فهرس المقالات ژئواکونومیک

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - نقش ژئواکونومی در اهداف استراتژیک ایران در قرن بیست و یکم جهان
  محمود هادی زاده عزت اله عزتی
  عصر جدید، سامانه‌ای اقتصادی محور بر مبنای ترتیبات سیاسی و با هدف کسب برتری اقتصادی، اما حفظ توانایی نظامی برای انجام عملیات احتمالی، آن هم با ملاحظه حفظ شریان‌های حیاتی اقتصادی و تمرکز ویژه بر روی انرژی است. عصر جدید که آن را دوره تسلط تفکر ژئواکونومی می دانند، خود مولد أکثر

  عصر جدید، سامانه‌ای اقتصادی محور بر مبنای ترتیبات سیاسی و با هدف کسب برتری اقتصادی، اما حفظ توانایی نظامی برای انجام عملیات احتمالی، آن هم با ملاحظه حفظ شریان‌های حیاتی اقتصادی و تمرکز ویژه بر روی انرژی است. عصر جدید که آن را دوره تسلط تفکر ژئواکونومی می دانند، خود مولد تحولات عمیق تری است که در بستر ژئوپولی نومی یا عرصه تداخلی جغرافیا، سیاست و اقتصاد درحال وقوع است. در این عرصه جایگاه کشورها مانند عصر محاسبات ژئواستراتژیک براساس نقشه طبیعی آنها و برتری عنصر موقعیت مکانی از جنبه ژئوپولیتیک تعیین نمی شود. دوران اندیشه ژئواکونومی عصر جدیدی است که نقش کشورها و ایفاگری آنها منوط به داده‌ها و داشته های اقتصادی است. در این مقاله سعی شده با بررسی دوران جدید، به سیاست خارجی ایران به عنوان برنامه عمل با دنیای پیچیده امروز، با ملاحظه ای ترتیبات، نگاه دوباره ای افکنده شود و در خور توان راهکار مناسب ارائه گردد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - جامعه شبکه‌ای و تروریسم نوین؛ بررسی منابع ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه در راستای دستیابی به یک مدیریت اجرایی برای امنیت
  داود عابدینی
  چکیده یکی از مهم ترین تحولات امنیتی و ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه ظهور نوع جدیدی از وحشت و ناامنی و کشتار است که گستره وسیعی از جغرافیای منطقه را به صورت فراگیر و یا محدود درگیر خود ساخته است. این پدیده که مقارن با ظهور جامعه شبکه ای است این سؤال را مطرح می کند که جام أکثر

  چکیده یکی از مهم ترین تحولات امنیتی و ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه ظهور نوع جدیدی از وحشت و ناامنی و کشتار است که گستره وسیعی از جغرافیای منطقه را به صورت فراگیر و یا محدود درگیر خود ساخته است. این پدیده که مقارن با ظهور جامعه شبکه ای است این سؤال را مطرح می کند که جامعه شبکه ای چیست و چگونه شرایط ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین را در منطقه خاورمیانه فراهم آورده است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شوند از جمله اینکه تروریسم به طور کلی و تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه دارای چه تاریخچه ای است و منابع ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه کدام اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که جامعه شبکه ای با سخت کردن ساماندهی سیاسی فضا برای دولت‌های منطقه و از طرف دیگر به حاشیه راندن کشورهای منطقه خاورمیانه در اقتصاد اطلاعاتی و نیز تهدید هویت‌های قومی و مذهبی و در نتیجه ایجاد هویت‌های مقاوم در برابر روند جهانی شدن نقش کاتالیزور را در ظهور تروریسم نوین بازی کرده است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین جامعه شبکه ای و نقش آن در ایجاد شرایط ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه پرداخته شود تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - تأثیر ثبات هژمونیک جمهوری اسلامی ایران بر امنیت مرزهای شرقی
  علیرضا نظریان مسعود مطلبی محمد نبی سلیم
  چکیده مؤلفه‌های قدرت شامل جمعیت، قدرت نظامی، موقعیت جغرافیایی، برتری اقتصادی، داشتن فناوری‌های برتر و حتی داشتن اطلاعات می‌باشند که به طور خلاصه می‌توان در 4 دسته ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک، ژئوپولیتیک و ژئوکالچر خلاصه کرد. ایران به ‌عنوان کشوری که دارای بیشتر مؤلفه‌های أکثر

  چکیده مؤلفه‌های قدرت شامل جمعیت، قدرت نظامی، موقعیت جغرافیایی، برتری اقتصادی، داشتن فناوری‌های برتر و حتی داشتن اطلاعات می‌باشند که به طور خلاصه می‌توان در 4 دسته ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک، ژئوپولیتیک و ژئوکالچر خلاصه کرد. ایران به ‌عنوان کشوری که دارای بیشتر مؤلفه‌های یاد شده بعلاوه ایدئولوژی شیعی اسلامی است، خود را به‌عنوان کشوری قدرتمند در منطقه خاورمیانه معرفی کرده که خواهان سهمی از توازن قدرت در جغرافیای سیاسی منطقه است. به دست آوردن این جایگاه ابعاد مختلف حیات کشورمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف اصلی این مقاله تبیین و شناخت تأثیر قدرت هژمونیک جمهوری اسلامی ایران بر امنیت کشور و به‌ویژه در مرزهای شرقی است. سؤال اصلی مقاله این است که مؤلفه‌های هژمونیک جمهوری اسلامی ایران یعنی ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر چه تأثیری بر امنیت مرزهای شرقی داشته است. برای پاسخگویی به این سؤال فرضیه‌ای را که در صدد بررسی آن هستیم این است که جایگاه هژمونیک جمهوری اسلامی ایران تأثیر مستقیم و مثبت بر امنیت مرزهای شرقی دارد. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران با داشتن منابع محسوس مانند موقعیت جغرافیایی، جمعیت، قدرت نظامی، منابع طبیعی، قدرت اقتصادی و عوامل نامحسوس مانند وحدت ملی، قدرت فرهنگی به اضافه رهبری ولایت فقیه و ایدئولوژی اسلامی، شیعی واجد قدرت هژمون (قدرت مسلط برتر) منطقه‌ای است که این موقعیت دارای تأثیرات مثبتی در ابعاد الف- فرهنگی – اجتماعی ب- اقتصادی و سیاسی ج- امنیتی، انتظامی و د- هیدروپلیتیک و مسائل زیست محیطی است. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی تحلیلی است. منبع گردآوری اطلاعات منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - تأثیر ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک پوتین بر اتحادیه اروپا
  حمید صالحی رامین بخشی محمدرضا فرهادی
  ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در عرصۀ روابط بین‎الملل اغلب با یکدیگر همخوانی دارند، و ژئواکونومیک به عنوان زیرمجموعه ای از ژئوپلیتیک محسوب می شود. با کنار هم قرار دادن ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، آنها به طور چشمگیری کیفیت و پیامدهای متفاوتی برای اهداف خود در دو سطح ملی و بین أکثر

  ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در عرصۀ روابط بین‎الملل اغلب با یکدیگر همخوانی دارند، و ژئواکونومیک به عنوان زیرمجموعه ای از ژئوپلیتیک محسوب می شود. با کنار هم قرار دادن ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، آنها به طور چشمگیری کیفیت و پیامدهای متفاوتی برای اهداف خود در دو سطح ملی و بین المللی به همراه دارند. تجزیه و تحلیل ژئواستراتژی در حال تغییر روسیه نسبت به اروپا این تفاوت ها را در عمل نشان می دهد. سوال اصلی که در این مقاله ما به دنبال پاسخ دهی به آن می باشیم این است که ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک روسیه چه تاثیری بر اتحادیه اروپا دارد؟در پاسخ باید گفت ژئواکونومیک روسیه مدتهاست در تجزیه و تقسیم اتحادیه اروپا، موفق بوده است.در نتیجه، اتحادیه اروپا دچار کسری موازنه شده است و سیاست های آن در قبال روسیه غیر منسجم و نامناسب بوده است. برعکس چرخش روسیه به سمت ژئوپلیتیک به عنوان یک نیروی متمایل به مرکز عمل می کند،که باعث افزایش نسبی اتحاد در اتحادیه اروپا می شود.لذا گرایش های متمایل به مرکز در اتحادیه اروپا به دلیل درک تهدید بالاتر می تواند در تحریم های اقتصادی، رهبری در حال ظهور آلمان در سیاست خارجی اتحادیه اروپا و بحث در مورد اتحادیه انرژی اتحادیه اروپا مشاهده شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - ارزیابی ژئواکونومیکی قفقاز جنوبی از دیدگاه گردشگری منطقه آزاد ارس با استفاده از مدل SWOT
  خدیجه قنبرپور دافچاهی حجت مهکویی علی امیری یوسف زین العابدین
  منطقه ‌آزاد ارس به دلیل موقعیت و اهمیت ویژه‌ای که از جنبه‌های گوناگون از جمله محیط طبیعی، زیست محیطی، جمعیتی، آموزش عالی، ارزش افزوده بخش‌های مختلف، سرمایه‌گذاری و گمرکی برخوردار بوده و با توجه به این ظرفیت‌ها به نوعی سر آذربایجان و قلب تپنده آن به حساب می‌آید. هدف از ا أکثر

  منطقه ‌آزاد ارس به دلیل موقعیت و اهمیت ویژه‌ای که از جنبه‌های گوناگون از جمله محیط طبیعی، زیست محیطی، جمعیتی، آموزش عالی، ارزش افزوده بخش‌های مختلف، سرمایه‌گذاری و گمرکی برخوردار بوده و با توجه به این ظرفیت‌ها به نوعی سر آذربایجان و قلب تپنده آن به حساب می‌آید. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ژئواکونومیکی قفقاز جنوبی از دیدگاه گردشگری منطقه آزاد ارس با استفاده از مدل SWOT می‌باشد که از نظر روش این تحقیق، توصیفی-پیمایشی با ماهیت کاربردی و از لحاظ زمانی مقطعی می‌باشد؛ جامعه آماری شامل کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری و جغرافیای سیاسی مرتبط با مسایل منطقه آزاد ارس و قفقاز جنوبی می باشند که تعداد 50 نفر به شیوه هدفمند انتخاب شدند؛ تجزیه وتحلیل با استفاده از روش SWOT طی سال 1400 انجام شد و نتایج نشان داد از نقاط ضعف مورد مطالعه روابط سرد سیاسی ایران با آذربایجان در منطقه می‌باشد؛ نتایج فرصتها نشان داد که مهمترین مزیت ژئواکونومیک منطقه قفقاز جنوبی نقش ارتباطی آن بین ایران و کشورهای مختلف اروپایی است و در واقع یکی از پلهای ارتباطی و ترانزیتی ایران و اروپاست. همچنین احتمال برقراری راه ارتباطی دریاهای شرقی و غربی مهمترین عامل تهدید و مهمترین فرصت پیش رو نقش ارتباطی آن بین ایران و کشورهای مختلف اروپایی است و در واقع یکی از پلهای ارتباطی و ترانزیتی ایران و اروپاست. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - راهبرد شبکه سازی و جایگاه ج.ا. در سیاست خارجی هند در اورآسیا
  ابراهیم طاهری
  10.30495/pir.2022.1922913.3193
  کشورها در نظام بین الملل کنونی تلاش می کنند با پیوند زدن موضوعات با مکان ها شبکه های مورد نظر را ایجاد کنند. هند نیز از این قاعده مستثنی نیست و تلاش دارد شبکه مدنظر خویش را ایجاد کند. سوال پژوهش این است شبکه سازی در سیاست خارجی هند دارای چه ویژگی هایی است و ایران از چه أکثر

  کشورها در نظام بین الملل کنونی تلاش می کنند با پیوند زدن موضوعات با مکان ها شبکه های مورد نظر را ایجاد کنند. هند نیز از این قاعده مستثنی نیست و تلاش دارد شبکه مدنظر خویش را ایجاد کند. سوال پژوهش این است شبکه سازی در سیاست خارجی هند دارای چه ویژگی هایی است و ایران از چه جایگاهی در راهبرد سیاست خارجی این کشور در اورآسیا برخوردار است؟. نتایج نشان می دهد طبق استراتژی کلان هند، دایره اول راهبرد شبکه سازی سیاست خارجی هند شامل همسایگان بلافصل این کشور با هدف پیوند میان آسیای جنوب غربی با آسیای جنوب شرقی است. حلقه بعد شامل کشورهای حاشیه اقیانوس هند از جمله ایران است. در نهایت حلقه سوم به دنبال پیوند هند با آسیای مرکزی و فراتر از آن در قالب کریدور شمال – جنوب است که البته حلقه های سه گانه همراه با هم یک شبکه را تا اورآسیا می سازند. ایران در حلقه دوم شبکه سازی هند قرار دارد. و هند با حضور در چابهار به دنبال رقابت با چین و پاکستان است. این پژوهش از نظریه شبکه ای به عنوان چهارچوب نظری خویش استفاده می کند و روش پژوهش مورد روش تطبیق مورد با نظریه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - بررسی وتحلیل عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه - سال 2011 تا 2020 م
  خطیب شایانفر بهرام منتظری
  10.30495/pir.2023.1952854.3459
  یکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئوپلیتیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده و شاید بتوان آن را از معدود کشورهای دارای تأثیرات منطقه ای پیرامونی ایران یاد کرد کشور ترکیه می باشد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی أکثر

  یکی از کشورهای همسایه ایران که از نظر ژئوپلیتیکی دارای امتیازهای فراوانی بوده و شاید بتوان آن را از معدود کشورهای دارای تأثیرات منطقه ای پیرامونی ایران یاد کرد کشور ترکیه می باشد. لذا پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که عوامل واگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه کدامند؟بررسی عوامل واگرایی درروابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران وترکیه براساس سه دسته عوامل ژئوپولیتیک، عوامل ژئواکونومیک و عوامل ژئوکالچر به عنوان اهداف این پژوهش محسوب می شوند.این پژوهش که از نوع کاربردی – توسعه ای بوده و به روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. نتیجه حاصل از این واکاوی و تجزیه و تحلیل نشان می دهد در هر سه مولفه ژئوپلیتیک، ژئوکالچر و ژئواکونومیک به ترتیب اولویت ذکر شده باعث ایجاد واگرایی شده و در مجموع 15 عامل مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه و در پاسخ به سوالات فرعی مهمترین عوامل ژئوپلیتیکی، مسأله کردها در سوریه و حضور نظامی ترکیه به بهانه مبارزه با آنها در سوریه و مهمترین عوامل ژئوکالچری، پرچمداری نظام اسلامی در منطقه توسط ایران و مهمترین عوامل ژئو اکونومیکی، رقابت دو کشور جهت نفوذ در بازارهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی مشخص گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - امنیت انرژی چین و ژئواکونومیک انرژی ایران
  سید شمس الدین صادقی
  چکیده صاحب نظران حوزه‌ی اقتصاد سیاسی و معرفت روابط بین الملل با استناد به روندهای جاری در اقتصاد سیاسی بین الملل، قرن 21 را قرن ژئواکونومیک نامیده اند؛ چراکه براین باورند یکی از چالش های مهم جهانی در این قرن، چالش بر سر منابع انرژی با تأکید بر نفت و گاز است و مسأله‌یا أکثر

  چکیده صاحب نظران حوزه‌ی اقتصاد سیاسی و معرفت روابط بین الملل با استناد به روندهای جاری در اقتصاد سیاسی بین الملل، قرن 21 را قرن ژئواکونومیک نامیده اند؛ چراکه براین باورند یکی از چالش های مهم جهانی در این قرن، چالش بر سر منابع انرژی با تأکید بر نفت و گاز است و مسأله‌یامنیت انرژی از مسائل مهم پارادایم اقتصاد سیاسی این قرن خواهد بود. هم چنین در این قرن میان امنیت انرژی و میلیتاریسم جهت حفاظت از محموله‌های نفتی و حفظ بازارهای تجاری انرژی، پیوندی ناگسستنی برقرار است و امنیت عرضه‌ی انرژی یکی از اجزای محوری سیاست انرژی تلقی شده و رقابت بر سر تصاحب منابع و بازارهای انرژی از طریق به‌کارگیری ابزارهای سیاسی، اقتصادی و نیروی نظامی به مسأله‌ای اساسی در روابط و مناسبات بین‌المللی تبدیل شده است. در این میان تأمین امنیت انرژی برای کشوری هم چون چین -که بیشترین رشد شتابان مصرف انرژی را تجربه می کند- به یکی از ارکان مهم سیاست انرژی و نیز سیاست خارجی این کشور تبدیل شده است. با توجه به این مهم، این مقاله تلاش می‌کند تا از این منظر به مقوله ی مورد نظر در این پژوهش بپردازد و موقعیت ژئواکونومیک ایران را در همین ارتباط بررسی کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  9 - جامعه شبکه‌ای و تروریسم نوین؛ بررسی منابع ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه در راستای دستیابی به یک مدیریت اجرایی برای امنیت
  داود عابدینی
  چکیده یکی از مهم ترین تحولات امنیتی و ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه ظهور نوع جدیدی از وحشت و ناامنی و کشتار است که گستره وسیعی از جغرافیای منطقه را به صورت فراگیر و یا محدود درگیر خود ساخته است. این پدیده که مقارن با ظهور جامعه شبکه ای است این سؤال را مطرح می کند که جام أکثر

  چکیده یکی از مهم ترین تحولات امنیتی و ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه ظهور نوع جدیدی از وحشت و ناامنی و کشتار است که گستره وسیعی از جغرافیای منطقه را به صورت فراگیر و یا محدود درگیر خود ساخته است. این پدیده که مقارن با ظهور جامعه شبکه ای است این سؤال را مطرح می کند که جامعه شبکه ای چیست و چگونه شرایط ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین را در منطقه خاورمیانه فراهم آورده است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح می شوند از جمله اینکه تروریسم به طور کلی و تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه دارای چه تاریخچه ای است و منابع ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه کدام اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که جامعه شبکه ای با سخت کردن ساماندهی سیاسی فضا برای دولت‌های منطقه و از طرف دیگر به حاشیه راندن کشورهای منطقه خاورمیانه در اقتصاد اطلاعاتی و نیز تهدید هویت‌های قومی و مذهبی و در نتیجه ایجاد هویت‌های مقاوم در برابر روند جهانی شدن نقش کاتالیزور را در ظهور تروریسم نوین بازی کرده است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین جامعه شبکه ای و نقش آن در ایجاد شرایط ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و ژئوکالچری تروریسم نوین در منطقه خاورمیانه پرداخته شود تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  10 - تأثیر ثبات هژمونیک جمهوری اسلامی ایران بر امنیت مرزهای شرقی
  علیرضا نظریان مسعود مطلبی محمد نبی سلیم
  چکیده مؤلفه‌های قدرت شامل جمعیت، قدرت نظامی، موقعیت جغرافیایی، برتری اقتصادی، داشتن فناوری‌های برتر و حتی داشتن اطلاعات می‌باشند که به طور خلاصه می‌توان در 4 دسته ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک، ژئوپولیتیک و ژئوکالچر خلاصه کرد. ایران به ‌عنوان کشوری که دارای بیشتر مؤلفه‌های أکثر

  چکیده مؤلفه‌های قدرت شامل جمعیت، قدرت نظامی، موقعیت جغرافیایی، برتری اقتصادی، داشتن فناوری‌های برتر و حتی داشتن اطلاعات می‌باشند که به طور خلاصه می‌توان در 4 دسته ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک، ژئوپولیتیک و ژئوکالچر خلاصه کرد. ایران به ‌عنوان کشوری که دارای بیشتر مؤلفه‌های یاد شده بعلاوه ایدئولوژی شیعی اسلامی است، خود را به‌عنوان کشوری قدرتمند در منطقه خاورمیانه معرفی کرده که خواهان سهمی از توازن قدرت در جغرافیای سیاسی منطقه است. به دست آوردن این جایگاه ابعاد مختلف حیات کشورمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف اصلی این مقاله تبیین و شناخت تأثیر قدرت هژمونیک جمهوری اسلامی ایران بر امنیت کشور و به‌ویژه در مرزهای شرقی است. سؤال اصلی مقاله این است که مؤلفه‌های هژمونیک جمهوری اسلامی ایران یعنی ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر چه تأثیری بر امنیت مرزهای شرقی داشته است. برای پاسخگویی به این سؤال فرضیه‌ای را که در صدد بررسی آن هستیم این است که جایگاه هژمونیک جمهوری اسلامی ایران تأثیر مستقیم و مثبت بر امنیت مرزهای شرقی دارد. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران با داشتن منابع محسوس مانند موقعیت جغرافیایی، جمعیت، قدرت نظامی، منابع طبیعی، قدرت اقتصادی و عوامل نامحسوس مانند وحدت ملی، قدرت فرهنگی به اضافه رهبری ولایت فقیه و ایدئولوژی اسلامی، شیعی واجد قدرت هژمون (قدرت مسلط برتر) منطقه‌ای است که این موقعیت دارای تأثیرات مثبتی در ابعاد الف- فرهنگی – اجتماعی ب- اقتصادی و سیاسی ج- امنیتی، انتظامی و د- هیدروپلیتیک و مسائل زیست محیطی است. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی تحلیلی است. منبع گردآوری اطلاعات منابع کتابخانه ای و مقالات علمی و پژوهشی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  11 - بررسی ابعاد و پیامدهای ژئوپلیتیکی حضور ناتو در افغانستان
  حجت اله پاشاپور محمد اخباری
  حادثه 11 سپتامبر و طرح تهدیدات چون تروریسم ،بنیادگرایی اسلامی وگسترش تسلیحات دسته جمعی باعث شد سازمان ناتو به عنوان قدیمیترین ،باثبات ترین ومهمترین نهاد امنیتی جهان اولین ماموریت خارج از حوزه سنتی خود را درافغانستان تجربه کند. در واقع با حادثه 11 سپتامبر ایالات متحده به أکثر

  حادثه 11 سپتامبر و طرح تهدیدات چون تروریسم ،بنیادگرایی اسلامی وگسترش تسلیحات دسته جمعی باعث شد سازمان ناتو به عنوان قدیمیترین ،باثبات ترین ومهمترین نهاد امنیتی جهان اولین ماموریت خارج از حوزه سنتی خود را درافغانستان تجربه کند. در واقع با حادثه 11 سپتامبر ایالات متحده به عنوان سرکرده ناتو موضوع امنیت و مبارزه با تروریسم را برای خود و شرکایش حیاتی دانست ولی اهداف واقعی ناتو مبارزه با تروریسم نبود بلکه ناتو به منابع اروآسیا نیاز شدید داشت و باحضور در افغانستان می‌توانست نه تنها منابع عظیم انرژی منطقه را در کنترل داشته باشد بلکه قدرت های منطقه ای نظیر چین، روسیه ، هند و جمهوری اسلامی ایران را تحت کنترل داشته باشد. هدف ما در این تحقیق این است که پیامدهای ژئوپلیتیکی حضور ناتو در افغانستان را بررسی کنیم. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی با ماهیت کاربردی و رویکرد واقع گرایی انجام شده است .در پایان این تحقیق مشخص شد حضور ناتو در افغانستان پیامدهای ژئوپلیتیکی متعددی داشته است ناتو با حضور در افغانستان این کشور را به عنوان مرکز عملیات بر علیه دشمنان خود قرار داده است با شعار مبارزه با تروریسم گسترش خود را به شرق توجیه، و حضور خود را در منطقه نهادینه کرده است همچنین حضور ناتو در افغانستان باعث افزایش تولید مواد مخدر ، تضعیف طالبان و انزوای جمهوری اسلامی ایران شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  12 - مولفه های ژئواکونومیک سیاست خارجی فرانسه در فضای رقابت های ژئوپلیتیک غرب آسیا و پیامدهای آن برای روابط ایران-فرانسه
  علی صباغیان محسن جلالی
  تعامل بازیگران غرب آسیا با قدرت‌های بزرگ، همواره به‌عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر توازن منطقه در مطالعات روابط بین‌الملل مورداشاره قرارگرفته است. فرانسه نیز یکی از وزنه‌هایی است که از دیرباز در یارگیری‌های فرا منطقه‌ای مدنظر قدرت‌های غرب آسیا قرار داشته است. در این میان أکثر

  تعامل بازیگران غرب آسیا با قدرت‌های بزرگ، همواره به‌عنوان یکی از متغیرهای مؤثر بر توازن منطقه در مطالعات روابط بین‌الملل مورداشاره قرارگرفته است. فرانسه نیز یکی از وزنه‌هایی است که از دیرباز در یارگیری‌های فرا منطقه‌ای مدنظر قدرت‌های غرب آسیا قرار داشته است. در این میان طی دو دهه اخیر، اهرم‌های اقتصادی اهمیت ویژه‌ای در یارگیری‌های ژئواستراتژیک فرا منطقه‌ای پیداکرده‌اند و به‌عنوان ابزار سیاست خارجی مورداستفاده قرار می‌گیرند. بنابراین، پرسش اصلی مقاله این است که مؤلفه‌های ژئواکونومیک چگونه به سیاست خارجی فرانسه در فضای رقابت‌های ژئوپلیتیک غرب آسیا شکل داده و چه پیامدهایی برای روابط با ایران داشته است؟ مقاله با این فرض به بررسی موضوع پرداخته که ابزارهای ژئواکونومیک ازجمله ظرفیت‌های تجاری، مالی و بازارهای تسلیحاتی به اهرم مهمی برای تأثیرگذاری بر رفتار سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ فرا منطقه‌ای تبدیل‌شده ازجمله اینکه در جریان جنگ سرد ایران و عربستان در قالب ابزاری برای یارگیری فرا منطقه‌ای مورداستفاده قرارگرفته و زمینه‌ی تقابل سیاست خارجی تهران-پاریس در مسائل متعدد منطقه‌ای را فراهم آورده است. مطالعات موجود نشان می‌دهد، علاوه بر فضای دوقطبی میان ایران و عربستان، دیگر بسترهای مهم ژئوپلیتیک ازجمله سرریز بحران‌های منطقه به اروپا و چرخش راهبردی امریکا به شرق، سه مؤلفه مهمی هستند که نوع مداخلات فرانسه در غرب آسیا را تحت تأثیر قرار داده‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که تجمیع اهرم‌های اقتصادی در اردوگاه رقبای منطقه‌ای ایران، نوعی مزیت رقابتی ژئوپلیتیک ایجاد کرده و گزینه‌های سیاست خارجی فرانسه در منطقه را تحت تأثیر قرار داده و به شکنندگی روابط ایران-فرانسه منتهی شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  13 - پیامدها و آثار ژئواکونومیکی ناشی از توسعه بندر گوادر و بندر چابهار بر یکدیگر
  امیدعلی اسدی علی اکبر امینی منصور تاجری
  از مجموع 3 کریدور حمل‌ونقل جهانی که کارشناسان سازمان ملل برای حمل‌ونقل جهان میان خاور دور با سایر نقاط دنیا پیش‌بینی کرده‌اند، 2 کریدور از ایران می‌گذرد و بندر چابهار یکی از چهارراه‌های اصلی کریدور جنوبی تجارت جهانی محسوب می‌شود. این بندر به علت موقعیت استراتژیک خود و د أکثر

  از مجموع 3 کریدور حمل‌ونقل جهانی که کارشناسان سازمان ملل برای حمل‌ونقل جهان میان خاور دور با سایر نقاط دنیا پیش‌بینی کرده‌اند، 2 کریدور از ایران می‌گذرد و بندر چابهار یکی از چهارراه‌های اصلی کریدور جنوبی تجارت جهانی محسوب می‌شود. این بندر به علت موقعیت استراتژیک خود و دستیابی به آب‌های آزاد بین‌المللی، جایگاه ویژه‌ای در مبادلات بین ایران و سایر نقاط منطقه دارد. اما اصلی‌ترین رقیب یا به واقع همتای بندر چابهار، بندر گوادر پاکستان در منتهی الیه جنوب غربی پاکستان در ساحل خلیج گوادر در دریای عمان می‌باشد. بندر گوادر در متن رقابت‌های هند و پاکستان ارزش استراتژیکی چشمگیری یافته است. چین به عنوان قدرت نو ظهور جهانی با سرمایه‌گذاری در نقاط استراتژیک، نظیر گوادر می خواهد زمینه‌های ارتباط خشکی با اروپا و بهره برداری از کریدور شمال –جنوب را فراهم نماید تا بتواند به برتری خود در عرصه اقتصاد جهانی ادامه دهد. با سرمایه‌گذاری چین در بندر گوادر، به احتمال زیاد بازی جدید حول اقتصاد و تجارت در منطقه شکل خواهد گرفت که پیامدهایی را بر منطقه از جمله بر بندر چابهار ایران بهمراه خواهد داشت. با عنایت به این موضوع این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی به بررسی ویژگی‌های ژئواکونومیکی بنادر چابهار و گوادر می‌پردازد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد باتوجه به ویژگی جغرافیایی و کاربردی مناطق، توسعه سریعتر چابهار به معنای تضعیف گوادر نیست ولی توسعه سریع‌تر گوادر به معنای تضعیف و حتی نابودی چابهار است. تفاصيل المقالة