Mowlavi and Shams in the Mystical Literature of Yarsan (A Reflection on Selected Sources)

Subject Areas : ...

Sepideh Golzar ¹ , Mehdi Famoori ² , Mohammad Hadi Khaleghzadeh ³ , Mohammadreza Masoumi ⁴

1 - PhD student, Department of Persian Language and Literature, Yasuj Branch, Islamic Azad University, Yasuj, Iran
2 - Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Yasuj Branch, Islamic Azad University, Yasuj, Iran
3 - Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Yasuj Branch, Islamic Azad University, Yasuj, Iran
4 - Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Is.C., Islamic Azad University, Isfahan, Iran.

Received: 2025-04-07 Accepted : 2025-06-09 Published : 2025-06-10

Keywords: Mowlavi , Shams-i Tabrīzī, Yarsan, Bektashiyya, Dŭnādŭni (divine manifestation).,

Abstract :

Mawlana Jalaluddin Balkhi and Shams Tabrizi, as two great Iranian Sufis, have a great presence and influence in various branches of Iranian culture. Yarsan (Ahl -e-Haq) are also followers of the Alavi religion and have spiritual and cultural importance, even in global dimensions. Therefore, the way the followers of this religion look at each of the great men of history, including Shams and Rumi, can be of research importance. In this short article, we have tried to examine some of the main lines of the presence of these two in the important texts of Haqqani. The relationship of Shams with Hallaj (and then: Pir Dawood and Imam Hussain (AS)) and Rumi's relationship with Mohammad (PBUH) and Mohammad Ibn Abi Bakr are among the important views of the supporters of these two figures. Also, relying on the mysterious relation of kinship between the two, their presence in the prayers of Ahl-e-Haq and their presence, especially of Rumi, in the stories of Baktashi Alavis, are among the other points mentioned in this speech.

References:

افلاکی، شمس‌الدین احمد(1362). مناقب العارفین. به تصحیح تحسین یازیجی. تهران: دنیای کتاب.
الهی، نورعلی(1373). آثار الحق. تهران: جیحون.
الهی، نورعلی(1379). برهان الحق. تهران: جیحون.
تذکرۀ اعلی(1950 م.). در ضمنِ: مجموعۀ رسائل و اشعار اهل حق، به اصلاح ویکتور ایوانف. بمبئی: انجمن اسماعیلی.
جامی، نورالدین عبدالرحمن(1336). نفحات الانس من حضرات القدس. به تصحیح مهدی توحیدی‌پور. تهران: کتابفروشی سعدی.
جنگ خطی یارسان(بی تا). کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی. به شمارۀ ثبت 208615.
جیحون‌آبادی، نعمت اله(1373). شاهنامۀ حقیقت (حق الحقایق). تهران: جیحون.
خواجه‌الدین، سید محمدعلی(1349). سرسپردگان (تاریخ و شرح عقاید دینی اهل حق). تبریز: بی‌نا.
سپهسالار، فریدون بن احمد(1325). رساله (در احوال مولانا جلال‌الدین مولوی). به تصحیح سعید نفیسی. تهران: کتابخانۀ اقبال.
شمس تبریزی، محمد(1385). مقالات. به تصحیح محمدعلی موحد. تهران: خوارزمی.
صفی‌علیشاه، میرزا حسن(1389). دیوان. به کوشش منصور مشفق. تهران: صفی‌علیشاه.
عالی‌نژاد، سید خلیل(بی‌تا). سلسله سخنان استاد سید خلیل عالی‌نژاد (بخش پنج). بی‌جا: بی‌نا.
فردوسی رومی، الیاس بن خضر(2011 م.). ولایت‌نامه. ترجمۀ اسرا دوغان، با همکاری مریم سلطانی. اربیل: آراس.
گولپینارلی، عبدالباقی(1375). مولانا جلال‌الدین (زندگانی، فلسفه، آثار و گزیده‌ای از آنها). ترجمۀ توفیق سبحانی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مخبر دزفولی، فهیمه(1389). پیدایش طریقت علوی بکتاشی در آناتولی. تهران: علمی و فرهنگی.
نامۀ سرانجام(1375). به تحقیق صدیق صفی‌زاده (بوره‌که‌ئی). تهران: هیرمند.