بررسی اثر سطوح مختلف آب و نیتروژن بر صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه دارویی بابونه اورآ (Matricaria aurea L.)
Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)فیروزه قانی دهکردی 1 , عبدالله قاسمی پیربلوطی 2 , بهزاد حامدی 3 , فاطمه ملک پور 4
1 - کارشناسی ارشد زیست شناسی (علوم گیاهی)، دانشگاه پیام نور، اصفهان، ایران؛
2 - استادیار مرکز پژوهش¬های گیاهان دارویی و دام پزشکی سنتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران؛
3 - کارشناس ارشد مرکز پژوهش¬های گیاهان دارویی و دام پزشکی سنتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران؛
4 - دانشجوی دکترای فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه تربیت معلم تهران، تهران، ایران؛
Keywords: آب, نیتروژن, اسانس, بابونه اورآ ,
Abstract :
مقدمه و هدف: بابونه اروپایی زرد یا بابونه اورآ Matricaria aurea)) یکی از گیاهان دارویی متعلق به خانواده ستاره آسا یا کاسنی است که به طور وحشی در برخی مناطق کشور رشد می کند. ماده مؤثره حاصل از گل های بابونه کاربرد وسیعی در صنایع داروسازی، غذایی، آرایشی و بهداشتی دارد. شرایط اکولوژیکی نقش عمده ای در رشد، نمو، عملکرد و کیفیت مواد مؤثره گیاهان دارویی دارند. هدف از این تحقیق، بررسی اثر سطوح مختلف آب و نیتروژن بر رشد و نمو، عملکرد پیکر رویشی و میزان اسانس گیاه بابونه اورآ بود.روش تحقیق: تحقیق حاضر از فررودین ماه 1387 تا شهریور ماه 1387 در گلخانه مرکز پژوهش های گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد انجام گرفت. در این تحقیق از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار استفاده شد. سه سطح رطوبتی (0، 25 و 50 درصد تخلیه رطوبتی خاک) و 5 سطح کود نیتروژن (0، 500، 1000، 1500 و 2000 میلی گرم در هر گلدان) مورد مطالعه قرار گرفت.نتایج و بحث: براساس نتایج به دست آمده در این تحقیق، تأثیر سطوح مختلف آب بر همه متغیرهای مورد نظر معنی دار بود و سطوح مختلف نیتروژن تأثیر معنی داری بر تعداد شاخه و تعداد گل و وزن تر گل نداشت، درحالی که اثر آن بر ارتفاع بوته و وزن خشک اندام هوایی معنی دار بود. توصیه کاربردی/صنعتی: نتایج این مطالعه نشان داد که تغذیه مناسب نیتروژن (تیمار2000 میلی گرم در هر گلدان) و عدم دریافت تنش خشکی سبب افزایش تولید اسانس در گیاه بابونه اورا می شود.
اردکانی، م. 1383. اکولوژی عمومی. انتشارات دانشگاه تهران.
امیدبیگی، ر. 1384. رهیافت های تولید و فرآوری گیاهان داروئی، جلداول با بازنگری کامل، چاپ دوم، انتشارات به نشر، تهران، 283 ص.
تایز، ل. و زایگر، ل. 1379. فیزیولوژی گیاهی. ترجمه ی کافی، م. انتشارات جهاددانشگاهی، مشهد، جلد اول و دوم.
حسنی، س. 1383. تاثیر نیتروژن و تراکم بر باروری (رشد، نمو، عملکرد پیکر رویشی و ماده موثره) گیاه دارویی بابونه گاو چشم (Tanacetum parthenium ). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی تربیت مدرس . صفحات 7-5.
سحرخیز، م. ج. 1385. تأثیر برخی از عوامل اقلیمی وسطح پلوئیدی برخصوصیات مورفولوژیکی وفیزیولوژیکی گیاه دارویی زینتی بابونه کبیر. رساله دروه دکتری تحقیقی علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس. صفحات 13-7.
کوچکی، ع و نصیری محلاتی، م. 1375. اکولوژی گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
گاردنر، ف. پی، آر. پی پرس و ال. میشل. 1376. فیزیولوژی گیاهان زراعی. ترجمه سرمدنیا غ. ح. و کوچکی، ع. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 467 صفحه.
Penka, M. 1978. Influence of irrigation on the contents of effective substances in officinal plants. Acta Horticulture., 73:181-198.
Prajapati N. D., Purohit, S. S., Sharma, A. K. and Kumar, T. 2004. A hand book of medicinal plants. Published by Agrobios India. 554 Pages.
Refaat, A. M. and Saleh, M.M. 1997. The combined effect of irrigation intervals and foliar nutrition on sweet basil plants. Bulletin of Faculty of Agriculture University of Cairo., 48: 515-527.
Singh Dalip, S., Shngh, D. and Kolar, J. S. 1994. Effect of nitrogen and row spacing on growth, yield and nitrogen uptake in rainfed safflower (Carthamus tinctorius). Indian Journal of Agricultural Sciences., 64(3): 189-191.
Solinas, V., Deiana, S., Gessa, C., Bazzoni, A., Loddo, M. A. and Satta, D. 1996. Effects of water and nutritional conditions on the Rosmarinus officinalis L. phenolic fraction and essential oil yields. Rivista Italiana Eppos., 19: 189-198.
Vahab, J. and Larson, G. 2002. Herb agronomy. Annual review of Saskatchewn Irrigation Diversification Center. Canada, pp. 119.
Zehtab- Salmasi, S: Javanshir , A: Omidbaigi, R: Alyari, H. and Ghassemi-Golezani, K. 2001 . Effects of water supply and sowing date on performance and essential oil production of anise (Pimpinella anisum L). Acta Agro Hungarica., 49:75-81.
