برآورد میزان نشت آب در کانالهای آبیاری دشت کازرون با فرمولهای تجربی و مقایسه آنها با روش استغراقی

Subject Areas : Irrigation and Drainage

محسن  مؤمن زاده ¹ (واحد فیروز آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروز آباد، ایران.)
محمد علی  شاهرخ نیا ² (مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.)

Received: 2012-11-26 Accepted : 2013-04-08 Published : 2013-06-01

Keywords:

Abstract :

در دوران گذشته، آب بهعنوان یکی از عوامل مهم در به وجود آمدن گروههای اجتماعی و توسعه جوامع بشری بوده است. امروزه نیز استفاده از آب بهعنوان ابزاری سازنده در فراهم آوردن تعادل اقتصادی و سیاسی مورد تأکید است. با توجه به محدود بودن منابع آب و اراضی قابل بهرهبرداری در جهان، برای برآورده کردن احتیاجات آینده بشر و جلوگیری از عواقب حاصل از کمبود آب، یکی از بهترین روشها، بهرهبرداری بهینه از منابع آبوخاک است که با افزایش روزافزون جمعیت دنیا و محدود بودن منابع آب و غذا سبب شده است که بسیاری از صاحبنظران، دنبال راهکاری برای استفاده بهینه از همین آب محدود گرداند یکی از این راهکارهای موجود، ارزیابی اثر پوشش در کانالهای آبیاری برای کاهش نشت است نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوت میزان نشت آب به روش استغراقی و فرمولهای تجربی مورس ورث ینی دومیا، اینگهام، داویس و ویلسون در کانال خاکی عرب در سطح پنج درصد معنیدارنیست. همچنین روشهای تجربی موریتس و پنجاب هند به ترتیب در سطح احتمال پنج درصد معنیدار و در کانالهای شاه منظر و خواجه باقری بررسیهای آماری نشان داد که این تفاوت با فرمولهای تجربی مورس ورث ینی دومیا، داویس و ویلسون، موریتس و اینگهام درسطح احتمال پنج درصد و با روش تجربی پنجاب هند در سطح احتمال یک درصد معنیدار است. همچنین نتایج مقایسه این روش با فرمولهای تجربی نشان داد که بیشترین مقدار نشت متعلق به فرمول داویس و ویلسون در کانال خواجه باقری و کمترین مقدار نشت متعلق به فرمول پنجاب هند در کانال عرب می باشد.

References:

پایدار، ز. ) 1370 (. مدل ریاضی تلفات نشت از کانال های آبیاری. مجله آب، شماره 10 ،صص 22 - 15 .
سالمی، ح. ر. و سپاسخواه، ع. ر. ) 1385 (. اصلاح معادلات تجربی آب از کانال در منطقه رودشت اصفهان. علوم و فنون
کشاورزی و منابع طبیعی، شماره اول، صص 42 - 29 .
سلیمی، ص.، موسوی جهرمی، ح.، شفاعی بجستان، م.، منصوری نژاد، م. و اسکافی، پ. ) 1388 (. بررسی میدانی
تاثیر مواد مختلف آب بندی در جلوگیری از نشت )مطالعه موردی در کانال های آبیاری کشت و صنعت امیر کبیر(،
صص 918 - 911 .
شاهرخ نیا، م. ع. ) 1390 (. بررسی میزان نشت آب در کانالهای آبیاری سنتی و سیمانی حسنآباد داراب، یازدهمین
سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.

Dietrich Kinzli, K., Martinez, M., Oad, R., Prior and A., Gensler, D. (2009). Using an ADCP to determine canal seepage loss in an irrigation district. Colorado State University, 97 (2010) 801–810.
Iqbal, Z. Maclean, B. D., Talor, F. J., Hecker, and Bennett, D. R. (2002). Seepage
Losses from Irrigation Canals in southern Alberta, pp: 121-127.