• فهرس المقالات Iconography

      • حرية الوصول المقاله

        1 - صورة الآخر الإسرائیلی فی روایة "المتشائل" لإمیل حبیبی
        مسعود شکری کبری روشنفکر خلیل پروینی فرامرز میرزایی
        یُعتبر إمیل حبیبی من الروائیین الفلسطینیین الّذی عاش فى الأراضی المحتلة وکافح بقلمه ضدّ المحتلّین، وتُعتبر روایة "الوقائع الغریبة فی اختفاء سعید أبی النحس المتشائل" أشهر أعماله وهی روایة تتکوّن من عدة رسائل أرسلها السارد إلى الکاتب فی لغة سخریة أحیاناً وجادة أحیاناً أخر أکثر
        یُعتبر إمیل حبیبی من الروائیین الفلسطینیین الّذی عاش فى الأراضی المحتلة وکافح بقلمه ضدّ المحتلّین، وتُعتبر روایة "الوقائع الغریبة فی اختفاء سعید أبی النحس المتشائل" أشهر أعماله وهی روایة تتکوّن من عدة رسائل أرسلها السارد إلى الکاتب فی لغة سخریة أحیاناً وجادة أحیاناً أخرى مستخدماً الأسالیب البلاغیة المختلفة إلّا أن المغزى الرئیس هو محاولة لتصویر الصراع الدائر فى الأراضى المحتلة بین الإسرائیلیین والفلسطینیین. والروایة تهتمّ بالشخصیات الإسرائیلیة بوصفها أحد جانبی الصراع والعنصر الذی یحتلّ موطن الفلسطینی (الأنا) ویمارس العنف والقهر ضده وبما أنّه عنصر هام ّفی هذه الروایة بشکل خاصّ وفى الصراع الدائر فى الأراضی المحتلة بشکل عامّ تمّ اختیاره لدراسة صورته فی هذا المقال. فیحاول هذا المقال دراسة صورة الآخر الإسرائیلی الیهودی فی روایة المتشائل بوصفها روایة من روایات الأدب الفلسطینی المقاوم وینتهج المنهج الوصفی – التحلیلی فی تحلیل النصّ الروائی للوصول إلی خصائص الصورة المرسومة للآخر الإسرائیلی فی هذه الروایة. وتشیر النتائج إلی أنّ الکاتب رسم صورة سلبیّة للآخر معتمداً علی اللغة الرمزیة أحیاناً والسخریة أحیاناً أخری وبواسطة عدة عناصر مثل اللغة، والجسد، والمکان. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تحلیل معنا در قالیچه ی سجاده ای باغیِ موجود در آستان قدس رضوی بر اساس رویکرد آیکونوگرافیک امیل مال
        ساحل عرفان منش
        قالیچه‌های باغی از گونه قالیچه‌هایی است که در اواخر دوره صفویه رایج می‌شود. یکی از نمونه‌های شاخص در این گونه، قالیچه‌ای است که در موزه‌ی آستان قدس نگهداری می‌شود. از ویژگیهای این قالیچه که کارکرد سجاده، به آن می‌دهد، بیان ذکر سجده در پیشانی محراب است. نقوش استفاده شده أکثر
        قالیچه‌های باغی از گونه قالیچه‌هایی است که در اواخر دوره صفویه رایج می‌شود. یکی از نمونه‌های شاخص در این گونه، قالیچه‌ای است که در موزه‌ی آستان قدس نگهداری می‌شود. از ویژگیهای این قالیچه که کارکرد سجاده، به آن می‌دهد، بیان ذکر سجده در پیشانی محراب است. نقوش استفاده شده در این قالیچه‌ها، علاوه بر محراب و ذکری در پیشانی محراب، پرندگانی درحال پرواز و سیزده ماهی در درون محراب است. از آنجا که در سجاده‌ی نماز کمتر از نقوش جانوران استفاده شده است؛ بنابراین با توجه به کارکرد عبادی بودن قالیچه و هدف پژوهش که تبیین معنا در قالیچه با توجه به کارکرد آن است، سوال این است چه ارتباطی میان این نقوش و کارکرد آن وجود دارد؟ روش پژوهش توصیفی-تحلیی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. از آنجا که برای رسیدن به پاسخ مناسب، نیاز به شناخت آیکون‌ها و رمزگان نهفته در آنهاست؛ لذا از روش آیکونوگرافی امیل مال برای تجزیه و تحلیل قالیچه استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که که نشانگان دیداری عروج و تعالی ایرانی و نشانگان کلامی تعالی اسلامی را مد نظر قرار می‌دهد؛ لذا از همنشینی متن کلامی و بصری، متن جدیدی خلق می‌گردد که به تعالی اسلامی- ایرانی تأکید دارد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - گونه‌شناسی و شمایل‌نگاری مهرهای تپه حصار دامغان
        محمد حسین رضایی حسن نامی محدثه حسینی قلعه قافه
        در ادبیات باستان‌شناسی، اشیا کوچک قابل‌ حمل سنگی، گلی، استخوانی یا فلزی، معمولاً به قطر ۱-۵ سانتی‌متر، با یک سطح منقوش به‌صورت کنده یا شیاردار با یک دسته حلقوی سوراخ‌دار، مهر نامیده می‌شوند. مکانیسم کارکرد مهرها در دوران‌ پیش‌ازتاریخ، تفاوت‌های آشکاری را نشان می‌دهند. ب أکثر
        در ادبیات باستان‌شناسی، اشیا کوچک قابل‌ حمل سنگی، گلی، استخوانی یا فلزی، معمولاً به قطر ۱-۵ سانتی‌متر، با یک سطح منقوش به‌صورت کنده یا شیاردار با یک دسته حلقوی سوراخ‌دار، مهر نامیده می‌شوند. مکانیسم کارکرد مهرها در دوران‌ پیش‌ازتاریخ، تفاوت‌های آشکاری را نشان می‌دهند. بارزترین تفاوت‌ها را می‌توان در پیدایش مهرهای استوانه‌ای و یا پیدایش مهرهای مشبک فلزی در عصر مفرغ مورد توجه قرار داد. هدف از پژوهش حاضر، طبقه‌بندی و گونه‌شناسی و شمایل‌نگاری مهرهای یافت شده از تپه حصار دامغان است. مقاله حاضر در پی پاسخ به پرسش‌های ذیل است: از جمله این‌که، مهرهای تپه حصار به لحاظ گونه‌شناسی، چه اشکالی را شامل می‌شود؟ نقش‌مایه‌های به‌کاررفته بر روی مهرهای تپه حصار چه موضوعاتی را در بر می‌گیرند؟ این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است که سعی دارد با رویکرد کتابخانه‌ای به طبقه‌بندی و گونه‌شناسی مهرهای یافت شده از تپه حصار دامغان بپردازد. مهرهای حصار Iو II اغلب از بافت قبور و مهرهای حصار III اغلب از بافت معماری یافت شده‌اند. مهرهای حصار از سنگ‌ها و مواد متفاوتی ساخته‌شده‌اند که برخی از مواد، بومی بوده و برخی دیگر از مناطق دیگر به محوطه وارد شده‌اند که بیانگر گستره تجارت و بازرگانی محوطه تپه حصار دامغان است. نتیجه این مطالعه نشان می‌دهد که اغلب مهرهای تپه حصار از نوع مهر مسطح یا استامپی هستند و نقوش هندسی فراوان‌ترین نقش‌مایه حکاکی شده بر روی مهرهای تپه حصار است. مهرهای تپه حصار از لحاظ گونه‌شناختی و نقش‌مایه بیشترین شباهت را با مهرهای شوش و تپه سیلک دارند و در خارج از فلات ایران شباهت‌هایی با مهرهای بین‌النهرینی و همچنین، آسیای مرکزی را نان می‌دهند. با پیشرفت تجارت تغییراتی در کیفیت جنس و نقوش مهرهای تپه حصار ایجاد شده است و در این تغییرات هم عامل ارتباط با اقوام دیگر و هم ‌تغییر تفکر مردمان بومی منطقه می‌تواند سهیم بوده باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - شمایل نگاری نقوش گیاهی در هنر ایران باستان بر اساس نقوش مهرها و مسکوکات
        منا منتظری هدشی بیتا سودایی حسین علیزاده حسن درخشی
        بررسی متون مذهبی نشان دهنده روایات و اساطیری است که نقش پر رنگی در شکل‌گیری فرهنگ تصویری جوامع دارند؛ که به شکل نماد در آثار هنری به نمایش گذاشته شده و منجر به انتقال پیام از طریق تصویر گردیده است. بدینگونه بررسی تصاویر نمادین در آثار هنری منجربه شناخت ایدئولوژی حاکم بر أکثر
        بررسی متون مذهبی نشان دهنده روایات و اساطیری است که نقش پر رنگی در شکل‌گیری فرهنگ تصویری جوامع دارند؛ که به شکل نماد در آثار هنری به نمایش گذاشته شده و منجر به انتقال پیام از طریق تصویر گردیده است. بدینگونه بررسی تصاویر نمادین در آثار هنری منجربه شناخت ایدئولوژی حاکم بر جوامع میشود. یکی از تصاویر نمادین در هنر ایران باستان استفاده از نقشمایه های گیاهی است. هدف این پژوهش شناسایی، بازخوانی و تفسیر نگاره های گیاهی جهت شناسایی جایگاه آنها در باورهای مذهبی، اساطیری و تداوم و پیوستگی آنان در دوران ایران باستان است. این پژوهش کیفی با رویکرد توصیفی- تحلیلی و روش کتابخانه‌ای - میدانی انجام شده است. جامعه‌ آماری مورد مطالعه شامل هشتاد مهر هخامنشی، دویست و پنجاه سکه‌ اشکانی و ششصد و نود سکه ‌ ساسانی است که با تاکید بر نقوش گیاهی مورد بررسی قرار گرفته ‌اند. نتایج نشان میدهد بین نگاره های گیاهی بکار رفته در مهرها و مسکوکات ایران باستان با باورهای مذهبی و اسطوره‌ های ایرانی پیوستگی قابل ملاحظه‌ ای مشاهده میشود. نگاره‌ های "نخل، رزت، زنبق، انار، بلوط و انگور " از نقوش پرتکرار هستند که در متون مذهبی زرتشتی به آنها پرداخته شده که نشان میدهد این نقوش از دیرباز مقدس بوده و در هنر کاربرد مذهبی داشته اند. تفاصيل المقالة