تاثیر اختلاط آب زهکش در آبیاری مزارع نیشکر بر خصوصیات خاک

Subject Areas : Irrigation and Drainage

بهنام شجاعی ¹ ( )
علی عصاره ² ( )

Received: 2021-03-15 Accepted : 2021-04-30 Published : 2019-11-01

Keywords:

Abstract :

افزایش جمعیت مهمترین عامل افزایش استفاده از آب­های تجدید­پذیر در ایران است و یکی از این آب­ها استفاده مجدد از آب زهکشی می­باشد. وجود چندین کشت صنعت بزرگ در خوزستان سبب شده که حجم عظیمی زه آب تولید گردد. زهاب حاصل از اراضی کشاورزی منبع آب بالقوه­ای است که با اختلاط آن با آب شیرین رودخانه­ها می­توان منابع آب بالفعلی برای کشاورزی پدید آورد. کیفیت بد آب نه تنها گیاه را تحت تاثیر قرار می­دهد، بلکه ساختار خاک را هم دچار تغییر می­کند.  لذا این تحقیق با هدف تاثیر اختلاط آب زهکش و آب آبیاری بر خصوصیات خاک در مزارع نیشکر کشت و صنعت حکیم فارابی انجام شد. دو قطعه زمین مجزا  با بافت و شرایط یکسان(سیلتی کلی) انتخاب گردید. مزرعه6 -W3 با آب کارون و مزرعه­ی S2-12  با آب اختلاط، آبیاری شد. در طول دوره رشد نیشکر که از فروردین تا شهریور ماه می­باشد؛ حدود 20 راند آبیاری با حجم آبی معادل 1200مترمکعب در هر راند در هر هکتار آبیاری گردید. نسبت آب شور به شیرین، 1000  به  8000 لیتر اختلاط گردید برای این منظور اقدام به ساخت سازه­ای برای ترکیب آب زهکش به کانال آبیاری برای مزرعه   S2-12 شد. نتایج نشان داد اثر تیمارهای متفاوت آبیاری بر هدایت الکتریکی و pH خاک در سطح 5 درصد معنی­دار بود

References:

اخوان، ک.، شاه­نظری، ع. و یارقلی، ب. (1396). ارزیابی قابلیت فیلتر­های زیستی برای تصفیه زه­آب کشاورزی، مطالعه موردی شبکه آبیاری و زهکشی مغان. نشریه تحقیقات مهندسی سازه­های آبیاری و زهکشی. دوره18، شماره 69، ص 144-135.

بذرافشان، ا.، رحیمی، ف. و کنگرانی، ح. (1395). مدیریت بهینه آب در شرایط خشک­سالی، مطالعه موردی دشت سرخون استان هرمزگان. مهندسی آبیاری و آب ایران. دوره6، شماره 23، ص 117-103.

حسن پور نودهی، م.، نوابیان، م. و اسمعیلی ورکی، م. (1398). ارزیابی کیفیت زه آب اراضی شالیزاری برای استفاده مجدد در آبیاری و تخلیه به محیط زیست (مطالعه موردی: واحد عمرانی f4 شبکه آبیاری و زهکشی سفید رود). مجله آبیاری و زهکشی ایران. دوره 13، شماره4، ص 918-909.

حویزاوی، س.، ناصری، ع. و ایزدپناه، ز. (1395). تاثیر آبیای با زه آب نیشکر بر خصوصیات شیمیایی خاک. مدیریت آب و آبیاری. دوره6، شماره 1، ص 132-117.

خزاعی، س.، انصاری، ح. و قهرمان، ب. (1393). بررسی تأثیر شوری و سدیم آب بر منحنی مشخصه رطوبتی خاک و شاخص کیفیت فیزیکی خاک. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. دوره8، شماره1، ص 43-35.

سادات ذاکر، م. (1395). تأثیر کیفیت آب آبیاری بر ویژگی­های ساختمانی و هیدرولیکی خاک. پایان نامه کارشناسی ارشد خاک شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.

سلامتی، ن.، دلبری، م.، عباسی، ف.، شینی دشتگل، ع.، افراسیاب، پ. و کاراندیش، ف. (1394). بررسی آثار تقسیط و مقادیر مختلف کود اوره در کودآبیاری جویچه­ای بر عملکرد و برخی صفات کمّی و کیفی نیشکر رقم C969-1062. مجله تحقیقات آب و خاک ایران. دوره 46، شماره 2، ص 205-195.

صافی، ر. و میرلطیفی، س. م. (1394). ارزیابی وضعیت کشت نیشکر در استان خوزستان از دیدگاه آب مجازی. مجله مهندسی منابع آب. دوره8، شماره25، ص96-87.

صالحی، ا،. برومند نسب، س. و محمدی، ا،. (۱۳۹۴). بررسی تاثیر مدیریت آبیاری با آب­های شور - سدیمی و شیرین به صورت تلفیقی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک با بافت سیلتی لوم، دومین همایش ملی آب، انسان و زمین. شرکت توسعه سازان گردشگری اصفهان. 26 شهریور1394، اصفهان، ایران.

طالبی حسین آباد، ف.، شاهدی، م.، ولایتی، س. و داوری، ک. (1393). برآورد آب تجدید­پذیر به کمک مدل بیلان آب در شرایط کمبود داده. مجله جغرافیا و توسعه­ی ناحیه­ای. سال 12، شماره 22، ص151-129.

طرزی، ا.، معاضد، ه. و فراستی، م. (1391). بررسی خصوصیات هیدرولیکی خاک اشباع تحت شرایط آبیاری با کیفیت­های متفاوت. مجله پژوهش­های حفاظت آب و خاک. دوره 19، شماره 3، ص 243-237.

ذوالفقاری، پ.، ذاکری­نیا، م. و کاظمی، ح. (1398). امکان­سنجی استفاده از آب­های نامتعارف (پسآب شهری) در کشاورزی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP). نشریه آبیاری و زهکشی ایران. دوره6، شماره 13، ص1857-1844.

عالی­نژادیان بید آبادی، ا.، حسنی، م. و ملکی، ع. (1397). تاثیر مقدار و شوری آب بر شوری خاک و رشد و غلظت عناصر غذایی اسفناج در گلدان. تحقیقات خاک و آب ایران. دوره 49، شماره 3، ص651-641.

فروزتده، م.، میرشکاری، س. و بیدرنامنی، ق. (1396). بررسی تاثیر آبیاری با تیپ­های مختلف اختلاط زه­آب با آب شیرین و محلول­پاشی کود کامل بر عملکرد و اجزای عملکرد چای ترش ( Hibiscus Sabdariffa. L). نشریه پژوهش­های تولید گیاهی. دوره 24، شماره 1، ص 17-31.

فیضی، م. (1392). اثر کیفیت و مدیریت آب بر ویژگی­های شیمیایی خاک.  مجله پژوهش­های خاک. دوره27، شماره 2، ص 252-239.

کمالی مسکونی، ا. و افضلی، س. ف. (1398). تاثیر آبیاری با شوری مختلف بر برخی خصوصیات خاک عامل تجمع نمک(مطالعه موردی: بیغرد شهرستان خنج). علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 21، شماره 4، ص152-141.

گلابی، م. و ناصری، ع. ع. (1391). امکان سنجی استفاده تلفیقی از زه­آب جهت آبیاری نیشکر در استان خوزستان. مجله تحقیقات آب و خاک ایران. دوره 43، شماره 1، ص35-23.

مرزبان، ح.، صدرایی جواهری، ا.، زیبایی، م.، ناظم السادات، س. م. ج. و کریمی، ل. (1398). بررسی وضعیت منابع و مصارف آب در ایران و راهکارهای بهبود وضعیت. آب و فاضلاب. دوره 30، شماره 4، ص 32-16.

هادی قنوات، ا.، ناصری، ع. ع. و برومندنسب، س. (1395). تاثیر آبیاری با زه­آب نیشکر بر خواص فیزیکی و هیدرولیکی خاک. مدیریت آب و آبیاری. روره 6، شماره 2، ص294-281.

Bozdağ, A. (2015). Combining AHP with GIS for assessment of irrigation water quality in Çumra irrigation district (Konya), Central Anatolia, Turkey. Environmental earth sciences, 73(12), pp:8217-8236. 

El-Gafy, I. K. (2018). The water poverty index as an assistant tool for drawing strategies of the Egyptian water sector. Ain Shams Engineering Journal, 9, pp: 173–186.

El-Ganzori, A., Gawad, T.A., El-Sayed, A. and Hashim, A. (2000). Assessment of the drainage water reuse in the irrigation improvement areas, Kafr El-Sheikh governorate of Egypt. Journal of ICEHM2000, pp: 333- 344.

Flagella, Z. Giuliani, M.M., Rotunno, T., DiCaterina, R. and De Caro, A. (2004) Effect of saline water on oil yield and quality of a high oleic sunflower. European Agronomy, 21(3), pp: 267-272.

 

Pahlow, M., Snowball, J. and Fraser, G. (2015). Water footprint assessment to inform water management and policy making in South Africa, Water SA, 41(3), pp:301-305.

Rice, E.W., Baird, R.B. and Eaton, A.D. (2017). Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, American Public Health Association. American Water Works Association. Water Environment Federation.

Tahtouh, J., Mohtar, R., Assi, A., Schwab, P., Jantrania, A., Deng, Y. and Munster, C. (2019). Impact of brackish groundwater and treated wastewater on soil chemical and mineralogical properties. Science of the total environment, 647, pp:99-109.

Yazdanpanah, M., Hayati, D., Hochrainer -Stigler, S. and Zamani, G. H. (2014). Understanding farmers' intention and behavior regarding water conservation in the Middle -East and North Africa: A case study in Iran. Journal of Environmental management, 135, pp: 63-72.