Investigating the Effect of Prosopis juliflora Pods Processing on Performance, Digestibility and Blood Parameters of Japanese Quail

Subject Areas : Journal of Animal Biology

Jawad Nawaser ¹ , Ali Aghaei ^{2 *} , Mohammad Reza Ghorbani ³ , Tahereh Mohammadabadi ⁴ , Saleh Tabatabai Vakili ⁵

1 - Department of Animal Science, Faculty of Animal Science and Food Technology, Agricultural sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran
2 - Department of Animal Science, Faculty of Animal Science and Food Technology, Agricultural sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran
3 - Department of Animal Sciences, Shirvan Faculty of Agriculture, University of Bojnord, Bojnord, Iran
4 - Department of Animal Science, Faculty of Animal Science and Food Technology, Agricultural sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran
5 - Department of Animal Science, Faculty of Animal Science and Food Technology, Agricultural sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Iran

Received: 2024-01-25 Accepted : 2024-06-24 Published : 2025-05-27

Keywords: Enzyme, Blood parameters, Digestibility, Mesquite, Japanese quail,

Abstract :

The present study was conducted to investigate the use of Prosopis juliflora pods (PJP) and the processing performed along with the effect of natozyme enzyme on performance, digestibility and blood parameters of Japanese quail. Number 700 one-day-old Japanese male and female quail chicks were used in a completely randomized design with 7 treatments, 5 replications and 20 quail in each replication. Experimental treatments include: base-basal  diet (control), base diet with 15% PJP, base diet with 15% water-soaked PJP, base diet with 15% water-treated PJP, ration Base was accompanied by 15% PJP with enzyme, basal  diet was accompanied by 15% PJP soaked in water with enzyme and basal  diet was accompanied by 15% PJP processed with water vapor with enzyme.The results showed that the effect of experimental treatments on feed intake in the first, second and third weeks was not significant (p < 0.05). The highest weight gain was observed in the third, fourth and fifth weeks in the treatment receiving 15% of steamed PJP with water enzyme and control treatment (p < 0.05). Birds treated with PJP containing diets with enzyme and control treatment showed better conversion ratio than other treatments (p < 0.05). The digestibility of crude protein and crude fat in the control diet and the diet containing 15% of steamed PJP with enzyme increased compared to other treatments (p < 0.05). Experimental treatments did not show a significant effect on the relative weight of carcass, breast, thighs, gills and gastrointestinal tract and on the blood parameters of Japanese quail (p > 0.05). The results of this experiment showed that the processing of PJP with steamed water with enzyme improved the performance and digestibility of nutrients in Japanese quail.

References:

1. Alemzadeh, B., Taheri, B., Kardooni, A., Hoseini, S.M. 2015. Determining the digestibility of Mesquite fruit (Prosopis juliflora) by Invivo method and degradability of seed and Mesquite fruit by Insitu method. Applied Animal Science Research Journal, 4(15):65-72.‏
2. Al-Marzooqi, W., Al-Kharousi, K., Kadim, I., Mahgoub, T., Zekri, S., Al-Maqbaly, R., Al-Busaidi, M. 2015. Effects of feeding Prosopis juliflora pods with and without exogenous enzyme on performance, meat quality and health of broiler chickens. International Journal of Poultry Science, 14 (2):76-88.
3. Al-Soqeer, A.A., Menshawy, A.M., Mousa, H.M., Aggag, A.M., Motawei, M.I. 2023. Genetic diversity of the chemical composition and pod production of Prosopis juliflora trees grown in Saudi Arabia. Heliyon, 9(11): e21649.‏
4. Ausol, Z. E. and Mukhtar, A.M. 2011. Effect of feeding broiler chicks on graded levels of soaked prosopis seeds. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(7): 45-48.‏
5. Bone, G., Houdijk, J., Lopez-Franco, Y., Ceballos-Bernal, C., Castro-Castro, A., Soto-Luzania, X., Gonzalez-Carranza, Z. 2023. Differential sensitivity to processed Mezquite from two areas of Mexico on broiler chicken performance. Animal-Science Proceedings, 14(2):302-303.‏
6. Choct, M., Hughes, R.J., Wang, J., Bedford, M.R., Morgan, A.J., Annison, G. 1996. Increased small intestinal fermentation is partly responsible for the anti nutritive activity of non starch polysaccharides in chickens. British Poultry Science, 37(3):609-621.
7. Ebrahimi, E., Sobhanirad, S. and Zarghi, H. 2017. Effect of triticale level and exogenous enzyme in the grower diet on performance, gastrointestinal tract relative weight, jejunal morphology and blood lipids of Japanese quail (Coturnix coturnix japonica). Journal of Agricultural Science and Technology, 19(3): 569-580.‏
8. Girma, M., Mengistu, U., Getachew, A. 2011. Ground Prosopis juliflora pods as feed ingredient in poultry diet: effects on growth and carcass characteristics of broilers International. Journal of Poultry Science, 10(12):970-976.
9. Hooshmandi, A. M., Yaghobfar, A. K. B. A. R., Bojarpour, M., Salari, S. 2019. The effect of processing barley cultivars on intestinal morphology, enzyme activity and volatile fatty acids of the small intestine and serum lipid levels of broiler chickens. Journal of Veterinary Research, 73(4):403-418.
10. Imampour, V., Karimi Tarshizi, M.A., Shariatmadari, F. 2014. Preparation and evaluation of semi-pure diet for fiber studies in Japanese quail. Iranian Journal of Animal Science Research, 6(4):365-373.
11. Mariam, A.E.Y., Mukhtar, A.M., Mohamed, K.A. 2013. The effect of feeding broiler chicks on prosopis pods flour supplemented with combinations of microbial xylam and phytase enzymes. Journal of Current Research in Science, 1(2):90-95.
12. Mohammadabadi, T., Chaji, M., Bojarpour. M. 2012. The effect of processing raw sugarcane peat with steam pressure on gas production parameters using isolated rumen microorganisms. Iranian Journal of Animal Science Research, 4(3):240-246.
13. Norouzi, S., Yaghobfar, A., Shokrpour, M., Safamehr, A. 2013. Determination of nutritive value and effect of different levels of Prosopis juliflora pods on performance of laying hens. Research On Animal Production, 4(7):62-77.‏
14. Rezaeipour, V., Boldaji, F. A., Dastar, B., Yaghoubfar, A., Gheysari, A.A. 2009. Determination of apparent nutrients digestibility and metabolizable energy of diets with different inclusion of Dried Tomato Pomace in broiler chickens. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 16(1):90-102.‏
15. Saki, A.A., Mirzaei Gudarzi, S., Ghazi, S., Moini, M.M., Sahibi Alaa. F. 2011. Effect of different levels of barley and multi-enzyme on metabolizable energy, digestibility of dry matter and dietary protein and performance of broiler chickens. Animal Sciences of Iran, 42(3):275-283.
16. Smits, C.H.M. 1996. Viscosity of dietary fibre in relation to lipid digestibility in broiler chickens. Agricultural and Food Sciences, 1996:82205809. ‏
17. Yusuf, N.D., Ogah, D.M., Hassan, D.I., Musa, M.M., Doma, U.D. 2008. Effect of decorticated fermented prosopis seed meal (Prosopis africana) on growth performance of broiler chicken. International Journal of Poultry Science, 7(11):1054-1057.

Full-Text:



 

 

 

 

Investigating the Effect of Prosopis juliflora Pods Processing on Performance, Digestibility and Blood Parameters of Japanese Quail

 

Jawad Nawaser 1, Ali Aghaei1*, Mohammad Reza Ghorbani2, Tahereh Mohammadabadi1, Saleh Tabatabaei Vakili1

 

1- Department of Animal Science, Faculty of Animal Science and Food Technology, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Mollasani, Iran

2- Department of Animal Sciences, Shirvan Faculty of Agriculture, University of Bojnord, Bojnord, Iran

*Corresponding author: [e-mail]

Received: 25 January 2024                                 Accepted: 24 June 2024

DOI:

 

Abstract

The present study was conducted to investigate the use of Prosopis juliflora pods (PJP) and the processing performed along with the effect of natozyme enzyme on performance, digestibility and blood parameters of Japanese quail. Number 700 one-day-old Japanese male and female quail chicks were used in a completely randomized design with 7 treatments, 5 replications and 20 quail in each replication. Experimental treatments include: base-basal diet (control), base diet with 15% PJP, base diet with 15% water-soaked PJP, base diet with 15% water-treated PJP, ration Base was accompanied by 15% PJP with enzyme, basal diet was accompanied by 15% PJP soaked in water with enzyme and basal diet was accompanied by 15% PJP processed with water vapor with enzyme.The results showed that the effect of experimental treatments on feed intake in the first, second and third weeks was not significant (p < 0.05). The highest weight gain was observed in the third, fourth and fifth weeks in the treatment receiving 15% of steamed PJP with water enzyme and control treatment (p < 0.05). Birds treated with PJP containing diets with enzyme and control treatment showed better conversion ratio than other treatments (p < 0.05). The digestibility of crude protein and crude fat in the control diet and the diet containing 15% of steamed PJP with enzyme increased compared to other treatments (p < 0.05). Experimental treatments did not show a significant effect on the relative weight of carcass, breast, thighs, gills and gastrointestinal tract and on the blood parameters of Japanese quail (p > 0.05). The results of this experiment showed that the processing of PJP with steamed water with enzyme improved the performance and digestibility of nutrients in Japanese quail.

 

Keywords: Enzyme, Blood parameters, Digestibility, Mesquite, Japanese quail.

 

 

 

 

بررسی تاثیر فرآوری غلاف کهور بر عملکرد، قابلیت هضم و فراسنجه‌های خونی بلدرچین ژاپنی

جواد نواصر1، علی آقائی1*، محمدرضا قربانی2، طاهره محمد آبادی1، صالح طباطبایی وکیلی1

1- گروه علوم دامی، دانشکده علوم دامی و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

2- گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

*مسئول مکاتبات: [e-mail]

تاریخ دریافت: 05/11/1402                          تاریخ پذیرش: 04/04/1403

DOI:

 

چکیده

پژوهش حاضر به منظور بررسی استفاده از غلاف کهور و فرآوری­های انجام شده به همراه اثر آنزیم ناتوزیم بر عملکرد، قابلیت هضم و فراسنجه‌های خونی بلدرچین ژاپنی انجام شد. از 700 قطعه جوجه یک روزه بلدرچین ژاپنی نر و ماده در قالب طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار، 5 تکرار و 20 قطعه بلدرچین در هر تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل: جیره بر پایه­ی (شاهد)، جیره پایه همراه با 15 درصد غلاف کهور، جیره پایه همراه با 15 درصد غلاف کهور خیسانده شده با آب، جیره پایه همراه با 15 درصد غلاف کهور فرآوری شده با بخار آب، جیره پایه همراه با 15 درصد غلاف کهور به همراه آنزیم، جیره پایه همراه با 15 درصد غلاف کهور خیس خورده با آب به همراه آنزیم و جیره پایه همراه با 15 درصد غلاف کهور فرآوری شده با بخار آب به همراه آنزیم بود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای آزمایشی بر مصرف خوراک در هفته اول، دوم و سوم معنی‌دار نبود (05/0p > ). بیشترین افزایش وزن در هفته سوم، چهارم و پنجم در تیمار دریافت کننده 15 درصد غلاف کهور فرآوری شده با بخار آب به همراه آنزیم و تیمار شاهد مشاهده شد (05/0 >p ). پرندگان تیمارهایی که از جیره­های حاوی کهور فرآوری شده به همراه آنزیم و جیره تیمار شاهد مصرف کرده‌اند ضریب تبدیل بهتری نسبت به سایر تیمارها از خود نشان داده­اند (05/0 >p ). قابلیت هضم پروتئین خام و چربی خام در جیره شاهد و جیره حاوی 15 درصد غلاف کهور فرآوری شده با بخار آب به همراه آنزیم نسبت به سایر تیمارها افزایش یافت (05/0 >p ). تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی­داری بر وزن نسبی لاشه، سینه، ران­ها، سنگدان و دستگاه گوارش و بر فراسنجه­های خونی بلدرچین ژاپنی نشان ندادند (05/0p > ). نتایج این آزمایش نشان داد که فراوری­های غلاف کهور با بخار آب به‌همراه آنزیم باعث بهبود عملکرد و قابلیت هضم مواد مغذی در بلدرچین ژاپنی شد.

کلمات کلیدی: آنزیم، فراسنجه خونی، قابلیت هضم، کهور، بلدرچین ژاپنی.

مقدمه

 

در طیور حدود 60 تا 70 درصد هزینه پرورش، مربوط به خوراک می­باشد. غلات منبع اصلی انرژی برای طیور می‌باشند که از بین آنها ذرت اصلی­ترین ماده غذایی در جیره غذایی را شامل می­شود در کشور ما قیمت بالای ذرت و واردات آن باعث افزایش هزینه تولیدات طیور شده و در نتیجه سود مناسب عاید مرغداران نمی­گردد. تحقیقات نشان داده است که استفاده از ضایعات کشاورزی و فراورده­های جانبی کارخانجات به جای مواد اصلی جیره غذایی می­تواند هزینه تمام شده تولید را کاهش دهد. از طرفی در ایران مناطقی مثل خوزستان و هرمزگان وجود دارد که سالانه بیش از 200 هزار تن غلاف کهور با قیمت ارزان 30 تا 40 تومان (مربوط به هزینه جمع­آوری هر کیلوگرم) بعنوان یک ماده غذایی غیرمعمول بدست می­آید. درخت کهور در کشورهای مختلف از قبیل هندوستان، پاکستان، مکزیک، بعضی از کشورهای آفریقایی و ایران با شرایط آب و هوای گرم و مرطوب به وفور یافت می‌گردد و همچنین بسیار مقاوم به گرما و بی آبی است (13). مواد مغذی غلاف کهور در نواحی مختلف بر حسب شرایط آب و هوایی باهم فرق دارد. با توجه به میزان فیبر بالا و پلی­ساکاریدهای غیرنشاسته­ای در چنین مواردی می‌توان از مکمل­های آنزیمی و انجام فرآوری مناسب استفاده نمود. در این زمینه تحقیقات نشان داده­است که افزودن آنزیم به غلات موجب هیدرولیز دیواره سلولی و در دسترس قرار گرفتن بیشتر مواد مغذی و افزایش انرژی قابل سوخت و ساز می­گردد و همچنین باعث شکسته شدن ساختمان پلی ساکاریدهای غیر نشاسته­ای گردیده و میزان چسبندگی روده­ای را کاهش و در نتیجه باعث افزایش مصرف مواد مغذی و ذخیره انرژی متابولیسمی می­گردد (13). میوه(غلاف)درخت کهور به شکل لوبیا می­باشد و شامل یک کپسول و تعدادی دانه است که پس از رسیدن، خشک و زرد گردیده و روی زمین می­ریزد. این کپسول پروتئین و قند فراوانی دارد (5)، بنابراین می­توان این منبع با ارزش غذایی را با هزینه ناچیزی جمع­آوری ودر تغذیه دام و طیور مورد استفاده قرارداد (3). Girma و همکاران (8) در بررسی میزان سطوح مختلف دانه کهور بر عملکرد رشد و وزن لاشه در جوجه گوشتی گزارش دادند، افزودن سطح 20 درصد جیره بر میزان رشد و قابلیت هضم و وزن لاشه نسبت به سایر تیمارهای تفاوت معنی­داری داشته است. Al-Marzooqi و همکاران (2) در بررسی اثر عمل­آوری غلاف کهور با آنزیم‌های اگزوزناز بر میزان رشد، کیفیت گوشت و سلامتی جوجه­های گوشتی نشان داده­اند که افزودن این نوع آنزیم‌ها در جیره­های حاوی 5 درصد کهور بدون هیچ گونه اثر سوئی قابل انجام است. با توجه به کمبود ترکیبات اصلی جیره غذایی طیور از جمله ذرت، کنجاله سویا و پودر ماهی که اغلب با هزینه­های زیاد از کشورهای مختلف وارد می­شوند، از این منابع بومی ارزان قیمت و با کیفیت می­توان جهت جبران بخشی یا کل منابع غذایی و همچنین جلوگیری از خروج ارز از کشور استفاده کرد (1). بنابراین این پژوهش با هدف بررسی تاثیر فرآوری غلاف کهور بر عملکرد، قابلیت هضم و فراسنجه‌های خونی بلدرچین ژاپنی انجام گرفت.

مواد و روش­ها

روش آماده‌سازی غلاف کهور: غلاف درخت کهور از مناطق مختلفی از استان خوزستان (شهرستان­های اهواز، کارون، حمیدیه و دشت آزادگان بصورت دستی جمع‌آوری شد و پس از تمیز نمودن آن‌ها از گرد وخاک و سایر مواد موجود ابتدا آنها را خرد کرده و در زیر آفتاب به نحوی که هر 2 ساعت آنها را بصورت دستی جهت هوا دهی بیشتر جابه­جا کرده تا کاملا رطوبت آن از بین برود در مرحله بعدی همه مواد موجود را به صورت مساوی به سه دسته پس از مخلوط نمودن کامل با برآورردی از میزان مورد نیاز هرکدام از تیمار­های مورد آزمایش تقسیم شده‌اند تا بعدا به هر کدام از آنها به دو گروه جهت اضافه نمودن مولتی آنزیم و تیمارهای بدون مولتی آنزیم تقسیم شوند. در روش خیس نمودن بر اساس عملکرد گزارش شده توسط Ausol و همکاران (4) به نحوی که کهور جدا شده در قسمت قبل را به مدت 24 ساعت در مقدار 2 برابر آن در آب با دمای محیط نگه داشته شد و بعد از آن جهت خشک شدن در زیر آفتاب پهن شد و هر 2 ساعت به وسیله بیل جهت هوادهی جابه­جا شد. کهورهایی که باید بخار دهی می‌شده‌اند، ابتدا کهور‌های جدا شده در قسمت اول را در گونی­های با جنس کتونی قرار داده و سپس در دستگاه اتوکلاو به مدت یک ساعت و با فشار بخار 21 کیلو بار گذاشته شد و بعدا همانند قسمت خیس شده در زیر آفتاب خشک شد. بعد از طی مراحل فوق غلاف کهور را در آسیاب چکشی با توری درجه ریز مناسب جهت تغذیه بلدرچین خرد شد.

آنزیم مورد استفاده در این آزمایش: آنزیم استفاده شده در این آزمایش با نام تجاری ناتوزیم­پی و محصولی از شرکت تک نام پندار آریا (کشور سازنده: استرالیا) بوده، و بنابر کاتالوگ شرکت تولید­کننده دارای مشخصات موجود در جدول 1 بود. براساس توصیه شرکت سازنده میزان 350 گرم در هر تن خوراک از آن در کل غلاف کهور مورد استفاده در زمان آماده­سازی اضافه شد.

پرنده‌ها، شرایط محیطی و جیره آزمایشی: این پژوهش در مزرعه پرورش بلدرچین واقع در 5 کیلومتری شهرستان حمیدیه و آزمايشگاه تغذیه تکمیلی گروه علوم دامی دانشگاه كشاورزي و منابع طبيعي رامين (خوزستان) واقع در شهر ملاثاني در 36 كيلومتري شمال شرقي اهواز انجام شد، از تعداد 700 قطعه جوجه یک روزه بلدرچین ژاپنی که تمام جوجه­ها به 35 واحد آزمايشي شامل 7 تيمار و 5 تکرار و هر تکرار 20 قطعه تقسيم شدند و پس از وزن­کشي اوليه به­طور تصادفی در داخل قفس­های مربوط به خود جاي داده شدند. جوجه‌ها در سه روز اول به مدت 24 ساعت در معرض روشنایی مداوم قرار گرفته و سپس برنامه نوری به مدت 23 ساعت روشنایی و یک ساعت تاریکی در طول روز تا پایان دوره پرورش اعمال شد. در طول انجام آزمایش، تمامی پرندگان دسترسی آزاد به آب و خوراک داشتند. از ابتدای 1 روزگی تغذیه پرندگان با تیمارهای آزمایشی اعمال خواهد شد و سپس تا پایان دوره پرورش ادامه داشت. جیره‌های آزمایشی توسط برنامه جیره نویسی UFFDA با سطوح پروتئین و انرژی قابل متابولیسم یکسان تنظیم شدند (جدول 2). جیره­های آزمایشی شامل: 1- تیمار شاهد (جیره پایه)؛ 2- تیمار حاوی 15 درصد غلاف کهور؛ 3- تیمار حاوی 15 درصد غلاف کهور خیسانده شده با آب؛ 4- تیمار حاوی 15 درصد غلاف کهور به همراه مولتی آنزیم؛ 5- تیمار حاوی 15 درصد غلاف کهور به همراه مولتی آنزیم؛ 6- تیمار حاوی 15 درصد غلاف کهور خیس خورده با آب به همراه آنزیم 7- تیمار حاوی 15 درصد غلاف کهور فرآوری شده با بخار آب به همراه آنزیم بودند.

خوراک مصرفی: خوراک هر واحد آزمایشی در ابتدای هر هفته به درون ظروف نگهداری مربوط به هر واحد آزمایشی ریخته می­شد و پس از توزین به تدریج در طول هفته به دانخوری مربوطه افزوده می­شد. خوراک باقیمانده در پایان هفته توزین تا مصرف خوراک هر واحد آزمایشی با رابطه 1 محاسبه شود:

رابطه 1: مقدار خوراک مصرفی= تعداد جوجه/( وزن خوراک ابتدای هفته-وزن خوراک انتهای هفته) 

افزایش وزن بدن: در روز اول دوره پرورش، جوجه‌ بلدرچین­ها وزن شده و ميانگين وزن آن­ها ثبت شد. در پايان هر هفته، وزن‌کشي جوجه‌هاي هر واحد آزمايشي با ترازوي ديجيتال با دقت 1± گرم انجام و نتايج به صورت ميانگين وزن يادداشت گرديد. قبل از وزن‌کشي حدود 4-3 ساعت به جوجه‌ها گرسنگي داده شد. براي محاسبه افزايش وزن در هر مقطع زماني، اختلاف وزن ابتدا و انتهاي مقطع پرورش با رابطه 2 تعيين گرديد

رابطه 2: افزایش وزن (گرم)=  تعداد جوجه/(وزن جوجه ابتدای هفته-وزن جوجه انتهای هفته) 

ضریب تبدیل خوراک: ضریب تبدیل خوراک (گرم خوراک مصرفی/گرم افزایش وزن زنده) با توجه به افزایش وزن و مصرف خوراک هر واحد آزمایشی در هر دوره با رابطه 3 محاسبه شد:

رابطه 3: ضریب تبدیل خوراک (گرم)= افزایش وزن بدن (گرم)-میزان مصرف خوراک (گرم) 

قابلیت هضم ظاهری مواد غذایی: برای اندازه­گیری قابلیت هضم مواد مغذی در سن 28 روزگی، به میزان سه گرم در کیلوگرم اکسید کروم بعنوان مارکر غیر قابل هضم به مدت هفت روز در جیره­های آزمایشی مورد استفاده قرار گرفت (بختیاری معز، 1395). در روز کشتار ابتدا از هر تکرار 2 عدد پرنده که وزن آنها نسبت به میانگین کل پرنده­های تکرار نزدیک بود را جهت کشتار انتخاب و پس از انجام کشتار، نمونه­های محتویات ایلئومی هر یک از پرنده­ها جمع‌آوری و در ظرف حاوی یخ خشک به آزمایشگاه سریعا منتقل گردید در آنجا این نمونه­ها در آون (۶۰ درجه سانتیگراد به مدت ۷۲ ساعت) خشک، توزین و توسط آسياب آزمایشگاهی (با توری یک میلی­متر) آسیاب شدند. جهت بررسی قابلیت هضم میزان ماده خشک، پروتئین خام و چربی خام محتویات ایلئومی اندازه­گیری شد.

نمونه‌گیری فراسنجه‌های بیوشیمیایی پلاسمای خون: در 35 روزگی از دوره پرورش از هر واحد آزمایشی دو قطعه جوجه نر و ماده بلدرچین ژاپنی که به میانگین وزن تکرار نزدیکتر بودند، انتخاب و پس از کشتار آنها حدود 5/2 میلی‌لیتر خون گرفته شد. پس از خون‌گیری نمونه­ها به مدت 20دقیقه در سانتریفیوژ با سرعت 3000 دور در دقیقه جهت جدا سازی سرم خون از بقیه مواد خون قرار داده شدند. نمونه­های سرم خون توسط دستگاه آنالیزور اتوماتیک بیوشیمیایی خون، (Espain, Clima Ral, Co) با استفاده از کیت­های متناسب (پارس آزمون، ایران) برای هر کدام از فراسنجه­های بیوشیمیایی خونی شامل کلسترول، گلوکز، تری گلیسرید،  HDL مورد بررسی قرار گرفتند.

تفکیک لاشه: در پایان دوره، دو قطعه جوجه بلدرچین نر و ماده از هر واحد آزمایشی که از نظر وزنی نزدیک به میانگین وزن آن واحد بود انتخاب و پس از توزین، ذبح شدند. پس از کشتار، پر کنی از پرنده بلافاصله انجام شد و بعد از خالی کردن لاشه از دستگاه گوارش، تفکیک لاشه انجام گردید و اجزاء مختلف لاشه شامل: لاشه قابل طبخ، وزن سینه، وزن ران­ها، دستگاه گوارش و سنگدان با استفاده از ترازوی دیجیتالی با دقت 01/0 گرم توزین و ثبت گردید.

تجزيه و تحليل داده‌ها: داده‌هاي اين تحقيق در قالب طرح كاملاً تصادفي با 7 تیمار و 5 تكرار در هر کدام از تیمارها، تجزيه و تحلیل شده­اند.

Yijk = µ + Ti + eijk که در آن µ  ميانگين كل جامعه، Ti اثر سطوح مختلف تیمار و eijk خطاي آزمايش براي هر مشاهده می­باشد. در پايان، داده‌هاي حاصل از نتايج تحقيق كه توسط نرم افزار اكسل وارد و ثبت گرديدند، براي تجزيه واريانس از نرم­افزار آماري SAS (2009 ويرايش 4/9) با رويه­ي GLM استفاده گرديد. سپس ميانگين‌ها به وسيله‌ي آزمون چند دامنه‌اي دانكن در سطح احتمال 5 درصد (05/0p <) مقايسه شدند.

 

 

 

 

 

 

 

جدول 1- نوع آنزیم‌های مورد استفاده در مولتی­آنزیم ناتوزیم پی

Table 1. Types of enzymes used in the multi-enzyme Natozyme P

Enzyme (u/kg)	Activity level
Cellulase	6000000
Xylanase	10000000
Beta-glucanase	700000
Alpha amylase	700000
Pectinase	70000
Phytase	1500000
Lipase	30000
Protease	3000000

 

جدول 2-  ترکیب موادغذایی و مواد مغذي جیره­ها درطول دوره برحسب درصد

Table 2. Composition of food and nutrients of diets during the period in percentage

Meal	Control (%)	Treatments
Corn	47.55	39.57
Soybean meal (44% crude protein)	36.53	32.5
Soybean oil	1.56	4.52
Wheat	4.00	0
Wheat bran	4.00	0
Full mesquite pod	0	15
Fish Powder (60% protein)	2.91	5/63
Dicalcium phosphate	0.75	0.35
shell	1.40	1.27
Salt (sodium chloride)	0.28	0.25
DL-methionine	0.2	0.2
Lysine	0.07	0.07
Mineral supplement1	0.25	0.25
Vitamin supplement 2	0.25	0.25
Threonine	0.14	0.14
Amounts supplied
Metabolizable energy (Kcal/Kg)	2900	2900
Crude protein (percentage)	24.00	24.00
Calcium (percentage)	0.80	0.80
Available phosphorus (percentage)	0.30	0.30
Methionine (percentage)	0.50	0.50
Lysine (percentage)	1.39	1.39
Methionine + Cystine	0.88	0.88
Sodium	0.15	0.15

1-هر کیلوگرم مکمل معدنی دارای: کلسیم پنتوتنات، 40 میلی­گرم. کولین کلراید، 840 میلی­گرم. اتوکسی کوئین، 125/0 میلی­ گرم. سولفات روی، 60 میلی گرم. سولفات منیزیم، 100 میلی گرم. سولفات مس، 100 میلی گرم. سلنیم، 2/0 میلی گرم. ید، 1 میلی گرم. آهن، 50 میلی گرم. 2- هر کیلوگرم مکمل ویتامینی دارای: 8500000 واحد بین المللی ویتامین A، 2500000 واحد بین المللی ویتامینD3، 11000 واحد بین المللی ویتامین E، 2200 میلی­گرم ویتامین K3، 1477 میلی­گرم ویتامین B1، 4000 میلی­گرم ویتامین B2، 7840 میلی­گرم ویتامین B3، 34650 میلی­گرم ویتامین B5، 2464 میلی­گرم ویتامین B6، 110 میلی­گرم ویتامین B9، 10 میلی­گرم ویتامین B12، 400000 میلی­گرم کولین کلراید می­باشد.

1-Each kilogram of mineral supplement contains: Calcium pantothenate, 40 mg. Choline chloride, 840 mg. Ethoxyquin, 0.125 mg. Zinc sulfate, 60 mg. Magnesium sulfate, 100 mg. Copper sulfate, 100 mg. Selenium, 0.2 mg. Iodine, 1 mg. Iron, 50 mg. 2- Each kilogram of vitamin supplement contains: 8,500,000 international units of vitamin A, 2,500,000 international units of vitamin D3, 11,000 international units of vitamin E, 2,200 mg of vitamin K3, 1,477 mg of vitamin B1, 4,000 mg of vitamin B2, 7,840 mg of vitamin B3, 34,650 mg of vitamin B5, 2,464 mg of vitamin B6, 110 mg of vitamin B9, 10 mg of vitamin B12, 400,000 mg of choline chloride.

 

نتایج

 

مصرف خوراک: اثر جیره­های آزمایشی بر میانگین مصرف خوراک جوجه­های بلدرچین ژاپنی در هفته­های مختلف پرورش در جدول 3 نشان داده شده است. در هفته چهارم و پنجم اختلاف معنی­داری در مصرف خوراک بین تیمارها مشاهده شد، به نحوی که تیمار دریافت کننده 15 درصد غلاف تفاوت معنی­داری با سایر تیمارها داشتند (05/0p <).

افزایش وزن:  اثر جیره­های آزمایشی بر میانگین افزایش وزن جوجه­های بلدرچین ژاپنی در هفته­های مختلف پرورش در جدول 4 نشان داده شده است. در هفته اول، سوم، چهارم و پنجم دوره پرورشی وزن بدن به صورت معنی­داری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت (05/0p < ). در هفته اول بیشترین افزایش وزن در تیمار شاهد مشاهده شد. در هفته سوم تیمارهای مختلف تفاوت معنی­داری از لحاظ وزن با همدیگر داشتند (05/0p < )، به نحوی که تیمارهای شاهد و تیمار دریافت کننده 15 درصد غلاف کهور فرآوری شده با بخار آب به همراه آنزیم بالاترین وزن را داشتند (05/0p < ). در هفته چهارم و هفته پنجم دوره پرورش کمترین میزان در تیمار دریافت کننده کهور بخار داده شده همراه با آنزیم بود.

ضريب تبديل غذایی: اثر جیره­های آزمایشی بر ضریب تبدیل غذایی جوجه­های بلدرچین ژاپنی در هفته­های مختلف پرورش در جدول 5 نشان داده شده است. همانطور که از نتایج جدول پیداست در هفته اول و دوم پرورش تیمارهای مختلف اختلاف معنی­داری با همدیگر نداشتند (05/0p > ). در هفته چهارم، پنجم و ششم ضریب تبدیل تیمار شاهد و تیماردریافت کننده 15 درصد غلاف کهور فرآوری شده با بخار آب به همراه آنزیم ضریب تبدیل بهتری نسبت به سایر تیمارها داشتند (05/0p < ).

تاثیر فرآوری­های مختلف کهور بر خصوصیات لاشه: تاثیر تیمار­های مختلف بر خصوصیات لاشه (درصد) در جدول 6 نشان داده شده است. تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی­داری بر وزن نسبی لاشه، سینه، ران­ها، سنگدان و دستگاه گوارش نداشتند (05/0<p ).

تاثیر فرآوری­های مختلف کهور بر قابلیت هضم ماده خشک، پروتین، چربی: نتایج مربوط به اثر سطوح مختلف تیمارها بر قابلیت هضم ایلئومی مواد غذایی در جدول 7 گزارش شده است بطور کلی اختلاف معنی­داری بین قابلیت هضم ایلئومی مواد غذایی در نتیجه اثر تیمارها روی گروه­های آزمایشی مشاهده شد. در بررسی قابلیت هضم ماده خشک در بین تیمار­ها تفاوت معنی­داری مشاهده نگردید (05/0 <p ). از نظر عددی بالاترین میزان قابلیت هضم ماده خشک مربوط به اثر تیمار شاهد با مقدار 9/72 درصد و کمترین میزان آن مربوط به اثر تیمار حاوی 15 درصد غلاف کهور خشک با مقدار 3/71 درصد بوده است. قابلیت هضم پروتئین خام تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت و تیمار شاهد و تیمار دارای کهور فرآوری شده با بخار آب همراه آنزیم دارای بالاترین درصد هضم پروتئین خام بود، و کمترین درصد هضم پروتئین در تیمار کهور خشک مشاهده شد. قابلیت هضم چربی خام، تفاوت معنی­داری بین اثر تیمارهای مختلف مشاهده گردید. در این بررسی بهترین قابلیت هضم چربی در تیمار شاهد مشاهده شده اما تفاوت معنی­داری با تیمار دریافت کننده 15 درصد غلاف کهور فرآوری شده با بخار آب به همراه آنزیم نداشت (05/0p <). از لحاظ عددی بالاترین قابلیت هضم چربی خام در تیمار شاهد با مقدار 5/85 درصد و کمترین میزان آن در تیمار دریافت کننده 15 درصد غلاف کهور با مقدار 5/83 درصد مشاهده شد.

فراسنجه‌هاي بيوشيميايي سرم خون: اثرات تیمارهای آزمایشی روی متابولیت‌های بیوشیمیایی خون جوجه‌های گوشتی در جدول 8 ارائه شده است. سطح کلسترول، تری­گلیسرید، HDL،LDL  و VLDL به صورت معنی‌داری تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند (05/0 <p ). اگرچه استفاده از غلاف کهور از نظر عدد باعث کاهش کلسترول و تری‌گلیسرید نسبت به تیمار شاهد شد.

 

جدول 3- اثر تیمارهای آزمایشی بر میانگین مصرف خوراک جوجه­های بلدرچین در هفته­های مختلف (گرم/هفته)

Table 3. Effect of experimental treatments on average feed consumption of quail chicks in different weeks (g/week)

Treatments	Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5
1	35.6	101.0	139.8	216.0c	270.6c
2	36.4	104.4	142.2	219.2a	286.2a
3	36.2	102.6	141.5	217.6abc	283abc
4	36.0	102.2	141.3	217.2abc	280.6abc
5	36.4	103.1	142.0	218.4ab	283.8ab
6	36.2	102.0	140.8	217.abc	279.2bc
7	35.8	101.2	140.0	216.2bc	278.2bc
p	0.96	0.33	0.67	0.03	0.02
SEM	0.62	1.06	1.131	0.7	1.84

در هر ستون میانگین­های با حروف نامشابه دارای اختلاف معنی­دار در سطح 5 درصد هستند. 1-جیره شاهد 2- جیره با غلاف کهور خشک 3- جیره با غلاف کهور خیس 4- جیره با غلاف کهوربخار داده شده 5- جیره با غلاف کهور خشک به همراه آنزیم 6- جیره با غلاف کهور خیس به همراه آنزیم 7- جیره با غلاف کهور بخار داده شده به همراه آنزیم.

In each column, means with different letters are significantly different at the 5% level. 1- Control diet 2- Diet with dry melon pods 3- Diet with wet melon pods 4- Diet with steamed melon pods 5- Diet with dry melon pods with enzyme 6- Diet with wet melon pods with enzyme 7- Diet with steamed melon pods with enzyme.

 

جدول 4- اثر تیمارهای آزمایشی بر میانگین افزایش وزن (گرم) جوجه­های بلدرچین در هفته­های آزمایشی

Table 4. Effect of experimental treatments on average weight gain (grams) of quail chicks in experimental weeks

Treatments	Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5
1	15.6a	45.2	67.2a	59.8	61.2ab
2	15.0b	43.8	61.2b	57.2	58.2c
3	15.1b	44.2	61.8b	58.0	59.0bc
4	15.3ab	44.4	62.0b	58.2	59.4bc
5	15.1b	44.0	61.4b	57.8	58.8bc
6	15.3ab	44.6	62.2b	59.0	60.2abc
7	15.4ab	45.2	67.8a	60.2	62.4a
p	0.046	0.53	0.0028	0.811	0.080
SEM	0.13	0.58	1.35	0.686	0.0772

 

جدول 5- اثر تیمارهای آزمایشی بر میانگین ضریب تبدیل جوجه­های بلدرچین در هفته­های آزمایشی

Table 5. Effect of experimental treatments on the average feed conversion ratio of quail chicks in experimental weeks

Treatments	Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5
1	2.28	2.23	2.08b	3.61c	4.42d
2	2.42	2.38	2.32a	2.83a	4.92a
3	2.39	2.32	2.29a	3.75ab	4.79abc
4	2.35	2.30	2.28a	3.73ab	4.72bc
5	2.41	2.34	2.32a	3.78ab	4.82ab
6	2.36	2.29	2.26a	3.68bc	4.64cd
7	2.32	2.24	2.07b	3.59c	4.46d
p	0.27	0.111	0.0002	0.001	0.0001
SEM	0.0445	0.0395	0.051	0.038	0.059

جدول 6- اثر تیمارهای آزمایشی بر خصوصیات لاشه جوجه­های بلدرچین (درصد نسبت به وزن زنده)

Table 6. Effect of experimental treatments on carcass characteristics of quail chicks (percentage relative to live weight)

Treatments	Carcass	Thighs	Chest	Gizzard	Digestive system
1	66.4	17.5	25.8	1.5	2.1
2	67.2	17.7	25.7	1.9	2.7
3	66.8	17.2	24.0	1.5	2.4
4	65.6	17.9	23.8	1.7	2.3
5	65.9	17.4	23.5	1.8	2.5
6	65.6	17.5	22.9	1.5	2.4
7	68.1	18.1	24.2	1.7	2.4
p	0.5	0.8	0.6	0.08	0.49
SEM	1.02	0.52	0.51	0.11	0.21

 

جدول 7- اثر تیمارهای آزمایشی بر میانگین قابلیت هضم مواد مغذی در جوجه­های بلدرچین

Table 7. Effect of experimental treatments on average nutrient digestibility in quail chicks

Treatments	DM	CP	EE	ASH
1	72.9	71.0a	85.5a	65.4a
2	71.3	67.9c	83.5d	63.1d
3	71.4	68.2c	83.6d	63.4cd
4	72.0	68.7c	84.5c	64.2bc
5	71.7	68.5c	84.1cd	63.5cd
6	72.4	69.2bc	84.7bc	64.8ab
7	72.8	70.5ab	85.2ab	64.9ab
p	0.0653	0.0032	0.0001	0.0001
SEM	0.43	0.57	0.21	0.27

 

جدول 8- مقایسه اثر تیمارهای آزمایشی بر فراسنجه­های خونی (میلی­گرم/ دسی لیتر) جوجه­های بلدرچین

Table 8. Comparison of the effects of experimental treatments on blood parameters (mg/dL) of quail chicks

Treatments	Glucose	Cholesterol	Triglyceride	HDL	LDL	VLDL
1	383.9	219.1	222.9	52.6	121.9	44.6
2	375.5	209.6	160.0	66.7	110.9	32.0
3	362.8	210.6	182.2	60.2	114.0	36.4
4	373.2	213.8	212.9	58.5	12.7	42.6
5	366.7	214.0	176.8	62.8	115.8	35.4
6	375.7	216.2	191.9	58.1	119.7	38.4
7	382.3	217.9	213.6	56.4	118.8	42.7
p	0.519	0.980	0.168	0.072	0.146	0.168
SEM	10.55	8.82	18.31	3.16	8.85	3.66

 

بحث

 

براساس نتایج بدست آمده تیمار دریافت کننده 15 درصد غلاف کهور خام بالاترین میزان مصرف خوراک را داشت که با نتایج گزارش شده توسط ساکی و همکاران (15) مطابقت دارد. این محققین گزارش کردند افزودن آنزیم در جیره­های حاوی جو اثر معنی­داری بر خوراک مصرفی در جوجه های گوشتی نداشته که به دلیل وجود ماده ضد تغذیه­ای بتاگلوکان است زیرا این ماده موجب افزایش ویسکوزیته محتویات روده و کاهش سرعت هضم و جذب مواد مغذی می­شود بخاطر اینکه در دستگاه گوارش جوجه­ها آنزیم بتاگلوکوناز وجود ندارد (15). نوروزی و همکاران (13) اثرات غلاف کهور را همراه و بدون آنزیم بر روی عملکرد جوجه گوشتی بررسی نموده و گزارش کردند کاهش عملکرد مرغ­های تغذیه شده با سطوح بالای غلاف کهور ممکن است به دلیل مقدار بالای پلی­ساکارید­های غیرنشاسته­ای (فیبر) موجود در غلاف کهور باشد که باعث افزایش چسبندگی محتویات روده و کاهش سرعت عبور غذا می­شود و یا ممکن است بدلیل تاثیر فیبر برروی قابلیت هضم مواد مغذی باشد که احتمالا از دسترس قرارگرفتن این قبیل مواد مغذی ضروری جلوگیری کرده چنانچه در دیگر مواد مغذی فیبری این امر مشهود است که در نتیجه آن، مرغ­ها عملکرد ضعیفی را نشان داده­اند. Yusuf و همکاران (17) در بررسی اثر جایگزینی غلاف کهور با کنجاله سویا بروی میزان رشد جوجه­های گوشتی انجام داده­اند آنها گزارش نمودن که افزایش نسبت جایگزینی غلاف کهور به میزان 75 درصد سبب افزایش وزن پرنده شده است که موافق با نتایج این تحقیق می­باشد. نتایج افزودن آنزیم سبب افزایش عملکرد جوجه­های بلدرچین شد که با نتایج تحقیق Mariam (11)، همخوانی دارد. بر اساس تحقیقات افزودن آنزیم سبب بهبود ضریب تبدیل و افزایش وزن جوجه­ها شده است (11، 15) که با نتایج تحقیق حاضر همخوانی داشت. ساکی و همکاران (15) در آزمایشی اثر سطوح مختلف جو و مولتی آنزیم را بر عملکرد جوجه­های گوشتی مورد بررسی قرار داده و گزارش کردند افزودن آنزیم در سنین پایین تاثیر بیشتری دارد و با افزایش سن میکروفلورای روده نسبت به جیره بهتر تطابق می­یابند. این محققین همچنین گزارش کردند بخش پلی­ساکاریدهای غیر نشاسته­ای غلات، چربی­ها، نشاسته و پروتئین­ها را محافظت کرده، در نتیجه سبب محدود شدن دسترسی آنزیم‌های هضمی به ترکیبات جیره می­شوند. مکمل نمودن جیره با آنزیم‌ها، ویسکوزیته محتویات روده را کاهش و ابقای ظاهری مواد مغذی و خوراک مصرفی را افزایش داده و در نهایت افزایش تولید در جوجه­های گوشتی می­شوند. ابراهیمی و همکاران (7) در آزمایشی اثر سطوح مختلف تریتیکاله در جیره با و بدون مکمل آنزیمی بر عملکرد دستگاه گوارش بلدرچین ژاپنی را بررسی و گزارش کردند که افزودن آنزیم سبب بهبود شاخص­های عملکردی پرندگان می­شود. در تیمارهای دریافت کننده فیبر وزن نسبی بخش قدامی دستگاه گوارش کاهش اما بخش خلفی افزایش یافت. همچنین وزن نسبی دستگاه گوارش در تیمارهای دریافت کننده آنزیم نسبت به سایر تیمارها کاهش معنی­داری نشان داد. در تیمارهای حاوی آنزیم میزان قابلیت هضم نسبت به تیمارهای دیگر افزایش یافته است که با تحقیقات هوشمندی و همکاران (9) که اثر شکل فیزیکی خوراک، رقم جو و افزودن آنزیم (در سطح صفر و 05/0 گرم/کیلوگرم) بر قابلیت هضم ایلئومی مواد مغذی و انرژی قابل متابولیسم جیره جوجه­های گوشتی را بررسی نموده اند همخوانی دارد. خیس کردن غلاف کهور باعث بهبود قابلیت هضم، کاهش عوامل ضد تغذیه­ای و توکسین موجود در آن می­شود. در خیس نمودن کهور قابلیت هضم ماده خشک، پروتئین خام، چربی­خام وNFE نسبت به حالت خشک آن افزایش می­یابد که بر عملکرد پرنده اثر مثبتی خواهد گذاشت (4). پس از بخار دهی ملایم، تقریبا 60 درصد همی­سلولز محلول می­شود اما بهبود اندکی در مواد جامد باقیمانده­ی دیواره سلولی مشاهده شده که نشان دهنده وجود یک سد فیزیکی شیمیایی در نمونه­های بخار داده شده است که سبب محدود شدن دسترسی آنزیم‌های باکتریایی با منشا خارجی به دیواره سلولی می‌شود (12). در طیور تخمیر الیاف (محلول و غیرمحلول) در انتهای روده کوچک و روده بزرگ محدود می­باشد، بنابراین می­توان نتیجه گرفت افزایش میزان الیاف خام جیره­ها، دلیلی برای کاهش قابلت هضم مواد مغذی در این تیمارها می­باشد (6). رضایی پور و همکاران (14) اثر تفاله گوجه فرنگی را بر قابلیت هضم جوجه گوشتی مورد بررسی قرار داده و گزارش کردند، با افزایش میزان تفاله گوجه فرنگی قابلیت هضم چربی کاهش می­یابد، همچنین نتیجه گرفتند که این مسأله می­تواند مربوط به تاثیر متقابل بین هضم چربی خام و میزان الیاف خام جیره­ها باشد. الیاف خام قادر به جذب اسیدها و نمک­های صفراوی و نهایتاً کاهش بازجذب از روده و دفع آنها از طریق مدفوع شوند. همزمان با افزایش یک درصد از یک ترکیب الیافی مانند کربوکسی متیل سلولز، فعالیت باکتریایی در روده کوچک افزایش می­یابد، همچنین افزایش باکتری­های متصل شده به اسیدهای صفراوی ممکن است مسئول کاهش تشکیل میسل­ها در روده باشد، بنابراین قابلیت هضم چربی به طرز چشمگیری کاهش می­یابد (16). اساسی­ترین عامل که سبب کاهش هضم چربی در جیره­های الیافی می­گردد، قابلیت باند شدن الیاف در این نوع جیره­ها با نمک­ها و اسیدهای صفراوی و در نهایت محدود کردن و کاهش تشکیل میسل می­باشد، این امر از یک سو منجر به افزایش ترشح این مواد از کلیه­ها (مکانیسم فیدبک) و از طرفی افزایش دفع این نمک­ها از طریق مدفوع و کاهش بازجذب آن­ها در روده می­شود (12). نتایج بدست آمده از این آزمایش با نتایج محمدی و همکاران (1399) در بررسی تاثیر غلاف کهور در جیره‌های غذایی پلت و آردی بر فراسنجه­های بیوشیمیایی خون و پایداری اکسیداتیو گوشت جوجه­های گوشتی که گزارش نمودند افزودن غلاف کهور به جیره­ها سبب کاهش میزان کلسترول، تری­گلیسیرید و LDL شده و کاهش کلسترول می­تواند به دلیل وجود ماده موثره کوئرستین و سایر ترکیبات فلاوونیدی موجود در غلاف کهور باشد، همخوانی داشت. همچنین با نتایج امام­پور و همکاران (10)، که اثر جیره‌های نیمه خالص مربوط به فیبر در بلدرچین ژاپنی را بررسی نموده­اند همخوانی دارد. آنها زارش کردند که جیره‌های حاوی 3 درصد فیبر نامحلول در مقایسه با جیره­های فاقد آن، سطح تری­گلیسرید و کلسترول سرم خون بلدرچین ژاپنی را کاهش دادند.

نتیجه­گیری

در کل نتایج پژوهش نشان داد که فراوری­های غلاف کهور با بخار آب به ‌همراه آنزیم تاثیری بر خصوصیات لاشه و پروفیل‌های لیپیدی ندارد، اما باعث بهبود عملکرد و قابلیت هضم مواد مغذی در بلدرچین ژاپنی شد. 

منابع

1.       Alemzadeh, B., Taheri, B., Kardooni, A., Hoseini, S.M. 2015. Determining the digestibility of Mesquite fruit (Prosopis juliflora) by Invivo method and degradability of seed and Mesquite fruit by Insitu method. Applied Animal Science Research Journal, 4(15):65-72.‏

2.       Al-Marzooqi, W., Al-Kharousi, K., Kadim, I., Mahgoub, T., Zekri, S., Al-Maqbaly, R., Al-Busaidi, M. 2015. Effects of feeding Prosopis juliflora pods with and without exogenous enzyme on performance, meat quality and health of broiler chickens. International Journal of Poultry Science, 14 (2):76-88. 

3.       Al-Soqeer, A.A., Menshawy, A.M., Mousa, H.M., Aggag, A.M., Motawei, M.I. 2023. Genetic diversity of the chemical composition and pod production of Prosopis juliflora trees grown in Saudi Arabia. Heliyon, 9(11): e21649.‏ 

4.       Ausol, Z. E. and Mukhtar, A.M. 2011. Effect of feeding broiler chicks on graded levels of soaked prosopis seeds. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(7): 45-48.‏ 

5.       Bone, G., Houdijk, J., Lopez-Franco, Y., Ceballos-Bernal, C., Castro-Castro, A., Soto-Luzania, X., Gonzalez-Carranza, Z. 2023. Differential sensitivity to processed Mezquite from two areas of Mexico on broiler chicken performance. Animal-Science Proceedings, 14(2):302-303.‏ 

6.       Choct, M., Hughes, R.J., Wang, J., Bedford, M.R., Morgan, A.J., Annison, G. 1996. Increased small intestinal fermentation is partly responsible for the anti nutritive activity of non starch polysaccharides in chickens. British Poultry Science, 37(3):609-621. 

7.       Ebrahimi, E., Sobhanirad, S. and Zarghi, H. 2017. Effect of triticale level and exogenous enzyme in the grower diet on performance, gastrointestinal tract relative weight, jejunal morphology and blood lipids of Japanese quail (Coturnix coturnix japonica). Journal of Agricultural Science and Technology, 19(3): 569-580.‏ 

8.       Girma, M., Mengistu, U., Getachew, A. 2011. Ground Prosopis juliflora pods as feed ingredient in poultry diet: effects on growth and carcass characteristics of broilers International. Journal of Poultry Science, 10(12):970-976. 

9.       Hooshmandi, A. M., Yaghobfar, A. K. B. A. R., Bojarpour, M., Salari, S. 2019. The effect of processing barley cultivars on intestinal morphology, enzyme activity and volatile fatty acids of the small intestine and serum lipid levels of broiler chickens. Journal of Veterinary Research, 73(4):403-418.

10.        Imampour, V., Karimi Tarshizi, M.A., Shariatmadari, F. 2014. Preparation and evaluation of semi-pure diet for fiber studies in Japanese quail. Iranian Journal of Animal Science Research, 6(4):365-373. 

11.        Mariam, A.E.Y., Mukhtar, A.M., Mohamed, K.A. 2013. The effect of feeding broiler chicks on prosopis pods flour supplemented with combinations of microbial xylam and phytase enzymes. Journal of Current Research in Science, 1(2):90-95. 

12.        Mohammadabadi, T., Chaji, M., Bojarpour. M. 2012. The effect of processing raw sugarcane peat with steam pressure on gas production parameters using isolated rumen microorganisms. Iranian Journal of Animal Science Research, 4(3):240-246. 

13.        Norouzi, S., Yaghobfar, A., Shokrpour, M., Safamehr, A. 2013. Determination of nutritive value and effect of different levels of Prosopis juliflora pods on performance of laying hens. Research On Animal Production, 4(7):62-77.‏ 

14.        Rezaeipour, V., Boldaji, F. A., Dastar, B., Yaghoubfar, A., Gheysari, A.A. 2009. Determination of apparent nutrients digestibility and metabolizable energy of diets with different inclusion of Dried Tomato Pomace in broiler chickens. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 16(1):90-102.‏ 

15.        Saki, A.A., Mirzaei Gudarzi, S., Ghazi, S., Moini, M.M., Sahibi Alaa. F. 2011. Effect of different levels of barley and multi-enzyme on metabolizable energy, digestibility of dry matter and dietary protein and performance of broiler chickens. Animal Sciences of Iran, 42(3):275-283. 

16.        Smits, C.H.M. 1996. Viscosity of dietary fibre in relation to lipid digestibility in broiler chickens.  Agricultural and Food Sciences, 1996:82205809. ‏

17.        Yusuf, N.D., Ogah, D.M., Hassan, D.I., Musa, M.M., Doma, U.D. 2008. Effect of decorticated fermented prosopis seed meal (Prosopis africana) on growth performance of broiler chicken. International Journal of Poultry Science, 7(11):1054-1057. 

 

 

 

 

55