فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تحلیل اختلال شخصیّت ضّداجتماعی ضحاک
  زینب باقری محمدعلی داوودآبادی علی سرور یعقوبی
  مطالعۀ روان شناسی آثار ادبی، این امکان را به خواننده می دهد که از زاویه ای جدید به بررسی و بازبینی اثر ادبی بپردازد. شاهنامه مهم ترین و معتبرترین سند اسطوره ای، حماسی، تاریخی ایرانی است. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی یکی از شخصیت های این اثر بزرگ ر چکیده کامل

  مطالعۀ روان شناسی آثار ادبی، این امکان را به خواننده می دهد که از زاویه ای جدید به بررسی و بازبینی اثر ادبی بپردازد. شاهنامه مهم ترین و معتبرترین سند اسطوره ای، حماسی، تاریخی ایرانی است. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی یکی از شخصیت های این اثر بزرگ را از دیدگاه روان شناسی مورد ارزیابی قرار دهد. ضحاک یکی از پادشاهان بزرگ شاهنامه، فردی قدرت طلب، سنگ دل و بی رحم بود که تحت تاثیر تکانه های نهاد به برآوردن خواسته های خود می اندیشد. فراخود یا وجدان در او رشد چندانی نیافته بود، به این دلیل توانایی پیروی از هنجارهای اجتماعی را نداشت. قوانین حاکم بر جامعه را در نظر نمی گرفت. به حقوق دیگران احترام نمی گذاشت. به دیگران آسیب می رساند و در ارتباط با جامعه سلطه طلب بود. زندگی او سراسر خشونت، ظلم، تجاوز، قتل و غارت بود. در مورد ایمنی افراد جامعه بی پروا و غیرمسئولانه رفتار می کرد. رفتار او حاکی از "تکانش وری"، "تحریک پذیری" و "پرخاش گری" بود. با استناد به کتاب معتبر "DSM-5" می توان اثبات نمود او به اختلال روانی "شخصیّت ضّداجتماعی" دچار بود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - گونه‌شناسی روایی در رمان رؤیای تبّت اثر فریبا وفی (بر پایۀ نظریات ژپ لینت ولت، ژرار ژنت و ویلیام جیمز)
  سعیده جاور ناصر علیزاده آرش مشفقی
  گونه‌شناسی روایت از مباحث ساختاری جدید روایت‌شناسی است که فراتر از شیوه‌های سنّتی، به صناعت داستان توجّه دارد و از راه تحلیل گونه‌های روایی، نوع راوی و نحوۀ انتقال معنا به مخاطب به تحلیل کارکرد روایت می‌پردازد. از آنجا که در بررسی گونه‌های روایی، مهم‌ترین بخش تحقیق، تعی چکیده کامل

  گونه‌شناسی روایت از مباحث ساختاری جدید روایت‌شناسی است که فراتر از شیوه‌های سنّتی، به صناعت داستان توجّه دارد و از راه تحلیل گونه‌های روایی، نوع راوی و نحوۀ انتقال معنا به مخاطب به تحلیل کارکرد روایت می‌پردازد. از آنجا که در بررسی گونه‌های روایی، مهم‌ترین بخش تحقیق، تعیین نوع راوی یا دیدگاه روایی است، بر این ‌اساس در رمان "رؤیای تبّت" به‌جهت گونۀ روایی خاص آن و کشف ویژگی‌های پنهان متن، قالب‌های روایی نوشته از دیدگاه نظریه‌پردازانی چون "ژپ لینت ولت"، "ژرار ژنت" و "ویلیام جیمز" مورد بررسی قرارگرفت. در فرآیند این جستجو، دریافت شد که این اثر داستانی مدرن به مشخّصه‌های الگوی روایتی گاهی ناهم سان و گاهی هم سان نزدیک شده و از نظر زاویۀ دید، با کانونی‌شدگی بیرونی و صفر مطابقت دارد. همچنین گفتمان‌های موجود در متن نیز در قالب مختلط مشهود است و زمان ساعتی در این اثر روایی وجود ندارد. تطبیق مستندات موجود در متن با روش مطالعۀ موردی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - ریخت‌شناسی پراپ و حکایات الهی‌نامه عطار
  فرحناز حسینی پناه امیراسماعیل آذر ابوالقاسم امیراحمدی
  روایت شناسی، رویکردی نوین و ساختارگرا در مطالعه ادبیات است و باید ولادیمیر پراپ، مردم‌شناس روس را آغازگر این روایت شناسی نوین دانست. وی درشکل شناسیقصه‌هایپریان، کارکردها"خویش‌کاری ها"راعناصرثابت قصه‌ها می‌داند و بر اساس آن‌ها، فرم قصه‌ها را تعیین می‌کند. در سال‌های اخیر چکیده کامل

  روایت شناسی، رویکردی نوین و ساختارگرا در مطالعه ادبیات است و باید ولادیمیر پراپ، مردم‌شناس روس را آغازگر این روایت شناسی نوین دانست. وی درشکل شناسیقصه‌هایپریان، کارکردها"خویش‌کاری ها"راعناصرثابت قصه‌ها می‌داند و بر اساس آن‌ها، فرم قصه‌ها را تعیین می‌کند. در سال‌های اخیر "ریخت‌شناسیِ" آثار ادب فارسی مورد توجه پژوهش گران قرار گرفته است؛ از جمله آثار شاخص ادبیاتِ کهن فارسی که قابلیت ریخت‌شناسی را دارد، "الهی‌نامه عطار" نیشابوری است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، چرایی و چگونگی ساختار روایی در حکایات الهی‌نامه عطار نیشابوری (پانزده حکایت)، براساس الگوی ولادیمیرپراپموردمطالعه، تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفته است. مهم‌ترین داده‌های آماری، "خویش‌کاری"، صحنه آغازین، پایانی و شخصیت‌های حکایات است. نتایج این جستار، اثبات می‌کند که؛ صحنه آغازین در فضاسازیِ حکایات مؤثر است و خویش‌کاری های کمبود و مصیبت بیش از سایر عناصر، ایفای نقش می‌نمایند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - بازشناسی ویژگی‌های سبک هندی
  حسین خسروی
  شعر فارسی در عهد صفوی با نام سبک هندی یا سبک اصفهانی شناخته می‌شود. شعری که در فاصله‌ی این صد و پنجاه سال در ایران و هند متداول بود با شعر فارسی دوره‌های قبل، چه از جهت فکر و چه از جهت زبان و شیوه‌ی بیان، تفاوت‌های آشکاری داشت. ویژگی‌های مهم شعر این دوره چنین اند؛ فکری: چکیده کامل

  شعر فارسی در عهد صفوی با نام سبک هندی یا سبک اصفهانی شناخته می‌شود. شعری که در فاصله‌ی این صد و پنجاه سال در ایران و هند متداول بود با شعر فارسی دوره‌های قبل، چه از جهت فکر و چه از جهت زبان و شیوه‌ی بیان، تفاوت‌های آشکاری داشت. ویژگی‌های مهم شعر این دوره چنین اند؛ فکری: حرمان، جستجوی معنی بیگانه، تناقض، انعکاس اندیشه‌های عرفانی، مخالف خوانی. ادبی: اغراق، ابهام، حس آمیزی، تشخیص، تکرار (تکرارِ مضمون، مصراع، قافیه)، استفاده زیاد از تشبیه مرکب، وفور تشبیهات نو، غلبة اسلوب معادله، رواج غزل تعلیمی (غزل سرد)، ضعف در محور عمودی. زبانی: ورود واژگان جدید، افزایش بسامد بعضی واژگان، ساخت ترکیبات تازه، استفاده از لغات و اصطلاحات عامیانه. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - نقد روان‌کاوانۀ شخصیت رودابه در رمان به هادس خوش آمدید بر اساس نظریۀ آلفرد آدلر
  معصومه زارع کهن فاطمه حیدری
  نقدِ روان شناختی از جمله نقدهای بین رشته ای محسوب می شود که به وسیله آن می توان زوایای پنهانی، پریشان حالی ها و تعارض ها را در رفتار شخصیت ها، در یک اثر ادبی کشف کرد. این نقد راه را برای تحلیل بهتر متن مورد نظر باز می کند. جستار پیش رو به بررسی نقد روان کاوانۀ شخصیت رود چکیده کامل

  نقدِ روان شناختی از جمله نقدهای بین رشته ای محسوب می شود که به وسیله آن می توان زوایای پنهانی، پریشان حالی ها و تعارض ها را در رفتار شخصیت ها، در یک اثر ادبی کشف کرد. این نقد راه را برای تحلیل بهتر متن مورد نظر باز می کند. جستار پیش رو به بررسی نقد روان کاوانۀ شخصیت رودابه در رمان "به هادس خوش آمدید" نوشتۀ "بلقیس سلیمانی" بر اساس نظریۀ "آدلر" پرداخته است. "آدلر" بنیان گذار روان شناسی فردی است. وی اجتماعی را که فرد در آن زندگی می کند، در شکل گیری شخصیت مؤثر می داند و آن را امری جدا از وراثت محسوب می کند. "رودابه " شخصیت اصلی رمان درگیر عقدۀ حقارت در کودکی است؛ با توجه به نظریۀ "آدلر" و مؤلفه های آن: عقدۀ حقارت، عقدۀ برتری (جبران عقده حقارت)، غایت نگری خیالی (هدف های خیالی)، ارتباط جمعی، سبک زندگی و علاقۀ اجتماعی در این شخصیت مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - ویژگی‌های سبکی دیوان گلشنی بردعی
  حسن شعبانی آزاد احمدرضا یلمه ها
  ابراهیم گلشنی بردعی یکی از عارفان بزرگ طریقۀ خلوتیه است که شخصیت ادبی و عرفانی وی در نزد اهل تحقیق و ادب چندان شناخته نیست. گلشنی در عرفان صاحب طریقت خاص بود و مریدان زیادی داشت چنان که طریقۀ گلشنی در سرزمین های عثمانی و مصر، منسوب به اوست. او در سرودن انواع شعر به فارس چکیده کامل

  ابراهیم گلشنی بردعی یکی از عارفان بزرگ طریقۀ خلوتیه است که شخصیت ادبی و عرفانی وی در نزد اهل تحقیق و ادب چندان شناخته نیست. گلشنی در عرفان صاحب طریقت خاص بود و مریدان زیادی داشت چنان که طریقۀ گلشنی در سرزمین های عثمانی و مصر، منسوب به اوست. او در سرودن انواع شعر به فارسی و ترکی دست داشت. نسخۀ خطی دیوان وی که در کتابخانۀ فاتح استانبول به شمارۀ 3866 نگه داری می شود، مشتمل بر اشعاری در قالب قصیده و غزل می باشد. بررسی اشعار دیوان گلشنی نشان می دهد که تأثیر پذیری وی در سبک شعری و مضامین از مولوی تأثیر پذیرفته و از پیروان وی به شمار می آید. مسئله اصلی این پژوهش تعیین مختصّات عمدۀ سبکی در دیوان گلشنی بردعی است. نتایج پژوهش ثابت می کند که در شعر گلشنی بردعی استفاده از لغات کهن فارسی، ابداع ترکیبات نو، تأثیرپذیری گسترده از آیات و احادیث و مضامین عرفانی بسامد بالایی دارد. شعر گلشنی به دلیل وجود واژگان و ترکیبات کهن و تأثیرپذیری از زبان ترکی و عربی شعری دشوار بوده ولی از تعقید و پیچیدگی معنوی بدور است. کاربرد هنری ردیف را نیز می توان به عنوان یکی از ویژگی های بارز شعر وی دانست. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - معرفی و نقدی بر کهن‌ترین شرح جامع مثنوی از مصطفی سروری (با توجه به دفتر ششم)
  سید مصطفی طیبی رقیه صدرایی
  یکی از کسانی که فراتر از مرزهای ایران زمین و در آسیای صغیر تلاش نمود جفت خوشحالان راه مولانا شود، مصطفی افندی سروری (898-969هـ .ق) است که با غور در دریای بی‌پایاب مثنوی یکی از کهن ترین و جامع‌ترین شروح آن روزگار را بر شش دفتر مثنوی نگاشت. مهمترین هدف از این جستار معرفی چکیده کامل

  یکی از کسانی که فراتر از مرزهای ایران زمین و در آسیای صغیر تلاش نمود جفت خوشحالان راه مولانا شود، مصطفی افندی سروری (898-969هـ .ق) است که با غور در دریای بی‌پایاب مثنوی یکی از کهن ترین و جامع‌ترین شروح آن روزگار را بر شش دفتر مثنوی نگاشت. مهمترین هدف از این جستار معرفی و نقدی بر این شرح کهن است؛ شرحی که با وجود عمر طولانی خود، چندان مورد اقبال مثنوی پژوهان قرار نگرفته است، راقمان این سطور برآنند که به روش کتابخآن‌های – اسنادی دفتر ششم این تفسیر مهم را به جامعه ادب بشناسانند و غث و سمین آن را بیان دارند. باشد که بتوانند چراغی فراروی مثنوی پژوهان روشن نمایند و در حد بضاعت خویش در اعتلای این فرهنگ پابرجا بکوشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - آغاز‌ و پایان‌بندی در رمان تاریخی عشق و سلطنت
  آسیه گودرزی نژاد امیربانو کریمی عبدالحسین فرزاد
  هر روایتی باید آغاز و پایانی متناسب با گونة ادبی خود داشته باشد، زیرا چگونگی آغازبندی و پایان بندی هر روایت می تواند در گیرایی یا دل‌زدگی آن کارگر افتد. این مقاله به بررسی آغازبندی و پایان‌بندی رمان تاریخی عشق و سلطنت نوشتة موسی نثری همدانی اختصاص دارد. هدف اصلی این مقا چکیده کامل

  هر روایتی باید آغاز و پایانی متناسب با گونة ادبی خود داشته باشد، زیرا چگونگی آغازبندی و پایان بندی هر روایت می تواند در گیرایی یا دل‌زدگی آن کارگر افتد. این مقاله به بررسی آغازبندی و پایان‌بندی رمان تاریخی عشق و سلطنت نوشتة موسی نثری همدانی اختصاص دارد. هدف اصلی این مقاله بررسی انواع فن‌ها و کارکردها ی آغازبندی و پایان بندی رمان مذکور است. در این رمان نویسنده با به کارگیری روایت خطی توانسته است با آغازبندی آرام و توصیفی، وارد بحران داستان یعنی نبرد قهرمانان داستان برای رسیدن به پیروزی در جنگ و عشق شود و با گذر از میانة داستان، در پایان بندی نیز به تعادل ثانویه و پی‌رنگ بسته و قطعی بر سد. درنتیجه آغاز بندی متعادل، آرام و توصیفی و پایان بندی با روایتی مفهوم برای خواننده و رسیدن به فرجام مشخّص و قطعی که از خصوصیّات رمان های تاریخی و سنتی ایرانی است، در این رمان نیز به‌خوبی مشاهده می شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - سبک شعر پایداری (انقلاب اسلامی و دفاع مقدس) با تأکید بر نمادها
  حجت الله غ منیری
  نماد (سمبل) در شعر و ادبیّات معاصر از جمله شعر انقلاب و دوران موسوم به دوران دفاع مقدس حضوری چشم‌گیر دارد، با این حال سبک و شیوۀ استفادۀ شاعرانِ انقلابی و جنگ‌نگار از این جادویی‌ترین ابزار خیال ادبی چندان دقیق و جامع به قلم تحقیق درنیامده است. از همین‌رو، نگارنده این نو چکیده کامل

  نماد (سمبل) در شعر و ادبیّات معاصر از جمله شعر انقلاب و دوران موسوم به دوران دفاع مقدس حضوری چشم‌گیر دارد، با این حال سبک و شیوۀ استفادۀ شاعرانِ انقلابی و جنگ‌نگار از این جادویی‌ترین ابزار خیال ادبی چندان دقیق و جامع به قلم تحقیق درنیامده است. از همین‌رو، نگارنده این نوشتار بر آن شد تا با تکیه بر چند شاعر نام آشنا، جلوه‌ای از هنرنمایی‌های شعر پایداری انقلاب را - از دریچۀ نمادها- در منظر تماشا و تأمل قرار داده و بدین طریق میزان خلاقیّت و نوآوریهای شاعران آرمان گرای این دوره را ارزیابی نماید. پژوهش حاضر که نمادها را در دورۀ مورد مطالعه، از زاویۀ معنا و درون مایه، به تحلیل نشسته به این جمع‌بندی رسیده است که: برخی از سخنوران با تمرکز بر نمادهای ملّی و اساطیری و تطبیق آن ها با الگوهای تاریخی-حماسی انقلاب و دفاع مقدس، برجسته‌تر از هم گنان ظاهر شده‌اند. شاعران دیگر با ورود به جنبه‌های احساسی‌تر انقلاب و جنگ، از نمادهای عرفانی، ادبی و سیاسی بهره می‌گیرند. عدّه‌ای هم نمادها را بیشتر، وسیله و دست مایۀ پرواز خیال قرارداده و بالاخره برخی نیز با استخدام نماد در کالبدطنز،سبکوسیاقی متفاوت از خویش به یادگار گذاشته‌اند. پرونده مقاله