Pathology of the Approach of Substantive Criminal Law in comparison with the Increase of Black Figure of Economic Crimes in Iran

Subject Areas :

Forouzan Ramezan Khah Tabrizi ¹ , Shahid Shateripour ² , mojtaba ansarian ³

1 - Ph.D. Candidate of Criminal Law and Criminology, Department of Law, Islamic Azad University, Naragh, Iran.
2 - Assistant Professor, Department of Law, Judiciary Research Institute, Tehran, Iran.
3 - Associate Professor, Department of Law, Faculty of Law, Payam Noor University, Tehran, Iran

Received: 2024-04-10 Accepted : 2024-08-07 Published : 2025-04-07

Keywords: economic crimes, causes of commission of economic crimes, pathology of combat with economic crimes, causes of increase of black figure of economic crimes.,

Abstract :

Today, economic crimes threaten economic security in various societies. In Iran’s country, reports also indicate the growth of these crimes and their high black figure, but the new approach of substantive criminal law in different countries indicates legislation with regard to the specific characteristics of these crimes, especially in order to reduce their black figure. Therefore, the following article, using library resources and field reports, has sought to answer this question: What are the main shortcomings and necessary reforms in Iran's substantive criminal law to counter the increase of the black figure of economic crimes? Hence, the components affecting the commission of economic crimes in Iran have been analyzed and the necessary legal reforms to reduce the black figure of these crimes have been explained. The findings indicate that the specific conditions of international sanctions against Iran directly or indirectly affect the motivation to commit economic crimes in the country. Also, the specific characteristics of these crimes lead to an increase in their black figure in society. However, the adoption of statutory laws to combat some economic crimes has been accompanied with a noticeable delay and generally does not have the necessary coherence and it has been concluded that adopting a combination of deterrent policies and lenient and supportive regulations, such as comprehensive laws to protect whistleblowers and not to expose established economic criminals, is one of the most prominent legal approaches that has been neglected so far. Overcoming these harms can be effective in combating the increase of the black figure of economic crimes in Iran.

 

References:

1. ابراهیمی، شهرام؛ صادق‌نژاد نایینی، مجید، (1392)، تحلیل جرم شناختی جرایم اقتصادي، پژوهش حقوق کیفري، سال دوم، شماره: 5، ص147-174.
2. ابراهیمی، مهرزاد؛ چاکرزهی، عبدالوهاب، (1394)، ارتباط میان نرخ جرم و جنایت با تورم و بیکاری در ایران، پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره: 2، ص113-127.
3. ابوذری، مهرنوش، (1401)، تأثیر هوش مصنوعی در کیفیت تحقیقات جنایی، حقوق فناوری¬های نوین، سال سوم، شماره: 6، ص1-13.
4. پلیس فتا، (08/10/1399)، «افزایش جرایم اقتصادی»، تاریخ دریافت: 14/08/1403، https://cyberpolice.gov.ir/index.php/podcast/152110/.
5. تجارت¬ نیوز، (28/07/1402)، «تحریم تراشه های الکترونیکی به ایران و روسیه رسید»، تاریخ دریافت: 14/08/1403، https://tejaratnews.com/n/4U6G.
6. ترابی، پونه؛ طاووسی، مریم، (12/04/1402)، «شناسایی ۴۰۰ نفر مظنون به پولشویی/حذف ایران از FATF سیاسی است نه فنی»، تاریخ دریافت: 13/08/1403، https://www.isna.ir/news/1402041207137/.
7. تصویب¬نامه در خصوص اصلاح میزان مبالغ مربوط به جرایم و تخلفات مندرج در قوانین مختلف (1403).
8. تصویبنامه هیات وزیران در خصوص «تعدیل میزان مبالغ مجازات نقدی جرایم و تخلفات مندرج در قوانین و مقررات مختلف» (1399).
9. توسلی زاده، توران، (1392)، پیشگیری از جرایم اقتصادی، تهران، انتشارات جنگل، اول.
10. جعفری معظم، مهشید، (03/03/1402)، «از مه آفرید تا زنجانی؛ ۹ سال از اعدام مفسد ۳ هزار میلیاردی گذشت»، تاریخ دریافت: 14/08/1403، https://www.mehrnews.com/news/5789003/.
11. حسینی، سید محمد؛ مصطفی‌پور، مسعود، (1396)، رقم سیاه، چالشی فراروی آمار جنایی رسمی (با رویکردی تطبیقی بر آمریکا و ایران)، مطالعات حقوق تطبیقی، سال هشتم، شماره: 1، ص103-129.
12. حطمی، ایمان؛ پاکزاد، بتول؛ فرحبخش، مجتبی؛ خسروی، حسن، (1398)، تحلیل علل جرایم اقتصادی در پرتو نظریه‌های جرم‌شناسی اقتصادی، فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا، سال چهاردهم، شماره: 11، ص91-114.
13. خانعلی‌پور، سکینه؛ عظیمی، سید میثم، (1401)، اظهارنظر كارشناسي درباره: طرح حمایت مالي از افشاگران فساد، تهران، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، اول.
14. خبرگزاری مهر، (06/07/1402)، «زنگ خطر تحریم تجهیزات هوش مصنوعی»، تاریخ دریافت: 14/08/1403، https://www.mehrnews.com/news/5897122/.
15. خضری، محمد، (1384)، تحلیل نهادهای فساد اداری، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هشتم، شماره: 29، ص513-530.
16. رستمی غازانی، امید؛ رحمانی‌فرد، محسن، (1401)، سیاست کیفری افتراقی در قبال قاچاق کالا و ارز سازمان‌یافته، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتاد و ششم، شماره: 120، ص139-160.
17. رستمی، سینا؛ بهره‌‌مند، حمید، (1402)، قانونمندسازی افشاگری فساد در پرتو سیاست جنایی مشارکتی، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتاد و هفتم، شماره: 122، ص109-134.
18. رفیعی‌راد، مهدی، (20/09/1399)، «۹۵درصد قاچاق از مبادی رسمی است»، تاریخ دریافت: 13/08/1403، https://www.mashreghnews.ir/news/1153961/
19. زراعت، عباس، (1391)، حقوق کیفری اقتصادی، تهران، انتشارات جنگل، اول.
20. سپهری، کیاست؛ یاوری بافقی، امیرحسین؛ نجفی علمی، مرتضی؛ امین صارمی، نوذر، (1398)، بررسی کارآمدی وتأثیر فناوری اطلاعات در فرآیند جرم¬یابی وسیاست جنایی در پلیس فتا و آگاهی، فصلنامه پژوهش¬های دانش انتظامي، سال بیست و یکم، شماره: 2، ص167-188.
21. سراج، ناصر، (1400)، جرایم اقتصادی سازمان‌یافته و تأثیر آن بر نظام اقتصادی کشور (مطالعه موردی: پرونده فساد بانکی سه هزار میلیارد تومانی)، تحقیق و توسعه در حقوق تطبیقی، سال چهارم، شماره: 11، ص55-82.
22. حسینی، سید حسین؛ اسمعیل‌زاده، لیدا، (1393)، جنبه‌های عوام‌گرای سیاست کیفری ایران در قبال فساد اقتصادی، فصلنامه رفاه اجتماعی، سال چهارم، شماره: 54، ص228-230.
23. خسروی، احمد، (1399)، قواعد و اصول حاکم بر نظام حمایت از افشاگر (مطالعه تطبیقی نظام¬های مختلف حقوقی و ایران)، حقوق تطبیقی، سال هفتم، شماره: 2، ص 241-266.
24. عباسی‌نژاد، حسین؛ رمضانی، هادی؛ صادقی، مینا، (1391)، بررسی رابطه بین بیکاری و جرم در ایران: رهیافت داده‌های تلفیقی بین استانی، فصلنامه سیاست‌ها و پژوهش‌های اقتصادی، سال بیست و ششم، شماره: 64، ص65-86.
25. علیزاده مقدم، محمد مهدی؛ قیوم ¬زاده، محمود؛ فلاح، مهدی، (1402)، ظرفیت¬ها و محدودیت¬های اصول فقهی و شرعی در جرم-انگاری جرایم اقتصادی از منظر فقه امامیه، آموزه¬های فقه و حقوق جزاء، سال دوم، شماره: 5، ص 91-114.
26. غلامی، علی؛ آقایی میبدی، حسین، (1401)، بررسی اهداف مجازات تشهیر در فقه امامیه، فصلنامه فقه جزای تطبیقی، سال دوم، شماره: 3، ص 11-24.
27. غلامی، علی؛ مجتهدی، محمد حسین؛ طهماسبی، محمدحسن، (1397)، مجازات تشهیر در تعزیرات (با رویکرد تطبیقی به مجازات‌های مبتنی بر شرمساری در ایالات متحده)، مجله حقوقی دادگستری، سال هشتاد دوم، شماره: 104، ص153-177.
28. قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد (1390).
29. قانون اصلاح ماده (۱۰۴) قانون مجازات اسلامی (1403).
30. کیهان، (24/9/1403)، «ردپای معاملات سوخت قاچاق در فضای مجازی»، تاریخ دریافت: 28/9/1403، https://kayhan.ir/fa/news/301676/.
31. گودرزی، احمد علی، (13/07/1402)، «۹۵ درصد قاچاق ها از مبادی رسمی اتفاق می‌افتد»، تاریخ دریافت: 13/08/1403، https://www.mehrnews.com/news/5903751/.
32. محدثی، زهرا؛ سلطانی، عباسعلی، (1396)، نگرشی بر مجازات تشهیر در فقه شیعه با نگاهی به قوانین موضوعه ایران، فصلنامه پژوهش¬های فقه و حقوق اسلامی، سال سیزدهم، شماره: 49، ص 71-102.
33. مصطفی‌پور، منوچهر، (1395)، بررسی جرایم اقتصادی در ایران و راه‌های پیشگیری از آن، مجله¬ اقتصادی، سال شانزدهم، شماره: 3 - 4، ص53-76.
34. معاونت راهبردی قوه قضائیه، (1396)، تحول در نظام عدالت کیفری؛ نقش تکنولوژی در کشف جرم و تعقیب مجرمین، تحولات قضائی، شماره: 1، ص8-9.
35. نادمی، یونس؛ حسنوند، داریوش، (1398)، شدت تحریمها و فقر در ایران: لزوم لغو تحریمها از منظر حقوق بشر، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، سال نهم، شماره: 31، ص153-171.
36. ناصری، سمانه؛ شاطری¬پور، شهید؛ انصاریان، مجتبی، (1401)، تأثیر تحریم¬های اقتصادی بر تشدید رفتار مجرمانه از منظر جامعه¬شناسی جنایی، فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا، سال هفتم، شماره: 2، ص177-197.
37. نجفی ابرندآبادی، علی حسین، (1384)، تقریرات درس جرم¬شناسی، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران.
38. نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه، شماره 1058/92/7 (1392).
39. نقره‌کوب مقدم، صدیقه؛ حیدري، محمدعلی؛ توکلی، احمدرضا، (1399)، واکاوي پیشگیري از جرایم اقتصادي در سیاست جنایی اسلام، فصلنامه مطالعات فقه اقتصادي، سال دوم، شماره: 4، ص1-22.
40. Chamlou, N., (2023-08-08), “Corruption Reigns Supreme in Iran—and It’s Getting Worse”, Retrieved 2024-11-04, https://www.atlanticcouncil.org/blogs/iransource/corruption-sanctions-mismangement-iran/.
41. Dell’Anno, R.; Maddah, M., (2023), Money Laundering and Socioeconomic Development in Iran: An Analysis by Structural Equation Modeling, International Review of Economics, 70, 395-417.
42. Gromet, Dena M.; Darley, John M., (2009), Retributive and restorative justice: Importance of crime severity and shared identity in people’s justice responses, Australian Journal of Psychology, 61(1), 51-52.
43. Doorewaard, C., (2014), The Dark Figure of Crime and its Impact on the Criminal Justice System, Southern African Journal of Criminology, 27(2), 1-13.
44. False Claims Act Amendments of 1986.
45. Johnson, B., (2019), Do Criminal Laws Deter Crime? Deterrence Theory in Criminal Justice Policy: A Primer, Minnesota, Minnesota House Research.
46. Klein, C., (2019-09-26), “US Whistleblowers First Got Government Protection in 1777”, Retrieved 2024-10-14, https://www.history.com/news/whistleblowers-law-founding-fathers.
47. Kohn, S.M., (2023), Rules for Whistleblowers: A Handbook for Doing What's Right, Lanham: Rowman & Littlefield.
48. LawTeacher, (2021-08-26), “The Dark Figure of Crime and the Reporting of Crimes”, Retrieved 2024-10-14, https://www.lawteacher.net/free-law-essays/criminology/the-dark-figure-of-crime.php?vref=1.
49. Matthews, R., (2014), “Rational Choice, Routine Activities and Situational Crime Prevention”, in Roger Matthews (Ed.), Realist Criminology, p. 72-93, London, Palgrave Macmillan.
50. Peloubet, S.S., (1880), A Collection of Legal Maxim in Law and Equity: With English Translations, New York, George S. Diossy.
51. PWC, (2020-03), “Economic Crime – When the Boardroom Becomes the Battlefield”, Retrieved 2024-09-30, https://www.corruptionwatch.org.za/wp-content/uploads/2020/06/global-economic-crime-survey-20201.pdf.
52. Pyne, D., (2019), “Crime, (Incentive to)”, in Alain Marciano and Giovanni Battista Ramello (Eds.), Encyclopedia of Law and Economics, p. 467-471, New York, Springer.
53. Saddiq, S.A.; Abu Bakar, A.S., (2019), Impact of Economic and Financial Crimes on Economic Growth in Emerging and Developing Countries: A Systematic Review, Journal of Financial Crime, 26(3), 910-920.
54. Salinger, L.M., (2005), Encyclopedia of White-Collar & Corporate Crime, London, Sage Publications.
55. Schultz, D.; Harutyunyan, K., (2015), Combating Corruption: The Development of Whistleblowing Laws in the United States, Europe, and Armenia, International Comparative Jurisprudence, 1, 87-97.
Van Ness, D.W., (1986), Crime and Its Victims, Illinois, InterVarsity Press.