زیباشناسی درختان بومی زینتی در فضای سبز شهری شمال ایران (شهر رشت)

Subject Areas : Journal of Ornamental Plants

سیاوش  ثقفی بیرجند ¹ (گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران)
علیرضا  اسلامی ² (گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران)

Received: 2021-11-25 Accepted : 2022-02-04 Published : 2021-12-01

Keywords: فضای سبز, رشت, زیباشناسی, زینتی, درختان بومی,

Abstract :

درختان بومی با سازگاری بالا، مقاومت بالا به تنش‌های محیطی و کاهش هزینه‌های نگهداری و با اتکاء به باران و نیاز آبی اندک خود می‌توانند گزینه‌های مناسبی در انتخاب بهترین گیاهان برای کاشت در فضاهای سبز شهری با توجه به اقلیم هر منطقه باشند. این تحقیق با هدف بررسی جنبۀ زیباشناسانۀ درختان بومی زینتی شهر رشت انجام پذیرفت. مطالعه و بررسی‌های میدانی روی 14 گونه از درختان بومی موجود با ثبت ویژگی‌ها و مشخصات زیباشناسی به کمک مشاهدۀ درختان در طبیعت انجام گردید. پس از تعیین ۱۱ شاخص زیباشناسی و نظرخواهی از متخصصین امر در قالب پرسشنامه‌های طراحی شده بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده، ارزیابی درختان به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) انجام و توسط نرم افزارExpert Choice  نسبت به تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده اقدام ‌گردید. نتایج حاصل از ارزیابی‌ها نشان داد که از نظر زیباشناسی، 3 گونه درخت، آزاد (Zelkova carpinifolia)، انجیلی (Parrotia persica) و  افرا شیردار (Acer cappadocicum) بالاترین مطلوبیت و 3 گونه درخت، سفیدپلت (Populus caspica Bornm)، لیلکی (Gleditsia caspica) و ارس(Juniperus foetidissima) کمترین مطلوبیت را به خود اختصاص داده‌اند. از این تحقیق می‌توان همچنین نتیجه‌گیری نمود که از دیدگاه زیباشناسی، درختان پهن‌برگ خزان‌پذیر نسبت به درختان همیشه سبز بومی موجود در شهر رشت، از زیبایی بیشتری در طول فصول سال برخوردار بوده و قابلیت بالایی به جهت استفاده و کاربرد در فضاهای سبز شهری دارند.

References:

Bravo-Bello, J.C., Martínez-Trinidad, T., Romero-Sanchez, M.E., Valdez-Lazalde, J.R. and Benavides-Meza, H. 2020. The analytic hierarchy process for selection of suitable trees for Mexico City. iForest - Biogeosciences and Forestry, 13 (6): 541-547. doi:10.3832/ifor3481-013.

Hekmati, J. and Seifi, M.R. 2014. Design of the garden and park: Engineering field of natural resources. University of Payam Noor, 296.

Jahandideh, A. 2017. Aesthetic study of some native trees under the hyrcanian basin in urban green space (Case study: Rasht county). Master Thesis.

Karimian, Z. 2016. Native plants in urban landscape. Flower and Ornamental Plants, 1 (1): 78-86. http://flowerjournal.ir/article-1-108-fa.html

Mohammadi Hamidi, S., Nazmfar, H. andAkbari, M. 2020. Spatial analysis of parks and urban green spaces by using copras models and GIS (Case study: 22 regions of Tehran). Human Geography Research, 52 (2): 437-455. doi: 10.22059/jhgr.2018.248988.1007610

Okhovat, H. 2015. Conceptual, functional and aesthetic analysis of the environmental elements of water and plant with emphasis on the physical aspect of persian gardens. Journal of Environmental Science and Technology, 16 (1): 487-500.

Razavi, M.S. and Kazmi, M. 2012. Evaluation of urban green space and its location using fuzzy criteria decision making (Case study: Three Hills of Mashhad). Geographic Space Quarterly, 15 (39): 1-17.

Vaz, A.S., Pilar, C.D., Oscar, G., Álvaro, A., Montserrat, V., Asunción, S., Hélia, M., Álvaro, B., Joaquim, S., Silva, J.S, Vicente, J. and Honrado, J. 2018. An indicator-based approach to analyse the effects of non-native tree species on multiple cultural ecosystem services. Ecological Indicators, 85: 48-56.

Zhao, J., Xu, W. and Li, R.2017. Visual preference of trees: The effects of tree attributes and seasons. Urban Forestry andUrban Greening, 25: 19-25.