اثر تنظیم‌کننده‌های مختلف رشد و تیمار زخم در افزایش ریشه‌زایی قلمه‌های مورد (Myrtus communis)

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

حمیدرضا منصوریان ¹ , عبدالله قاسمی پیربلوطی ² , جلیل نوربخشیان ³ , فاطمه ملک پور ⁴

1 - گروه گیاهان دارویی، مرکز پژوهش‌های گیاهان دارویی و دامپزشکی سنتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد؛ شهرکرد، ایران
2 - گروه گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد
3 - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، شهرکرد، ایران
4 - Research Center of Medicinal Plants and Ethnoveterinary, Islamic Azad University, Shahrekord Branch, Shahrekord, Iran

Received: 2017-10-02 Accepted : 2017-12-06 Published : 2017-12-11

Keywords: مورد, ریشه‌زایی, ایندول بوتیریک اسید, نفتالین استیک اسید,

Abstract :

مقدمه و هدف: استفاده از قلمه، یکی از مهم‌ترین شیوه‌های افزایش درختان و درختچه‌ها می‌باشد. گیاه مورد ((Myrtus communis L. یکی از گیاهان دارویی و بومی فلور ایران و از گیاهان ویژه منطقه مدیترانه است که در مناطق استپی با شرایط زمستان‌های سرد و تابستان‌های گرم و خشک نیز رویش دارد. راحت‌ترین و ارزان‌ترین روش تکثیر این گیاه از طریق قلمه است، ولی قلمه‌های این گیاه به راحتی ریشه دار نشده و نیاز به تیمار خاصی از جمله، استفاده از اکسین و سیتوکینین می‌باشد. روش تحقیق: این آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 4 فاکتور (سه سطح تنظیم کننده IBA، سه سطح تنظیم کننده NAA و سه سطح تنظیم کننده CK و فاکتور زخم (زخم و عدم زخم) در سه تکرار انجام شد و صفاتی از قبیل تعداد ریشه، طول بلندترین ریشه، طول ریشه، تعداد ساقه فرعی، طول بلندترین ساقه و تعداد قلمه‌های ریشه‌دار شده مورد ارزیابی قرار گرفت.  نتایج و بحث: نتایج به دست آمده اختلاف معنی‌دار تیمارهای آزمایشی را در سطح احتمال یک درصد نشان داد. از بین تیمارها بهترین تیمار که منجر به تولید تعداد ریشه‌های مطلوب شد، تیمار مربوط به اکسین از نوع نفتالن استیک اسید با غلظت ppm 500 در شرایط بدون زخم است و تیماری که بزرگترین ریشه‌ها را تولید کرده بود، تیمار مربوط به اکسین از نوع نفتالن استیک اسید با غلظت ppm 1000 در شرایط ایجاد زخم است. از بین مقادیر، تیمار ppm 1000 IBA بیشترین درصد ریشه ­زایی را به همراه داشت، IBA با غلظت ppm 1000 در شرایط ایجاد زخم و NAA با غلظت ppm 2000 در شرایط بدون زخم مؤثرترین تیمار بوده است. توصیه‌های کاربردی/ صنعتی: با توجه به اهمیت ریشه­ زایی در مورد درختانی مانند مورد که اهمیت دارویی فوق العاده دارند، توصیه م ی­شود از هورمون اکسین از نوع نفتالین استیک اسید برای تولید بیشترین میزان ریشه­ های مطلوب استفاده کرد.  

References:

Alizadeh, A. and Gregorian, O., 2001. Study of the semi-woody cuttings rooting of peach and almond hybrids in the mist, Journal of Horticultural Science and Technology, 2:143-154.

Blazich, F.A., Davis, T.D., Haissing, B.E. and Sankhla., 1989. Mineral nutrition and adventitious rooting. In Adventitius Root formation in cutting eds. Dioscorides press poress porthland, pp. 67-69.

Blythe, E.K., Sibley, J.L., Tilt, K.M., Ruter, J.M., 2007. Methods of auxin application in cutting propagation: A review of 70 years of scientific discovery and commercial practice. Journal of Environmental Horticulture, 25(3): 166-185.

Borralho, N.M.G. and Wilson, P., 1994. Inheritance of initial survival and rooting ability in Eucalyptus Globulus Labill. stem cuttings. Silvae Genetica, 43: 238-242.

Brinker, M, van Zyl, L., Liu, W., Craig, D., Sederoff, R.R., Clapham, D.H., Von Arnold, S., 2004. Microarray analyses of gene expression during adventitious root development in Pinus contorta. Plant Physiology, 135(3): 1526-1539.

Campanoni, P., Blasius, B., Nick, P., 2003. Auxin transport synchronizes the pattern of cell division in a tobacco cell line. Plant Physiology, 133(3): 1251-1260.

Copes, D.L. and Mandel, N.L. 2000., Effects of IBA and NAA treatments on rooting Douglas-fir stem cuttings. New Forests, 20: 249-257.

Denaxa, N.K., Vemmos, S.N. and Roussos, P.A., 2012. The role of endogenous carbohydrates and seasonal variation in rooting ability of cuttings of an easy and a hard to root olive cultivars (Olea europaea L.). Scientia Horticulturae, 143: 19-28.

Ercisli, S. and Guleryuz, M., 1999. A study of the propagation of hardwood cuttings of some rose hips. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23 (Supplement 3): 305- 310.

Ersoy, N., and Aydin, M., 2008. The effect of some hormone and humidity levels on rooting of Mahaleb (Prunus mahaleb) soft wood top cutting. Suleyman Demired Universitesi Ziraat Fakultesi Degisi 3(1): 32-41.

George, E.F., Hall, M.A. De Klerk G.J., 2008b. The anatomy and morphology of tissue cultured plants., In: Plant Propagation by Tissue Culture. Springer. Netherlands, pp. 465-477.

George, E.F., Hall, M.A., De Klerk, G.J., 2008a. Plant growth regulators I: introduction; auxins, their analogues and inhibitors., In: Plant Propagation by Tissue Culture. Springer. Netherlands, pp. 175-204.

Harrison-Murry, R.S. and Howard, B.H., 2000. Environmental requirements as determined by rooting potential in leafy cutting., In: Genetic and Environmental Manipulation of Horticultural Crops, pp. 59-64.

Hartmann, H.T., Kester, D.E., Davies, F.T. and Geneve, R.T., 1997. Plant propagation. International Edition. Prentice Hall. 769pp.

Kasim, N.E., and Rayya, A., 2009. Effect of different collection times and some treatments on rooting and chemical interminal constituents of bitter almond hard wood cutting. Journal of Agriculture and Biological Sciences, 5(2): 116-122.

Khosh khoy, C.E., Sheibani, B., Tafazzoli, A. and Rohani., 2008. Principles of Horticulture. Shiraz University, Iran, pp. 522 -526.

Khosh Khoy, M., 2003. Synergistic plant (growing plants) principles and methods. Shiraz University Press. Vol 2. pp. 522-526.

 Liu, H., Wang, S., Yu, X., Yu, J., He, X., Zhang, S., Wu, P., 2005. ARL1, a LOB‐domain protein required for adventitious root formation in rice. The Plant Journal, 43(1): 47-56.

Loreti, F. and Morini, S., 1985. Rooting responses to BS, B2 and GF677 rootstocks cuttings. Acta Horticulturae, 173: 261-269.

Lucia, C.S., Hendrickson Culler, A., Cohen, J.D., Bartel, B., 2010. Conversion of Endogenous Indole-3-Butyric Acid to Indole-3-Acetic Acid Drives Cell Expansion in Arabidopsis Seedlings. Plant Physiology, 153: 1577–1586.

MacDonald, B., 2000. Practical Woody Plant Propagation for Nursery Growers. Timber Press.

Marchant, A., Kargul, J., May, S.T., Muller, P., Delbarre, A., Perrot Rechenmann, C., Bennett, M.J., 1999. AUX1 regulates root gravitropism in Arabidopsis by facilitating auxin uptake within root apical tissues. EMBO Journal, 18(8): 2066-2073.

Overvoorde, P.J., Okushima, Y., Alonso, J.M., Chan, A., Chang, C., Ecker, J.R., Hughes, B., Liu, A., Onodera, C., Quach, H. 2005. Functional genomic analysis of the AUXIN/INDOLE-3-ACETIC ACID gene family members in Arabidopsis thaliana. Plant Cell, 17:3282–3300. 

Rahdari, P., Mohanna, M., Asadi, A., 2010. Effect of zinc sulfate and IBA and NAA on rooting of semihardwood cuttings of Aralia spp. and its’ bio-environment effect. Journal of Sciences and Techniques in Natural Resources, 5 (1): 95-103.

Rugini, E., Jacobani, A., Luppino, M., 1993. Role of basal darkening and exogenous putrescine treatment on in vitro rooting and on endogenous polayamines changes in difficult to root woody species. Scientia Horticulturae, 53: 63-73.

Selby, C. and Kennedy, S. J., 1992. Adventitious root formation in hypocotyl cuttings of Picea sitchensis: The influence of plant growth regulators. New Phytologist Journal, 120: 453-57.

Sivapalan, P.; Kulasegaram, S. and Kathiravetpillai, A., 1986. Hand book on Tea . Tea Research Insditute of Srilanka. 352 PP.

Stefanic, M., Stamper, F., and, Oster, G., 2006. The level of IAA, IAAsp and some phenolics in cherry rootstock, Gisela5, leafy cutting pretreated with IAA and IBA. Scientia Horticulturae, 112: 399-405

Van de pol Peter, A., 2000. Promotion of root formation with other effects. Rhizophon.

Weijers D, Jurgens, G., 2004. Funneling auxin action: specificity in signal transduction. Current Opinion in Plant Biology, 7: 687–693.