سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی: 1 (1)

دسترسی آزاد مقاله

1 - برآورد درصد پوشش و زی توده گیاهی با استفاده از شاخص‌های سنجش‌ازدور (مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی- شهرستان کرج)
چوقی بایرام کمکی رضا اسدی کیا حمید نیک نهاد قرماخر

http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1398.10.1.1.8

پوشش گیاهی یکی از معیارهای معرف توان تولید سرزمین به شمار می‌رود. به‌طوری‌که ‌میزان کیفیت و کمیت پوشش گیاهی هر منطقه معیار تعیین توان تولید آن است. در این تحقیق جهت برآورد درصد پوشش و زی‌توده گیاهی منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی (شهرستان کرج) در تیرماه 1395 با استفاده از ش چکیده کامل

پوشش گیاهی یکی از معیارهای معرف توان تولید سرزمین به شمار می‌رود. به‌طوری‌که ‌میزان کیفیت و کمیت پوشش گیاهی هر منطقه معیار تعیین توان تولید آن است. در این تحقیق جهت برآورد درصد پوشش و زی‌توده گیاهی منطقه حفاظت‌شده البرز مرکزی (شهرستان کرج) در تیرماه 1395 با استفاده از شاخص‌های گیاهی، از داده‌های رقومی لندست 8 استفاده گردید. جهت بررسی همبستگی بین درصد پوشش و بیوماس گیاهی با داده‌های ماهواره، 27 واحد نمونه برداری در منطقه تعیین و اطلاعات استخراج شد. رابطه درصد پوشش و زی‌توده گیاهی با شاخص های گیاهی از رگرسیون خطی برآورد گردید. نتایج نشان داد از میان شاخص‌های گیاهی انتخابی، شاخص گیاهی نسبت ساده (VR) و شاخص گیاهی بهبودیافته (EVI) دارای بیشترین ضریب تبیین با درصد پوشش گیاهی به ترتیب 0.53 و 0.52 است. بنابراین، این شاخص های گیاهی برای برآورد درصد پوشش گیاهی در سطح اطمینان 5 درصد مناسب هستند. در مرحله اعتبارسنجی میزان ضریب تبیین شاخص پایش محیطی جهانی EVI ،VR، GEMIبا مقدار وزن ‌تر گیاهی به ترتیب 0.43، 0.41 و 0.41 بود. باوجوداین، مقادیر برآوردی در مرحله واسنجی ناموفق بودند. با توجه به نتایج این تحقیق، توصیه می‌گردد جهت تخمین میزان کیفیت و کمیت پوشش گیاهی از شاخص‌هایی استفاده شوند که در آن‌ها نسبت اثر جو و خاک لحاظ شده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تأثیر شاخص‌های گیاهی و خصوصیات سطح شهری بر تغییرات دمای سطح زمین (مطالعه موردی‌: شهرستان سنندج)
شادمان درویشی کریم سلیمانی مصطفی رشیدپور

http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1398.10.1.2.9

دمای سطح زمین عامل مهمی در مطالعات گرمایش جهانی است. بنابراین، با توجه به تأثیرات منفی آن بر زندگی انسان بررسی این پدیده بسیار ضروری است. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر شاخص‌های گیاهی و خصوصیات سطح شهر سنندج بر تغییرات دمای سطح زمین است. برای این منظور، دمای سطح زمین در مح چکیده کامل

دمای سطح زمین عامل مهمی در مطالعات گرمایش جهانی است. بنابراین، با توجه به تأثیرات منفی آن بر زندگی انسان بررسی این پدیده بسیار ضروری است. هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر شاخص‌های گیاهی و خصوصیات سطح شهر سنندج بر تغییرات دمای سطح زمین است. برای این منظور، دمای سطح زمین در محیط ArcGIS محاسبه و سپس شاخص‌های گیاهی‌ و سطح شهر سنندج از تصاویر لندست در نرم‌افزارENVI استخراج گردید. نتایج تحلیل رگرسیون و همبستگی دمای سطح زمین با داده&lrm;های ایستگاه سینوپتیک به ترتیب 0.45 و 0.20 بوده که یک ارتباط مثبت را نشان می‌دهد. نتایج صحت کلی شاخص‌ها و تحلیل همبستگی نشان می‌دهد که شاخص&lrm;های دقیق (شاخص‌‌ توسعه‌یافته نواحی مسکونی و بایر، شاخص اساس ساخت‌وساز، شاخص نرمال شده تفاضل ساخت‌وساز، شاخص شهری) ارتباط مثبت و شاخص‌های با دقت پایین (شاخص نرمال شده تفاضل بایر، شاخص جدید ساخت‌وساز، شاخص نرمال شده تفاضل آب، شاخص نرمال شده بهبودیافته‌ تفاضل آب) ارتباط معکوس با دمای سطح زمین‌دارند. نتایج وضعیت دما در طبقات پوشش‌گیاهی نشان می‌دهد که بیشترین دما در طبقات با پوشش‌گیاهی ضعیف در اوایل فصل تابستان سال‌های 1367، 1378، 1387، 1391، 1393 و 1394 و کمترین دما در طبقات با پوشش گیاهی متراکم در اواخر فصل بهار سال‌های 1368، 1372، 1379، 1386، 1389 و 1395 رخ‌داده است. بنابراین کاهش پوشش‌گیاهی و رشد نواحی مسکونی نقش مؤثری در افزایش دمای سطح زمین دارد. همچنین شاخص‌های‌‌ طیفی برای استخراج نواحی مسکونی از تصاویر ماهواره‌ای می‌تواند نتایج قابل‌قبول ارائه نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - کمی سازی تأثیر پارامترهای سطحی و شرایط اقلیمی بر دمای سطح زمین با استفاده از داده های انعکاسی و حرارتی سنجش‌ازدور
نعیم میجانی سعید حمزه محمد کریمی فیروزجایی

http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1398.10.1.3.0

دمای سـطح زمین (LST) برای انواع وسیعی از مطالعات علمی اقلیم شناسـی، هیدرولوژی، منابع طبیعی و غیره مورد نیاز است. پارامترهای مختلفی ازجمله جنس مواد تشکیل دهنده سطح، شرایط توپوگرافی، شرایط محیطی و میزان تابش رسیده به سطح بر LST تأثیرگذار هستند. هدف از انجام پژوهش حاضر، چکیده کامل

دمای سـطح زمین (LST) برای انواع وسیعی از مطالعات علمی اقلیم شناسـی، هیدرولوژی، منابع طبیعی و غیره مورد نیاز است. پارامترهای مختلفی ازجمله جنس مواد تشکیل دهنده سطح، شرایط توپوگرافی، شرایط محیطی و میزان تابش رسیده به سطح بر LST تأثیرگذار هستند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تغییرات توپوگرافی، شرایط اقلیمی و تابش ورودی بر LST با استفاده از داده های انعکاسی و حرارتی سنجش‌ازدور است. در این پژوهش از مجموعه داده های انعکاسی و حرارتی ماهواره لندست 8، مدل رقومی ارتفاعی ASTER، محصول بخارآب مودیس (MOD07) برای تاریخ 2 مرداد 1397 و نقشه توپوگرافی و اقلیمی منطقه جنوب استان کرمان استفاده شد. برای محاسبه LST از روش تک کاناله و جهت محاسبه تابش طول‌موج کوتاه و بلند ورودی به سطح، از روش ارائه‌شده در الگوریتم بیلان انرژی سبال استفاده‌ شد. ارتباط بین LST با متغیر های مستقل ازجمله ارتفاع، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی و تابش ورودی به سطح با استفاده از تحلیل های آماری بررسی‌شد. نتایج نشان داد که ضریب همبستگی بین LST و هر یک از پارامترهای مستقل بیشتر از 0.7 می باشد. همچنین با بررسی های آماری، معنادار بودن نتایج ارتباط بین LST و پارامترهای توپوگرافی، شاخص اختلاف پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) و تابش ورودی در سطح 95 درصد معنادار بود. نتایج بررسی LST در شرایط اقلیمی فراخشک، خشک، نیمه‌خشک، مدیترانه ای، نیمه مرطوب و مرطوب بیانگر این است که اقلیم های با دمای بالاتر نسبت به اقلیم های با دمای پایین تر دارای میانگین ارتفاع و NDVI پایین تر و دارای میانگین تابش طول‌موج بلند ورودی به سطح بالاتری هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - تخمین تاج پوشش، تولید و مکان‌یابی مناطق مستعد کشت گیاه سماق در مراتع خاک‌ریز استان اردبیل
سید ابوالفضل سیدی کلیبر فرید دادجو احد حسن زاده حسن ملازاده اصل

http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1398.10.1.4.1

هدف از تحقیق، برآورد پوشش تاجی و تولید بذر گیاه دارویی- اقتصادی سماق (Rhus coriaria) و مکان‌یابی مناطق مستعد کشت این گیاه در مراتع روستای خاک‌ریز شهرستان بیله‌سوار، استان اردبیل است. بدین منظور سه مکان (مساحت 60 هکتار) دارای پوشش سماق و در هر مکان سه ترانسکت موازی باهم چکیده کامل

هدف از تحقیق، برآورد پوشش تاجی و تولید بذر گیاه دارویی- اقتصادی سماق (Rhus coriaria) و مکان‌یابی مناطق مستعد کشت این گیاه در مراتع روستای خاک‌ریز شهرستان بیله‌سوار، استان اردبیل است. بدین منظور سه مکان (مساحت 60 هکتار) دارای پوشش سماق و در هر مکان سه ترانسکت موازی باهم و عمود برجهت شیب با فواصل 100 متر از هم مستقر شد. در طول هر ترانسکت تعداد 10 پلات پنج‌ متر مربعی با فواصل 20 متر از هم به روش تصادفی- سیستماتیک استفاده (درمجموع 90 پلات) و موقعیت هر پلات با استفاده از GPS ثبت شد. در سطح هر پلات بذر سماق به روش قطع و توزین برداشت شد. نقشه‌های عوامل محیطی (ارتفاع، شیب، جهت، بارندگی سالانه و دمای سالانه) با استفاده از نقشه مدل رقومی ارتفاع در نرم‌افزار ArcGIS تهیه و مقدار هر یک از عوامل محیطی برای رویشگاه‌های سماق استخراج‌شده و پرسشنامه‌های رتبه‌بندی عوامل در این خصوص تکمیل گردید. سپس برای تعیین مناطق مستعد کشت سماق در مراتع خاک‌ریز از مکان‌یابی به روش تحلیل شبکه‌ای (ANP) استفاده شد. نتایج نشان داد مناطق دارای پوشش سماق 657.80 کیلوگرم در هکتار بذر و 263.12 کیلوگرم در هکتار تولید بذر آرد شده داشت. نتایج تحلیل شبکه‌ای نشان داد از کل سطح مراتع سامان خاک‌ریز برای کشت سماق، 157.12 هکتار خیلی مناسب، 138.10هکتار مناسب، 110.60 هکتار متوسط، 46.01 هکتار ضعیف و 46.17 هکتار مناطق نامناسب برای کشت گیاه سماق بود. از نتایج می‌توان برای بهره‌ برداری، کشت و افزایش پوشش سماق در مناطق مشخص‌شده استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - مقایسه الگوریتم‌های مختلف تهیه نقشه پوشش زمین در رویشگاه‌های حساس زاگرس با استفاده از تصویر ماهواره‌ای سنتینل-2 (مطالعه موردی: بخشی از استان ایلام)
سعیده اسکندری

http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1398.10.1.5.2

جنگل‌ها و مراتع غرب کشور در رویشگاه زاگرس، طی سال‌های اخیر به دلایل مختلف تا حد زیادی تخریب‌ شده‌اند. تهیه نقشه پوشش زمین در این رویشگاه‌ها، اولین اقدام برای حفاظت از آن‌ها و جلوگیری از تخریب بیشتر است. هدف از این تحقیق، انتخاب بهترین الگوریتم برای تهیه نقشه پوشش زمین د چکیده کامل

جنگل‌ها و مراتع غرب کشور در رویشگاه زاگرس، طی سال‌های اخیر به دلایل مختلف تا حد زیادی تخریب‌ شده‌اند. تهیه نقشه پوشش زمین در این رویشگاه‌ها، اولین اقدام برای حفاظت از آن‌ها و جلوگیری از تخریب بیشتر است. هدف از این تحقیق، انتخاب بهترین الگوریتم برای تهیه نقشه پوشش زمین در بخشی از رویشگاه ایلام با استفاده از تصویر سنتینل-2 است. پس از تهیه تصویر سنتینل-2، طبقه‌بندی نظارت‌ شده آن با هفت الگوریتم‌ (حداکثر احتمال، حداقل فاصله از میانگین، فاصله ماهالانوبیس، نقشه بردار زاویه طیفی، نقشه بردار همبستگی طیفی، ماشین بردار پشتیبان، شبکه عصبی) انجام شد. برای ارزیابی دقت نقشه‌های پوشش زمین، مجموعه نقاط تصادفی مونه بندی‌ شده ایجاد و در عرصه بازیابی شدند. در برداشت میدانی، پس از تعیین پوشش فعلی هریک از نقاط در سطح پلات، پوشش واقعی آن‌ها با پوشش تعیین‌ شده همان نقطه در سطح پیکسل براساس نتایج طبقه‌بندی‌ها مقایسه و دقت الگوریتم‌ها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که الگوریتم ماشین بردارپشتیبان با صحت کلی 79 درصد و ضریب کاپای 0.70، بیشترین دقت را در تهیه نقشه پوشش زمین داشت. تجزیه‌ و تحلیل نقشه پوشش زمین به‌ دست‌ آمده از این الگوریتم نشان داد که از مجموع مساحت 16085.31 هکتاری منطقه موردمطالعه، مساحت جنگل انبوه 319.64 هکتار، مساحت جنگل نیمه‌انبوه 361.44 هکتار و مساحت جنگل تنک 1832.36 هکتار است. همچنین مساحت مرتع 7352.78 هکتار، مساحت باغ 62.32 هکتار، مساحت زمین‌های کشاورزی 658.42 هکتار و مساحت کشاورزی زیراشکوب 4504.64 هکتار است. برای مدیریت بهینه این رویشگاه حساس، تهیه نقشه پوشش زمین با استفاده از این الگوریتم، در سری‌های زمانی معین، برای بررسی تغییرات جنگل ها و مراتع و کنترل کاربری های انسان ساخت ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - ارزیابی شوری خاک با تحلیل تصاویر لندست-8 و مشاهدات زمینی (مطالعه موردی: بهشت گمشده استان فارس)
محمد کاظمی فریبرز محمدی علیرضا نفرزادگان

http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1398.10.1.6.3

شوری خاک ازجمله مخاطرات محیطی بالقوه محسوب می شود. هدف از این تحقیق یافتن بهترین شاخص و مناسب ترین رابطه جهت برآورد شوری خاک و تهیه نقشه آن با استفاده از داده های دورسنجی است. بدین منظور ابتدا نمونه برداری تصادفی با استفاده از روش تور ماهی و اندازه گیری هدایت الکتر چکیده کامل

شوری خاک ازجمله مخاطرات محیطی بالقوه محسوب می شود. هدف از این تحقیق یافتن بهترین شاخص و مناسب ترین رابطه جهت برآورد شوری خاک و تهیه نقشه آن با استفاده از داده های دورسنجی است. بدین منظور ابتدا نمونه برداری تصادفی با استفاده از روش تور ماهی و اندازه گیری هدایت الکتریکی خاک سطحی (EC) انجام شد. سپس سطوح حد آستانه (92%، 95% و 98%) روی تصاویر خروجی هر شاخص اعمال شد. از روش‌های کمترین مربعات رگرسیون شده (LS-fit) و آنالیز مؤلفه اصلی (PCA) برای کانی‌های هالیت و ژیپس، همبستگی بین خروجی شاخص ها و داده های زمینی، خوشه بندی و تحلیل عاملی بین مقادیر EC و تصاویر خروجی استفاده شد. جهت انتخاب بهترین مدل حاصل از ترکیب باندهای لندست-8 و میزان شوری، از آزمون هم خطی، آزمون دوربین-واتسون و رگرسیون چندمتغیره پس‌رو استفاده شد. همچنین جهت ارزیابی رگرسیون چندمتغیره باندهای لندست8، از ضریب کاپای کوهن استفاده شد. کارایی شاخص‌ها براساس چهار معیار مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE)، میانگین انحراف خطا (MBE) و میانگین خطای مطلق (MAE) و ضریب تعیین (R2) ارزیابی شد. نتایج تحلیل عاملی کمترین فاصله را بین EC، شاخص شوری (SI) و شاخص درجه روشنایی (BI) نشان داد. به‌ طوری‌ که شاخص SI با مقدار 0.89 بیشترین همبستگی پیرسون را با EC داشت. در نمودار دندروگرام، شاخص SI با EC در یک خوشه قرار گرفتند و مقدار RMSE، MBE، MAE و R2 برای شاخص SI به ترتیب 0.16، 0.11، 0.12 و 0.76برآورد شد. شاخص SI نسبت به بقیه شاخص ها و رگرسیون چند متغیره خطی (با ضریب توافق کاپای کوهن 60%)، نتایج بهتری ارائه کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - پیش بینی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل زنجیره مارکوف CA-Markov (مطالعه موردی: حوزه آبخیز صفارود رامسر)
ناهید صالحی محمدرضا اختصاصی علی طالبی

http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1398.10.1.7.4

امروزه پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای می تواند ابزار مفیدی برای کمک به برنامه ریزان در شرایط پیچیده باشد. هدف از این تحقیق، پایش و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 28 ساله (2014-1986) با مدل زنجیره ای مارکوف (CA-Markov) در حوزه آبخ چکیده کامل

امروزه پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره ای می تواند ابزار مفیدی برای کمک به برنامه ریزان در شرایط پیچیده باشد. هدف از این تحقیق، پایش و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 28 ساله (2014-1986) با مدل زنجیره ای مارکوف (CA-Markov) در حوزه آبخیزصفارود-رامسر استان مازندران است. ابتدا نقشه های کاربری اراضی و NDVI با استفاده از تصاویر سنجنده ( ETM+(2000) ،TM (1986 و (OLI (2014ماهواره لندست تهیه گردید. صحت مدل زنجیره ای مارکوف با استفاده از شاخص کاپا 87% برآورد گردید. به منظور واسنجی مدل زنجیره مارکوف، نقشه کاربری اراضی سال 2014 تهیه شد و ضریب کاپای نقشه حاصل از مدل سازی و نقشه کاربری مبنا (سال 2014)، 82% به دست آمد. نتایج نشان داد که در فاصله زمانی بین سال های 2014-1986، وسعت اراضی جنگلی به میزان 10.26 درصد کاهش و 3.27 درصد مساحت مناطق مسکونی افزایش‌یافته است. نقشه کاربری اراضی برای سال های 2021 و 2028 با مدل زنجیره مارکوف پیش بینی گردید. نتایج نشان داد که در فاصله زمانی 2028-2014، اراضی جنگلی و مراتع به ترتیب به میزان 4.92 و 1.7 درصد کاهش دارد. کاربری مسکونی 8.04 درصد افزایش و اراضی کشاورزی به مقدار ناچیزی تغییر خواهد داشت که بیانگر تغییرات کاربری به سمت اراضی مسکونی است. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات