برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در دشت های مناطق خشک و نیمه خشک کشور باعث افتشدید سطح آب زیرزمینی شده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب راهکاری استکه با آن می توان حجم مخزن آب زیرزمینی را افزایش و روند افت سطح آن را کاهش داد . در اینپژوهش سعی شده است ب أکثر
برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در دشت های مناطق خشک و نیمه خشک کشور باعث افتشدید سطح آب زیرزمینی شده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب راهکاری استکه با آن می توان حجم مخزن آب زیرزمینی را افزایش و روند افت سطح آن را کاهش داد . در اینپژوهش سعی شده است با تلفیق سیستم اطلاعات جغرافیایی و روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی،(Analytical Hierarchy process)مناسب ترین عرصه ها را برای عملیات پخش سیلاب با هدف تغذیه مصنوعی درمنطقه آبید- سربیشه گتوند شناسایی کرد. بدین منظور، ابتدا هفت عامل موثر - شیب، نفوذپذیری، کیفیت سیلاب، ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، تراکم زهکشی و کاربری اراضی- منطقه موردمطالعه، در محیطGISآماده سازی و با روشAHPوزن هر عامل محاسبه گردید. سپس با استفاده ازتوابع تحلیلیGISو وزن های اکتسابی هر لایه در روشAHPنقشه عوامل موثر در مکانیابی با همدیگر تلفیق و نقشه نهایی در چهار کلاس تناسب بالا تا نامناسب تهیه گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که عرصه های با تناسب بالا جهت اجرای طرح های تغذیه مصنوعی به روش پخش سیلاب اغلب در واحد ژئومورفولوژی مخروط افکنه و شیب کمتر از 3 درصد قراردارند. کنترل زمینی نتایج نشان از انطباق بالای مکانیابی با این روش و پروژه های اجرا شده با هدف تغذیه مصنوعی در این منطقه می باشد
تفاصيل المقالة
بهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت های کشور گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب در پهنه مخروط افکنهها و دشت های درشت دانه راهکاری است که در خیلی از مناطق کشور قابل انجام می باشد. در این روش ب أکثر
بهره برداری بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در سالهای اخیر باعث افت شدید سطح آب زیرزمینی در دشت های کشور گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان ها به روش پخش سیلاب در پهنه مخروط افکنهها و دشت های درشت دانه راهکاری است که در خیلی از مناطق کشور قابل انجام می باشد. در این روش با نفوذ سیلاب به درون آبخوان علاوه بر افزایش حجم مخزن و جلوگیری از روند شدید افت سطح آب زیرزمینی باعث کنترل سیل و حفاظت خاک می گردد. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق حوضه آبخیز جارمه به مساحت 314 کیلو متر مربع در شمال شهر اندیمشک می باشد. که با پردازش تصاویر ماهواره ای، بازدیدهای میدانی و انطباق نقشه های کاربری اراضی محدوده آبرفتی به وسعت 4356 هکتار جهت مطالعه مشخص گردید. پس از انتخاب شاخص های تاثیرگذار در مکان یابی این عرصه ها از قبیل شیب، نفوذپذیری، ضخامت آبرفت، قابلیت انتقال، سیل خیزی و هدایت الکتریکی، برای هر کدام از این شاخص ها در محیط GIS نقشه طبقه بندی شده تهیه گردید، و سپس این نقشه ها با روش منطق بولین (Boolean logic) و شاخص هم پوشانی وزنی (weighted overlay index) با هم تلفیق شدند. در نهایت محدوده آبرفتی، به دو طبقه دارای تناسب بالا برای پخش سیلاب با وسعت 2059 هکتار در روش بولین و 2485 هکتار در روش شاخص هم پوشانی وزنی و تناسب متوسط با وسعت 2297 هکتار در روش بولین و 1971 هکتار در روش شاخص هم پوشانی وزنی تفکیک و نقشه نهائی بدست آمد
تفاصيل المقالة
اجرای طرح پخش سیلاب در منطقه گربایگان فسا منجر به بهبود قابل ملاحظه منابع آبی زیرزمینی منطقه شده است. به گونه ای که ظرفیت تأمین آب منطقه از 08/4 میلیون مترمکعب به بیش از 03/14 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. البته در حال حاضر بیش از 9/26 میلیون مترمکعب از منابع آبی این أکثر
اجرای طرح پخش سیلاب در منطقه گربایگان فسا منجر به بهبود قابل ملاحظه منابع آبی زیرزمینی منطقه شده است. به گونه ای که ظرفیت تأمین آب منطقه از 08/4 میلیون مترمکعب به بیش از 03/14 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. البته در حال حاضر بیش از 9/26 میلیون مترمکعب از منابع آبی این منطقه استحصال می شود که فراتر از ظرفیت است. این مطالعه با هدف ارزیابی زیست محیطی این طرح صورت گرفته است. ارزش زیست محیطی حاصل از اجرای طرح برابر با ارزش آب تأمین شده توسط این طرح در نظر گرفته شد. ارزش گذاری آب نیز در دو قسمت مجزا صورت گرفت. به این ترتیب که ارزش اضافه برداشت مازاد بر ظرفیت طرح به طور مجزا و ارزش افزایش آب در دست رس ناشی از اجرای طرح تا سطح ظرفیت طرح به طور مجزا مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزش اضافه برداشت با استفاده از دو روش تخمین تابع تقاضای تجویزی و محاسبه بازده ناخالص حاصل از اضافه برداشت مبتنی بر روش باقی مانده برآورد گردید. بر اساس روش اول قیمت هر مترمکعب اضافه برداشت شده بالغ بر 460 ریال به دست آمد و بر اساس روش تابع تقاضای تجویزی این ارزش 6/399 ریال به ازای هر متر مکعب آب به دست آمد. در حالی که قیمت آب در محدوده ظرفیت طرح بیش از 2770 ریال به ازای هر متر مکعب ارزیابی شد. بر اساس ارقام به دست آمده از روش باقی مانده منافع کل حاصل از آب اضافه برداشت شده 93/5 میلیارد ریال و ارزش آب حاصل از اجرای طرح در سطح ظرفیت طرح 57/27 میلیارد ریال برآورد گردید. همچنین مشخص گردید که ارزش آب تحت تأثیر سطح استفاده از آن قرار دارد.
تفاصيل المقالة
زمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیل أکثر
زمینه وهدف: استفاده از سیلاب در مناطق خشک ونیمه خشک از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. از جهتی موضوع تغذیه مصنوعی آبهای زیر زمینی در این مناطق ضروری می نماید. بنابراین پخش سیلاب یکی از روش های مهار و بهره برداری از سیلاب می باشد. شناسایی مکان های مناسب برای عملیات پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به درون سفره های آب زیر زمینی یکی از مهم ترین نیازهای مناطق در معرض خطر سیلاب می باشد. هدف از این مطالعه تعیین یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرا فیایی برای انتخاب مکان های مناسب جهت پخش سیلاب در منطقه ماشکید استان سیستان وبلوچستان می باشد. روش بررسی: عواملی که در مکان یابی پخش سیلاب موثرند بسیار متعدد وپیچیده می باشند. این فاکتورها شامل عوامل زمینی (زمین شناسی، ژئومرفولوژی وخاک)، هیدرولوژی (رواناب، رسوبدهی، نفوذ و وضعیت آبخوان) و جنبه های اجتماعی اقتصادی (نیازهای آبی، کشاورزی، خسارات سیل و...) میباشند. چهار معیار اصلی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل خصوصیات سیلاب، وضعیت نفوذ پذیری، کاربرد آب در منطقه و خسارات سیلاب می باشند. به منظور تعیین اهمیت عوامل موثر در امر مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی[1] و سیستم اطلاعات مکانی جهت انجام تحلیل های مربوطه استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: شاخص حجم سیلاب از معیاراصلی خصوصیات سیلاب و شاخص اصلی نفوذ و یا هدایت هیدرولیکی از معیار اصلی نفوذ پذیری به عنوان مهم ترین عوامل در مکان یابی پخش سیلاب در حوزه مطالعاتی ماشکید سیستان و بلوچستان شناخته شدند. در نهایت نتایج در غالب نقشه های وزن دهی شده در چندین سناریو برای تعیین بهترین مکان بررسی شدند و میانگین و مجموع مطلوبیت زیر حوزه ها بررسی و تعیین گردید. 4-AHP
تفاصيل المقالة
چکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه میدهند، اهمیت ویژهای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب میآم أکثر
چکیده زمینه و هدف: مراتع در اقتصاد کشور، چه از لحاظ تأمین علوفه مورد استفاده دام و چه از دیدگاه حفاظت آب، خاک و خدمات دیگری که به جامعه میدهند، اهمیت ویژهای دارند که مدیریت اصولی این اراضی را ضروری می سازد. مراتع استان گلستان زمانی از بهترین مراتع ایران به حساب میآمدند. اما بهدلیل رشد روز افزون جمعیت و وابستگی شدید اقتصادی آنها به منابع طبیعی از جمله مراتع باعث سیر قهقرایی پوشش گیاهی و نهایتا مراتع گردیده است. پخش سیلاب یکی از عملیات اصلاحی مرتع است که با اهداف معین شده در مناطق مرتعی میتواند اجرا گردد. بر این اساس تعیین مکان مناسب برای پخش سیلاب و نفوذ دادن آن به داخل سفرههای آب زیرزمینی، یکی از مهمترین مراحل انجام این گونه پروژهها میباشد. روش بررسی: مدل AHP [1]روشی مناسب جهت مکانیابی عرصههای پخش سیلاب در حوزههای آبخیز کشور معرفی گردیدهاست. هدف از این مطالعه مکانیابی و اولویتبندی مناطق مناسب پخش سیلاب با استفاده از GIS وAHP در حوزه آبخیز گرگانرود میباشد. همچنین در این تحقیق از روش نمرهدهی دو ارزشی [2] نیز به منظور مقایسه با روش تحلیل سلسه مراتبی استفاده گردید. یافتهها: ابتدا با استفاده از روش AHP مناطق نامناسب تعیین شد، سپس در گزینههای باقی مانده، بر اساس نظراتی که از نتایج مدل بهدست آمده و با اولویت بندی، نقاط مناسب شناسایی گردید که با ضریب تناقص گویی برابر 08/0، میتوان بیان کرد وزن دهی معیارهای مکانیابی مناطق مستعد پخش سیلاب صحیح میباشد. از سویی نتایج این تحقیق با روش تحلیل سلسله مراتبی نشان داد، مناطق پیشنهادی برای اجرای پروژه بخش سیلاب بهطور عمده در شمال و شمال شرقی حوزه میباشند. اما در بررسی عوامل و محدودیتهای طبیعی بر اساس روش بولین هیچ مکان مناسبی برای انجام پروژه بخش سیلاب در حوزه آبخیز گرگانرود پیدا نشد. بحث و نتیجهگیری: به طور کلی میتوان بیان کرد که فعالیت پالایشگاه در منطقه باعث افزایش غلظت کادمیوم در خاک سطحی منطقه شده است. این افزایش به نحوی بوده که باعث شده غلظت آن از حد مجاز نیز بیشتر شود. 4- Analytic Hierarchy Process 5- Boolean
تفاصيل المقالة
بخش عمده کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است که از جمله ویژگیهایآن بی نظمیهای بارش و توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن، سیل، خشکسالی، فرسایش خاکو بیابان زایی است. بنابراین با این وضعیت کمبود آب علاوه بر تأثیر بر اراضی کشاورزی تأثیرزیادی بر منابع طبیعی دارد. امر أکثر
بخش عمده کشور ایران در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است که از جمله ویژگیهایآن بی نظمیهای بارش و توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن، سیل، خشکسالی، فرسایش خاکو بیابان زایی است. بنابراین با این وضعیت کمبود آب علاوه بر تأثیر بر اراضی کشاورزی تأثیرزیادی بر منابع طبیعی دارد. امروزه در اکثر نقاط جهان جهت تأمین آب، بهبود حاصلخیزیخاک، جلوگیری از فرسایش و سیل علاوه بر آبخیزداری اقدام به تغذیه مصنوعی، پخشسیلاب و آبخوانداری میشود که تأثیرهای مثبت آن همواره مورد تأیید قرار گرفته است. در اینپژوهش آثار اجرای پخش سیلاب بر برخی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک مانند میزانمواد آلی، ازت، پتاسیم، فسفر، درصد رس، سیلت، شن، اسیدیته و هدایت الکتریکی انجامگرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که مقادیر ازت، فسفر، پتاسیم، ماده آلی و رس در منطقهپخش سیلاب افزایش معنی داری داشته است و مقادیر اسیدیته، شوری، سیلت و شن تغییرینداشته است. پخش سیلاب سبب حاصلخیزی خاک شده است. بنابرین ادامه اجرای اینگونهطرحها مورد تأکید قرار میگیرد.
تفاصيل المقالة
عوامل انسانی و طبیعی متعددی در تغییر الگوی زهکشی حوضه های آبخیز دخالت دارند. این تغییرات اثرات مثبت و منفی مختلفی بر دینامیک محیط می گذارند. در این پژوهش سعی گردیده است مهمترین عوامل مؤثر در تغییر الگوی جریان در دشت موسیان مشخص و اثرات آن در تغییر دینامیک منطقه بررسی شو أکثر
عوامل انسانی و طبیعی متعددی در تغییر الگوی زهکشی حوضه های آبخیز دخالت دارند. این تغییرات اثرات مثبت و منفی مختلفی بر دینامیک محیط می گذارند. در این پژوهش سعی گردیده است مهمترین عوامل مؤثر در تغییر الگوی جریان در دشت موسیان مشخص و اثرات آن در تغییر دینامیک منطقه بررسی شود. برای این منظور ابتدا بر اساس پردازش تصاویر ماهوارهای لندست 7 و 8 سنجنده های +ETM وOLI (سال های 1376 و 1392 ) و نقشه های توپوگرافی 1:50000 در محیط GIS تغییرات الگوی جریان و کاربری اراضی منطقه مشخص و محاسبه گردید. سپس از طریق عملیات میدانی، اثرات این تغییرات اندازه گیری شد. نتایج نشان داد پروژه پخش سیلاب مهمترین عامل انسانی و جنس سازندهای زمین شناسی مهمترین عامل طبیعی تاثیر گذار در تغییر الگوی جریان بوده اند. این تغییر الگوی جریان در دینامیک و کاربری اراضی منطقه تاثیرات مثبتی گذاشته است که از جمله می توان به کنترل و کاهش سیلاب، تغذیه متوسط سالانه 1/9 میلیون متر مکعب، روند کاهشی میانگین نفوذپذیری، افزایش سطح زیر کشت در حدود2410 هکتار و افزایش تولید علوفه 109 کیلوگرم بر هکتار اشاره کرد.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications