تعیین بهره وری آب در مزارع آبی اندیمشک خوزستان

Subject Areas : Irrigation and Drainage

ایمان هرمزی نژاد ¹

1 -

Received: 2021-03-05 Accepted : 2021-08-09 Published : 2020-05-01

Keywords:

Abstract :

با محدود شدن منابع آبی و اثرات تغییرات اقلیمی‌ در چند دهه اخیر و همچنین افزایش نیاز بخش‌های صنعت، شرب و محیط زیست، مصرف آب در بخش کشاورزی به عنوان مصرف‌کننده اصلی منابع آب، باید به نفع سایر بخش‌ها کنترل شود. در این راستا، تعیین و تحلیل شاخص‌های بهره‌وری آب می‌تواند راهکار مناسبی جهت سیاست‌گذاری‌های صحیح برای تولید محصولات کشاورزی و غیرکشاورزی در تحصیل حداکثر سود، توسعه پایدار، امنیت غذایی، اشتغال مولد و مواردی از این دست باشد؛ و بدیهی است که نمی‌توان تنها به راندمان آبیاری جهت تعیین مصرف صحیح آب اکتفا نمود. شاخص CPD به عنوان یک شاخص، جهت ارزیابی سالیانه تغییرات بهره‌وری آب کشاورزی در کشور قابل استفاده است. این تحقیق جهت تعیین بهره‌وری آب به وسیله محاسبه شاخص CPD در مزارع تحت کشت غالب منطقه از جمله غلات، سبزیجات، محصولات جالیزی و نباتات علوفه‌ای در منطقه اندیمشک خوزستان در سه سال زراعی 89-88، 90-89 و 91-90 انجام گرفت. نتایج نشان داد که میانگین بهره‌وری آب در پیاز 01/1، گوجه‌فرنگی 94/0، هندوانه 88/0، خیار 84/0 و گندم 76/0 (کیلوگرم بر مترمکعب) می­باشد که در این میان پیاز از نظر بهره‌برداری صحیح‌ترین مصرف آب و گندم  بیشترین مصرف آب را در منطقه مورد مطالعه داشته است.

References:

ابراهیمی‌پاک، ن. (1381). تأثیر میزان و دور آبیاری بر  مقدار روغن کلزا، چکیده مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، کرج. ایران.

احسانی، خ. (1382). بهره‌وری آب در کشاورزی.کمیته ملی آبیاری و زهکشی. تهران. ایران.

اسدی، ح.، نیشابور، م  و سیادت، ح. (1380). اثر تنش آبی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد، اجزاء عملکرد و برخی روابط آبی گندم. مجموعه مقالات هفتمین کنگره علوم خاک ایران، شهرکرد. ایران.

اسماعیلی، م.، گلچین، ا و عزیزی، م. (1381). بررسی تأثیرکم آبیاری بر عملکرد دانه کلزا در استان زنجان. چکیده مقالات هفتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، کرج. ایران.

قائمی، م و عطاری، ا. (1379). بررسی کارایی مصرف آب آبیاری( روش بارانی) در ارقام گندم. چکیده مقالات ششمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، بابلسر. ایران.

سپه‌وند، م. (1388). مقایسه نیاز آبی، بهره وری آب و بهره وری اقتصادی آن در گندم و کلزا در غرب کشور در سال‌های پر باران. مجله پژوهش آب ایران، دانشگاه شهرکرد. ایران.

ناصری، ا. (1377). تحلیل و بهینه سازی مصرف آب و تولید محصولات زراعی در مغان. مجموعه مقالات نهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران. تهران. ایران.

دهقان، ه.، علیزاده، ا.، انصاری، ح و حقایقی مقدم، ا. (1390). بررسی شاخص‌های بهره‌وری آب در مزارع تحت آبیاری گندم. نشریه آبیاری و زهکشی. دانشگاه علامه طباطبائی، تهران. ایران.

Farahani ,H. and Oweis, T. (2008). Agricultural water  productivity in Karkheh river basin. In:Improving On-farm Agricultural Productivity inKarkheh River Basin. A Compendium of ReviewPapers. CGIAR challenge program on water and food.Research Report No.

Kassam, A and Martin S. (2001). FAO Methodologies on Crop Water Use and crop water  Productivity; Food and Agriculture Organization of the United Nations.

Molden, D.، Rijsberman، F., Matsuno, Y and Amarasinghe, U. (2003). Increasing Productivity of Water: A Requirement for Food and Environmental Security.International Water Management Institute.