مطالعه مناسب‌ترین روش برآورد بارش مؤثر جهت تعیین نیاز آبی گندم دیم در اصفهان

Subject Areas : Hydrology and water resources

شمیم لاریجانی ¹ , محمد سالاریان ² , حسین بانژاد ³ , معصومه نجفی ⁴

1 -
2 -
3 -
4 -

Received: 2021-05-10 Accepted : 2021-09-16 Published : 2021-02-01

Keywords:

Abstract :

محاسبه مقدار بارش مؤثر به‎عنوان یکی از منابع تأمین آب مورد نیاز برای کشت گندم از اقدامات مطالعاتی زیربنایی به شمار می‌رود که می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های مربوطه مورد استفاده قرار گیرد. لذا شناسایی و به‎کارگیری روشی مناسب برای برآورد بارش مؤثر به‎خصوص در کشت دیم اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. در این پژوهش به ارزیابی روش‌های مختلف تعیین بارش مؤثر ازجمله: روش‌های سرویس حفاظت خاک اداره کشاورزی ایالات متحده (SCS)، بارش قابل اطمینان، تجربی، روش وزارت کشاورزی ایالات متحده (USDA)، درصدی و رنفرو، به کمک نرم‌افزار SPSS و با آزمون‌ آماری دانکن در شهرستان اصفهان و برای کشت گندم دیم، پرداخته شده است. نتایج حاصل از این ارزیابی نشان داد که روش رنفرو به‎دلیل آنکه مقادیر بارش مؤثر را بیش‎تر از خود بارش نشان می‌دهد مورد پذیرش واقع نشده است. روش‌های SCS و بارش قابل اطمینان و تجربی، به دلیل بدست آمدن مقادیر زیاد منفی (صفر)، بیش‎تر مناسب مناطق مرطوب می‌باشند. نتایج نشان داد که روش درصدی و USDA تطابق بیش‎تری با میزان بارش نسبت به سایر روش‌ها دارند. باتوجه به تطابق بیش‎تر با مقدار بارش متوسط ماهانه بهترین روش برای محاسبه بارش موثر در اصفهان و برای گندم روشUSDA  پیشنهاد گردید.

References:

خالدی علمداری، م. و مجنونی هریس، ا. (1399). کاربرد شاخص‌های یکنواختی بارش و زمان – بارش مؤثر برای برآورد عملکرد گندم دیم و نوسانات آن در اقلیم نیمه‌خشک تبریز. فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره 34، شماره 3، ص 461-449.

سالاریان، م.، لاریجانی، ش. و نجفی، م. (1395). بررسی مناسب‎ترین روش برآورد بارش موثر برای کشت گندم دیم (مطالعه موردی شهرستان اصفهان). دومین کنگره ملی آبیاری و زهکشی ایران، دانشگاه صنعتی اصفهان، 4-2 شهریور 1395، اصفهان، ایران.

Adnan, S. and Hayat Khan, A. (2009). Effective rainfall for irrigated agriculture plains of Pakistan. Pakistan Journal of Meteorology, 6 (11), pp: 61-72.

Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. and Smith, M. (1998). Crop Evapotranspiration – Guidelines for Computing Crop Water Requirements. FAO Irrigation and Drainage Paper. 56. FAO, Rome.

Bos, M.G. (1980). Irrigation efficiency at crop production level. ICID Bulletin, 29 (2), pp: 18–26.

Bos, M.G. and Nugteren, J. (1974). On irrigation efficiencies. Wageningen: International Institute for Land Reclamation and Improvement, Vol. 19.

Bos, M.G., Kselik, R.A.L., Allen, R.G. and Molden, D. (2009). Water requirements for irrigation and the environment. Dordrecht, Springer.

Chahoon, J., Yonts D. and Melvin, S. (2001). Estimating Effective Rainfall. www.iavrpubs.unl.edu/irrigation/g1099.htm.

Chow, V.T. (1964). Handbook of Applied Hydrology, McGraw Hill Book Co., New York.

Dastane, N.G. (1978). Effective rainfall. FAO Consultant, Project Coordinator, Indian Agricultural Research Institute, New Delhi.

Malekian, A., Ghasemi, H. and Ahmadian, A. (2009). Evaluation of the Efficiency of CROPWAT Model for Determining Plant Water Requirement in Arid Regions. Desert, 14 (2), pp: 209-215.

Mares, D.J. (1993). Pre-harvest sprouting in wheat. I. Influence of cultivar, rainfall and temperature during grain ripening. Aust. J. Agric. Res, 44 (6), pp: 1259–1272.

Mohammadi, H. and Karimpour Reihan, M. (2008). The effect of 1991-2001 droughts on ground water in Neishabour plain. Desert, 12 (2), pp: 185-197.

Mohan, S., Simhadrirao, B. and Arumugam, N. (1996). Comparative Study of Effective Rainfall Estimation Methods for Lowland Rice. Water Resources Management, 10 (1), pp: 335-44.

Rahimi, J., Khalili, A. and Bazrafshan, J. (2014). Estimation of effective precipitation for winter wheat in different regions of Iran using an Extended Soil-Water Balance Model. Desert, 19 (2), pp: 91-98.‏

Rahman, M.M., Islam, M.O. and Hasanuzzaman, M. (2008). Study of effective rainfall for irrigated agriculture in south-eastern part of Bangladesh, World Journals of Agri. Sci, 4 (4), pp:453-457.

Smajstrla, A.G. and Zazueta, F.S. (2002). Estimating crop irrigation requirements for irrigation system design and consumptive use permitting. University of Florida Cooperative Extension Service, Institute of Food and Agriculture Sciences, EDIS.‏

Snyder, R.L. and Davis U.C. (2001). Drought Tips. www.edis.ifas.ufl.edu/aeo78.

Tsai, S., Chen, S. and Wang, H. (2005). A study on the practical model of planned effective rainfall for paddy fields in Taiwan. Journal of Marine Science and Technology, 13 (2), pp: 73-82.‏

Tsao, I.S. (1971). A Study on the Calculation and Estimation of Effective Rainfall on Paddy Field by Using Electronic Computer. J. Taiwan Water Cons, 19 (2), pp: 7-29.