ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) انتقال آب بین حوضه ای با استفاده از روش ماتریس ICOLD (مطالعه موردی: تونل کوهرنگ 3)

Subject Areas : water resource management

حسین  محمدی احمدمحمودی ¹ ()
مهدی  رادفر ² ()
رسول  میرعباسی نجف آبادی ³ ()

Received: 2022-05-08 Accepted : 2022-08-01 Published : 2022-08-03

Keywords:

Abstract :

طرح­های انتقال آب بین­حوضه­ای با روش­های اجرایی معمول مانند خطوط لوله، کانال و احداث تونل انجام می­شوند و بدون شک انتقال آب با روش­ حفر تونل مانند سایر طرح‌های عمرانی دارای اثرات و پیامدهای زیست­محیطی فراوانی می­باشد که ضرورت دارد در مراحل مختلف اجرای طرح شامل احداث و بهره­برداری، مورد ارزیابی اثرات زیست­محیطی قرار بگیرند. هدف از این پژوهش ارزیابی اثرات زیست­محیطی (EIA) تونل کوهرنگ 3 در مرحله احداث است. در این پژوهش با استفاده از روش ماتریس ICOLD (کمیسیون بین­المللی سدهای بزرگ جهان) اثرات زیست­محیطی شامل: محیط­های فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی،-اجتماعی و فرهنگی تونل کوهرنگ 3 بررسی و مطالعه شد. روش ماتریس ICOLD این قابلیت را دارد که با ارزیابی میزان اثرات کیفی زیست­محیطی طرح­ها آنها را به صورت داده­های کمی در چارچوب ماتریس نشان بدهد. تونل سوم کوهرنگ به طول 1/24 کیلومتر به­ منظور انتقال آب به میزان حدود 255 میلیون مترمکعب در سال، جهت تأمین بخشی از نیاز آبی فلات مرکزی ایران در شهرستان کوهرنگ استان چهارمحال ­و بختیاری طراحی و احداث شد. در این پژوهش برای اولین ‌بار اثرات زیست­محیطی فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی،-اجتماعی و فرهنگی تونل کوهرنگ 3 با استفاده از روش ماتریس آیکولد بررسی و مطالعه شد. یافته­های این پژوهش نشان داد تونل کوهرنگ 3 در مجموع دارای 705 اثر مثبت و منفی است که شامل 244 اثر مثبت و 461 اثر منفی است. سهم آثار مثبت حدود 5/34 درصد و سهم آثار منفی 5/65 درصد می­باشد. تونل کوهرنگ 3 با 627 امتیاز دارای اثرات منفی عمده بر روی محیط­زیست منطقه بوده است.

References:

جوزی، س. ع.، حسینی، ل. و دهقانی، ع. (1389). بررسی اثرات زیست­محیطی سد استقلال میناب در فاز بهره­برداری با تلفیق روش­های ICOLD وModified . مجله علوم و تکنولوژی محیط ­زیست. شماره 2، ص 141-131.

نظری­ها، م. و علی نژاد، س. (1386). برنامه­ریزی جهت بهسازی و کاهش نشان­زدهای منفی زیست­­محیطی سد شهید رجائی. مجله محیط­شناسی. شماره 30، ص 20-3.

سعادت، م.، بوذری، ش. و کریمی، ع. (1395).ارزیابی اثرات محیط ­زیستی احداث سد ژاوه به روش­های چک­لیست و ماتریس ICOLD (مطالعه موردی سد ژاوه). دومین کنفرانس علوم مهندسی و فناوری محیط­زیست. دانشکده محیط ­زیست دانشگاه تهران. 5 خرداد 1395، تهران، ایران.

یعقوبی، م.، ایزدی، ن. و عطایی پ. (1395). ارزیابی تأثیرات اجتماعی اکولوژیکی احداث سد فدامی بر توسعه­ی کشاورزی منطقه. مجله جغرافیا و توسعه. شماره 43، ص 112-91.

سربازی، م. و اکبری، م. (1397). ارزیابی اثرات محیط­ زیستی احداث سد با روش ICOLD (مطالعه موردی: سدگلبو). چهارمین کنگره سالانه بین­المللی توسه کشاورزی و منابع طبیعی. دانشگاه هنر تبریز. 24 تا 26 بهمن ماه 1397، تبریز، ایران.

فلاحتکار، س.، صادقی، آ. و سفیانیان، ع. (1389). ارزیابی اثرات زیست­محیطی احداث آزادراه قمیشلو با استفاده از روش ماتریس ICOLD و چک­لیست. مجله آمایش سرزمین. شماره 2، ص 132-111.

شرکت مهندسین مشاور مهاب قدس. (1377). گزارش زیست­محیطی سد کوهرنگ 3.

شیرمردی، ح.، حیدری، ق.، غلامی، پ.، مظفریان، و. و طهماسبی، پ. (1397). مطالعه فلور مراتع منطقه قیصری کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری. مجله تاکسونومی و بیوسیستماتیک. شماره 4، ص 106-87.

 

Youliang, H., Wensheng, L., Shan, L. and Yan, L. (2018). Social impact of dam-induct displacement and resettlement: A comparative case study in china. Sustainability, 10, pp:1- 18.

Nikravan, M., Azizi, M., Payam, Z., Yannik, F. And Martin, S. (2018). Improvement of (EIA) methods for large reservoirs by using network thinking analysis approach. A Case study of Azad dam, Iran. Proceeding of the HYDRO-2018 International, National Institute of Technology Patna, India, pp: 15-29.