M. (1984). Jawahir al-kalam fi sharh sharaye al-Islam (7th ed., Vol. 39). Beirut: Arabic Heritage Reviving Institute.
Najashi, A. (1987). Rijal al-Najashi (1st ed.). Qom: Islamic Publications Institution.
Naraghi, A. (1994). Mostanad al-shia fi ahkam al-sharia (1st ed., Vol. 19). Qom: Al Albeit Institution to revive the heritage.
Sadeghi Moghadam, M., & Fouladi, E. (2012). Investigating the principles and documentation of Emamieh jurisprudence and the need for reforming the civil code. Journal of Islamic Jurisprudence and Law, 3(5), 123 – 158.
Sadoogh, M. (1992). Man layahzarah-ol faqih (2nd ed., Vol.4). Qom: Islamic Publications Office.
Shahidi, M. (2015). Heritage (9th ed.). Tehran: Majd Publications.
Sheikh Toosi, A. (1986). Al-khalaf (1st ed., Vol.4). Qom: Islamic Publications Office.
Sheikh Toosi, A. (1986). Tahzib al-ahkam (4th ed., Vol. 9). Teharn: Islamic Book House.
Sheikh Toosi, A. (2011). Istebsar (1st ed., Vol. 3 & 4), Tehran: Islamic Book House.
Sheikh Toosi, A. (n.d.). Alfihrest (1st ed.). Najaf: Razavi Library.
Shooshtari, M. (1993). Al-naja fi sharh al-loma (1sr ed., Vol. 10). Tehran: Library.
Sistani, A. (1996). Minhaj al-saleheen (5th ed., Vol. 3). Qom: Publisher's Office Publications.
Sobhani, J. (1994). Nidham al-irth fi al-sharia al-islamiya (1st ed.). Qom: Imam Sadegh (PBUH) Institute.
Tabatabaei Qomi, T. (2005). The fundamentals of minhaj-al-saleheen (1st ed., Vol.10). Qom: East writings Publications.
Tabatabaei, A. (2001). Riadh al-masail fi tahqiq al-ahkam bil-dalail (1st ed., Vol. 14). Mashhad: Al Albeit Institution to revive the heritage.
Vaseti Zobeidi, M. (1993). Taj al-arous min jawahir al-qamous (1st ed., Vol. 19). Beirut: Thought House.
Vejdani Fakhr, G. (2005). Al-Jawahir al-fakhri'ah fi sharh al-Rawzah al-Bihai (2nd ed, Vol. 15). Qom: Sama Ghalam Publications.