مهندسی رودخانه

حرية الوصول المقاله

1 - کارایی مسیریاب AlpineQuest به عنوان جایگزین GPS در بازدیدهای میدانی مهندسی رودخانه (مطالعه موردی سیلاب مرداد ماه 1401 شهر رفسنجان)
فرزانه قادری نسب گروهی مریم احمدی

با پیشرفت تکنولوژی، توسعه ابزارها و به‏کارگیری روش‏های نوین، بازدیدهای میدانی مهندسان، کارشناسان و محققان آسان‏تر شده است. استفاده از ابزارها و برنامه‏هایی که با هدف اصلی مسیریابی، جهت‏یابی و کاهش ترافیک ارائه شده، در زمینه بازدیدهای میدانی خصوصاً بازدید از رودخانه‌ها ب أکثر

با پیشرفت تکنولوژی، توسعه ابزارها و به‏کارگیری روش‏های نوین، بازدیدهای میدانی مهندسان، کارشناسان و محققان آسان‏تر شده است. استفاده از ابزارها و برنامه‏هایی که با هدف اصلی مسیریابی، جهت‏یابی و کاهش ترافیک ارائه شده، در زمینه بازدیدهای میدانی خصوصاً بازدید از رودخانه‌ها بسیار کارآمد وموثر واقع شده است. AlpineQuest یکی از این برنامه‏های کارآمد در این زمینه است. کاربر با استفاده از این برنامه می‏تواند به طیف زیادی از نقشه‏های توپوگرافی دسترسی پیدا کرده، به آسانی آن¬ها را دانلود کند و در زمانی که به اینترنت دسترسی ندارد به راحتی به فراخوانی نقشه بپردازد. در بازدید میدانی که جهت بررسی دلایل ورود سیلاب مرداد ماه 1401 به شهر رفسنجان صورت پذیرفت، از این نرم¬افزار استفاده شد. بدین صورت که محل نقاط حادثه‏خیز و سازه‌های تقاطعی بحرانی به صورت نقطه‏ای و مسیرهای ورودی سیلاب به داخل شهر به صورت نقشه خطی در نرم¬افزار ثبت شدند. همچنین برای محدوده‌های درگیر سیل پلیگون ترسیم شد. برای هر کدام از عارضه‌های ثبت شده اطلاعات توصیفی مورد نظر نیز وارد شد. در تحلیل‌های اولیه در محل بازدید از نقشه‌های گوگل‏ارث، گوگل هیبرید و همچنین نقشه‌های شیب موجود در AlpineQuest استفاده شد. پس از پایان بازدید میدانی، نهایتاً تمامی اطلاعات جهت بررسی نهایی با فرمت مناسب از AlpineQuest به نرم افزار GIS منتقل شد. نتایج کلی نشان داد وقوع بارش با دوره بازگشت بالا، توسعه شهر در پایین‌دست مخروطه افکنه، سازه‌های تقاطعی بحرانی، نقاط حادثه‌خیز و طرح سیل‌بند غیر اصولی در بالادست فرودگاه رفسنجان از دلایل وقوع سیلاب در شهر رفسنجان هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - تاثیر مفهوم تغییرات درون سلولی، ابعاد شبکه محاسباتی و مقیاس نقشه توپوگرافی بر عملکرد مدل دوبعدی HEC-RAS در شبیه‌سازی پهنه‌های سیل گیر رودخانه‌ها (مطالعه موردی: رودخانه سرباز)
امیر صمدی اصغر عزیزیان

مدل دوبعدی HEC-RAS از مفهوم جدیدی به نام تغییرات درون سلولی برای لحاظ نمودن تغییرات ارتفاعی داخل یک سلول محاسباتی استفاده می‌نماید و از اینرو از وابستگی بسیار کمی به ابعاد سلول محاسباتی برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر کاربرد این مفهوم بر پهنه سیلاب رودخا أکثر

مدل دوبعدی HEC-RAS از مفهوم جدیدی به نام تغییرات درون سلولی برای لحاظ نمودن تغییرات ارتفاعی داخل یک سلول محاسباتی استفاده می‌نماید و از اینرو از وابستگی بسیار کمی به ابعاد سلول محاسباتی برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر کاربرد این مفهوم بر پهنه سیلاب رودخانه سرباز به انجام رسیده است. همچنین بررسی تاثیر مقیاس نقشه بر عملکرد مدل یک بعدی و دوبعدی HEC-RAS از دیگر اهداف این پژوهش می‌باشد. نتایج نشان داد که با افزایش ابعاد سلول محاسباتی، میزان خطای مدل درشبیه-سازی پهنه‌های سیلگیر نسبت به ابعاد سلولی کوچک نسبتاً پائین می‌باشد. به عنوان مثال، در صورت استفاده از یک شبکه محاسباتی با ابعاد 500 متر به جای یک شبکه با ابعاد 20 متر، میزان خطای مدل در برآورد پهنه سیلاب به کمتر از 15 درصد محدود می‌گردد. مدت زمان اجرای مدل دوبعدی نیز در ابعاد سلولی 500 متر تقریباً 45 برابر کمتر از مدت زمان اجرای مدل در صورت استفاده از ابعاد سلولی 20 متر است. یافته‌های مذکور به‌خوبی گویای این مطلب است که استفاده ازمفهوم تغییرات درون سلولی در مدلسازی تا چه حد می‌تواند در زمان اجرای مدل‌های عددی به ویژه در رودخانه‌های بزرگ و با پیچیدگی زیاد موثر باشد. همچنین محاسبات صورت گرفته حاکی از آن است که اختلاف بین دو مدل یک بعدی و دوبعدی در شبیهسازی پارامترهای هیدرولیکی در مقیاس‌های کوچک نسبتاً ناچیز می‌باشد و با افزایش مقیاس نقشه اختلاف دو مدل مذکور نیز افزایش می‌یابد که علت اصلی لحاظ نمودن تمامی تغییرات توپوگرافی بستر و سیلابدشت رودخانه در مقیاس‌های بالا می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - بررسی آزمایشگاهی تأثیر فاصله نصب آبشکن های نفوذپذیر با المان‌های شش‌پایه بر تغییرات الگوی رسوبی بستر
ابراهیم نجاران امیرعباس کمان بدست محمود شفاعی بجستان علیرضا مسجدی هوشنگ حسونی زاده

آبشکن‌های نفوذپذیر سازه‌هایی هستند که با انحراف جریان فرساینده از قوس بیرونی رودخانه بطرف مرکز آن، فرسایش ساحل بیرونی رودخانه را مهار می‌کنند. در این مطالعه به بررسی الگوی فرسایش و رسوبگذاری در اطراف سازه آبشکن در شرایط نصب فاصله متفاوت آبشکن‌ها از یکدیگر پرداخته شده اس أکثر

آبشکن‌های نفوذپذیر سازه‌هایی هستند که با انحراف جریان فرساینده از قوس بیرونی رودخانه بطرف مرکز آن، فرسایش ساحل بیرونی رودخانه را مهار می‌کنند. در این مطالعه به بررسی الگوی فرسایش و رسوبگذاری در اطراف سازه آبشکن در شرایط نصب فاصله متفاوت آبشکن‌ها از یکدیگر پرداخته شده است. المان‌های بتنی شش‌پایه از جمله مصالحی هستند که با قرار گرفتن روی‌هم یک سازه نفوذپذیر را تشکیل داده و بدون خشکاندن بستر رودخانه قابل اجرا می‌باشند. در این راستا چگونگی عملکرد این سازه‌ها نیازمند بررسی می‌باشد. با این مفهوم در تحقیق حاضر عملکرد این سازه در کانال آزمایشگاهی با عرض 60 سانتیمتر و قوس 180 درجه ملایم و تحت شرایط هیدرولیکی مختلف (Fr= 0.227, 0.244, 0.261, 0.278) انجام شد. داده‌های موردنیاز آزمایش در فواصل مختلف بین بلوک‌ها شامل 60، 72، 84 و 96 سانتیمتر با طول مؤثر 12 سانتیمتر معادل 20 درصد عرض فلوم اندازه‌گیری شد. آزمایش شاهد در شرایط مشابه سایر سناریوها بدون نصب صفحات انجام گردید. مقایسه نتایج آزمایش‌های شاهد و اصلی نشان داد که نصب صفحات مستطیلی نفوذپذیر با فاصله پنج برابر طول مؤثر بهترین راندمان را در کاهش حداکثر عمق آبشستگی در دیواره خارجی داشته بطوریکه نسبت به آزمایش‌های شاهد به میزان 1/70 و 9/57 درصد به ترتیب در اعداد فرود 227/0 و 261/0 کاهش داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - تغییرات دانه‎بندی رسوبات معلق رودخانه در اثر برداشت شن و ماسه (مطالعه موردی: رودخانه واز)
سیّدحمیدرضا صادقی سودابه قره‌محمودلی

تعیین صحیح و پیش‌بینی رسوبات حمل شده به‌وسیله جریان رودخانه‌ای در پروژه‌های مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی و کاهش سیل و پایداری محیط‌زیست بسیار مهم می‌باشد. تجزیه و تحلیل‌های اندازه ذرات می‌‌تواند اطلاعات مهمی‌ در مورد منشاء رسوبات، تاریخچه حمل و نقل و شرایط رسوب‌گذاری آن أکثر

تعیین صحیح و پیش‌بینی رسوبات حمل شده به‌وسیله جریان رودخانه‌ای در پروژه‌های مدیریت منابع آب، برنامه‌ریزی و کاهش سیل و پایداری محیط‌زیست بسیار مهم می‌باشد. تجزیه و تحلیل‌های اندازه ذرات می‌‌تواند اطلاعات مهمی‌ در مورد منشاء رسوبات، تاریخچه حمل و نقل و شرایط رسوب‌گذاری آن‌ها ارائه دهد. حال آن‌که این مهم تاکنون در ایران کم‌تر مورد توجه قرار گرفته است. تحقیق حاضر در رودخانه واز در استان مازندران با هدف بررسی برداشت شن و ماسه بر تغییرات دانه&lrm;بندی رسوبات معلق در بالادست و پایین‌دست محل برداشت شن و ماسه انجام گرفت. برای این منظور، نمونه‌برداری از بالادست و پایین‌دست محل برداشت طی یک دورۀ یک‌ساله به‌صورت ماهانه از بهمن 1390 تا دی ماه 1391 انجام پذیرفت. به‌منظور دانه‌بندی رسوبات معلق از دستگاه Master Sizer و برای استخراج مؤلفه‌های میانگین، جورشدگی، چولگی و کشیدگی از نرم‌افزار GRADISTAT استفاده شد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که دامنۀ تغییرات 10D از 34/0 تا 12/1 میکرون، 50D از 24/3 تا 41/13 میکرون و همچنین 90D از 12/14 تا 74/90 میکرون و میانگین اندازه ذرات نیز در دامنۀ بین 19/3 تا 45/11 میکرون متغیر بوده است. همچنین دامنه تغییرات جورشدگی، چولگی و کشیدگی به‌ترتیب از 11/3 تا 38/6، 13/0- تا 32/0- و 88/0 تا 29/1 میکرون اندازه‌گیری شد. عدم استمرار فعالیت و فاصله محل‌های نمونه‌برداری از معادن مورد مطالعه را می‌توان به‌عنوان دلایل عمده عدم وجود اثر معنی‌دار معادن برداشت شن و ماسه بر ویژگی‌های دانه‌بندی رسوبات معلق در رودخانه‌ واز معرفی نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - Efficiency of HEC-RAS and GIS model in flood zoning of Dez river (Study area: the range of the regulatory dam to the villages of Zavieh Dezful)
حامد پورصمصام الهام اکبری کاظم حمادی

The purpose of this article is to use the geographic information system to identify the flood-prone and dangerous areas of the Dez River located in Dezful city from the border of the regulatory dam to the villages of Zavieh and the main goal is to identify the settlemen أکثر

The purpose of this article is to use the geographic information system to identify the flood-prone and dangerous areas of the Dez River located in Dezful city from the border of the regulatory dam to the villages of Zavieh and the main goal is to identify the settlements and exposed areas. There is a risk of flooding in this way, the boundaries of the Dez River bed and flood zoning in the 25-year return period were determined using HEC-RAS, ARCGIS and HEC-GeoRAS software. The results showed that for a return period of 25 years, 1430 square kilometers of land will be covered by flood, which is outside the river boundary, and including the area of the river boundary, 4318 square kilometers are exposed to flood. Because in some places, residential, agricultural, recreational and parks are located in the boundaries of the river. Due to the existence of residential areas and resort uses on the banks of the river, it is necessary to carry out flood control operations and flood warning systems in the parts where more vulnerability is expected. And in order to remove the illegal occupations that have taken place in the bed and privacy of Dez River, the necessary action should be taken. Considering that the studied area is located in a dense urban area, by controlling and curbing the flood in the upstream watersheds by conducting watershed operations, engineering urban constructions and its non-development within the boundaries of waterways and identifying areas high risk and provide structural and non-structural solutions as much as possible to reduce the risk of flooding in this area تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - برآورد ضریب مانینگ رسوبات رودخانه های استان گلستان در طبقه بندی متحد خاک
حامد رضایی سیده اعظم تقوی سمیه قندهاری

ضریب مانینگ یکی از پارامترهای مهم در مطالعات مهندسی رودخانه و مباحث انتقال رسوب می باشد. تعیین این ضریب برای محاسبه دقیق عوامل موثر بر جریان هیدرولیکی کانال انتقال آب مثل عمق و سرعت جریان، ضروری است. ضریب مانینگ بین ۰۱/۰ تا ۰۷/۰ در رسوبات طبیعی متغیر است، لذا انتخاب عدد أکثر

ضریب مانینگ یکی از پارامترهای مهم در مطالعات مهندسی رودخانه و مباحث انتقال رسوب می باشد. تعیین این ضریب برای محاسبه دقیق عوامل موثر بر جریان هیدرولیکی کانال انتقال آب مثل عمق و سرعت جریان، ضروری است. ضریب مانینگ بین ۰۱/۰ تا ۰۷/۰ در رسوبات طبیعی متغیر است، لذا انتخاب عدد درست و دقیق مهم می باشد. این ضریب با قطر رسوب بستر کانال رابطه دارد. سیستم طبقه بندی متحد خاک یکی از رایج ترین طبقه بندی ها در مهندسی ژئوتکنیک است که تابع منحنی توزیع دانه بندی خاک بوده و می تواند قطر رسوب را در هر درصد عبوری اندازه گیری نماید. با استفاده از این سیستم به راحتی و با دقت قابل قبولی می توان ضریب مانینگ هر نوع خاک دانه ای را برآورد نمود. در این تحقیق ضریب مانینگ ۱۸ نوع خاک دانه ای در سیستم طبقه بندی متحد محاسبه و برآورد گردید. اعتبارسنجی و صحت نتایج به دست آمده، بر پایه تحلیل پارامترهای آماری ۱۰۶ منحنی دانه بندی رسوبات ۱۳ رودخانه استان گلستان می باشد. این رودخانه ها از کوه های جنوبی استان به سمت شمال درحرکت بوده و از مواد مختلف زمین عبور می کنند. نمونه برداری انجام شده در پائیز سال ۹۱، مربوط به دپوی مصالح در معادن شن و ماسه کارخانه های منطقه می باشد که عموما محل خروجی حوزه های آبریز مناطق کوهستانی است. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات مهندسی رودخانه

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية