• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - « مدارا »در اندیشه رام موهن روی و ابوالکلام آزاد
        محمودرضا اسفندیار
        مدارا و همزیستی دوستانه با پیروان ادیان و مکاتب دیگر از ویژگ یهای بارز فرهنگ هندی به شمارمی رود. عنصر مدارا حاصل ژرف اندیشی در باطن هستی و درک حقیقت ادیان است و از اینروست که عارفان و حکیمان هندو، و صوفیان مسلمان این سرزمین پیشتاز این منش متعالی بوده اند.علاوه بر این، پ چکیده کامل
        مدارا و همزیستی دوستانه با پیروان ادیان و مکاتب دیگر از ویژگ یهای بارز فرهنگ هندی به شمارمی رود. عنصر مدارا حاصل ژرف اندیشی در باطن هستی و درک حقیقت ادیان است و از اینروست که عارفان و حکیمان هندو، و صوفیان مسلمان این سرزمین پیشتاز این منش متعالی بوده اند.علاوه بر این، پادشاهان مغولی هند به جز چند استثناء، بر این راه و روش سلوک می کردند واکبرشاه امپراطور خردمند، بهترین نمونة مدارا و تساهل با پیروان ادیان مختلف است. در دورانجدید نهضت برهموسماج و بنیانگذار آن، یعنی رام موهن روی، بر اصل مدارا و اهمیت آن انگشتتأکید نهادند. مدارا در اندیشة مولانا ابوالکلام آزاد را نیز باید ادامة همین سنت دانست و اهمیت اینمفهوم را در منظومة فکری او به عنوان یک عالم برجستة مسلمان مورد توجه قرار داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - سیمای ادبی زردشت، مانی و مزدک در آثار منظوم فارسی
        محمد جواد شریعت مریم السادات خبوشانی
        نظر به تأثیر تاریخ باستان در ادبیات فارسی نگارنده در نظر دارد سیمای ادبی سه شخصیت برجستةایرانی یعنی زردشت، مانی و مزدک را در آثار منظوم فارسی مقایسه نماید. ناگزیر، پس از بررسیردپای آنها در متون نظم و شناخت دیدگاه شعرا نسبت به این سه نام آور در می یاابیم که زردشتبیش از د چکیده کامل
        نظر به تأثیر تاریخ باستان در ادبیات فارسی نگارنده در نظر دارد سیمای ادبی سه شخصیت برجستةایرانی یعنی زردشت، مانی و مزدک را در آثار منظوم فارسی مقایسه نماید. ناگزیر، پس از بررسیردپای آنها در متون نظم و شناخت دیدگاه شعرا نسبت به این سه نام آور در می یاابیم که زردشتبیش از دو دیگر کانون توجه ادبا، البته در جهت ذم و نکوهش وی بوده است. همچنین شعرا بهجنبة هنری و مضامین زیبا سازی مانی بدون در نظر گرفتن پیامش توجه داشت هاند، حال آنکه مزدکهمواره مورد بی اعتنایی و مذمت شدید شعرا قرار گرفته است. از دلایل ک متوجهی برخی شعرا بهاین بزرگان م یتوان به غرض ورزی های سیاسی- مذهبی معاندان، ب یاطلاعی شعرا از احوال پیشینیانو نیز نفوذ اسلام در ایران و رد این سه آیین توسط مسلمانان اشاره کرد. به نظر می رسد که توجهبیش از حد به جنبة هنری مانی نیز به دلیل پنهان کردن و مرموز بودن عقاید او م یباشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - مزدکیه: یگانه پرستی یا دوگانه گرایی
        محمد جواد شمس
        مزدک در دورة قباد ظهور کرد، و در همین دوره به تبلیغ آیین خود پرداخت. قباد به دلیل مصالحینخست به آیین او گروید، اما پس از آنکه خلع شد و دوباره به حکومت رسید، توجه چندانی به اینآیین نکرد و ظاهراً به دستور او در سال 529 یا 528 میلادی خسرو انوشیروان بسیاری از مزدکیان رابه ق چکیده کامل
        مزدک در دورة قباد ظهور کرد، و در همین دوره به تبلیغ آیین خود پرداخت. قباد به دلیل مصالحینخست به آیین او گروید، اما پس از آنکه خلع شد و دوباره به حکومت رسید، توجه چندانی به اینآیین نکرد و ظاهراً به دستور او در سال 529 یا 528 میلادی خسرو انوشیروان بسیاری از مزدکیان رابه قتل رساند. پس از مزدک، پیروان وی که با عنوان مزدکیه شهرت یافتند، به اعتقادات و تعالیم اوپای بند ماندند و تا سال ها پنهانی به نشر آموزه های وی پرداختند. تعالیم مزدک به دلیل مشابهت بابرخی آموزه ها ی مانوی و زرتشتی و حتی زروانی همواره در متون موجود به یکی از این سه کیشنسبت یافته است. آیین مزد ک از یک سو مانند کیش مانی آیینی ثنو ی بود که به وجود دو اصل قدیمکه ازلاً با هم مختلف و مستقل از یکدیگر ند اعتقاد داشت ؛ و از سوی دیگر در این آیین از معبود وخدای متعال، با نام مدبر خیر سخن به میان می آمد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - حرکت حبی در آفرینش و رابطه آن با نَفَس رحمانی حق
        فاطمه عباسی
        محبت مقامی الهی است. حق تعالی خود را به محبت وصف نموده و به صفت ودود خوانده است.این از آن روست که او ابتدا به خود محبت ورزید، آنگاه دوست داشت که خود را در غیر مشاهدهکند، پس عالم را به صورت جمال خویش آفرید. به عالم نظر کرد و به آن محبت ورزید. پسخدای تعالی عالم را تنها به چکیده کامل
        محبت مقامی الهی است. حق تعالی خود را به محبت وصف نموده و به صفت ودود خوانده است.این از آن روست که او ابتدا به خود محبت ورزید، آنگاه دوست داشت که خود را در غیر مشاهدهکند، پس عالم را به صورت جمال خویش آفرید. به عالم نظر کرد و به آن محبت ورزید. پسخدای تعالی عالم را تنها به صورت خود آفریده است و عالم تماماً زیباست و خدای سبحان هم، بهزیبایی و جمال محبت می ورزد. اگر عشق و محبت وجود نداشت، پروردگار ودود و مهربان همبه اطلاق ذاتی خود در همة موجودات، چه علمی-غیبی و چه وجودی- محبت . شناخته نمی شدشهادی، ساری است، زیرا که خداوند نخست به شئون ذاتی خود بر خود تجلی کرد و اعیان ثابته کهماهیات اشیاء اند، در مرتبة علم متعین شدند و دوم اینکه منصبغ به احکام و آثار اعیان ثابته، در عینظاهر گشت و موجودات خارجی ظاهر شدند. یعنی هر چه ظاهر شده به محبت و عشق ظاهر شدهاست. با توجه به اینکه نَفَس رحمانی حق عالم را پدیدار ساخت، اصل و اساس این نَفَس از محبتاست. خداوند از طریق نَفَس خود، عالم را پدید آورد تا شناخته شود، زیرا اگر شناخته نمی شد،اسما و صفات الاهی متجلی نم یشدند و عالم و هستی در کَتم عدم باقی م یماند. بنابراین، همینحب به شناخته شدن اسما و صفات حق، که از طریق نَفَس الاهی تحقق علمی و عینی یافت، دلیلخلقت و آفرینش عالم است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - قوانین و آئین پاتیمکّهه (پراتی موکشه) در رهبانیت بودایی
        محمدرضا عدلی
        رهبانیت بودایی (سنگهه) مانند هر طریقة رهبانی دیگری آئین های جمعی خاص خود را دارد. البتهواژة آئین ممکن است موجب سوء تعبیر شود زیرا بودا از منتقدان سرسخت آئی نگرایی بود. اما بایدگفت که اگرچه آئی نهای سنگهه آئی نهایی رسمی هستند اما همگی ماهیتی کاربردی دارند. در واقعهستند ک چکیده کامل
        رهبانیت بودایی (سنگهه) مانند هر طریقة رهبانی دیگری آئین های جمعی خاص خود را دارد. البتهواژة آئین ممکن است موجب سوء تعبیر شود زیرا بودا از منتقدان سرسخت آئی نگرایی بود. اما بایدگفت که اگرچه آئی نهای سنگهه آئی نهایی رسمی هستند اما همگی ماهیتی کاربردی دارند. در واقعهستند که تا به امروز بدون هیچگونه تشریفات اضافی در قوانین سنگهه این آئین ها مرورصومعه ها برگزار م یشود. در این میان دو آئین اهمیت فراوانی دارد: آئین تشرف کامل و آئیناعتراف (پاتیمکّهه). در آئین اعتراف که هر دو هفته یکبار در هر ماه، در ایام ماه نو و ماه تمام،برگزار م یشده است بخشی از کتاب وینیه قرائت م یشود و راهبان بر وفاداری خود به سنگهه وقوانین آن تأکید م یکنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - نمادپردازی بلندی در اندیشة دینی
        فاطمه لاجوردی حکیمه طالش بابایی
        نماد یکی از ابزارهای شناخت و بنیادی ترین روش بیان است که موجب آشکار شدن مفاهیمیمی گردد که به شکل دیگری قابل بیان نیستند و به همین سبب درحوزة مفاهیم دینی کاربرد بسیاردارند. سنت های دینی بشر سرشار از اسطور ههاست و در این قلمرو تنها با زبان نمادین م یتواننمادی بلندی ، سخ چکیده کامل
        نماد یکی از ابزارهای شناخت و بنیادی ترین روش بیان است که موجب آشکار شدن مفاهیمیمی گردد که به شکل دیگری قابل بیان نیستند و به همین سبب درحوزة مفاهیم دینی کاربرد بسیاردارند. سنت های دینی بشر سرشار از اسطور ههاست و در این قلمرو تنها با زبان نمادین م یتواننمادی بلندی ، سخن گفت و به عبارت دیگر نماد زبان اسطوره است. در حوزة نمادهای دینییکسان دانسته شده و ذهن انسان را ارزش است که از دوران بشر ابتدایی تاکنون همواره با نوعیبه مفاهیمی چون برتری، تعالی و الوهیت پیوند داده است. این مقاله در پی آن است که ضمنبررسی مفهوم نماد و نمادپردازی، کاربرد آن در حوزة دین و پیوند آن با اسطوره، به مفهوم نماد بلندی و مظاهر عمدة آن یعنی آسمان و کوه و نیز به مفهوم تعالی بپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - جنبه های زنانه در آیین تانترا
        ابوالفضل محمودی مزدک توسلی
        تانترا از دسته آیینهای باستانی است که در بیشتر ادیان اصلی هند مانند هندویی، بودایی و جینیتأثیر گذارده است. از جمله مهمترین ویژگیهای آیین تانترا در تمام اشکال آن، نقش برجس تةلیی، در همة ابعاد نظری و Ĥ مؤلفه های زنانه با حضور برجستة شاکتی(دویی) و تجلیات او همچون کعملی است چکیده کامل
        تانترا از دسته آیینهای باستانی است که در بیشتر ادیان اصلی هند مانند هندویی، بودایی و جینیتأثیر گذارده است. از جمله مهمترین ویژگیهای آیین تانترا در تمام اشکال آن، نقش برجس تةلیی، در همة ابعاد نظری و Ĥ مؤلفه های زنانه با حضور برجستة شاکتی(دویی) و تجلیات او همچون کعملی است؛ در این راستا میتوان به تأکید بر مؤلف ة زنانه در الوهیت و نقش این عنصر درجهان شناسی، خداشناسی و انسا نشناسی اشاره کرد و پیرو آن، آموزههای عملی که چگونگی اجرایآنها در مراسم و مناسک این آیین همچون آمیزش آئینی (مایتهونا) و قربانی - در متون مقدسیماسوترا بیان شده است. از آنجا که در سطح کشور، با فقدان اثری علمی و Ĥ چون تانتراها و کتخصصی در مورد آموزههای تانتریکا، بهویژه نقش عنصر زنانه در این آیین مواجه هستیم و از سویدیگر، تمایل واشتیاق فراگیر نسبت به آموزههای عرفانی و رازورانة این آیین که در بیشتر مواردمنجر به کج فهمی و کج رویهایی در این زمینه با عنوان تانترا و دور از ارکان این آیین می شود،میتوان اهمیت و ضرورت پژوهش در این زمینه را دریافت. هدف این نوشتار، بررسی و تبیینآموزههای آیین تانترا و پیوند آنها با جنبة زنانه در اندیشهها و روشهای عملی این آیین است. پرونده مقاله