فیتوشیمیایی اسانس چای کوهی Stachys lavandulifolia Vahl.)) جمع آوری شده از رویشگاه طبیعی در غرب استان اصفهان

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

فاطمه سلیمانی میمند ¹ , محمدرضا وهابی ² , محمد فضیلتی ³ , وحید کریمیان ⁴

1 - گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
2 - گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، ایران
3 - گروه بیوشیمی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
4 - 3. باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج، ایران

Received: 2013-07-11 Accepted : 2013-12-16 Published : 2013-11-01

Keywords: اسانس, چای کوهی, GC- MSt,

Abstract :

مقدمه و هدف: خانواده نعناعیان یکی از بزرگ­ترین و شناخته­شده­ترین خانواده­های گیاهان گل­دار با حدود 220 جنس و بیش از 4000 گونه در کل جهان می­باشد. جنس استاخیس یا گل سنبله ای یکی از بزرگترین جنس­های خانواده نعناع و دارای 300 گونه است که در مناطق استوایی و نیمه استوایی هر دو نیم­کره پراکنده شده است. برای فلور ایران 34 گونه از این جنس گزارش شده است. استان اصفهان نیز دارای گیاهان دارویی متنوع از جمله گونه چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl.) می­باشد. این مطالعه با هدف بررسی فیتوشیمیایی چای کوهی در منطقه غرب استان اصفهان انجام شد. روش تحقیق: گیاه چای کوهی از پنج رویشگاه اصلی (افوس و سیاه­دره فریدن، گلستان­کوه خوانسار، هورستانه گلپایگان و فریدونشهر) در منطقه غرب استان اصفهان جمع آوری گردید و سپس در شرایط سایه و دمای محیط خشک شد. اسانس گیاه به روش تقطیر با آب و با دستگاه کلونجر استخراج گردید و نوع و مقدار ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی مجهز به طیف سنج جرمی( (GC-MS تجزیه و شناسایی شدند. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که ترکیبات جرماکرن–د (Germacrene-D) (%96/15)، تیمول (Thymol) (%64/14)، گاما-کادینن (_Cadineneγ) (%33/13)، آلفا-پینن (α-Pinene) (%80/7) و ترانس-کاریوفیلن (trans-Caryophyllene) (%91/6) اصلی­ترین اجزای تشکیل دهنده اسانس گونه چای کوهی در منطقه مورد نظر می­باشند. توصیه کاربردی/ صنعتی: با توجه به این­که گیاه چای کوهی دارای خاصیت داروئی می­باشد. اسانس اندام هوایی گیاه گلدار چای کوهی می تواند یکی از منابع مهم مونوترپن ها و سزکوئی ترپن ها باشد که دارای فواید و کاربردهای فراوانی هستند.  

References:

Adams, R.P. 2007. Identification of essential oil components by gas chromatography/mass spectrometery, Fourth Ed. Allured Publishing Corporation, Carol Stream, IL, USA.

Alamdoost, G. 1996. Phytochemical analysis Stachys lavandulifolia Vahl. Ph.D. (Thesis). Isfahan: Isfahan University of Medical Science.

Amin, G. h. 1991. Popular Medicinal Plants of Iran. Research Department of Health Ministry, Tehran., 49.

Amiri, H., Rostaeean, A., LariYazdi, H. and Haghirchehragani, A. 2009. Chemical Constituents of the Essential Oil of Stachys lavandulifolia Vahl. and antimicrobial activity of the essential oil. Medical Sciences Journal of Islamic Azad University., 18: 70, 43-50.

Bankova, V., Koeva-Todorovska, J., Stambolijska, T. and Ignatova-Groceva, M.D., Popov, S. 1999. Polyphenols in Stachys and Betonica species (Lamiaceae). Zeitschrift fur Naturforschung. 54c, 876-880.

Bhattacharjee, R. 1980. Taxonomic studies in Stachys: II. A new infra-generic classification of Stachys L. Notes from the Royal Botanic Garden. Edinburgh., 38: 65–96.

BilusicVundac, V., Males, Z., Plazibat, M., Golja, P. and Cetina-Cizmek, B. 2005. HPTLC determination of flavonoids and phenolic acids in some Croatian Stachys taxa. Journal of Planar Chromatography-Modern TLC., 18: 269e273.

Chalchat, J.C., Petrovic, S.D., Maksimovic, Z.A., Gorunovic, M.S. 2000. Essential oil of the herb of Stachys recta L., Lamiaceae from Serbia. Journal of Essential  Oil Research., 12: 455e458.

Chalchat, J.C., Petrovic, S.D., Maksimovic, Z.A., Gorunovic, M.S. 2001. Essential oil of Stachys officinalis (L.) Trevis., Lamiaceae, from Montenegro. Journal of Essential Oil Research., 13: 286-287.

Duke, A.J. 1986. Handbook of Medicinal Herbs. CRC Press, Boca Raton, FL, p. 457.

Duman, H., Kartal, M., Altun, L., Cemirci, B., Can Baser, K.H. 2005.The essential oil of Stachys laetivirens Kotschy & Boiss.exRech. fil., endemic in Turkey. Flavour and Fragrance Journal., 20: 48-50.

Duru, M.E., Cakir, A., Harmandar, M., Izumi, S., Hirata, T. 1999. The volatile constituents of Stachys athorecalyx C. Koch.from Turkey. Flavour and Fragrance Journal., 14: 12-14.

Flamini, G., Cioni, P.A., Morelli, I., Celik, S., Gokturk, R.S., Unal, O. 2005. Essential oil of Stachys aleurites from Turkey. Biochemical Systematics and Ecology., 33: 61-66.

Ghannadi, A.R., Alemdoost, G., 1996. Composition of the essential oil of Stachys lavandulifolia. In: 44th Annual Congress on Medicinal Plant Research, Prague, 3-7 September, p. 206.

Pirbalouti, A. G. and Mohammadi, M. 2013. Phytochemical composition of the essential oil of different populations of Stachys lavandulifolia Vahl. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine., 3(2), 123-128.

Grujic-Jovanovic, S., Skaltsa, H.D., Marin, P., Sokovic, M. 2004.Composition and antibacterial activity of the essential oil of six Stachys species from Serbia. Flavour and Fragrance Journal., 19: 134-144.

Halim, A.F., Mashaly, M.M., Zaghouli, A.M., Abd El-Fattah, H., De Pooter, H.L. 1991. Chemical constituents of the essential oils of Origanumsyriacum and Stachys aegyptiaca. International Journal of Pharmacognosy and phytochemistry., 29: 183-187.

Harmandar, M., Duru, M.E., Cakir, A., Hirata, T., Izumi, S. 1997. Volatile constituents of Stachys obliqua L. (Lamiaceae) from Turkey. Flavour and Fragrance Journal., 12: 211-213.

Hartwell, J.L. 1982. Plants Used Against Cancer. A Survey.Quarterman Publications Inc., Massachusetts., pp. 274-278.

Javidnia, K., Miri, R., Azarpira, A., Tabaei, S.M.H. 2003. Composition of the essential oil of Stachys setifera C.A. Mey. ssp. iranica growing in Iran. Flavour and Fragrance Journal., 18: 299-300.

Javidnia, K., Mojabb, F., Mojahedic, S.A. 2004. Chemical constituents of the essential oil of Stachys lavandulifolia Vahl from Iran. Iranian Journal of Pharmaceutical Research., 3: 61-63.

Lewis, W.H., Elvin-Lewis, M.P.F. 1977. Medical Botany: Plants Affecting Man’s Health. Wiley, New York, pp. 389-390.

Mabberley, D. J. 1997. The Plant Book: a Portable Dictionary of the Vascular Plants, second ed. Cambridge University Press, Cambridge, UK.

Mariotti, J.P., Costa, J., Bianchini, A., Bernardini, A.F., Casanova, J. 1997. Composition and variability of the essential oil of Stachys glutinosa L. from Corsica (France). Flavour and Fragrance Journal., 12, 205-209.

Pe´lissier, Y., Marion, C., Rapior, S. 1999. Volatile components of Stachys corsica Pers. (Lamiaceae). Journal of Essential Oil Research., 11: 63-64.

Petrovic, S., Ristic, M., Milenkovic, M., Kukic, J., Antic-Stankovic, J., Nekic, M. 2006. Composition and antimicrobial activity of essential oil of Stachys plumose Griseb. Flavour and Fragrance Journal., 21: 250-252.

Ramezani, M., Hassanzadeh, M. K. and Safdarabadi, D. M. 2002. Volatile constituents of Stachys lavandulifolia Vahl growing in Iran. Chemical Research Communications., 15: 20-23

Rechinger, K. H. 1982.Labiatae. In: Rechinger KH. (ed.) Flora Iranica, No. 150, Akademische Druck-u. Verlagsanstalt, Graz., 354-395

Sajjadi, S.E., Mehregan, I. 2003. Composition of the essential oil of Stachys laxa Boiss. & Buhse. Iranian Journal of Pharmaceutical Research., 2: 57-58.

Sefidkon, F., NaderiNik, A., Bagaii, P., Javidtash, I. 2003. Analysis of the essential oil of Stachys sixodes Boiss. & Hausskn. ex Boiss. from Iran. Flavour and Fragrance Journal., 18: 301-302.

Tirillini, B., Pellegrino, R., Bini, L.M. 2004. Essential oil composition of Stachys sylvatica from Italy. Flavour and Fragrance Journal., 19: 330-332.

Willis, J.C., Airy-Shaw, H.K. 1973. A Dictionary of the Flowering Plants, eighth ed. Cambridge Univ. Press, London.

Yamahara, J., Kitani, T., Kobayashi, H. and Kawahara, Y. 1990. Studies on Stachys sieboldii MIQ. Anti-anoxia action and the active constituents. Yakugaku Zasshi., 110: 932-5

Zargari, A., 1990. Medical Plants, Vol 4, Tehran: Tehran University Publication.