جمع آوری و شناسایی تعدادی از گونه های گیاهی استان کرمان برای تشکیل هرباریوم گیاهان دارویی دانشکده ی داروسازی (مرحله1)
Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)
زهرا
مهدوی میمند
1
(کارشناس گروه مفردات پزشکی وگیاهان دارویی، دانشکده¬ی داروسازی ،دانشگاه علوم پزشکی کرمان)
منصور
میر تاج الدینی
2
(عضو هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان؛)
Keywords: جمع آوری, گیاهان داروئی, هرباریوم,
Abstract :
مقدمه و هدف: استان کرمان با وسعت 171993 کیلومتر مربع به دلیل تنوع آب و هوایی و جغرافیایی ، دارای رویشگاه­های بسیار متنوعی است. به طوری که ارتفاع آن از سطح دریا از 300 متر در شهداد تا 4420 متر در قله­ی کوه هزار متغیر است. روش تحقیق: در ساختن هرباریوم خوب چندین مرحله­ی اصلی وجود دارد: 1. جمع­آوری، 2. پِرِس و خشک کردن، 3. چسباندن، 4. برچسب اطلاعات، 5. طبقه­بندی در ساختن هرباریوم به ابزاری از قبیل بیل، بیلچه، قیچی باغبانی، کلنگ ،چاقو، اره، ارتفاع­سنج، کیسه­ی پلاستیک ،کاغذ روزنامه و دوربین عکاسی نیز نیاز است.نتایج و بحث: در طرح جمع­آوری و شناسایی گیاهان استان کرمان برای تشکیل هرباریوم گیاهی دانشکده­ی داروسازی( مرحله اول ) ، از بین گیاهان جمع­آوری­شده از نقاط مختلف استان کرمان ، تعداد 293 گونه­ی گیاهی که متعلق به 210 جنس و 64 تیره گیاهی هستند ، شناسایی و نمونه­ی هرباریومی آن­ها آماده سازی شد و ویژگی­های هر کدام شامل شماره­ی هرباریومی ، نام علمی ، نام فارسی، تیره­ی گیاهی، محل جمع­آوری ، ارتفاع محل ، نام­گذارنده ، جمع­آوری­کننده و سایر توضیحات به صورت شناسنامه­ی مخصوص هر گیاه در گوشه­ی سمت راست نمونه­ی هرباریومی، روی مقوا ثبت گردید و از آن­ها عکس­برداری شد . بیش­ترین گیاهانِ شناسایی­شده متعلق به تیره­ی نعناعیان ( Lamiaceae ) با 43 گونه، تیره­ی ستاره آسا (Asteraceae ) با 36 گونه ، تیره­ی شب بو (Brassicaceae) با 24 گونه و تیره­ی جعفری (Apiaceae) با 23 گونه بود. توصیه کاربردی/صنعتی: اساس هر گونه تحقیق مطمئن و از جمله ارزیابی مواد موثر گیاهان و دانش گیاه درمانی در درجه اول بر پایه ی شناسائی دقیق گونه های گیاهی استوار است . ایجاد و گسترش مرکزی به نام هرباریوم از ضرورت های اولیه این نوع مطالعات است، به همین منظور در تحقیق حاضر تلاش شده است ضمن جمع آوری و معرفی گونه های گیاهی داروئی استان کرمان مرکز و پایگاه اطلاعاتی در دانشکده داروسازی انجام شود.
اسدی، م. و همکاران. 1376. فلور ایران به زبان فارسی . انتشارات مؤسسهی تحقیقات جنگلها و مراتع ، سالهای مختلف ، جلد 5 تا51 .
اهوازی، م.، مظفریان، و. نژادستاری، ط.، مجاب، ف.، چرخیان، م.م. خلیقی سیگارودی، ف. و همکاران. 1386. کاربرد دارویی و سنتی گیاهان بومی منطقهی الموت قزوین (تیرههای Lamiaceae و Rosaceae ). فصلنامهی گیاهان دارویی، 6: 74-84.
صابر آملی، س.، ناصری، ا.، رحمانی، غ.ح. و کالیراد، ع. 1383. گیاهان دارویی استان کرمان . فصلنامهی پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 2: 487- 532 .
امین ، غ. ر. 1370. گیاهان دارویی سنتی ایران. معاونت پژوهشی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی. جلد1.
رمضان نژاد قادی، ر. و پریشانی فروشانی، م. ر. 1387. معرفی برخی گیاهان دارویی منطقه تاریخی میمند استان کرمان،
مجلهی علوم کشاورزی و منابع طبیعی جلد پانزدهم،
شمارهی پنجم ، 1387
قاسمی دهکردی، ن.، سجادی، س. ا.، قنادی، ع.، امن زاده، ی.، آزادبخت، م.، اصغری، غ.ر. و همکاران. 1382.
فارماکوپهی گیاهی ایران. حکیم، 6: 63-69.
قهرمان ،ا. فلور رنگی ایران . انتشارات مؤسسهی تحقیقات جنگلها و مراتع ، سالهای متفاوت ، جلدهای 1- 25 .
مظفریان و. 1374. فرهنگ نامهای گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر. تهران.
مظفریان، و. 1369. لزوم تعیین نام علمی گیاهان دارویی برای
پیشبرد دانش گیاه درمانی در ایران. خلاصهی مقالات چهارمین سمینار گیاهان دارویی ایران. تهران دانشکدهی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران.
موسوی، س. ا. 1384. جمع آوری وشناسایی گیاهان دارویی استان خراسان . مجموعه مقالات همایش ملی توسعهی پایدار گیاهان دارویی.
Eisenman Sasha, W. Preservation of herbarium specimens. Rutgers University.
McGinley, S. 2004. Ecosystems archiving. The University of Arizona Campus Herbarium. Pp. 5-7.
Middleton, N. 2007. Make your own herbarium specimens . Pp. 1-15
National Park Service. 2007. Preparing And Storing Herbarium Specimens. 11/12 Conserve Gram.
Vicki, F. 2004. 100 Uses for an Herbarium. Division of Botany The Yale University Herbarium, Peabody Museum of Natural History, Yale University.
Parsa, A. 1986-1978. Flora of Iran. Tehran (Vol
1-2).
Rechinger, K.H. 1963-1992. Flora Iranica. (Vol: 1-172). Akademische Druck u Verla gsanstalt. Graz.Austria.
Schmidt, M., Kreft, H., Thiombiano, A. and Zizka, G. 2005. Herbarium collections and field data-based plant diversity maps for burcina faso. Diversity and Distributions 11: 509-516.
Tarozzi, A. 1996. A Herbarium. Availiable: http://www.funsci.com/fun3_en/herb/herb.htm