Investigating the Effects of Physiological Equivalent Temperature on Urban Tourism (Case Study of Shiraz Metropolis)

Subject Areas :

babak ejtemaei ¹ , ghasemali moghtaderi ²

1 - وصال شیرازی وصال شمالی
2 - Assistant Professor of Geography Department of Payam Noor University

Received: 2024-04-30 Accepted : 2024-07-02 Published : 2025-08-25

Keywords: Shiraz city, Climatic comfort, physiological equivalent temperature index, physiological stress,

Abstract :

Climate comfort is related to the temperature balance of the human body with its environment. This balance depends on the combination of factors such as: characteristics of the surrounding air, physical activity of the person, ambient temperature, relative humidity, sunlight and wind. The present study was conducted with the aim of investigating the effects that the physiological equivalent temperature can have on urban tourism. For this purpose, the surface of Shiraz city was zoned using the physiological equivalent temperature (PET) index on an annual scale, which is zoned based on 10 observational stations. It was calculated in and around the city with the statistical period from 2000 to 2020. The generalization of the calculated station results to the level of the study was done in ArcGIS environment and using the IDW internalization method. According to the obtained results, the favorable and appropriate climatic conditions for tourism throughout the year in Shiraz city change due to the change of seasons and the change of weather conditions between the northern and southern highlands of the central plain. In general, the pattern of daily changes of the index showed that the period of climatic comfort in Shiraz includes two time periods in late spring and summer. The months of May and September are the only months without cold stress and have the best climatic conditions for attracting tourists, and it is the ideal time based on the PET .April and October with little cold stress and June with little heat stress are ranked second respectively. During the months of December, January, and February, the whole city has severe cold stress. Study the pattern of daily changes of the index showed that the spatial changes of the PET index in the region are mostly influenced by the geographical altitude and latitude.

 

Extended Abstract

Introduction

 

The weather condition of an area is one of the most important factors affecting tourist attraction. Among the information needed by tourists for travel, destination climate conditions are crucial, and most tourists pay attention to climatic considerations when choosing a tourist destination. Various types of climates, such as dry, temperate, rainy, and tropical, offer different attractions and recreational activities for tourists. Tourists usually prefer destinations with favorable weather conditions and a variety of outdoor activities. Weather conditions greatly influence the tourism industry of a country or region. Tourism businesses, including hotels, restaurants, and recreational facilities, heavily rely on favorable weather conditions for their operations and profitability. Sudden changes in weather, natural disasters, and extreme weather events can significantly impact tourism activities and the economy of a region. Therefore, it is essential to monitor weather forecasts and develop contingency plans to minimize the adverse effects of unpredictable weather conditions on tourism.

 

Methodology

The implementation stages of a tourism climate suitability index for a coastal region with PET are as follows:Initial data: Collecting historical climate data, including temperature and precipitation, and mapping the coastal region's climate zones.Coastal zone delineation: Defining the boundaries of the coastal area.Climate zone mapping: Dividing the coastal region into climate zones based on temperature and precipitation patterns.PET calculation: Calculating the Potential Evapotranspiration (PET) values for each climate zone.Tourism climate suitability assessment: Assessing the suitability of the climate for tourism in each zone based on PET values.Finalization: Finalizing the tourism climate suitability index for the studied area.Application: Using the tourism climate suitability index to categorize the tourism climate zones of the coastal region.

 

Conclusion

The topography of the area is rugged, with steep hills and valleys. It consists of several small villages scattered around the hillsides. Due to the steepness of the hills and limited access, some areas remain isolated and difficult to reach. In one of these remote villages, located at an altitude of approximately 1400 meters, a new project is underway to establish a PET recycling facility. This initiative aims to address the issue of plastic waste, which has become a significant problem in the region. By setting up this recycling plant, not only will the plastic waste be managed effectively, but it will also create employment opportunities for the local community. Additionally, it will contribute to environmental sustainability by reducing pollution and conserving resources.The establishment of the PET recycling facility requires careful planning and coordination. Infrastructure such as roads and utilities need to be developed to support the operation. Moreover, training programs for the local workforce will be essential to ensure the efficient functioning of the facility. Once operational, the facility will collect PET waste from the surrounding areas and process it into raw materials for various industries. This will not only reduce the environmental impact of plastic waste but also create a valuable resource for the manufacturing sector.Overall, the PET recycling project holds great potential for both environmental and socioeconomic benefits in the region. With proper implementation and support, it can serve as a model for sustainable development in similar areas.

 

Results and discussion

It can be claimed that almost all of the city is suitable for attracting tourists for at least one period of the year. Due to the important role that the elevations have played in the city of Shiraz It is also obtained from the PET index This city has many differences for different months of the year and for the studied stations. The favorable and appropriate climatic conditions for tourism in Shiraz city during the year vary due to the change of seasons and the change of weather conditions between the northern and southern highlands of the central plain. During the winter, the northern and southern regions have lower temperatures, fewer hours of sunshine, and stronger winds due to their elevation and the arrival of high and low pressure systems. This makes the conditions for tourism face obstacles. At the same time, the inner areas of the city have more favorable climatic conditions due to the lower altitude compared to other points. With the arrival of the summer season in the city, the northern and southern highlands create comfortable conditions for tourists due to the moderate conditions.

References:

-application of RayMan Model, International Journal of Biometeorlogy. 51: 323-334.
2- Bahramian, Mohsen, & Shams al-Dini, Ali. (2017). A quantitative analysis on the role of urban management in promoting the tradition of tourism in cities (case study: Marovdasht city). Scientific and Research Quarterly Journal of Research and Urban Planning, 9(32), 131-140. [In Persian]http//:doi: 20. 001.1.22285229.1397.9.32.10
3-Ben Shams, Amena, Gandhamkar, Amir, Atai, Houshmand, & Sabri, Hamid. (2019). Investigating the trend of temperature changes and the comfort of tourism in Qeshm and Kish islands in the era of global warming. Geography Quarterly (Regional Planning), 10(39), 741-765. [In Persian]. http//:doi: 20.1001.1.22286462.1399.10.39.15.2
4- Hanafi, Ali (2021). Determining the time calendar of climatic comfort in order to plan tourism in the selected tourist cities of the country. Land Geographical Engineering, 4(2), 259-274.‎ [In Persian]http//:doi: 20.1001.1.25381490.1399.4.8.3.0
5-Huang, X. T. Wang, J. Wang, Z. Wang, L. & Cheng, C. (2023). Experimental study on the influence of virtual tourism spatial situation on the tourists’ temperature comfort in the context of metaverse. Frontiers in Psychology, 13, 1062876. http//:doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1062876
6- Ismaili, Reza, Gundam Kar. Amir, Mantezari, Majid. (2010). Zoning of Khorasan Razavi's comfort climate using the temperature-physiological index (PET). Climatology research publication. First and second issue: 114-100.
7-Jacqueline M. Hamilton, Richard S. J. Tol. 2004. Climate and the destination choice of German Tourism: Asegmentation Approach, Vol 2: 207-214
8- Karimi, Shilan (2014), Analysis of Shiraz Tourism Climate Conditions, International Conference on Engineering Sciences and Environmental Technologies, Tehran [In Persian]. https://civilica.com/doc/407233
9-Lai, D. Lian, Z. Liu, W. Guo, C. Liu, W, Liu, K, & Chen, Q. (2020). A comprehensive review of thermal comfort studies in urban open spaces. Science of the Total Environment, 742, 140092. https://doi.org/10.1016
10- Lopes, H. S, Remoaldo, P. C, Ribeiro, V, & Martin-Vide, J. (2021). Perceptions of human thermal comfort in an urban tourism destination–A case study of Porto (Portugal). Building and Environment, 205, 108246. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2021.108246
11-Manochehri, Fatemeh. Parvin, Mansour. (2018). Investigating the tourism climate of Kermanshah province using physiological equivalent temperature (PET) and tourism comfort climate (TCI) indices. Natural Geography Quarterly, 12(44), 119-138.‎ [In Persian].http//:doi: 20.1001.1.20085656.1398.12.44.8.7
12-Matzarakis, Andreas, Rutz, F, Mayer,H,2007. Modelling Radiation Fluxes in Simple and complex Environments- https://doi.org/10.1007/s00484-009-0261-0
13-Jacqueline M. Hamilton, Richard S. J. Tol. 2005. Effect of climate change on international tourism. Climate research clim Res. Vol29: 245-254
14-M. Blen Gomez Martin, 2005. Weather, climate and tourism a Geography perpective, Annals of Tourism research. Vol32: 571- 59.annals.2004.08.004Get rights and content https://doi.org/10.1016/j
15- Mir Mousavi, Seyed Hossein and Papi, Samaneh, (2013), study of the tourism climate of Fars province based on the physiological temperature equivalent index, the first national green tourist and tourism conference, Hamadan [In Persian]. https://civilica.com/doc/284818
16- Mohammadi, Hossein. (2007). Applied meteorology. Tehran University Publications, first edition. [In Persian].
17-Moradmand, Saida. Gandemkar, Amir. Khadem Al-Hosseini, Ahmad. Abbasi, Alireza (2018). Analyzing the climatic changes of tourism comfort of human settlements in Gilan province using the index (PET). Human Settlements Planning Studies, Volume 14, Number 4, pp. 1131-1115 [In Persian].http//:doi: 20.1001.1.22518827.1399.9.36.6.9
18- Qobadian, Vahid, Feiz Mahdavi, Mohammad (2012). Climatic design-theoretical principles and practical implementation of energy in building, Publications, University of Tehran, Tehran. [In Persian].
19-Ren, Z, Zhao, H, Fu, Y, Xiao, L, & Dong, Y. (2022). Effects of urban street trees on human thermal comfort and physiological indices: a case study in Changchun city, China. Journal of Forestry Research, 33(3), 911-922- https://doi.org/10.1007/s11676-021-01361-5
20- Rezai Monfard (2011). The effect of climate on the tourism industry of Razavi Khorasan province based on the TCI index. Master's Thesis, Shaheed Beheshti University. [In Persian].
21-Shahmari Kolestan, Asgar, & Farhoudi, Arash. (2019). Identifying and prioritizing components of special brand value in tourism destinations (case study: Khalkhal city). Scientific and research quarterly of research and urban planning, 11(40), 77-90. [In Persian]. http//:doi: 20.1001.1.22285229.1399.11.40.6.3
22-Sobhani, Parvaneh, and Ismailzadeh, Hassan. (2019). The impact of climate change on tourism in protected areas (Case Study: Alvand Hunting Prohibited Area). Geography and Urban-Regional Studies, 10(37), 65-90. SID. https://sid.ir/paper/960640/fa [In Persian]
23-Sureh, Ehsan, & Mohammadi, Bakhtiar. (2024). Analyzing the climatic conditions of tourism in West Azarbaijan province using bioclimatic indicators. Geography and Environmental Planning, 35(1), 1-18. http//:doi: 10.22108/gep.2023.136135.1563 [In Persian]
24-Tian, Y, Hong, B, Zhang, Z, Wu, S, & Yuan, T. (2022). Factors influencing resident and tourist outdoor thermal comfort: A comparative study in China's cold region. Science of the Total Environment, 808, 152079. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2021.152079
25- Zulfaqari, Hassan. (2007). Determining the appropriate time calendar for tourists in Tabriz by using Physiological Equivalent Temperature (PET) and Predicted PMV (PMV) Geographical Researches, 26: 129-141 [In Persian].
26-Yu, H, Zhang, T, Fukuda, H, & Ma, X. (2023). The effect of landscape configuration on outdoor thermal environment: A case of urban plaza in Xi'an, China. Building and Environment, 231, 110027 https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2023.110027

Full-Text:



 

Journal of Research and Urban Planning Spring 2025. Vol 16, Issue 60 ISSN (Print): 2228-5229 ISSN (Online): 2476-3845 https://sanad.iau.ir/journal/jupm

 

Research Paper

Investigating the Effects of Physiological Equivalent Temperature on Urban Tourism (Case Study: Shiraz Metropolis)

 

Babak Ejtemaei¹: Assistant Professor of Geography Department of Payam Noor University. Tehran. Iran

Ghasemali Moghtaderi: Assistant Professor of Geography Department of Payam Noor University. Tehran. Iran.

 

Abstract

ARTICL EINFO

Climate comfort is related to the temperature balance of the human body with its environment. This balance depends on the combination of factors such as: characteristics of the surrounding air, physical activity of the person, ambient temperature, relative humidity, sunlight and wind. The present study was conducted with the aim of investigating the effects that the physiological equivalent temperature can have on urban tourism. For this purpose, the surface of Shiraz city was zoned using the physiological equivalent temperature (PET) index on an annual scale, which is zoned based on 10 observational stations. It was calculated in and around the city with the statistical period from 2000 to 2020. The generalization of the calculated station results to the level of the study was done in ArcGIS environment and using the IDW internalization method. According to the obtained results, the favorable and appropriate climatic conditions for tourism throughout the year in Shiraz city change due to the change of seasons and the change of weather conditions between the northern and southern highlands of the central plain. In general, the pattern of daily changes of the index showed that the period of climatic comfort in Shiraz includes two time periods in late spring and summer. The months of May and September are the only months without cold stress and have the best climatic conditions for attracting tourists, and it is the ideal time based on the PET  .April and October with little cold stress and June with little heat stress are ranked second respectively. During the months of December, January, and February, the whole city has severe cold stress. Study the pattern of daily changes of the index showed that the spatial changes of the PET index in the region are mostly influenced by the geographical altitude and latitude. .

Received: 2024/04/30 Accepted: 2024/07/02 PP:87-98        Use your device to scan and read the article online         Keywords: Climatic comfort, physiological equivalent temperature index, physiological stress, Shiraz city

 

 

Citation: Ejtemaei, B., & Moghtaderi, Gh. (2025). Investigating the Effects of Physiological Equivalent Temperature on Urban Tourism (Case Study: Shiraz Metropolis), Journal of Research and Urban Planning, 16(60), 87-98. DOI: 10.82591/jzpm.1169567.2025

 

---

[1]  . Corresponding author: Babak Ejtemaei, Tel: [phone] Email: [e-mail]

 

 

Extended Abstract

Introduction

 

The weather condition of an area is one of the most important factors affecting tourist attraction. Among the information needed by tourists for travel, destination climate conditions are crucial, and most tourists pay attention to climatic considerations when choosing a tourist destination. Various types of climates, such as dry, temperate, rainy, and tropical, offer different attractions and recreational activities for tourists. Tourists usually prefer destinations with favorable weather conditions and a variety of outdoor activities. Weather conditions greatly influence the tourism industry of a country or region. Tourism businesses, including hotels, restaurants, and recreational facilities, heavily rely on favorable weather conditions for their operations and profitability. Sudden changes in weather, natural disasters, and extreme weather events can significantly impact tourism activities and the economy of a region. Therefore, it is essential to monitor weather forecasts and develop contingency plans to minimize the adverse effects of unpredictable weather conditions on tourism.

 

Methodology

The implementation stages of a tourism climate suitability index for a coastal region with PET are as follows:Initial data: Collecting historical climate data, including temperature and precipitation, and mapping the coastal region's climate zones.Coastal zone delineation: Defining the boundaries of the coastal area.Climate zone mapping: Dividing the coastal region into climate zones based on temperature and precipitation patterns.PET calculation: Calculating the Potential Evapotranspiration (PET) values for each climate zone.Tourism climate suitability assessment: Assessing the suitability of the climate for tourism in each zone based on PET values.Finalization: Finalizing the tourism climate suitability index for the studied area.Application: Using the tourism climate suitability index to categorize the tourism climate zones of the coastal region.

 

Conclusion

The topography of the area is rugged, with steep hills and valleys. It consists of several small villages scattered around the hillsides. Due to the steepness of the hills and limited access, some areas remain isolated and difficult to reach. In one of these remote villages, located at an altitude of approximately 1400 meters, a new project is underway to establish a PET recycling facility. This initiative aims to address the issue of plastic waste, which has become a significant problem in the region. By setting up this recycling plant, not only will the plastic waste be managed effectively, but it will also create employment opportunities for the local community. Additionally, it will contribute to environmental sustainability by reducing pollution and conserving resources.The establishment of the PET recycling facility requires careful planning and coordination. Infrastructure such as roads and utilities need to be developed to support the operation. Moreover, training programs for the local workforce will be essential to ensure the efficient functioning of the facility. Once operational, the facility will collect PET waste from the surrounding areas and process it into raw materials for various industries. This will not only reduce the environmental impact of plastic waste but also create a valuable resource for the manufacturing sector.Overall, the PET recycling project holds great potential for both environmental and socioeconomic benefits in the region. With proper implementation and support, it can serve as a model for sustainable development in similar areas.

 

Results and discussion

It can be claimed that almost all of the city is suitable for attracting tourists for at least one period of the year. Due to the important role that the elevations have played in the city of Shiraz It is also obtained from the PET index This city has many differences for different months of the year and for the studied stations. The favorable and appropriate climatic conditions for tourism in Shiraz city during the year vary due to the change of seasons and the change of weather conditions between the northern and southern highlands of the central plain. During the winter, the northern and southern regions have lower temperatures, fewer hours of sunshine, and stronger winds due to their elevation and the arrival of high and low pressure systems. This makes the conditions for tourism face obstacles. At the same time, the inner areas of the city have more favorable climatic conditions due to the lower altitude compared to other points. With the arrival of the summer season in the city, the northern and southern highlands create comfortable conditions for tourists due to the moderate conditions.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مقاله پژوهشی

ﺑﺮرﺳﻰ تأثیرات دﻣﺎى ﻣﻌﺎدل ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺮ ﮔﺮدﺷﮕﺮى ﺷﻬﺮی (مطالعه موردی: کلان‌شهر ﺷﻴﺮاز)

 

بابک اجتماعی¹: استادیار گروه جغرافیا دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

قاسمعلی مقتدری: استادیار گروه جغرافیا دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران

اطلاعات مقاله

چکیده

تاریخ دریافت:11/02/1403 تاریخ پذیرش:12/04/1403 شماره صفحات:98-87   از دستگاه خود برای اسکن و خواندن مقاله به‌صورت آنلاین استفاده کنید   واژه‌های کلیدی: ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ، ﺷﺎﺧﺺ ﺩﻣﺎي ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ، ﺗﻨﺶ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ، شهرستان شیراز

آسایش زیست‌اقلیمی ﺑﻪ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﺑﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺍﻃﺮﺍﻓﺶ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻋﻮﺍﻣﻠﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ: ویژگی‌های ﻫﻮﺍي ﺍﻃﺮﺍﻑ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺷﺨﺺ، ﺩﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ، رطوبت نسبی، ﺗﺎﺑﺶ ﺁﻓﺘﺎﺏ ﻭ ﺑﺎﺩ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ. پژوهش حاضر باهدف بررسی تأثیراتی که دمای معادل فیزیولوژیک می‌تواند بر گردشگری شهری بگذارد انجام‌شده است. بدین منظور ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﻣﺎي ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ (PET) ﺩﺭ ﻣﻘﻴﺎﺱ ساﻻﻧﻪ پهنه‌بندی ﮔﺮﺩﻳﺪ که این پهنه‌بندی بر اساس 10 ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻫﻤﺪﻳﺪي ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﻣﺠﺎﻭﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎ دوره‌ی ﺁﻣﺎﺭي ﺍﺯ 2000 ﺍﻟﻰ 2020 ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. ﺗﻌﻤﻴﻢ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻰ محاسبه‌شده ﺑﻪ ﺳﻄﺢ موردمطالعه ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ArcGIS ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ درون‌یابی IDW ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺖ. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ با توجه ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺼﻮﻝ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺏ ﻭ ﻫﻮﺍﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻧﻮﺍﺣﻰ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺷﻤﺎﻟﻰ ﻭ جنوبی ﺩﺷﺖ ﻣﺮﻛﺰي متغیر ﺍﺳﺖ. به‌طورکلی ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻟﮕﻮي ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ، ﺩﻭﺭﻩ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺷﺎﻣﻞ ﺩﻭ بازه‌ی ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺑﻬﺎﺭ ﻭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ماه‌های ﻣﻰ ﻭ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺗﻨﻬﺎ ماه‌هایی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻰ می‌باشند ﻭ ﺩﺍﺭﺍي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺑﺮﺍي ﺟﺬﺏ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ می‌باشند ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻳﺪﻩ ﺁﻟﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺎﺧﺺ PET می‌باشد. ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ آوریل ﻭ ﺍﻛﺘﺒﺮ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻰ ﺍﻧﺪﮎ ﻭ ﮊﻭﺋﻦ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﻰ ﺍﻧﺪﮎ ﺩﺭ رتبه‌ی ﺩﻭﻡ ﻗﺮﺍﺭ می‌گیرند. ﺩﺭ ﻃﻰ ماه‌های ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ، ﮊﺍﻧﻮﻳﻪ ﻭ ﻓﻮﺭﻳﻪ ﻛﻞ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﺭﺍي ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻟﮕﻮي ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻜﺎﻧﻰ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ تأثیر ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ و عرض ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪ.

 

استناد: اجتماعی، بابک و مقتدری، قاسمعلی (1404). ﺑﺮرﺳﻰ تأثیرات دﻣﺎى ﻣﻌﺎدل ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺮ ﮔﺮدﺷﮕﺮى ﺷﻬﺮی (مطالعه موردی: کلان‌شهر ﺷﻴﺮاز)، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 16(60)، 87-98. DOI:  10.82591/jzpm.1169567.2025

 

---

[1] . نویسنده مسئول: بابک اجتماعی، تلفن: [phone]، پست الکترونیکی: [e-mail]

مقدمه

امروزه جهت ارزیابی تأثیر آب‌وهوا بر انسان می‌بایست اثر توأم همه عناصر آب‌وهوایی و اجزاء حرارتی محیط و عوامل و پدیده‌های آب‌وهوایی دخالت داده شوند؛ لذا آب‌وهوا می‌تواند یک جاذبه محسوب شود و نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب مقاصد گردشگری داشته باشد. به‌طورکلی اقلیم هر منطقه در ترسیم خطوط آینده توسعه گردشگری نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند (Moradmand et al, 2018). با افزایش روزافزون تقاضای سفر و گردشگری و تبدیل‌شدن صنعت گردشگری به یکی از بزرگ‌ترین صنایع در جهان، هر کشور به‌منظور جذب گردشگران بالقوه لازم است در راستای توسعه اجتماعی اقتصادی و رشد زیربنایی خود تلاش کند (Shhmari Kolestan et al, 2019). امروزه در بسیاری از کشورها گردشگری مبتنی بر گردشگری شهری، نشان‌دهنده ارتقای استانداردهای زندگی مردم است که بر اساس دیدگاه وبلین بیانگر توسعه "تفریحات طبقات شهری" به منزله شیوه خاصی از زندگی است (Bahramian & Shamsoddini, 2017). اقلیم و تغییرات آن را می‌توان به‌عنوان یک منبع مهم طبیعی قلمداد کرد که با تأثیرات آن بر منابع محیطی می‌تواند طول و مدت گردشگری، سلامت گردشگران و حتی بر سلامت آن‌ها تأثیر بگذارد و پیش‌بینی تغییرات اقلیمی می‌توان به‌عنوان یک راهکار در نظر گرفت که بر این صنعت تأثیرگذار خواهد بود و طول دوره فصل گردشگری یکی از نتایج تغییر در محیط طبیعی خواهد بود (Sobhani & Ismailzadeh, 2017).گردشگري به‌عنوان يکي از فعالیت‌ها وابستگي شديد خود را به شرايط اقليمي نشان داده است. موفقيت بسياري از مقاصد مهم گردشگري در دنيا مديون شرايط آب‌وهوایی مناسب و آسايش دمايي است. شرايط آب‌وهوایی نامطلوب از ارزش و جاذبه‌های مثبت يک منطقه توريستي می‌کاهد و به دنبال آن اثرهاي نامناسبي را بر گردشگري برجاي می‌گذارد (Sureh et al, 2024). توسعه صنعت گردشگری به‌ویژه در کشورهای کمتر توسعه‌یافته، عامل مؤثری برای مقابله با فقر است و موجب افزایش درآمد، رونق اقتصادی، بهبود کیفیت زندگی مردم و درنتیجه افزایش رفاه اجتماعی می‌شود. پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030 گردشگران بین‌المللی به 8/1 میلیارد نفر برسد و گردش مالی ناشی از آن سالانه 3/3 درصد رشد خواهد داشت (Hanafi, 2021). وضعیت آب‌وهوایی یک منطقه ازجمله مهم‌ترین عوامل مؤثر در جذب گردشگر می‌باشد. از اطلاعات موردنیاز گردشگران برای سفر، شرایط اقلیمی مقصد می‌باشد و اکثر گردشگران برای انتخاب مقصد گردشگری، ملاحظات اقلیمی را موردتوجه قرار می‌دهند. اقلیم از دیدگاه برنامه‌ریزی گردشگری بسیار اهمیت دارد و گردشگران معمولاً در جستجوی اقلیم مطلوب یا اقلیم آسایش هستند که در آن، فرد هیچ‌گونه احساس نارضایتی و عدم آسایش حرارتی و اقلیمی نداشته باشد و این عامل نقش مهمی را در تصمیم‌گیری برای مقاصد گردشگری ایفا می‌کند (Manochehri et al, 2018). آب‌وهوا ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻰ ﺑﺎ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻓﺮﺩي ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻓﺮﺩي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ازنظر ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ دست‌کم ﺑﺮﺍي 80 ﺩﺭﺻﺪ ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ (Qabadian & Feiz Mahdavi, 2012). ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ موردنیاز ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍي ﺳﻔﺮ، ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﻣﻘﺼﺪ می‌باشد ﻭ ﺍﻛﺜﺮ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺑﺮﺍي ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻘﺼﺪ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ملاحظات ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺭﺍ موردبررسی ﻗﺮﺍﺭ می‌دهند. ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ برنامه‌ریزی ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺣﺎﺋﺰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ معمولاً˝ ﺩﺭ جست‌وجوی ﺍﻗﻠﻴﻢ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻳﺎ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ، ﻓﺮﺩ هیچ‌گونه ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻧﺎﺭﺿﺎﻳﺘﻰ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﻭ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ تصمیم‌گیری ﺑﺮﺍي ﻣﻘﺼﺪ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺩﺍﺭﺍ می‌باشد (Matzarakis, 2001)، لذا اطلاع‌رسانی ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ آب‌وهوایی می‌تواند ﻣﺴﺎﻓﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻗﺸﺎﺭ آسیب‌پذیر ﺭﺍ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻰ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ تصمیم‌گیری ﺑﺮﺍي ﻣﻘﺎﺻﺪ آن‌ها ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ را ایفا ﻛﻨﺪ. ﺑﺮﺍي ﺍﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ تأثیر ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي مدل‌های ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﺗﺎﻛﻨﻮﻥ ارائه‌شده ﺍﺳﺖ. ﺍﺯ ﺑﻴﻦ آن‌ها می‌توان ﺍﺯ شاخص‌های ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊي ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﺩﻟﻪ ﺑﻴﻼﻥ ﺍﻧﺮﮊي ﺑﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺸﺘﻖ گردیده‌اند ﺑﻬﺮﻩ ﺟﺴﺖ ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺯﻳﺴﺖ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻭ همچنین آب‌وهواشناسی ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﻛﺴﺐ کرده‌اند (Matzarakis, 2001). یکی از نکات حائز اهميت در صنعت گردشگری، وابستگی زیاد این صنعت به آب‌وهوای منطقه است و ازاین‌رو بسياری از مقاصد گردشگری با استفاده از همين مورد تبدیل به یک منبع گردشگرپذیر پررونق در فصول خاصی شده‌اند. برای ارزیابی تأثیر آب‌وهوا بر انسان و مطالعات اقليم آسایشی، مدل‌ها و شاخص‌های زیادی ارائه‌شده‌اند. در این ميان شاخص‌های مرتبط با فيزیولوژی انسان که از معادله بیلان بدن انسان مشتق شده‌اند، امروزه در مطالعات زیست اقليم انسانی جایگاه ویژه‌ای دارند (Ben shams et al, 2019).

 ﻳﻜﻰ ﺍﺯ مدل‌های ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﺍﺳﺖ ﻣﺪﻝ ﺩﻣﺎي ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ ﺍﺳﺖ. ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺰﻳﺖ ﺭﺍ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ مدل‌های ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي را داراست ﻛﻪ نه‌تنها ﺩﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺑﺎﻓﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ می‌گیرد ﺑﻠﻜﻪ ﺩﻣﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﺩﺭ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺑﺮﺍي ﺁﺳﺎﻳﺶ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻟﺤﺎظﻣﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻝ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻧﻮﻉ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ بررسی میزان ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻛﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻮﻕ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮﺍﻓﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻛﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ به‌نحوی‌که ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻧﻮﺳﺎﻥ ﺁﺷﻜﺎﺭي ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺳﺖ، ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ می‌توان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﻝ دمای معادل فیزیولوژیک ﻭ پتانسیل‌های ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ مکان‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﻭ ﺑﺎ برنامه‌ریزی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ مکان را ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻛﺮﺩ. ﺁﺳﺎﻳﺶ زیست‌اقلیمی ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ، ﺑﻪ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﺑﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮﺍﻣﻮﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﻃﻴﻔﻰ ﺍﺯ ﺩﺭﺟﻪ حرارت‌هایی ﻛﻪ ﭘﺮﺍﻛﻨﺶ ﺣﺮﺍﺭﺕ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ رضایت‌بخشی ﺩﺭ ﺁﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ، ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ می‌شود. ازنظر ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺪﻧﻰ ﻭ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ، ﻫﻴﭻ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺭﺍ نمی‌توان کاملاً˝ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻳﺎ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺏ ﻓﺮﺽ ﻛﺮﺩ؛ بنابراین ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ صددرصد ﺛﺎﺑﺖ نمی‌تواند ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﺮﺍي ﺍﻓﺮﺍﺩ برحسب ﺳﻦ، ﺳﻼﻣﺖ، ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺪﻧﻰ، ﻧﮋﺍﺩ، ﻣﻴﺰﺍﻥ ﭘﻮﺷﺶ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ فصل‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﻝ ﻭ خوگرفتن ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ به طور ﻧﺴﺒﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮ می‌کند (Mohammadi, 2007). ﺍﺯ ﺳﻮي ﺩﻳﮕﺮ ﺗﻌﺎﺩﻝ ﺩﻣﺎي ﺑﻴﻦ ﺑﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﺩﺭ ﻓﻀﺎي ﺩﺍﺧﻞ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﻭ ﺭﺍﺣﺘﻰ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ. ﻣﺪﻝ ﺩﻣﺎي ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻓﻀﺎي ﺩﺍﺧﻠﻰ ساختمان‌ها ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭ ﻓﻀﺎي ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻉ ﭘﻮﺷﺶ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺑﺮﺭﺳﻰ می‌کند؛ لذا ﻣﺪﻝ ﺩﻣﺎي ﻣﻌﺎﺩﻝ فیزیولوژیک ﺩﺭ ﺑﻴﻦ مدل‌های ارائه‌شده ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺍﻧﺴﺎﻥ کارآمدتر ﻭ کامل‌تر می‌باشد. ﺻﻨﻌﺖ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﺍﻗﻠﻴﻢ به‌عنوان ﻳﻜﻰ ﺍﺯ اصلی‌ترین ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺩﺍﺭﺩ؛ لذا این تحقیق به دنبال یافتن پاسخ این سؤال هست که دوره زمانی مختلف که می‌توان بر اساس شاخص PET جهت گردشگری برای شهرستان شیراز پیشنهاد شود کدام است.

 

پیشینه و مبانی نظری تحقیق

ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺩﻣﺎﻳﻰ ﻭ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ زیبایی‌شناختی ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺷﻜﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮔﻴﺎﻫﻰ ﻭ ﻣﺤﻴﻄﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺍﺛﺮ می‌گذارد2004) al, et Jacqueline). ﻫﺮ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺩﺭ ﻫﺮ منطقه‌ای ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ازنظر ﺩﻣﺎ، ﺭﻃﻮﺑﺖ، هوای آفتابی ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺩﺍﺭﺩ. ﺩي ﻓﺮﺗﺎﺱ ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻴﻘﻰ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﻭ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺍﻭﻗﺎﺕ ﻓﺮﺍﻏﺖ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. درواقع، ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ انسان ملاک قرار داده شده ﺍﺳﺖ. طبقه‌بندی ﺩي ﻓﺮﺗﺎﺱ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ جنبه‌های زیباشناختی، ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﮔﺮﻣﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ. جنبه‌های زیباشناختی، ﮔﺮﻣﺎﻳﻰ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺍﺳﺖ. ﺟﻨﺒﻪ ﮔﺮﻣﺎﻳﻰ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎي ﺩﻣﺎ ﻭ ﺑﺎﺩ، ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻭ ﺗﺎﺑﺶ ﺧﻮﺭﺷﻴﺪ موردبحث قرار گرفته ﺍﺳﺖ. ﺍﻗﻠﻴﻢ به‌عنوان ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ مؤثر ﺩﺍﺭﺍي ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻋﺼﺒﻰ ﻭ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺭﻭﺍﻧﻰ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻘﺼﺪ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺗﻌﻄﻴﻼﺕ مؤثر می‌باشد. یک اقلیم مناسب می‌تواند پاسخ‌های مثبت ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﭘﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺳﻔﺮ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ اقلیمی مقصد طرح‌ریزی می‌کنند. ﺷﻜﻞ 1 ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺭﺍ ﺑﺮ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﻧﺸﺎﻥ می‌دهد.

 

 

                                                       ﺷﻜﻞ 1- ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺍﻗﻠﻴم بر گردشگری

 

اﻗﻠﻴﻢ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻀﺎي ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺍﻳﺠﺎﺩ می‌کند ﻭ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﻰ ﺩﺭ آسان‌شدن ﺍﻗﺎﻣﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﻛﻤﻚ می‌کند. درواقع ﺍﻗﻠﻴﻢ پاسخ‌دهنده ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ است (Matzarakis, 2017). ﺩﺭ مقاله‌ای ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ”ﺍﻗﻠﻴﻢ، ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي” ﺑﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﺑﺮ ﺭﻭي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ. براین‌اساس ﻭي مهم‌ترین ﻋﺎﻣﻞ مؤثر ﺭﺍ ﺑﺮ ﺭﻭي فعالیت‌های ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﻴﻮﺗﺮﻣﻮﻟﻮﮊي ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺭﺍ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ می‌داند و ﺑﺮﺍي مشخص‌کردن تأثیر ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻮﺭﻳﺴﺘﻰ ﺑﺮ ﺭﻭي فعالیت‌های ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ به‌عنوان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﻧﺘﺎﻳﺞ نقشه‌های ﺑﻴﻮﻛﻠﻴﻤﺎي ﻳﻮﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﺁﮔﻮﺳﺖ استفاده‌شده ﺍﺳﺖ (Lopez et al, 2021). در پژوهش خو تحت عنوان درک آسایش حرارتی انسان در یک مقصد گردشگری در شهر پورتو پرتغال به این نتیجه رسیده‌اند که درنظرگرفتن آستانه‌های متوسط ​​برای آسایش حرارتی در گردشگری بسیار مهم است (Tian et al, 2022). در پژوهش خود تحت عنوان عوامل مؤثر بر آسایش حرارتی ساکنان و گردشگران در فضای باز در منطقه سرد چین به این نتیجه رسیده‌اند که عوامل فیزیکی و اجتماعی دو عامل مهم و تأثیرگذار بر ادراک حرارتی ساکنان در این منطقه بوده‌اند (Ren et al, 2022). در پژوهش خود در چین تحت عنوان اثرات درختان خیابان شهری بر راحتی حرارتی انسان و شاخص‌های فیزیولوژیکی به این نتیجه رسیده‌اند که محیط حرارتی شهری و آسایش تأثیر قابل‌توجهی بر پارامترهای فیزیولوژیکی انسان داشته است و در این زمینه کاشت درختان می‌تواند بسیار مثمرثمر واقع شود (Lai et al, 2020). در پژوهش خود تحت عنوان بررسی جامع مطالعات آسایش حرارتی در فضاهای باز شهری به این نتیجه رسیده‌اند که عوامل فیزیکی، فیزیولوژیکی و روانی تأثیر مستقیم بر آسایش حرارتی در فضلی باز شهری دارد (Huang et al, 2023). در پژوهش خود تحت عنوان مطالعه تجربی تأثیر موقعیت مکانی گردشگری مجازی بر آسایش دمایی گردشگران در زمینه متاورس به این نتیجه رسیدند که دمای محیط و شرایط سمعی و بصری به طور قابل‌توجهی بر احساس حرارتی شرکت‌کنندگان و بخشی از شاخص‌های فیزیولوژیکی تأثیر می‌گذارد (Yu et al, 2023). در پژوهش خود تحت عنوان تأثیر پیکربندی منظر بر محیط حرارتی در فضای باز شهری در چین به این نتیجه رسیده‌اند که افزایش سطح آب و فضای سبز می‌تواند به طور قابل‌توجهی محیط گرمایی تابستان را بهبود بخشد. همچنین هنگامی‌که پوشش ساختمان تا 15 درصد افزایش یابد، تأثیر مفیدی بر آسایش حرارتی تابستان و زمستان دارد (Karimi, 2014). ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻳﻦ پژوهش ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ازنظر ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺩﺭ ﺍﻭﺍﻳﻞ بهار و اواسط ﭘﺎﻳﻴﺰ (ماه‌های ﻓﺮﻭﺭﺩﻳﻦ و آبان‌ماه (می‌باشد و ازنظر ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺣﺪﻭﺩ 47 ﺭﻭﺯ ﺍﺯ ماه‌های یادشده ﺭﺍ در برمی‌گیرد ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ماه‌های ﺧﺮﺩﺍﺩ ﺗﺎ مهرماه ﺑﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﻏﺎﻟﺐ ﺧﻴﻠﻰ ﮔﺮﻡ هیچ‌گونه ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺳﺎﻳﺸﻰ مشاهده نشده ﺍﺳﺖ (Mir Mousavi, 2013). ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﺎﺭﺱ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺷﺎﺧﺺ ﻣﻌﺎﺩﻝ ﺩﻣﺎي ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎﻥ داد که بخش‌هایی ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﺎﺭﺱ ﺩﺭ ﺍﻛﺜﺮ ﺍﻳﺎﻡ ﺳﺎﻝ(ﺩﻩ ﻣﺎﻩ) ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ماه‌های ﺟﻮﻻي ﻭ ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ ﺩﺭ هیچ‌کدام ﺍﺯ بخش‌های ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻥ شرایط ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻓﺼﻮﻝ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﻝ ﻓﺼﻞ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﺍ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﺎﺭﺱ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ می‌تواند ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ خوبی برای ﺟﻠﺐ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺎﺷﺪ. ﺭﺿﺎﻳﻰ ﻣﻨﻔﺮﺩ ﺩﺭ ﺭﺳﺎﻟﻪ کارشناسی‌ارشد ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻰ با نام تأثیر ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺑﺮ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﻮﺭﻳﺴﻢ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺭﺿﻮي ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺎﺧﺺ TCI ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺭﺿﻮي، ﺩﻭ ﻣﺎﻩ ﺁﺧﺮ ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎﺭ، ﻣﺎﻩ ﺁﺧﺮ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﻭ اول پاییز ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻭ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍﺳﺖ.

 

شاخص‌های موردبررسی

شاخص‌های ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊي ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﺩﻟﻪ ﺑﻴﻼﻥ ﺍﻧﺮﮊي ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺸﺘﻖ گردیده‌اند ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ زیست‌اقلیمی ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ویژه‌ای ﺩﺍﺭﻧﺪ. شاخص‌های ﻣﻌﺮﻭﻓﻰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ پیشنهادشده ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﻣﺎي ﻣﻌﺎﺩﻝ فیزیولوژیک و ﻣﺘﻮﺳﻂ نظرسنجی پیش‌بینی‌شده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ شاخص‌های (PET) ﻭ (PMV). ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي یافته‌اند. ﺍﮔﺮﭼﻪ ﺍﻳﻦ شاخص‌ها اساساً ﺑﺮﺍي ﺍﻫﺪﺍﻑ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﻃﺮﺍﺣﻰ نشده‌اند؛ ولی با ﺑﻌﻀﻰ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ و تعدیل‌ها ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ مهم‌ترین شاخص‌ها ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺑﻪ ﺷﻤﺎر می‌روند (Zulfaqari, 2007).  ﺑﺮﺍي ارزیابی تاثیرآب‌وهوا ﺑﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺁﺳﺎﻳﺸﻰ، مدل‌ها ﻭ شاخص‌های زیادی در ﻧﻴﻤﻪ ﺩﻭﻡ ﻗﺮﻥ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ داده شده‌اند. ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺎﻥ مدل‌هایی ﻛﻪ ﻣﺸﺘﻖ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﺩﻟﻪ ﺑﻴﻼﻥ ﺍﻧﺮﮊي ﺑﺪﻥ انسان‌اند، ﺑﻴﺸﺘﺮ موردتوجه ﻭ ﻗﺒﻮﻝ واقع‌شده‌اند. ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻣﺪﻝ ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﮔﺮﻣﺎﻳﻰ ﺭﺍ فاگنر ٦ در سال ٢٧٩١ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﻭ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﻫﻨﻮﺯ ﻫﻢ مورداستفاده ﻗﺮﺍﺭ می‌گیرد. ﻭي شاخص‌های ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺁﺭﺍي پیش‌بینی‌شده (PMV) ﻭ پیش‌بینی ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻧﺎﺭﺍﺿﻰ ٧PPD ﺭﺍ ﺑﺮﺍي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎﻥ ﺗﻬﻮﻳﻪ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ آب‌وهوای ﺩﺍﺧﻞ ﺍﺗﺎﻕ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺴﺘﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩ. ﺩﻭ دهه بعد چندرتیزکی و همکارانش (1990) موفق شدند که روش پیچیده فانکر را با اختصاص ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍي ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ، ﻛﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺑﻪ ﻣﺪﻝ MEMI ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ می‌شود (Ismaili, 2010). ﻣﺪﻝ MEMI ﻣﺨﻔﻒ ﻣﺪﻝ ﺑﻴﻼﻥ ﺍﻧﺮﮊي ﺑﺮﺍي افراد است. ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻝ ﺑﺮﺍي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﻭﺍﻗﻌﻰ ﺷﺎﺭﻫﺎي ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﻭ ﺩﻣﺎﻫﺎي ﺑﺪﻥ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻌﻴﻦ، ﺑﺎ ﻓﺮﺽ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﺗﻼﻑ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺮﺍﺑﺮ باحرارت تولیدشده به‌وسیله ﺧﻮﻥ ﻭ حرارت منتقل‌شده ﺍﺯ ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺪﻥ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ، مورداستفاده ﻗﺮﺍﺭ می‌گیرد. ﻣﺪﻝ ٩MEMI ﺟﺰء مدل‌های ﻣﻮﺍﺯﻧﻪ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ ﺗﺮﻣو - ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ به‌عنوان ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺑﺮﺍي ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ شاخص‌های PMV ﻭ PET ﻣﺤﺴﻮﺏ می‌گردد. ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﻣﺪﻝ MEMI ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي معادلة ﺑﻴﻼﻥ ﺍﻧﺮﮊي بدن انسان ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ است شایان‌ذکر ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ PET ﺗﻬﻴﻪ داده‌های ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻰ ﻣﺜﻞ ﺩﻣﺎ ﻭ ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻫﻮﺍ ﻭ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ به‌سادگی امکان‌پذیر ﺍﺳﺖ ﻭﻟﻰ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺑﺮﺧﻰ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎ ﻣﺜﻞ ”ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺩﻣﺎي ﺗﺎﺑﺸﻰ ﻣﺤﻴﻂ“ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻥ به‌سادگی امکان‌پذیر ﻧﻴﺴﺖ ﻭ ازآنجاکه ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮ ﻣﺰﺑﻮﺭ Tmrt ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻓﻮﻕ دارد؛ ازاین‌رو براي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ این پارامتر ﺍﺯ نرم‌افزار Man Ray ﻛﻤﻚ گرفته‌شده ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﺩﻗﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﺑﺪ. ﻣﺪﻝ Man Ray ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮﻭﻓﺴﻮﺭ ﻣﺎﺗﺰﺍﺭﺍﻛﻴﺲ برای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺎﺭﻫﺎي ﺗﺎﺑﺸﻰ ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ در بین ساختمان‌های ﺷﻬﺮي ﻃﺮﺍﺣﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﻳﻜﻰ ﺍﺯ روش‌های ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ متوسط دمای ﺗﺎﺑﺸﻰ ﻣﺤﻴﻂ می‌باشد ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺮﺍي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ PET مورداستفاده ﻗﺮﺍﺭ می‌گیرد

 

                       ﺟﺪﻭﻝ 1- ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﺁﺳﺘﺎﻧﻪ ﺷﺎﺧﺺ

PET C̊	ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺣﺮﺍﺭﺗﻰ	ﺩﺭﺟﻪ ﺗﻨﺶ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ
<٤	ﺧﻴﻠﻰ ﺳﺮﺩ	ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎي ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺷﺪﻳﺪ
٤	ﺳﺮﺩ	ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎي ﺷﺪﻳﺪ
٨	ﺧﻨﻚ	ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ
13	ﻛﻤﻰ ﺧﻨﻚ	ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎي ﺍﻧﺪﮎ
18	ﺭﺍﺣﺖ	ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎ
23	ﻛﻤﻰ ﮔﺮﻡ	ﺗﻨﺶ ﮔﺮﻣﺎي ﺍﻧﺪﮎ
29	ﮔﺮﻡ	ﺗﻨﺶ ﮔﺮﻣﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ
35	ﺧﻴﻠﻰ ﮔﺮﻡ	ﺗﻨﺶ ﮔﺮﻣﺎي ﺷﺪﻳﺪ
<41	ﺩﺍﻍ	ﺗﻨﺶ ﮔﺮﻣﺎي ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺷﺪﻳﺪ

Matzarakis et al, 2007

مواد و روش تحقیق
 ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺭﺍ ﺑﺮﺍي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺ PET به دست ﺁﻭﺭﺩﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ سیستم‌های ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﭘﻬﻨﻪ ﺑﻨﺪي ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي در طول ﺳﺎﻝ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. مراحل اجرای کار به شرح ذیل می‌باشد - ﺍﺧﺬ داده‌های ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ موردنیاز ﺍﺯ ایستگاه‌های ﺳﻴﻨﻮﭘﺘﻴﻚ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﻭ ﻛﻨﺘﺮل - ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺩﻗﺖ داده‌های جمع‌آوری‌شده - ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻳﻜﻰ ﺍﺯ روش‌های ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي - ﺍﺟﺮﺍي ﻣﺪﻝ PET ﺩﺭ ﻣﻘﻴﺎﺱ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ- ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ موردنیاز ﺩﺭ ﻣﺪﻝ جهت پهنه‌بندی اقلیم گردشگری منطقه موردمطالعه - ﺗﻔﺴﻴﺮ داده‌های ﺧﺮﻭﺟﻰ ﻣﺪﻝ PET ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻰ.

 

محدوده موردمطالعه

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﻼﻧﺸﻬﺮ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﻼﻧﺸﻬﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﺎﺭﺱ ﺩﺭ ﻣﺨﺘﺼﺎﺕ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ 27 ﺩﺭﺟﻪ ﻭ ٧ ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻭ ٣١ ﺩﺭﺟﻪ ﻭ 36 ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻋﺮﺽ ﺷﻤﺎﻟﻰ ﻭ طول جغرافیایی 50 ﺩﺭﺟﻪ ﻭ 27 ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻭ ٥٥ ﺩﺭﺟﻪ ﻭ 30 ﺩﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮﻝ ﺷﺮﻗﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ نصف‌النهار ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺁﻥ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ آب‌های ﺁﺯﺍﺩ 1540 مترمربع ﺍﺳﺖ. ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺩﺭ ﺑﺨﺶ ﻣﺮﻛﺰي ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﺎﺭﺱ، در ارتفاع 1486 ﻣﺘﺮي ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﻳﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻰ ﺯﺍﮔﺮﺱ ﻭﺍﻗﻊ ﺷﺪﻩ ﻭ آب‌وهوای ﻣﻌﺘﺪﻟﻰ ﺩﺍﺭﺩ. ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﻏﺮﺏ ﺑﻪ ﻛﻮﻩ ﺩﺭﺍﮎ، ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎﻝ ﺑﻪ کوه‌های ﺑﻤﻮ، ﺳﺒﺰﭘﻮﺷﺎﻥ، چهل مقام و ﺑﺎﺑﺎﻛﻮﻫﻰ )ﺍﺯ ﺭﺷﺘﻪکوه‌هاي ﺯﺍﮔﺮﺱ (ﻣﺤﺪﻭﺩ شده است.

 

 

شکل 2-موقعیت کلانشهر شیراز

بحث و یافته‌های تحقیق

ویژگی‌های طبیعی شهر شیراز

از لحاظ توپوگرافیﻫﺴﺘﻪ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺑﺮ ﺭﻭي ﺭﺳﻮﺑﺎﺕ ﺁﺑﺮﻓﺘﻰ ﺩﺷﺖ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺍﺳﺘﻘﺮﺍﺭ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺷﻬﺮ ﺑﺮ ﺭﻭي ﻫﻤﻴﻦ ﺭﺳﻮﺑﺎﺕ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺷﺮﻕ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺭﻭﻧﺪ ناهمواری‌های ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺟﻬﺖ ﻏﺮﺑﻰ ـ ﺷﺮﻗﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺷﻬﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮﺍﻓﻰ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺟﻬﺖ ﺷﺮﻗی - ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ می‌توان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﮔﺴﺘﺮﺵ شهر را ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮﺍﻓﻰ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. 

 

 

شکل 3 و 4 -نقشه شیب و هیپسومتری کلان شهر شیراز

 

مطالعات نشان می‌دهد که ارتفاع منطقه از غرب به شرق کاهش می‌یابد و اختلاف ارتفاع حدود ۱۴۰۰ متر است. سطح زمین گسترده، صاف و فاقد شیب قابل توجه است و بیشترین شیب به سمت شرق و جنوب شرق و کمترین آن به سمت شمال شرق است. شش نوع توده هوایی مختلف منطقه را در فصول مختلف تحت تأثیر قرار می‌دهند: توده هوای قطبی دریایی، توده هوای تروپیکال دریایی که بارش زمستانه منطقه را شکل می‌دهد، جریان مدیترانه‌ای مستقیم و غیرمستقیم که موجب بارش در استان فارس و شیراز می‌شود، جریان تروپیکال خشک که باعث گرد و خاک محلی می‌شود و جریان تروپیکال دریای هند که شیراز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیشترین میزان بارش ماهانه در دی‌ماه با میانگین 09/81 میلی‌متر و کمترین در شهریور با میانگین ۳۰ میلی‌متر رخ می‌دهد و حدود ۵۶ درصد بارش سالانه در ماه‌های دی، بهمن و اسفند اتفاق می‌افتد، دی‌ماه پرباران‌ترین ماه سال است. بی‌نظمی بارش ماهانه قابل توجه است و تغییرات آن در طول سال بسیار زیاد است و غالباً در دوره‌های سرد سال رخ می‌دهد. از نظر دمایی، حرکت از غرب به شرق موجب افزایش میانگین دما می‌شود که این تفاوت به دلیل ناهمواری‌های منطقه و همچنین وجود باغ‌های قصرالدشت در شمال و شمال غرب منطقه است که باعث تلفیق هوا در منطقه گردیده است.از ﻧﻈﺮ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﻣﺎﻳﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﺯ ﺳﻤﺖ ﻏﺮﺏ ﺑﻪﺷـــﺮﻕ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﺩﻣـﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴـﺪﺍ می‌کند ﻛﻪ ﺩﻻﻳﻞ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺭﺍ می‌توان ﺩﺭ ﻭﺿـــﻌﻴﺖ ناهمواری‌های ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﺮﺩ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻭﺟﻮﺩ باغ‌های قصرالدشت ﺩﺭ قسمت‌های ﺷــﻤﺎﻝ و شمال غربی ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻧﻴﺰ ﺑﻰ تأثیر ﻧﺒﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻠﻄﻴﻒ ﻫﻮﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

 

شکل 5 -میانگین دمای ماهانه و سالانه کلانشهر شیراز

 

ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي موردنیاز ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻝ ﺑﺮﺍي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺑﻪ ﭼﻬﺎﺭ ﺩﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ می‌شوند:

- ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﻃﻮﻝ ﻭ ﻋﺮﺽ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﻭ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ. - متغیرهای ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺩﻣﺎي ﻫﻮﺍ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺩﺭﺟﻪ سانتی‌گراد، ﻓﺸﺎﺭ ﺑﺨﺎﺭ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻫﻜﺘﻮﭘﺎﺳﻜﺎﻝ، ﺭﻃﻮﺑﺖ ﻧﺴﺒﻰ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺩﺭﺻﺪ، ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﺩ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺘﺮ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻭ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺑﺮﻧﺎﻛﻰ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺍﻛﺘﺎ مورداستفاده ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ. - ﺩﺳﺘﻪ ﺳﻮﻡ ﺍﺯ متغیرها ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻓﺮﺩي می‌باشند. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ می‌بایست ویژگی‌های ﻓﺮﺩي ﻣﺜﻞ ﻗﺪ، ﻭﺯﻥ، ﺳﻦ ﻭ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﺪﻝ ﺷﻮﺩ. متغیرهای ﺩﺳﺘﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮﻉ ﭘﻮﺷﺶ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ می‌باشند. ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻛﻠﻮ و فعالیت ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻭﺍﺕ می‌باشد.

 

ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و اﺳﺘﺨﺮاج داده‌های ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﻰ

ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ مرزهای ﺳﻴﺎﺳﻰ شهرستان شیراز می‌باشد. ﺩﺭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﭘﻬﻨﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﻛﺎﺭ ﺁﻥ ﺑﺮ تعمیم‌دادن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﻛﻞ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺭﺩﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﺳﺖ، ﺿﺮﻭﺭي ﺍﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﺒﻜﻪ ﺍي ﺍﺯ ﻧﻘﺎﻁ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍي ﺗﺮﺍﻛﻢ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ می‌باشند ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺒﻮﺩ ایستگاه‌های ﺳﻴﻨﻮﭘﺘﻴﻚ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ در طول ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻣﺎﺭي 20 ﺳﺎﻟﻪ2000-2020 درمجموع 10 ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻓﺎﺭﺱ در نظر ﮔﺮﻓﺘﻪ شده‌اند.

 

جدول 2-موقعیت و ایستگاههای منطقه مورد مطالعه

ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﻳﺎ ﻣﺘﺮ	ﻃﻮﻝ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ	ﻋﺮﺽ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ	ﻧﺎﻡ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ
1484	36 ̊ 52	32 ̊ 29	ﺷﻴﺮﺍﺯ
2030	40 ̊ 52	١١ ̊31	ﺁﺑﺎﺩﻩ
1288	' 41 ̊ 53	58 ̊ 28	ﻓﺴﺎ
792	17 ̊ 54	41 ̊ 27	ﻻﺭ
1632	20 ̊ 54	12 ̊ 29	نی‌ریز
1652	27 ̊ 52	'١١ ̊ 30	ﺳد درودزن
1596	43 ̊ 52	47 ̊ 29	ﺯﺭﻗﺎﻥ
2300	38 ̊ 52	54 ̊ 30	ﺍﻗﻠﻴﺪ
2251	'50 ̊ 53	35 ̊30	ﺻﻔﺎﺷﻬﺮ
840	39 ̊ 51	36 ̊29	ﻛﺎﺯﺭﻭﻥ

 

ﭘﺲ ﺍﺯ واردکردن داده‌های ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻰ، داده‌های ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻰ ﺑﻪ نرم‌افزار ﻭﺍﺭﺩ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ داده‌های ﻫﻮﺍﺷﻨﺎﺳﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻪ ﻣﺪﻝ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻭ ﺧﺮﻭﺟﻰ ﻣﺪﻝ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﺎﺗﺮﻳﺴﻰ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﺵ ﻋﺪﺩي PET (ﺑﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ 365 روز (× (10 ایستگاه (ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ، ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ﺷﺎﺧﺺﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺝ ﮔﺮﺩﻳﺪ. ﺑﻪ ﺍﺧﺘﺼﺎﺭ ﺷﺎﺧﺺ ﺩﻣﺎي ﻣﻌﺎﺩﻝ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮﮊﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪدر ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

 

 

شکل 6- ﭘﻨﺠﺮﻩ ﻧﺮﻡ ﺍﻓﺰﺍﺭ ﻣﺪﻝ man Ray

جدول 3 -شاخص دمای معادل فیزیولوژیک منطقه مورد مطالعه

petc ماهانه نام ایستگاه

ژانویه

فوریه

مارس

آوریل

می

ژوئن

ژوئیه

آگوست

سپتامبر

اکتبر

نوامبر

دسامبر

شیراز

2/

5/2

3/8

5/15

1/22

3/30

3/34

7/33

6/27

3/18

3/9

9/2

آباده

3/5-

4/1-

9/1

5/8

7/14

1/23

1/27

7/27

9/20

8/12

1/3

8/1-

فسا

4/3-

9/

5/6

5/10

4/15

1/22

5/25

8/25

2/21

1/15

8/5

1/

لار

6/3-

7/

8/7

8/13

1/20

28

2/32

5/31

7/25

3/16

6/5

1/4/-

نیریز

5/8-

3/-

9/3

7/11

19

7/26

2/31

7/29

2/23

6/13

4

7/2-

درودزن

6/3-

8/-

4/5

5/12

6/18

5/24

2/27

3/28

7/22

9/14

5

6/2-

زرقان

3/5-

8/3-

3/2

3/8

9/14

9/21

5/26

9/26

5/20

7/12

2/3

1/3-

اقلید

9/1-

9/6

1/14

9/18

3/26

3/34

8/36

1/36

8/30

7/21

5/11

3/5

صفاشهر

2/2-

5/1

5/10

2/16

4/22

4/31

6/34

1/33

7/26

4/17

7

4/1

کازرون

9/6-

4/1-

5/6

6/11

6/17

8/26

9/31

9/29

5/21

3/17

1/2

8/4-

 

ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻘﺸﻪ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺷﻴﺮﺍﺯ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﻴﺮﻭﻧﻰ، ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺤﻠﻰ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ.

 

شکل 7-ﭘﻬﻨﻪﺑﻨﺪي ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺎﺧﺺ PET

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺍﺯ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺩﺭ ﺑﺮﻋﻀﻰ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﻗﻊﺳﺎﻝ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﻭ ﮔﺬﺭﺍﻥ ﺗﻌﻄﻴﻼﺕ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ می‌باشد. ﭘﻬﻨﻪ ﺑﻨﺪي ﻛﻪ ﺍﺯ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﻢ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻰ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺯﻳﺎﺩي ﺑﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻄﺎﺑﻘﺎﺕ ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻰ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻟﮕﻮي ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪ ﺷﺎﺧﺺ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ، ﺩﻭﺭﻩ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺩﺭ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺷﺎﻣﻞ ﺩﻭ ﺑﺎﺯﻩ ي ﺯﻣﺎﻧﻰ ﺩﺭ ﺍﻭﺍﺧﺮ ﺑﻬﺎﺭ ﻭ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﻣﺎﻩ ﻫﺎي ﻣﻰ ﻭ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻩ ﻫﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺩﺍﺭﺍي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺑﺮﺍي ﺟﺬﺏ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﻳﺪﻩ ﺁﻟﻰ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺎﺧﺺ PET می‌باشد. ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺁﭘﺮﻳﻞ ﻭ ﺍﻛﺘﺒﺮ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻰ ﺍﻧﺪﮎ ﻭ ﮊﻭﺋﻦ ﺑﺎ ﺗﻨﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﻰ ﺍﻧﺪﮎ ﺩﺭ ﺭﺗﺒﻪ ي ﺩﻭﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ ﮔﻴﺮﻧﺪ. ﺩﺭ ﻃﻰ ﻣﺎﻩ ﻫﺎي ﺩﺳﺎﻣﺒﺮ، ﮊﺍﻧﻮﻳﻪ ﻭ ﻓﻮﺭﻳﻪ ﻛﻞ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﺭﺍي ﺗﻨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻰ ﺷﺪﻳﺪ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻰ ﺭﺳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻣﻜﺎﻧﻰ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﻭ ﻋﺮﺽ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻰ ﺑﺎﺷﺪﺍﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺ ﻓﻘﻂ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻢ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺻﺮﻓﺎ˝ ﺑﺮﺍي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺷﺎﻣﻞ ﺩﻳﺪﻥ ﻣﻨﺎﻇﺮ، ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯﻫﺎ ﻭ ... ﻣﻰ ﺳﻨﺠﺪ. ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﻜﺎﺭ ﺑﮕﻴﺮي ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺩﻳﮕﺮ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﻭﺭﺯﺷﻰ ﻭ ﻛﻮﻫﻨﻮﺭﺩي ﻧﻴﺎﺯﺍﺳﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﺩ ﺍﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺫﻛﺮ ﺷﺪ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻃﻴﻒ ﺳﻨﻰ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺑﺎ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ می‌باشد. ﻟﺬﺍ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﺩﮔﻰ ﻧﻤﻰ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺗﻌﻤﻴﻢ ﺩﺍﺩ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﺟﻤﺎﻟﻰ ﺩﻭ ﻃﻴﻒ ﺳﻨﻰ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ )٢١ ﺳﺎﻝ( ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﺼﻞ ﻭ ﻟﺒﺎﺱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﺳﺮﺩ )ﻣﻌﺮﻑ ﻭﺭﺯﺵ ﺯﻣﺴﺘﺎﻧﻰ( ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ي ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ، ﺗﺎ ﺩﺭﮎ ﺭﻭﺷﻦ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺍﺯ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮﺍي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﻧﺘﺎﻳﺢ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺭﺳﻰﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ. ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻻﻣﺮﺩ ﻭ ﺍﻗﻠﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻑ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺩﺷﺖ ﻭ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭﺿﻌﻴﺖ PET ﺑﺮﺍي ﮔﺮﻭﻩ ﺳﻨﻰ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﻮﺩ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻻﻣﺮﺩ ﻣﻴﺰﺍﻥ PET ﺑﺮﺍي ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﻫﺎي ﺳﺮﺩ ﺳﺎﻝ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻛﻤﺘﺮي ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺑﺮﺍي ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺮﺍي ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﺑﻬﺘﺮ می‌باشد. ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺎﻩ ﻫﺎي ﮔﺮﻡ ﺳﺎﻝ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ˝ ﻣﺸﺎﺑﻪ می‌باشد ﺍﻣﺎ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﺍﺯ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺑﺮﺍي ﻗﺸﺮ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﺮﻣﻰ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ˝ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﮔﺮﻡ ﺳﺎﻝﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻌﺘﺪﻝ ﺣﺎﻛﻢ می‌باشد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﺗﻔﺎﻭﺗﻰ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺑﺮﺍي ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﻫﻢ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ˝ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﺗﻔﻊ می‌باشد ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﻓﺼﻞ ﮔﺮﻡ ﻣﻴﺰﺍﻥ PET ﺑﺮﺍي ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺍﻧﺪﻛﻰ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ. ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ گرمای منطقه اندکی کاهش پیدا می کند.

 

شکل 8 -ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻻﻣﺮﺩ ﺑﻴﻦ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ	شکل 9- ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﺍﻗﻠﻴﺪ ﺑﻴﻦ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ

ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﺼﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ PET ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ قابل‌توجهی ﺑﻬﺒﻮﺩ می‌یابد. ﺑﻪ ﻃﻮﺭي ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ ﻻﻣﺮﺩ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺑﻪ 10 ﺩﺭﺟﻪ سانتی‌گراد ﺩﺭ ﺷﺎﺧﺺ PET می‌رسد؛ بنابراین می‌توان ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯ گردشگر ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰي ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ و در ﻣﺎﻫﻰ ﻛﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ نمی‌باشد می‌توان ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺯﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺑﻬﺮﻩ ﺭﺍ ﺍﺯ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺟﺴﺖ.

 

شکل 10 - وضعیت ﺷﺎﺧﺺ PET ﺩﺭ ﺍﻳﺴﺘﮕﺎﻩ لاﻣﺮﺩ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﺼﻞ

ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺸﺨﺺ می‌کند ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﺎﻫﻰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﻬﻨﻪﺑﻨﺪي ﻫﺎي ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺ PET ﻛﺪﺍﻡ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺭﺍ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﺍ می‌باشد ﻛﻪ ﺑﻪﺩﻳﺪﻥ ﺟﺎﺫﺑﻪﻫﺎي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ.

 

نتیجه­گیری و ارائه پیشنهادها

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎي ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﺎﻩ ﺁﭘﺮﻳﻞ ﺗﺎ ﻣﺎﻩ ﮊﻭﺋﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺭﻓﺘﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺑﺮﺍي ﺟﺬﺏ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻣﻰ ﺷﻮﺩ ﺍﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ي ﻣﻬﻢ ﺍﻳﻦﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﺍﺯ ﻓﺼﻞ ﺳﺮﺩ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻓﺼﻞ ﮔﺮﻡ می‌رویم ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺍﺯ مناطق پست ﺑﻪ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻣﻨﺘﻘﻞ می‌شود. - ﺍﺯ ﺳﻮي ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻣﺎﻩ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ایدئال ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﺴﺖ ﻣﻨﺘﻘﻞ می‌شود ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮﺽ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮﻉ ناهمواری‌هایی ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺩ دوره‌های ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻰ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ فعالیت‌های ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ می‌کند. ﻳﻌﻨﻰ می‌توان ﺍﻳﻦ اﺩﻋﺎ ﺭﺍ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ تقریباً˝ ﻫﻤﻪ ي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﻃﻮﻝ سال دارای ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻳﻚ بازة ﺯﻣﺎﻧﻰ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍي ﺟﺬﺏ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ می‌باشد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ ﻛﻪ ﺍﺭﺗﻔﺎﻋﺎﺕ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﻳﻔﺎ کرده‌اند نتایج ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺷﺎﺧﺺ PET ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺮﺍي ماه‌های ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﻝ ﻭ برای ایستگاه ﻫﺎي ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺍﺭﺍي تفاوت‌های ﺑﺴﻴﺎﺭي می‌باشد. ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺳﺎﻝ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺼﻮﻝ ﻭ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ آب‌وهوایی ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻧﻮﺍﺣﻰ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺷﻤﺎﻟﻰ ﻭ جنوبی و ﺩﺷﺖ ﻣﺮﻛﺰي متغیر ﺍﺳﺖ. - ﺩﺭ ﻃﻮﻝ ﺯﻣﺴﺘﺎﻥ نواحی شمالی ﻭ ﺟﻨﻮﺑﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺑﻮﺩﻥ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ سیستم‌های ﭘﺮﻓﺸﺎﺭ ﻭ کم‌فشار ﻭ... ﺩﺍﺭﺍي ﺩﻣﺎﻫﺎي پایین‌تر، ساعات آفتابی ﻛﻤﺘﺮ ﻭ ﻭﺯﺵ ﺑﺎﺩﻫﺎي شدیدتر می‌باشد. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺭﺍ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺑﺎ ﻣﻮﺍﻧﻌﻰ ﻣﻮﺍﺟﻪ می‌گرداند. ﺩﺭ ﻫﻤﻴﻦ ﺯﻣﺎﻥ ﻧﻮﺍﺣﻰ ﺩﺍﺧﻠﻰ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﻛﻤﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎﻁ دار شرایط ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ مطلوب‌تری ﺍﺳت. ﺑﺎ ﻓﺮﺍﺭﺳﻴﺪﻥ ﻓﺼﻞ ﮔﺮﻣﺎ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺷﻤﺎﻟﻰ ﻭ ﺟﻨﻮﺑﻰ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﻌﺘﺪﻝ بودن شرایط ﺁﺳﺎﻳﺶ ﮔﺮﻣﺎﻳﻰ ﺑﺮﺍي ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺍﻳﺠﺎﺩ می‌کند؛ بنابراین ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻄﻠﻮﺏ اقلیمی برای ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺑﻪ ﻧﻮﺍﺣﻰ مرتفع ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺟﺎﺑﻪ ﺟﺎ می‌شود. - ﺍﺯ ﺳﻮي ﺩﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺤﻠﻴﻠﻰ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺺ PET ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻧﻮﻉ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮ می‌دهد، می‌توان ﺑﺎ درنظرگرفتن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﺼﻞ، ﻣﻜﺎﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍي ﺁﻥ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺷﻴﺮﺍﺯ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻭ ﻫﻢ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺩﺍﺭﺍي پتانسیل‌های ﺑﺎﻻﻳﻰ ﺑﺮﺍي ﺟﺬﺏ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ می‌باشد ﺑﺎ درنظرگرفتن ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ می‌توان پیشنهادهای زیر ﺭﺍ ﺍﺭﺋﻪ ﻛﺮﺩ:

- ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﻠﻴﻤﻰ ﻧﻮﺍﺣﻰ ﺩﺷﺘﻰ ﻭ ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻰ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ می‌باشد ﻭ متغیرهایی ﻣﺜﻞ ﺩﻣﺎ ﻭ ﺑﺎﺭﺵ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻔﺎﻋﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻜﺴﺎﻥ نمی‌باشند، ﺩﺭ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻭ پژوهش‌های ﺑﻌﺪي ﻛﻪ درزمینه ﺍﻗﻠﻴﻢ ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺻﻮﺭﺕ می‌گیرد، ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ می‌شود ﻛﻪ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺧﻮﺩ قرار بدهند ﻭ ﻳﺎ ﺍﺯ شاخص‌های ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ خوددارند ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ. - ﺑﺮﺭﺳﻰ پتانسیل‌های ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺩﺭ بازه‌های ﺩﻳﮕﺮ ﺳﻨﻰ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﺍﻥ. ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺪﻝ PET ﺍﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺤﻘﻖ می‌دهد. ﺑﺮﺭﺳﻰ فعالیت‌های ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ پتانسیل‌های ﻣﻨﻄﻘﻪ. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎ شاخص‌های ﻣﺘﺪﺍﻭﻝ ﺩﻳﮕﺮ زیست‌اقلیمی - ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻰ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺕ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﻭﺷﻮر - ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻓﺼﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍي ﺟﺬﺏ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮ ﺑﻪ هتل‌ها ﻭ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ می‌توان ﺑﻪ میزان قابل‌توجهی ﺩﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﺳﻮﺧﺖ ﻭ ﺍﻧﺮﮊي ﺩﺭ هتل‌ها ﻭ سایت‌های ﺗﻔﺮﻳﺤﻰ ﺭﺍ کاهش داد. - ازآنجایی‌که ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ به‌صورت پهنه‌بندی ﺩﺭ ﻣﺤﻴﻂ GIS ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ می‌توان این نتایج را از طریق webgis در سایت میراث‌فرهنگی یا گردشگری قرار بگیرد ﺗﺎ ﮔﺮﺩﺷﮕﺮﺍﻥ به‌راحتی ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻜﺎﻥ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺍي گردشگری باخبر ﺷﻮﻧﺪ.

 

ملاحظات اخلاقی:

پیروی از اصول اخلاق پژوهش: در مطالعه حاضر فرم­های رضایت‌نامه آگاهانه توسط تمامی آزمودنی­ها تکمیل شد.

حامی مالی: هزینه­های مطالعه حاضر توسط نویسندگان تأمین شد.

تعارض منافع: بنا بر اظهار نویسندگان مقاله حاضر فاقد هرگونه تعارض منافع بوده است.

References

1-application of RayMan Model, International Journal of Biometeorlogy. 51: 323-334.

2- Bahramian, Mohsen, & Shams al-Dini, Ali. (2017). A quantitative analysis on the role of urban management in promoting the tradition of tourism in cities (case study: Marovdasht city). Scientific and Research Quarterly Journal of Research and Urban Planning, 9(32), 131-140. [In Persian]http//:doi: 20. 001.1.22285229.1397.9.32.10

3-Ben Shams, Amena, Gandhamkar, Amir, Atai, Houshmand, & Sabri, Hamid. (2019). Investigating the trend of temperature changes and the comfort of tourism in Qeshm and Kish islands in the era of global warming. Geography Quarterly (Regional Planning), 10(39), 741-765. [In Persian]. http//:doi: 20.1001.1.22286462.1399.10.39.15.2

4- Hanafi, Ali (2021). Determining the time calendar of climatic comfort in order to plan tourism in the selected tourist cities of the country. Land Geographical Engineering, 4(2), 259-274.‎ [In Persian]http//:doi: 20.1001.1.25381490.1399.4.8.3.0

5-Huang, X. T. Wang, J. Wang, Z. Wang, L. & Cheng, C. (2023). Experimental study on the influence of virtual tourism spatial situation on the tourists’ temperature comfort in the context of metaverse. Frontiers in Psychology, 13, 1062876. http//:doi.org/10.3389/fpsyg.2022.1062876

6- Ismaili, Reza, Gundam Kar. Amir, Mantezari, Majid. (2010). Zoning of Khorasan Razavi's comfort climate using the temperature-physiological index (PET). Climatology research publication. First and second issue: 114-100.

7-Jacqueline M. Hamilton, Richard S. J. Tol. 2004. Climate and the destination choice of German Tourism: Asegmentation Approach, Vol 2: 207-214

8- Karimi, Shilan (2014), Analysis of Shiraz Tourism Climate Conditions, International Conference on Engineering Sciences and Environmental Technologies, Tehran [In Persian]. https://civilica.com/doc/407233

9-Lai, D. Lian, Z. Liu, W. Guo, C. Liu, W, Liu, K, & Chen, Q. (2020). A comprehensive review of thermal comfort studies in urban open spaces. Science of the Total Environment, 742, 140092. https://doi.org/10.1016

10- Lopes, H. S, Remoaldo, P. C, Ribeiro, V, & Martin-Vide, J. (2021). Perceptions of human thermal comfort in an urban tourism destination–A case study of Porto (Portugal). Building and Environment, 205, 108246. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2021.108246

11-Manochehri, Fatemeh. Parvin, Mansour. (2018). Investigating the tourism climate of Kermanshah province using physiological equivalent temperature (PET) and tourism comfort climate (TCI) indices. Natural Geography Quarterly, 12(44), 119-138.‎ [In Persian].http//:doi: 20.1001.1.20085656.1398.12.44.8.7

12-Matzarakis, Andreas, Rutz, F, Mayer,H,2007. Modelling Radiation Fluxes in Simple and complex Environments- https://doi.org/10.1007/s00484-009-0261-0

13-Jacqueline M. Hamilton, Richard S. J. Tol. 2005. Effect of climate change on international tourism. Climate research clim Res. Vol29: 245-254

14-M. Blen Gomez Martin, 2005. Weather, climate and tourism a Geography perpective, Annals of Tourism research. Vol32: 571- 59.annals.2004.08.004Get rights and content https://doi.org/10.1016/j

15- Mir Mousavi, Seyed Hossein and Papi, Samaneh, (2013), study of the tourism climate of Fars province based on the physiological temperature equivalent index, the first national green tourist and tourism conference, Hamadan [In Persian]. https://civilica.com/doc/284818

16- Mohammadi, Hossein. (2007). Applied meteorology. Tehran University Publications, first edition. [In Persian].

17-Moradmand, Saida. Gandemkar, Amir. Khadem Al-Hosseini, Ahmad. Abbasi, Alireza (2018). Analyzing the climatic changes of tourism comfort of human settlements in Gilan province using the index (PET). Human Settlements Planning Studies, Volume 14, Number 4, pp. 1131-1115 [In Persian].http//:doi: 20.1001.1.22518827.1399.9.36.6.9

18- Qobadian, Vahid, Feiz Mahdavi, Mohammad (2012). Climatic design-theoretical principles and practical implementation of energy in building, Publications, University of Tehran, Tehran. [In Persian].

19-Ren, Z, Zhao, H, Fu, Y, Xiao, L, & Dong, Y. (2022). Effects of urban street trees on human thermal comfort and physiological indices: a case study in Changchun city, China. Journal of Forestry Research, 33(3), 911-922- https://doi.org/10.1007/s11676-021-01361-5

20- Rezai Monfard (2011). The effect of climate on the tourism industry of Razavi Khorasan province based on the TCI index. Master's Thesis, Shaheed Beheshti University. [In Persian].

21-Shahmari Kolestan, Asgar, & Farhoudi, Arash. (2019). Identifying and prioritizing components of special brand value in tourism destinations (case study: Khalkhal city). Scientific and research quarterly of research and urban planning, 11(40), 77-90. [In Persian]. http//:doi:  20.1001.1.22285229.1399.11.40.6.3

22-Sobhani, Parvaneh, and Ismailzadeh, Hassan. (2019). The impact of climate change on tourism in protected areas (Case Study: Alvand Hunting Prohibited Area). Geography and Urban-Regional Studies, 10(37), 65-90. SID. https://sid.ir/paper/960640/fa [In Persian]

23-Sureh, Ehsan, & Mohammadi, Bakhtiar. (2024). Analyzing the climatic conditions of tourism in West Azarbaijan province using bioclimatic indicators. Geography and Environmental Planning, 35(1), 1-18. http//:doi: 10.22108/gep.2023.136135.1563 [In Persian]

24-Tian, Y, Hong, B, Zhang, Z, Wu, S, & Yuan, T. (2022). Factors influencing resident and tourist outdoor thermal comfort: A comparative study in China's cold region. Science of the Total Environment, 808, 152079. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2021.152079

25- Zulfaqari, Hassan. (2007). Determining the appropriate time calendar for tourists in Tabriz by using Physiological Equivalent Temperature (PET) and Predicted PMV (PMV) Geographical Researches, 26: 129-141 [In Persian].

26-Yu, H, Zhang, T, Fukuda, H, & Ma, X. (2023). The effect of landscape configuration on outdoor thermal environment: A case of urban plaza in Xi'an, China. Building and Environment, 231, 110027 https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2023.110027