The effect of CEO narcissism on debt maturity structure
Subject Areas :
1 - MSc, Department of Accounting, Faculty of Economics and Management, Qom University, Qom, Iran
Keywords: Behavioral finance, CEO narcissism, debt maturity structure,
Abstract :
Purpose: The results of previous research have shown that the use of short-term debts can ultimately cause unfavorable financial performance of the company in the long term. Behavioral finance theories also state that in the decision-making of managers and investors, in addition to information, a series of viewpoints and psychological factors also influence their decisions. The purpose of this research is to investigate the effect of CEO narcissism on the maturity structure of debts. Methodology: Using the data of 85 companies listed in the Tehran Stock Exchange, in the period of 2018 to 2022, the hypotheses were tested using multiple regression. Findings After statistical analysis, the results of the research hypotheses indicate that CEO narcissism has a positive and significant effect on the maturity structure of debts. In this research, two indicators of managers' bonus ratio and the size of CEO signatures were used to measure CEO narcissism. Originality: The results of research hypotheses indicate that CEO narcissism has a positive and significant effect on debt maturity structure. This means that with the increase of narcissism of managers, the use of short-term debt increases. Narcissistic managers try to match the asset structure and the debt maturity structure in order to pay the debts. Hence, in the period under their management, the maturity period of the debt structure is reduced when the company can increase its profits.
حسن زاده کوچو، محمود، و مهدی¬نیا اسبویی، امین. (1401). بررسی تأثیر خودشیفتگی مدیران بر ارزش شرکتها. فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 6(85)، 1762-1776.
حسن¬زاده کوچو، محمود و مهدی¬نیا اسبویی. امین. (1402). تأثیر خودشیفتگی مدیران بر اجتناب مالیاتی. چشم انداز حسابداری و مدیریت، 6(84)، 1-14.
خلد شرفی، صبریه. (1394). بررسي ارتباط بين خودشيفتگي مديران و رفتارهاي منافقانه با نقش ميانجي رفتار ماكياول¬گري مديران در سازمان¬هاي دولتي شهر كرمانشاه، پايان¬نامه كارشناسي¬ارشد رشته مديريت منابع انساني، دانشگاه ايلام.
خواجوی، شکرالله، دهقانی سعدی، علی¬اصغر، و گرامی شیرازی، فرزاد. (1395). تأثیر خودشیفتگی مدیران بر مدیریت سود و عملکرد مالی. مجله پیشرفت¬های حسابداری دانشگاه شیراز، 8(2)، 123- 149. doi: 10.22099/JAA.2017.4052
خواجوی، شکراله و رحمانی، محسن. (1397). بررسی اثر خودشیفتگی مدیران بر خطر سقوط قیمت سهام: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 11(37). 1-15.
دفت، ريچارد ال. (1989). تئوري سازمان، ترجمه علي پارسائيان و سيد محمد اعرابي (1377). تهران: دفتر پژوهش¬هاي فرهنگي.
سلیمانی امیری، غلامرضا، حسن¬زاده کوچو، محمود ،و حبیب زاده، ملیحه. (1401). تاثیر خودشیفتگی مدیران بر حق‌الزحمه حسابرسی. پژوهش¬های تجربی حسابداری، 12(2). 41-60. doi: 10.22051/JERA.2022.34836.2799
فرهی بوزنجانی، برزو. (1384). معرفی الگوی توسعه توانایی های مدیریتی مورد نیاز مدیران (نظام اداری کشور). فصلنامه دانش مدیریت، 1(18)، 73-92.
قدرتی زوارم، عباس، آذین¬فر، کاوه، نبوی چاشمی، سید علی، و داداشی، ایمان. (1400). سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل و گزارشگری مالی متقلبانه. پژوهش¬های تجربی حسابداری، 11(3). 27-46. doi: 10.22051/JERA.2019.24570.2346
قمی، نفیسه، حاجیها، زهره، صفا، مژگان، و غلامی جمکرانی، رضا. (1402). تبیین نظری ویژگی رفتاری بیش-اطمینانی مدیران در تصمیم¬گیری¬های مدیریتی. مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی، 3(3)، 35-56. doi: 10.22034/sebaa.2023.705644. [In Persian]
مشایخ، شهناز، و بهزادپور، سمیرا. (1393). تأثیر بیش¬اطمینانی مدیران بر سیاست تقسیم سود شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی¬های حسابداری و حسابرسی، 21(4)، 485-504. doi: 10.22059/acctgrev.2021.80477
مشایخ، شهناز، حبیب زاده، ملیحه، و حسنزاده کوچو، محمود. (1399). تأثیر خودشیفتگی مدیران بر افشای اختیاری اطلاعات شرکتها. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 27(4). 649-671. doi: 10.22059/acctgrev.2014.52905
نمازی، محمد، دهقانی، سعدی، و قوهستانی، سمانه. (1396). خودشیفتگی مدیران و استراتژی تجاری شرکت¬ها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6(22)، 37-52.
Bouzouitina, A., Khaireddine, M., & Jarboui, A. (2021). Do CEO overconfidence and narcissism affect corporate social responsibility in the UK listed companies? The moderating role of corporate governance. Society and Business Review, 16(2), 156-183. doi: 10.1108/SBR-07-2020-0091
Buyl, T., Boone, C., & Wade, J. B. (2019). CEO narcissism, risk-taking, and resilience: An empirical analysis in US commercial banks. Journal of Management, 45(4), 1372-1400. doi: 10.1177/0149206317699521
Cao, X., & Zhou, Y. (2022). Comprehensive Carrying Capacity of the Inland Node Cities Along the Belt and Road. Environmental Engineering Science, 39(1), 39-47. doi: 10.1089/ees.2020.0455
Chen, I. J., & Lin, S. H. (2012). Will managerial optimism affect the investment efficiency of a firm?. Procedia Economics and Finance, 2, 73-80. doi: 10.1016/S2212-5671(12)00066-4
Fan, J. P., Titman, S., & Twite, G. (2012). An international comparison of capital structure and debt maturity choices. Journal of Financial and quantitative Analysis, 47(1), 23-56. doi: 10.1017/S0022109011000597
Gomariz, M. F. C., & Ballesta, J. P. S. (2014). Financial reporting quality, debt maturity and investment efficiency. Journal of banking & finance, 40, 494-506. doi: 10.1016/j.jbankfin.2013.07.013
Ghodrati Zoeram, A., Azinfar, K., Nabavi Chashmi, S. A., & Dadashi, I. (2021). Chief Executive Officer's (CEO) Testosterone Level and Fraudulent Financial Reporting. Empirical Research in Accounting, 11(3), 27-46. doi: 10.22051/jera.2019.24570.2346 [In Persian]
Ghomi, N., Safa, M., Hajiha, Z., & Gholami Jamkarani, R. (2023). A Theoretical Study of Managers' Behavioral Trait of Overconfidence in Managerial Decision Makings. Studies of ethics and behavior in accounting and auditing, 3(3), 35-56. doi: 10.22034/sebaa.2023.705644. [In Persian]
Hasanzade Kuchou, M. & Mehdinia Osboei, A. (2021). The effect of CEO Narcissism on Firm Value, Journal of New research approaches in management and accounting, 6(85), 1762-1776. [In Persian]
Hasanzade Kuchou, M., & Mahdinia Osboei, A. (2023). The effect of CEO narcissism on tax avoidance. Journal of Accounting and Management Vision, 6(84), 1-14. [In Persian]
Huang, R., Tan, K. J. K., & Faff, R. W. (2016). CEO overconfidence and corporate debt maturity. Journal of Corporate Finance, 36, 93-110. doi: 10.1016/j.jcorpfin.2015.10.009
Ishikawa, M., & Takahashi, H. (2010). Overconfident managers and external financing choice. Review of Behavioural Finance, 2(1), 37-58. doi: 10.1108/19405979201000003
Khajavi, S., Dehghani Sa'di, A., & Gerami Shirazi, F. (2017). CEO narcissism impacts on earnings management and financial performance. Journal of accounting advances, 8(2), 123-149. 10.22099/JAA.2017.4052 [In Persian]
Khajavi, S., & Rahmani, M. (2018). Investigating the effect of managers' narcissism on the risk of falling stock prices: Evidence from the Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Financial Knowledge of Securities Analysis, 11(37), 1-15. [In Persian]
Khold Sharafi, S. (2015). Examining the Relationship between Managers' Narcissism and Hypocrisy Behaviors with the Moderator Role of Managers' Machiavellian Behavior in Governmental Organizations of Kermanshah City. M.Sc. Thesis in Human Resources Management, Ilam University. [In Persian]
Kontesa, M., Brahmana, R., & Tong, A. H. H. (2021). Narcissistic CEOs and their earnings management. Journal of Management and Governance, 25, 223-249. doi: 10.1007/s10997-020-09506-0
Malmendier, U., & Tate, G. (2005). CEO overconfidence and corporate investment. The journal of finance, 60(6), 2661-2700. doi: 10.1111/j.1540-6261.2005.00813.x
Marquez, J., Conley, A., Karayanidis, F., Lagopoulos, J., & Parsons, M. (2015). Anodal direct current stimulation in the healthy aged: Effects determined by the hemisphere stimulated. Restorative neurology and neuroscience, 33(4), 509. doi: 10.3233/RNN-140490
Mashayekh, S., & Behzadpur, S. (2014). The effect of managers' overconfidence on dividend policy in the firms listed in Tehran stock market. Accounting and Auditing Review, 21(4), 485-504. doi: 10.22059/acctgrev.2014.52905 [In Persian]
Mashayekh, S., Habibzade, M., & Hasanzade Kucho, M. (2021). The Effect of CEO Narcissism on Voluntary Disclosure. Accounting and Auditing Review, 27(4), 649-671. doi: 10.22059/acctgrev.2021.80477 [In Persian]
Ortiz-Molina, H., & Penas, M. F. (2008). Lending to small businesses: The role of loan maturity in addressing information problems. Small Business Economics, 30, 361-383. doi: 10.1007/s11187-007-9053-2
Namazi, M., Dehghani Saadi, A. A., & Ghohestani, S. (2016). The narcissism of managers and business strategy of companies. Journal of Scientific and Research Knowledge Management Accounting and Auditing, 6(22), 37-51.
Olsen, K. J., & Stekelberg, J. (2016). CEO narcissism and corporate tax sheltering. The journal of the American taxation association, 38(1), 1-22. doi: 10.2308/atax-51251
O'Reilly III, C. A., Doerr, B., Caldwell, D. F., & Chatman, J. A. (2014). Narcissistic CEOs and executive compensation. The leadership quarterly, 25(2), 218-231. doi: 10.1016/j.leaqua.2013.08.002
Pompian, M.M. (2006). Behavioral Finance and Wealth Management. John Wiley & Sons.
Razak, L. A., & Badollahi, I. (2020). The Role of CEO Narcissism in Creating Firm Value. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 5(11), 221-225.
Snyder, C. R., & Fromkin, H. L. (1977). Abnormality as a positive characteristic: The development and validation of a scale measuring need for uniqueness. Journal of Abnormal Psychology, 86(5), 518. doi: 10.1037/0021-843X.86.5.518
Soleimani Amiri, Gh. Hasanzadeh Kuchou, M. & Habibzadeh, M. (2021). The effect of managers' narcissism on audit fees. Empirical research in accounting. 12(2). 41-60. doi: 10.22051/JERA.2022.34836.2799 [In Persian]
Suxia, A., & Dezhi, Z. (2020). CEO signature and investment in innovation: From the perspective of manager narcissism. Foreign Economics & Management, 42(09), 121-135.
Tamborski, M., Brown, R. P., & Chowning, K. (2012). Self-serving bias or simply serving the self? Evidence for a dimensional approach to narcissism. Personality and individual differences, 52(8), 942-946. doi: 10.1016/j.paid.2012.01.030
Zweigenhaft, R.L. (1977). The empirical study of signature size. Social Behavior and Personality, 5(1), 177-185. doi: 10.2224/sbp.1977.5.1.177
Journal of Accounting & Financial Transparency Volume 1, Issue 2, Winter 2024 pp. 70-85.
|
The effect of CEO narcissism on debt maturity structure
Mahmood Hasanzade Kuchou1
Received: November 26, 2023 Accepted: January 10, 2024
Received: 00/00/0000 Accepted: 00/00/0000
Abstract
Purpose: The results of previous research have shown that the use of short-term debts can ultimately cause unfavorable financial performance of the company in the long term. Behavioral finance theories also state that in the decision-making of managers and investors, in addition to information, a series of viewpoints and psychological factors also influence their decisions. The purpose of this research is to investigate the effect of CEO narcissism on the maturity structure of debts.
Methodology: Using the data of 85 companies listed in the Tehran Stock Exchange, in the period of 2018 to 2022, the hypotheses were tested using multiple regression.
Findings After statistical analysis, the results of the research hypotheses indicate that CEO narcissism has a positive and significant effect on the maturity structure of debts. In this research, two indicators of managers' bonus ratio and the size of CEO signatures were used to measure CEO narcissism.
Originality: The results of research hypotheses indicate that CEO narcissism has a positive and significant effect on debt maturity structure. This means that with the increase of narcissism of managers, the use of short-term debt increases. Narcissistic managers try to match the asset structure and the debt maturity structure in order to pay the debts. Hence, in the period under their management, the maturity period of the debt structure is reduced when the company can increase its profits.
Keywords: Behavioral finance, CEO narcissism, debt maturity structure
JEL Classification: L2, H32, F34
[1] . MSc, Department of Accounting, Faculty of Economics and Management, Qom University, Qom, Iran. (Corresponding Author). (m.hassanzadeh93@gmail.com)
Cite this paper: Hasanzade Kuchou, M. (2024). The effect of CEO narcissism on debt maturity structure. Journal of Accounting & Financial Transparency, 1(2), 70-85. [In Persian]
https://doi.org/00.00000/aft.0000.0000000.0000 
حسابداری و شفافیت مالی
سال اول، زمستان 1402، شماره 2، صفحه 85-70
تأثیر خودشیفتگی مدیران بر ساختار سررسید بدهیها
محمود حسن زاده کوچو1
تاریخ دریافت: 05/09/1402 تاریخ پذیرش: 20/10/1402
تاریخ پذیرش: 00/00/0000
چکیده
هدف: نتایج تحقیقات پیشین نشان داده است که استفاده از بدهیهای کوتاهمدت در نهایت میتواند موجب عملکرد مالی نامطلوب شرکت در بلندمدت گردد. نظریههای مالی رفتاری نیز بیان میدارد که در تصمیمگیری مدیران و سرمایهگذاران، علاوه بر اطلاعات، یکسری دیدگاهها و فاکتورهای روانشناختی نیز تصمیم آنها را تحت تأثیر قرار میدهد. بنابراین هدف این پژوهش بررسی تاثیر خودشیفتگی مدیران بر ساختار سررسید بدهیها میباشد.
روش‌شناسی: با استفاده از دادههای 85 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در دوره زمانی 1397 تا 1401، آزمون فرضیهها با استفاده از رگرسیون چندگانه صورت گرفته است.
یافته‌ها: پس از تجزیه و تحلیل‌هاي آماري، نتایج حاصل از فرضیههاي پژوهش حاکی از آن است که خودشیفتگی مدیران بر ساختار سررسید بدهیها تاثیر مثبت و معناداری دارد. در این پژوهش از دو شاخص نسبت پاداش مدیران و اندازه امضای مدیران برای سنجش خودشیفتگی مدیران استفاده شده است.
دانش افزایی: نتایج حاصل از فرضیههاي پژوهش حاکی از آن است که خودشیفتگی مدیران بر ساختار سررسید بدهیها تاثیر مثبت و معناداری دارد. بدین معنی که با افزایش خودشیفتگی مدیران، استفاده از بدهیهای کوتاهمدت افزایش مییابد. مدیران خودشیفته سعی میکنند ساختار داراییها و ساختار سررسید بدهی را به منظور پرداخت بدهیها مطابقت دهند. از این‌رو، در دوره تحت مدیریت آنها، دوره سررسید ساختار بدهی زمانی کاهش مییابد که شرکت بتواند سود خود را افزایش دهد.
کلیدواژه‌ها: خودشیفتگی مدیران، ساختار سررسید بدهیها، مالی رفتاری.
طبقه‌بندی موضوعی: L2 H32, F34,
[1] 1. كارشناس ارشد، گروه حسابداري، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه قم، قم، ايران. (نویسنده مسئول). (m.hassanzadeh93@gmail.com)
استناد: حسن زاده کوچو، محمود. (1402). تأثیر خودشیفتگی مدیران بر ساختار سررسید بدهیها. حسابداری و شفافیت مالی، 1(2). 85-70.
https://doi.org/00.00000/aft.0000.0000000.0000
مقدمه
ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺪهی از ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺗﻌﯿﯿﻦکننده ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﺷﺮکت ﺑﻮده و ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ پاﯾﺪار ﺷﺮکت میﺷﻮد. از اﯾﻦ رو ﺗﺼﻤﯿﻤﺎت ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺪهی ﺑﺮاي ﺑﻘﺎي ﺗﺠﺎري ﺷﺮکت ﺣﯿﺎتی اﺳﺖ. ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺪهی ﺳﺎده ﻧﯿﺴﺖ و ﺗﺼﻤﯿﻢگیري اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺮکت ﺑﻪ ﺑﺤﺮان و ورشکستگی میگردد (فان1 و همکاران، 2010). ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻘشی که ﺳﺮرﺳﯿﺪ ﺑﺪهیﻫﺎ در ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي داراي اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﺑﺎزي میکنند، اﺳﺘﻔﺎده از بدهیﻫﺎي کوﺗﺎهﻣﺪت داراي ﺳﺎز و کاری اﺳﺖ که می تواند ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن اﻃﻼﻋﺎتی و هزﯾﻨﻪﻫﺎي ﻧﻤﺎﯾﻨﺪگی ﺑﯿﻦ ﺳﻬﺎﻣﺪاران، اﻋﺘﺒﺎردﻫﻨﺪگان و ﻣﺪﯾﺮان را کاﻫﺶ دﻫﺪ. از دﯾﺪگاه ﻗﺮضگیرﻧﺪه پیشبینی میشود که ﺗﺤﺖ ﺷﺮاﯾﻂ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن، ﺷﺮکتﻫﺎیی که پروژهﻫﺎي ﺧﻮبی دارﻧﺪ از ﺑﺪهیﻫﺎیی ﺑﺎ ﺳﺮرﺳﯿﺪ کوﺗﺎهﻣﺪت اﺳﺘﻔﺎده کنند و ﺑﺪﯾﻦ وﺳﯿﻠﻪ ﻋﻼیمی را ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻨﺘﻘﻞ کنند ﺗﺎ مشکلات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن اﻃﻼﻋﺎتی را کاهش دﻫﻨﺪ (گوماریز و بالستا2، 2014). ﻣﻮﻟﯿﻨﺎ و پناس3 (2008) ﺑﯿﺎن میکنند که کوﺗﺎه ﺑﻮدن ﺳﺮرﺳﯿﺪ ﺑﺪهیﻫﺎ اﺟﺎزه کنترلﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮ را ﺑﺮاي ﻣﺪﯾﺮ ﻓﺮاﻫﻢ میکند، زﯾﺮا ﺳﺮرﺳﯿﺪ کوتاهتر، انگیزه مذاکرات ﻣﺠﺪد ﺑﺮاي ﺗﻤﺪﯾﺪ بدهی را اﻓﺰاﯾﺶ داده و قرض دهندگان ﻫﻢ ﻗﺮارداد ﺑﺴﺘﻪﺗﺮ و دﻗﯿﻖﺗﺮي را ﺑﺎ قرضگیرنده ﻣﻨﻌﻘﺪ کرده و آﻧﻬﺎ میتوانند ﺑﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪن عملکرد ﺷﺮکت در طی اوﻟﯿﻦ دوره، ﺑﺮاي تصمیمگیری در ﺧﺼﻮص ﺗﻤﺪﯾﺪ ﻗﺮارداد ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ﻗﺮارداد اﻗﺪام کنند.
امروزه مديريت واحدهاي تجاري نقش تعيين کننده‌ای در افزايش بهره‌وری و بازدهي آنها دارد. پيچيدگي فزاينده جوامع، پيشرفت علم و تكنولوژي و به تبع آنها، افزايش نیازها و گسترش سازمانها و شرکتها، ايجاب میکند كه از مديران كارآمد در اداره امور سازمانها استفاده شود. بسياري از صاحب‌نظران تصمیمگیری را جوهره مديريت دانسته‌اند و موفقيت و شكست سازمانها را در گرو تصميمات مديران آنها قلمداد کرده‌اند (دفت4، 1989). پر واضح است كه اخذ تصميمات مناسب از سوي مديران، تابعي از عوامل رفتاري و شخصيتي آنها است. يكي از اين عوامل وجود پديده خودشيفتگي در مديران است.
به لحاظ نظري، در علم روانشناسي، خودشيفتگي نوعي اختلال شخصيتي است كه علائمي همچون حق بيش از حد قائل شدن براي خود، تمايل به استفاده از افراد در جهت نیازهای شخصي، تسلط بر فرایندهای تصمیمگیری، عدم توجه به نظر ديگران و پاداش طلبي افراطي را به همراه دارد (تامبورسكي5، 2012). با این وصف، اگر در سازمانی افراد خودشيفته وجود داشته باشد، به دليل حاكم بودن رابطه سلطه و آزار ديگران و همچنين به دليل اينكه تصمیم‌گیری‌ها در چنين سازماني مبتني بر هيجان است، فعاليت و عملكرد سازمان دچار اختلال خواهد شد (خلد شرفي، 1394). به همین منظور بررسی تأثیری که مدیران خودشیفته به دلیل نگرش کوتاهمدتی که جهت جذب شهرت، تحسین و بزرگ جلوه دادن خود در نظر دیگران دارند بر ساختار سررسید بدهیها که از شاخصهای مهم تعیینکننده موفقیت شرکت است حائز اهمیت است.
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
در جهان پرتلاطم امروزی که سازمانها و جوامع با تحولات شگرف محیطی و تکنولوژی و به‌تبع آن تجارت جهانی و جهانی‌شدن روبرو هستند، توان دستیابی به سطح مطلوب و مورد انتظاری از عملکرد در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است. در این رهگذر آنچه میتواند حیات بالنده رو به رشد سازمانها را تضمین کند، وجود نظام مدیریتی مقتدر و کارآمد است. به‌عبارت‌دیگر در صورت اقتدار و توانمندی رکن مدیریت سازمان است که می‌توان حسن عملکرد سازمانها را در شرایط فعلی انتظار داشت (فرهی بوزنجانی، 1384). از این‌رو برخی از عوامل رفتاری در شخصیت مدیران باعث جهت‌دهی به تصمیمگیری آنان خواهد شد که یکی از این عوامل شناسایی شده، پدیده خودشیفتگی در بین مدیران است (خواجوی و همکاران، 1395).
پژوهشگران دریافتند که افراد درباره تواناییهای خود از جمله قدرت پیشبینی، ادراک اطلاعاتی و دانش خود اغراق میکنند؛ به بیان دیگر، به تواناییها و دانش خود اعتماد بیش از حد دارند؛ البته آنان ممکن است این احساس درونی را اظهار نکنند یا حتی خود نیز از آن غافل باشند (مشایخ و بهزادپور، 1393). خودشیفتگی به عنوان اعتقاد بر اساس تواناییهای شناختی، قضاوتها و استدلال شهودی فرد خلاصه میشود. مفهوم خودشیفتگی، در مجموعه وسیعی از بررسیها و آزمایشهای روانشناسانه از نوع شناختی، بررسی شده است و نشان میدهد افراد هم درباره تواناییهای خود در پیشبینی و هم درباره دقت اطلاعاتی که در اختیار آنان قرار میگیرد، برآورد بیش از اندازهای دارند. از طرفی، در برآورد احتمالها، عملکرد ضعیفی دارند و رویدادهایی را حتمی میدانند که اغلب احتمال وقوع بسیار کمتر از صددرصد دارد (پمپین6، 2006). مدیران خودشیفته، بازدههای آتی ناشی از پروژههای سرمایهگذاری شرکت را بیش برآورد میکنند. بنابراین، ممکن است شناسایی زیان را به تأخیر بیندازند و برآوردهای خوشبینانه در تعیین ارزش داراییهای جاری یا بلندمدت داشته باشند و بر اثر انتخاب پروژه نامناسب و ناکارایی، منابع موجود را در زمینه اشتباه مصرف کنند و آن را هدر دهند که در این صورت، شرکت به سمت سرمایهگذاری بیش از حد در پروژههایی با ارزش فعلی خالص منفی (یا سرمایهگذاری کمتر از حد) براثر از دست دادن منابع به دلیل سرمایهگذاری در پروژههای نامناسب و ناکارا و از دست دادن فرصت سرمایهگذاری در پروژههای مناسب با ارزش فعلی خالص مثبت، سوق داده میشود (چن و لین7، 2012).
نظریه درباره ساختار سررسید بدهی، هزینههای نمایندگی را شاخص مهمی در تعیین ساختار بدهی میداند. مشکل نمایندگی از موضوعات عمده بازار است و از تضاد منافع مدیران و مالکان منتج میشود. ممکن است مدیران شرکتهای سهامی عام، اهداف شخصی خود را دنبال کنند که این امر لزوماً با اهداف سهامداران خارج از شرکت همسو نیست. مشکلات نمایندگی بین مدیران و سهامداران، به سرمایهگذاری افراطی منجر میشود و ممکن است در قالب میل افراطی مدیران به اداره شرکتهای بزرگ تجلی کند. مدیرانی که نگران شهرت خود در بازار کار هستند، ممکن است انگیزههایی برای اتخاذ اقداماتی داشته باشند که به بهبود عملکرد کوتاه مدت آنان و به هزینه عملکرد بلندمدت منجر شود (قمی و همکاران، 1402).
مدیران خودشیفته احتمال و تأثیر رویدادهای مطلوب را در جریانهای نقدی شرکت بیش از واقع تخمین میزنند و احتمال و تأثیر رویدادهای منفی را کمتر از واقع ارزیابی میکنند (مالمندیر و تیت8، 2005). این امر ممکن است باعث ایجاد سردرگمی مدیران در انتخاب روش‌های تأمین مالی شود؛ به‌گونهای که مدیران همواره تصور میکنند شرکتهای آنها کمتر از واقع ارزش‌گذاری شدهاند (ایشیکاوا و تاکاشی9، 2010). مدیران خودشیفته به اشتباه معتقدند با انتخاب بدهی با سررسید کوتاهتر، ثروت سهامداران را میتوانند افزایش دهند. این مسئله به این دلیل است که این مدیران، احتمال این موضوع را بیش از حد میدانند که در زمان دریافت (رسیدن) خبرهای خوب و مساعد در آینده با استفاده از بدهیهای کوتاهمدت و با هزینههای کمتر، منابع مالی جدیدی را میتوانند تأمین کنند (هوانگ10 و همکاران، 2016). علاوه بر این، خبرهای خوب را که به جریان نقدی مثبت منجر میشود، بیش از حد باور میکنند و اینگونه جریان نقدی ورودی را بیش از واقع ارزیابی میکنند و می‌اندیشند بدهیهای کوتاهمدت را میتوانند بازپرداخت کنند؛ بنابراین از این نوع بدهی برای کاهش هزینه سرمایه استفاده میکنند.
حسنزاده کوچو و مهدی نیا اسبویی (1402) در پژوهشی به بررسی تأثیر خودشیفتگی مدیران بر اجتناب مالیاتی پرداختند. نتایج حاصل از فرضیههاي پژوهش حاکی از آن است که خودشیفتگی مدیران بر اجتناب مالیاتی تاثیر مثبت و معناداری دارد. بدین معنی که هر چه میزان خودشیفتگی مدیران افزایش یابد اجتناب مالیاتی نیز افزایش مییابد.
سلیمانی امیری و همکاران (1401) در پژوهشی به بررسی تاثیر خودشیفتگی مدیران بر حق‌الزحمه حسابرسی پرداختند. خصوصیات شخصیتی افراد (مانند مغز و هورمون‌ها) حاکی از آن است که رفتار افراد به منشأها و خصوصیات شخصیتی آنان بستگی دارد. ویژگی‌های شخصیتی افراد، زمینه‌ساز رفتارهای آنان است. رهبری سازمانی یکی از موضوع‌هایی است که به نحوی گسترده در روانشناسی سازمانی مورد بحث قرار گرفته است. لذا پس از تجزیه و تحلیل‌های آماری، نتایج حاصل از فرضیههای پژوهش حاکی از آن است که خودشیفتگی مدیران بر حق‌الزحمه حسابرسی تاثیر مثبت و معناداری دارد.
حسنزاده کوچو و مهدی نیا اسبویی (1402) در پژوهشی به بررسی تأثیر خودشیفتگی مدیران بر ارزش شرکتها پرداختند. نتایج حاصل از فرضیههاي پژوهش حاکی از آن است که خودشیفتگی مدیران بر ارزش شرکتها تاثیر منفی و معناداری دارد. اگر در سازمانی افراد خودشيفته وجود داشته باشند، به دليل حاكم بودن رابطه سلطه و آزار ديگران و همچنين به دليل اينكه تصمیم‌گیری‌ها در چنين سازماني مبتنی بر هيجان است، فعاليت و عملكرد سازمان دچار اختلال خواهد شد. با توجه به اينكه مسئوليت تهيه گزارش‌های مالي با مدیریت شرکت‌هاست، بنابراین امکان ارائه اطلاعات نادرست در صورتهای مالی وجود دارد که در نتیجه موجب خدشه‌دار شدن ارزش و اعتبار آن شرکت خواهد شد.
قدرتی زوارم و همکاران (1400) به بررسی سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل و گزارشگری مالی متقلبانه پرداختند. نمونهای متشکل از 86 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1392 تا 1396 انتخاب گردیده است و با بهرهگیری از الگوی رگرسیون لجستیک مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میزان بالای هورمون تستوسترون مدیرعامل، باعث افزایش گزارشگری مالی متقلبانه در شرکت می شود.
مشایخ و همکاران (1399) به تأثیر خودشیفتگی مدیران بر افشای اختیاری اطلاعات شرکتها پرداختند. بر اساس نتایج پژوهش؛ مدیران خودشیفته، ممکن است آگاهانه، اطلاعات ارسالی برای متقاعدکردن سرمایهگذاران را که پروژههای در حال اجرا و با آینده امیدوارکننده‌ای دارند، تحریف کنند. بروز این پدیده در بین مدیران، باعث خواهد شد که با استفاده از روش‌های مختلف، تلاش کنند تا افشای اطلاعات اختیاری به سرمایهگذاران و سایر سهامداران را کاهش دهند.
خواجوی و رحمانی (1397) به بررسی اثر خودشیفتگی مدیران بر خطر سقوط قیمت سهام: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که دو شاخص هورمون تستوسترون مدیران و پاداش نقدی اختصاص یافته به مدیران تاثیر مثبتی بر نوسان پایین به بالا (به عنوان معیار خطر سقوط قیمت سهام) دارند. همچنین دو شاخص هورمون تستوسترون مدیران و پاداش نقدی اختصاص یافته به مدیران تاثیر منفی بر دوره سقوط قیمت سهام (به‌عنوان معیار خطر سقوط قیمت سهام) دارند.
نمازی و همکاران (1396) به بررسی رابطه بین خودشیفتگی مدیران و استراتژی تجاری شرکتها پرداختند. نتایج آماری آزمون فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که در بین گروههای دارای استراتژی تجاری مختلف (استراتژی تدافعی، تحلیلگرایانه و تهاجمی)، خودشیفتگی مدیران اختلاف معناداری با یکدیگر دارند که در این راستا، بیشترین تاثیر خودشیفتگی مدیران روی استراتژی تدافعی و کمترین تاثیر آن روی استراتژی تحلیل گرایانه است.
کاو و ژو11 (2022) در پژوهشی به بررسی ارتباط بین خودشیفتگی مدیران و بازده سهام پرداختند. نتایج پژوهش آنان نشان میدهد که خودشیفتگی مدیران تاثیر مثبت و معناداری بر بازده سهام دارد.
بوزویتینا12 و همکاران (2021) به بررسی رابطه بین بیشاعتمادی مدیران، خودشیفتگی مدیران و مسئولیت اجتماعی شرکتها پرداختند. نتایج پژوهش نشان میدهد خودشیفتگی مدیران و اعتماد بیش از حد مدیران بر مسئولیت اجتماعی شرکتها تاثیر مثبت و معنادار دارد.
سوشا و دژی13 (2020) به بررسی خودشیفتگی مدیران و نوآوری پرداختند. ادبیات قبلی در مورد نوآوری سازمانی عمدتاً بر تأثیر محدودیت‌های بیرونی مدیران یا تجارب شخصی آنها از دیدگاه تئوری نمایندگی و تئوری برند متمرکز است، اما تأثیر ویژگی‌های روانشناختی مدیرعامل که توسط ناخودآگاه خود او بر تصمیمات نوآوری سازمانی شکل میگیرد نادیده میگیرد. ویژگی‌های خودشیفتگی مدیر عامل تأثیر قوی‌تری بر سرمایهگذاری تحقیق و توسعه شرکت در شرکتهای خصوصی نسبت به شرکتهای دولتی دارد.
رزاک14 و همکاران (2020) در پژوهشی به بررسی نقش خودشیفتگی مدیران در ایجاد ارزش شرکت پرداختند. نتایج پژوهش آنان نشان داد که خودشیفتگی مدیران تاثیر منفی و معناداری (038/0) بر ایجاد ارزش شرکتها دارد. بدین معنی که با افزایش میزان خودشیفتگی مدیران سطح ارزش شرکتها کاهش مییابد.
کونتسا15 و همکاران (2020) در پژوهشی به بررسی خودشیفتگی مدیران و مدیریت سود پرداختند. نتایج پژوهش نشان میدهد مدیر عامل خودشیفته ارتباط مثبتی با مدیریت سود دارد. این بدان معناست که یک مدیرعامل خودشیفته تمایل به مدیریت سود شرکت برای تحقق منافع خود دارد، که میتواند دیدگاه جدیدی در نظریه نمایندگی ایجاد کند.
بویل16 و همکاران (2019) به بررسی رابطه بین خودشیفتگی مدیران و ریسکپذیری در بانکهای آمریکا پرداختند. در این مطالعه، پژوهشگران بررسی میکنند که چگونه خودشیفتگی مدیر عامل، در ترکیب با شیوه‌های حاکمیت شرکتی، بر ریسکپذیری سازمانی تأثیر میگذارد و چگونه این به نوبه خود بر انعطاف‌پذیری سازمانها در برابر شرایط محیطی تأثیر میگذارد. نتیجه پژوهش نشان میدهد که خودشیفتگی مدیر عامل بر ریسک پذیری بانکها تأثیر مثبت داشته است.
مارکز17 و همکاران (2018) در پژوهشی به بررسی رابطه بین خودشیفتگی مدیران و افشای اطلاعات پرداختند. نتایج تجربی نشان میدهد که مدیران خودشیفته تمایل بیشتری دارند تا افشای بیشتری ارائه دهند تا چهره بزرگ خود را بیشتر تقویت کنند اما این تمایل با افزایش سن مدیرعامل کاهش مییابد.
فرضیههای پژوهش
در این پژوهش به تبعیت از اولسن و استکلبرگ18 (2016)، سلیمانی امیری و همکاران (1401)، مشایخ و همکاران (1399) از دو معیار امضای مدیران و شاخص پاداش نقدی مدیران جهت سنجش خودشیفتگی مدیران استفاده شده است. بنابراین با توجه به مبانی پژوهش، فرضیهها به صورت زیر طراحی میگردند:
فرضیه اول: معیار پاداش نقدی مدیران بر ساختار سررسید بدهیها تأثیر معناداری دارد.
فرضیه دوم: معیار امضای مدیران بر ساختار سررسید بدهیها تأثیر معناداری دارد.
به طور معمول، در سازمانها، مدیران اجرایی خودشیفته پاداش های بیشتری برای خود قائل شده و از این طریق موقعیت خود را در سازمان مستحکم میکنند (اُریلی19، 2014)، بنابراین از شاخص پاداش نقدی مدیران برای سنجش خودشیفتگی مدیران استفاده شده است (سلیمانی امیری و همکاران، 1401).
از طرفی دیگر، به لحاظ تجربي، در ادبيات روان شناسي ارتباط بين خودشيفتگي و اندازه امضاء، سابقه طولانياي دارد (زيگنهافت20، 1977). اندازه امضاي افراد، نشان دهنده ميزان غرور و خودشيفتگي آنهاست تا جايي كه مشخص مي كند كه امضا مي تواند نشانه اي از ويژگيهاي ناپسند در انسان يا نشانه اي از خوي تسلط و استثمارگري فرد باشد. در نخستين تحقيقات مربوط به ارتباط بين اندازه امضاء و خودشيفتگي، محققاني همچون زيگنهافت (1977)، بيان كردند، افرادي كه امضاهاي بزرگ تري دارند، داراي خودپنداري و حس درك بيشتري از خويشتن و ساير نگرشهاي فكري افراد خودشيفته، هستند. اسنايدر و فرامكين21 (1977) دريافتند افرادي كه امضاهاي بزرگتري دارند، نسبت به ديگران احساس برتري ميكنند (سلیمانی امیری و همکاران، 1401؛ مشایخ و همکاران، 1399؛ رزاک و همکاران، 2020).
روش‌شناسی پژوهش
بر اساس مبانی نظری مطرح شده، پژوهش حاضر از بعد هدف، از نوع توصیفی و تحلیلی است، یعنی به دنبال تعریف و به دست آوردن اطلاعات از یک مشکل یا موضوع مشخص است. از بعد فرآیند نوع پژوهش، کمی است، یعنی با یک نگرش عینی به گردآوری و تحلیل دادههای کمی می‌پردازد. از بعد منطق، یک پژوهش استقرایی است، یعنی درصدد طراحی یک مدل اقتصادسنجی بر اساس مشاهدات تجربی و گردآوری دادههای کمی است و از بعد نتیجه پژوهش، یک پژوهش کاربردی است، یعنی در پی حل یک مشکل خاص است.
جامعه آماري مورد آزمون پژوهش شامل کلیه شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براي بازه زمانی 1397 الی 1401 است، اما شرایط زیر براي انتخاب نمونه آماري مد نظر قرار گرفته است: 1. شرکتهاي نمونه جزء بانکها، شرکتهاي سرمایهگذاري، واسطهگري مالی، شرکتهاي هلدینگ و لیزینگها و بیمهها نباشند؛ زیرا افشاي اطلاعات مالی و ساختارهاي راهبردي شرکتی در آنها به دلیل ماهیت غیرتولیدي بودن متفاوت است؛ 2. پایان سال مالی شرکتها به دلیل افزایش قابلیت مقایسه و خنثیسازي شرایط حاکم بر ارزش شرکتها در پایان سال شمسی، منتهی به پایان اسفند ماه باشد؛ 3. شرکتهایی که طی دوره پژوهش به بورس وارد نشده باشند؛ و 4. شرکتهایی که در دوره زمانی پژوهش در بورس فعال باشند و حذف نماد نشده باشند. 5. امضای مدیران شرکتها قابل دسترسی باشد. در سرانجام، با توجه به بررسیهاي انجام شده، تعداد 85 شرکت در دوره زمانی 1397 الی 1401 (425 سال- شرکت) حائز شرایط فوق بوده و برای نمونه آماری انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز شرکتهاي منتخب با مراجعه به صورتهاي مالی و یادداشتهاي توضیحی همراه صورتهاي مالی شرکتهاي پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران گردآوري شدهاند. در نهایت آزمونهاي آماري دادهها، با استفاده از نرمافزارهاي Image J و Eviews نسخه 10 انجام شد.
مدلهای رگرسیونی و متغیرهای پژوهش
در این پژوهش برای آزمون مدل پژوهش از مدل رگرسیونی زیر استفاده شده است:
مدل (1)
مدل (2)
Debt در پژوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ از ﻧﺴﺒﺖ بدهی کوتاهمدت (بدهی که در طی یک ﺳﺎل ﺗﺴﻮﯾﻪ میشود) ﺑﻪ کل بدهی ﺑﺮاي اﻧﺪازهگیری ﺳﺮرﺳﯿﺪ بدهی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻌﯿﺎري ﺑﺮاي اﻧﺪازهگیری ﺳﺮرﺳﯿﺪ بدهی اﯾﻦ اﺳﺖ که ﻫﺮ چه ﻣﯿﺰان اﺳﺘﻔﺎده از بدهی کوﺗﺎهﻣﺪت ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، در واﻗﻊ ﺳﺮرﺳﯿﺪ ﺑﺪهیﻫﺎي یک شرکت کوﺗﺎهﺗﺮ اﺳﺖ (هوانگ و همکاران، 2016).
SignatureSize اندازه امضاي مديران است. اندازه امضاها از صفحه اول صورتهای مالي كه در آن اعضاي هیئت‌مدیره با امضاي خود صورتهای مالي را تأييد میکنند، استخراج شدند. در اطراف هر امضاء مستطيلي كشيده شد تا در هر طرف نقطه انتهايي امضا مشخص شود (زيگنهافت، 1977؛ رزاک و همکاران، 2020). سپس به كمك نرمافزار Imaje J مساحت امضا اندازه‌گیری و وارد نرمافزار Excel شد. مساحت‌ها چارك بندي شدند و برحسب سه گروه كوچك (چارك اول)، متوسط (چارك دوم و سوم) و بزرگ (چارك چهارم) كدي تعيين گرديد. براي اندازه امضاي كوچك كد 1 (یک) امضاي متوسط كد 2 (دو) و امضاي بزرگ كد 3 (سه) لحاظ شد. براي هرسال مالي، تعداد اعضاي امضاكننده در هر چارك در كد مربوط به چارك ضرب شده، سپس اين اعداد با هم جمع شدند. بدين ترتيب براي هر سال مالي امتياز مربوط به امضاي اعضاي هیئت‌مدیره محاسبه و بر تعداد اعضاي داراي امضاي همان سال تقسيم شد و عدد حاصل به عنوان اندازه امضا هیئت‌مدیره در آن سال مدنظر قرار گرفت.
: نسبت پاداش مديران بر حقوق و دستمزد كاركنان است.
Size اندازه شركت را نشان میدهد كه بر اساس لگاريتم طبیعی مجموع داراييها محاسبه میشود. Lev اهرم مالی شركت است كه از نسبت مجموع بدهیها به مجموع داراییها بدست میآید. Loss زیاندهی است که اگر شركت در سال مدنظر زيان ده باشد، عدد یک و در غير اين صورت صفر در نظر گرفته ميشود. RE سود انباشته شرکت است که از نسبت سود انباشته به مجموع حقوق صاحبان سهام حاصل میگردد. Cash موجودی نقد شرکت است که از نسبت موجودی نقد به کل داراییها بدست میآید.
یافتههای پژوهش
آمارههای توصیفی
آمارههای توصیفی پژوهش در جدول (1) ارائه شدهاند. میانگین اندازه امضای مدیران 875/1 است که نشان دهنده آن است که حدود امضای مدیران تقریباً در سطح متوسط قرار دارد. میانگین نسبت پاداش مدیران بر حقوق و دستمزد حدود 014/0 است که این امر بازگو کننده آن است که میزان پاداش نقدی مشخص شده برای مدیران در طی یک سال مالی در حدود 4/1 درصد از کل حقوق و دستمزد پرداختی شرکت به تمامی کارکنان است. همچنین میزان اندازه امضای مدیران 865/1 که نشانگر آن است که اندازه امضای مدیران بزرگتر از متوسط میباشد. میانگین ساختار سررسید بدهیها نیز 415/0 میباشد که بیانگر آن است که 5/41 درصد از مجموع بدهیها شامل بدهیهای کوتاهمدت تشکیل شده است.
جدول 1. آمار توصیفی متغیرهای پژوهش | |||||
میانگین | میانه | انحراف معیار | بیشینه | کمینه | |
نسبت پاداش مدیران | 014/0 | 023/0 | 085/0 | 084/0 | 000/0 |
اندازه امضای مدیران | 865/1 | 000/1 | 622/0 | 000/3 | 000/1 |
ساختار سررسید بدهیها | 415/0 | 380/0 | 055/0 | 855/0 | 120/0 |
اندازه شرکت | 954/13 | 821/13 | 524/0 | 237/19 | 980/9 |
اهرم مالی | 632/0 | 641/0 | 185/0 | 982/0 | 147/0 |
زیاندهی | 130/0 | 000/0 | 388/0 | 000/1 | 000/0 |
سود انباشته | 143/0 | 153/0 | 182/0 | 721/0 | 647/0- |
موجودی نقد | 039/0 | 041/0 | 078/0 | 282/0 | 000/0 |
آزمون فرضیههای پژوهش
بررسی فروض کلاسیک رگرسیون
رگرسیون برای اینکه نتایج مورد انتظار ما را بدست دهد و به عبارت دیگر تخمین زننده پارامترهای مدل، دارای حداقل واریانس بوده و بدون تورش باشند، یک سری فروض بر رگرسیون اعمال می شود که به فروض رگرسیون یا فروض کلاسیک رگرسیون شهرت دارند. نتایج حاصل از بررسی فروض کلاسیک رگرسیون (شامل سه فرض نرمال بودن، ناهمسانی واریانس و خودهمبستگی) در جدول (2) ذیل نتایج حاصل از آزمونها ارائه میشود:
جدول 2. نتایج حاصل از آزمون فرضهای کلاسیک | |||
فرضیهها | آمون نرمال بودن | آزمون ناهمسانی واریانس | آزمون خودهمبستگی |
فرضیه اول | 000/0 | 172/0 | 075/0 |
فرضیه دوم | 000/0 | 135/0 | 065/0 |
همانطور که جدول (2) نشان داده شده است، نتایج آزمون نرمال بودن حاکی از عدم برقراری فرض نرمال بودن توزیع خطای مدل است. افلاطونی (1392) معتقد است که برقراری تمام فروض کلاسیک در شرایط واقعی چندان قابل دستیابی نیست. هر چند که برقراری فروض کلاسیک همواره مطلوب است، ولی عدم برقراری برخی از آنها نتایج مدل برآورد شده را به ویژه در نمونه‌های بزرگ خدشه‌دار نمی‌کند. زمانی که اندازه نمونه به میزان کافی بزرگ باشد و سایر فروض کلاسیک نیز برقرار باشند، انحراف از فرض نرمال بودن معمولاً بی‌اهمیت و پیامدهای آن ناچیز است. در چنین شرایطی، با توجه به قضیه حد مرکزی، می‌توان دریافت که اگر باقیمانده‌ها نرمال نباشند، آمارههای آزمون بطور مجانبی از توزیع‌های مناسب پیروی میکنند، بدون تورش هستند و از کارایی برخوردارند (افلاطونی، 1392). از آنجایی که سطح معناداری آزمون خودهمبستگی بیشتر از 05/0 است. بنابراین بیانگر آن است که ضرایب مربوط به هر متغیر معنادار است و همچنین ناهمسانی واریانس در جملات اخلال وجود ندارد. همچنین جدول (2) نشان دهنده سطح معناداری برای آزمون خودهمبستگی بالاتر از 05/0 است؛ بنابراین فرض عدم وجود خودهمبستگی در مدل پذیرفته و فرض مقابل رد میشود.
آزمون فرضیه اول
مطابق با جدول (3)، با توجه به محاسبات حاصل از آزمون اف لیمر، سطح معنیداری بهدست آمده بیانگر این است که مقاطع بررسی شده همگن نبوده و وجود تفاوتهای فردی احراز شده است. به عبارتی برای الگوی فرضیه اول پژوهش استفاده از روش دادههای تابلویی مناسب است؛ همچنین با توجه به نتایج حاصل شده از آزمون هاسمن در خصوص سطح معنیداری، تفاوت در ضرایب سیستماتیک است؛ بنابراین استفاده از روش مدل اثرات ثابت بر روش تصادفی ارجح است. همچنین آماره VIF گزارش شده نشان از عدم وجود همخطی در تخمین رگرسیون مدل پژوهش است. سطح معنیداری برای هر کدام از متغیرها و در عین حال برای الگوی جامع در آستانه اطمینان 95 درصد محاسبه شده است. ضریب تعیین محاسبه شده نشان میدهد توضیح دهندگی تغییرات متغیر وابسته به وسیله متغیرهای مستقل و کنترلی در حدود 1/59 درصد است. عدم وجود خودهمبستگی و استقلال باقیماندههای اجزای خطا که از طریق آماره دوربین واتسون محاسبه شده (183/2) بین 5/2- 5/1 است؛ در نتیجه تأیید میشود.
سطح معنیداری گزارش شده در جدول (3) از طریق آماره آزمون برای متغیر نسبت پاداش مدیران از سطح خطای قابل قبول 5 درصد کمتر است؛ بنابراین تأثیر معنیداری بر ساختار سررسید بدهیها تأیید میشود و منتهی به پذیرش فرضیه اول پژوهش میشود؛ هر چه نسبت پاداش مدیران افزایش یابد، تمایل مدیران به استفاده بیشتر از بدهیهای کوتاهمدتتر افزایش مییابد. متغیرهای کنترلی اندازه شرکت، زیاندهی، سود انباشته و موجودی نقد ارتباطی مثبت و معنیدار با ساختار سررسید بدهیها دارند؛ ولی اهرم مالی ارتباطی معکوس و معنیدار با ساختار سررسید بدهیها دارد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول به شرح جدول (3) ارائه شده است.
متغیر | ضریب | آماره t | سطح معنیداری | آماره VIF |
نسبت پاداش مدیران | 131/0 | 431/4 | 000/0 | 665/1 |
اندازه شرکت | 057/0 | 110/4 | 189/0 | 752/1 |
اهرم مالی | 172/0- | 340/5- | 000/0 | 135/1 |
زیاندهی | 104/0 | 440/4 | 000/0 | 148/1 |
سود انباشته | 141/0 | 570/7 | 000/0 | 215/1 |
موجودی نقد | 281/0 | 051/2 | 031/0 | 434/1 |
مقدار ثابت | 133/0 | 102/3 | 001/0 | 722/1 |
ضریب تعیین | آماره F | آماره دوربین واتسون | آماره F لیمر | آماره هاسمن |
591/0 | 515/29 (000/0) | 183/2 | 291/20 (000/0) | 120/27 (001/0) |
آزمون فرضیه دوم
مطابق با جدول (4) و با توجه به محاسبات حاصل از آزمون اف لیمر، سطح معنیداری بهدست آمده بیانگر این است که مقاطع بررسی شده همگن نبوده و وجود تفاوتهای فردی احراز شده است. به عبارتی برای الگوی فرضیه دوم پژوهش استفاده از روش دادههای تصادفی مناسب است؛ همچنین با توجه به نتایج حاصل شده از آزمون هاسمن در خصوص سطح معنیداری، تفاوت در ضرایب سیستماتیک است؛ بنابراین استفاده از روش مدل اثرات ثابت بر روش تصادفی ارجح است. همچنین آماره VIF گزارش شده نشان از عدم وجود همخطی در تخمین رگرسیون مدل پژوهش است. سطح معنیداری برای هرکدام از متغیرها و در عین حال برای الگوی جامع در آستانه اطمینان 95 درصد محاسبه شده است. ضریب تعیین محاسبه شده نشان میدهد توضیح دهندگی تغییرات متغیر وابسته به وسیله متغیرهای مستقل و کنترلی در حدود 5/61 درصد است. عدم وجود خودهمبستگی و استقلال باقیماندههای اجزای خطا که از طریق آماره دوربین واتسون محاسبه شده (780/1) بین 5/2- 5/1 است؛ در نتیجه تأیید میشود.
سطح معنیداری گزارش شده در جدول (4) از طریق آماره آزمون برای متغیر اندازه امضای مدیران از سطح خطای قابل قبول 5 درصد کمتر است؛ بنابراین تأثیر معنیداری بر ساختار سررسید بدهیها تأیید میشود و منتهی به پذیرش فرضیه دوم پژوهش میشود؛ هر چه امضای مدیران بزرگتر باشد، تمایل مدیران به استفاده بیشتر از بدهیهای کوتاهمدتتر افزایش مییابد. متغیرهای کنترلی زیاندهی، سود انباشته و موجودی نقد ارتباطی مثبت و معنیدار با ساختار سررسید بدهیها دارند؛ ولی اندازه شرکت و اهرم مالی ارتباطی معکوس و معنیدار با ساختار سررسید بدهیها دارد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم به شرح جدول (4) ارائه شده است.
جدول 4. نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم پژوهش | ||||
متغیر | ضریب | آماره t | سطح معنیداری | آماره VIF |
اندازه امضای مدیران | 175/0 | 904/5 | 000/0 | 425/2 |
اندازه شرکت | 021/0- | 100/3- | 001/0 | 538/1 |
اهرم مالی | 499/0- | 63/4- | 000/0 | 322/1 |
زیاندهی | 055/0 | 291/2 | 033/0 | 426/0 |
سود انباشته | 142/0 | 801/2 | 000/0 | 410/1 |
موجودی نقد | 483/0 | 620/4 | 000/0 | 744/1 |
مقدار ثابت | 362/0 | 712/7 | 027/0 | 549/1 |
ضریب تعیین | آماره F | آماره دوربین واتسون | آماره F لیمر | آماره هاسمن |
615/0 | 742/30 (000/0) | 780/1 | 401/20 (000/0) | 615/32 (214/0) |
بحث و نتیجه‌گیری
هدف از این پژوهش مطالعه و بررسی تأثیر خودشیفتگی مدیران بر ساختار سررسید بدهیها در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1397 تا 1401 بود. در این پژوهش از دو معیار نسبت پاداش مدیران بر حقوق و دستمزد و اندازه امضای مدیران برای سنجش خودشیفتگی مدیران استفاده گردیده است. با توجه به نتایج بدستآمده دو معیار نسبت پاداش مدیران بر حقوق و دستمزد و اندازه امضای مدیران تاثیر معناداری بر ساختار سررسید بدهیها دارند؛ در نتیجه بررسی فرضیههای پژوهش، نسبت پاداش مدیران بر حقوق و دستمزد و اندازه امضای مدیران تاثیر مثبت و معناداری بر ساختار سررسید بدهیها دارد.
در مبانی پژوهش نشان داده شده است که خودشیفتگی تأثیر قابل توجهی بر روی تصمیمگیری شرکتهای بزرگ دارد. مدیران خودشیفته احتمال و تأثیر رویدادهای مطلوب را بر جریانهای نقدی شرکت بیشتر از واقعیت تخمین میزنند و آن را برای رویدادهای منفی کمتر از واقعیت ارزیابی میکنند. بنابراین، در هنگام تصمیمگیری در پرداخت بدهیهای شرکت، بدهی کوتاهمدت را انتخاب می کنند. برخورداری از ویژگی خودشیفتگی در مدیران، بر نحوه شناسایی سود و زیان و مبلغ دفتری داراییها و بدهیها تأثیر میگذارد. مدیران خودشیفته، بازده آتی پروژههای سرمایهگذاری شرکت را بیشتر برآورد میکنند. بنابراین، ممکن است شناسایی زیان را به تأخیر بیندازند و برآوردهای خوش بینانهای در تعیین ارزش داراییهای جاری یا بلندمدت داشته باشند. پیشبینی، فرآیندی است که مجموعهای از فعالیتهایی را که منجر به پیشگویی درباره رویدادهای آتی، با میزانی از ابهام در وقوع آنها میشود، در بر میگیرد. پیشبینی در واقع جزء جداییناپذیر فرآیند تصمیمگیری است که در نهایت اين امور كاهش كيفيت گزارشگري مالي را به دنبال خواهد داشت. پرواضح است كه كاهش كيفيت گزارشگري مالي پيامدها و تبعات نامطلوبي را بر استفادهکنندگان صورتهای مالی را بر جا میگذارد.
یافتههای بدست آمده مطابق با نظریههای مالی رفتاری است که بیان میدارد در تصمیمگیری مدیران و سرمایهگذاران، علاوه بر اطلاعات، یکسری دیدگاهها و فاکتورهای روانشناختی نیز تصمیم آنها را تحت تأثیر قرار میدهد؛ بنابراین نتایج پژوهش حاضر میتواند دستاوردها و ارزش افزوده علمی زیر را به همراه داشته باشد: اول اینکه نتایج پژوهش میتواند موجب بسط نظری پژوهشهای گذشته در ارتباط تصمیمگیری مالی رفتاری شود. دوم اینکه، شواهد پژوهش نشان خواهد داد که تا چه اندازه، متغیرهای روانشناختی مدیران میتواند اطلاعات سودمندی برای تصمیمگیرندگان و سرمایهگذاران قرار دهد.
در نتیجه؛ از آنجاییکه سوگیریهای رفتاری مدیران منجر به استفاده آنان از فعالیتهای خارج از اصول و مبانی حسابداری برای نمایش عملکرد مالی مطلوب در کوتاهمدت میشود؛ به دلیل عدم ثبات این عملکرد مالی مطلوب در بلندمدت، به سرمایهگذاران پیشنهاد میشود که در هنگام تصمیمگیری برای سرمایهگذاری به تحلیل عملکرد بلندمدت شرکت توجه داشته باشند.
بر مبنای یافتههای پژوهش، به پژوهشگران در جهت ارتقای پژوهشهای آتی پیشنهاد میشود؛ تاثیر سایر سویههای رفتاری نظیر انعطاف پذیری، ماکیاولیستی، تاب آوری و ... را بر سررسید ساختار سرمایه مورد بررسی قرار دهند.
همواره پژوهشگران در پژوهشهای خود با محدودیت هایی مواجه هستند که بخشی از آنها حتی در ابتدای کار نیز خود را نشان می‌دهند. از عمده ترین ارکان تحقیق و پژوهش دسترسی به آمار و اطلاعات است. در این زمینه مشکلاتی وجود دارد که موجب شده خدمات تحقیقاتی از قبیل دسترسی به کتب، مجلات، آمار، بانکهای اطلاعاتی و … به راحتی ممکن نباشد. همچنین در دسترس نبودن دادههای مورد نیاز و قابل اتکا برای محاسبه خودشیفتگی مدیران در مورد برخی از شرکتها، موجب حذف آنها از نمونه آماری شد که این امر بر قابلیت تعمیم نتایج به جامعه آماری تاثیر میگذارد. اگر این محدودیت وجود نداشت امکان بررسی شرکتهای بیشتری میسر میشد.
فهرست منابع
حسن زاده کوچو، محمود، و مهدینیا اسبویی، امین. (1401). بررسی تأثیر خودشیفتگی مدیران بر ارزش شرکتها. فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 6(85)، 1762-1776.
حسنزاده کوچو، محمود و مهدینیا اسبویی. امین. (1402). تأثیر خودشیفتگی مدیران بر اجتناب مالیاتی. چشم انداز حسابداری و مدیریت، 6(84)، 1-14.
خلد شرفی، صبریه. (1394). بررسي ارتباط بين خودشيفتگي مديران و رفتارهاي منافقانه با نقش ميانجي رفتار ماكياولگري مديران در سازمانهاي دولتي شهر كرمانشاه، پاياننامه كارشناسيارشد رشته مديريت منابع انساني، دانشگاه ايلام.
خواجوی، شکرالله، دهقانی سعدی، علیاصغر، و گرامی شیرازی، فرزاد. (1395). تأثیر خودشیفتگی مدیران بر مدیریت سود و عملکرد مالی. مجله پیشرفتهای حسابداری دانشگاه شیراز، 8(2)، 123- 149. doi: 10.22099/JAA.2017.4052
خواجوی، شکراله و رحمانی، محسن. (1397). بررسی اثر خودشیفتگی مدیران بر خطر سقوط قیمت سهام: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 11(37). 1-15.
دفت، ريچارد ال. (1989). تئوري سازمان، ترجمه علي پارسائيان و سيد محمد اعرابي (1377). تهران: دفتر پژوهشهاي فرهنگي.
سلیمانی امیری، غلامرضا، حسنزاده کوچو، محمود ،و حبیب زاده، ملیحه. (1401). تاثیر خودشیفتگی مدیران بر حق‌الزحمه حسابرسی. پژوهشهای تجربی حسابداری، 12(2). 41-60. doi: 10.22051/JERA.2022.34836.2799
فرهی بوزنجانی، برزو. (1384). معرفی الگوی توسعه توانایی های مدیریتی مورد نیاز مدیران (نظام اداری کشور). فصلنامه دانش مدیریت، 1(18)، 73-92.
قدرتی زوارم، عباس، آذینفر، کاوه، نبوی چاشمی، سید علی، و داداشی، ایمان. (1400). سطح هورمون تستوسترون مدیرعامل و گزارشگری مالی متقلبانه. پژوهشهای تجربی حسابداری، 11(3). 27-46. doi: 10.22051/JERA.2019.24570.2346
قمی، نفیسه، حاجیها، زهره، صفا، مژگان، و غلامی جمکرانی، رضا. (1402). تبیین نظری ویژگی رفتاری بیشاطمینانی مدیران در تصمیمگیریهای مدیریتی. مطالعات اخلاق و رفتار در حسابداری و حسابرسی، 3(3)، 35-56. doi: 10.22034/sebaa.2023.705644. [In Persian]
مشایخ، شهناز، و بهزادپور، سمیرا. (1393). تأثیر بیشاطمینانی مدیران بر سیاست تقسیم سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 21(4)، 485-504. doi: 10.22059/acctgrev.2021.80477
مشایخ، شهناز، حبیب زاده، ملیحه، و حسنزاده کوچو، محمود. (1399). تأثیر خودشیفتگی مدیران بر افشای اختیاری اطلاعات شرکتها. بررسیهای حسابداری و حسابرسی، 27(4). 649-671. doi: 10.22059/acctgrev.2014.52905
نمازی، محمد، دهقانی، سعدی، و قوهستانی، سمانه. (1396). خودشیفتگی مدیران و استراتژی تجاری شرکتها. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 6(22)، 37-52.
Bouzouitina, A., Khaireddine, M., & Jarboui, A. (2021). Do CEO overconfidence and narcissism affect corporate social responsibility in the UK listed companies? The moderating role of corporate governance. Society and Business Review, 16(2), 156-183. doi: 10.1108/SBR-07-2020-0091
Buyl, T., Boone, C., & Wade, J. B. (2019). CEO narcissism, risk-taking, and resilience: An empirical analysis in US commercial banks. Journal of Management, 45(4), 1372-1400. doi: 10.1177/0149206317699521
Cao, X., & Zhou, Y. (2022). Comprehensive Carrying Capacity of the Inland Node Cities Along the Belt and Road. Environmental Engineering Science, 39(1), 39-47. doi: 10.1089/ees.2020.0455
Chen, I. J., & Lin, S. H. (2012). Will managerial optimism affect the investment efficiency of a firm?. Procedia Economics and Finance, 2, 73-80. doi: 10.1016/S2212-5671(12)00066-4
Fan, J. P., Titman, S., & Twite, G. (2012). An international comparison of capital structure and debt maturity choices. Journal of Financial and quantitative Analysis, 47(1), 23-56. doi: 10.1017/S0022109011000597
Gomariz, M. F. C., & Ballesta, J. P. S. (2014). Financial reporting quality, debt maturity and investment efficiency. Journal of banking & finance, 40, 494-506. doi: 10.1016/j.jbankfin.2013.07.013
Ghodrati Zoeram, A., Azinfar, K., Nabavi Chashmi, S. A., & Dadashi, I. (2021). Chief Executive Officer's (CEO) Testosterone Level and Fraudulent Financial Reporting. Empirical Research in Accounting, 11(3), 27-46. doi: 10.22051/jera.2019.24570.2346 [In Persian]
Ghomi, N., Safa, M., Hajiha, Z., & Gholami Jamkarani, R. (2023). A Theoretical Study of Managers' Behavioral Trait of Overconfidence in Managerial Decision Makings. Studies of ethics and behavior in accounting and auditing, 3(3), 35-56. doi: 10.22034/sebaa.2023.705644. [In Persian]
Hasanzade Kuchou, M. & Mehdinia Osboei, A. (2021). The effect of CEO Narcissism on Firm Value, Journal of New research approaches in management and accounting, 6(85), 1762-1776. [In Persian]
Hasanzade Kuchou, M., & Mahdinia Osboei, A. (2023). The effect of CEO narcissism on tax avoidance. Journal of Accounting and Management Vision, 6(84), 1-14. [In Persian]
Huang, R., Tan, K. J. K., & Faff, R. W. (2016). CEO overconfidence and corporate debt maturity. Journal of Corporate Finance, 36, 93-110. doi: 10.1016/j.jcorpfin.2015.10.009
Ishikawa, M., & Takahashi, H. (2010). Overconfident managers and external financing choice. Review of Behavioural Finance, 2(1), 37-58. doi: 10.1108/19405979201000003
Khajavi, S., Dehghani Sa'di, A., & Gerami Shirazi, F. (2017). CEO narcissism impacts on earnings management and financial performance. Journal of accounting advances, 8(2), 123-149. 10.22099/JAA.2017.4052 [In Persian]
Khajavi, S., & Rahmani, M. (2018). Investigating the effect of managers' narcissism on the risk of falling stock prices: Evidence from the Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Financial Knowledge of Securities Analysis, 11(37), 1-15. [In Persian]
Khold Sharafi, S. (2015). Examining the Relationship between Managers' Narcissism and Hypocrisy Behaviors with the Moderator Role of Managers' Machiavellian Behavior in Governmental Organizations of Kermanshah City. M.Sc. Thesis in Human Resources Management, Ilam University. [In Persian]
Kontesa, M., Brahmana, R., & Tong, A. H. H. (2021). Narcissistic CEOs and their earnings management. Journal of Management and Governance, 25, 223-249. doi: 10.1007/s10997-020-09506-0
Malmendier, U., & Tate, G. (2005). CEO overconfidence and corporate investment. The journal of finance, 60(6), 2661-2700. doi: 10.1111/j.1540-6261.2005.00813.x
Marquez, J., Conley, A., Karayanidis, F., Lagopoulos, J., & Parsons, M. (2015). Anodal direct current stimulation in the healthy aged: Effects determined by the hemisphere stimulated. Restorative neurology and neuroscience, 33(4), 509. doi: 10.3233/RNN-140490
Mashayekh, S., & Behzadpur, S. (2014). The effect of managers' overconfidence on dividend policy in the firms listed in Tehran stock market. Accounting and Auditing Review, 21(4), 485-504. doi: 10.22059/acctgrev.2014.52905 [In Persian]
Mashayekh, S., Habibzade, M., & Hasanzade Kucho, M. (2021). The Effect of CEO Narcissism on Voluntary Disclosure. Accounting and Auditing Review, 27(4), 649-671. doi: 10.22059/acctgrev.2021.80477 [In Persian]
Namazi, M., Dehghani Saadi, A. A., & Ghohestani, S. (2016). The narcissism of managers and business strategy of companies. Journal of Scientific and Research Knowledge Management Accounting and Auditing, 6(22), 37-51.
Olsen, K. J., & Stekelberg, J. (2016). CEO narcissism and corporate tax sheltering. The journal of the American taxation association, 38(1), 1-22. doi: 10.2308/atax-51251
O'Reilly III, C. A., Doerr, B., Caldwell, D. F., & Chatman, J. A. (2014). Narcissistic CEOs and executive compensation. The leadership quarterly, 25(2), 218-231. doi: 10.1016/j.leaqua.2013.08.002
Pompian, M.M. (2006). Behavioral Finance and Wealth Management. John Wiley & Sons.
Razak, L. A., & Badollahi, I. (2020). The Role of CEO Narcissism in Creating Firm Value. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 5(11), 221-225.
Snyder, C. R., & Fromkin, H. L. (1977). Abnormality as a positive characteristic: The development and validation of a scale measuring need for uniqueness. Journal of Abnormal Psychology, 86(5), 518. doi: 10.1037/0021-843X.86.5.518
Soleimani Amiri, Gh. Hasanzadeh Kuchou, M. & Habibzadeh, M. (2021). The effect of managers' narcissism on audit fees. Empirical research in accounting. 12(2). 41-60. doi: 10.22051/JERA.2022.34836.2799 [In Persian]
Suxia, A., & Dezhi, Z. (2020). CEO signature and investment in innovation: From the perspective of manager narcissism. Foreign Economics & Management, 42(09), 121-135.
Tamborski, M., Brown, R. P., & Chowning, K. (2012). Self-serving bias or simply serving the self? Evidence for a dimensional approach to narcissism. Personality and individual differences, 52(8), 942-946. doi: 10.1016/j.paid.2012.01.030
Zweigenhaft, R.L. (1977). The empirical study of signature size. Social Behavior and Personality, 5(1), 177-185. doi: 10.2224/sbp.1977.5.1.177
[1] . Fan
[2] . Gomariz & Ballesta
[3] . Molina & Penas
[4] . Daft
[5] . Tamborski
[6] . Pompian
[7] . Chen & Lin
[8] . Malmendier & Tate
[9] . Ishikawa & Takahashi
[10] . Huang
[11] . Cao & Zhou
[12] . Bouzouitina
[13] . Suxia & Dezhi
[14] . Razak
[15] . Kontesa
[16] . Buyl
[17] . Marquez
[18] . Olsen & Stekelberg
[19] . O'Reilly
[20] . Zweigenhaft
[21] . Snyder & Fromkin