مدل بهینه سازی منابع آب حوزه هیرمند در بخش کشاورزی با استفاده از روش برنامه ریزی پویای تصادفی در شرایط عدم قطعیت

Subject Areas : Decision-making

محمود محمدقاسمی ¹ (سازمان تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، زابل، ایران)
جواد شهرکی ² (دانشگاه س و ب)
محمد صبوحی ³ (Professor of Agricultural Economics, University Of Ferdowsi Mashhad)

Received: 2015-12-13 Accepted : 2016-01-21 Published : 2016-06-01

Keywords: سیستان, ارزش مورد انتظار, برنامه ریزی پویای تصادفی, تخصیص بهینه, هیرمند,

Abstract :

در مطالعه حاضر مدیریت آب تخصیص داده شده در بخش کشاورزی با استفاده از روش برنامه ریزی پویای تصادفی در شرایط عدم قطعیت مورد بررسی قرار گرفت. ضرایب فنی مورد استفاده در مطالعه مربوط به سال زراعی 93-92 می باشد، که از طریق نمونه گیری طبقه ای تصادفی ساده از 250 بهره بردار منطقه و همچنین از بین گزارشات نهایی طرحهای تحقیقاتی انجام شده در شرایط تحقیقاتی و کشاورزی از سال 1379 تا 1393 برای محصولات گندم، جو، خربزه، هندوانه و انگور یاقوتی تحت سناریوهای خشکسالی، تر سالی و نرمال و نیاز آبی در حساس ترین مراحل رشدی این محصولات بدست آمده است. ابع تولید، تابع سود از روابط عملکرد- آب محصول و با استفاده از نرم افزار Eviews بدست آورده شده اند. ارزش مورد انتظار سود خالص سیستم و تخصیص بهینه آب نیز با استفاده از نرم افزار GAMS تجزیه و تحلیل اقتصادی شده است. نتایج نشان داد که در 14/0 درصد حالات طی 30سال گذشته منطقه دارای سال ترسالی(زیاد)، 47/0 درصد خشکسالی(کم) و 39/0 درصد نرمال(متوسط) بوده است که در بهترین حالت (سطح جریان زیاد) به میزان 58درصد،67 درصد،54 درصد، 53 درصد و 51 درصد از آب مورد نیاز این محصولات و در بدترین حالت(سطح جریان کم) 47درصد، 35درصد، 49 درصد،53درصد و 48 درصداز آب مورد نیاز آنها حساس ترین مراحل رشدی تامین شده است. همچنین نتایج نشان داد که کشت انگور یاقوتی بهترین محصول با بیشترین ارزش مورد انتظار سود در دو شرایط نرمال و ترسالی می باشد. در حالتی کلی زمانی که ارزش مورد انتظار سود خالص محصولاتی مثبت می باشد مدیران به صورت خوش بینانه عمل می نماید و حد بالای آب مورد نیاز را به کشاورزان وعده می دهد و برعکس مدیران محافظه کارانه عمل می نماید و حد پایین آب مورد نیاز را به کشاورزان وعده می دهد..از این رو اگر آب وعده داده شده به کشاورز رها نشود او ضررحاصل از کاهش محصول را انتخاب می نماید.

References:

1- Abbott, M., & Cohen, B. (2009). Productivity and efficiency in the water industry. Utilities Policy, 17(3), 233-244.

2- Divakar, L., Babel, M. S., Perret, S. R., & Gupta, A. D. (2011). Optimal allocation of bulk water supplies to competing use sectors based on economic criterion– An application to the Chao Phraya River Basin, Thailand. Journal of Hydrology, 401(1), 22-35.

3- Dorfman, R. (1969). An economic interpretation of optimal control theory. The American Economic Review, 59(5), 817-831.

4- Ebrahimzade, E.,& Lashkaripoor, G. (2001). Drought crisis in Sistan and adjust its strategies. Political and Economic Ettelaat, 167(15),226-231

5- Ghaffari moghadam, Z., Keikhah , A., & Sabouhi, M. (2012). Optimum water resources allocation using game theory. Iran Water Resources Research, 8(2), 12-23.

6- Ghaffour, N., Missimer, T. M., & Amy, G. L. (2013). Technical review and evaluation of the economics of water desalination: current and future challenges for better water supply sustainability. Desalination, 309, 197-207.

7- Ghasemi, A., Ghasemi, M. M., & Pessarakli, M. (2012). Yield and yield components of various grain sorghum cultivars grown in an arid region. Journal of Food, Agriculture and Environment, 10(1), 455- 458.

8- Homauonifar, R & Rastgaripour, F. (2011). Latian Dam water allocation among crops in conditions of uncertainty. Journal of Economics and Agriculture Development, 24(2), 259-267.

9- Karim, M., ghasemi, M.M., Naroui, MR., & Koohkan, S. (2012). Effects of Yaghoti Grape Cultivation on Economy of Rural Families in Sistan and Baluchistan Province-Iran. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 4(7), 386-389.

10- Kessler, J. J., & Van Dorp, M. (1998). Structural adjustment and the environment: the need for an analytical methodology. Ecological Economics, 27(3), 267-281.

11- Lynch, H. J., Campbell Grant, E. H., Muneepeerakul, R., Arunachalam, M., RodriguezIturbe, I., & Fagan, W. F. (2011). How restructuring river con-171 nectivity changes freshwater fish biodiversity and biogeography. Water Resources Research, 47(5).

12- Mahan, R. C. (1997). Efficient allocation of surface water resources in southern Alberta. University of Calgary.

13- Mahan, R.C., Horbulykb, TM., & Rowse, JG .(2002). Market mechanisms and the efficient allocation of surface water resources in southern Alberta. Socio-Economic Planning Sciences, 36(1), 25-49.

14- Mihankhah , N, Chizari , A.H & Khalilian , S. (2013). Optimum operational management from surface water resources with an application of dynamic programming. Journal of Economics and Agriculture Development, 26(4), 244-251.

15- Mohamadghasemi, M., Kouhkan, S.H.A., Akbari Moghadam, H., Rostami, H., Goli Mahmoudi, H. (2008). Cost- benefit analysis of agricultural products in Sistan and Baluchestan. Journal of Rural Dvelopment, 11(4), 71-88.

16- Sabouhi, M., Rastegaripou, F., & Kahkha, A. (2008). Optimal allocation of water through the dam between urban and agricultural uses two-stage stochastic programming using fuzzy interval parameter in uncertainty. Agricultural Economics, 3(1),33-55.

17- Salimifard, K.H., & Mostafaee Dowlatabad, K.H. (2013). Applying Stochastic Goal Programming to Water Resource Management. Journal of Water and Soil, 27(2), 282-291.

18- Sharaki, J., & Mohamadghasemi, M. (2014). Economic allocation of water resources in the region of Sistan using dynamic optimization. Paper presented at the Intrnational Conference on sustainable development, stratege and challengs, Tabriz-Iran .

19- Thompson, D., & Powell, R. (1998). Exceptional circumstances provisions in Australia—is there too much emphasis on drought? Agricultural Systems, 57(3), 469-488.

20- Tu, M. Y., Hsu, N. S., & Yeh, W. W. G. (2003). Optimization of reservoir management and operation with hedging rules. Journal of Water Resources Planning and Management, 129(2), 86-97.

21- Zeng, X., Hu, T., Guo, X., & Li, X. (2014). Water transfer triggering mechanism for multi-reservoir operation in inter-basin water transfer-supply project. Water Resources Management, 28(5), 1293-1308.