فیتوشیمی اسانس اندام های مختلف درمنه کوهی (Artemisia aucheri Boiss) جمع آوری شده از استان چهارمحال و بختیاری

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

سپیده میرزائیان ¹ , مهدی اورعی ² , عبدالله قاسمی پیربلوطی ³

1 - گروه علوم باغی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، ایران
2 - گروه علوم باغی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه، ایران
3 - مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و دامپزشکی سنتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، ایران

Received: 2013-08-11 Accepted : 2013-12-11 Published : 2014-01-01

Keywords: اجزای اسانس, درمنه کوهی, Artemisia aucheri Boiss, آرتمیزیاکتون,

Abstract :

مقدمه و هدف: درمنه کوهی (Artemisia aucheri Boiss.) گیاهی بوته­ای از خانواده Asteraceae می­ باشد که در سراسر ایران پراکنده است. این گیاه در طب سنتی ایران، به عنوان قابض، ضدعفونی کننده، ضد­­ میکروب، ضد انگل و ضد مسمومیت به کار می­ رود. هدف از این مطالعه شناسایی اجزای اسانس برگ و ساقه و گل­آذین درمنه کوهی موجود در استان چهارمحال و بختیاری به منظور مشخص نمودن مهم­ترین ترکیبات و مقایسه آن ها با یکدیگر بود. روش تحقیق: برگ و ساقه و گل­ آذین درمنه کوهی از ارتفاعات  کوه­های زاگرس در منطقه کلار جمع­ آوری شد. اسانس گیری به روش تقطیر با آب و با دستگاه کلونجر صورت گرفت. اجزای اسانس با استفاده از  GC/MS تجزیه و شناسایی شدند. نتایج و بحث: بر اساس نتایج حاصل عملکرد اسانس بین اندام ­ها اختلاف معنی ­داری داشتند. بیشترین میزان عملکرد اسانس بین 5/1 تا 2 میلی ­لیتر در 100 گرم گل ­آذین خشک به­دست آمد که در مقایسه با اسانس برگ و ساقه گونه مورد نظر اختلاف معنی ­داری داشت. رنگ اسانس ­ها از سفید تا زرد روشن متغیر بودند. به ­طور کلی در حدود 90 درصد از ترکیبات اسانس شناسایی شد که مهمترین ترکیب تشکیل دهنده اسانس گل­ آذین، برگ و ساقه درمنه شامل آرتمیزیاکتون به میزان 9/52 درصد، 1/30 درصد و 3/13 درصد به ترتیب بودند. توصیه کاربردی/ صنعتی: باتوجه به نتایج تحقیق حاضر، بهترین اندام قابل برداشت گیاه درمنه کوهی با حداکثر ماده موثره و بازده اسانس سرشاخه گلدار یا گل آذین می باشد. 

References:

Adams, R.P. 2001. Identification of Essential oil Components by Gas Chromatography/Quadrupole Mass Spectroscopy. Carol Stream IL: AlluredPublishing Crop, 465p.

Asgary, S., Jafari Dinani, N., Madani, H. and Mahzouni, P. 2008. Ethanolic extract of aorta wall fatty streaks in hypercholestromic rabbits. Pharmazie., 63: 394-397.

Farzaneh, M., Ahmadzadeh, M., Hadian, J. and Tehrani, A.S. 2006. Chemical composition and antifungal activity of essential oils of three species of Artemisia on some soil borne phytopathogens. Communications in Agricultural and Applied Biological Sciences., 71(3): 1327-1333.

Ghasemi Pirbalouti, A., Hashemi, M. and Taherian Ghahfarokhi, F. 2013. Essential oil and chemical compositions of wild and cultivated Thymus daenensis Celak and Thymus vulgaris L. Industrial Crops & Products., 48: 43-48.

Ghahreman, A. 1989-2000. Color Atlas of Iranian Flora. Reserch Institute of Florests and Rangelands publishing, Tehran, 3071p.

Hashemi, P., Abdolghasemi, M.M., Fakhari, A.R., Ebrahimi, S.N. and Ahmadi, S. 2007. Hydrodistillation-solvent microextraction and GC-MS identification of volatile components of Artemisia aucheri Boiss. Chromatographia., 66: 283-286.

Hethelyi, E.B., Cseko, IB., Grosz, M., Mark, G. and Palinkas, J.J. 1995. Chemical composition of the Artemisia annua essential oils from Hungary. Journal of Essential Oil Research., 7(1): 45-48.

Jose Abad, M., Miguel Bedoya, L., Apaza, L. and Bermejo, P. 2012. The Artemisia L. Genus: A Review of Bioactive Essential oils. Molecules., 17: 2542-2566.

Mahboubi, M. and Qazian Bidgoli, F. 2009. Chemical composition and antimicrobial activity of Artemisia aucheri Boiss. essential oil. Irania Journal of Medicinal and Aromatic Plants., 25(3): 429-440.

Mozaffarian, V. 2008. Apictorial dictionary of botany botanical taxonomy Latin- English French- Germany- Persian/ complied, Farhang Moaser, Tehran, 522p.

Sefidkon, F., Jalili, A.  and Mrhaji, T. 2002. Essential oil composition of three Artemisia ssp. From Iran. Flavour and Fragrance Journal., 17: 150-152.

Sengul, M., Ercisli, S., Yildiz, H., Gungor, N., Kavaz, A. and Cetin, B. 2011. Antioxidant Antimicrobial Activity and Total phenolic content whitin the Aerial parts of Artemisia absinthum, Artemisia santonicum and Saponaria officinalis. Iranian Journal of Pharmaceutical Research., 10(1): 49-55.

Uptonetal, R., Graff, A., Jolliffe, G., Länger, R. and Williamson, E. 2011. American HerbalPharmacopoeia: Botanical Pharmacognosy-Microscopic Characterization of Botanical Medicines. CRC Press, 800p.

Woerdenberg, H., Bos, R., Salmous, M.C., Hendariks, H., Pras, N. and Malingre, T.M. 1993. Volatile constituents of Artemisia annua L. (Asteraceae). Flavour and Fragrance Journal., 8(3): 131-137.

Zargari, A. 1992-1998. Medicinal plants. Tehran university press. 72-9p.