The Theological problem of fatalism and free will as reflected in Molana's Mathnavi

Subject Areas : Persian Language and Literature

Seyyed Mohammad khaled Ghafari ¹ ( Azad University of sanandaj )

Received: 2010-01-21 Accepted : 2010-02-09 Published : 2010-01-21

Keywords:

Abstract :

The problem of fatalism and free will is not only one the most sophisticated issues of Islamic Theology, but it is also an issue which has stepped beyond the limits of the religious schools and Teachings; from the very ancient times, it has occupied man's mind and both the mystic and the Plebeian have been contemplating it. Various expressions and interpretations such as: Chance and Fortune; Destiny and fate are suggestive of the fact there is a sort of natural belief in the authority of Determinism over man's life; on the other hand, the contemplation and choice of action in human Being which the reflection of the power of free will is is one of man's inborn peculiarities. Molana Jalalladein Mohammad Balkhi, too, who is one of the most persistent deliberators of man's figures, has not stayed aloof from the problem ; rather, in his noble mathnavi and in difficult stories and on various  occasions , he, on  the  pretext  of  argumentation  and  controversy  among  the  characters  of  the  stories,  has  brought  up  the  conflicting  ideas  of  Islamic  rationalists  on  the  issue of  Fatalism  and  Free  Will  , and has  somehow  based  his  their  opposing  and  contradictory  ideas  on  Koranic  verses  , traditions , historical  and  logical  reasoning's  that  the  reader  of  the  Mathnavi  sometimes  become  so  perplexed  that  s/ he  is  unable  to  decide  to  prefer  one  over  the  other  one  ;  and  more  importantly  , Molana  himself  which  theory  to  choose.In  this  article  , it  has  been  attempted  to  study the  various  cases  of  Fatalism  and  free  will  as  reflected  in  molana's mathnavi, and to compare them with the Sunnite theological views [Asharites, Maturideyya and the Mo'tazela (Separatists)]; and then, Molana's specific view on this issue will be explained

References:

1. استعلامی، محمّد، «مقدّمه‌ای بر مثنوی»، انتشارات زوّار، تهران، 1369.

2. اشعری، ابوالحسن، علی‌بن اسماعیل، «مقالات الاسلامیّن»، ترجمه‌ی محسن مویّدی، تهران 1362.

3. تفتازانی، سعدالدّین، مسعود بن عمر، «شرح عقاید نسقی» (قدیمی و فاقد سایر مشخّصات).

4. زمانی، کریم، «شرح جامع مثنوی»، انتشارات اطّلاعات، تهران 1377.

5. شهرستانی، عبدالکریم، «الملل و النّحل» دارالسّرور، بیروت 1948.

6. فروزانفر، بدیع‌الزّمان، «شرح مثنوی شریف» انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1380.

7. گولپینارلی، عبدالباقی، مولانا جلال‌الدّین، ترجمه و توضیحات توفیق سبحانی، پژوهشگاه علوم انسانی، تهران 1375.

8. نَسفی، نجم‌الدّین، ابوحفص، عمر بن محمّد «عقاید نسفی» (فاقد سایر مشخّصات).