شناسایی عوامل کلیدی موفقیت همکاری های R&D با رویکردی به آینده در زنجیره تامین گروه مپنا
Subject Areas : Futurology
عباس
خمسه
1
(هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی)
Keywords: گروه مپنا, زنجیره تامین, تحقیق و توسعه, همکاری های تحقیق و توسعه, صنعت نیروگاهی,
Abstract :
صنایع نیروگاهی از جمله صنایع مادر می باشند که انجام R&D با دیدگاه آینده نگر بدلیل تغییرات سریع تکنولوژی های آن، امری حیاتی است. از طرفی به دلیل تنوع و حجم بالای R&D، بخشی از R&D در داخل زنجیره تامین این صنایع صورت می گیرد. در نهایت موفقیت محصولات نیروگاهی به شدت وابسته به همکاری های موجود و آتی موفق R&D در زنجیره تامین می باشد. گروه مپنا به عنوان تولید کننده محصولات نیروگاهی، در راستای کسب مزیت رقابتی و حضور در بازارهای جهانی نیازمند توسعه همکاری های R&D در زنجیره تامین خود با رویکردی آینده نگر می باشد. از آنجا که پژوهشی در این خصوص صورت نگرفته است، هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر موفقیت همکاری های R&D در زنجیره تامین گروه مپنا می باشد.. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از نوع روش توصیفی پیمایشی می باشد. عوامل موثر بر همکاری های تحقیق و توسعه در زنجیره تامین از مرورادبیات و نظر خبرگان زنجیره تامین استخراج شده و پرسشنامه تایید شده در جامعه خبرگان گروه مپنا توزیع و نتایج با روش های تحلیل عاملی تاییدی با معادلات ساختاری و نرم افزار PLS مورد بررسی قرار گرفته اند. در این پژوهش8 عامل کلیدی موفقیت در همکاری های R&D به همراه 25 شاخص شناسایی و تاییدگردید. بر اساس (ANP)، الویت اول عامل راهبری یکپارچه زنجیره تامین ، الویت دوم هوشمندی تکنولوژی و عوامل ویژگی شرکا، مدیریت تامین کنندگان، مدیریت مالی، مدیریت R&D ، تعهدات قانونی و مدیریت IT به ترتیب در الویتهای بعدی قرار گرفته اند.
منابع
Abdullah,A. Musa,R.2014.” The Effect of Trust and Information Sharing on Relationship Commitment in Supply Chain Management”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 130 ( 2014 ) 266 – 272
Badillo,E. Llorente,F. Moreno,R.” Cooperation in R&D, firm size and type of partnership:
Evidence for the Spanish automotive industry”. Universitat de Barcelona. Regional Quantitative Analysis Research Group.2014.Available: www.ub-irea.com
Beaumont,N. Baihaqi,I.Sohal,A.” Information Sharing in Supply Chains: A Survey of Australian Manufacturing”. International Review of Business Research Papers Vol. 4 No.2 March 2008 Pp.1-12
Becker,W. Dietz,J.” R&D Cooperation and Innovation Activities of Firms - Evidence for the German Manufacturing Industry”.Available: https://core.ac.uk/download/pdf/6928659.pdf
Bigliardi,B. Bottani,E. Galati,C.” Open innovation and supply chain management in food machinery supply chain: a case study”. International Journal of Engineering, Science and Technology Vol. 2, No. 6, 2010, pp. 244-255
Cucchiella,F. Adamo,I.” Issue on supply chain of renewable energy". Energy Conversion and Management 76 (2013) 774–780
Elvers, D. Song,C.” R&D Cooperation and Firm Performance – Evaluation of Partnering Strategies in the Automotive Industry”. Journal of Finance and Economics, 2014, Vol. 2, No. 5, 185-193
Faraj, S, and Badri, A,(2010), "Assess stability of rural areas based on network analysis, using the techniques Borda case study: city rural sciences. Journal of in Human Geographyaic Ensani. NO. 18.[Persian].
Feng,Y.2012.”System Dynamics Modeling for Supply Chain Information Sharing”. Physics Procedia 25(2012)1463-1469.Available online at: www.scincedirect.com
Haider,S. Heredero,C.” DETERMINANTS OF R&D COOPERATION:AN INSTITUTIONAL PERSPECTIVE”. 2012.Available: Available in: http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=86625395010
Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E., Tatham, R.(2006)."Multivariate Analysis (6th ed.)", New Jersey: Pearson Education Inc.
Harabi,N.” The Impact of Vertical R&DCooperation on Firm Innovation:An Empirical Investigation”. 2000.University of Applied Sciences Solothurn, School of Management, Series A: Discussion Paper 99-05
Jabalamoli, M, and Rezaifar, A,(2008)," Ranking in Project Risk, by Using of Prose's Multi Decision-Marking,
Faculty of Taconic, Version41,N. 7, Tehran.
Khamseh,A. Radfa,R. Moeini,E. Madani,H." A survey of the success of open innovation model application in Iran`s knowledge base corporation (Case Study: Biotechnology Corporation)". Indian Journal of Science and Technology. Vol:5 Issue:10 October 2012
Kobe,C." Technology Intelligence in the Front End of New Product Development".2001.Available: http://e-collection.library.ethz.ch/eserv/eth:8233/eth-8233-01.pdf
Marinagi,C. Trivellas,P. Reklitis,P.2014.” Information Quality and Supply Chain Performance: The Mediating Role of Information Sharing”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 175 ( 2015 ) 473 – 47
Montoya-Torres,J. Ortiz-Vargas,D.2014.” Collaboration and information sharing in dyadic supply chains: A literature review over the period 2000–2012”. Estudios Gerenciales 30 (2014) 343–354
Ralston,P.” Supply chain collaboration: A literature review and empirical analysis to investigate uncertainty and collaborative benefits in regards to their practical impact on collaboration and performance”. Dissertation of DOCTOR OF PHILOSOPHY.Lowa State University.2014.Available: http://lib.dr.iastate.edu/etd
Sabbaghi,A. Vaidyanathan,G. " Effectiveness and Efficiency of RFID technology in Supply Chain Management: Strategic values and Challenges". Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research. 2008.VOL 3 / ISSUE 2 / 71-81
Sambasivan,M. Loke,P. Abidin-Mohamed,Z." Impact of Knowledge Management in Supply Chain Management: A Study in Malaysian Manufacturing Companies".Knowledge and Process Management Volume 16 Number 3 pp 111–123 (2009)
ShahmariChatghieh,M. Haapasalo,H. Distanont,A." A Comparison of R&D Supply Chains and Service and Manufacturing Supply Chains".International Journal of Synergy and Research.2017. http://ijsr.journals.umcs.pl
Sharabiani,M. Radfa,R. Abedi,Z. Madani,H. Khamseh,A." Technology Transfer Suitable Pattern In The Field Of Environmental Biotechnology In Iran".Advances in Environmental Biology, 6(7): 1950-1956, 2012
Soosay,C. Hyland.P. Ferrer,M.” Supply chain collaboration: capabilities for continuous innovation”. Supply Chain Management: An International Journal 13/2 (2008) 160–169
SUPPLY CHAIN INNOVATION: STRENGTHENING AMERICA’S SMALL MANUFACTURERS.
The Executive Office of the President and the U.S. Department of Commerce.2015.Available: http://www.esa.doc.gov/sites/default/files/supply_chain_innovation_report.pdf
Veugelers,R. Cassiman,B.” R&D Cooperation between Firms and Universities Some empirical evidence from Belgian manufacturing”.2014.Available: http://webprofesores.iese.edu/bcassiman/RDcoopunivaugust10-04.pdf
Wilding,R. Humphries,A." Understanding collaborative supply chain relationships through the application of the Williamson Organisational Failure Framework".International Journal of Physical Distribution and Logistics Management.Vol 36.Issue 4.p 309-329(2006)
Wu,B.Gu,X.Wu,D.Zhou,Q.”Cooperative R&D Contract of Supply Chain Considering The Quality of Product Innovation”.International Journal of Simul model 15(2016),2,341-351
Xu,L. Liang,D. Duan,Z. Xiao,X.” Stability Analysis of R&D Cooperation in a Supply Chain”. Hindawi Publishing Corporation Mathematical Problems in Engineering Volume 2015, Article ID 409286, 10 pages
Zare,K. Mehri-Tekmeh,J. Karimi,S.” A SWOT framework for analyzing the electricity supply chain using an integrated AHP methodology combined with fuzzy-TOPSIS". INTERNATIONAL STRATEGIC MANAGEMENT REVIEW 3 (2015) 66–80
Zhang,X.” Supply Chain Management Model of Garment Company With R&D Perspective”. Metallurgical and Mining Industry. No.11 — 2015
Zhou. Benton. "Supply Chain Practice & Information Sharing".2007. Journal of Operation Management 25. www.elsevier.com
_||_شناسايي عوامل کلیدی موفقيت همکاري هاي R&D با رویکردی به آینده در زنجيره تامين گروه مپنا
همکار و داور محترم:
باتشکر از راهنمایی حضرتعالی که کاملا بجا مطرح گردیده بود، متن و عنوان به نحوی تغییر یافت که با یکدیگر همخوانی داشته باشند
با تشکرفراوان
چکيده
صنايع نيروگاهي از جمله صنايع مادر مي باشند که انجام R&D با دیدگاه آینده نگر بدليل تغييرات سريع تکنولوژي هاي آن، امري حياتي است. از طرفي به دليل تنوع و حجم بالاي R&D، بخشي از R&D در داخل زنجيره تامين اين صنايع صورت مي گيرد. در نهايت موفقيت محصولات نيروگاهي به شدت وابسته به همکاري هاي موجود و آتی موفق R&D در زنجيره تامين مي باشد. گروه مپنا به عنوان توليد کننده محصولات نيروگاهي، در راستاي کسب مزيت رقابتي و حضور در بازارهاي جهاني نيازمند توسعه همکاري هاي R&D در زنجيره تامين خود با رویکردی آینده نگر مي باشد. از آنجا که پژوهشي در اين خصوص صورت نگرفته است، هدف اين پژوهش شناسايي عوامل موثر بر موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا می باشد.. اين پژوهش از حيث هدف کاربردي و از نوع روش توصيفي پيمايشي مي باشد. عوامل موثر بر همکاري هاي تحقيق و توسعه در زنجيره تامين از مرورادبيات و نظر خبرگان زنجيره تامين استخراج شده و پرسشنامه تاييد شده در جامعه خبرگان گروه مپنا توزيع و نتايج با روش هاي تحلیل عاملی تاییدی با معادلات ساختاری و نرم افزار PLS مورد بررسی قرار گرفته اند. در اين پژوهش8 عامل کليدي موفقيت در همکاري هاي R&D به همراه 25 شاخص شناسايي و تاییدگرديد. بر اساس فرآیند تحلیل شبکه ای(ANP)، الويت اول عامل راهبري يکپارچه زنجيره تامين ، الويت دوم هوشمندي تکنولوژي و عوامل ويژگي شرکا، مديريت تامين کنندگان، مديريت مالي، مديريت R&D ، تعهدات قانوني و مديريت IT به ترتيب در الويتهاي بعدي قرار گرفته اند.
واژگان کليدي: تحقيق و توسعه1، همکاري هاي تحقيق و توسعه2، زنجيره تامين3، صنعت نيروگاهي4، گروه مپنا5
1.مقدمه
امروزه، سازمان ها به منظور رويارويي با رقابت جهاني، نياز به مديريت مناسب و و زنجيره تامين دارند(فنگ،2012). صنايع نيروگاهي از مهمترين صنايع در جهان به شمار مي روند که بصورت مداوم تکنولوژي هاي آن در حال تغيير و پيشرفت مي باشد و اين امر تنها با انجام R&D ميسر مي باشد. از آنجا که تنوع تکنولوژي ها در اين صنايع بسيار بالا مي باشد، لذا جهت انجام R&D نياز به همکاري شرکت هاي تکنولوژي محور در يک زنجيره تامين کارآمد مي باشد. همچنین جهت مدیریت مناسب و بهتر زنجیره تامین همکاری های R&Dکه منشا بوجود آمدن نوآوری ها و تکنولوژی های موردنیاز است، توجه به آینده در تشکیل این شبکه همکاری امری ضروریست.
نيمه اول دهۀ هشتاد (۱۳۸۵-۱۳۸۱) ميزانِ ساختِ تجهيزات نيروگاهي در کشور ايران به حدي رسيد که نه تنها خاطرِ مسئولان کشور از خودکفايي در صنعتِ برق آسوده شد بلکه نياز کشور به انرژي استراتژيک برق مرتفع گرديد و اين صنعت در برابر اعمالِ تحريم‌هاي دشوار مصون ماند. با دستيابي به اين موفقيت، چشم‌اندازي جديد براي گروه مپنا ترسيم گرديد که فراتر از سازندۀ اصلي محصولات و تجهيزات عمل نموده وِ به عنوان طراحِ محصولاتِ نيروگاهي مطرح گردد. شکل گيري واحدهاي تحقيق و توسعه بر اين اساس، در دستور کار قرار گرفت تا کسبِ توانمندي‌هاي علمي و تکنولوژيک براي توسعۀ محصولات جديد و بهبود محصولاتِ فعلي تحقق يابد. گروه مپنا در اين راستا بايستي به سطحي از توانمندي برسد که نه تنها محصولاتي را با نام تجاري خود عرضه دارد، بلکه از قابليت يکپارچه‌سازي تجهيزات نيروگاهي به منظور احداث يک نيروگاه برخوردار شود و در زمرۀ يکپارچه‌سازان محصولات بزرگ و پيچيده ياLCSI قرار گيرد. تحقق اهداف مرتبط با تنوع بخشي به سبد محصولات گروه مپنا، مستلزم کسبِ دانش فني طراحي و تکنولوژي‌هاي توليد در گروه مي باشد و براي انجام چنين امر مهمي نياز به بهره گيري از زنجيره تامين R&D مي باشد. اين پژوهش با هدف شناسايي و الویت بندی عوامل موثر بر همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا شکل گرفته است. با توجه به اينکه تاکنون پژوهشي در خصوص عوامل موثر بر همکاري هاي R&D در صنايع تجهيزات نيروگاهي و بطور خاص در گروه مپنا صورت نگرفته است، لذا اين پژوهش داراي نوآوري مي باشد و نتايج آن براي گروه مپنا و ساير صنايع تجهيزات نيروگاهي قابل استفاده مي باشد.
2.مرور ادبيات
زنجيره تامين شامل همه فعاليت هاي مرتبط با آماده سازي محصولات از مواد خام تا توزيع کالاهاي نهايي مي شود که در اين فرآيند جريان اطلاعات و منابع مالي نيز وجود دارند(بيامونت و بيهقی،2008). علاوه بر اين، مديريت زنجيره تامين دربرگيرنده يکپارچگي در توسعه محصولات، مديريت تقاضا، برنامه ريزي و پيش بيني، مديريت موجودي، افرايش سرعت توزيع کالاها و خدمات و بهبود يکپارچگي اطلاعات مي باشد(شربيانی و همکاران،2012).
يکي از مواردي که نوآوري را در زنجيره تامين تسهيل و هدايت مي کند، مديريت دانش است که از اهميت زيادي براي کسب مزيت رقابتي شرکت ها برخوردار است(ويلدينگ وهومفريس،2006). هم چنين، نوآوري در صنعت از جمله عوامل موفقيت در علم و تکنولوژي محسوب مي شود(خمسه و همکاران ،2012). همان طور که سازمان ها به دنبال کسب مزيت رقابتي هستند، زنجيره تامين با مسائلي از قبيل کاهش هزينه هاي توليد، بهبود کيفيت روبرو هستند که نيازمند مشارکت و همکاري دربخش هاي مختلف زنجيره تامين مي باشد(باديلو و همکاران ،2014). زنجيره تامين يکپارچه نشان دهنده ارتباطات از جمله همکاري، اعتماد و مشارکت بين بخش هاي مختلف زنجيره تامين است(صباغی و وايديانتان،2008).
همکاري بين شرکاي زنجيره تامين، روش مهمي جهت دستيابي به مزيت رقابتي بوده و تسهيم اطلاعات بين اعضاي اين زنجيره از اصول ضروري محسوب مي گردد(ژو ،2007 و شاهمری و همکاران ،2017). از جمله اين همکاري ها مي توان به همکاري تامين کنندگان در فعاليت هاي R&Dاشاره نمود(باديلو وهمکاران ،2014 و سمباسيوان وهمکاران ،2009). علاوه براين، نوآوري در شرکت ها از طريق تعامل با بازيگران خارج از سازمان اتفاق مي افتد و در اين راستا ارتباطات و مشارکت با شرکا، عملکرد زنجيره تامين شرکت را اثربخش تر خواهد نمود(حربي ،2000 و ماريناگی و همکاران ،2015 و نوآوری زنجيره تامين ،2015). در فرآيند نوآوري باز نيز که منابع داخلي و خارجي به شروع پروژه ها کمک مي کنند، R&D خارجي ارزش بيشتري ايجاد مي کند. در صنعت نيروگاهي نيز مديريت زنجيره تامين از اهميت بسياري برخوردار است. چالش هاي توسعه اي و مهم مرتبط با انرژي در زنجيره تامين به عواملي مانند ظرفيت زنجيره تامين و محدوديت هاي فناوري برمي گردد(زارع وهمکاران ،2015). با توجه به اين که توليدکنندگان و تامين کنندگان با کمبود قابليت هاي فناورانه و منابع و دانش روبرو هستند و نوآوري ها معمولا گران و زمان بر هستند، همکاري هاي R&D به آن ها کمک زيادي خواهد نمود(ژانگ،2015). يکي از هدف هاي همکاري هاي R&D کاهش هزينه ها، کاهش خطرات و کسب منابع بيشتر است. اين نوع همکاري مي تواند منجر به افزايش موفقيت فناوري هاي جديد شده و هم چنين عامل مهمي در موفقيت هاي اقتصادي به شمار مي رود. دستيابي به شايستگي هاي گوناگون و توسعه محصولات و افزايش جريان اطلاعات براي کاهش عدم اطمينان در مشارکت ها از ديگر مزيت همکاري هاي R&D محسوب مي شوند(الورز و سونگ ،2014). اگر فناوري هاي محوري داخلي با فناوري هاي محوري خارجي تکميل نشوند، شايستگي محوري سازمان ها که در اثر فعاليت هاي R&D به دست مي آيند، ممکن است از بين بروند. هوشمندي تکنولوژي از جمله مواردي است که فناوري هاي بالقوه تامين کنندگان را براي توسعه پروژه ها تعيين مي کند(کوبه،2001). جنبه هاي استراتژيک R&D ، سازمان را به سوي نوآوري و ايجاد شبکه اي از شرکا در زمينه نوآوري هدايت مي کند. مديريت فعاليت هاي R&D که منجر به نوآوري در محصول مي شود، به عنوان فرآيند استراتژيک مهمي در بين ديگر فعاليت هاي سازمان به شمار مي آيد(سوسای و همکاران ،2008). مطالعات نشان داده است که در نتيجه همکاري شرکا در زنجيره تامين،R&D به خصوص در حوزه سرمايه گذاري مشترک در حمايت از نوآوري پايدار بهبود يافته است(بيادو وهمکاران ،2014وبکر و ديتز). برون سپاري R&D از مواردي است که به تسهيل نوآوري شرکت ها کمک مي کند؛ به طوري که همکاري هاي R&D ايجاد شبکه دانشي، تسهيم هزينه و ريسک را تسهيل مي کند(زو و همکاران ،2015). علاوه بر اين که مسائل برون سپاري R&D در زنجيره تامين محرک نوآوري هستند، زماني که شرکت هاي زيادي در فرآيند R&D مشارکت دارند، موفق تر عمل مي کنند(کوچيلا و آدامو،2013). کاهش عدم اطمينان و کاهش زمان توسعه از جمله مزيت هاي همکاري R&D است(وگلرز و کاسيمن،2014 ). همکاري هاي R&D براساس انواع مشارکت هاي جمعي به دو بخش افقي و عمودي تقسيم بندي مي شوند. مطالعات نشان مي دهند که همکاري R&D عمودي مناسب نبوده و شرکت هاي پايين دستي قراردادها را ناديده مي گيرند. هم چنين نشان داده شده است که سرريزهاي دانشي و هزينه R&D بر بازدهي شرکت نقش دارند. به طوري که هنگامي که سطح سرريز دانشي پايين و يا هزينه هاي R&D بالا است، براي ثابت نگه داشتن قرارداد همکاري مکانيسم تنبيه ممکن است اثربخش باشد(زو وهمکاران،2015). در شرکت هاي کوچک با توجه به اين که سرمايه و کارکنان کمتري براي فعاليت هاي نوآوري و مشکلاتي در رابطه با منابع کم و مسائل مالي براي سرمايه گذاري در بخش R&D يا پذيرش فناوري جديد دارند، همکاري ها مي تواند در اين موارد از طريق پروژه هاي مختلف به آن ها کمک کند. از ديگر مزيت هاي همکاري هاي R&D در شرکت هاي بزرگ دستيابي به فناوري هاي جديد و توسعه محصولات است(ژانگ ،2015و وو وهمکاران ،2016). مطالعه اي نشان داده است که همکاري هاي R&D بر شدت فعاليت هاي آلماني نيز تاثير داشته است(رالستون،2014). براين اساس، بررسي عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين از اهميت زيادي برخوردار است. از جمله عواملي که در موفقيت همکاري ها تاثير دارد مي توان به اهداف مشخص، حمايت مديريت، درجه بالاي اعتماد، تطبيق شرکا و سرمايه گذاري از هر دو طرف اشاره نمود(الورز،2014). جايگاه اجتماعي، اعتبار(شهرت) شرکت ها و اعتماد بين دو شرکت هنگام همکاري بسيار مهم است(باديو وهمکاران ،2014وبکر وديتز). در همکاري ها، اندازه شرکت داراي اهميت ويژه اي است؛ به خصوص براي دانشگاه ها و مراکز تکنولوژيک. هم چنين، شدت فعاليت هاي R&D، پتنت ها، جايگاه علمي صنعت، داشتن حمايت مالي از طرف دولت ملي و محلي و حفاظت قانوني از جمله مواردي هستند که بر موفقيت همکاري هاي R&Dتاثيرگذار هستند(هايدر وهردرو ،2012وژانگ ،2015). علاوه براين، موفقيت R&D بستگي به سازماني که محيط تحقيق را براي دستيابي به دانش و انتقال تکنولوژي به وجود مي آورد، دارد. اگر حقوق مالکيت فکري به خوبي تعريف نگردد، موقعيت رقابتي شرکت ها مي تواند دچار تهديد شود. بنابراين، با توجه به نقشي که همکاري هاي R&D در خلق دانش و سرريزهاي دانشي به خصوص در برخورد و همکاري با مشتريان و رقبا دارند، در مواردي مانند کشف فناوري جديد، حقوق مالکيت فکري از اهميت زيادي برخوردار است(بيگلياردی و همکاران ،2010).
3. روش پژوهش
اين پژوهش از حيث هدف کاربردي و از نوع روش توصيفي پيمايشي مي باشد. براي گردآوري داده ها از دو روش کتابخانه اي و ميداني استفاده شده است و از ابزار پرسشنامه و مصاحبه بهره گرفته شده است. در اين پژوهش با مطالعه ادبيات موضوع و جمع بندي پژوهش هاي انجام شده و نيز نظرات خبرگان، تعداد 8 عامل و 29 شاخص کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا شناسايي و پرسشنامه پژوهش طراحي شد. ضريب آلفاي کرونباخ بدست آمده توسط نرم افزار SPSS برابر 0.894 مي باشد که حاکي از پايايي مناسب و همبستگي دروني بين سوالات و در نتيجه وجود پرسش هاي همگن مي باشد. روايي پرسشنامه ها نيز با قضاوت خبرگان مورد تاييد قرار گرفت. پرسشنامه بين جامعه آماري که 35 نفر از مديران و کارشناسان گروه مپنا که داراي تخصص هاي مرتبط با تکنولوژي و R&D مي باشند توزيع و جمع آوري گرديد و با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاري و نرم افزار PLS Smart مدل پژوهش مورد برازش قرار گرفت. با توجه به محدود بودن خبرگان، از روش تمام شماري در اين پژوهش استفاده شده است.
مدل پژوهش که از مرور ادبيات و پژوهشهاي انجام شده و نيز نظر خبرگان گروه مپنا حاصل گرديد، مطابق شکل 1مي باشد.
شکل(1) مدل پژوهش
4.يافته هاي پژوهش
· شناسایی عوامل کلیدی موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا
نتايج جهت اعتبارسنجي مدل پژوهش با Smart Pls مورد تحليل قرار گرفت که در نهايت مدل پژوهش به صورت شکل 2 که نشان دهنده مدل اندازه گيري انعکاسي اوليه پژوهش همراه با ضرايب بارهاي عاملي و شکل 3 که نشان دهنده مدل اندازه گيري انعکاسي پژوهش بعد از برازش همراه با ضرايب معناداري Z است. کليه شاخص هايي که داراي بار عاملي کمتر از 0.7 هستند از مدل پژوهش حذف مي شوند( هير،2006) که باتوجه به شکل 2 براي همگن بودن مدل پژوهش 4 شاخص از 29 شاخص که بار عاملی زیر 0.7 داشتند، حذف گرديد و 25 شاخص هاي نهايي در جدول 1 آمده اند.
شکل(2) مدل اندازه گيري اوليه پژوهش همراه با ضرايب بارهای عاملي شکل (3) مدل اندازه گيري پژوهش بعد از برازش همرا با ضرايب معنا داريZ
جدول (1) شاخصهاو عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا با رویکرد آینده نگر
عوامل | شاخص | کد | بار عاملي | r2 بعد از اصلاح |
مديريت IT ITM | زير ساخت سخت افزاري برای گسترش همکاری های آتی | ITM1 | 0.770 | 0.592 |
زيرساخت نرم افزاري يکپارچه برای گسترش همکاری های آتی | ITM2 | 0.998 | 0.996 | |
شبکه سازي و امنيت شبکه ارتباطي زنجیره تامین | ITM3 | 0.815 | 0.664 | |
مديريت مالي FM | وجود حمايت مالي از طرف دولت | FM1 | 0.788 | 0.620 |
تامين منابع مالي R&D با رویکردی آینده نگر | FM2 | 0.769 | 0.591 | |
ميزان سرمايه گذاري شرکتها | FM3 | 0.710 | 0.504 | |
راهبري يکپارچه زنجيرهINC
INC | برنامه ريزي فعاليت ها ي مشترک R&D | INC1 | 0.884 | 0.781 |
برگزاري جلسات راهبري بين شرکتها | INC2 | 0.814 | 0.662 | |
تعيين اهداف مشخص و مشترک بارویکردی به آینده | INC3 | 0.719 | 0.516 | |
مديريت يکپارچه فعاليت هاي R&D با دیدگاه آینده نگر | INC4 | 0.864 | 0.746 | |
مديريت تامين کنندگان SM | شناسايي تامين کنندگان R&D | SM1 | 0.719 | 0.516 |
سيستم انتخاب تامين کنندگان R&D | SM2 | 0.995 | 0.990 | |
ارزيابي تامين کنندگان R&D | SM3 | 0.740 | 0.547 | |
مديريت R&D RDM | ارزيابي پروژه هاي R&D | RDM1 | 0.896 | 0.802 |
بکارگيري استانداردهاي مشترک | RDM3 | 0.830 | 0.688 | |
تعريف سبد پروژه R&D با رویکردی آینده نگر | RDM5 | 0.745 | 0.555 | |
هوشمندي تکنولوژي TI
| مديريت دانش و سرريزهاي آن | TI1 | 0.817 | 0.667 |
مديريت استراتژيک R&D | TI2 | 0.764 | 0.583 | |
مديريت نوآوري با دیدگاه آینده نگر | TI3 | 0.787 | 0.619 | |
مديريت تکنولوژي | TI4 | 0.811 | 0.657 | |
تعهدات قانوني LC | تسهيم منافع مالي R&D بين شرکت ها | LC1 | 0.935 | 0.874 |
تسهيم منافع غير مالي R&D بين شرکت ها | LC2 | 0.844 | 0.712 | |
ويژگي شرکا PC | اندازه شرکت ها | PC1 | 0.958 | 0.917 |
اعتماد بين شرکاي زنجيره | PC2 | 0.873 | 0.762 | |
اعتبار شرکت هاي زنجيره تامين | PC3 | 0.792 | 0.627 |
خلاصه نتايج کليه آزمونهاي PLS جهت تایید عوامل و شاخص ها، در جدول 2 آمده است. درنهايت شکل 4 مدل ساختاري در حالت تخمين ضرايب مسير و شکل 5 مدل ساختاري در حالت معناداري ضرايب مسير را نشان مي دهد.
شکل (4) مدل ساختاري در حالت تخمين ضرايب مسير (استاندارد) شکل(5) مدل ساختاري در حالت معناداري ضرايب مسير
جدول (2) خلاصه نتايج آزمونهاي برازش مدل پژوهش
نتيجه آزمون | معيار پذيرش | نوع آزمون | مدل | ||
حذف 4 شاخص با بار عاملي زير 0.7 | بارهاي عاملي کليه شاخصها بزرگتر از 0.7 باشد | آزمون همگن بودن |
تحليل مدل اندازه گيري انعکاسي | ||
تاييد براي کليه عوامل | بزرگتر از 0.7 | آلفاي کرونباخ | آزمون پايايي
| ||
تاييد براي کليه عوامل | بزرگتر از 0.7 | پايايي ترکيبي | |||
تاييد براي کليه عوامل | بزرگتر از 0.5 | پايايي شتراکي | |||
تاييد براي کليه شاخصها | مقدار t.value بزرگتر از قدر مطلق 1.96 باشد | معنا داري |
روايي همگرا
|
آزمون روايي
| |
تاييد براي کليه شاخصها | کليه بارهاي عاملي بعد از برازش بزرگتر از 0.7 باشند | همگن بودن | |||
تاييد براي کليه عوامل | بزرگتر از 0.5 | AVE | |||
تاييد براي کليه عوامل | پايايي ترکيبي براي کليه عوامل بزرگتر از AVE باشد | CR>AVE | |||
تاييد براي کليه شاخصها | بار عاملي تمامي متغيرهاي مشاهده پذير در متغير پنهان متناظرش از ساير متغيرها بزرگتر باشد. | تست بارهاي عرضي |
روايي واگرا | ||
تاييد براي کليه عوامل | جذر AVE براي هرعامل بيشتر از همبستگي آن عامل با ساير عامل هاي انعکاسي در مدل بوده است | تست فورنل لارکر | |||
کيفيت مدل اندازه گيري براي عوامل FM,INC,ITM,TI متوسط و براي ساير متغيرها قوي مي باشد. | ضريب تغييرات شاخص اشتراکي با سه مقدار 0.02 ضعيف، 0.15 متوسط 0.35 قوي | تست کيفيت مدل اندازه گيري | |||
تاييد براي کليه روابط پژوهش | مقادير t.value براي کليه روابط ميان متغيرهاي مستقل و وابسته بزرگتر از قدر مطلق 1.96 باشد | ضريب معناداري | تحليل مدل ساختاري | ||
0.890 =R2 که نشان دهنده ضريب تعيين قوي مدل پژوهش مي باشد. | مقادير ضريب تعيين : 0.67 قوي، 0.33 متوسط، 0.19 ضعيف | ضريب تعيين R2 | |||
Q2= 0.882که نشان دهنده پيش بيني قوي مدل پژوهش مي باشد. | مقدار Q2 با قدرت پيش بيني: 0.35 قوي، 0.15 متوسط، 0.02 ضعيف | ارتباط پيش بين Q2 | |||
GOF=0.42 برازش مناسب مدل کلي تأييد مي شود | مقدار اين شاخص با سه مقدار: 0.35 قوي، 0.15 متوسط، 0.02 ضعيف | GOF | تحليل مدل کلي | ||
با توجه به عوامل و شاخص های تاییده شده با تحلیل عاملی، مدل نهايي پژوهش به صورت شکل6 حاصل گرديد.
شکل (6) عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا
· الويت بندي عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا
براي الويت بندي عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا از فرآيند تحليل شبکه اي ANP استفاده نموده ايم و براي اين کار از نظر 5 نفر از خبرگان گروه مپنا استفاده نموده ايم و پس از تکميل پرسشنامه هاي مقايسات زوجي توسط آنها براي تجميع پرسشنامه ها از ميانگين هندسي استفاده نموده و نتايج را در نرم افزار Super Decisions وارد نموديم. روايي پرسشنامه هاي مقايسات زوجي با استفاده از قضاوت خبرگان تاييد گرفته است و با توجه به اينکه در کليه موارد خروجي نرم افزار ضريب ناسازگاري زير 0.1 را نشان مي دهد ، لذا پايايي نيز برقرار مي باشد.
با استفاده از مدل مفهومي تحقيق، خوشه هاي اصلي مدل ( که همان اهداف همکاري هاي R&D در زنجيره تامين مي باشند) تشكيل شده و درون هر خوشه مجموعه اي از شاخص ها تایید شده با تلیل عاملی، قرار دارند كه به عنوان گره داراي رابطه هستند، و همچنين با گره هاي درون ساير خوشه ها نيز داراي رابطه مي باشند. شكل 7 ساختار مدل ANP و نوع رابطه ميان مؤلفه ها را در درون نرم افزار Super Decision در اين پژوهش را نمايش مي دهد.
شکل(7) شبکه ANP جهت الویت بندی عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا
تعيين وزن نسب در ANP شبيه به AHP است. به عبارتي از طريق مقايسات زوجي مي توان ميزان نسبي معيارها و زير معيارها را مشخص كرد(جبل عاملی و رضایی فرد،2008). در اين پژوهش وزن دهي به معيارها و شاخص هاي مدل ANP بر اساس نتايج پرسشنامه خبره كه در تحليل هاي شبكه اي و تصميم گيري چند معياره استفاده مي شود، انجام گرفته است. روش وزن دهي به معيارها در مدل ANP بر اساس دامنه عددي 1 تا 9 مي باشد. در اين روش شبكه را به شاخه هاي كوچكتر تقسيم كرده و تك تك عناصر هر شاخه مانند i را نسبت به يك عنصر در شاخه j ام مقايسه زوجي را تشكيل مي دهيم (فرج و بدری،2010).
بر اساس مقايسه زوجي كه در مرحله قبل انجام شد. سوپر ماتريس وزني تشكيل شده و وزن هر معيار و شاخص تعريف شده و مشخص گردید. در واقع هر ستون سوپر ماتريس از چند بردار ويژه تشكيل مي شود كه جمع بردارها وزن نسبي معيارها و شاخص ها را مشخص مي نمايد.
در نمودار 1 نتايج مربوط به وزن عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا در نرم افزار Super Decision آمده است.
.
نمودار (1) الويت بندي عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا با ANP
5. بحث و نتيجه گيري
اين پژوهش به منظور شناسايي عوامل کليدي همکاري هاي R&Dبا رویکرد آینده نگر در گروه مپنا که مهمترين و بزرگترین توليد کننده تجهيزات نيروگاهي در ایران و منطقه مي باشد، انجام شده است. نتايج اين پژوهش مي تواند در اثربخشي زنجيره تامين R&Dگروه مپنا و نيز شناخت و بهبود عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي آتی R&D در اين زنجيره مفيد واقع شود.
در اين پژوهش8 عامل و 25 شاخص شناسايي و نهایی گرديد. نتايج پژوهش نشان دهنده آن است که هر 8 عامل : مديريت IT، مديريت مالي، راهبري يکپارچه زنجيره تامين، مديريت R&D، مديريت تامين کنندگان، هوشمندي تکنولوژي، تعهدات قانوني و ويژگي شرکا اثر معني داري را روي عوامل کليدي موفقيت همکاري هاي R&D در زنجيره تامين گروه مپنا دارند. همچنين براساس يافته هاي پژوهش شاخصهايي که داراي r2 بيشتري هستند، سهم بالاتري درتبين واريانس و تقويت و پيش بيني رفتار عوامل مربوطه دارند، لذا مستلزم توجه بيشتري در همکاري هاي R&D مي باشند. با توجه به نتايج جدول 1 و شکل 2 نتايج و پيشنهادات ذيل حاصل مي گردد:
در عامل مديريت IT ، شاخص زيرساخت نرم افزاري يکپارچه ( ITM2 ) ، داراي بالا ترين r2مي باشد، لذا گروه مپنا جهت تقويت اين شاخص بایستی از ERP:SAP در کل زنجيره تامين استفاده نماید. در عامل مديريت مالي، شاخص وجود حمايت مالي از طرف دولت ( FM1) ، داراي بالاترين r2 مي باشد ، از اینرو با توجه به اهميت گروه مپنا براي دولت ايران، حمايت ها مالي و مشوق هاي خاص جهت تقويت زنجيره تامين R&D می بایست صورت گيرد. همچنین در عامل راهبري يکپارچه زنجيره تامين، شاخص برنامه ريزي فعاليت ها ي مشترک R&D (INC1 ) بيشترين سهم را در تبيين اين عامل دارا مي باشد، بنابراین گروه مپنا جهت تقويت اين شاخص، در تعريف سبد پروژه هاي R&D به فعاليت هاي مشترک و نحوه برنامه ريزي و تعيين تقدم و تاخر اين فعاليتهاي هم افزا ، می بایست توجه ويژه اي نمايد.
در عامل مديريت تامين کنندگان، شاخص سيستم انتخاب تامين کنندگان R&D ( SM2 ) داراي بالاترين r2 مي باشد، جهت تقويت اين شاخص گروه مپنا بایستی با توجه به معيارهاي تقويت کننده همکاري ها و نيز توانمندي و ظرفيت جذب شرکتها اقدام به انتخاب تامين کنندگان نمايد. از سوی دیگر در عامل مديريت R&D، شاخص ارزيابي پروژه هاي R&D (RDM1) داراي بالاترين r2 مي باشد، جهت تقويت اين شاخص گروه مپنا از شاخص هاي مناسب مانند نرخ بازگشت سرمايه و نيز شاخص هاي آينده نگر نظير افزايش ظرفيت دانش زنجيره تامين جهت ارزيابي پروژه هاي R&D می بایست استفاده نمايد. در عامل هوشمندي تکنولوژي بيشترين r2 مربوط به شاخص مديريت دانش و سرريزهاي آن (TI1) مي باشد. در راستای تقويت اين شاخص گروه مپنا می بایست اقدام به استقرار سيستم مديريت دانش و نيز بکارگيري فرآيندهاي دانشي در کل زنجيره تامين نمايد.
در عامل تعهدات قانوني، شاخص تسهيم منافع مالي R&D بين شرکت ها(LC1) داراي بالاترين سهم در تقويت اين عامل مي باشد، در این زمینه گروه مپنا در قراردادهاي همکاري شرکت هاي زنجيره تامين، اين شاخص را با شفافيت بيشتري در قراردادها بایستی لحاظ نماید. در نهایت در عامل ويژگي شرکا، شاخص اندازه شرکت ها (PC1) ، داراي بالاترين r2 مي باشد. گروه مپنا جهت تقويت اين شاخص از شرکت هاي کوچک و متوسط فعال در زمينه R&D که از چابکي بيشتري برخوردارند، بایستی در زنجيره تامين استفاده نمايد.
بر اساس نتايج حاصل از ANP، از بين8عامل بر اساس نظر خبرگان، بایستی الویت اول عامل راهبري يکپارچه زنجيره تامين، الویت دوم هوشمندي تکنولوژي و الویت سوم ويژگي شرکا، مديريت تامين کنندگان،مديريت مالي، مديريت R&D ،تعهدات قانوني و مديريت IT به ترتيب در الویت هاي بعدي توجه قرار گیرند.
منابع
Abdullah,A. Musa,R.2014.” The Effect of Trust and Information Sharing on Relationship Commitment in Supply Chain Management”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 130 ( 2014 ) 266 – 272
Badillo,E. Llorente,F. Moreno,R.” Cooperation in R&D, firm size and type of partnership:
Evidence for the Spanish automotive industry”. Universitat de Barcelona. Regional Quantitative Analysis Research Group.2014.Available: www.ub-irea.com
Beaumont,N. Baihaqi,I.Sohal,A.” Information Sharing in Supply Chains: A Survey of Australian Manufacturing”. International Review of Business Research Papers Vol. 4 No.2 March 2008 Pp.1-12
Becker,W. Dietz,J.” R&D Cooperation and Innovation Activities of Firms - Evidence for the German Manufacturing Industry”.Available: https://core.ac.uk/download/pdf/6928659.pdf
Bigliardi,B. Bottani,E. Galati,C.” Open innovation and supply chain management in food machinery supply chain: a case study”. International Journal of Engineering, Science and Technology Vol. 2, No. 6, 2010, pp. 244-255
Cucchiella,F. Adamo,I.” Issue on supply chain of renewable energy". Energy Conversion and Management 76 (2013) 774–780
Elvers, D. Song,C.” R&D Cooperation and Firm Performance – Evaluation of Partnering Strategies in the Automotive Industry”. Journal of Finance and Economics, 2014, Vol. 2, No. 5, 185-193
Faraj, S, and Badri, A,(2010), "Assess stability of rural areas based on network analysis, using the techniques Borda case study: city rural sciences. Journal of in Human Geographyaic Ensani. NO. 18.[Persian].
Feng,Y.2012.”System Dynamics Modeling for Supply Chain Information Sharing”. Physics Procedia 25(2012)1463-1469.Available online at: www.scincedirect.com
Haider,S. Heredero,C.” DETERMINANTS OF R&D COOPERATION:AN INSTITUTIONAL PERSPECTIVE”. 2012.Available: Available in: http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=86625395010
Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E., Tatham, R.(2006)."Multivariate Analysis (6th ed.)", New Jersey: Pearson Education Inc.
Harabi,N.” The Impact of Vertical R&DCooperation on Firm Innovation:An Empirical Investigation”. 2000.University of Applied Sciences Solothurn, School of Management, Series A: Discussion Paper 99-05
Jabalamoli, M, and Rezaifar, A,(2008)," Ranking in Project Risk, by Using of Prose's Multi Decision-Marking,
Faculty of Taconic, Version41,N. 7, Tehran.
Khamseh,A. Radfa,R. Moeini,E. Madani,H." A survey of the success of open innovation model application in Iran`s knowledge base corporation (Case Study: Biotechnology Corporation)". Indian Journal of Science and Technology. Vol:5 Issue:10 October 2012
Kobe,C." Technology Intelligence in the Front End of New Product Development".2001.Available: http://e-collection.library.ethz.ch/eserv/eth:8233/eth-8233-01.pdf
Marinagi,C. Trivellas,P. Reklitis,P.2014.” Information Quality and Supply Chain Performance: The Mediating Role of Information Sharing”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 175 ( 2015 ) 473 – 47
Montoya-Torres,J. Ortiz-Vargas,D.2014.” Collaboration and information sharing in dyadic supply chains: A literature review over the period 2000–2012”. Estudios Gerenciales 30 (2014) 343–354
Ralston,P.” Supply chain collaboration: A literature review and empirical analysis to investigate uncertainty and collaborative benefits in regards to their practical impact on collaboration and performance”. Dissertation of DOCTOR OF PHILOSOPHY.Lowa State University.2014.Available: http://lib.dr.iastate.edu/etd
Sabbaghi,A. Vaidyanathan,G. " Effectiveness and Efficiency of RFID technology in Supply Chain Management: Strategic values and Challenges". Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research. 2008.VOL 3 / ISSUE 2 / 71-81
Sambasivan,M. Loke,P. Abidin-Mohamed,Z." Impact of Knowledge Management in Supply Chain Management: A Study in Malaysian Manufacturing Companies".Knowledge and Process Management Volume 16 Number 3 pp 111–123 (2009)
ShahmariChatghieh,M. Haapasalo,H. Distanont,A." A Comparison of R&D Supply Chains and Service and Manufacturing Supply Chains".International Journal of Synergy and Research.2017. http://ijsr.journals.umcs.pl
Sharabiani,M. Radfa,R. Abedi,Z. Madani,H. Khamseh,A." Technology Transfer Suitable Pattern In The Field Of Environmental Biotechnology In Iran".Advances in Environmental Biology, 6(7): 1950-1956, 2012
Soosay,C. Hyland.P. Ferrer,M.” Supply chain collaboration: capabilities for continuous innovation”. Supply Chain Management: An International Journal 13/2 (2008) 160–169
SUPPLY CHAIN INNOVATION: STRENGTHENING AMERICA’S SMALL MANUFACTURERS.
The Executive Office of the President and the U.S. Department of Commerce.2015.Available: http://www.esa.doc.gov/sites/default/files/supply_chain_innovation_report.pdf
Veugelers,R. Cassiman,B.” R&D Cooperation between Firms and Universities Some empirical evidence from Belgian manufacturing”.2014.Available: http://webprofesores.iese.edu/bcassiman/RDcoopunivaugust10-04.pdf
Wilding,R. Humphries,A." Understanding collaborative supply chain relationships through the application of the Williamson Organisational Failure Framework".International Journal of Physical Distribution and Logistics Management.Vol 36.Issue 4.p 309-329(2006)
Wu,B.Gu,X.Wu,D.Zhou,Q.”Cooperative R&D Contract of Supply Chain Considering The Quality of Product Innovation”.International Journal of Simul model 15(2016),2,341-351
Xu,L. Liang,D. Duan,Z. Xiao,X.” Stability Analysis of R&D Cooperation in a Supply Chain”. Hindawi Publishing Corporation Mathematical Problems in Engineering Volume 2015, Article ID 409286, 10 pages
Zare,K. Mehri-Tekmeh,J. Karimi,S.” A SWOT framework for analyzing the electricity supply chain using an integrated AHP methodology combined with fuzzy-TOPSIS". INTERNATIONAL STRATEGIC MANAGEMENT REVIEW 3 (2015) 66–80
Zhang,X.” Supply Chain Management Model of Garment Company With R&D Perspective”. Metallurgical and Mining Industry. No.11 — 2015
Zhou. Benton. "Supply Chain Practice & Information Sharing".2007. Journal of Operation Management 25. www.elsevier.com
[1] *نويسنده مسئول - 09123633621
R&D
[2] R&D Collaboration
[3] Supply Chain
[4] Power Industry
[5] MAPNA Group
