• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی اثرات زهکشی اراضی کشاورزی استان گلستان مبتنی بر استفاده مجدد از زه‌آب کشاورزی
        مهدی مردانی فر محمود انصار مرضیه پروار علیرضا دنیائی سیدعرفان حسینی
        حفظ منابع آب و خاک در کشور ایران از مهم ترین مسایل در بخش آب و کشاورزی و امنیت غذایی محسوب می گردد. در این پژوهش نتایج حاصل از اجرای آزمایشی طرح زهکشی زیرزمینی در اراضی روستای کریم آباد شهرستان گرگان (ایران) مورد بررسی قرار گرفته است. این پروژه به مساحت 100 هکتار به صور چکیده کامل
        حفظ منابع آب و خاک در کشور ایران از مهم ترین مسایل در بخش آب و کشاورزی و امنیت غذایی محسوب می گردد. در این پژوهش نتایج حاصل از اجرای آزمایشی طرح زهکشی زیرزمینی در اراضی روستای کریم آباد شهرستان گرگان (ایران) مورد بررسی قرار گرفته است. این پروژه به مساحت 100 هکتار به صورت زهکشی زیرزمینی با لوله های PVC به قطر 100 میلی متر و با فواصل 50 متر برای زهکش های فرعی و قطر 200 میلی متر برای زهکش های جمع کننده با اتصال از طریق منهول های بتنی به قطر داخلی 800 میلی متر در اراضی مذکور اجرا شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که عملکرد محصول گندم، شالی، پنبه و کلزا پس از اجرای طرح به ترتیب 12%، 36%، 28% و 39% رشد داشته اند. علاوه بر آن، با اجرای این طرح با از بین رفتن شرایط مانداب در اراضی کشاورزی، امکان کشت دوم برای کشاورزان فراهم می شود. هم چنین اجرای زهکشی زیرزمینی منجر به افزایش کیفیت زه آب خروجی شده است که متعاقباً امکان استفاده مجدد از زه آب های آبیاری و کاهش استفاده از منابع آب های زیرزمینی و چاه های موجود را فراهم می کند، که این مهم در کاهش تنش آبی نیز بسیار موثر خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی دیدگاه جوامع جنگل‌نشین نسبت به علل ایجاد و توسعه بحران آتش‌سوزی در جنگل‌های حوزه آبخیز چهل‌چای استان گلستان
        محمد رضا شهرکی احسان زمانی شورابی خدیجه مهدوی
        امروزه، نقش و اهمیت منابع طبیعی تجدیدشونده به ویژه عرصه های جنگلی بر کسی پوشیده نیست. پیشگیری و یا کنترل آتش سوزی در جنگل یکی از مسائل اصلی در مدیریت منابع جنگلی است. عوامل زیادی در ایجاد و تشدید آتش سوزی ها در جنگل مؤثرند که شناسایی هر یک از آن ها می تواند در مدیریت بح چکیده کامل
        امروزه، نقش و اهمیت منابع طبیعی تجدیدشونده به ویژه عرصه های جنگلی بر کسی پوشیده نیست. پیشگیری و یا کنترل آتش سوزی در جنگل یکی از مسائل اصلی در مدیریت منابع جنگلی است. عوامل زیادی در ایجاد و تشدید آتش سوزی ها در جنگل مؤثرند که شناسایی هر یک از آن ها می تواند در مدیریت بحران آتش سوزی و همچنین پایداری مدیریت جنگل ها نقش بسزایی داشته باشد. در همین راستا، تحقیق حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد بحران آتش سوزی و همچنین تشدید و توسعه آن در جنگل های حوزه آبخیز اوغان استان گلستان بود. این تحقیق از نوع توصیفی-کاربردی بوده و به صورت پیمایشی، با روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده صورت گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. روایی ابزار تحقیق با استفاده از دیدگاه کارشناسان و متخصصان در این زمینه مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن بر اساس نتایج ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای اصلی تحقیق مورد بررسی قرار گرفت (859/0). جامعه آماری تحقیق نیز شامل خانوارهای روستایی در سه روستای دروک، ترسه و چمانی در حوزه آبخیز چهل چای در استان بود (400= N) که با استفاده از فرمول کوکران، 200 نفر به عنوان حجم نمونه مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته های حاصل از تحقیق حاکی از آن است که پاسخگویان با 5/74 درصد وابستگی درآمدی به جنگل، 5/57 درصد با کارشناسان منابع طبیعی ارتباط داشتند. نتایج نشان داد که خشکی شدید گیاهان و دمای زیاد هوا، در بین عوامل طبیعی، و باقی ماندن آتش و زغال در جنگل و انداختن ته سیگار روشن در جنگل در بین عوامل انسانی، به ترتیب با میانگین 63/4 و 36/4، بیشترین تأثیر را در ایجاد آتش سوزی ها در جنگل داشته اند. ضمن این که پاسخگویان شاخص های طبیعی را نسبت به شاخص های انسانی در ایجاد آتش سوزی مؤثرتر می دانند. همان طور که نتایج نشان می دهد، نوع و تراکم پوشش گیاهی، اندازه آتش، فصل سال و آموزش جلوگیری از حریق برای مردم، به ترتیب با بیشترین میانگین یعنی 77/4، 37/4، 59/4 و 32/4 از سوی پاسخگویان به عنوان مهم ترین متغیرها در تشدید و توسعه آتش سوزی در جنگل های منطقه ارزیابی شدند. همچنین یافته ها گویای آن است که، وضعیت طبیعی محل آتش سوزی، بیشترین تاثیر و نیروی انسانی و امکانات مبارزه با حریق کمترین تأثیر را در تشدید و توسعه آتش سوزی در منطقه مورد مطالعه داشته اند. با توجه به بحران حریق در منطقۀ مورد مطالعه که اغلب برگرفته از چالش های اقتصادی و اجتماعی می باشد، شناسایی دیدگاه و نظرات جوامع محلی در راستای علل و توسعۀ آتش سوزی می تواند در برنامه ریزی مدیریت بحران حریق در جنگل های استان به کار گرفته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی نقش عوامل ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی شهر با استفاده از AHP و GIS (نمونه موردی: فیروزکوه)
        محمدرضا زندمقدم
        استقرار و توسعه فیزیکی شهرها در درجه اول تابع شرایط محیطی و جغرافیایی آنهاست. فضاهای مجاور شهری در ارتباط با عوامل گوناگون محیط طبیعی از جمله شکل ناهمواری ها و همجواری با عوارض طبیعی مانند کوه، دشت، رودخانه، جلگه و سواحل دریا و شرایط اقلیمی حاکم برآن در چگونگی توسعه شهر چکیده کامل
        استقرار و توسعه فیزیکی شهرها در درجه اول تابع شرایط محیطی و جغرافیایی آنهاست. فضاهای مجاور شهری در ارتباط با عوامل گوناگون محیط طبیعی از جمله شکل ناهمواری ها و همجواری با عوارض طبیعی مانند کوه، دشت، رودخانه، جلگه و سواحل دریا و شرایط اقلیمی حاکم برآن در چگونگی توسعه شهرها نقش تعیین کننده ای دارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش عوامل ژئومورفولوژیکی در توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه با استفاده از AHP بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و بصورت مقطعی می‌باشد. شهر فیروزکوه به عنوان جامعه آماری تحقیق بوده که طی آن با مراجعه به مراجع ذیربط؛ اطلاعات مربوط به عوامل ژئومورفولوژیک جمع آوری گردید و سپس این اطلاعات از طریق نرم افزار Expert Choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با محاسبات و تعیین اوزان شاخص های تاثیرگذار توسعه فیزیکی و تهیه نقشه های GIS دو فرضیه تحقیق به اثبات رسید. آنالیز الگوریتم AHP و آنالیز فضایی GIS دو فرضیه مبنی براینکه پدیده های ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی و مکانیابی شهر فیروزکوه تاثیرگذار گذارند را به اثبات رساندند. نقشه کاربری اراضی فیروزکوه نشان داد که قسمت بزرگی از شهرستان، دارای زمین های با فرایندهای ژئومورفیک و زمین ساختی متوسط می‌باشد که شرایط برای توسعه سکونتگاه‌های شهری و روستایی را فراهم می‌آورد. اما در کل این شهرستان کوهستانی برای توسعه با شرایط محدودکننده ژئومورفولوژیک متعددی روبروست. در نهایت بر اساس یافته های تحقیق؛ پیشنهادات کاربردی ارائه گردید. اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و از طریق نرم افزار Expert Choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با محاسبات و تعیین اوزان شاخص های تاثیرگذار توسعه فیزیکی و تهیه نقشه های GIS دو فرضیه تحقیق به اثبات رسید. آنالیز الگوریتم AHP و آنالیز فضایی GIS دو فرضیه مبنی براینکه پدیده های ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی و مکانیابی شهر فیروزکوه تاثیرگذار گذارند را به اثبات رساندند. نقشه کاربری اراضی فیروزکوه نشان داد که قسمت بزرگی از شهرستان، دارای زمین های با فرایندهای ژئومورفیک و زمین ساختی متوسط می باشد که شرایط برای توسعه سکونتگاه های شهری و روستایی را فراهم می آورد. اما در کل این شهرستان کوهستانی برای توسعه با شرایط محدود کننده ژئومورفولوژیک متعددی روبروست. در نهایت بر اساس یافته های تحقیق؛ پیشنهادات کاربردی ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - پایش یخچال‌های اشترانکوه حوضه آبریز دریاچه گهر لرستان و ارتباط آن با کاهش پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر MODIS و شاخص NDSI بین سال‌های 1380 تا 1395
        محمد ابراهیم عفیفی وحید سهرابی
        در اﯾـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ، از ﺗﺼـﺎوﯾﺮ ماهواره‌های ﺳﻨﺠﻨﺪه MODIS ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ سال‌های 2001 تا 2015 ﻣﯿﻼدی، ﺑﺮای ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺮف در اﺳﺘﺎن لرستان منطقه اشترانکوه اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳﺖ. هدف اصلی تحقیق عبارت از بررسی ارتباط یخچال‌های طبیعی با پوشش گیاهیبوده است. روش مورداستفاده در اﯾ چکیده کامل
        در اﯾـﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ، از ﺗﺼـﺎوﯾﺮ ماهواره‌های ﺳﻨﺠﻨﺪه MODIS ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ سال‌های 2001 تا 2015 ﻣﯿﻼدی، ﺑﺮای ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺑﺮف در اﺳﺘﺎن لرستان منطقه اشترانکوه اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﺪه اﺳﺖ. هدف اصلی تحقیق عبارت از بررسی ارتباط یخچال‌های طبیعی با پوشش گیاهیبوده است. روش مورداستفاده در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﺧﺺ NDSI بوده استکه در واقع تفاضل نرمال شده دو باند طیفی (باند مرئی و باند مادون‌قرمز نزدیک یا مادون‌قرمز طول موج‌کوتاه) می‌باشد که برای استخراج سطوح پوشیده از برف به کار می‌رود. برای خوشه‌بندی از الگوریتم k-means استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده از تغییرات پهنه‌های یخچالی نشان ازروندی کاهشی داشته است. به طوریکهمساحت پوشیده شده به‌وسیلهیخچال‌ها درسال 2001 حدود 7500 متر مربع ودر سال 2015 این مقدار تقریباً 5000 متر مربع تخمین زده شده است. نوسان در تغییرات هر سال نسبت به سال بعدی به دلیل وسیع بودن سلول تصویر مودیس بسیار کم بوده ولی در درازمدت روند کاهشی سطوح یخچالی کاملاً واضح می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تحلیل تأثیر زیست‌محیطی عملکرد شهرداری اردبیل در توسعه پایدار بافت‌های تاریخی به منظور حفظ اکوسیستم های طبیعی
        بهنام جودی مرضیه موغلی احمد غلی خرم بخت
        بافت تاریخی شهری بخشی از تاریخ و حافظه یک شهر هستند. با توسعه شهرها و افزایش مشکلات زیستی محیطی در تمامی مناطق شهرها، بافت های تاریخی و اکوسیستم های طبیعی به دلیل ضعف در ارائه خدمات شهری با مشکلات زیست محیطی خاصی روبرو شده اند. بر این اساس رفتار شهروندی زیست محیطی به عن چکیده کامل
        بافت تاریخی شهری بخشی از تاریخ و حافظه یک شهر هستند. با توسعه شهرها و افزایش مشکلات زیستی محیطی در تمامی مناطق شهرها، بافت های تاریخی و اکوسیستم های طبیعی به دلیل ضعف در ارائه خدمات شهری با مشکلات زیست محیطی خاصی روبرو شده اند. بر این اساس رفتار شهروندی زیست محیطی به عنوان مفهومی تاثیرگذار بر کاهش مشکلات زیست محیطی در مناطق تاریخی شهری مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر تأثیر عملکرد شهرداری در توسعه پایدار بافت های تاریخی بر رفتار شهروندی زیست محیطی با تأکید بر اعتماد و دلبستگی مکانی و حفظ اکوسیستم های طبیعی اردبیل است. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است و برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های عملکرد شهرداری و رفتار شهروندی زیست محیطی استفاده ‌شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه ساکنان بافت تاریخی شهر اردبیل بوده و حجم نمونه لازم با استفاده از فرمول کوکران 383 نفر از ساکنان و با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. همچنین روایی، پایایی تجزیه و تحلیل داده ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار LISREL انجام شد. مطابق ضرایب مثبت به دست آمده ازاین مدل مقدار T برای روابط تحقیق بر اساس داده های این مدل که بیشتر از 96/1 بوده اند، تأثیر مثبت و معنی داری بر رفتارهای شهروندی زیست محیطی دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - نقض حقوق نسل‌های آینده با تغییرات اقلیمی حاصله از فناوری هارپ
        مهدی عمانی جمال بیگی بابک پور قهرمانی
        ورود به عصر تکنولوژی و دست یابی بشر به پروژه های جدید، جهان را دستخوش تغییراتی کرده است. یکی از این پروژه های تحقیقاتی، پروژه جدید و نوظهور هارپ می باشد. این پروژه با تغییراتی که در لایه یونوسفر و میدان مغناطیسی زمین ایجاد می کند، بر فرایند طبیعی آن اثر گذاشته و شرایط ا چکیده کامل
        ورود به عصر تکنولوژی و دست یابی بشر به پروژه های جدید، جهان را دستخوش تغییراتی کرده است. یکی از این پروژه های تحقیقاتی، پروژه جدید و نوظهور هارپ می باشد. این پروژه با تغییراتی که در لایه یونوسفر و میدان مغناطیسی زمین ایجاد می کند، بر فرایند طبیعی آن اثر گذاشته و شرایط اقلیمی را در زمین تغییر می دهد. ایجاد طوفان، سیل و سونامی، زلزله، خشکسالی و بارش باران های اسیدی که به وسیله فناوری هارپ ایجاد شده و شرایط اقلیمی را تغییر می دهد، آثار زیانباری را باعث شده و می تواند حقوق نسل های آینده را نقض کند. هدف اصلی مقاله حاضر بررسی تغییرات اقلیمی حاصله از فناوری هارپ و نقض حقوق نسل های آینده به وسیله آن می باشد. روش تحقیق در این نوشتار به صورت توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات نیز به صورت فیشبرداری میباشد. نحوه انجام پژوهش کیفی بوده و یافته های تحقیق حاکی از این مطلب است که تغییرات اقلیمی حاصله از فناوری هارپ که باعث ایجاد طوفان، سیل و سونامی، زلزله، خشکسالی و بارش باران های اسیدی می شود، حقوق نسل های آینده را نقض می کند. پرونده مقاله