Analyzing the Influence of Social Order on the Iranian Automotive Industry

Subject Areas : Public policy

Ramin Sohrabi ¹ , majid tavasoli roknabadi ² , maryam esmaeilifard ³

1 -
2 - Associate Professor, Department of Political Science, Science and Research Branch, Islamic
3 - Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

Received: 2025-10-15 Accepted : 2025-12-07 Published : 2025-12-08

Keywords: Social order theory, automotive industry development, Sanctions on Iranian automobile industry, foreign relations, limited access order, Iranian automobile industry, Technological production,

Abstract :

Automobile production in Iran is very attractive for domestic and foreign manufacturing firms for various reasons. However, Iran's automotive industry does not have the necessary efficiency to produce cars at a reasonable price and quality due to internal and external constraints. To produce quality and affordable cars,  many companies necessarily to cooperate in an integrated manner in each link of the production chain, and be linked to global automobile production and distribution networks. This is while the lower levels of limited access regimes are unable to support private sector organizations, and sanctions prevent domestic firms from cooperating with foreign companies. Therefore, the development of the automobile industry in Iran requires an agreement between the elites on resolving internal disputes and removing restrictions by promoting the order of limited access and reducing tensions in foreign relations. The prerequisite for this agreement is the understanding by the elites of the necessity of paying attention to technological production and its ability to play a leading role in industrial development. this vision in the ruling coalition could be the beginning of widespread changes to reduce poverty and social discontent, increase prosperity, resolve the country's intertwined domestic problems and global challenges, and achieve sustainable development.

References:

مرکز پژوهش¬های مجلس شوای اسلامی، گزارش تحلیلی بر ساختار مالکیت دو بنگاه خودروسازی ايران¬خودرو و سايپا و الزامات اصلاح آن، دفاتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن (گروه صنعت) و مطالعات اقتصادی (گروه کسب و کار و تنظیم¬گری بخشی)، خرداد1402، شماره مسلسل 19005
مرکز پژوهش¬های مجلس شوای اسلامی، گزارش آسیب شناسی وضعیت مالی شركت¬هاي ايران¬خودرو و سايپا و ارائه پیشنهادهاي اصلاحی، دفتر مطالعات اقتصادی (گروه بازارها و نهادهای مالی)، خرداد1401، شماره مسلسل 18276
اشرف، احمد (1359) ، موانع تاریخی رشد سرمایه داری در ایران: دوره قاجاریه، تهران: پیام، چاپ اول.
جمعی از نویسندگان (1395) ، نهادها و توسعه، محمود متوسلی و همکاران، تهران: انتشارات امام صادق، چاپ دوم.
دیوان، اسحاق؛ مالک، عادل؛ آتیاس، ایزاک (1401) ، سرمایه¬داری رفاقتی در خاورمیانه؛ کسب¬وکار و سیاست، از آزادسازی تا بهار عربی، محمدرضا فرهادی¬پور، تهران: انتشارات شیرازه، چاپ اول.
رضاقلی، علی (1402) ، سراب¬گرایی صنعتی در نظام قبایلی ایران، تهران: نهادگرا، چاپ اول.
عجم اوغلو، دارون و رابینسون، جیز.ای (1395) ، چرا کشورها شکست می خورند، پویا جبل عاملی و محمدرضا فرهادی پور، تهران: دنیای اقتصاد، چاپ هفتم.
کاتوزیان، محمدعلی همایون (1393)، اقتصاد سیاسی ایران، محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: مرکز، چاپ بیستم.
کارشناس، مسعود (1382) ، نفت ،دولت و صنعتی شدن درایران، علی اصغرسعیدی و یوسف حاجی عبدالوهاب، تهران: گام نو.
لیلاز، سعید (1392) ، موج دوم تجدد آمرانه در ایران، تهران: نیلوفر، چاپ اول.
نورث، داگلاس (1396)، فهم فرآیند تحول اقتصادی، میرسعید مهاجرانی و زهرا فرضی زاده، تهران: انتشارات نهادگرا، چاپ دوم.
نورث، داگلاس؛ والیس، جان؛ وینگاست، باری (1396)، خشونت و نظم¬های اجتماعی؛ چهارچوب مفهومی برای تفسیر تاریخ ثبت شده بشر، جعفر خیرخواهان و رضا مجیدزاده، تهران: انتشارات روزنه، چاپ دوم.
نورث، داگلاس؛ والیس، جان؛ وینگاست، باری (1396)، درسایه خشونت؛ سیاست، اقتصاد و مسائل توسعه، محسن میردامادی و محمدحسین نعیمی پور، تهران: انتشارات روزنه، چاپ سوم.
ابطحی، سیدمصطفی؛ مطلبی، مسعود؛ امامی، قاسم (1402)، « تحلیل آسیب¬شناسانه اقتصاد سیاسی دولت¬های نهم و دهم مبتنی بر نظم اجتماعی داگلاس نورث» ، فصلنامه علمی جامعه¬شناسی سیاسی انقلاب اسلامی، شماره 2.
اسماعیل زاده,منصور و پناهی,یگانه . (1401). اولویت‌بندی معیارهای مرتبط با توسعه تامین‌کننده در صنعت خودروسازی با استفاده از BWM. بررسی‌های بازرگانی20 0(117)
اسماعیلی، احمد؛ قاضی نوری، سیدسروش؛ نقی زاده، محمد؛ بامداد صوفی، جهانیار؛ منطقی، منوچهر (1400) ، « الگوی توسعه صنعتی در صنعت قطعه‌سازی خودرو: بینشهایی برای درک واقعیت کنونی» ، نشریه بهبود مدیریت، شماره .51
اژدری، علي اصغر؛ شجاعي، سعيد(1394) ، « آسیب شناسی صنعت خودروی کشور و ارائه راهکارهای برونرفت از چالشهای موجود در راستای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی»، مرکز پژهشهای مجلس، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن، شماره مسلسل 14593.
امیری، علينقی؛ ندیری، محمد؛جعفرتاش امیری، برزین(1398) ، « تحلیلی بر سیاست¬های حمایت از تولید و توصیه‌هائی برای بهبود آن؛ مطالعه موردی: صنعت خودروسازی ایران» ، فصلنامه علمی-پژوهشی سیاستگذاری عمومی، شماره 4.
باقری مقدم، ناصر؛ مهاجری، آیدا (1397) ، « طراحی چهارچوب مفهومی جهت تدوین جهش فناورانه در ایران»، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
بهرامی,فهیمه و پرمه,زورار . (1403). بررسی حکمرانی صنعت خودرو و ارزیابی اثر بخشی آن،( با تاکید بر قوانین و مقررات در دوره 1402-1368. بررسی‌های بازرگانی 22 (127)
توسلی رکن¬آبادی، مجید؛ اسماعیلی¬فرد، مریم؛سهرابی، رامین(1404) ، « چرائی ناکارآمدی و چگونگی توسعه صنعت خودرو ایران از منظر نظریه نظم اجتماعی» ، فصلنامه علمی-پژوهشی راهبرد اقتصادی، شماره 52.
جهانگرد، اسفندیار، « صنعت خودروسازی و جایگاه آن در اقتصاد ایران» ، پژوهشنامه اقتصادی.
حاجی حسینی، حجت‌اله؛ رمضانپور نرگسی، قاسم؛ میرعمادی، طاهره؛ دینی ترکمانی، علی(1399)، «دولت توسعه‌گرا، سیاست صنعتی، توسعه فناورانه: ارزیابی علل عملکرد متفاوت صنعت خودروسازی ایران، چین و مکزیک» ، فصلنامه سیاستگذاری عمومی، شماره 4.
راغفر، حسین؛ مومنی، فرشاد؛ سرخه¬دهی، فاطمه (1396) ، « امنیت حقوق مالکیت و توسعه¬نیافتگی در ایران» ، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 2
رضاقلی، علی(1385) ، « نهادهای غارتی در اقتصاد ایران (اگر نورث ایرانی بود) » ، اقتصاد و جامعه، شماره 7
رمضانی، ملیحه؛ فوزی، یحیی؛رحیمی، رئوف(1398)، «بررسی پایگاه اجتماعی هیئت دولت در جمهوری اسلامی ایران» ، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، شماره 2.
رنانی، محسن؛ قاراخانی، سلمان؛کریمی، زهرا؛ مؤمنی، فرشاد(1400)، «ایران در زیر چتر حاکمیت طبیعی: مطالعه موردی عصر پهلوی دوم» ، نشریه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، شماره 42.
رنجبرکی، علی(1400) ، « اقتصاد سیاسی توسعه خواهی دولت در ایران، بررسی نظریه باز و محدود داگلاس نورث در دوره جمهوری اسلامی» ، دو فصلنامه علمی پژوهش سیاست نظری، شماره 30.
زمانی، رضا(1397) ، « تحلیل تغییرات نظم اجتماعی ایران از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی» ، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 16.
ساعی،احمد؛ حسینی¬گلی،سیداسماعیل(1396) ، « مطالعه تطبیقی سیاستگذاری ایران و کره جنوبی در عرصه صنعت خودرو» ، فصلنامه مطالعات روابط بین الملل، شماره 39.
طباطبائیان، سیدحبیب اله؛ معادی رودسری، محمدحسن؛ رادفر، رضا(1398)، «الزامات خودروساز شدن در عرصه جهانی؛ نگاهی به وضعیت صنعت خودروسازی ایران»، فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره 98.
عظیمی¬فشی، علیمردان؛ قاری سید فاطمی،سیدمحمد؛ نیاورانی،صابر؛ گرجی¬ازندریانی علی¬اکبر(1400)، «مداخله دولت در صنعت خودروسازی با تاکید بر مولفه¬های مدیریت توسعه پایدار کشوری»، فصلنامه جغرافیا و برنامه¬ریزی منطقه¬ای، شماره 3.
فرتوک¬زاده، حمیدرضا؛ طهماسبی، سیامک(1399)، «حلقه مفقوده سیاست¬گذاری صنعتی درصنعت خودروسازی ایران: تاملی دوباره درخصوص مشکلات خودروسازی»، نشریه بهبود مدیریت، دوره 14شماره 3.
محمدی,مهدی و حاجی پور,بهمن . (1397). شناسایی الگوی همکاری-رقابت در صنعت خودروسازی ایران بر اساس رویکرد سیستمی: مطالعه داده بنیاد. بررسی‌های بازرگانی, 16(شماره 88-89), 1-22.
مؤمنی، فرشاد؛ شاکری، عباس؛عرب مازاریزدی، علی؛ عظیمی دخت شورکی، سیدمحسن(1398) ، « تحلیلی بر ویژگی¬های سیاست¬های ضدفساد با تاکید بر ساختار نظم اجتماعی»، نشریه علمی سیاستگذاری اقتصادی، شماره 21.
مؤمنی، فرشاد؛ حاجی¬نوروزی، شیما(1395) ، « اقتصاد سیاسی خصوصی¬سازی همراه با فساد»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 67.
مومنی، فرشاد؛ اله قلی، محیا (1393) ، « انواع نظم دسترسی محدود در جهان در حال توسعه: رهیافت جدید برای مسائل توسعه» ، مرکز پژهش¬های مجلس، معاونت پژوهش¬های اقتصادی، دفتر مطالعات اقتصادی، شماره مسلسل 13863.
مومنی، فرشاد؛ زمانی، رضا (1392) « تحلیل الگوی توسعه ایران بین دو انقلاب مبتنی بر اقتصاد سیاسی و نظم اجتماعی» ، فصلنامه راهبرد، شماره 69. نورث، داگلاس؛ والیس، جان؛ وینگاست، باری (1385) « چهارچوب مفهومی برای تفسیر تاریخ مکتوب بشری» ، جعفر خیرخواهان. اقتصادسیاسی، شماره سوم.
یعقوبی زنجانی,مونا , لطیفی بنماران,معصومه و بیک زاده عباسی,فرزانه . (1403). طراحی مدل بازاریابی پایدار با رویکرد رفتار مصرف‌کننده در صنعت خودروی ایران. بررسی‌های بازرگانی22(127).
Davodi, Parviz., Kaboli, Khadijeh. (2008). The Comparative Advantage Analysis in Automotive Industry and It’s Parts. Journal of Economic Researches, Volume 8, Issue 28 , PP 199-221
Hetzner, Christian (2019), “Chinese Automakers Use Europe-based R&D Centers as Springboard to Bigger Plans”, Automotive News Europe, Aug. 15
YI, Chen et.al (2017), Development and Structure of the Automobile Industry in China (in: Traubmerz, Radolf (ed))
North, D. C. (2007). Limited access orders in the developing world: A new approach to the problems of development (Vol. 4359). World Bank Publications.
North, D., Wallis, J. J., & Weingast, B. (2006). A conceptual framework for interpreting recorded human history.