ارزیابی عملکرد رشد گوسفندان بومی و آمیخته‌های بومی و دروپِر در منطقه اَمهارا شرقی اتیوپی

Subject Areas : Camel

M. Lakew ¹ ( Sirinka Agricultural Research Center, North Wollo, EthiopiaCollege of Agriculture and Environmental Science, Bahir Dar University, Ethiopia )
M. Haile-Melekot ² ( College of Agriculture and Environmental Science, Bahir Dar University, Ethiopia )
G. Mekuriaw ³ ( College of Agriculture and Environmental Science, Bahir Dar University, Ethiopia )

Received: 2013-11-13 Accepted : 2014-01-30 Published : 2014-12-01

Keywords: رشد, آمیخته‌های دروپِر, گوسفند بومی, سیرینکا,

Abstract :

هدف این مطالعه ارزیابی عملکرد رشد خارج ایستگاهی گوسفندان بومی و آمیخته‌های بومی و دروپِر در منطقه اَمهارا شرقی اتیوپی بود. در این مطالعه از داده‌های جمع‌آوری شده از 302 گوسفند بومی و آمیخته‌های بومی و دروپِر در یک دوره 4 ساله (2009 تا 2012) توسط سایت اصلاح نژاد، ارزیابی و توزیع سیرینکا استفاده شد. نژاد، جنسیت گوساله، فصل تولد، تیپ تولد، و سال تولد به عنوان اثرات ثابت در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که نژاد یک منبع اصلی تنوع بوده و در تمامی سنین، بره‌های آمیخته در مقایسه با بره‌های بومی، سنگین‌تر بودند. میانگین وزن تولد بره‌های بومی و آمیخته، به ترتیب برابر با 05/0±36/2 کیلوگرم و 04/0±24/3 بود. جنسیت یک منبع مهم تنوع در وزن‌های از شیرگیری، شش‌ماهگی و یکسالگی بود. طوری که همواره نرها از ماده‌ها سنگین‌تر بودند. بره‌های متولد شده در فصل خشک در مقایسه با بره‌های متولد شده در فصل مرطوب، هم از نظر وزن شش ماهگی (34/0±51/20 در مقایسه با 59/0±74/16) و هم از نظر وزن یکسالگی (38/0±12/31 در مقایسه با 82/0±72/27) سنگین‌تر بودند. بره‌های تک‌قلو نیز سنگین‌تر از بره‌های چندقلو بودند (0001/0>P). تفاوت بین متوسط افزایش روزانه وزن بره‌های بومی (60/1±78/67 گرم در هر روز) و بره‌های آمیخته (23/2±97/129 گرم در روز) از تولد تا شیرگیری معنی‌دار بوده است (0001/0>P). متوسط افزایش وزن پیش از شیرگیری نرها بیشتر از ماده‌ها بوده است (83/3±83/125 در مقایسه با 13/3±93/116 گرم در روز (05/0>P). بره‌های تک‌قلو سریع‌تر از بره‌های چندقلو در فاصله تولد تا 30 روزگی (82/63±27/127 در مقایسه با 15/3±85/179 گرم در روز (0001/0>P) و در فاصله تولد تا شیرگیری (04/5±49/107 در مقایسه با 55/2±96/123 گرم در روز (0001/0>P) رشد کرده‌اند. علاوه بر این بره‌های آمیخته (74/ 1±69/64 گرم در روز) در مقایسه با بره‌های بومی (19/1±94/37 گرم در روز) پس از شیرگیری افزایش وزن بیشتری داشتند. همچنین مشخص شد که نژاد اثر معنی‌داری بر نرخ رشد کلی داشته و بره‌های آمیخته در مقایسه با بره‌های بومی از نرخ رشد بالاتری برخوردار بودند (0001/0>P). به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که بره‌های آمیخته در مقایسه با بره‌های بومی عملکرد رشد بهتر و نرخ رشد بالاتری داشتند.

References:

Abegaz S. (2007). In situ characterization of Gumuz sheep under farmer’s management in north-western lowlands of Amhara region. MS Thesis. Haramaya Univ., Ethiopia.
Awgichew K. (2000). Comparative performance evaluation of Horro and Menz sheep of Ethiopia under grazing and intensive feeding condition. Ph D Thesis. Humboldt Univ., Germany.
Benyi K., Norris D., Karbo N. and Kgomo K.A. (2006). Effects of genetic and environmental factors on pre-weaning and post-weaning growth in West African crossbred sheep. Trop. Anim. Health Prod. 38, 547-554.
Duguma G., Schoeman S.J., Cloete S.W.P. and Jordan G.F. (2002). The influence of non-genetic factors on early growth traits in the Tygerhoek Merino lambs. Ethiopian J. Anim. Prod. 2(1), 127-141.
Ebangi A.L., Nwakalor L.N., Mbah D.A. and Abba D. (1996). Factors affecting the birth weight and neonatal mortality of Massa and Fulbe sheep breeds in a hot and dry environment. Cameroon. Revue d’Elevage et de Medecine Veterinaire des Pays Tropicaux. 49, 349-353.
Gardner D.S., Buttery P.J.,Daniel Z. and Symonds M.E. (2007). Factors affecting birth weight in sheep: maternal environment. Reproduction. 133(1), 297-307.
Gizaw S. (2002). Genetic evaluation of Menz and Awassi × Menz crossbred sheep in Ethiopia. MS Thesis. Deemed Univ., Karnal, India.
Gizaw S. (2008). Sheep resources of Ethiopia: genetic diversity and breeding strategy. Ph D Thesis. Wageningen Univ., Netherlands.
Hassen Y., Sölkner J. and Fuerst-Waltl B. (2004). Body weight of Awassi and indigenous Ethiopian sheep and their crosses. Small Rumin. Res. 55, 51-56.
Hassen Y., Sölkner J., Gizaw S. and Baumung R. (2002). Performance of crossbred and indigenous sheep under village conditions in the cool highlands of central-northern Ethiopia: growth, birth and body weights. Small Rumin. Res. 43, 195-202.
Hirpa A. and Abebe G. (2008). Economic significance of sheep and goats. Pp. 2-24. in Sheep and Goat Production Handbook for Ethiopia. A. Yami and R.C. Markel, Eds. Addis Ababa, Ethiopia.
Lemma S. (2009). Phenotypic classification and description of indigenous sheep types in the Amhara national regional state of Ethiopia. MS Thesis. Haramaya Univ., Ethiopia.
Mekuriaw S. (2011). Performance evaluation of Washera, Farta and their crossbred sheep in western highlands of Amhara region, Ethiopia.MS Thesis. Bahir Dar Univ., Ethiopia.
Olivier J.J. and Cloete J.A.N. (2006). Evaluation of different breed crosses in the development of a white-wool mutton sheep. South AfricanJ. Anim. Sci. 14, 105-109.
Richard K. (2010). Dorper Sheep and the Production of Lean Lamb in Arid Australia. International Specialised Skills Institute. Melbourne, Australia.
SAS Institute. (2003). SAS^®/STAT Software, Release 9.1. SAS Institute, Inc., Cary, NC.
Schoeman S.J. (2000). A comparative assessment of Dorper sheep in different production environments and systems. Small Rumin. Res. 36, 137-146.
Sebsbie A. (2008). Sheep and goat meat characteristics and quality. Pp. 325-340in Sheep and Goat Production Handbook for Ethiopia. A. Yami and R.C. Markel, Eds. Addis Ababa, Ethiopia.
Taye M., Abebe G., Gizaw S., Lemma S., Mekoya A. and Tibbo M. (2009). Growth performances of Washera sheep under small holder management systems in Yilmanadensa and Quarit districts, Ethiopia. Trop. Anim. Health Prod. 42(4),659-667.
Tibbo M. (2006). Productivity and health of indigenous sheep breeds and crossbreds in the central Ethiopian highlands. Ph D Thesis. Swedish Univ. Agric. Sci., Uppsala, Sweden.
Tibbo M., Ayalew W., Awgichew K., Ermias E. and Rege J.E.O. (2004). On-station characterisation of indigenous Menz and Horro sheep breeds in the central highlands of Ethiopia. FAO/UNEP Anim. Gene. Reso. Inf. 35, 61-74.
Tuah A.K. and Baah J. (1985). Reproductive performance, pre-weaning growth rate and pre-weaning lamb mortality of Djallonk´e sheep in Ghana. Trop. Agric. Trinidad. 68, 66-70.
Yilmaz O., Denk H. and Bayram D. (2007). Effects of lambing season, sex and birth type on growth performance in Norduz lambs. Small Rumin. Res. 68, 336-339.