Analysis of the concepts of moral education and implicit moral philosophy in junior high school textbooks

Subject Areas : philosophy of Ethic

ali vashghani farahani ¹ , Khosrow Bagheri ² , Fahimeh Ansarian ³

1 -
2 - Faculty of Education University of Tehran
3 - Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Islamic Azad University, Central Tehran, Tehran, Iran.

Received: 2025-10-02 Accepted : 2025-11-01 Published : 2025-11-01

Keywords: Keywords Moral education, textbook, implicit moral philosophy, qualitative content analysis, education,

Abstract :

Abstract
This study was conducted with the aim of investigating the concepts of moral education and implicit moral philosophy in junior high school textbooks (1400-1399). The research method is qualitative content analysis with an analytical approach. For this purpose, textbooks on moral education were first referred to. Primary data were obtained using qualitative content analysis and document mining. The results obtained from the texts were re-analyzed by considering and coding. The dimensions of the components of the moral education model were organized in the form of four effective factors that create and inhibit outcomes in the cognitive, emotional and skill areas in relation to the four communication elements, namely God, self, others and nature. Accordingly, the most important results of the study are: identifying the concepts of moral education and explaining the implicit moral philosophies (developmental-cognitive, virtuous, Kantian, caring) behind the concepts and goals of moral education, including ultimate-intermediate goals and educational goals. The principles of moral education include the honor and value of man, the influence of the exterior on the interior and dignity, and methods for realizing these principles, such as avoiding association with evil and self-indulgence, negligence, etc., have been mentioned.

References:

# قرآن کریم
# نهج‌البلاغه
# صحیفه سجادیه
# ابن‌مسکویه، احمد (1371). تهذیب‌الاخلاق. ترجمه حسین خدیوجم. تهران: خوارزمی.
# احمدی، ح، رضایی، م، و کریمی، س (1398). بررسی تربیت اخلاقی در کتاب‌های دینی متوسطه اول. فصلنامه تعلیم و تربیت اسلامی، 23(1)، 65-88.
# افلاطون (1999). جمهور . ترجمه فؤاد روحانی. تهران: خوارزمی.
# ارسطو (1995). اخلاق نیکوماخوس. ترجمه محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی.
# افکاری، فرشته (1393) تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی از منظر توجه به مؤلفه‌های تربیت اخلاقی- رساله دکتری دانشگاه علامه طباطبایی.
# باقری، خسرو (۱۴۰۲). گفت‌وگو درباره فلسفه اخلاق
# حسنی (1391). برنامه‌ریزی درسی تربیت اخلاقی. تهران: سمت
# حسنی، محمد؛ همکاران (1391). مدرسه و تربیت اخلاقی. تهران: انتشارات مدرسه.
# حسنی، محمد (1394). رویکردهای نوین در تربیت اخلاقی. انتشارات مدرسه.
# حقیقت، پریسا (1395). بررسی تحلیل محتوای کتاب هدیه‌های آسمانی پایه چهارم بر اساس توجه به مؤلفه‌های تربیت اخلاقی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
# حقیقت، شهربانو؛ مزیدی، محمد (1387). بررسی و ارزیابی زمینه فلسفی و روش‌های آموزشی چهار رویکرد تربیت اخلاقی- معاصر. اندیشه دینی، شماره 26، ص 134.
# خدایار، نصرالله (1391). بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های تربیت اخلاقی در کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی فارسی و هدیه‌های آسمانی پایه ششم دوره ابتدایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد مرودشت
# داوودی، محمد (1396). اخلاق اسلامی مبانی و مفاهیم. قم: دفتر نشر معارف
# دهقان‌نیا، ر. (1400). تحلیل محتوای کتاب هدیه‌های آسمان از منظر فلسفه اخلاق. *پژوهش‌های تربیتی و اخلاقی، 7(3)، 101-122.
# زارعی، م. (1395). تحلیل محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر تربیت اخلاقی. *فصلنامه مطالعات برنامه درسی ایران، 10*(2)، 85-102.
# راهنمای برنامه درسی ملی (۱۳۹۳).
# سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (۱۳۹۰).
# فارابی، ابونصر. (1381). آراء اهل المدینة الفاضلة. ترجمه حسین خدیوجم. تهران: خوارزمی.
# غزالی، محمد. (1383). احیاء علوم‌الدین. قم: دارالکتب الاسلامیة.
# کتاب‌های درسی متوسطه اول (1400). وزارت آموزش و پرورش
# کدیور (1390 ). رشد اخلاقی از دیدگاه پیاژه. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی
# کلبرگ، لارنس (1390). مراحل رشد اخلاقی کودکان. ترجمه کریمی

# Brown, T., Miller, S., & Davis, K. (2017). “Moral education in social studies textbooks: A content analysis”. Journal of Moral Education, 46(4), pp. 451-467.
# Kant, I. (2002). Groundwork of the metaphysics of morals. Trans. Mary Gregor. Cambridge: Cambridge University Press.
# Leibets F. (2010). “Comparative study of moral education in European textbooks”. European Journal of Education, 45(3), pp. 377-393.
# Naibi A. (2015). “Moral values in Malaysian school textbooks: An analysis”. Asian Journal of Education, 35(2), pp. 143-160.
# Noddings N. (2003). Caring: A feminine approach to ethics and moral education. Berkeley: University of California Press.