• فهرس المقالات کالبد معماری

      • حرية الوصول المقاله

        1 - بازخوانی اندیشه تشبیهی و تنزیهی در کالبد معماری مساجد مکتب اصفهان (مطالعه موردی؛ مسجد امام اصفهان)
        حسین مرادی نسب محمدرضا بمانیان ایرج اعتصام
        باور و اعتقاد چه در شکل دهی به زندگی و چه نقشی که در جنبه معنوی زندگی انسان ها ایفا می کند عاملی اساسی در صورت بخشی به معماری به شمار می رود. بدین ترتیب معماری مکان کالبدی اندیشه و باور اعتقادی انسان متعلق به آن می گردد. در دوره صفویه که امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفان أکثر
        باور و اعتقاد چه در شکل دهی به زندگی و چه نقشی که در جنبه معنوی زندگی انسان ها ایفا می کند عاملی اساسی در صورت بخشی به معماری به شمار می رود. بدین ترتیب معماری مکان کالبدی اندیشه و باور اعتقادی انسان متعلق به آن می گردد. در دوره صفویه که امتزاج تفکر شیعی با اندیشه عرفانی به همراه اندیشه فلسفی است مکتب اصفهان را به‌وجود می آورد که نقش مهمی در آفرینش هنری این دوره داشته‌است. ازآنجایی‌که مساجد (خصوصاً جامع) بیشترین تأثیرپذیری را از عقاید و باورهای زمان خود دارند، برای بازخوانی اندیشه تشبیهی و اندیشه تنزیهی در نظر گرفته‌شد. به همین منظور با تبیین این اندیشه ها و استخراج معیارهای کیفی و کمی صُور تشبیهی و صُور تنزیهی در معماری چهارچوب اصلی پژوهش مشخص شد سپس اندام‌های کالبدی مسجد امام با این معیارها برای تشخیص نوع تشبیهی و تنزیهی سنجیده شد که ماحصل پژوهش تعادل تشبیهی-تنزیهی در بخش گنبدخانه مسجد امام بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - ارزیابی مولفه‌های کالبدی مساکن حاشیه‌شهر منطبق با سبک‌زندگی مهاجرین
        فرزانه خوش سیما وحید احمدی هیرو فرکیش تکتم حنایی
        کالبد معماری بیانگر هویت ساکنین می‌باشد. از ‌این‌روی، عامل شکل‌دهنده به مساکن در حاشیه‌شهر، بازتاب مولفه‌های هویتی مهاجران است که سازنده سبک‌زندگی آنهاست. این درحالیست که الگوی مسکن در حاشیه‌شهر، اغلب براساس سبک‌زندگی غالب در جامعه‌شهری است و با نیازهای واقعی مهاجران مط أکثر
        کالبد معماری بیانگر هویت ساکنین می‌باشد. از ‌این‌روی، عامل شکل‌دهنده به مساکن در حاشیه‌شهر، بازتاب مولفه‌های هویتی مهاجران است که سازنده سبک‌زندگی آنهاست. این درحالیست که الگوی مسکن در حاشیه‌شهر، اغلب براساس سبک‌زندگی غالب در جامعه‌شهری است و با نیازهای واقعی مهاجران مطابقت ندارد. بنابراین ارائه مولفه‌های کالبدی مسکن پاسخ مناسبی به انطباق این الگوها با سبک‌زندگی مهاجران است. هدف این پژوهش شناسایی و بررسی میزان ارتباط مولفه‌های کالبدی‌ مسکن با سبک‌زندگی مهاجرین می‌باشد؛ لذا ابتدا ریزمولفه‌های این دو مبحث با روش تحلیلی-توصیفی استخراج گردید. سپس باروش کیفی و بهره‌گیری از مصاحبه با 11 نفر از متخصصین ارتباط ریزمولفه‌های کالبدمسکن با سبک‌زندگی شناسایی گردید. تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار MAXQDA انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد در بعداجتماعی تاثیر ساختارخانواده و شغل بر سازماندهی‌فضایی و الگوی‌مسکن در بالاترین اولویت می‌باشد. درحالی‌که در بعدفرهنگی تاثیر باورهای مهاجران بر سازماندهی‌فضایی و همچنین تاثیر قومیت بر سازماندهی‌فضایی و موقعیت مسکن بالاترین اولویت را دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - مفهوم هویت و هویتِ کالبدی در آثار معماری (با واکاوی در معماری تاریخیِ ایران)
        مازیار سرداری لیلا زارع آویده طلایی وحید قبادیان
        کالبد شهر نمایشی از تمدن و فرهنگ بشر است. معماری که تبلور آن است بایست دارای ارزشهایی باشد که جامعه را به سوی هویت اصیل خود سوق دهد. ارزشهایی که امروزه در اغلب شهرهای معاصر فعلی کمرنگ شده‌اند و کلانشهرها در اذهان عمومی چیزی جز ساختمان‌های بلند مرتبه، پارک‌ها و ادارات نی أکثر
        کالبد شهر نمایشی از تمدن و فرهنگ بشر است. معماری که تبلور آن است بایست دارای ارزشهایی باشد که جامعه را به سوی هویت اصیل خود سوق دهد. ارزشهایی که امروزه در اغلب شهرهای معاصر فعلی کمرنگ شده‌اند و کلانشهرها در اذهان عمومی چیزی جز ساختمان‌های بلند مرتبه، پارک‌ها و ادارات نیستند. به عبارت دیگر حس درک فضا و گفتمان متقابل صورت نمی‌پذیرد و هرچه می‌گذرد این بحران گسترده‌تر و عمیق‌تر می‌‌گردد. جهان رو به جلو و تکنولوژی محور امروز، سیمای شهرها را به سرعت دستخوش تغییر کرده و کالبد آنها رنگ و بوی غریبی به خود گرفته است. کالبد شهر که اولین وجه از معماری است که در تماس بصری با مخاطب قرار می‌گیرد، در معماری امروز غالبا در ارتباط با مخاطب نیست و نقش کمتری ایفا می‌کند. در این پژوهش سعی بر این است تا با روشی کیفی و رویکردی توصیفی-تحلیلی، به همراه مطالعه کتابخانه‌ای به مفهوم هویت و سپس معماری هویتگرا دست یافت و در ادامه با مشاهدات میدانی از کالبد آثار معماری گذشته و ارجاع به اسناد و متون تاریخی، شاخصه های هویتگرای کالبدی شناسایی و معرفی شوند. نتایج نشان دهنده این است که هویت و هویتِ معماریِ این خاک در تاریخ، تمدن و فرهنگ غنیِ این مرز و بوم ریشه دوانیده و شناخت عناصر کالبدی سبکهای معماری تاریخی ایران، واجد اهمیت است. در ادامه دو مکتب مهم و جامع از معماری ایران، معرفی و شاخصه های کالبدی آنها استخراج و معرفی خواهند شد. تفاصيل المقالة