Manuscript ID : 140306251183988 Visit : 32 Page: 133 - 151

Article Type: Original Research

Application of Data Envelopment Analysis in order to Identify Indicators and Rank Network Marketing Companies

Subject Areas : Marketing and business network development

hamzeh karimi ¹ , sahar shabani chafjiri ²

1 - Department of Industrial Management, Kish International Branch, Islamic Azad University, Kish, Iran
2 -

Received: 2024-05-31 Accepted : 2024-09-10 Published : 2024-10-21

Keywords: Efficiency, Data Envelopment Analysis Model, CCR Model, Anderson and Peterson (AP) Model, Network Marketing.,

Abstract :

These days there is a lot of talk about network marketing (multi-level) and many teenagers and young people are entering this field. When these people enter the field of network marketing, their families are also involved with this issue and they themselves are also involved in this work in a way. The history of network marketing in Iran is about 10 years, and if we look at the statistics of direct sales in the world, we see that our country accounts for a small share of the total direct sales statistics of the world, and this shows that this method is new in our country. And considering the country's young population and the urgent need for employment, network marketing is considered as a useful phenomenon. The purpose of this research was to identify indicators and rank network marketing companies and data envelopment analysis. After preliminary studies and surveys of experts, papers and workers in this field, 30 key sub-criteria were identified and in 7 main indicators, the number of marketers, current costs, variety of items, income, warnings, warnings and complaints received, amount. The sales of goods were divided by the amount of withdrawn goods. Then, the order of these indicators was determined and the degree of each of them was determined by the principles of the hierarchical analysis process. In this research, the relative efficiency of 36 companies active in network marketing is examined and compared using the data envelopment analysis technique in the stable optimization space, and based on this, effective and ineffective companies were identified and ranked. Also, two basic DEA models were used, from the (CCR) model and then using the Anderson and Peterson method for ranking.

References:

آینه، معصومه و محمودیان، یعقوب. (1399). بازاریابی شبکه¬ای و تاثیر آن در تحقق اقتصاد مقاومتی. اقتصاد اسلامی، 79، 2079-238. #
اصغری، جمشید. فقیه، صديقه سادات. (1387). بررسي علمي و حقوقي بازاريابي شبکه¬ای. تهران: مجد.#
حائری، محمدحسن. لشکری، محمد و سعیدی¬میرک¬محله، سمیرا. (1392). نسبت¬سنجی بازاریابی شبکه¬ای با عقود معین و غیرمعین. پژوهشنامه حقوق اسلامی، 14(1)، 79-100.#
رحیمی، محمدمهدی(1400). نگرشی نو به شرکتهای هرمی و بازاریابی شبکه ای نوین، پنجمین کنفرانس بین المللی و ملی مطالعات مدیریت، حسابداری و حقوق. 807-814#
رشیدی¬حکم¬آبادی، مرتضی. (1399). ابعاد فقهی بازاریابی شبکه¬ای. پژوهش و مطالعات اسلامی، 2 (10)، 36-54. #
رضوانی، آرمین. دکامینی، فاطمه و صلواتچی، ندا (1400) تاثیر بازاریابی شبکه ای بر ابعاد برند با درنظر گرفتن نقش نوآوری سازمانی. مجله منابع و سرمایه انسانی 119-139#
روحاني، علي. (1394). کاوش فرايندهای اجتماعي چگونگي شکل¬گیری عواطف نسبت به مهاجرين افغان مقیم شهر شیراز با ارائۀ يک نظريه زمینه¬ای. رسالۀ دکتری جامعه¬شناسي، دانشکدۀ اقتصاد، مديريت و علوم اجتماعي شیراز.#
شفیعی، سبا. لولویی، کیوان و طهرائیان، تینا. (1395). بررسی بازاریابی شبکه¬ای یا نتورک مارکتینگ در ایران. هفتمین کنفرانس بین المللی اقتصاد و مدیریت ،https://civilica.com/doc/536049 #
عطارزاده، سعید. جلیلیان، مهدی و ساریخانی، عادل. (1392). بازاریابی شبکه¬ای در فقه و حقوق کیفری ایران. فصلنامه پژوهش¬های فقه و حقوق اسلامی، 10(34)، 59-84. #
غیاثیان، علی(1400). ارائه مدل توسعه سرمایه فکری در بازاریابی شبکه ای با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و تکنیک ISM . مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. 23-41 #
فرشادبخت، فرامرز. خدادادحسینی، سیدحمید و کردنائیج، اسدالله. (1391). طراحی مدل عوامل موثر در جذب افراد به شرکت¬های هرمی براساس نظریه نشر نوآوری. کارگاه، 5(19)، 52-77. #
قیصری، کیوان و جلیلوند، فرامرز. (1386). تخمین هزینه نهایی استفاده از زیرساختار شبکه راه¬آهن ایران با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی. پژوهشنامه حمل¬و¬نقل، 2، 145-155. #
لشکری¬زاده، مریم. (1398). تاثیر بازاریابی شبکه¬ای بر مسئولیت مالیاتی شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. فصلنامه راهبرد اقتصادی، 8(28)، 41-65. #
مسرور، غلامعلی. نژاد زاده، حمید و عابد نژاد، مسعود. (1395). بازاریابی شبکه¬ای بایدها و نباید ها، آیا می تواند یک منبع درآمد باشد ( مطالعه دربررسی شرایط در کشور ایران می باشد). دومین کنفرانس بین¬المللی حسابداری و مدیریت در هزاره سوم، رشت،https://civilica.com/doc/625924 #
مصباحی¬مقدم، غلامرضا. آقاجانی معمار، احسان. عظیم¬زاده¬آرانی، محمد و میسمی، حسین. (1390). بازاریابی شبکه¬ای و فعالیت شرکت¬های هرمی از دیدگاه فقهی-اقتصادی. فصلنامه علمی-تخصصی مطالعات اقتصاد اسلامی، 3(2)، 31-58. #
میرزایی، خلیل. (1394). پژوهش، پژوهش¬گری و پژوهشنامه¬نویسی، تهران: جامعه¬شناسان.
میرمحمدصادقی، حسین گرایلی، محمدباقر. (1393). تحلیل فعالیت شرکت¬های هرمی از منظر حقوق کیفری اختصاصی. آموزه¬های حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 77، 27-51. #
ندرلو، بهنام و غلامیان، المیرا. (1396). توسعه الگوی بازاریابی شبکه¬ای و راهکارهای پیشرفت آن در ایران مطالعه موردی شرکت بازاریابان ایران زمین. ماهنامه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، 2(1)، 23-38. #
ویسی، سیمین. انتظاری، اردشیر. ذکایی، سعید و تاج¬مزینانی، علی¬اکبر. (1400). دیدگاه‌های جوانان درباره عدالت در فضای مجازی فارسی‌زبان (سنخ‌ها، استراتژی‌ها و پیامدها)، فصلنامه علوم اجتماعی http://dx.doi.org/10.22054/qjss.2022.62618.2428. #

References
Albaum, G., Peterson, R. A. (2011). Multilevel (network) marketing: An objective view. The Marketing Review, 11, 4, 347-361.Harris, L. (2014). Instructional leadership perceptions and practices of elementary school leaders [Unpublished doctoral dissertation]. University of Virginia.
Chen, S., Sun, Z., Tang, S., & Wu, D. (2011). Government intervention and investment efficiency: evidence from China. J. Corp. Finance 17 (2), 259–271.
Dai, F., Stephen, T. T., & Karen, Y. W. (2016). Network Marketing Businesses and Chinese Ethnicity Immigrants in Australia, Journal of Small Business Management. Doi: 10.1111/jsbm.12244.
Grob, C., Vriens, D. (2019).The Role of the Distributor Network in the Persistence of Legal and Ethical Problems of Multi-level Marketing Companies. Journal of Business Ethics, 156, 333-355. DOI 10.1007/s10551-017-3556-9.
Herbig, P., Yelkurm, R. (2008). A Review of the Multilevel Marketing Phenomenon. Journal of Marketing Channels, 6:1, 17-33, DOI: 10.1300/J049v06n01_02.
Hiranpong, R., Decharin, P., & Thawesaengskulthai, N. (2016). Structural equation modeling of a potentially successful person in network marketing, Kasetsart Journal of Social Sciences (2016), http://dx.doi.org/10.1016/ j.kjss.2016.01.009.
Pratt, M., Rosa, J. A. (2003). Transforming work-family conflict into commitment in network marketing organizations, The Academy of Management Journal, 46(4), 395-418. DOI: 10.2307/30040635.
Rezvani, M., Ghahramani, S., & Haddadi, R. (2017). Network Marketing Strategies in Sale and Marketing Products Based on Advanced Technology in Micro-Enterprises, International Journal of Trade, Economics and Finance, 8(1), 32-37.

Full-Text:

$C:\Users\pazhohesh\Desktop\4df6d067-558e-4f3d-b6ad-6baf54c6e809.jpg$

Applied Research in Sustainable Industry Management

Original Research Article/ Vol.01, No.02, Summer 2024, P:133-151

Application of Data Envelopment Analysis in order to Identify Indicators and Rank Network Marketing Companies

Hamzeh Karimi ¹ Sahar Shabani ²

Received: 11/03/2024 Accepted: 20/06/2024

Abstract

Keywords: Efficiency, Data Envelopment Analysis Model, CCR Model, Anderson and Peterson (AP) Model, Network Marketing.

کاربست تحلیل پوششی داده ها به منظور رتبه بندی شرکت های بازاریابی شبکه ای

حمزه کریمی³، سحرشعبانی⁴

تاریخ دریافت: 21/12/1402 تاریخ پذیرش: 31/03/1403

چکیده

این روزها بحث بازاریابی شبکهای (چند سطحی) فراوان شده است و نوجوانان و جوانان زیادی پای به این عرصه میگذارند. با وارد شدن این افراد به عرصه بازاریابی شبکهای به نوعی خانوادهی آنان نیز با این موضوع درگیر و خود آنان نیز بهنحوی وارد این کار میشوند. قدمت بازاریابی شبکه ای در ایران حدود 10 سال است و اگر نگاهی به آمار فروش مستقیم در دنیا داشته باشیم می‌بینیم که کشورمان سهم ناچیزی از آمار کل فروش مستقیم دنیا را به خود اختصاص داده است و این خود گویای نوپا بودن این شیوه در کشورمان می باشد و با توجه به جمعیت جوان کشور و نیاز مبرم به اشتغال‌زایی، بازاریابی شبکه‌ای به عنوان یک پدیده مفید مطرح است. هدف از این تحقیق، شناسایی شاخصها و رتبهبندی شرکتهای بازاریابی شبکهای براساس تحلیل پوششی دادهها بوده است. پس از بررسیها و مطالعات اولیه و نظرسنجی از خبرگان، کارشناسان و شاغلین این حوزه، 30 زیرمعیار کلیدی شناسایی و در 7 شاخص اصلی تعداد بازاریابان، هزینههای جاری، تنوع اقلام کالایی، درآمد، اخطار، هشدار و شکایات دریافتی، میزان فروش کالا، میزان کالاهای پس گرفته شده تقسیم شدند. سپس سلسله مراتب این شاخصها طرح و درجه اهمیت هریک از آنها طبق اصول فرایند تحلیل سلسله مراتبی تعیین گردید. در این پژوهش با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی دادهها در فضای بهینهسازی استوار به بررسی و مقایسه کارایی نسبی 36 شرکت فعال در بازاریابی شبکهای پرداخته شده و بر این اساس شرکتهای کارا و ناکارا مشخص و رتبه بندی شدند. همچنین از دو مدل پایه DEA، از مدل (CCR) و سپس با استفاده از روش اندرسون و پیترسون برای رتبهبندی استفاده گردید. نتایج نشان داد در میان شاخصهای مورد بررسی، میزان کالاهای بازپس گرفته شده ی شرکت، بالاترین درجه اهمیت و تعداد بازاریابان کمترین میزان اهمیت را دارا بودند.

واژگان کلیدی: کارایی، مدل تحلیل پوششی دادهها، مدل CCR، مدل اندرسون و پیترسون (AP)، بازاریابی شبکهای.

1.‌ مقدمه

امروزه بازار و منطق سودمحوری آن به جزئي لاينفک از زندگي بسیاری از انسانها دراکثر کشورهای جهان تبديل شده است. اين وضعیت با به همپیوستگيها و پیچیدگيهای اقتصادی، سیاسي، اجتماعي و فرهنگي جوامع معاصر درهمآمیخته است و سبکهای جديدی از داد و ستد را متجلي ميسازد که انديشههای فرهنگي و رفتار اقتصادی خاص خود را همراه ميآورد. بهگونهای منطق بازار آزاد در تمامي حوزههای اجتماعي نیز سیطره يافته است (روحانی و حاجیحیدری، 1397).

سبکي از بازاريابي، که به بازاريابي شبکهای معروف است که در واقع نوعي از بازاريابي است که تکیۀ اصلي آن بر عوامل و معاملات به هم پیوسته در يک شبکه است. بازاريابي شبکهای در حدود يک قرن قبل مطرح شد و از همان زمان با کشف قابلیتهای بيشمار آن، عدۀ کثیری از افراد سودجو و منفعتطلب را به استفادۀ سوء از اين سبک تجارت در سراسر دنیا واداشت. همین امر اتفاقات مشابهي را در ساير کشورها رقم زد (اصغری و فقیه، 1387).

در کشورهاي پیشرفته براي کاهش آسیبهاي اجتماعی ناشی از سوءاستفاده و کلاهبرداري در این زمینه و استفاده از ثمرات مطلوب آن، قوانینی تدوین شده است که شکل قانونی آن را از شکل غیرقانونی آن مجزا میکند. همانطور که پیشتر اشاره شد، این فعالیت در ایران در اواخر دوران بلوغ خود به سر می‌برد و حال که از تهدیدات شرکت‌های هرمی فاصله گرفته‌ایم با ایجاد و ارائه راه‌کارهای مناسب زمان خوبی برای اعمال سیاست‌هایی به‌منظور ارتقاء کیفیت خدمات ارائه ‌شده در این اکوسیستم است. یکی از عوامل تسهیل‌کننده در این زمینه تدوین و اجرای برنامه رتبه‌بندی شرکت‌ها بر پایه عناصری است که به افزایش سطح رقابت منجر می‌شوند. در این خصوص شناسایی عوامل مؤثر بر آن و شناسایی اهمیت و رتبه هر یک از این عناصر می‌تواند به افزایش سطح کیفی کالا و خدمات در این اکوسیستم کمک خواهد کرد. محققین در پی پاسخ به این سوال بودهاند که: شناسایی شاخص‌ها و رتبه‌بندی شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای بر اساس تحلیل پوششی داده‌ها چگونه است؟

2.‌ مروری بر ادبیات

این روزها بحث بازاریابی شبکهای (بازاریابی چند سطحی) بسیار فراوان شده است و نوجوانان و جوانان زیادی پای به این عرصه میگذارند با وارد شدن این افراد به عرصه بازاریابی شبکهای به نوعی خانوادهی آنان نیز با این موضوع درگیر میشوند و خود آنان نیز بهنحوی وارد این کار میشوند. این صنعت اولین بار در سال 1372 بکار گرفته شد و امروزه این تجارت با بیش از 40 سال قدمت توانسته شرکتهای بزرگ و مطرح را در جهان تشویق کند تا از این روش برای فروش محصولاتشان استفاده نمایند (ندرلو و غلامیان، 1396).

طی دهه گذشته، به تدریج تعدادي از این شرکتها وارد بازار ایران نیز گردیدند. جدید بودن مبحث بازاریابی شبکهاي در کشور و عدم آشنایی مسئولین و مردم با این موضوع از یک سو و عدم وجود قوانین و مقررات مناسب از سوي دیگر، باعث بروز مشکلات اجتماعی در این زمینه در کشور گردیده است. نکته قابل توجه این است که مشکلات ایجاد شده در ایران، در بسیاري موارد، مشابه مشکلاتی است که در سایر کشورهاي دنیا قبلاً اتفاق افتاده است (مصباحیمقدم و همکاران، 1390).

تدوین و اجرای برنامه رتبه‌بندی شرکت‌ها بر پایه عناصری است که به افزایش سطح رقابت منجر می‌شوند. در این خصوص شناسایی عوامل مؤثر بر آن و شناسایی اهمیت و رتبه هر یک از این عناصر می‌تواند به افزایش سطح کیفی کالا و خدمات کمک خواهد کرد. به همین دلیل در این پژوهش شناسایی و رتبه‌بندی شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای بر اساس مدل تلفیقی تصمیم‌گیری چند شاخصه و تحلیل پوششی داده‌ها به‌عنوان راهکار اجرایی و مدلی در جهت کاهش مشکلات و موانع و ایجاد نظارت هرچه بیشتر این حوزه، مدنظر قرارگرفته است. با عنایت به مراتب فوق و با توجه گرایش روزافزون به این نوع تجارت، نظارت صحیح و کارآمد بر روند فعالیت این شرکتها و شعب آنان با مشارکت سازمانی و ادارات صنعت، معدن و تجارت سراسر کشور و سایر اعضاء عضو کمیته نظارت به عنوان بازوی نظارتی میسر خواهد گردید. در ادامه به خلاصهای از پژوهشهایی که در این حوزه صورت گرفته است، اشاده شده است.

رضوانی و دکامینی(1400) تاثیر بازاریابی شبکه ای بر ابعاد برند با در نظرگرفتن نقش نوآوری سازمانی را بررسی کرده اند. غیاثیان (1400) به ارائه مدل توسعه سرمایه فکری در بازاریابی شبکه ای با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و تکنیک ISM پرداخته است.

رحیمی (1400) در پژوهشی به نگرشی نو به شرکت های هرمی و بازاریابی شبکه ای نوین پرداخته است. آینه و محمودیان (1399) بازاریابی شبکه‌ای و تاثیر آن بر تحقق اقتصاد مقاومتی از دیدگاه اساتید گروه مدیریت بازرگانی، اقتصاد و همچنین کارکنان شرکت‌های دارای بازاریابی شبکه‌ای را بررسی کردند. رشیدیحکمآبادی (1399) در طی پژوهشی ابعاد فقهی بازاریابی شبکهای واکاوی کرده است.

لشکریزاده (1398) در پژوهشی تاثیر بازاریابی شبکهای بر مسئولیت مالیاتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را مورد بررسی قرار داد.

روحانی و حاجیحیدری (1397) پژوهشی با عنوان اقتدار کاریزماتیک مدرن، مردم نگاری انتقادی از راهبردهای اقناع اقتداگرایانه/ ابزارنگارانه سودمحور در شرکتهای بازاریابی شبکهای انجام دادهاند.

ندرلو و غلامیان (1396) در پژوهشی به موضوع بازاریابی شبکهای پرداختهاند و بیان داشتند که شیوهی بازاریابی شبکهای چند سالی است که وارد کشورمان شده است و به روشی بسیار جذاب و پر طرفدار برای بسیاری از جوانان و نوجوانان کشور برای کسب درآمد شده است. شفیعی و همکاران (1395) پژوهشی با هدف کسب اطلاعات دربارهی بازاریابی شبکهای و بررسی شرکتهای بازاریابی شبکهای در ایران و میزان استقبال مردم ازنتورک مارکتینگ انجام دادهاند.

مسرور و همکاران (1395) در پژوهشی باید و نبایدهای بازاریابی شبکهای را بررسی کردند.

میرمحمدصادقی و گرایلی (1393) فعالیت شرکتهای هرمی را از منظر حقوق کیفری اختصاصی تحلیل کردند.

عطارزاده و همکاران (1392) در پژوهشی بازاریابی شبکهای در فقه و حقوق کیفری در ایران را مورد بررسی قرار دادند.

حائری و همکاران (1392) بازاریابی شبکهای با عقود معین و غیرمعین را نسبتسنجی نمودند.

فرشادبخت و همکاران (1391) عوامل موثر در جذب افراد به شرکتهای هرمی شناسایی و بررسی کردند.

مصباحیمقدم و همکاران (1390) در پژوهشی بازاریابی شبکهای و فعالیت شرکتهای هرمی از دیدگاه فقهی- اقتصادی را مورد بررسی قرار دادند.

گروب و ورینس (2017) در پژوهشی نقش شبکه توزیعکننده و مشکلات حقوقی و اخلاقی شرکتهای بازاریابی چندسطحی را مورد بررسی قرار داده است.

رضوانی و همکاران (2017) استراتژیهای بازاریابی شبکهای در فروش و بازاریابی محصولات مبتنی بر فناوری پیشرفته در شرکتهای خرد را ارائه کردهاند.

هیرانپُنگ و همکاران (2016) در پژوهشی یک مدل معادله ساختاری را به منظور تشریح مشخصههای یک فرد بالقوه موفق در بازاریابی شبکهای ارائه داده است.

دای و همکاران (2016) در مطالعهای شرکتهای بازاریابی شبکهای و مهاجران قومیتی چینی در کشور استرالیا را بررسی کردند.

چن و همکاران (2011) در مقالهای تحت عنوان "فرار از مالیات در الگوی رشد درون رو و ساختار بازاریابی شبکهای" در این الگو دولت نرخ مالیات مطرح شده توسط چن نرخ مالیات، فرار از مالیات و رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است و آنها را با نظامهای اقتصادی همانند دیگر مقایسه میکند.

آلبوئم و پترسون (2011) در پژوهشی بازاریابی چندسطحی (شبکهای) را واکاوی کردهاند.

هربیگ ویلکورم (2008) در پژوهشی پدیدهی بازاریابی شبکهای را واکاوی کردهاند

پرات و رُزا (2003) پژوهشی با عنوان تبدیل تعارض کار – خانواده به تعهد در سازمانهای بازاریابی شبکهای انجام دادهاند.

3. روش پژوهش

این تحقیق از نظر هدف کاربردی بوده است. پژوهش کاربردی، پژوهشی است که با استفاده از نتایج بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روشها، ابزار، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام میشود (میرزایی، 1394). به دلیل استفاده از دادههای کمی و کیفی در این تحقیق، متغیرها به صورت ترکیبی میباشند و به لحاظ زمان مقطعی است و از دادههای گذشتهنگر استفاده میشود.

قلمرو مکانی پژوهش جهت تأمین جامعه آماری، انتخاب نمونه و جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات و آزمون فرضیات شرکتهای بازاریابی رسمی و قانونی بوده است. ازنظر قلمرو زمانی این پژوهش شامل یک دوره یکساله از سال 1400 تا 1401 می‌باشد.

مراحل اجرای این تحقیق به صورت زیر بیان می شود:.

1- شناسایی شاخصهای موثر در بازاریابی شرکتهای دیجیتالی

2- غربالگری شاخصهای جمعآوری شده براساس نظر خبرگان

3- وزندهی نمودن شاخصها و اولویتبندی آنها بر اساس تکنیکهای تصمیمگیری چند شاخصه

4- تعیین نمره کارایی شرکتها با معرفی متغیرهای وروردی و خروجی براساس مدل تحلیل پوششی دادهها

5- رتبهبندی نهایی شرکتهای بازاریابی شبکهای براساس تکنیک تحلیل پوششی دادهها

جامعه آماری بر اساس قلمرو تحقیق انتخاب گردیده و شامل کلیه شرکت‌های بازاریابی شبکهای است که در دوره‌ای یکساله از 1400 فعالیت داشته‌اند، بوده است.

در این تحقیق جمعآوری دادهها با استفاده از پرسشنامه مقایسه زوجی AHP یا تحلیلی سلسله مراتبی محقق ساخته و چکلیست تهیه دادهای مرتبط جهت اجرای مدل تحلیل پوششی دادههای محقق ساخته و همچنین بهمنظور گردآوری اطلاعات از روش کتابخانهای که شامل پایاننامهها و مقالات پیشین، کتب انگلیسی و فارسی مرتبط و همچنین استفاده از اینترنت بوده است.

در این تحقیق روایی با توجه به نظر خبرگان تائید شد. پایایی شاخصها و پرسشنامه مرتبط با AHP از طریق محاسبه نرخ ناسازگاری تعیین شده است. همچنین برای تحلیل دادهها از روشهای AHP ، CCR و AP بهره بردهایم.

فرایند تحلیلی سلسله مراتبی یا به اختصار AHP، ابزاری ریاضی برای حل مسئله‌هایی است که در اواخر سال‌های 1990 و اوایل 2000 میلادی، در بین محققین حوزه مدیریت مورد توجه قرار گرفت. روش AHP پس از درک ساختار یک مسئله و مواجه شدن با موانع واقعی مدیران هنگام حل آن، ایجاد شد. در حقیقت AHP، ساختاری برای حل مسائلی است که باید به صورت تحلیلی حل شوند ولی متاسفانه شکلی لایه لایه دارند. مبدع این روش، توماس ساعتی، ریاضی‌دان آمریکایی عراقی‌تبار است. اگر چه AHP یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های موجود در زمینه علوم مدیریت و تحقیقات عملیاتی است، اما پیچیدگی استفاده از این ابزار کاربرد آن را دشوار می‌کند. خوشبختانه ابزارهای نرم افزاری ساخته شده‌اند که بخش پیچیده ریاضیات را خودکار می‌کنند.

4.‌ برآورد مدل و تجزیه و تحلیل یافته‌ها

نتایج حاصل از ارزشدهی و اولویتبندی هریک از معیارها و زیرمعیارهای تاثیرگذار بر بازاریابی شبکهای در کشور که حاصل تصمیمگیری گروهی توسط کارشناسان مرتبط است در شکلهای 1 و 2 ارائه میگردد. نتایج به دست آمده نشان میدهد که از نگاه کارشناسان، مدیران و شاغلین در این حوزه مهمترین شاخصهای اصلی تاثیرگذار بر بازاریابی شبکهای به ترتیب اهمیت عبارتند از: میزان کالاهای باز پس گرفته شدهی شرکت با وزن و اهمیت بالا، درآمد، تعداد فروش کالا در بین مشتریان نهایی شرکت، تنوع اقلام کالایی، اخطار، هشدار و شکایات دریافتی، هزینههای جاری و در نهایت تعداد بازاریابان با وزن و اهمیت کمتر. نتایج همچنین نشان میدهد از میان زیرشاخصهای تاثیرگذار، دو زیرشاخص میزان کالاهای باز پس گرفته شدهی شرکت و درآمد به ترتیب از بیشترین وزن و اهمیت برخوردار هستند. بر پایه اصول روش AHP، نسبت ناسازگاری کلی باید کمتر از 1/0 باشد. با توجه به نتایج به دست آمده نسبت ناسازگاری کلی ماتریسها 04/0 است که نشاندهنده ثبات و سازگاری بالای نتایج است.

شکل 1. اولویتبندی شاخصهای اصلی درختواره تصمیمگیری نسبت به هدف مطالعه

شکل 2. ارزش وزنی زیرشاخصها و اولویتبندی آنها

انتخاب ورودیها و خروجی برای سنجیدن کارایی به طور کامل مورد اتفاق نظر همه کارشناسان نیست و به عبارتی هر عامل را میتوان بر اساس تاثیرگذاری آن به عنوان ورودی و خروجی در مدل تحلیل پوششی دادهها در نظر گرفت. با توجه به رابطه زیر:

(تعداد خروجیها + تعداد ورودیها ) 3 ≤ تعداد واحدهای مورد ارزیابی

و اینکه تناسب بین تعداد پارامتر ورودی و خروجی یک مدل⁵ و تعداد واحدهای تصمیمگیرنده که در مدلها، خود آنها مورد ارزیابی قرار میگیرند، از معیار بسیار مهمی در تحویل و ارائه نتایج معتبر میباشد. چنانچه در ارزیابیهایی که توسط مدلهای استاندارد DEA صورت میگیرد، تعداد مجموع پارامترهای ورودی و خروجی در مقایسه با تعداد واحد های تصمیمگیرنده⁶ زیاد باشد، نتایج به دست آمده از اجرای مدلهایDEA ، اطلاعات مفیدی را در اختیار ارزیاب قرار نخواهد داد و اغلب واحدها به عنوان واحدهای کارا معرفی خواهد شد [9].

در رابطه با بازاریابی شبکهای عوامل زیادی تاثیرگذار میباشند که از جمله میتوان قوانین دولتی،گروههای ذینفع، تکنولوژی را نام برد. بنابراین با توجه به نکات فوق و مشورت با اساتید و مصاحبه و گفتگوهای به عمل آمده با کارشناسان بازاریابی بالاخص بازاریابی شبکهای و درنظر گرفتن مقالات و مطالعات انجام گرفته در خارج از کشور، محققین به این نتیجه رسیدند که برای انجام این تحقیق از 3 متغیر ورودی و 4 متغیر خروجی برای ساخت مدل DEA استفاده نمایند که به شرح زیر میباشد:

متغیر های ورودی: تعداد بازاریابان، هزینههای جاری، تنوع اقلام کالایی

متغیرهای خروجی: درآمد، تعداد فروش کالا در بین مشتریان نهایی شرکت، میزان کالای بازپسگرفته شدهی شرکت، اخطار، هشدار و شکایات دریافتی.

در این تحقیق با به کارگیری مدل مضربی CCR ورودی محور به ارزیابی کارایی نسبی و رتبهبندی شرکتهای بازاریابی شبکهای پرداخته شده است. لازم به ذکر است که این مدل بر اساس بازه ثابت به مقیاس میباشد. باتوجه به تعداد شرکتهای تحت بررسی که 36 شرکت میباشد، باید 36 مدل LP نوشته شود و حل شود.

همانطور که در جدول(1) مربوط به شرکتهای بازاریابی شبکهای مشاهده میشود 17 شرکت به ترتیب بالاترین ارزش کاری یعنی عدد یک را بدست آوردهاند و به عنوان شرکتهای کارا قرار گرفتهاند و شرکتهای ( 14، 19، 34، 23) دارای کمترین ارزش کارایی میباشند. همچنین میانگین ارزشهای کارایی بدست آمده، 76515655/0 میباشد و تعداد 15 شرکت دارای درجه کارایی بیش از متوسط میباشند که نشان میدهد شرکتهای تحت مطالعه عملکرد متوسطی را براساس این مدل داشتهاند.

جدول (1) نتایج رتبهبندی شرکتهای بازاریابی شبکهای با مدل CCR

شرکتهای بازاریابی شبکهای	CCR	وضعیت کارائی	شرکتهای بازاریابی شبکهای	CCR	وضعیت کارائی
شرکت 18	1	کارا	شرکت 4	98071/0	ناکارا
شرکت 5	1	کارا	شرکت 13	97904/0	ناکارا
شرکت 1	1	کارا	شرکت 26	961768/0	ناکارا
شرکت 29	1	کارا	شرکت 3	94815/0	ناکارا
شرکت 24	1	کارا	شرکت 36	94511/0	ناکارا
شرکت 35	1	کارا	شرکت 32	897460/0	ناکارا
شرکت 15	1	کارا	شرکت 22	895447/0	ناکارا
شرکت 11	1	کارا	شرکت 2	76456/0	ناکارا
شرکت 21	1	کارا	شرکت 27	760003/0	ناکارا
شرکت 20	1	کارا	شرکت 7	72910/0	ناکارا
شرکت 10	1	کارا	شرکت 28	7261014/0	ناکارا
شرکت 6	1	کارا	شرکت 31	648015/0	ناکارا
شرکت 9	1	کارا	شرکت 8	62997/0	ناکارا
شرکت 30	1	کارا	شرکت 16	62520/0	ناکارا
شرکت 25	1	کارا	شرکت 14	59043/0	ناکارا
شرکت 33	1	کارا	شرکت 19	56929/0	ناکارا
شرکت 12	1	کارا	شرکت 34	53763/0	ناکارا
شرکت17	99139/0	ناکارا	شرکت 23	36760/0	ناکارا

با توجه به این که 17 شرکت بازاریابی به عنوان شرکتهای کارا انتخاب شدند و دارای درجه کارایی یک میباشند، با استفاده از مدل AP به رتبهبندی این شرکتهای کارا پرداخته و نتایج آن در جدول(2) مشاهده میشود. در واقع در مدل AP، تمام مدل CCR نوشته میشود و فقط محدودیت مربوط به واحد کارایی تحت بررسی از مدل حذف میشود تا مقدار کارایی بتواند بیش از یک گردد. به این ترتیب واحدهای کارا با امتیازاتی بالاتر از یک رتبهبندی میگردند.

با حل مدل (AP) شرکتهای 18، 5، 1 و 29 به ترتیب به عنوان اولین و دومین و سومین و چهارمین شرکت برتر قرار گرفتند و شرکت 18 به عنوان کاراترین شرکت از بین 36 شرکت بازاریابی شبکهای، موجود در مدل مضربی CCR ورودی محور انتخاب شده است.

جدول (2) نتایج رتبهبندی شرکتهای بازاریابی شبکهای با مدل AP

شرکتهای بازاریابی شبکهای	AP	وضعیت کارائی	شرکتهای بازاریابی شبکهای	AP	وضعیت کارائی
شرکت 18	999644/4	کارا	شرکت 4	-	ناکارا
شرکت 5	225222/2	کارا	شرکت 13	-	ناکارا
شرکت 1	842850/1	کارا	شرکت 26	-	ناکارا
شرکت 29	755331/1	کارا	شرکت 3	-	ناکارا
شرکت 24	586565/1	کارا	شرکت 36	-	ناکارا
شرکت 35	524104/1	کارا	شرکت 32	-	ناکارا
شرکت 15	416401/1	کارا	شرکت 22	-	ناکارا
شرکت 11	407085/1	کارا	شرکت 2	-	ناکارا
شرکت 21	277121/1	کارا	شرکت 27	-	ناکارا
شرکت 20	254915/1	کارا	شرکت 7	-	ناکارا
شرکت 10	196278/1	کارا	شرکت 28	-	ناکارا
شرکت 6	124062/1	کارا	شرکت 31	-	ناکارا
شرکت 9	10529/1	کارا	شرکت 8	-	ناکارا
شرکت 30	026284/1	کارا	شرکت 16	-	ناکارا
شرکت 25	019754/1	کارا	شرکت 14	-	ناکارا
شرکت 33	007132/1	کارا	شرکت 19	-	ناکارا
شرکت 12	004026/1	کارا	شرکت 34	-	ناکارا
شرکت17	-	ناکارا	شرکت 23	-	ناکارا

5. نتیجهگیری و پیشنهادها

با توجه به نتایج به دست آمده پیشنهادات زیر به مدیران شرکتهای بازاریابی شبکهای ارائه میگردد:

- عملکرد بسیاری از شرکتهای بازاریابی شبکهای تقریباً شبیه به هم میباشد. مدیران شرکتها باید تعیین کنند که چگونه از منابع موجود برای رسیدن به اهدافشان به صورت کامل استفاده نمایند .

- از طریق تحلیلهای DEA مدیران شرکتهای بازاریابی شبکهای میتوانند مقیاس عملیاتیشان را برای رسیدن به بهترین وضعیت تنظیم نمایند.

- به صورت کلی شرکتهای بازاریابی شبکهای در حال رشد و هرچه بهتر نمودن کارایی خود هستند بنابراین با توسعه امکانات موجود میتوان به افزایش عملکرد عملیاتی شرکت دست پیدا نمود.

- برای بدست آوردن اطلاعات و بهبود عملکرد شرکتها میتوان از مقایسه عملکرد آنها با عملکرد دیگر شرکتها استفاده نمود.

به کمیته نظارت و دستگاههای ذیصلاح پیشنهاد میگردد:

- باتوجه به اینکه نظارت بر جلوگیری از ارائه اطلاعات نادرست، گمراه کننده و تبلیغ خلاف واقع نسبت به بازاریابان تازه وارد و مصرف‌کنندگان در زمینه کسب درآمد و فروش محصول یکی از اقدامات پیشگیرانه شرکتهای بازاریابی شبکهای میتواند باشد، لذا هشدار به شرکت‌های بازاریابی شبکه‌ای و بازاریابانی‌ است که ادامه رفتارهای آنها برخلاف قوانین و مقررات به خصوص آیین‌نامه اجرایی موضوع مواد (2)، (12) و تبصره ماده (87) قانون نظام صنفی است میتواند کمک کننده باشد و گام موثری در جهت آگاهیبخشی به بازاریابان محسوب گردد.

- از آنجاییکه موضوع «نظارت» از مباحث جدی در تجارت مشروع و منصفانه بازاریابی شبکهای بوده لذا این مهم توسط تنظیم‎گران حوزه عمومی و نهاد خودتنظیمی صنفی- حرفه‌ای در سایر کشورها بصورت مستمر مدیریت میگردد که این امر نیز در آییننامه اجرایی موضوع مواد (2)، (12) و تبصره (87) قانون نظام صنفی پیشبینی گردیده است. از سوی دیگر ضرورت استفاده از تمامی اقسام و اشکال نظارت (‌نظارت پیشگیرانه، هدایتگرانه و سلبی) جهت هدایت و کنترل بازیگران مختلف این تجارت برای دستیابی به یک وضعیت مطلوب انکارناپذیر بوده است.

با عنایت به مراتب مذکور بدون شک یکی از ابزارهایی که می‌تواند در کنار مقررهگذاری و اعمال سلسه اقدامات نظارتی به نهاد تنظیمگر جهت دستیابی به اهداف تعیین شده (حمایت اصولی و منطقی از سرمایهگذاری در این تجارت جهت کسب درآمد مشروع و رعایت حقوق مصرفکنندگان ) کمک شایان توجه نماید «‌اطلاع رسانی قوانین و مقررات و ارتقاء آگاهی جامعه و آشنایی آن‌ها با مفاهیم اولیه بازاریابی شبکهای قانونی و باید و نبایدهای اجتماعی، حقوقی و اخلاقی در حوزه مذکور است» که نهایتاً سبب «‌تقویت نهاد نظارت عمومی» و پیشگیری از شیوع فعالیت غیرقانونی خواهد شد. در این راستا تبیین مفاهیم ساده بازاریابی شبکهای و پاسخگوی سوالات عمومی مراجعهکنندگان و بازاریابان بالقوه و جدیدالورود برای فعالیت در این کسب وکار، ضروری است.

به شرکتهای فعال در بازاریابی شبکهای پیشنهاد میگردد:

- از آنجاییکه فقدان برنامه مدون و کارآمد فروش محصول به مشتریان نهایی در شرکت‌ها مهم‎ترین عامل زمینهساز ناهنجاری‌ و اهرم قرار دادن كسب درآمد از راه خرید بازاریابان تازه وارد است، لذا شرکت‌ها و بازاریابان دارای سازمان فروش باید فعالانه برنامه‌های خود تنظیمی را به عنوان اقدام کارآمدی برای تضمین منافع بازاریابان جدیدالورود و مصرفکنندگان و در نهایت تجارت منصفانه و مشروع جدی گرفته و اقدامات لازم و موثر را انجام دهند.

- به شرکتها توصیه میشود در راستای اجرای صحیح قوانین و مقررات به طور صحیح نسبت به برگزاری جلسات آموزشی و توجیهی آنلاین برای بازاریابان دارای سازمان فروش سراسری و استانی اقدام نموده و برنامه آموزشی خود را جهت ارزیابی عملکرد بازاریابان به طور مدون مورد بازرسی قرار دهند.

- از آنجائیکه بازاریابان شرکتها با توسل به رفتارها و شیوههای فریبنده، تبلیغ خلاف واقع و اغواگرایانه در شبکههای اجتماعی( نظیر اینستاگرام، واتساَپ و تلگرام) در حال معرفی و تبلیغات شرکت و جذب بازاریابان جدید میباشند، به نحوی که با یک جستجو ساده نام شرکت و تیمهای فروش، بهراحتی این رفتارها قابل مشاهده بوده و تمامی این موارد میتواند ادله ای برای احراز تخلف شرکت و بازاریابان مربوطه محسوب گردد؛ لذا در راستاي جلوگيري از ارتکاب به تخلف مذکور موضوع بند (7) ماده (10) و بند (14) بخش (الف) ماده (13) آیین نامه موضوع مواد (2)، (12) و تبصره ماده (87) قانون نظام صنفی، کلیه شرکتها باید از هرگونه بازنمایی شفاهی، کتبی یا تصویری ارائه شده اجتناب نمايند.

- در برخی از شرکت‌هایی که، مشتریمحور هستند. بعضی از سازمانهای فروش صرفاً درصدد خرید فرصت درآمدی و کسب درآمد از راه جذب بازاریابان تازه وارد هستند. لذا این دسته از شرکتها قبل از فراگیر شدن فرهنگ مذکور و تسری آن به سایر سازمان‌های فروش، باید با ایجاد سیستم مناسب رهگیری کالا، جایگاه این بازاریابان را در درختواره، شناسایی و بلافاصله اقدام بازدارنده نظیر ارائه تذکر و آموزش‎های لازم انجام داده و درصورت تکرار نسبت به لغو قرارداد با بازاریاب متخلف اقدام نمایند. در این راستا شرکت لاجرم باید مقررات داخلی خود را به نحوی ترسیم و تنظیم نمایند که موارد مزبور را به عنوان تخلف یا هر عنوان دیگر دارای ضمانت اجرای مؤثر و پیشگیرانه به بازایابان آموزش و تذکر دهد.

- بازاریابی شبکه‌ای، مدلی از کسب و کار است که شامل دو بخش بازاریابان و مشتریان نهایی بوده که توسط بازاریابان پشتیبانی می‌شوند. بدیهی است که در رویدادها و همایش‌های بازاریابی شبکه‌ای فرا خور موضوع، باید به هر دو بخش مذکور (‌سازمان فروش و مشتری نهایی) و همچنین منشورهای اخلاقی و نهاد خودتنظیمی جهت رفع نگرانی دستگاه¬های ناظر توجه کافی معمول گردد. اقدامات شرکت‌ها و بازاریابان در برگزاری رویدادها و همایشها نباید منحصر به شبکهسازی و رهبری سازمان‌های فروش گردد و باید به محصول و مفاهیم مشتری‌یابی و مشتری مداری پرداخته شود. در این راستا عملکرد شرکت ها و بازاریابانی که تنها بدنبال برگزاری همایش جهت آموزش شبکهسازی بوده بسیار نگران کننده است. اغلب این همایش‌ها تبدیل به ابزاری برای ایجاد تهییج به منظور خرید بیش از توان مصرف شخصی و فروش، جذب زیرمجموعه یا تبلیغ خلاف واقع از کیفیت محصول و یا اغواگری در مورد طرح سوددهی و میزان درآمد شده است و شرکتها در این چند سال که از عمر فعالیت آن‌ها گذشته اقدام موثری برای مشتری محور شدن (مشتری یابی و مشتری مداری) نداشتهاند و نمیتوانند آمار شفاف و دقیق در این ارتباط ارائه کنند. در حال حاضر برگزاری همایش‌های تفریحی و گردشگری که تصاویر آن در صفحات شبکه های اجتماعی توسط بازاریابان در حال باز نشر است در جهت ایجاد تهییج، اهرم قرار دادن کسب درآمد از راه خرید بازاریابان سطوح پایین و تحمیل هزینه¬های زیاد به آنها برنامهریزی و اجرا می گردد.

متاسفانه برخی از بازاریابان دیگر نیز درحال برگزاری گردهمایی‌های جمعی، کمپهای کویری و ساحلی، برگزاری ضیافتهای لوکس با عناوین و مناسبتهای مختلف هستند و با توسل به این رفتارهای فریبنده و گمراهکننده با نشان دادن جذابیتها و تجملات که مغایر با فرهنگ ایرانی– اسلامی است سبب برانگیختن و تحریک دیگران به منظور جذب آن‌ها هستند و بدین وسیله تصویر بسیار نامطلوبی از اين تجارت برای نهادهای ناظر و آحاد جامعه ترسیم نمودهاند و علی رغم صدور بخشنامه‌های متعدد و ارسال نامههای هشدار به طیفی از شرکت‌ها و بازاریابان آن‌ها مبنی بر اینکه فوراً از بازنمایی این تصاویر خودداری نموده و رفتار های مذکور را اصلاح نمایند، اما برخی از این دست بازاریابان کماکان در حال بازنمایی این¬گونه رفتارها هستند و یا اینطور وانمود میکنند که تبعیت نموده‌اند ولی اقدامات موثری برای اصلاح رفتارهای مذکور در سازمان فروش خود نداشته‌اند. در مقابل، نگرش و رفتار مدیران این دست از شرکتها نیز تحت فشار و تاثیر این بازاریابان قرار داشته و تاکنون اقدام لازم برای آموزش و راهنمایی آن‌ها جهت خودداری از رفتارهای موصوف انجام ندادهاند.

در راستای مراتب فوق شرکتها میبایست تغییر رویههای تجاری و یا اقدامات نظارتی برای جلوگیری از این ناهنجاریها و رفع چالشهای فوق را به قید فوریت اعمال نمایند.

موارد زیر به نوعی پیشنهاداتی میباشد برای پژوهشگرانی که بخواهند در زمینه بازاریابی شبکهای کشور فعالیت نمایند:

- عدم بهکارگیری تمام متغیرهای ورودی و خروجی شرکتها در مدل DEA به علت فرمول تجربی زیر:

( تعداد خروجیها + تعداد ورودیها ) 3 ≤ تعداد ورودیهای مورد ارزیابی

- عدم دسترسی به اطلاعات و دادههای متغیر های مالی و اقتصادی شرکتها از جمله هزینههای عملیاتی، میزان سرمایهگذاری وعدم ارائه اطلاعات کامل در مورد درآمد شرکتها به علت مخالفت مدیران .

- عدم تمرکز اطلاعات مربوط به شرکتهای فعال در حوزهی بازاریابی شبکهای و دسترسی سخت و مشکل به آنها .

- مطالعات و پژوهشهای بسیار اندک مرتبط با موضوع تحقیق

- عدم مطالعه و آگاهی دقیق بر روی آشفتگی دادهها در شرکتهای فعال در حوزهی بازاریابی شبکهای.

تعارض منافع

تعارض منافع وجود ندارد.

سپاسگزاری

از داوران محترم که در بهبود کیفیت مقاله کمک کرده‌اند تشکر و قدردانی می شود.

منابع

آینه، معصومه و محمودیان، یعقوب. (1399). بازاریابی شبکهای و تاثیر آن در تحقق اقتصاد مقاومتی. اقتصاد اسلامی، 79، 2079-238.

اصغری، جمشید. فقیه، صديقه سادات. (1387). بررسي علمي و حقوقي بازاريابي شبکهای. تهران: مجد.

حائری، محمدحسن. لشکری، محمد و سعیدیمیرکمحله، سمیرا. (1392). نسبتسنجی بازاریابی شبکهای با عقود معین و غیرمعین. پژوهشنامه حقوق اسلامی، 14(1)، 79-100.

رحیمی، محمدمهدی(1400). نگرشی نو به شرکتهای هرمی و بازاریابی شبکه ای نوین، پنجمین کنفرانس بین المللی و ملی مطالعات مدیریت، حسابداری و حقوق. 807-814

رشیدیحکمآبادی، مرتضی. (1399). ابعاد فقهی بازاریابی شبکهای. پژوهش و مطالعات اسلامی، 2 (10)، 36-54.

رضوانی، آرمین. دکامینی، فاطمه و صلواتچی، ندا (1400) تاثیر بازاریابی شبکه ای بر ابعاد برند با درنظر گرفتن نقش نوآوری سازمانی. مجله منابع و سرمایه انسانی 119-139

روحاني، علي. (1394). کاوش فرايندهای اجتماعي چگونگي شکلگیری عواطف نسبت به مهاجرين افغان مقیم شهر شیراز با ارائۀ يک نظريه زمینهای. رسالۀ دکتری جامعهشناسي، دانشکدۀ اقتصاد، مديريت و علوم اجتماعي شیراز.

شفیعی، سبا. لولویی، کیوان و طهرائیان، تینا. (1395). بررسی بازاریابی شبکهای یا نتورک مارکتینگ در ایران. هفتمین کنفرانس بین المللی اقتصاد و مدیریت ،https://civilica.com/doc/536049

عطارزاده، سعید. جلیلیان، مهدی و ساریخانی، عادل. (1392). بازاریابی شبکهای در فقه و حقوق کیفری ایران. فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، 10(34)، 59-84.

غیاثیان، علی(1400). ارائه مدل توسعه سرمایه فکری در بازاریابی شبکه ای با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و تکنیک ISM . مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران. 23-41

فرشادبخت، فرامرز. خدادادحسینی، سیدحمید و کردنائیج، اسدالله. (1391). طراحی مدل عوامل موثر در جذب افراد به شرکتهای هرمی براساس نظریه نشر نوآوری. کارگاه، 5(19)، 52-77.

قیصری، کیوان و جلیلوند، فرامرز. (1386). تخمین هزینه نهایی استفاده از زیرساختار شبکه راهآهن ایران با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی. پژوهشنامه حملونقل، 2، 145-155.

لشکریزاده، مریم. (1398). تاثیر بازاریابی شبکهای بر مسئولیت مالیاتی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار. فصلنامه راهبرد اقتصادی، 8(28)، 41-65.

مسرور، غلامعلی. نژاد زاده، حمید و عابد نژاد، مسعود. (1395). بازاریابی شبکهای بایدها و نباید ها، آیا می تواند یک منبع درآمد باشد ( مطالعه دربررسی شرایط در کشور ایران می باشد). دومین کنفرانس بینالمللی حسابداری و مدیریت در هزاره سوم، رشت،https://civilica.com/doc/625924

مصباحیمقدم، غلامرضا. آقاجانی معمار، احسان. عظیمزادهآرانی، محمد و میسمی، حسین. (1390). بازاریابی شبکهای و فعالیت شرکتهای هرمی از دیدگاه فقهی-اقتصادی. فصلنامه علمی-تخصصی مطالعات اقتصاد اسلامی، 3(2)، 31-58.

میرزایی، خلیل. (1394). پژوهش، پژوهشگری و پژوهشنامهنویسی، تهران: جامعهشناسان.

میرمحمدصادقی، حسین گرایلی، محمدباقر. (1393). تحلیل فعالیت شرکتهای هرمی از منظر حقوق کیفری اختصاصی. آموزههای حقوق کیفری، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 77، 27-51.

ندرلو، بهنام و غلامیان، المیرا. (1396). توسعه الگوی بازاریابی شبکهای و راهکارهای پیشرفت آن در ایران مطالعه موردی شرکت بازاریابان ایران زمین. ماهنامه مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، 2(1)، 23-38.

ویسی، سیمین. انتظاری، اردشیر. ذکایی، سعید و تاجمزینانی، علیاکبر. (1400). دیدگاه‌های جوانان درباره عدالت در فضای مجازی فارسی‌زبان (سنخ‌ها، استراتژی‌ها و پیامدها)، فصلنامه علوم اجتماعی http://dx.doi.org/10.22054/qjss.2022.62618.2428.

References

Albaum, G., Peterson, R. A. (2011). Multilevel (network) marketing: An objective view. The Marketing Review, 11, 4, 347-361.Harris, L. (2014). Instructional leadership perceptions and practices of elementary school leaders [Unpublished doctoral dissertation]. University of Virginia.

Chen, S., Sun, Z., Tang, S., & Wu, D. (2011). Government intervention and investment efficiency: evidence from China. J. Corp. Finance 17 (2), 259–271.

Dai, F., Stephen, T. T., & Karen, Y. W. (2016). Network Marketing Businesses and Chinese Ethnicity Immigrants in Australia, Journal of Small Business Management. Doi: 10.1111/jsbm.12244.

Grob, C., Vriens, D. (2019).The Role of the Distributor Network in the Persistence of Legal and Ethical Problems of Multi-level Marketing Companies. Journal of Business Ethics, 156, 333-355. DOI 10.1007/s10551-017-3556-9.

Herbig, P., Yelkurm, R. (2008). A Review of the Multilevel Marketing Phenomenon. Journal of Marketing Channels, 6:1, 17-33, DOI: 10.1300/J049v06n01_02.

Hiranpong, R., Decharin, P., & Thawesaengskulthai, N. (2016). Structural equation modeling of a potentially successful person in network marketing, Kasetsart Journal of Social Sciences (2016), http://dx.doi.org/10.1016/ j.kjss.2016.01.009.

Pratt, M., Rosa, J. A. (2003). Transforming work-family conflict into commitment in network marketing organizations, The Academy of Management Journal, 46(4), 395-418. DOI: 10.2307/30040635.

Rezvani, M., Ghahramani, S., & Haddadi, R. (2017). Network Marketing Strategies in Sale and Marketing Products Based on Advanced Technology in Micro-Enterprises, International Journal of Trade, Economics and Finance, 8(1), 32-37.

[1] * Department of industrial Management, International Kish branch, Islamic Azad University, Kish, Iran.

[2] ** Department of Technology Management, Science and research branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran (Corresponding Autor) email: saharshabani1360@gmail.com

[3] * دانشجوی دکتری گروه مدیریت صنعتی، واحد بین االملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، کیش، ایران.

[4] ** دانشجوی دکتری گروه مدیریت فناوری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (نویسنده مسئول)، پست الکترونیکی: saharshabani1360@gmail.com

[5] DEA

[6] DMU

Exploring the Central Role of Marketing in the Tourism Industry of Tehran
Print Date : 2024-09-07
Investigating the impact of knowledge absorption capacity on business performance through the mediating role of innovation and competitive strategies
Print Date : 2024-09-13

Share To

Article Url

Application of Data Envelopment Analysis in order to Identify Indicators and Rank Network Marketing Companies