The effect of the victim's consent on the criminal responsibility in Islamic jurisprudence and Iranian law
Subject Areas : Islamic lowabolfazl elyasinia 1 , tayebeh arefnia 2
1 - PhD Student in Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Imam Khomeini Memorial Branch Shahreri, Islamic Azad University, Shahreri, Iran
2 - Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Imam Khomeini Memorial Branch, Shahreri, Islamic Azad University, Shahreri, Iran
Keywords: : Consent of victim, imperative rules, positive rules, Waiver of what is probable to come about, Islamic jurists’ opinions,
Abstract :
The victim's consent and permission to the commission of a crime cannot eliminate the specific characteristics of a criminal act and cannot be considered as a justification for the crime, because it is in conflict with the general principles governing criminal law, and on the other side, the purpose of enactment of laws is the maintenance of law and order as well as the fulfillment of the public interests and rights. Hence, the consent of the victim against the commission of the offense cannot have a legal effect as a reason to approve an action and to prevent the punishment execution. However, in specific cases, the legislature has considered the victim's dissatisfaction as one of the basic elements in the development of crimes, so that the commission of such crimes requires the victim's dissatisfaction with the act committed against him/her. Thus, the victim's consent prevents criminal liability from being proven. In this article, it has been attempted to analyze, evaluate, and criticize the importance and effects of victim satisfaction in criminal responsibility from the perspective of Iranian law and the views of Islamic jurists.
القرآن الکریم
ابنرشد، ابوالولید محمدبن احمد، (1425ق)، بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، انتشارات دارالحدیث، قاهره
ابن قُدامه، عبداله بن قدامه، (1419ق)، المُغنی، دارالکتب العربی، بیروت
ــــــــ، ــــــــــــــ، (1989م)، المُقنَعفی فقه امام احمدبن حنبل، مطبعة مجلة المنار الاسلامیة، القاهره
اردبیلى مقدس، احمدبن محمد، (1403ق)، مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیهی قم، قم، چاپ اول
اردبیلی، محمدعلی، (1395)، حقوق جزای عمومی، انتشارات نشر میزان، تهران، چاپ چهل و هشتم
باهری، محمد، (1381)، حقوق جزای عمومی، انتشارات رهام، تهران، چاپ اول
بجنوردی، سید محمد، (1379)، قواعد فقهیه، نشر پژوهشکدهی امام خمینی(ره)، تهران، چاپ سوم
جزیرى، عبد الرحمن ـ غروى، سید محمد ـ یاسر مازح، (1419ق)، الفقه على المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت علیهم السلام، انتشارات دار الثقلین، بیروت، چاپ اول
جزیری، عبدالرحمن، (2003م)، الفقه علی المذاهب الأربعة، انتشارات دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ دوم
جعفریلنگرودی، محمدجعفر، (1395)، ترمینولوژی حقوق، انتشارات گنج دانش، تهران، چاپ بیست و نهم
ــــــــــــــ، ـــــــــــ، (1382)، فرهنگ عناصر شناسی حقوق مدنی ـ حقوق جزا، انتشارات گنج دانش، تهران
حاجی تبار فیروزجاحی، حسن؛ فلاح، امین (1396)، حکم اکراه به قتل و مستندات آن در فقه امامیه و حقوق ایران، فصلنامهی پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، دوره 13، شماره 48، ص72
حائرى، سیدعلىبن محمدطباطبایى، (1418ق)، ریاض المسائل، مؤسسهی آلالبیت علیهم السلام، قم، چاپ اول
حلّى، جمال الدین احمدبنمحمداسدى، (1407ق)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعهی مدرسین حوزه علمیه قم، قم، چاپ اول
حلّى، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى، (1410ق)، إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ اول
ـــــــــ ، ــــــــــــــــــــــــــــــــ ، (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة، مؤسسهی امام صادق علیه السلام، قم، چاپ اول
حلی، محقق، نجمالدینجعفربنحسن، (1425ق)، شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، مؤسسهی دارالقاری، بیروت، چاپ یازدهم
خمینی(امام)، روح اله الموسوی، (1383)، تحریر الوسیلة، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ بیست و یکم
ـــــــــ ، ــــــــــــــ، (1404ق)، زبدة الأحکام، سازمان تبلیغات اسلامى، تهران، چاپ اول
خوانسارى، سید احمدبنیوسف، (1405ق)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، مؤسسهی اسماعیلیان، قم، چاپ دوم
خوئی، سید ابوالقاسم موسوی، (1410ق)، تکملة منهاج الصالحین، انتشارات چاپخانهی مهر، قم، چاپ بیست و هشتم
ــــ، ــــــــــــــــــــــ، (1422ق)، مبانی تکملة المنهاج، انتشارات مؤسسهی احیاء آثار الامام خوئی، قم، چاپ اول
ساداتی، محمدمهدی، (1395)، شرایط اعمال قاعدهی درأ در فقه امامیه و قانون مجازات اسلامی، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال 8 ، شمارهی 14
سَلار، حمزة بن عبدالعزیز، (1404ق)، المراسم العلویة و الأحکام النبویة، منشورات الحرمین، قم، چاپ اول
سیوطی،جلالالدینعبدالرحمن، (1403ق)، الأشباه و النظائر فی قواعد و فروع فقه الشافعیة، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول
شافعی، محمدبن ادریس، (1940م)، الأمّ، انتشارات دارالشعب، قاهره
شامبیاتی، هوشنگ، (1375)، حقوق جزای عمومی، شرکت انتشارات مجد و زوبین، تهران، چاپ اول
ـــــــ، ــــــــ، (1375)، جرایم علیه اشخاص صدمات جسمانی، نشر میزان، تهران، چاپ دوم
صادقی، محمدهادی، (1380)، حقوق جزای اختصاصی، انتشارات میزان، تهران
صانعی، پرویز، (1383)، حقوق جزای عمومی، انتشارات گنج دانش، تهران
طوسی، ابی جعفر محمدبن الحسن ، (1420ق)، الخلاف، مؤسسهی نشر اسلامی، قم ، چاپ دوم
عاملى، شهید اول، محمد بن مکى، (1400ق)، القواعد و الفوائد، انتشارات کتابفروشى مفید، قم، چاپ اول
عاملی، شهیدثانی، زینالدینبنعلی، (1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، انتشارات احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم
ــــ ،ــــــــــ ، ــــــــــــــ ، (1419ق)، مسالک الأفهام الی تنقیح شرائع الإسلام، مؤسسة المعارف الاسلامی، قم، چاپ اول
عاملى، سیدجواد بن محمد حسینى، (1419ق)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعهی مدرسین حوزهی علمیه قم، قم، چاپ اول
عطوی، مصطفی، (2001م)، الاجهاض بین الشرع و القانون و الطب، انتشارات مکتبة صادر، بیروت
عوده، عبدالقادر، (بیتا)، التشریع الجنایی الاسلامی مقارناً بالقانون الوضعی، مؤسسة الرسالة، بیروت
قائم مقامی، عبدالمجید، (1374)، حقوق تعهدات، سازمان چاپ کیهان، تهران
کاتوزیان، ناصر، (1379)، حقوق مدنی0 اعمال حقوقی- قرارداد - ایقاع، دورهی مقدماتی، شرکت سهامی انتشار، تهران، چاپ هشتم
ـــــــ، ـــــ، (1375)، مسئولیت مدنی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران
کاسانی، علاءالدینأبوبکربنمسعودبنأحمد، (1406ق)، بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ دوم
گلدوزیان، ایرج، (1386)، حقوق جزای عمومی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ سیزدهم
ـــــــ ، ـــ ، (1390)، حقوق جزای اختصاصی، جرائم علیه تمامیت جسمانی، شخصیت معنوی، اموال و مالکیت، امنیت و آسایش عمومی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، چاپ سیزدهم
لنکرانی، محمدفاضل، (1421ق)، تفصیل الشریعة فی شرح تحریرالوسیلة (کتاب القصاص)، مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام، قم
مجلسی، محمد باقر، (1403ق)، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء، بیروت
مجلسی، محمدتقی، (1429ق)، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، دارالکتاب اسلامی، قم، چاپ اول
محقق داماد، سید مصطفی، (1394)، قواعد فقه بخش مدنی، مرکز نشر علوم اسلامی، تهران، چاپ چهل و ششم
مکارم شیرازی، ناصر،(1422ق)، بحوث الفقهیة هامة، انتشارات نسل جوان، قم
میرمحمدصادقی، حسین، (1395)، جرائم علیه اشخاص، نشرمیزان، تهران، چاپ چهل و پنجم
ـــــــــــــ ، ـــــ ، (1394)، جرائم علیه اموال و مالکیت، نشرمیزان، تهران، چاپ چهل و پنجم
نجفیکاشف الغطاء، محمدحسین، (1359ق)، تحریر المجلة، المکتبة المرتضویه، نجف اشرف، چاپ اول
نووی، ابیذکریا مُحیّالدینبنشرف، (بیتا)، المجموع فی شرح المهذب، انتشارات دارالفکر، بیروت
وحید خراسانی، حسین، (1428)، منهاج الصالحین، انتشارات مدرسهی امام باقر علیه السلام، قم، چاپ پنجم.
ولیدی، محمد صالح، (1380)، حقوق جزای اختصاصی (جرائم علیه عفت و اخلاق عمومی و حقوق و تکالیف خانوادگی)، مؤسسهی انتشارات امیرکبیر، تهران، چاپ اول
_||_The Holy Quran
Ameli Javad ibn mohammad hosaini, (1990), Meftah Al-Kerama fi Sharhe Ghavaed Al-Allama, Islamic Publication, Qom.
Ameli (shaheed avval), Mohammad makki, (1980), Al-Ghavaed va Al-Favaed, Mofid Publication, Qom
Ameli (shaheed sani), Zain Aldin ibn ali, (1990), Al-Rawzah Al-Bahiyah fi Sharah Al-Lomaah Al-Demashqaiyah, Dar Al-Ehya Al-Toras-Al-Arabi, Beirut
ـــــــــــــ (ـــــــــــــــــــــــــــ), ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1999), Masalek Al-afham ela Tamgheeh sharae Al- eslam, Almaaref Al-eslami Publication, Qom
Ardebili, Ahmad (1983), Majma Al-faeda va Al- borhan fi sharh ershad Al- azhan, Islamic Publication, Qom
Ardebili, Mohammad ali (2016), General Criminal Law, Mizan Publication, Tehran
Atvi, Mostafa, (2001), Al- ejhaz bain Al- Share va Al- teb, Maktabate sader Publication, Beirut
Baheri. Mohammad (2002), General Criminal Law, Roham Publication,Tehran
Bojnoordi, Mohammad, (2002), Ghavaed Feghhiye, Imam Khomeini Institute Publication, TehranGhaemmaghami, Abdolmajid, (1994), Obligations rights, Keyhan Print Organization, Tehran
Goldouzian, Iraj (2011), Special Criminal Law, Offences Against, Persons, Property, Security of The State and Public Tranquility, Tehran University Publication, Tehran
ــــــــــــــــــ., ـــــــــ (2007), General Criminal Law, Tehran University Publication, Tehran
Haeri, Ali Ibn Mohammad Tbatabai, (1998), Riaz Al- Masael, Al- Albayt (pbuh) , Publication, Qom
Hajitabar firooz jahi, H; Fallah, A, (2018) Duress to Murder and its Documentations in Imamieh Jurisprudence & law of Iran, Quarterly Journal of Islamic Jurisprudence and Law,13,47,72
Helli, Hasan ibn yusof, (1990), Ershad Al-azhan ela ahkam Al- eiman, Islamic Publication, Qom
ـــــــ., ــــــــــــــــــــــــــــــــ, (2000), Tahri Al-ahkam Al-shriah ala mazhabe Al-emamiyeh, Imam sadegh (pbuh)Publication, Qom
Helli, jamal Al- din, (1987), Al-Mohazzab Al- bare fi sharhe Al- mokhtasar Al- nafe, Islamic Publication, Qom
Helli, Najm Al-Din Jafar Ibn Hasasn (2005), Sh’aria al-Islam fi Masael Al- haram va Al -halal, Dar al-Ghari Institute, Beirut
Ibn ghodameh, Abdollah ibn Ahmad (1984), Almoghni, Dar al-Alkotob Arabi, Beirut
ـــــــــــــــــــــــــــ, ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1989), Almoghna fi Fegh emam ahmad ibn hanbal, Al-menar Al- eslamia, Ghahere
Ibn Roshd, Abolvalid, (2005), Bedayat Al-Mojtahed va Nahayat Al- Moghtased, Dar Al-Hadice Publication, Ghahere
Jozayri, Abdolrahman-Gharavi, Mohammad- Yser Mazoh, (1999), Al- Fegh Al-mazhab Al-arbae va mazhab Ahl Al-bayt (pbuh), Dar Alsaghalain Publicatio, Beirut
Jozayri, Abdolrahman, (2003), Al- Fegh Al-mazhab Al-arbae, Dar Al-kootob Al- elmiye Publicatio, Beirut
Jafari Langroodi,Mohammad Jafar (2016), Law Terminology, Ganje Danesh Bookstore, Tehran
ـــــــــــــــــــــــــــ, ــــــــــــــــــــــــــــ, (2016), Dictionary of Recognition the Elements of Civil Rights - Criminal Law, Ganje Danesh Bookstore, Tehran
Kasani, Alaoddin (1986), Badae Al-Sanae fi Tartib Al- Sharaee, Dar Al- Kotob Al- Elmieh, Beirut
katoziyan, Naser (2000), Civil Law. Civil rights, legal acts, contracts and indictments, Foundation cours, Publishing Joint Stock Company, Tehran
ــــــــــــــــــــ, ــــــــــــ (1996), Civil liability, Tehran University Publication, Tehran
Khonsari, Ahmab ibn yusof, (1985), Jame Al- madarek fi sharhe Al-mokhtasar Al-nafe,EsmaeelianPublication, Qom
Khoyi, Seyyed Abolghasem (2002), Mabani Takmalah Al-Menhaj, Asar Al-Khoyi Institute, Qom
.ــــــــــــ, ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1990), Takmalah Al-Menhaj, EhyaAsar Al- emam Khoyi Institute, Qom
Khomeini Imam, Rouhollah, (1993), Tahrir-Al-Vasileh, Islamic Publication Institute, Qom
.ـــــــــــــــــــــــــــــ, ــــــــــــــــــــ, (1984), Zobdah Al-Ahkam, Publishing organization of Islamic propagation, Tehran,
Lankarani, Mohammad fazel movahhedi (2001), Tafseel Al- sharia fi sharh tahrir Al- vasilah (ketab Al- ghesas), Aemmah Athar Fiqh Center, QomMajlesi, Mohammad bagher, (1983), Behar Al-anvar, Al-vafa Publication,BeirutMajlesi, Mohammad taghi, (2008), Ruzat Al-mottaghin fi sharhe man la yahzarohil fagheeh, TehranMakarem shirazi, Naser, (2002), Bohous Al-feghhiyah hammah,Nasle javan Publication, Qom
Mir Mohammad Sadeghi, Hosain (2015), Offences Against Property, Mizan Legal Foundation, Tehran
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ, ــــــــــــــ (2016), Offences Against Persons, Mizan Legal Foundation, Tehran
Mohaghegh Damad,Seyed Mostafa (2015),Rulse of Jurrisprudence in Civil Division, Center of Publication Islamic Sciences, Tehran
Najafi Kashef Alghet, Mohammad hosain, Tahrir Al- majalleh, Mortazaviyeh Publication, Najaf
Novi, Abi zakriya mohiyodin ibn sharaf, (No Date), Al- Majmoo fi sharh Al-mihazzab, Dar Al-fekr Publication, Beirut
Ovdeh, Abdolghader, (No Date), Al-tashrih Al-jenai Al-eslami mogharenan belghanin Al-vazi, Alresala Publication, Beirut
Sadati, Mohammad Mahdi, (2016), Conditions ofuse dare in the Shiite jurisprudence and the Islamic Penal Code, Journal of Jurisprudence and Islamic Law, Issue 14
Sadeghi, Mohammad hadi, (2001), Special Criminal Law, Mizan Publication, Tehran
Sallar, Hamza ibn abdolaziz, (1984), Al-Marasem Al-alaviye va Al-ahkam Al-nabaviye, Alharamain Publication, Qom
Sanei, Parviz, (2004), General Criminal Law, Ganje danesh, Publication, Tehran
Shafei, Mohammad ibn edris, (1940), Al-om, Dar Al-shab Publication, Ghahere
Shambayati, Houshang, (1996), General Criminal Law, Amjad and Zubin Publication, Tehran
.ــــــــــــــــــــــــ, ــــــــــــــــــ, (1996), Offences Against Persons -Physical Injuries, Mizan Publication, Tehran
Soyooti, Jalalloddin Abdolraahman Ibn Abibakr (1983), Al-Ashbah Va Al-Nazayir fI Al-Ghawaeid Va Al- Furue Fegh Al-Shafeieye, Dar Al-Kotob Al-Elmieh Publication, BeirutTousi, Aboujafar Mohammad Ibn Hasan, (2000), Al- Khelaf, Nashr Eslami Publication, QomVahid Khorasani, Hosain, (2008), Menhaj Al-salehin, Emam bagher (pbuh) Publication, QomValidi, Mohammad Saleh, (2001), Special Criminal Law, Dad Institute, Tehran