فعالیت ضد باکتری، ضد قارچی و ترکیبات شیمیایی اسانس مرزه تابستانی و مرزه خوزستانی

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

احمدرضا گلپرور ¹ , محمد مهدی قیصری ² , امین هادی پناه ³ , مجتبی خرمی ⁴

1 - روه زراعت و اصلاح نباتات، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - مرکز تحقیقات سم شناسی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
3 - گروه علوم باغی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - گروه علوم باغی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

Received: 2017-12-18 Accepted : 2018-02-04 Published : 2018-02-20

Keywords: اسانس, ترکیبات شیمیایی, خاصیت ضد میکروبی, Satureja hortensis L, Satureja khuzestanica Jamzad,

Abstract :

مقدمه و هدف:  هدف از این مطالعه بررسی فعالیت ضد باکتری، ضد قارچی و ترکیبات شیمیایی اسانس مرزه تابستانی (Satureja hortensis L.) و مرزه خوزستانی (Saturejakhuzestanica Jamzad) بوده است. روش تحقیق: فعالیت ضد باکتری و ضد قارچی اسانس بر ضد Staphylococcus aureus و Candida albicans  به ترتیبآزمایش شد. اسانس قسمتهای هوایی مرزه تابستانی و مرزه خوزستانی به وسیله دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. نتایج و بحث: نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که 22 و 21 ترکیب در اسانس مرزه تابستانی و مرزه خوزستانی به  ترتیب شناسایی شد. ترکیبات اصلی اسانس مرزه تابستانی شامل کارواکرول (56/36 درصد)، گاما ترپینن (24/75 درصد) و پ-سیمن (5/81 درصد) بوده و ترکیبات اصلی اسانس مرزه خوزستانی شامل کارواکرول (62/69 درصد)، گاما ترپینن (9/25 درصد) و پ-سیمن (8/36 درصد) شناسایی شد. نتایج بدست آمده از فعالیت ضد باکتری و ضد قارچی نشان داد که اسانس هر دو گیاه خاصیت ضد میکروبی دارد. MIC و MBC اسانس گیاه مرزه تابستانی و مرزه خوزستانی بر ضد S. aureus به ترتیب 1 /0 و 0/5 μl/ml و برایC. albicans 0/1 و 0/2  μl/ml تعیین شد. توصیه کاربردی/صنعتی: در مجموع ترکیبات اسانس گیاه مرزه خوزستانی می­تواند خاصیت ضد میکروبی بیشتری در مقایسه با  مرزه خوزستانی داشته باشد و برای این منظور مورد استفاده قرار گیرد.

References:

Abdollahi, M., Salehnia, A., Mortazavi, S.H., Ebrahimi, M., Shafiee, A. and Fouladian, F. 2003. Antioxidant, antidiabetic, antihyperlipidemic, reproduction stimulatory properties and safety of essential oil of Satureja khuzistanica in rat in vivo: a toxicopharmacological study. Medical Science Monitor, 9: 331–335.

Adams, R.P. 2007. Identification of Essential Oil Components by Gas Chromatography/Mass Spectrometery, 4th edition (Allured Publishing Corporation, Carol Stream, IL) 456.

Adiguzel, A., Ozer, H., Kilic, H. and Cetin, B. 2007. Screening of Antimicrobial Activity of Essential Oil and Methanol Extract of Satureja hortensis on Foodborne Bacteria and Fungi. Chez Journal of Food Science, 25(2): 81-89.

Ardalani, H.R., Hadipanah, A.,Pazoki, A. and Zolfaghar, M. 2017. Phytochemical, morphological and yield responses of Mentha canadensis to Organic and Nitrogen fertilizers. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 20(3): 752-757.

Behravan, J., Ramezani, M., Kasaian, J. and Sabeti, Z. 2004. Antimycotic activity of the essential oil of Satureja mutica Fisch & C.A. Mey from Iran. Flavour and Fragrance Journal, 19: 421–423.

British Pharmacopoeia. 1988. British pharmacopoeia, vol. 2. HMSO, London, pp. 137–138.

De Vincenzi, M., Stammati, A., De Vincenzi, A. and Silano, M. 2004. Constituents of aromatic plants: carvacrol. Fitoterapia, 75: 801-804.

Di Pasqua, R., Betts, G., Hoskins, N., Edwards, M., Ercolini, D. and Mauriello, G. 2007. Membrane toxicity of antimicrobial compounds from essential oils. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 55: 4863.

Ghasemi Pirbalouti, A. and Moalem, E. 2013. Variation in antibacterial activity of different ecotypes of Satureja khuzestanica Jamzad, as an Iranian endemic plant. Indian Journal of Traditional Knowledge, 12(4): 623-629.

Ghazanfari, G., Minaie, B., Yasa, N., Ashtaral Nakhai, L., Mohammadirad, A. and Nikfar, S. 2006. Biochemical and histopathological evidences for beneficial effects of Satureja khuzistanica Jamzad essential oil on the mouse model of inflammatory bowel diseases. Toxicology Mechanisms and Methods, 16: 365–372.

Ghodrati, L., Alizadeh, A. and Ketabchi, S. 2015. Essential oil constituents and antimicrobial activities of Iranian Satureja khuzistanica Jamzad. International Journal of Biosciences, 6(3): 249-257.

Golparvar, A.R. and Hadipanah, A. 2016. Diversity in chemical composition and yield of essential oil from two Mentha species. Genetica, 48(3): 1101-1110.

Gulluce, M., Sokmen, M., Daferera, D., Agar, G., Ozkan, H., Kartal, N., Polissiou, M., Sokmen, A. and Sahin, F. 2003. In vitro antibacterial, antifungal, and antioxidant activities of the essential oil and methanol extracts of herbal parts and callus cultures of Satureja hortensis L. Journal of Agriculture and Food Chemistry, 51: 3958–3965.

Hadian, J., Akramian, M., Heydari, H., Mumivand, H. and Asghari, B. 2011. Composition and in vitro antibacterial activity of essential oils from four Satureja species growing in Iran. Natural Product Research, 1-11.

Hajhashemi, V., Ghannadi, A. and Pezeshkian, S.K. 2002. Antinociceptive and anti-inflammatory effects of Satureja hortensis L. extracts and essential oil. Journal of Ethnopharmacology, 82: 83–87.

Hassanzadeh-Khayyat, M., Rahimizadeh, M., Azadi, M. and Sahebkar, A. 2012. Phytochemical analysis of Satureja hortensis L. essential oil from Iran. Analytical Chemistry Letters, 2(3):192-197.

Kotan, R., Dadasoglu, F. and Karagoz, K. 2013. Antibacterial activity of the essential oil and extracts of Satureja hortensis against plant pathogenic bacteria and their potential use as seed disinfectants. Scientia Horticulturae, 153: 34-41.

Mahboubi, M. and Kazempour, N. 2017. Antioxidant and antimicrobial activity of Satureja khuzistanica Jamzad essential oil, ethanol and aqueous extracts. Biharean Biologist, 1-12.

Mozaffarian, V. 2008. A Pictorial Dictionary of Botany Botanical Taxonomy Latin–English–French–Germany-Persian/Complied. Farahang Moaser, Tehran, 522.

Oussalah, M., Caillet, S., Saucier, L. and Lacroix, M. 2007. Inhibitory effects of selected plant essential oils on the growth of four pathogenic bacteria: E. coli O157:H7, Salmonella typhimurium, Staphylococcus aureus and Listeria monocytogenes. Food Control, 18: 414–420.

Ramak, P., Kazempour, O.S. and Ebrahimzadeh, H. 2013. Inhibition of the mevalonate pathway enhances carvacrol biosynthesis and DXR gene expression in shoot cultures of Satureja khuzistanica Jamzad. Journal of Plant Physiology, 170(13):1187–1193.

Raut, J.S and Karuppayil, S.M. 2014. A status review on the medicinal properties of essential oils, Industrial Crops and Products, 62: 250–264.

Rechinger, K.H. 1982. Satureja. Flora Iranica: Flora Desiranischen Hoclandes and der Umrahmenden Gebirge. Akademische DrukuVerlagsAntalt Graz, Austria, 150, 495–504.

Sadeghi-Nejad, B., Shiravi, F., Ghanbari, S., Alinejadi, M. and Zarrin, M. 2010.Antifungal activity of Satureja khuzestanica (Jamzad) leaves extracts. Jundishapur Journal of Microbiology. 3(1): 36-40.

Saei-Dehkordi, S.S., Fallah, A.A., Heidari-Nasirabadi, M. and Moradi, M. 2012. Chemical composition, antioxidative capacity and interactive antimicrobial potency of Satureja khuzestanica Jamzad essential oil and antimicrobial agents against scted food related microorganisms. International Journal of Food Science &Technology, 47: 1579-1585.

Sahin, F., Karaman, I., Gulluce, M., Ogutcu, H., Sengul, M., Adiguzel, A., Ozturk, S. and Kotan, R. 2003. Evaluation of antimicrobial activities of Satureja hortensis L. Journal of Ethnopharmacology, 87: 61–65.

Sefidkon, F. and Jamzad, Z. 2000. Essential oil of Satureja bachtiarica Bunge. Journal of Essential Oil Research, 12: 545–546.

Senatore, F., Urrunaga Soria, E., Urrunaga Soria, R., Della Porta, G. and De Feo, V. 1998. Essential oils from two peruvian Satureja species. Flavour and Fragrance Journal, 13: 1–4.

Sikkema, J., De Bont, J.A.M. and Poolman, B. 1995. Mechanisms of membrane toxicity of hydrocarbons. Microbiology Review, 59: 201–222.

Thompson, J.D., Chalchat, J.C. and Michet, A. 2003. Qualitative and quantitative variation in monoterpene co-occurrence and composition in the essential oil of Thymus vulgaris chemotypes. Journal of Chemical Ecology, 29(4): 858-880.

Ultee, A., Bennink, M.H. and Moezelaar, R. 2002. The phenolic hydroxyl group of carvacrol is essential for action against the foodborne pathogens Bacilluscereus. Applied Environmental Microbiology, 68: 1561–1568.

Ultee, A., Kets, E.P.W., Alberda, M., Hoekstra, F.A. and Smid, E.J. 2000. Adaptation of the food-borne pathogen Bacillus cereus to carvacrol. Archives of Microbiology, 174: 233–238.