برآورد نیاز آبی محصولات کشاورزی در استان خوزستان

Subject Areas : Irrigation and Drainage

کاظم حمادی ¹ , فاطمه ذاکرحسینی ² , سید محسن حسین زاده ساداتی ³ , سروش اله دین ⁴

1 - هیدرولوژی و منابع آب سازمان آب و برق خوزستان
2 - رسوب شناسی و سنگ‌شناسی رسوبی سازمان آب و برق خوزستان
3 - کارشناس ارشد RS و GIS سازمان آب و برق خوزستان
4 - دانشجوی دکترای عمران- آب، سازمان آب و برق خوزستان

Received: 2013-10-26 Accepted : 2014-03-01 Published : 2014-05-01

Keywords:

Abstract :

یکی از گام های مؤثر در استفاده از منابع آب، برآورد صحیح مقدار آب مورد نیاز گیاهان می باشد، عدم برآورد صحیح این مقدار منجر به هدر رفت آب و عدم دستیابی به پتانسیل عملکرد مطلوب، کاهش پتانسیل تولید، تخریب منابع خاک با آبیاری زیاد و یا عدم آبشویی کافی و شور شدن خاک ها در اثر آبیاری کمتر از حد لزوم خواهد شد که این امر نهایتاً توسعه پایدار کشاورزی را به مخاطره خواهد انداخت. این مقاله با به کارگیری اطلاعات بیش از 40 ایستگاه، هواشناسی، تبخیرسنجی و سینوپتیک به محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه مرجع، بارندگی موثر، نیاز آبی گیاهان گندم، ذرت، نیشکر، هندوانه و گوجه پرداخته است و با اعمال راندمان های مختلف نیز نیاز آبی ناخالص محاسبه شد. از آن جایی که محاسبات به صورت نقطه ای و ایستگاهی انجام گرفته است؛ این یافته ها با استفاده از تکنیک های زمین آماری در محیط GIS در سطح استان خوزستان گسترش یافت. در نهایت نشان داده شد که بهبود مصرف در راندمان های پایین باعث کاهش نیاز آبی بیشتر نسبت به راندمان های بالاتر می شود و لذا مدیریت مصرف در گام های اولیه بازدهی بیش تری دارد.

References:

حمادی،ک.، ذاکری حسینی، ف و جامعی، م. (1388). بررسی پدیده تغییرات اقلیمی (دما) و تإثیر آن بر مصارف آب کشاورزی در جلگه خوزستان.  شورای تحقیقات آب- سازمان آب و برق خوزستان.

جامعی، م. (1388).  ارزیابی روش­های درون­یابی در برآورد منطقه­ای تبخیر و تعرق مرجع  و مقایسه با نتایج حاصل از تصاویر ماهواره­ای در دشت­های مرکزی و شمالی خوزستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 176ص.

میرزایی تختگاهی، ح.، معاضد، هادی. (1385). مقایسه روش­های مختلف برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل، همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی، دانشگاه شهید چمران اهواز.

Hemadi, K., Jamei, M., Zakerihosseini.F., (2011). Climate change and its effect on agriculture water requirement in Iran-Khuzestan plain, International Journal of Food, Agriculture & Environment, 9, 1, pp: 624-628.

Smith, M., Allen, R.G., Monteith, J.L., Perrier, A., Pereira, L., and Segeren, A. (1992). Report of the expert  consultation on procedures for  revision of FAO guidelines for prediction of crop water requirements  UN-FAO, Rome, Italy, 54p.