بررسی اثر تغییر اقلیم بر روند افزایش درجه حرارت و تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده از مدل SDSM در شهرستان اهواز

Subject Areas : Irrigation and Drainage

الهه ذرتی‌پور ¹ , امیر سلطانی محمدی ² , فاطمه برادران ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2 - استادیار، گروه آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
3 - دانش‌آموخته گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز ، اهواز، ایران.

Received: 2017-12-09 Accepted : 2018-03-17 Published : 2018-04-09

Keywords:

Abstract :

تغییر اقلیم ناشی از افزایش غلظت گازهای گلخانه ای(خصوصا CO2) در اتمسفر باعث تغییر در رژیم بارندگی، نرخ رواناب، سرعت باد و تشعشعات خورشیدی اتمسفر می‌گردد. در تحقیق حاضر، با استفاده از داده‌های هواشناسی روزانه ایستگاه سینوپتیک اهواز و داده‌های مدل Hadcm3، تحت سناریوهای A2 و B2 پارامترهای حداکثر دما و حداقل دما در دوره پایه 2088-1979 و دو دوره آینده 2020-1979 و 2090-2070 شبیه‌سازی گردید. برای ارزیابی توان مدل در شبیه‌سازی پارامترهای اقلیمی از آماره‌های ضریب تعیین و میانگین مجذور مربعات خطا استفاده شد، همچنین با روش هارگریوزسامانی مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل برای دوره‌های مذکور محاسبه و پیش‌بینی گردید. نتایج نشان داد حداکثر درجه حرارت، حداقل درجه حرارت و تبخیر و تعرق پتانسیل تحت سناریو A2 و B2 در ایستگاه مطالعاتی اهواز در آینده افزایش می‌یابد. حداکثر و حداقل درجه حرارت برای دوره آینده(2049-2020)  به‌ترتیب برابر با 47/33 و 042/19 تحت سناریوA2و 49/33 و036/19 سانتی‌گراد تحت سناریو B2 بوده و برای دوره آینده(2099-2070) به‌ترتیب برابر با 13/34 و95/19 تحت سناریوA2و 80/33 و 95/19 سانتی‌گراد تحت سناریو B2 می‌باشد. تبخیر و تعرق پتانسیل شبیه‌سازی شده برای دوره آتی 2049-2020 به طور متوسط، برابر 97/10 و 95/10 میلی‌متر بر روز تحت سناریوA2 وB2 بوده و این مقدار برای دوره آتی 2099-2070 برابر 33/11 و26/11میلی‌متر بر روز تحت سناریوA2 وB2 می‌باشد. بیشترین افزایش برای هر سه دوره و تحت هر دو سناریو در ماه ژوئن مشاهده شد.

References:

برادران، ف.، سلطانی‌محمدی، ا. و ایزدپناه، ز. (1395). بررسی کارایی مدل sdsmدر شبیه‌سازی شاخص‌های دمایی در دو اقلیم خشک و بسیار مرطوب( مطالعه موردی: اهواز و رشت). همایش الکترونیکی پدافند غیرعامل در بخش کشاورزی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان.

     دسترنج، ع.، شهبازی، ع.، محسنی ساروی، م.، صالحنسب، ا. و جعفری، ش. (1395). مدل سازی اقلیم و مقایسه تغییرات پارامترهای اقلیمی در جبهه شمالی و جنوبی البرز با استفاده از مدلsdsm. علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، سال دهم، شماره 32، ص 26-11.

     رضائی، م.، نهتانی، م.، آبکار، ع.، رضائی، م. و میرکازهی‌ریگی، م. (1393). بررسی کارایی مدل ریزمقیاس نمایی آماری(SDSM) در پیش بینی پارامترهای دمایی در دو اقلیم خشک و فراخشک( مطالعه موردی: کرمان و بم). پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، سال پنجم، شماره10، ص 131-117.

     سلاجقه، ع.، رفیعی‌ساردوئی، ا.، مقدم‌نیا، ع. ر.، ملکیان، آ.، عراقی‌نژاد، ش.، خلیقی‌سیگارودی، ش. و صالح‌پورجم، ا. (1396). بررسی کارایی مدل‌های ریزمقیاس‌نماییSDSM وLARS-WG  در شبیه‌سازی دما و بارش. تحقیقات آب و خاک ایران، دوره48، شماره2، ص 253-262.

      سهرابیان، ا.، مفتاح هلقی، م.، قربانی، خ.، گلیان، س. و ذاکری نیا، م. (1394). بررسی تاثیر تغییر اقلیم بر آبدهی حوضه با دخالت مدل هیدرولوژی.(مطالعه موردی: حوضه گالیکش در استان گلستان). نشریه پژوهش‌های حفاظت آب و خاک، جلد بیست ودوم ، شماره دوم، ص 125-111.

     طائی سمیرمی، س.، مرادی، ح. و خداقلی،م. (1393). شبیه سازی و پیش بینی برخی ازمتغیرهای اقلیمی توسط مدل چندگانه خطی sdsm و مدل‌های گردش عمومی جو(مطالعه موردی حوزه آبخیز بار نیشابور). فصلنامه انسان و محیط زیست، شماره 28، ص 15-1.

    کوهی، م. و ثنایی‌نژاد، ح. (1392). بررسی سناریوهای تغییراقلیم براساس نتایج حاصل از دو روش ریزمقیاس‌گردانی آماری برای متغیر تبخیر-تعرق مرجع در منطقه ارومیه. نشریه آبیاری و زهکشی ایران، شماره4، جلد7، ص 559-574.

     لکزائیان‌پور، غ.، محمدرضا پور، ا. و مالمیر،م. (1395). ارزیابی آثار تغییراقلیم بر میزان رواناب رودخانه‌ی نازلوچای در حوضه آبریز دریاچه ارومیه. جغرافیا و توسعه، شماره42، ص 198-183.

     مشکوتی، ا. (1394). کاربرد مدل های آماری در مطالعه تغییر اقلیم و آثار آن(مدل‌های LARS-WG وSDSM) . انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات ص6-5.

     یعقوب‌زاده، م.، احمدی، م.، برومند‎نسب، س. و حقایقی‌مقدم، س. ا. (1395). اثر تغییراقلیم بر روند تغییرات تبخیر-تعرق در طی دوره رشد گیاهان مزارع آبی و دیم با استفاده از مدل‌های AOGCM. نشریه پژوهش آب در کشاورزی، جلد30، شماره4، ص 523-511.

 

     Barrow.E.G.yu.(2005). climate scenario for Alberta.A report prepared for the prairie Adaptation Research Climate Research services.

     Dousti, M. HabibnezhadRoshan, M. Shahedi, K. and Miryaghoubzade, M. H. (2013). Study of climate indices of Tamar River basin Golestan Province in terms of climate change using by LARS-WG model. Journal of the earth and space physics. 39 (4), 177-189.

     Liu, L., Z. Liu, X. Ren, T. Fischer and Y. Xu. (2011). Hydrological impacts of climate change in the yellow river basin for the 21st century using hydrological model and statistical downscaling model. Journal of Hydrology, 244: 211-220.

      Meenu, R. Rehana S. and Mujumdar, P.(2012). Assessment of hydrologic impacts of climate change in Tunga–Bhadra river basin, India with HEC-HMS and SDSM hydrological processes hydrol. Process. Published online in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com).

      Qian,B,Gameda,S,Hayhoe,H,Dejoneg,R.and Bootsma,A .(2004). Comparison of LARS-WG and AAFC-WG stochastic weather generators fordiverse Canadian climates. Climate Research.26.

       Terink,W. Willem Immerzeel.W and Droogers,P.(2013). Climate change projections of precipitation and reference evapotranspiration for the Middle East and Northern Africa until 2050. International journal of climatology. Published online in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com).