ادبیات تطبیقی یکی از دانش های نوپا، مفید و کارآمدی است که ادبیات کلیه ملل جهانرا در مجموعه ای به هم پیوسته و مقوله ای واحد(علیرغم اختلافات شکلی و زبانی )معرفی می کند. مسلماً بسیاری از شاعران ایران زمین با سایر شاعران جهان (از جملهشاعران عرب) در شعر و زبان همانندی دارند. أکثر
ادبیات تطبیقی یکی از دانش های نوپا، مفید و کارآمدی است که ادبیات کلیه ملل جهانرا در مجموعه ای به هم پیوسته و مقوله ای واحد(علیرغم اختلافات شکلی و زبانی )معرفی می کند. مسلماً بسیاری از شاعران ایران زمین با سایر شاعران جهان (از جملهشاعران عرب) در شعر و زبان همانندی دارند. در آثار هر شاعری مضامین مختلفیمانند مضامین ادبی، سیاسی و اجتماعی به چشم می خورد، اما میان اشعار ملکالشعرایبهار و محمود سامی البارودی دو شاعر معاصر ایرانی و عرب، همانندی های بسیاریوجود دارد. با توجه به همانندی های شعر این دو شاعر در این مقاله، سعی بر آن استتا مضامین مشترک شعری آنان مورد بررسی قرار گیرد
تفاصيل المقالة
جامعه‌نگری و جامعه‌نگاری، موضوعی است که قدمت آن به شکل‌گیری نخستین جامعه‌های بشری می‌رسد. جامعه، بستری برای شکل‌گیری هویّت فردی و تعامل با دیگران است. از این رو در بررسی جامعه، هم نگاه به خویشتن مورد توجّه قرار می‌گیرد و هم ارزیابی دیگران. منتقد اجتماعی، شخصیّتی است که أکثر
جامعه‌نگری و جامعه‌نگاری، موضوعی است که قدمت آن به شکل‌گیری نخستین جامعه‌های بشری می‌رسد. جامعه، بستری برای شکل‌گیری هویّت فردی و تعامل با دیگران است. از این رو در بررسی جامعه، هم نگاه به خویشتن مورد توجّه قرار می‌گیرد و هم ارزیابی دیگران. منتقد اجتماعی، شخصیّتی است که در جامعه‌نگری خود در ارزیابی دیگران به تفسیر وضعیّت موجود روی می‌آورد. از سوی دیگر با ارائه‌ی راهکارهای اصلاحی که برخاسته از نظام فکری و اعتقادی‌اش است هویّت خود را بازنمایی می‌کند. در پژوهش حاضر، نقش منتقد اجتماعی در شعر سنایی بررسی شده است. سنایی در نقش منتقد اجتماعی به سه سطح از جامعه توجّه می‌کند: بستر جامعه، طبقات اجتماعی، نظام حکومتی.ازاین رو شخصیّت سوژگانی او در سه قالب قرار می‌گیرد: سوژه‌ی مفسّر، سوژه‌ی متخیّل و سوژه‌ی مصلح. در این پژوهش که بخشی از یک پژوهش گسترده‌تر است با بررسی شعر اجتماعی سنایی به دو پرسش اساسی پاسخ داده شده است. نخست این که منتقد اجتماعی کیست و دیگر این که نقد اجتماعی چگونه شکل می‌گیرد. در نهایت، بررسی‌های این پژوهش نشان می‌دهد که منتقد اجتماعی با تفسیر وضع موجود و تخیّل وضعیّت آرمانی به ارائه‌ی راهکارهای اصلاحی می‌پردازد و نقد اجتماعی در چنین عرصه‌ای شکل می‌گیرد.
تفاصيل المقالة
می‌توان گفت تمام انقلاب‌های سیاسی دنیا متشکل از امواج گوناگونی ازجمله موج اقتصادی، موج فرهنگی، موج اجتماعی (باهدف عدالت اجتماعی) و دیگر امواج و جریان‌ها می‌باشد. در این میان ادبیات موج عظیم و قدرتمندی است که علاوه بر تأثیرپذیری، توانایی تأثیرگذاری بر جریانات انقلابی و ت أکثر
می‌توان گفت تمام انقلاب‌های سیاسی دنیا متشکل از امواج گوناگونی ازجمله موج اقتصادی، موج فرهنگی، موج اجتماعی (باهدف عدالت اجتماعی) و دیگر امواج و جریان‌ها می‌باشد. در این میان ادبیات موج عظیم و قدرتمندی است که علاوه بر تأثیرپذیری، توانایی تأثیرگذاری بر جریانات انقلابی و تهییج آن را نیز دارد؛ اما همیشه تکثر امواج موجب دخالت توده‌های مردمی شده و آثار ادبی و هنریِ شعله‌های هراس‌انگیز این انقلاب‌ها می‌تواند نمایندۀ این توده‌ها باشد. در این مقاله سعی شده تـا تـأثیرگذاری شاندور پتوفی، شاعر انقلابی مجارستـان بر اشعـار انقلابی- اجتماعی امیر هوشنگ ابتهاج سایه را نشان دهیم و علاوه بر این، به تشابهات زندگی و وضعیت جامعۀ این دو شاعر اشاره‌کنیم. جوامعی که سنگینی ناعدالتی و فقر را متحمل می‌شوند و درنهایت صدای امواج دریای خشم توده‌های خود را با دهان هنرمندان و مخصوصاً شاعرانشان به گوش آنان که در ساحل شاد و خندان نشسته‌اند، می‌رسانند.
تفاصيل المقالة
عصر مشروطه از دوره های متفاوت در تاریخ ایران است که در آن تمام جنبه های زندگی دستخوش تغییر گردید و به تبع آن شعر نیز دگرگون شد و نگاه شاعران این دوره با نگاه شاعران دوره های پیشین تفاوت کلی پیدا کرد. در این عصر همه چیز در خدمت اجتماع قرار گرفت حتی شعر. بزرگترین شاعران ا أکثر
عصر مشروطه از دوره های متفاوت در تاریخ ایران است که در آن تمام جنبه های زندگی دستخوش تغییر گردید و به تبع آن شعر نیز دگرگون شد و نگاه شاعران این دوره با نگاه شاعران دوره های پیشین تفاوت کلی پیدا کرد. در این عصر همه چیز در خدمت اجتماع قرار گرفت حتی شعر. بزرگترین شاعران این دوره کسانی هستند که در متن اجتماع و حوادث اجتماعی قرار دارند و نسبت به آنها عکس العمل نشان می دهند؛ از این رو شعر این دوره شعری است صریح و شفاف با حاکمیّت اندیشه، امّا رگه هایی از احساس نیز در آنها می توان یافت که هرچند نمی توان شعر غنایی به معنای واقعی کلمه به حساب آورد، امّا نمی توان بار عاطفی و گاه زبان نسبتاً غنایی آنها را نیز نادیده گرفت. گاه شاعران تلاش می کنند در اثنای انتقال اندیشه، بار عاطفی شعرشان را نیز تقویت کنند؛ بنابراین موضوعات اجتماعی با زبانی تقریبا غنایی مطرح می شود که در چنین حالتی نوعی گره خوردگی غنایی ـ اجتماعی در اشعارشان به وجود می آید؛ هرچند که این گره خوردگی کمرنگ باشد. این نوع تلفیق شعر غنایی و اجتماعی در شعر عارف، فرّخی، عشقی، بهار و دیگرشاعرانِ این عصر وجود دارد البتّه با شدّت و ضعف نابرابر. شعر محمّد تقی بهار به عنوان یکی از بزرگان ادبیّات فارسی از این نظر قابل بحث و بررسی است؛ چراکه در این دوره ، هیچ شاعری به اندازۀ وی با شعر کلاسیک فارسی آشنا نیست و از سیاسی ترین شاعران این دوره است.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications
