بررسی رژیم آبی جریان ورودی به تالاب بامدژ به منظور تدوین الگوی مدیریت محیط زیست پایدار

Subject Areas : Irrigation and Drainage

معصومه کمالی ¹ , کاظم حمادی ² , فروزان فرخیان ³

1 - گروه مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران.
2 - گروه عمران آب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان ،اهواز،ایران.
3 - گروه مدیریت محیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان، ، اهواز، ایران.

Received: 2012-10-09 Accepted : 2012-12-22 Published : 2012-12-21

Keywords:

Abstract :

در سال­های اخیر توسعه طرح­های منابع آب و کشاورزی، توسعه جوامع انسانی، پدیده تغییر اقلیم و خشکسالی بیشترین اثرات محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی را در کشورهای در حال توسعه و حتی صنعتی بجا گذاشته است. تالاب بامدژ با وسعتی حدود 4000 هکتار در جنوب غرب خوزستان واقع شده که از رودخانه شاوور تغذیه می­شود. به نظر می­رسد مدیریت محیط زیست پایدار تالاب بستگی به شناخت عوامل محیطی شامل پارامترهای دخیل در تکوین جریان حوضه ی آبریز مشرف به آن دارد. این تالاب به همراه رودخانه شاوور میدان تحقیق حاضر را تشکیل می‌دهند. مطالعه حاضر با هدف بررسی رژیم کمی و کیفی جریان آب ورودی به تالاب بامدژ و ارائه یک الگوی مناسب مصرف آب به منظور بهبود مدیریت محیط زیست تالاب صورت گرفته است. در تحلیل مقدماتی به نظر رسید که سری سالانه جریان ورودی به تالاب از دو سری نمونه مجزا شکل گرفته است. در ادامه کار سری اولیه داده­ها و دو سری نمونه به طور جداگانه تحلیل شده­اند. جهت تحلیل آماری و نشان دادن تمایز دو سری نمونه از یکدیگر از نرم­افزار آماری SPSS بهره­گرفته شد. به تبع سری سالانه جریان، مقادیرکیفیت آن نیز مورد توجه قرار گرفته و به عبارتی برای پارامترهای کیفی همچون EC،TDS، مجموع کاتیون­ها، مجموع آنیون­ها وpH دو سری مجزا مطابق رژیم جریان و یک سری کلی استخراج و مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. که اکثر نتایج نشانگر اختلاف معنی دار دو سری آماری بودند. بر این اساس یک الگوی مدیریتی محیط زیست تالاب با تاکید بر کمیت و کیفیت جریان ورودی به تالاب ارائه شد. این پارامترها شامل آبدهی قابل برنامه ریزی معادل 600 میلیون مترمکعب، نیاز شرب 3 میلیون مترمکعب، نیاز صنعت 7 میلیون مترمکعب، نیاز آبزی پروری 25 میلیون مترمکعب، نیاز کشاورزی 500 میلیون مترمکعب، نیاز زیست محیطی هیدرولوژیکی 142 میلیون مترمکعب می­باشد. رعایت الگوی فوق ضمن تامین نیازهای بالا دست مانند کشاورزی و آبزی پروری، نیازهای زیست محیطی تالاب را تامین کرده و موجب پایداری سیستم تالاب می گردد.

References:

بی­نام،م.( 1377). راهنمای کاربران نرم افزار SPSS، شرکت آمار پردازان، نشر مرکز فرهنگی انتشاراتی حامی، 533 ص.

فولادوند، س. (1390). بررسی تحولات کیفی و کمی جریان آب ورودی به تالاب هور العظیم در اثر احداث سد مخزنی کرخه. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز، ص 95.

کارآموز، م.، احمدی، آ. و نظیف، س. (1385). چالش‌ها و فرصت‌های بکارگیری مدل‌های بهره‌برداری بهینه از سیستم‌های منابع آب. لوح فشرده اولین همایش منطقه­ای بهره­برداری بهینه از منابع آب حوضه­های کارون و زاینده رود شهرکرد ،دانشگاه شهرکرد ص 16.

کیانی، ل.( 1388). ارائه راهکارهای مدیریتی جهت احیاء عرصه های تخریب شده در تالاب بامدژ. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علوم و تحقیقات خوزستان، ص 227.

 

Caselles-Osoria, A., Puigagut, J., Segu, E., Vaello, N., Granes, F.and Garsia, D.(2007). Solids accumulation in six full-scale subsurface flow constructed wetlands. Water Res. 41(2007), 1388-1398.

Chow,V.T.( 1988). Applied hydrology, McGraw-Hill Book Company, 572p.

Dias, V.N., Martins-Dias, S.(2003). Constructed wetlands for wastewater treatment: the Portuguese experience. First International Seminar on the Use of Aquatic Macrophytes for Wastewater Treatment in Constructed Wetlands, Lisbon, Portugal, pp. 467-496.

Ehrenfeld ,J.G., Cutway, H.B., Hamilton, R.and Stander, E. (2003). Hydrologic Description of Forested Wetlands in Northeastern New Jersey, USA – An Urban/Suburban Region. WETLANDS, 23, 685-700

Ehrenfeld, J.G. (2008). Exotic invasive species in Urban Wetland: environmental correlates and implications for wetlands management. Jnl. App. Eco.,45.1160-1169.

Garsia, J., Mujeriego, R.,Obis, J.M.and Bou, J.(2001). Wastewater treatment for small communities in Catalonia (Mediterraneanregion). Water Policy 3 (4), 341-350.

Hettiarchchi, M.,  Anurangi, J. and DeAlwis, A.( 2011). Characterisation and Description of Surface Water Quality in the Threatened Urban Wetlands around the City of Colombo. Journal of Wetlands Ecology, J Wet Eco 2011 (5): 10-19.

Jonker, L. (2005). IWRM: What should we Teach? A Report on Curriculum Development at the University of the Western Cape, South Africa, Journal of Physics and Chemistry of the Earth, 30, pp. 881-885.

Jonker, L. (2007). Integrated Water Resources Management: The theory–praxis–nexus, a South African perspective., Journal of Physics and Chemistry of the Earth. 32: 1257-1263.

Molle, P., Lienard, A., Boutin, C., Merlin, G.and Iwema, A.( 2005). How to treat raw sewage with constructed wetlands: an overview of the French systems. Water Sci. Tech. 51 (9), 11-21.

Ramsar Handbooks for the wise use of wetlands, 3rd edition,2007, vol. 16. Ramsar Convention Secretariat, Gland, Switzerland

Robuste, J.( 2004). Constructed wetlands in operation , experience in Catalonia, pp. 89-92. In: Garsia, J., Morato, J., Bayona, J.M. (Eds.). New Criteria for Design and Operation of Constructed Wetlands: A Low-Cost Alternative for Wastewater Treatment. Barcelona, 100pp.

Ullah, S.,Faulkner, S.P.(2006). Functional Assessment of Urban Forested Wetlands. Proceedings of Pakistan Acad. Sci. 43(1), 15-28.