The origin of the battle of Sam with Ouj Ibn Onogh in Samnameh based on the principle of correspondence in epics
Subject Areas : epicali asghar bashiri 1 , ali mohammadi 2
1 - PhD Student, Persian Literature,
2 - Professor of Persian language and literature,
Keywords: Sam, Samnameh, Ouj, Gandrou, Moses, Principle of corre Spondence, epics,
Abstract :
One of the main issues in studying literary movements in Persian national epics is the presence of religious elements within the heroic verse so called correspondence by the scholars. The story of the battle between Sam and ouj Ibn onogh which is considered as a major part of Samnameh lends itself readily to analysis according to the principle of correspondence. Sam is one of the national champions of Iran and his name is included both in Avesta and Pahlavi texts and in Shahnameh he is one of the notable champions during Manuchehr’s reign. Ouj Ibn onogh is a gigantic monster killed by Moses according to the religious texts. Although the story of ouj has Semitic and Hamitic roots, it should be considered that via religious texts it has found its way to epic stories. In this research the story of this battle is analyzed and its origin is investigated. Meanwhile several controversies around the story are included in the final section.
فهرست منابع
- قرآن کریم، (1382)، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، چاپ چهارم، تهران: نشر دوستان.
- کتاب مقدس(عهد عتیق و عهد جدید)، (1380)، ترجمۀ فاضل خان همدانی، ویلیام گلن و هنری مرتن، تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول.
- آیدنلو، سجاد: (1387)، رستمنامه، تهران: مرکز نشر میراث مکتوب.
- ابن خلدون، عبدالرحمن بن خلدون: (1362)، مقدمه(2ج)، ترجمة محمد پروین گنابادی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول.
- اعلم، امیرجلالالدین: (1367)، فرهنگ اعلام کتاب مقدس، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ اول، صص25-34.
- افشاری، مهران: (1391)، از عوج بن عنق تا گندرو دیو، عشق و شباب و رندی(جستارها، یادداشتها، نقدها و نظرها دربارۀ ادبیات فارسی و فرهنگ ایران)، تهران: نشر بهنگار ، چاپ اول.
- البوشنجی، ابوالحسن ابن الهیثم(نابی): (1384)، قصصالانبیاء، ترجمه محمد بن اسعد بن عبدالله الحنفی التستری، تصحیح و تحقیق دکتر سید عباس محمد زاده، دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ اول.
- الخزاعی نیشابوری، حسین بن علی بن محمد بن احمد: (1374)، روضالجنان و روح الجنان فی تفسیرالقرآن، مصححان دکتر محمد جعفر یاحقی، دکتر محمد مهدی ناصح، ویراستار محمد حسن خزاعی، (ج6)مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اول.
- دهخدا، علی اکبر: (1377)، لغتنامه، دانشگاه تهران.
- دیاری، محمد تقی: (1379)، پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر قرآن، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی، چاپ اول.
- رستگار فسایی، منصور: (1379)، اژدها در اساطیر ایران، تهران: انتشارات طوس، چاپ اول.
- رضی، هاشم: (1381)، دانشنامۀ ایران باستان(عصر اوستایی تا پایان دورۀ ساسانی)، تهران: انتشارات سخن چاپ اول.
- رویانی، وحید: (1390)، بررسی تأثیر شاهنامه بر سامنامه، پژوهشنامۀ زبان و ادب فارسی(گوهر گویا)، سال پنجم، ش دوم، پیاپی 18، صص 164-137.
- زجاجی: (1383)، همایوننامه(نیمۀ دوم: مجلد دوم)، تصحیح علی پیرنیا، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران، چاپ اول.
- سامنامه: (1392)، تصحیح وحید رویانی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، چاپ اول.
- سرکاراتی، بهمن: (1376)، بازشناسی بقایای افسانۀ گرشاسب در منظومههای حماسی ایران، نامۀ فرهنگستان، شماره 10، صص 5-38.
- سورآبادی، ابوبکر عتیق نیشابوری: (1365)، قصص قرآن مجید(برگرفته از تفسی سورآبادی)، به اهتمام یحیی مهدوی، تهران: انتشارات خوارزمی، چاپ دوم.
- شهبازی، ع.ش: (1380)، ملاحظاتی دربارۀ برخی نامهای یاد شده در شاهنامه، ایرانشناسی، شماره 50، صص316-324.
- صدیقیان، مهیندخت: (1386)، فرهنگ اساطیری-حماسی ایران(به روایت منابع بعد از اسلام) جلد اول، پشدادیان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ دوم.
- صفا، ذبیحالله: (1389)، حماسهسرایی در ایران، تهران: امیرکبیر، چاپ نهم.
- فردوسی، ابوالقاسم: (1386)، شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی(مرکز پژوهشهای ایرانی واسلامی) ، (ج1)تهران، چاپ اول.
- قلیزاده، خسرو: (1387)، فرهنگ اساطیر ایرانی(بر پایۀ متون پهلوی)، تهران: شرکت مطالعات نشر کتاب پارسه.
- گرگیج، جلالالدین/قایمی فرزاد: (1392)، بررسی پیوند میان جنبههای انسانی و فراطبیعی اژدهای گندرو بر مبنای ارتباط این اژدها با اسطورۀ آب، جستارهای ادبی، ش 181، صص 50-29.
- مجملالتواریخ و القصص: (1389)، تصحیح ملکالشعرا بهار، به اهتمام محمد رمضانی، تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول.
- محمد قاسمی، حمید: (1380)، اسرائیلیات و تأثیر آن بر داستانها انبیاء در تفاسیر قرآن، تهران: سروش، چاپ اول.
- محمدزاده، سید عباس و رویانی، وحید: (1386)، «سامنامه از کیست؟»، مجله دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی مشهد، ش 158، صص 159-176.
- محمدیان، بهرام و ...: (1381)، دایرةالمعارف کتاب مقدس، مترجمین آلیس علیایی، مریم قبادی، کیانوش اخوین، بهرام محمدیان، تهران: انتشارات سرخدار.
- معین، محمد: (1388)، مزدیسنا و ادب فارسی(ج2)، به کوشش مهدخت معین، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم.
- مولایی، چنگیز: (1385)، «کندرو یا کُندرو؟ تحقیقی پیرامون یک نام خاص در شاهنامه فردوسی»، نامه فرهنگستان، ش 29، صص26-35.
- هفتلشگر: (1377)، هفتلشگر(طومار جامع نقالان) از کیومرث تا بهمن، تصحیح مهدی مداینی و مهران افشاری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ اول.
- یاحقی، محمد جعفر: (1388)، از پاژ تا دروازۀ رزان، تهران: انتشارات سخن.
