در سالهای اخیر جمعیت کلانشهرها و شهرهای بزرگ کشور ایران با نرخ فزایندهای رو به رشد بوده و در پی مهاجرت فزاینده، فشارهای زیادی بر زیرساختهای اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و اکولوژیک این شهرها وارد شده است. شهرهای جدید با اهدافی همچون کاهش جمعیت کلانشهرها، ایجاد اشتغال و غ چکیده کامل
در سالهای اخیر جمعیت کلانشهرها و شهرهای بزرگ کشور ایران با نرخ فزایندهای رو به رشد بوده و در پی مهاجرت فزاینده، فشارهای زیادی بر زیرساختهای اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و اکولوژیک این شهرها وارد شده است. شهرهای جدید با اهدافی همچون کاهش جمعیت کلانشهرها، ایجاد اشتغال و غیره به وجود آمدهاند، اما بیتوجهی به کیفیتهای فضای شهری در اثر سرعت ساختوساز و تسریع در سرریز جمعیت کلانشهرها سبب به وجود آمدن شهرهای جدید عاری از کیفیت مطلوب زندگی شهری و اجتماعی و حتی در برخی موارد شهرهای خالی از سکنه و بیهویت شدهاند. شهر جدید بهارستان در نزدیکی شهر تاریخی اصفهان و با بهرهگیری از پتانسیل طبیعی مناسب و کیفیت اکولوژیک مطلوب میتواند کمک شایان توجهی به کاهش جمعیت کلانشهر اصفهان و کاهش فشارهای اقتصادی و اشتغالی این شهر بنماید. در این پژوهش توصیفی تحلیلی پس از تدقیق تعاریف و مفاهیم کیفیتهای فضاهای شهری و نحوه ارتباط و تأثیر هرکدام از آنها بر سایر کیفیتها ، اصلیترین کیفیتهای مؤثر در ایجاد شهرهای جدید بر اساس نظر متخصصین و اساتید و بر مبنای پرسشنامه استخراجشده است. سپس با استفاده از روش AHP و با بهرهگیری از نرمافزار Expert Choice به ارزیابی و اندازهگیری کیفیتهای اصلی استخراجشده در شهر جدید بهارستان پرداختهایم. نتایج نشان میدهد که کیفیتهای حضور پذیری، کارایی، حس تعلق، خوانایی و سرزندگی بهعنوان کیفیتهای اصلی شناخته شدند که تمامی این کیفیتها در شهر بهارستان در سطحی نسبتاً نامناسب و پایینتر از حد مطلوب قرار داشته و کیفیت حضورپذیری از سایر کیفیت ها در سطح نامناسب تری قرار داشت.
پرونده مقاله
سرمایه اجتماعی اگر چه مفهومی نوین و نوپا در عرصه مطالعات شهری است، اما این مفهوم ریشه در روابط اجتماعی نوع بشر دارد. انسان به طور ذاتی در تعامل و تقابل با دیگران نیازهای خود را برطرف ساخته و گذران امور می کند. اثرات این کنش ها و نقش آنها به حدی پیچیده می باشد؛ که سبب ش چکیده کامل
سرمایه اجتماعی اگر چه مفهومی نوین و نوپا در عرصه مطالعات شهری است، اما این مفهوم ریشه در روابط اجتماعی نوع بشر دارد. انسان به طور ذاتی در تعامل و تقابل با دیگران نیازهای خود را برطرف ساخته و گذران امور می کند. اثرات این کنش ها و نقش آنها به حدی پیچیده می باشد؛ که سبب شده است سرمایه اجتماعی از ابعاد گوناگون، مورد مطالعه محققین علوم مختلف قرار بگیرد. در برنامه ریزی شهری نیز شناخت و بررسی سرمایه اجتماعی محلات شهری از ملزومات است، چرا که منجر به واقع گرایی در برنامهها، اقدامات و مدیریت فضا در ساختار محلات خواهد شد. از این رو در مقاله حاضر، با اتخاذ رهیافت تطبیقی به ارزیابی مؤلفههای سرمایه اجتماعی در معیارهای آگاهی، مشارکت و اعتماد اجتماعی در بین محلات مختلف مناطق سهگانه شهر قزوین پرداخته شده است. با بکارگیری روش انجام پژوهش توصیفی– تحلیلی، داده های کیفی با استفاده از مدل طراحی شده به صورت کمی و قابل سنجش تبدیل گردیده اند. مدل ارزیابی با ایجاد درخت ارزش و با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و در چهار سطح طراحی شده است. توزیع پرسش نامه ها با شناخت محدوده های مطالعاتی از طریق مطالعه میدانی و تعیین حجم نمونه بر اساس فرمول محاسباتی کوکران به صورت نمونه گیری تصادفی سیستماتیک، انجام گرفته است و در نهایت به بررسی تطبیقی مؤلفههای سرمایه اجتماعی در محلات مورد نظر پرداخته شده است. یافته های پژوهش بازگوی وجود تفاوت معنی دار در میانگین سرمایه اجتماعی و مؤلفههای آن در بین محلات مورد بررسی می باشد. به گونه ای که در میان محلات مورد مطالعه محله آخوند در منطقه 1 شهرداری قزوین دارای بیشترین میزان سرمایه اجتماعی و به دنبال آن محله خیام در منطقه 2 و در نهایت محله کوثر در رتبه سوم از لحاظ میزان سرمایه اجتماعی ارزش گذاری شده است.
پرونده مقاله
در چند دهه گذشته شهرها با سرعت هر چه بیش تر گسترش یافته اند و خود را به عنوان یک واقعیت غیر قابل انکار مطرح نموده اند. در این میان کلان شهرهای ملی و منطقه ای با تمرکز شدید امکانات و زیرساخت ها در خود، به قطب های اصلی جاذب جمعیت تبدیل شده اند. بی توجهی به نظام شهری و نحو چکیده کامل
در چند دهه گذشته شهرها با سرعت هر چه بیش تر گسترش یافته اند و خود را به عنوان یک واقعیت غیر قابل انکار مطرح نموده اند. در این میان کلان شهرهای ملی و منطقه ای با تمرکز شدید امکانات و زیرساخت ها در خود، به قطب های اصلی جاذب جمعیت تبدیل شده اند. بی توجهی به نظام شهری و نحوه پراکندگی مراکز شهری همزمان با رشد افسار گسیخته شهرنشینی باعث عدم تعادل و از هم گسیختگی در نظام شهری کشور شده است. روند رو به رشد شهرنشینی، مهاجرت های روستا – شهری و تحولات اقتصادی – اجتماعی باعث به وجود آمدن الگوی نامتوازن شبکه شهری شده است. این امر باعث به وجود آمدن پدیده نخست شهری و عدم تعادل در نظام فضایی شهرها شده است. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل وضعیت سیستم شهری استان خوزستان با استفاده از شاخص های نخست شهری، مدل حد اختلاف طبقه ای، منحنی لورنز و ضریب آنتروپی است. روش به کار گرفته شده در این تحقیق از نوع کمی – تحلیلی می باشد. نتایج تحقیق نشان دهنده عدم تعادل در شیب خط رگرسیون در نظام سلسله مراتب شهری استان خوزستان می باشد. این عدم تعادل در سال های 65 و 85 از بقیه دوره ها بیش تر و در سال 75 کمتر می باشد. وضعیت نخست شهری در استان خوزستان از سال 35 تا 55 در حال کاهش می باشد و تا این سال حاکمیت نخست شهری در استان وجود ندارد. اما در سال 65، نخست شهری در استان به علت مسائل ناشی از جنگ به شدت افزایش می یابد. نخست شهری در سال 75 اندکی کاهش یافته ولی در سال 85 دوباره افزایش می یابد. محاسبات ضریب آنتروپی، بیانگر افزایش میزان تمرکز در استان خوزستان در طی سالهای 35 تا 85 است. بطوری که ضریب آنتروپی از 0.747 در سال 35 به 0.692 در سال 85 می رسد.
پرونده مقاله
مفهوم کیفیت زندگی را میتوان از جمله مفاهیم گسترده ای دانست که اهمیت آن به طور روز افزونی در بسیاری از عرصه های مطالعاتی رشته های مختلف علمی و دانشگاهی در حال گسترش است. امروزه کیفیت زندگی شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامهریزی شهری است. هر جامعه زمانی از پویایی چکیده کامل
مفهوم کیفیت زندگی را میتوان از جمله مفاهیم گسترده ای دانست که اهمیت آن به طور روز افزونی در بسیاری از عرصه های مطالعاتی رشته های مختلف علمی و دانشگاهی در حال گسترش است. امروزه کیفیت زندگی شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامهریزی شهری است. هر جامعه زمانی از پویایی و نشاط لازم برخوردار خواهد بود که شهروندان آن از کیفیت زندگی کافی و مطلوب برخوردار باشند. ﻃﻲ برنامههای اﺧﻴﺮ اکثر برنامهریزان ﺑـﺮ اﻳﺠﺎد رﻓـﺎه اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ﺑﻬﺒـﻮد اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی زﻧـﺪگی ﭘﺎﻓﺸﺎری میکنند، و بهبود کیفیت زندگی، هدف اصلی تمام برنامهریزیهایی است که از سوی برنامهریزان و دولتمردان ارائه میشود. هدف پژوهش حاضر، سنجش کیفیت زندگی منطقه دو شهر اردبیل میباشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش جمع آوری داده ها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه ای) و روش مطالعه و بررسی با توجه به اهداف مورد نظر، موضوع و ماهیت پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری مورد نظر محلات یازده گانه منطقه دو شهر اردبیل میباشد که با استفاده از فرمول کوکران، 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. شاخص های پژوهش شامل رضایت از محله، روابط اجتماعی، بهزیستی فردی و رفاه اجتماعی، ارتباطات (حمل و نقل)، اقتصاد، دسترسی، امنیت، محیط زیست و مسکن می باشند . میزان پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 88/0 بدست آمده است، برای تحلیل پرسشنامه از نرم افزار SPSS (آزمون کروسکال- والیس) استفاده شده است که نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین محلات از لحاظ شاخصهای کیفیت زندگی میباشد.
پرونده مقاله
تعیین محل دفن زبالههای شهری به دلیل تأثیر فراوان بر اقتصاد، اکولوژی و محیطزیست هر منطقه، یک مساله مهم در فرآیند برنامهریزی شهری میباشد. در فرآیند تعیین محل دفع زبالههای شهری سعی میشود نقاطی با کمترین خطرات برای محیطزیست و سلامت انسان مد نظر قرار گیرد. در این تحق چکیده کامل
تعیین محل دفن زبالههای شهری به دلیل تأثیر فراوان بر اقتصاد، اکولوژی و محیطزیست هر منطقه، یک مساله مهم در فرآیند برنامهریزی شهری میباشد. در فرآیند تعیین محل دفع زبالههای شهری سعی میشود نقاطی با کمترین خطرات برای محیطزیست و سلامت انسان مد نظر قرار گیرد. در این تحقیق ضمن استفاده از تصاویر ماهوارهای TM و ETM+ از لایههای متعدد اطلاعاتی نظیر نقشه فاصله از شهر، سنگ شناسی، شیب، آب های زیرزمینی، فاصله از جاده و ... برای مکانیابی محل دفن پسماند شهر کوهدشت استفاده شده است. بر اساس نتایج مکانیابی محل دفن زباله با روش سلسله مراتبی-فازی، به ترتیب 06/35، 85/24، 23/36 و 85/3 درصد از مساحت منطقه در کلاسهای خیلی نامناسب، نامناسب، متوسط و مناسب قرار گرفته است.
پرونده مقاله
با افزایش روزافزون شهرنشینی و گسترش شهرها انجام طرح های توسعه شهری و اجرای مناسب پروژههای شهری که همه جوانب زندگی شهری و نیازهای شهروندان را برطرف نماید، ضرورتی اجتنابناپذیر است. در پروژههای شهری، همچون سایر پروژهها، موفقیت پروژه و رضایتمندی کلیه عوامل آن را میتو چکیده کامل
با افزایش روزافزون شهرنشینی و گسترش شهرها انجام طرح های توسعه شهری و اجرای مناسب پروژههای شهری که همه جوانب زندگی شهری و نیازهای شهروندان را برطرف نماید، ضرورتی اجتنابناپذیر است. در پروژههای شهری، همچون سایر پروژهها، موفقیت پروژه و رضایتمندی کلیه عوامل آن را میتوان مهم ترین امر در مدیریت پروژه دانست. هدف این تحقیق ارزیابی از نقش مدیریت شهری خرمآباد در اجرای پروژههای عمرانی و ارائه راهکارهایی در جهت اجرای بهتر و مناسبتر پروژههای عمرانی میباشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی از نوع کاربردی میباشد. دادهها و اطلاعات موردنیاز از طریق منابع کتابخانهای و پرسشنامهای جمعآوریشده است. دادهها با استفاده از نرمافزار SPSS و مدل AHP مورد تجزیهوتحلیل قرارگرفته است. نتایج حاصل از مدل AHP نشان میدهد که در بین 5 معیار حمایت مدیران با امتیاز 311/0 و معیار زمانبندی با امتیاز 045/0 بهعنوان مؤثرترین و ضعیفترین معیارها شناسایی شدند و همچنین در بین 15 زیر معیار زیر معیارهای مشارکت با امتیاز 153/0 و رهبری با امتیاز 139/0 بهعنوان مؤثرترین معیارها در اجرای پروژههای عمرانی و زیر معیارهای تا خیرات با امتیاز 004/0 و زیر معیار تحصیلات مدیر با امتیاز 011/0 بهعنوان ضعیفترین زیر معیارهای در اجرای پروژههای عمرانی رتبهبندی شدند، سپس در گام بعدی نتایج بهدستآمده از آزمون همبستگی حاکی از این است که بین تمام عوامل مدیریتی و اجرای پروژههای عمرانی رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نشان داد که در بین عوامل مدیریتی به ترتیب شاخص مدیریت بهعنوان مهم ترین عامل اثرگذار در اجرای پروژههای عمرانی و همکاری مردم و شهروندان بهعنوان ضعیفترین عامل در اجرای پروژههای عمرانی شناسایی شدند. درنهایت پیشنهادات و راهکارهایی در جهت اجرای بهتر و مناسبتر پروژههای عمرانی ارائه گردیده است.
پرونده مقاله
امروزه حملونقل بهعنوان یکی از مهم ترین عناصر ساختاری بر توسعه شهرها اثرگذار است که در این میان حملونقل همگانی به دلیل حجم و ظرفیت کارکردی گسترده خود میتواند در مقیاس وسیعتر عمل نماید. توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی[1](TOD) با محوریت مترو یکی از رویکردهای ویژه در ای چکیده کامل
امروزه حملونقل بهعنوان یکی از مهم ترین عناصر ساختاری بر توسعه شهرها اثرگذار است که در این میان حملونقل همگانی به دلیل حجم و ظرفیت کارکردی گسترده خود میتواند در مقیاس وسیعتر عمل نماید. توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی[1](TOD) با محوریت مترو یکی از رویکردهای ویژه در این زمینه است که در شهر تهران باوجود پتانسیلهای فراوان به علت عدم شناخت اصول پیادهسازی و چارچوب عملکردی صحیح، نهتنها نتوانسته است از مزایای چنین توسعهای بهرهمند شود، بلکه مشکلات ترافیکی و اجتماعی فراوانی را نیز بر محدودههای بلافصل مجتمعهای ایستگاهی تحمیل کرده است. ایستگاه مترو شهرک اکباتان بهعنوان یک مجتمع ایستگاهی، در بخش غربی خط 4 مترو شهر تهران واقعشده است. نظر به اینکه این ایستگاه بهعنوان یکی از مجتمعهای ایستگاهی تازه احداث به شمار میآید، پژوهش حاضر با بهرهمندی از روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و با بهرهمندی از روش تحلیلی AHP در بستر مطالعات اسنادی و کتابخانهای و برداشت میدانی و نظرات ساکنین به بررسی میزان تحقق اصول عملکردی توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی در این مجتمع ایستگاهی پرداخته و پس از تحلیل امتیازات کسبشده در هر بخش، در پایان به این نتیجه میرسد که اگرچه میزان تحققپذیری اصول مطرحشده به میزان 84.4 میباشد و بهطورکلی این ایستگاه از جنبه انطباق با این اصول در شرایط مناسبی به سر میبرد، اما عوامل کاهش امتیازات در این محدوده باهدف رفع کاستیهای موجود، نیازمند بررسی، اصلاح و برنامهریزی مجدد میباشد که در این باره در پایان به ارائه چند راهکار و پیشنهاد پرداخته میشود. [1] TOD:Transit-Oriented Development
پرونده مقاله
در توسعهى فزآینده کنونی شهرها، اداره و ساماندهی برخی از مسائل و پیچیدگیهای بوجود آمده، ناشی از تبلور ناکامیها در حوزهى مدیریتشهری است. یکی از مسائلی که به انبوه مشکلات مدیریت شهری اضافه شده و با توجه به روند کنونی شهری شدن دنیا، وخیمتر شده و حساسیتهای خاص خود را ب چکیده کامل
در توسعهى فزآینده کنونی شهرها، اداره و ساماندهی برخی از مسائل و پیچیدگیهای بوجود آمده، ناشی از تبلور ناکامیها در حوزهى مدیریتشهری است. یکی از مسائلی که به انبوه مشکلات مدیریت شهری اضافه شده و با توجه به روند کنونی شهری شدن دنیا، وخیمتر شده و حساسیتهای خاص خود را برانگیخته، مسأله سکونتگاههای غیررسمی میباشد. با توجه به این موضوع هدف کلی پژوهش حاضر، تبیین دلایل نهادی- مدیریتی تأثیرگذار در شکلگیری سکونتگاههای غیررسمی در ایران میباشد. روش پژوهش در این تحقیق علّی و پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل نخبگان و محققینی است که در حوزه سکونتگاهای غیررسمی در ایران مطالعات تجربی انجام داده اند. با توجه به عنوان و ماهیت این پژوهش، اطلاعات لازم از اسناد و منابع مکتوب به صورت توصیفی سازماندهی شد و دلایل نهادی- مدیریتی در شکلگیری سکونتگاههای غیررسمی استخراج گردید. با طبقه بندی و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه نخبگان و استفاده از آزمون تی تک نمونه ای و مدل تحلیل مسیر (اثرمستقیم و غیرمستقیم) متغیرهای تعریف شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان میدهد نظام مدیریت و برنامهریزی منطقهای در ایران با مجموع اثر مستقیم و غیر مستقیم (622/0) در رتبه 1، مدیریت-های محلی (515/0) در رتبه 2، ضوابط و مقررات تعیین شده در طرحهای توسعه شهری (384/0) در رتبه 3، برنامهها و مقررات ناظر بر ساخت و سازها در محدوده قانونی و حریم شهرها (309/0) در رتبه 4، سیاستگذاریهای کلان اجتماعی- اقتصادی- زیست محیطی (261/0) در رتبه 5، سیاستها و برنامههای مسکن کم درآمدها (179/0) در رتبه 6، مقررات ناظر بر روند تفکیک و قطعهبندی رسمی زمین در ایران (168/0) در رتبه 7، نهادهای جامعه مدنی و بخش خصوصی (158/0) در رتبه 8 و ضعف فرهنگ شهرنشینی (114/0) رتبه 9 را در شکل گیری سکونتگاههای غیررسمی به خود اختصاص داده است.
پرونده مقاله