-
حرية الوصول المقاله
1 - ارائه الگوی عوامل پایداری مبتنی بر حوزه های اقتصادی ،اجتماعی مجموعه های ورزشی شهر تهران
امیر ایزدخواه سید مصطفی طیبی ثانی بهرام قدیمی مهرداد نوابخشبه منظور برآوردن تقاضاهای افراد به ورزش و تطبیق با قوانین پایداری، مجموعه های ورزشی بايد برای ارتقای عملکرد پايداری سازمانشان بکوشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر عوامل پایداری مبتنی بر حوزه های اقتصادی ،اجتماعی مجموعه های ورزشی است. این تحقیق توصیفی –پیمایشی و حال أکثربه منظور برآوردن تقاضاهای افراد به ورزش و تطبیق با قوانین پایداری، مجموعه های ورزشی بايد برای ارتقای عملکرد پايداری سازمانشان بکوشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر عوامل پایداری مبتنی بر حوزه های اقتصادی ،اجتماعی مجموعه های ورزشی است. این تحقیق توصیفی –پیمایشی و حال نگر است. جامعه آماری مجموعه های ورزشی شمال شرق شهر تهران با 48 مجموعه ورزشی که از هر مجموعه 5 نفر و در مجموع 240 پرسشنامه تکمیل گردید . از پرسشنامه استاندارد مدیریت زنجیره تامین پایدار لین 2014 استفاده شد . برای بررسی روابط بین متغیرها از روش مدل سازی معادلات ساختاری (AMOS) بهره گیری شد.نتایج نشان داد که بعد اقتصادی از ابعاد زنجیره تامین بیشترین تاثیر را بر متغیر عملکرد عملیاتی مجموعه های ورزشی شهر تهران دارد . ضریب تاثیر اقتصادی بر زیست محیطی89/0 و ضریب تاثیر اقتصادی بر بعد اجتماعی77/0 است .در واقع حوزه اقتصادی مهم ترین حوزه در پایداری مجموعه های ورزشی است.بنابراین پايداری منجر به بهبود عملکرد اقتصادی و تا حدودی عملکرد زیست محیطی میشود، میتوان پیشنهاد کرد مدیران برای بحث پایداری سازمانهای خود به بعد اقتصادی بیشتر بپردازند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - ارزیابی اثرات زیست محیطی بند های لاستیکی پی در پی در بستر رودخانه كارزين - استان فارس
محمد حسینیمقدمه: بحران آب در کشور و همچنین استفاده بهینه از منابع آب، توزیع و انتقال آب به وسیله بندهای کوچک در کشور مورد توجه قرار گرفته است که این امر به دلیل اثرات منفی کمتر باعث شده است که کنترل رژیم جریان در هنگام وقوع سیل و تأمین آب شرب و کشاورزی بهتر اثر کند. هدف از تحقیق أکثرمقدمه: بحران آب در کشور و همچنین استفاده بهینه از منابع آب، توزیع و انتقال آب به وسیله بندهای کوچک در کشور مورد توجه قرار گرفته است که این امر به دلیل اثرات منفی کمتر باعث شده است که کنترل رژیم جریان در هنگام وقوع سیل و تأمین آب شرب و کشاورزی بهتر اثر کند. هدف از تحقیق ارزیابی زیست محیطی بندهای متوالی در بستر رودخانه و همچنین تأثیرات آن بر فاکتورهای زیست محیطی بر منطقه میباشد. مواد و روشها: در این پژوهش سعی شده است که ارزیابی زیست محیطی بندهای پی در پی کوچک در مسیر رودخانه منطقه کارزین استان فارس بررسی گردد و با استفاده از ماتریس لئوپولد نقاط مثبت و منفی احداثت بندهای متوالی تعیین گردد. سه حالت فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مورد مطالعه قرار گرفت و در دو فاز ساختمانی و بهرهبرداری با گزینه 1 (عدم انجام پروژه) و گزینه 2 ( انجام پروژه) ارزیابی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج و بحث: ارزیابی اثرات زیست محیطی در بخش بیولوژیکی گزینه 1 نشان میدهد که جمع امتیاز فاز ساختمانی و بهرهبرداری نمره 212- کسب کرده است که بیشترین تأثیر منفی در فاکتورهای مرگ و میر گونههای جانوری، کاهش غذای زیستی و رشد و پرورش آبزیان و تخریب پوشش گیاهی مشاهده میشود در گزینه 2 (انجام پروژه) بر فعالیتهای بیولوژیکی نشان میدهد که جمع امتیاز فاز ساختمانی و بهرهبرداری نمره 295+ را کسب کرده است که بیشترین فاکتورهای مؤثر مهاجرت گونههای جانوری،تأثیر بر زنجیره غذایی و رشد و توسعه پوشش گیاهی و آبزیان میباشد نتیجهگیری: بررسی کلی همه فاکتورهای زیست محیطی، اگر چه گزینه عدم اجرای طرح نمره منفی 138 به خود اختصاص داده است اما عدم انجام پروژه و رها نمودن منطقه به حال خود در واقع عدم استفاده از مواهب طبیعی و عدم تحرک بسوی توسعه پایدار است. در مجموع امتیازات کل محیط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این نتیجه حاصل شد که با امتیاز اثر 2107+ این اقدام در آینده میتواند بر رونق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی منطقه اثرگذار باشد همچنین احداث سدهای متوالی علاوه بر تغییر در اکوسیستم منطقه، باعث رونق اقتصادی و کیفیت و کمیت آب میگردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - مدل¬سازی سیستم¬های ذخیره¬کننده انرژی در ریزشبکه¬ها با هدف کاهش هزینه و آلاینده¬های زیست محیطی
مهدی متوسلدر این مقاله به منظور بهبود عملکرد یک ریزشبکه، یک مدل کامل و عملی برای ذخیره¬کننده های انرژی الکتریکی ارائه گردیده است. به¬منظور بهینه کردن انرژی در ریزشبکه، یک تابع هدف دو منظوره در نظر گرفته شده که هدف اصلی این تابع آن است که با در نظر گرفتن عدم قطعیت موجود در ریزشبکه أکثردر این مقاله به منظور بهبود عملکرد یک ریزشبکه، یک مدل کامل و عملی برای ذخیره¬کننده های انرژی الکتریکی ارائه گردیده است. به¬منظور بهینه کردن انرژی در ریزشبکه، یک تابع هدف دو منظوره در نظر گرفته شده که هدف اصلی این تابع آن است که با در نظر گرفتن عدم قطعیت موجود در ریزشبکه، به حداقل کردن همزمان هزینه¬های کل بهره¬برداری و آلاینده¬های زیست محیطی بپردازد. در قسمت بهینه¬سازی، با توجه به فضای جستجوی بزرگ مسئله فوق و همچنین غیرخطی بودن آن، از الگوریتم پیشنهادی بهبود یافته ازدحام ذرات استفاده شده است. مقایسه جواب¬های به-دست آمده از طریق الگوریتم بهینه¬سازی فوق با سایر الگوریتم¬های بهینه¬سازی نشان می¬دهد که الگوریتم فوق کاراتر بوده و دارای سرعت و دقت بالاتری می¬باشد. در نهایت، الگوریتم پیشنهادی جهت مدیریت انرژی الکتریکی کل ریزشبکه، نقاط کار کلیه منابع تولید پراکنده، نحوه شارژ و دشارژ ذخیره¬کننده¬های انرژی الکتریکی و همچنین میزان توان الکتریکی مبادلاتی با شبکه بالادست را در شرایطی که کل هزینه¬های بهره¬برداری و آلودگی¬های زیست محیطی تولیدی به¬طور همزمان حداقل گردد، بهینه می¬نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - بهره برداری چندهدفه شبکه توزیع دربرگیرنده توربین بادی با لحاظ نمودن کمینه¬سازی آلایندگی زیست محیطی در شبکه
رضا صداقتیمقدمه: رشد روز افزون بارهای مصرفی و ضرورت تأمین مناسب، به موقع و با قابلیت اطمینان شبکههای برق، ضرورت نگرش مجدد در بهرهبرداری بهینه از سیستمها و خطوط برق را بیش از پیش ایجاب مینماید. از طرفی، در سالهای اخیر حمایتهای زیادی از منابع تولیدات پراکنده مبتنی بر انرژیه أکثرمقدمه: رشد روز افزون بارهای مصرفی و ضرورت تأمین مناسب، به موقع و با قابلیت اطمینان شبکههای برق، ضرورت نگرش مجدد در بهرهبرداری بهینه از سیستمها و خطوط برق را بیش از پیش ایجاب مینماید. از طرفی، در سالهای اخیر حمایتهای زیادی از منابع تولیدات پراکنده مبتنی بر انرژیهای نو خصوصاً توربینهای بادی صورت گرفته است. یکی از عمده مسألههای توربینهای بادی مسأله نوسانات شدید باد و وابستگی توان خروجی به سرعت باد میباشد. به موازات این مشکل، در بحث مدیریت شبکه، خطای ناشی از پیشبینی بار مصرفی در آینده نیز میتواند به هرچه سختتر شدن صورت مسأله بیانجامد. یکی از تکنیکهای مناسب بدون هزینهگذاری اولیه، روش تجدید ساختار و توپولوژی شبکه با هدف بهبود وضع شبکه است. مواد و روشها: در این تحقیق جهت بررسی مسأله تجدید ساختار و توپولوژی شبکه توزیع با حضور منابع توربین بادی به ارائه روشی نوین جهت مدیریت همزمان آنها پرداخته شده است. یک تابع چند هدفه جهت دستیابی به کاهش تلفات اکتیو شبکه، کاهش هزینههای کلی شبکه، بهبود پروفیل ولتاژ باسهای موجود، و کاهش میران آلایندگی کل تولیدی توسط شبکه در نظر گرفته شده که به¬منظور کمینه نمودن آن از الگوریتم بهینهسازی کرم شب تاب بهره گرفته شده است. نتایج و بحث: حل مسأله تجدید ساختار با در نظر گرفتن عدم قطعیت ناشی از توربینهای بادی لحاظ شده است. حضور منابع بادی در شبکه توانسته توابع هدف را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد. نتیجهگیری: به منظور ارزیابی روش پیشنهادی شبیهسازیهایی روی شبکه 32 باسه IEEE صورت گرفته که حاکی از اثرپذیری الگوریتم در نظر گرفته شده در قیاس با سایر الگوریتمهای بهینهسازی خواهد بود. ساختار پیشنهادی دارای قدرت مناسبی جهت در نظر عدم قطعیت متغیرهای تصادفی مسأله بوده بطوری که مقدار انحراف استاندارد هر یک از توابع هدف بعد از بهینهسازی کاهش یافته و در حقیقت میزان اطمینان پاسخهای یافت شده افزایش یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - کیفیت سبک زندگی و خشکی زاینده¬رود: فهم تفسیری تجارب زیسته¬ی شهروندان اصفهانی از بحران آب
سحر فائقیمقالۀ پیش رو در پي فهمِ تفسیریِ تجاربِ زیسته ی شهروندان اصفهانی از کیفیتِ سبک زندگی اجتماعی- زیست محیطی شان در بحران کم آبی و خشکی زاینده رود بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع نامتجانس بود. 27 نفر ا أکثرمقالۀ پیش رو در پي فهمِ تفسیریِ تجاربِ زیسته ی شهروندان اصفهانی از کیفیتِ سبک زندگی اجتماعی- زیست محیطی شان در بحران کم آبی و خشکی زاینده رود بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی تفسیری و نحوه ی نمونه گیری مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع نامتجانس بود. 27 نفر از شهروندان زن و مرد اصفهانی در محدوده سنی 30 سال به بالا انتخاب و در طول مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، تجربه زیسته ی خود راجع به کم آبی و خشکسالی زاینده رود را به طور کامل بیان کردند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحليل مضمون و جهت تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن، استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 3 مقوله های فراگیر شامل 1- نارضایتی شهروندان از نزول سطح کیفی زندگی اجتماعی- محیط زیستی شان در قالب عدم احساس خوشبختی و عدم بهزیستی احساسی – هیجانی، 2- نارضایتی شهروندان از تغییر در سبک زندگی شان در قالب تغییر در نوع و نحوه گذراندن اوقات فراغت و تفریحات شان و 3- نارضایتی شهروندان از افزایش آلودگی های زیست محیطی دسته بندی شدند. در مجموع یافته ها بیانگر آن است که کم آبی و خشکی زاینده رود، کیفیت سبک زندگی اجتماعی- محیط زیستی شهروندان را تحت تأثیر قرار داده است، به علاوه مشارکت کنندگان بر این باور بودند که عنصر آب در این شهر نقش مهمي را در ارتقاء کيفيت سبک زندگی شان ایفا می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - ارزیابی بازآفرینی شهری در محلات بافت فرسوده بارویکرد کالبدی- زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی (نمونهموردی: بندرماهشهر)
دکتر صادق بشارتی فر بهروز محسنیامروزه توجه به بافتهاي فرسوده شهری و رفع ناپايداري آنها، به موضوعي جدي و محوري تبديل شده، به گونهاي که سازمان هاي ذيربط را به تکاپوي ساماندهي و بازآفريني بافتهاي مذکور سوق داده و لزوم مداخله در اين بافتها را در دورههاي مختلف زماني مطرح نموده است. از این رو با توجه أکثرامروزه توجه به بافتهاي فرسوده شهری و رفع ناپايداري آنها، به موضوعي جدي و محوري تبديل شده، به گونهاي که سازمان هاي ذيربط را به تکاپوي ساماندهي و بازآفريني بافتهاي مذکور سوق داده و لزوم مداخله در اين بافتها را در دورههاي مختلف زماني مطرح نموده است. از این رو با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به ارزیابی بازآفرینیشهری درمحلات بافت فرسوده بندرماهشهر با رویکرد اجتماعی- فرهنگی و کالبدی- زیست محیطی پرداخته است. روش پژوهش از نظرهدف، توسعهای-کاربردی و از نظر روششناسی درگروه پژوهشهای ترکیبی جای میگیرد. جامعهی آماری تحقیق ساکنان هشت محله بافت فرسوده بندر ماهشهر و نمونه آماری 386 نفر با توجه به فرمول کوکران در نظر گرفته شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد؛ مولفه کالبدی- زیست محیطی با میانگین امتیاز 85/3 و مولفه اجتماعی- فرهنگی با 83/3 به ترتیب درعدم تحقق بازآفرینی شهری نقش داشته است. همچنین براساس نتایج ضریب همبستگی پیرسون، ارتباط معناداری بین شاخصهای اجتماعی- فرهنگی و کالبدی-زیست محیطی وجود داشته اما شدت همبستگی و معناداری آنها در شاخص اجتماعی- فرهنگی با امتیاز 794/0 و شاخص کالبدی- زیست محیطی با امتیاز 854/0 میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - بررسی فاکتورهای اجرای سیستم مدیریت زیست محیطی(EMS)، ایزو 14001 با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) (مطالعه موردی: صنایع کوچک و متوسط اراک)
ایرج نوری پیمان غفاری عباس مردانیُسیستم مدیریت زیست محیطی(EMS) ،ایزو 14001 توجه صنایع ، سازمانهای بین المللی و دولتها را در سراسر کره خاکی به خود جلب کرده است. استانداردهای سری ایزو14001 طوری طراحی شده اند که به سازمان ها کمک می کند تا مراحل مدیریتی لازم جهت کنترل و بهبود عملکرد زیست محیطی خود را پایه أکثرُسیستم مدیریت زیست محیطی(EMS) ،ایزو 14001 توجه صنایع ، سازمانهای بین المللی و دولتها را در سراسر کره خاکی به خود جلب کرده است. استانداردهای سری ایزو14001 طوری طراحی شده اند که به سازمان ها کمک می کند تا مراحل مدیریتی لازم جهت کنترل و بهبود عملکرد زیست محیطی خود را پایه گذاری کنند. در این پژوهش فاکتورها و زیرفاکتورهای مهم در اجرای موفقیت آمیز ایزو14001 بر پایه سیستم مدیریت زیست محیطی و فواید حاصل از اجرای آن مورد بررسی قرار می گیرند. جهت درک اهمیت و تقدم نسبی این فاکتورهای مهم، موفقیت و فواید حاصل از آن، از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شده است. جامعه آماری مورد مطالعه ی این پژوهش صنایع کوچک و متوسط اراک شامل 169 شرکت می باشد. نتایج مطالعه نشان می دهد که مهمترین فاکتورهای موفقیت به لحاظ اهمیت رویکرد مدیریتی ، تغییر سازمانی ، جنبه های فنی و جنبه های خارجی و اجتماعی بوده و همچنین مهمترین فواید حاصل از اجرای ایزو 14001 به ترتیب بهبود وجهه و اعتبار شرکت ، بهبود در مراحل اجرای کار و منافع شرکت ، بهبود اعتماد و ثبات قدم مشتریان ، بهبود در روحیه و انگیزه کارمندان و روابط کارمندی می باشند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - شناسائی و تحلیل عوامل مؤثر بر حکمرانی آب در ایران
نگین سادات صدقیان ترک نژاد هادی خان محمدی حسین اصلی پورمشکلات مربوط به منابع آبی کشور تنها ناشی از محدودیت منابع نبوده و بخش مهمی از آن مدیریتی است. هرگونه تغییر رویه و اصلاح خطمشی در حوزه چارچوبها و فرآیندهای مدیریتی مرتبط با موضوع آب، نیازمند اتخاذ رویکردی چندجانبه و میانرشتهای در سیستمهای مختلف است. در ادبیات موضوع، أکثرمشکلات مربوط به منابع آبی کشور تنها ناشی از محدودیت منابع نبوده و بخش مهمی از آن مدیریتی است. هرگونه تغییر رویه و اصلاح خطمشی در حوزه چارچوبها و فرآیندهای مدیریتی مرتبط با موضوع آب، نیازمند اتخاذ رویکردی چندجانبه و میانرشتهای در سیستمهای مختلف است. در ادبیات موضوع، حکمرانی آب پاسخگوی رویکرد جامع چندبعدی به موضوع مدیریت آب می باشد. این پژوهش که برمبنای هدف، کاربردی و برپایه یک چارچوب کلان نظری و با بکارگیری روش تحقیق ترکیبی؛ شامل ابتدا روش کیفی تحلیل مضمون با کدگذاری و تشکیل شبکه مضامین از قوانین بالادستی و مصاحبههای نیمه ساختاریافته با خبرگان و سپس روش کمی دیمتل بر اساس تکنیک مقایسه زوجی، به بررسی ساختارمند عوامل موثر بر حکمرانی آب در ایران میپردازد. نتایج بدست آمده به تفکیک ابعاد مختلف، شامل مدیریت و سیاستگذاری، حقوقی و قانونی، اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و محیطزیستی، میزان تأثیرگذاری متقابل هر حوزه را معین نمود و نشان داد که کارآمدی قوانین آب (بعد حقوقی-قانونی)، لزوم برخورداری از خط مشیها و سیاست گذاریهای کلان (بعد سیاست گذاری و مدیریت) و نقش نهاد سیاست در حوزههای آبی (بعد سیاسی)، دارای بیشترین تأثیرگذاری بر سایر عوامل بودند و نتیجه گیری می گردد که خط مشیهای اصلی در نظام فعلی حکمرانی آب در کشور می بایست براساس آنها تدوین گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - جایگاه رسانههای ارتباط جمعی در آموزش نگرش و اخلاق زیست محیطی
اوین حبیبیبا مرور بر وضعیت محیط زیست میتوان دریافت که ناآگاهی یا بیتوجهی انسانها به محیط، به دلیل کمبود آموزشهای علمی و کارشناسانه، داشتن نگرشها و رفتارهای نادرست به محیط زیست، عدم مسئولیت در قبال محیط زیست و به طور کلی نداشتن دانش و سواد زیست محیطی از علل مهم و تاثیرگذار در أکثربا مرور بر وضعیت محیط زیست میتوان دریافت که ناآگاهی یا بیتوجهی انسانها به محیط، به دلیل کمبود آموزشهای علمی و کارشناسانه، داشتن نگرشها و رفتارهای نادرست به محیط زیست، عدم مسئولیت در قبال محیط زیست و به طور کلی نداشتن دانش و سواد زیست محیطی از علل مهم و تاثیرگذار در آلودگی و تخریب محیط زیست بوده است. آموزش و رسانههای ارتباطی به عنوان دو رکن اساسی در حفاظت از محیط زیست نقش بارزی دارند. آموزش محیط زیست، بنیادیترین شیوه حفاظت از محیط زیست میباشد که زمینه ارتقای آگاهیهای موثر را فراهم می آورد. اولین گام در فرایند آموزش محیط زیست، دست یابی به اطلاعات از طریق رسانههاست. امروزه در میان ابزارهای آموزشی، رسانهها ابزارهای آموزشی قوی و موثری هستند که در جهت تعدیل رفتارهای انسانی و انتشار عادات و ارزشهای فرهنگی، جامعه پذیری و تغییر در نگرش و رفتارهای زیست محیطی می توانند نقش اساسی ایفاء کنند. رسانههای ارتباط جمعی میتوانند به عنوان مکمل نهادهای رسمی آموزش، به شیوههای مستقیم یا غیرمستقیم به آموزش مخاطبان در زمینه محیط زیست و حفظ آن اقدام کنند و جزء تفکیک ناپذیر فرایند آموزش و یادگیری باشند. بر همین اساس، بررسی جایگاه رسانههای ارتباط جمعی در آموزش نگرش و اخلاق زیست محیطی، هدف اصلی این تحقیق میباشد. بدین منظور، در مقاله توصیفی حاضر کتب مختلف و دیدگاههای صاحبنظران مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - ارزیــابی اثـرات زیست محیطی استقـــرار کاربـری ها بر شاخص هـای کــمی و کیــفی رودخــانه ها
شیوا آجیلیان ممتازگردش در طبیعت بخشی از مجموعه گردشگری است که بر مسافرت هدفمند به مناطق نسبتاً طبیعی برای مطالعه مناظر گیاهان و جانوران و جنبه های فرهنگی معاصر یا گذشته موجود در این مناطق اطلاق می شود.حال در صورت افزایش ناگهانی گردشگری به منطقه ای آثار زیست محیطی جبران ناپذیری بر محیط وا أکثرگردش در طبیعت بخشی از مجموعه گردشگری است که بر مسافرت هدفمند به مناطق نسبتاً طبیعی برای مطالعه مناظر گیاهان و جانوران و جنبه های فرهنگی معاصر یا گذشته موجود در این مناطق اطلاق می شود.حال در صورت افزایش ناگهانی گردشگری به منطقه ای آثار زیست محیطی جبران ناپذیری بر محیط وارد می گردد.از این رو نیازمند ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان فعالیتی به منظور شناسایی اثرات اجرای یک پروژه بر سلامت انسان و محیط هستیم تا با شناسایی آثار سوء احتمالی به ارائه راهکارهای مناسب بپردازیم. در این تحقیق به بررسی اثرات عوامل انسانساخت بر حاشیه رودخانه زشک واقع در استان خراسان رضوی که یکی از مکان های مهم گردشگری است پرداخته شده است. از این رو تعیین میزان آلودگی آب رودخانه و پیامدهای گردشگری در این منطقه عاملی برای سنجش تغییرات ایجاد شده در سیمای محیط، اختلال در کاربری های زمین و تعارض با احتیاجات محلی می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - بررسی جایگاه و اهمیت دروس پایداری رشتۀ معماری در مقطع کارشناسی
جواد احمدی محسن فیضی معصومه احمدیآموزش معماری پایدار به دنبال تربیت دانشجویانی بامهارت جهت طراحی ساختمآنهایی با بهرهوری انرژی بالاست که شرایط حاضر بروز مشکلات محیطزیستی، توجهات فراوانی بهسوی خود جلب کرده است. پرسش این پژوهش ایناستکه در دانشگاههای کشور تا چه حد به مباحث پایداری و دروس تدوین شده در أکثرآموزش معماری پایدار به دنبال تربیت دانشجویانی بامهارت جهت طراحی ساختمآنهایی با بهرهوری انرژی بالاست که شرایط حاضر بروز مشکلات محیطزیستی، توجهات فراوانی بهسوی خود جلب کرده است. پرسش این پژوهش ایناستکه در دانشگاههای کشور تا چه حد به مباحث پایداری و دروس تدوین شده در ساختار آموزشی اهمیت داده میشود؟ و مشکلات حاضر به چه حوزههایی مربوطاند ؟ راه حل را میتوان در محتوای دروس مربوط به طبیعت و انرژی دید که بایستی مورد توجه قرار گیرند. هدف این پژوهش کیفیموردی با رویکرد کیفیتفسیری، در مقطع کارشناسی معماری، بررسی اهمیت و جایگاه دروس پایداری است و با بهکارگیری روش اسنادی، به مقایسه تطبیقی دروس مصوب وزارت علوم کشور با سه دانشگاه موفق خارج کشور، از لحاظ آموزش پایداری پرداخته تا مشکلات وپیشنهادات مربوطه را استحراج نماید. نتیجه این بررسی نشان داد که مباحث پایداری در کشور از جایگاه لازم برخوردار نبوده و بازنگری دروس ضروری به نظر میرسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - مقایسه تطبیقی نظریات در مورد پارک های اداری و توسعه پایدار شهری
زهرا مشارزاده مهرابی سینا صبری سهیل صبریکاربرد نظریه پایداری در شهرسازی جز به صورت تعاریفی مانند توسعه شهری پایدار می تواند کارکردی مستقیم در طرح های شهری پیدا کند. همچنین در سالهای اخیر نظریه احداث و مکان یابی مجموعه های اداری در سیاست های اجرایی بسیاری از استان های ایران مطرح گردیده است. با توجه به برخی أکثرکاربرد نظریه پایداری در شهرسازی جز به صورت تعاریفی مانند توسعه شهری پایدار می تواند کارکردی مستقیم در طرح های شهری پیدا کند. همچنین در سالهای اخیر نظریه احداث و مکان یابی مجموعه های اداری در سیاست های اجرایی بسیاری از استان های ایران مطرح گردیده است. با توجه به برخی مشترکات بین این دو نظریه، این مقاله به ارزیابی نظریه پارک های اداری و میزان انطباق نکات الگویی آن با اصول توسعه پایدار پرداخته است. جهت سهولت در کار چهار مبحث ملاحظات اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی و اجتماعی به عنوان مباحث اصلی دو نظریه با یکدیگر مقایسه شده اند. در انتها ضمن بیان میزان انطباق سیاست پارک های اداری با ویژگی های نظریه پایداری شهری، محدودیت های اجرایی منبعث از این نگرش نیز مطرح گردیده، تا با حذف این محدودیت ها بتوان انتظار بیشترین میزان انطباق این مجموعه ها با نظریه توسعه پایدار را در شهر های ایران داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - طراحی و آزمون الگوی مولفههای مدیریت سبز (توسعه پایدار زیست محیطی) اماکن ورزشی
ساجد پورحسن رضا نیک بخشمدیریت سبز بکارگیری مؤثر و کارآمد همه منابع سازمانی برای هدایت افراد و سازمانها جهت نیل به اهداف زیستمحیطی، به منظور حفظ محیط زیست، ارتقای سطح سلامتی افراد و ایجاد رفاه اجتماعی است. سازمانهای ورزشی، بویژه اماکن ورزشی بستر مناسبی جهت تحقق این امر مهم هستند. پژوهش حاضر أکثرمدیریت سبز بکارگیری مؤثر و کارآمد همه منابع سازمانی برای هدایت افراد و سازمانها جهت نیل به اهداف زیستمحیطی، به منظور حفظ محیط زیست، ارتقای سطح سلامتی افراد و ایجاد رفاه اجتماعی است. سازمانهای ورزشی، بویژه اماکن ورزشی بستر مناسبی جهت تحقق این امر مهم هستند. پژوهش حاضر باهدف طراحی و آزمون الگوی مولفه های مدیریت سبز اماکن ورزشی، انجام شد. پژوهش حاضر ازنظر روششناسی، ازنوع کمی، ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نحوه جمع آوری داده ها ازنوع توصیفی- همبستگی بود. ازبین جامعه آماری که شامل متخصصین و صاحبنظران رشته مدیریت ورزشی آشنا به موضوع پژوهش، متخصصین رشته محیط زیست، مدیران اماکن ورزشی و مدیران ارشد ادارات ورزش و جوانان بودند، تعداد 220 تن از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه مدیریت سبز استفاده شد. دادهها با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند. در این راستا از نرم افزارهای SPSS و smart PLS استفاده شد. یافته ها نشان داد براساس نتایج تحلیل عاملی و مدلهای اندازهگیری، ابعاد مولفه های مدل به طور معنیداری تبیین کننده آن بودند. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد روابط بین متغیرهای مدل معنیدار است. شاخصهای برازش نیز در سطح مطلوبی مورد تایید قرار گرفتند. براساس مدل بدست آمده میتوان گفت مدیریت سبز فرایندی نظاممند و چند بعدی است و ارتباطات خوب و تایید شده بین مولفه های مدل و ظرفیت های اشاره شده در مدل، میتواند در تحلیل و برنامهریزی جهت بکارگیری مدیریت سبز در جوامع ورزشی و به ویژ] اماکن ورزشی مورد استفاده قرار بگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - حل مدل ریاضی جدید چند هدفه فازی زنجیره تأمین بر اساس اندازه لزوم فازی.
علیرضا منصوری سلیمان ایرانزاده عبداله هادیزنجیره تأمین برای موفقیت سازمانهایی که به دنبال بیشترین تأثیرگذاری به لحاظ اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی هستند، به عنوان یک ضرورت قلمداد میگردد. علاوه بر این، پیادهسازی و اجرای مناسب این زنجیره تأمین ضروری به نظر میرسد. در این مقاله با توجه به اهمیت تأثیرات اجتماعی أکثرزنجیره تأمین برای موفقیت سازمانهایی که به دنبال بیشترین تأثیرگذاری به لحاظ اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی هستند، به عنوان یک ضرورت قلمداد میگردد. علاوه بر این، پیادهسازی و اجرای مناسب این زنجیره تأمین ضروری به نظر میرسد. در این مقاله با توجه به اهمیت تأثیرات اجتماعی این زنجیره تأمین، یک مدل ریاضی چند هدفه فازی ارائه میشود که علاوه بر در نظرگرفتن اثرات زیست محیطی و اقتصادی، تأثیرات اجتماعی را نیز در نظر میگیرد. به منظور نزدیک شدن مدل ارائه شده به شرایط دنیای واقعی برخی از پارامترها تحت شرایط عدم قطعیت و به صورت اعداد فازی مثلثی در نظر گرفته میشود. به منظور حل مدل پیشنهادی یک روش دو مرحلهای ارائه میگردد. در مرحله اول مدل با استفاده از روش اندازه لزوم، به یک مساله چند هدفه قطعی تبدیل میشود و در گام دوم مدل به دست آمده با استفاده از روش تابع تجمعی حل خواهد شد. در نهایت به منظور نشان دادن قابلت کاربردی روش پیشنهادی، یک مطالعه موردی واقعی صنعتی ارائه میگردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - بیشترین مقیاس بهرهوری تولید با حضور عوامل زیست محیطی در تحلیل پوششی دادهها
هاجر حقیقت پیشه سهراب کرد رستمی علیرضا امیرتیموریامروزه ارزیابی کارایی سازمانها و دانستن اینکه چگونه منابع باید سازماندهی شوند و برای رسیدن به نتایج بهینه استفاده موثر شوند بسیار حائز اهمیت میباشد. از جمله روشهای ارزیابی کارایی، تحلیل پوششی دادهها میباشد. یکی از موضوعات مهم در تحلیل پوششی دادهها تخمین بیشترین ان أکثرامروزه ارزیابی کارایی سازمانها و دانستن اینکه چگونه منابع باید سازماندهی شوند و برای رسیدن به نتایج بهینه استفاده موثر شوند بسیار حائز اهمیت میباشد. از جمله روشهای ارزیابی کارایی، تحلیل پوششی دادهها میباشد. یکی از موضوعات مهم در تحلیل پوششی دادهها تخمین بیشترین اندازه مقیاس بهرهوری (MPSS) تولید است. با توجه به حضور عوامل نامطلوب در سیستمهای تولیدی، در این پژوهش مدلهایی جهت ارزیابی MPSSو تعیین بزرگترین و کوچکترین MPSS (نزدیکترین و دورترین نقاط MPSS) پیشنهاد میشود در حالی که خروجیهای نامطلوب با دسترسیضعیف در نظر گرفته میشوند. مدلهای پیشنهادی نقش عوامل محیطی را در برآورد میزان کارایی واحدها مشخص میکنند. این مدل-ها بهعلت سهولت و زمان کوتاه در محاسبات میتوانند در کارخانهها، بیمارستانها و همچنین توسط نگهبان محیط زیست برای نظارت مستمر بر وضعیت زیست محیطی تحت تاثیر فعالیتهای صنعتی استفاده شوند و تاثیر عوامل محیطی را در برآورد کارایی نشان دهند. برای ارایه نتایج نظری از دادههای صنعت چین با 31 واحد تصمیم گیرنده استفاده میکنیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - مقابله با اکو تروریسم جهانی در پرتو دیپلماسی بینالمللی محیطزیست
سبحان طیبی سید عباس پورهاشمیدیپلماسی محیط زیست پدیده ای است که نهادینه کردن آن در جامعه جهانی، تدبیری بین المللی میطلبد، همانگونه که تاکنون اقدامات حقوقی گوناگون وگام های موثری در جهت صلح وامنیت بین المللی از جمله تصویب توافقات، معاهدات،کنوانسیون ها و پروتکل های بین المللی برداشته شده است. در ای أکثردیپلماسی محیط زیست پدیده ای است که نهادینه کردن آن در جامعه جهانی، تدبیری بین المللی میطلبد، همانگونه که تاکنون اقدامات حقوقی گوناگون وگام های موثری در جهت صلح وامنیت بین المللی از جمله تصویب توافقات، معاهدات،کنوانسیون ها و پروتکل های بین المللی برداشته شده است. در این راستا اقدامات موثر تابعان حقوق بین الملل در تقابل با مخاطرات زیست محیطی (اکوتروریسم) موسوم به ضمانتهای مشترک پدیدارگشته و به نظر میرسد تحرکات منسجمتری نسبت به قبل در راه مبارزه با پدیده های نوظهور شکل گرفته است. این روند همگام با همکاری های مستمر بین المللی نتیجه بخش می باشد، اگرچه این یک حرکت لازم در سطح بین المللی تلقی شده، اما کافی به نظر نمیرسد و بایستی قاعده اقدام در این خصوص تا مرحله نهائی که همانا حذف مخاطرات جهانی زیست محیطی است، انجام پذیرد. این پژوهش با هدف تببین جایگاه دیپلماسی بین المللی به منظور مقابله با اکوتروریسم انجام شده است و با به کار گیری روش مطالعه تحلیلی در صدد بررسی وضعیت حقوقی موجود و نشان دادن خلأهای حقوقی برای کاربست رهیافت دیپلماسی بین المللی محیط زیست می باشد. در پایان نیز راهکارهایی برای تقویت ابزارهای حقوقی و سیاسی موجود پیشنهاد گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - بررسی اجرای اصل احتیاطی در حقوق بینالملل محیط زیست
سید عباس پورهاشمی علی زارعحقوقبین المللمحیطزیستبهعنوانیکیازشاخه هایحقوقبین المللعمومی،بیشازهرچیزمبتنیبرحقوقپیشگیرانهواحتیاطیاست. ازاینمنظرحقوقبین المللمحیطزیسترامی توانحقوقجامعهجهانیدانستکهباتدوین،تصویبواجرایقواعدومقرراتمحیطزیستی،درصددحفظمحیطزیستجهانیباتأکیدبررهیافتاحتیاطیاست. ازاینرو،جامعهجهانی أکثرحقوقبین المللمحیطزیستبهعنوانیکیازشاخه هایحقوقبین المللعمومی،بیشازهرچیزمبتنیبرحقوقپیشگیرانهواحتیاطیاست. ازاینمنظرحقوقبین المللمحیطزیسترامی توانحقوقجامعهجهانیدانستکهباتدوین،تصویبواجرایقواعدومقرراتمحیطزیستی،درصددحفظمحیطزیستجهانیباتأکیدبررهیافتاحتیاطیاست. ازاینرو،جامعهجهانیهموارهتلاشکردهاستراهحلیرابرایحفاظتازمحیطزیستوجلوگیریازتخریب هایزیست محیطیناشیازعصرصنعتیشدنورشدبی رویهاقتصادیبیاید. دراینچارچوب،اصلاحتیاطییکیازاصولپایه ایحقوق بین المللمحیطزیستدراسنادمتعددیازحقوقالزام آوروغیرالزام آورموردتأکیدواقعگردیدهاست. بااینهمه،اجرایایناصلهموارهبادشواری هاومشکلاتحقوقیوفنیروبروبودهاست. اینپژوهشدرصدداستضمنبررسیمبانیحقوقیایناصل،بهبرخیازموانعومحدودیت هایاجرایآنوراهکارهایاحتمالیبرایجبرانخلأهایحقوقیومدیریتیآنبپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - رشد اقتصادی، توسعه انسانی و آلودگی آب ناشی از فعالیت های اقتصادی در کشور های منتخب جهان
منیره دیزجی سلماز غلامی نژاد دیزگاهپژوهش حاضر با تکیه بر نظریه های اقتصادی و با استفاده از روش داده های تلفیقی، شواهد تجربی آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی کشورهای منتخب را بررسی می کند. برای این منظور، فرضیه زیست محیطی کوزنتس، با استفاده از داده های 22 کشور در دوره زمانی 2005-1997 و با لحاظ آلودگی آب (نی أکثرپژوهش حاضر با تکیه بر نظریه های اقتصادی و با استفاده از روش داده های تلفیقی، شواهد تجربی آلودگی محیط زیست و رشد اقتصادی کشورهای منتخب را بررسی می کند. برای این منظور، فرضیه زیست محیطی کوزنتس، با استفاده از داده های 22 کشور در دوره زمانی 2005-1997 و با لحاظ آلودگی آب (نیاز بیو شیمیایی اکسیژن آب) به عنوان شاخص آلودگی و تولید ناخالص داخلی سرانه به عنوان شاخص رشد اقتصادی ، مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین شاخص توسعه انسانی تعدیل شده که شامل متغیرهای اجتماعی بسیاری از قبیل سلامت، حقوق سیاسی، آزادی های مدنی، نسبت ثبت نام و نسبت سواد بزرگسالان می باشد و نیز سهم ارزش افزوده بخش صنعت از تولید نا خالص داخلی، تراکم جمعیت و درجه باز بودن اقتصاد متغیرهای دیگری هستند که در قالب این فرضیه مورد بررسی قرار می گیرند. نتایج بررسی ، نشان دهنده یک رابطه U معکوس میان آلودگی و رشد اقتصادی می باشد که تایید کننده فرضیه زیست محیطی کوزنتس می باشد. با توجه به نقطه بازگشت منحنی زیست محیطی کوزنتس می توان نتیجه گرفت که کشورهای توسعه یافته در شاخه نزولی منحنی و کشورهای کمتر توسعه یافته در شاخه صعودی منحنی کوزنتس قرار دارند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، آلودگی محیط زیست یک رابطه منفی با شاخص توسعه انسانی و درجه باز بودن اقتصاد دارد و از طرفی دارای رابطه مثبت با ارزش افزوده بخش صنعت می باشد. طبقه بندی JEL: HO , O10, D19 تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - بررسی و مقایسه مدلهای موجود جهت مدیریت بیمارستان سبز
یوسف شعبانی علی وفایی نجار الهه هوشمندمقدمه: بیمارستان سبز، بیمارستانی است که سلامت مردم را با کاهش مداوم پیامدهای زیست محیطی و برطرف کردن سهم خود در بار بیماریها ارتقا دهد. از آنجا که الگوی منفرد و یکسانی در خصوص بیمارستانهای سبز و سالم وجود ندارد لذا هدف این مطالعه بررسی تمامی الگوهای موجود بیمارستان سب أکثرمقدمه: بیمارستان سبز، بیمارستانی است که سلامت مردم را با کاهش مداوم پیامدهای زیست محیطی و برطرف کردن سهم خود در بار بیماریها ارتقا دهد. از آنجا که الگوی منفرد و یکسانی در خصوص بیمارستانهای سبز و سالم وجود ندارد لذا هدف این مطالعه بررسی تمامی الگوهای موجود بیمارستان سبز در دنیا از طریق مرور نظاممند میباشد. روش پژوهش: این پژوهش بصورت مرور جامع و با جستجو در سایتهای سازمانی و پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی معتبر داخلی و خارجی به منظور شناسایی الگوهای بیمارستان سبز انجام شده است. یافتهها: هفت مدل جهت مدیریت بیمارستان سبز وجود دارد که هر کدام ابعاد اختصاصی خود را دارند. در بین این مدلها همپوشانی زیادی وجود دارد که نشاندهنده اهمیت زیاد برخی از ابعاد بیمارستان سبز میباشد. الگوهای موجود شامل: BEPHS (11 بعد)، GGHC (6 بعد)، USGBC LEED (7 بعد)، ISO14000 (بعد 11)،SHT (9 بعد)،PAHO (10 بعد) و GGHHبودند. نتیجهگیری: همپوشانی در ابعاد کارایی انرژی، کارایی آب و مدیریت زباله در همه الگوها مشاهده شد و تفاوتها در سایر ابعاد میتواند ناشی از موقعیت مکانی سازمانهای ارائه دهنده الگوها و تفاوت در نیازهای سازمانهای مذکور باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - عوامل موثر بر رفتار انتخابی مصرف کننده با توجه به محصولات سبز مبتنی بر تئوری ارزش مصرف
مهناز کاظمی سید علیرضا سید صالحیچکیده این مقاله شامل تئوری ارزش مصرف به منظور تعیین عوامل موثر بر رفتار انتخابی مصرف کنندگان با توجه به محصولات سبز می باشد و به بررسی اینکه آیا تفاوت های قابل توجهی در مقادیر مصرف و رفتار انتخابی بین مصرف کننده با توجه به نگرانی ها و دیدگاه های مختلفی که مصرف کنندگان ن أکثرچکیده این مقاله شامل تئوری ارزش مصرف به منظور تعیین عوامل موثر بر رفتار انتخابی مصرف کنندگان با توجه به محصولات سبز می باشد و به بررسی اینکه آیا تفاوت های قابل توجهی در مقادیر مصرف و رفتار انتخابی بین مصرف کننده با توجه به نگرانی ها و دیدگاه های مختلفی که مصرف کنندگان نسبت به محیط ریست دارند یا خیر می پردازد. روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده، جامعه مورد بررسی مصرف کنندگان مواد شوینده و بهداشتی استان قزوین بودند که بطور تصادفی 472 نفر به سوالات پاسخ دادند. با استفاده از داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه و تجزیه و تحلیل آنها از روش معادلات ساختاری و بررسی میزان تاثیر هر کدام از این شاخص ها بر روی رفتار انتخابی به این نتیجه رسیدیم که از بین تمامی ابعاد درک شده مشتری در این تحقیق که شامل ارزش کیفیت ، ارزش قیمتی ، ارزش اجتماعی ، ارزش احساسی ، ارزش شرطی و ارزش شناختی بودند . ارزش اجتماعی و ارزش کیفیت بالاترین تاثیر را بر روی رفتار انتخابی مصرف کننده نسبت به محصولات سبز داشتند و ارزش قیمتی برای مصرف کننده از اهمیت زیادی برخوردار نیست. نتایج حاکی از آن است که مصرف کننده یه دنبال کیفیت بالا تازگی و شرایط خاص و رضایت اجتماعی است و نسبت به قیمت بالای محصولات سبز حساسیت چندانی ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - بررسی تأثیر ارزش، اثربخشی و ریسک درک شده از سوی مصرفکننده بر قصد وی برای خرید محصولات سبز (موردمطالعه: دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران)
عادله سمیعی زفرقندی شهناز نایب زاده حسن دهقان دهنویهدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر ارزش، اثربخشی و ریسک درک شده از سوی مصرفکننده بر قصد وی برای خرید محصولات سبز در بین مصرفکنندگان جوان میباشد. . با استفاده از متغیر های رفتار آگاهانه ی مصرف کننده در خرید، اثربخشی درک شده از سوی مصرف کننده،نگرانی زیست محیطی ،ارزش درک شده أکثرهدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر ارزش، اثربخشی و ریسک درک شده از سوی مصرفکننده بر قصد وی برای خرید محصولات سبز در بین مصرفکنندگان جوان میباشد. . با استفاده از متغیر های رفتار آگاهانه ی مصرف کننده در خرید، اثربخشی درک شده از سوی مصرف کننده،نگرانی زیست محیطی ،ارزش درک شده ی سبز،ریسک درک شده ی سبز، به عنوان متغیر مستقل، و مقاصد خرید سبزبه عنوان متغیرهای وابسته، مدل تحقیق شکل گرفته است. روش تحقیق حاضر، از نظر هدف، کاربردی بوده و بر حسب روش تحقیق، توصیفی است که با بکارگیری ابزار پرسشنامه و روش پیمایشی دادههای مورد نیاز جمعآوری شده است. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران می باشد و از روش نمونه گیری به روش تصادفی استفاده گردیده و تعداد400 نمونه قابل قبول جمعآوری گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از نرم افزار SPSS و LISREL انجام شده و نتایج پژوهش نشان می دهد که تاثیر متغیرهای رفتارآگاهانه ، ارزش درک شده و همچنین اثربخشی درک شده از سوی مصرف کننده برروی قصد خرید سبز مورد تایید قرارگرفت و نیز ریسک درک شده و نگرانی زیست محیطی متغیرهایی هستند که تاثیرشان بر قصد خرید سبز در نمونه مورد بررسی به تایید نرسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - عوامل موثر بر رفتار انتخابی مصرف کننده با توجه به محصولات سبز مبتنی برتئوری ارزش مصرف
سید علیرضا سید صالحی مهناز کاظمیاین مقاله شامل تئوری ارزش مصرف به منظور تعیین عوامل موثر بر رفتار انتخابی مصرف کنندگان نسبت به محصولات سبز می باشد و با توجه به نگرانی ها و دیدگاه های مختلفی که مصرف کنندگان نسبت به محیط زیست دارند، به بررسی این که آیا تفاوت های قابل توجهی در مقادیر مصرف و رفتار انتخا أکثراین مقاله شامل تئوری ارزش مصرف به منظور تعیین عوامل موثر بر رفتار انتخابی مصرف کنندگان نسبت به محصولات سبز می باشد و با توجه به نگرانی ها و دیدگاه های مختلفی که مصرف کنندگان نسبت به محیط زیست دارند، به بررسی این که آیا تفاوت های قابل توجهی در مقادیر مصرف و رفتار انتخابی مصرف کننده وجود دارد یا خیر می پردازد. روش تحقیق از نوع توصیفی پیمایشی بوده، جامعه مورد بررسی مصرف کنندگان مواد شوینده و بهداشتی استان قزوین بودند که به طور تصادفی 472 نفر به سوالات پاسخ دادند. با استفاده از داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه و تجزیه و تحلیل آن ها از روش معادلات ساختاری به بررسی میزان تاثیر هر یک از این شاخص ها بر رفتار انتخابی پرداخته و به این نتیجه رسیدیم که از بین تمامی ابعاد درک شده مشتری در این تحقیق که شامل ارزش کیفیت، ارزش قیمتی، ارزش اجتماعی، ارزش احساسی، ارزششرطی و ارزش شناختی بودند. ارزش اجتماعی و ارزش کیفیت بالاترین تاثیر را بر روی رفتار انتخابی مصرف کننده نسبت به محصولات سبز داشتند و ارزش قیمتی برای مصرف کننده از اهمیت زیادی برخوردار نمی باشد. به دنبال کیفیت بالا، تازگی و جدید بودن محصول، کسب رضایت اجتماعی، شرایط ویژه و خاص به ازای خرید محصول سبز می باشد و نسبت به قیمت بالای محصولات سبز حساسیت چندانی ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - بررسی تاثیر عوامل منتخب بر قصد خرید محصولات سبز
آرزو نخعی بهرام خیریافزایش نگرانی و آگاهی های عمومی نسبت به سلامت و حفاظت از محیط زیست منجر به این شده است که مصرف کنندگان در خریدهای خود مسائل زیست محیطی را مدنظر قرار دهند. همزمان با افزایش اهمیت مسائل زیست محیطی و مفهوم مسئولیت اجتماعی در میان مصرف کنندگان، شناخت عوامل موثر بر قصد خری أکثرافزایش نگرانی و آگاهی های عمومی نسبت به سلامت و حفاظت از محیط زیست منجر به این شده است که مصرف کنندگان در خریدهای خود مسائل زیست محیطی را مدنظر قرار دهند. همزمان با افزایش اهمیت مسائل زیست محیطی و مفهوم مسئولیت اجتماعی در میان مصرف کنندگان، شناخت عوامل موثر بر قصد خرید محصولات سبز توسط مصرف کنندگان ضروری به نظر می رسد. با توجه به این که قصد خرید به عنوان یک پیش بینی کننده خوب رفتار شناخته می شود هدف این پژوهش بررسی تاثیر عوامل منتخب تاثیرگذار بر قصد خرید سبز مصرف کنندگان می باشد. داده های مورد نیاز پژوهش از طریق توزیع پرسشنامه ا ی ساختار یافته میان نمونه ای 400 نفری از شهروندان شهر قزوین جمع آوری گردیده و با استفاده از تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزارهای لیزرل و SPSS تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد که عواملی همچون برندهای سبز، فعالیت های ارتباطات بازاریابی، نگرش مبنی بر ارتباطات بازاریابی بیشتر، دانش زیست محیطی و اثربخشی ادراک شده ی مصرف کننده بر قصد خرید سبز او تاثیرگذار می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - بررسی اثر میانجی حسابداری مدیریت زیست محیطی بر رابطه بین تعهد مدیریت ارشد و عملکرد زیست محیطی با در نظر گرفتن نقش تعدیلگری مدیریت ریسک
محمدرضا فصیحی هرندی امیرحسین تائبی نقندری مهدی بهار مقدم حدیث زینلیاین پژوهش مفهومِ اثر گزارشگری تعهد مدیریت ارشد بر عملکرد زیست محیطی را با نقش میانجی گزارشگری حسابداری مدیریت زيست محيطی و نقش تعدیلگر مدیریت ریسک با هم ادغام میکند. پس از اعمال محدویتها، تعداد 67 شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شد أکثراین پژوهش مفهومِ اثر گزارشگری تعهد مدیریت ارشد بر عملکرد زیست محیطی را با نقش میانجی گزارشگری حسابداری مدیریت زيست محيطی و نقش تعدیلگر مدیریت ریسک با هم ادغام میکند. پس از اعمال محدویتها، تعداد 67 شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انتخاب شدند. دادههای مربوط به متغیرهای تحقیق در بازه زمانی 1391 تا 1400 جمعآوری شدند؛ و روابط بین متغیرها و فرضیههای پژوهش، بر اساس مدلهای رگرسیونی (روش حداقل مربعات تعمیمیافته و لجستیک) مورد آزمون قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان میدهد که بین تعهد مدیریت ارشد و حسابداری مدیریت زیست محیطی و همچنین بین تعهد مدیریت ارشد و عملکرد زیست محیطی شرکت رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. حسابداری مدیریت زیست محیطی نقش میانجیگری جزئی در رابطه بین تعهد مدیریت ارشد و عملکرد زیست محیطی ایفا میکند. مدیریت ریسک شرکت به عنوان یک متغیر تعدیلگرِ خالص موجب تقویت رابطه بین تعهد مدیریت ارشد و عملکرد زیست محیطی میگردد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که تعهدات فردی مدیران به محیطزیست به طور مستقیم با اقدامات زیست محیطی آنها در ارتباط است؛ و همچنین اطلاعات حسابداری مدیریت زيست محيطی به مدیران در تدوین شاخصهای عملکرد محیطی کمک میکند؛ و با افزایش مدیریت ریسک در شرکت، مدیران ارشد متعهد به مسائل محیطزیستی قادر خواهند بود عملکرد زیست محیطی شرکت را بهبود بخشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - ارائه مدلی برای حسابداری مدیریت زیست محیطی با رویکرد چرخه عمر محصول AHP فازی (مطالعه موردی: شرکت تولیدی سیم و کابل تبریز)
جمال بحری ثالث فاطمه رضائیامروزه مدیران دریافته اند، هزینه های مرتبط با محیط زیست به شرط آنکه به درستی شناسایی، اندازه گیری وتخصیص داده شوند به صرفه جویی و ایجاد سود بالقوه می انجامند. حسابداری مدیریت زیست از این پسشرکتها را قادر میسازد اثرات خود را بر طبیعت و محیط زیست تجزیه و تحلیل، و مدیران ر أکثرامروزه مدیران دریافته اند، هزینه های مرتبط با محیط زیست به شرط آنکه به درستی شناسایی، اندازه گیری وتخصیص داده شوند به صرفه جویی و ایجاد سود بالقوه می انجامند. حسابداری مدیریت زیست از این پسشرکتها را قادر میسازد اثرات خود را بر طبیعت و محیط زیست تجزیه و تحلیل، و مدیران را نسبت به اینموضوع و تاثیر مالی که شرکت بر طبیعت دارد، آگاه کنند. در این مقاله ضمن بررسی جنبه مختلف حسابداریمدیریت و چرخه تولید محصول با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی به رتبه بندی میزان رعایت معیارهایمختلف زیست محیطی تولید در شرکت تولیدی سیم و کابل تبریز می پردازیم. مطابق یافته های پژوهش در اینشرکت، کیفیت، انتشار در هوا، آب یا خاک، پیش بینی آلودگی، هزینه، پیش بینی آلودگی و انعطاف پذیری دارایرتبه پایینی بودند که ضروریست برای ارتقا این معیارها اقدامات لازم به عمل آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - تحلیل پیشران های خط مشی مالی بر نحوه تخصیص بودجه دولتی
مرضیه افکاریان کرماله دانشفرد حاجیه رجبی فرجادبودجه یک کشور نشان دهنده جایگاه دولت در اقتصاد و به عبارتی حدود و ثغور دخالت دولت در جامعه است و اداره صحیح امور مالی دولت، نقش بسزایی در بهسازی نظام اقتصادی و نظام اداری و مدیریتی بخش دولتی دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل پیشران های خط مشی مالیبر نحوه تخصیص بودجه دولتی أکثربودجه یک کشور نشان دهنده جایگاه دولت در اقتصاد و به عبارتی حدود و ثغور دخالت دولت در جامعه است و اداره صحیح امور مالی دولت، نقش بسزایی در بهسازی نظام اقتصادی و نظام اداری و مدیریتی بخش دولتی دارد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل پیشران های خط مشی مالیبر نحوه تخصیص بودجه دولتی انجام شده است. تحقیق به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از نظر گردآوری دادهها ازنوع توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیران و کارکنان سازمان برنامه و بودجه میباشند که تعداد آن 100 نفر بوده است که با استفاده از فرمول کوکران 80 نفر بدست آمده است. ابزارگردآوری دادهها پرسشنامه (مجموعاً 47 پرسش) بوده است. روایی آن از طریق روایی محتوایی و سازه و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ برای هر یک از پیشران های خط مشی مالی شامل ( حوادث طبیعی ،868/0؛ بحران های اقتصادی،915/0؛ تکامل اجتماعی، 915/0؛ تغییرات زیست محیطی، 922/0؛ پیشرفت های فناوری، 818/0)و نحوه تخصیص بودجه دولتی 844/0 مورد تایید قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که تحلیل پیشران های خط مشی مالی(حوادث طبیعی، بحرانهای اقتصادی، تکامل اجتماعی، تغییرات زیست محیطی و پیشرفت های فناوری) بر نحوه تخصیص بودجه دولتی تاثیرگذار هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - حسابداری مدیریت زیست محیطی با رویکرد یکپارچه برای طراحی تولید سبز با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی فازی
زهرا پورزمانی سعید مشایخی فرداز سال 1990 حمایت از محیط زیست و تولید سبز از مؤلفه های مهم در کسب و کار مدرن تلقی می شود. امروزه دولت ها و مردم به این نتیجه رسیده اند که از روند حرکت تولید و مصرف سبز دفاع کنند . هدف در این روند آلودگی کم، مصرف پایین ، کیفیت بالا و مصرف بهینه منابع کره زمین می باشد بگ أکثراز سال 1990 حمایت از محیط زیست و تولید سبز از مؤلفه های مهم در کسب و کار مدرن تلقی می شود. امروزه دولت ها و مردم به این نتیجه رسیده اند که از روند حرکت تولید و مصرف سبز دفاع کنند . هدف در این روند آلودگی کم، مصرف پایین ، کیفیت بالا و مصرف بهینه منابع کره زمین می باشد بگونه ای که برای نسل آینده یک محیط سالم بر جای بماند . این موضوع باعث شده است که طراحی سبز در محیط رقابتی کنونی، چالش پیش روی سازمان ها باشد .در این راستا برای کنترل بهینه مصرف مواد خام، آب، انرژی و سوخت، ایجاد و دفع ضایعات و پسماند و پیشگیری از آلودگی محیط زیست از ابزارهای حسابداری مدیریت زیست محیطی (EMA) همچون ارزیابی چرخه عمر (LCA) و هزینه یابی چرخه عمر (LCC) استفاده می شود. هدف این پژوهش معرفی یک روش جامع با یکپارچه نمودن مفاهیم ارزیابی چرخه عمر، هزینه یابی چرخه عمر با تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) برای سنجش سبزی محصول و سبزی طراحی محصول به لحاظ ارزیابی ریسک اثرات مختلف زیست محیطی و عملکرد شرکتهای فعال در صنعت محصولات کاشی و سرامیک می باشد. برای ارزیابی اثرات زیست محیطی از پنج مشخصه پیشنهادی توسط اتحادیه اروپا (2009) و برای ارزیابی عملکرد سازمان از چهار ویژگی مطرح شده توسط مدل سارکیس (2003) استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - تبیین مصادیق زیست محیطی در شرکتها با رویکرد پدیدار شناسی (مطالعه موردی:صنایع سیمان،آهک وگچ)
روح اله بهارلو محمود معین الدین فروغ حیرانیدر عصر حاضر، مدیران تحت فشار فزاینده ای هستند که نه تنها باید هزینه های عملیاتی را کاهش دهند، بلکه باید تاثیرات زیست محیطی حاصل از فعالیت هارابه حداقل رسانده و باعث افزایش عملکرد زیست محیطی شوند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی مصادیق زیست محیطی در سطح شرکتها می باشد. به منظ أکثردر عصر حاضر، مدیران تحت فشار فزاینده ای هستند که نه تنها باید هزینه های عملیاتی را کاهش دهند، بلکه باید تاثیرات زیست محیطی حاصل از فعالیت هارابه حداقل رسانده و باعث افزایش عملکرد زیست محیطی شوند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی مصادیق زیست محیطی در سطح شرکتها می باشد. به منظور دستیابی به این مهم، پژوهش در طی سالهای 1396و1397 در دو مرحله مجزا اجرا شده است. نخست ،پس از مطالعه مبانی نظری تحقیق، بنابر نیاز به استفاده ازتجربیات افراد درگیر در موضوع تحقیق، ازروش تحقیق کیفی بارویکرد پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد.نمونه گیری هدفمندتارسیدن به مرحله اشباع، با15نفرمصاحبه های کامل انجام شد.اعتبارنتایج بااستفاده از پیشینه تحقیق، مراجعة مجدد به شرکت کنندگان و جلب توافق ایشان حاصل شد.در مرحله دوم به منظور تایید وبرازش معیارهای شناسایی شده ، با طراحی پرسشنامه و نظرخواهی از خبرگان علمی واجرایی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. نتیجه پژوهش درمرحله اول شناسایی 20معیار و طبقه بندی آنها در 4دسته کلی شامل معیارهای شناخت و پیشگیری از آلودگی زیست محیطی ،جبران خسارت های زیست محیطی، انگیزش و توسعه فعالیت های زیست محیطی ،آموزش و فرهنگ سازی زیست محیطی و در مرحله دوم تایید و برازش سازه کلی مربوط به تمامی مصادیق با استفاده از تکنیک معادلات ساختاری و آزمون تحلیل عاملی می باشد. یافته های پژوهش در شناخت و درک بهتر مصادیق زیست محیطی و میزان رعایت آنها درسطح شرکتها ، تدوین استاندارهای حسابداری محیط زیست به تفکیک صنایع و تشویق سازمانها در راستای اجرای حسابداری سبز موثر بوده و پیامدهای مطلوبی درپی خواهدداشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - بررسی تاثیر استراتژی زیست محیطی، عدم اطمینان زیست محیطی و تعهد مدیریت ارشد بر عملکرد زیست محیطی شرکتی: نقش حسابداری مدیریت زیست محیطی
غلامرضا سلیمانی هدی مجبوری یزدیهدف از این پژوهش بررسی تاثیر استراتژی زیست محیطی شرکت، تعهد مدیریت ارشد و عدم اطمینان زیست محیطی با تاکید بر نقش حسابداری مدیریت زیست محیطی، بر عملکرد زیست محیطی شرکت است. این پژوهش مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است.ابتدا 84 شرکت دارای گواهینامه ایزو 14001 که در بورس اور أکثرهدف از این پژوهش بررسی تاثیر استراتژی زیست محیطی شرکت، تعهد مدیریت ارشد و عدم اطمینان زیست محیطی با تاکید بر نقش حسابداری مدیریت زیست محیطی، بر عملکرد زیست محیطی شرکت است. این پژوهش مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است.ابتدا 84 شرکت دارای گواهینامه ایزو 14001 که در بورس اوراق تهران فهرست شده اند جمع آوری شد. سپس ب طور تصادفی برای 176 نفر از مدیران این شرکت هاپرسشنامه ارسال شد که از این میان تعداد 152 پرسشنامه دریافت شد.نرخ بازگشت پرسشنامه ها 86 درصد است. از بارهای عاملی، میانگین واریانس استخراج شدهو قابلیت اطمینان حاصل از تجزیه و تحلیل مدل اندازه گیری برای تمام متغیرها استفاده شد. روایی تبعیضی یا روایی متقابل همه متغیرهای پنهان در مدل را با استفاده از معیار فورنر-لارکر و نسبت ناهمگونی همترازی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج این پژوهش نتایج نشان می دهد کهاستراتژی های زیست محیطی بر عملکرد زیست محیطی شرکت ها تاثیر مثبت معناداری دارند. استراتژی های زیست محیطی تأثیر مثبت غیر مستقیمی بر عملکرد زیست محیطی شرکت از طریق حسابداری مدیریت زیست محیطیدارند.تعهد مدیریت ارشد بر عملکرد زیست محیطی سازمانی تاثیر مثبت معناداری دارد.تعهد مدیریت ارشد بر عملکرد زیست محیطی شرکت از طریق حسابداری مدیریت زیست محیطی تاثیر غیرمستقیم مثبت معناداری دارد.عدم اطمینان محیطی درک شده بر استفاده از حسابداری مدیریت زیست محیطی تاثیر مثبت معناداری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - تاثیر گزارشگری پایداری بر کاهش عدم تقارن اطلاعاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
فرناز ضیا حمیدرضا وکیلی فرد فاطمه صرافامروزه شرکت ها برای بقا در عرصه رقابت، علاوه بر حفظ توان مالی، لازم است مسوولیت اجتماعی و زیست محیطی خود و تاثیرات آن را بر جامعه را مد نظر قرار دهند و در این زمینه، اطلاعات خود را افشاء کنند. بطوریکه همه ذینفعان از آن اطلاعات در تصمیم گیری های خود، استفاده کنند. هدف از أکثرامروزه شرکت ها برای بقا در عرصه رقابت، علاوه بر حفظ توان مالی، لازم است مسوولیت اجتماعی و زیست محیطی خود و تاثیرات آن را بر جامعه را مد نظر قرار دهند و در این زمینه، اطلاعات خود را افشاء کنند. بطوریکه همه ذینفعان از آن اطلاعات در تصمیم گیری های خود، استفاده کنند. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر گزارشگری پایداری بر کاهش عدم تقارن اطلاعاتی می باشد. گزارشگری پایداری با ارایه اطلاعات در سه حوزه اقتصادی، زیست محیطی و مسوولیت اجتماعی، اطلاعات مورد نیاز برای ذینفعان مختلف را فراهم می آورد. وجود عدم تقارن اطلاعاتی میان ذینفعان، منجر به ناکارایی بازار سرمایه می شود. پژوهش حاضر از گونه پژوهشهای نظری -کاربردی است. در این پژوهش، اطلاعات عملکردی 131 شرکت به روش حذفی از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1390-1397 مورد بررسی قرار گرفته است. جهت اندازه گیری گزارشگری پایداری از چک لیست امتیازی، در مولفه های اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی و برای اندازه گیری عدم تقارن اطلاعاتی از دقت پیش بینی تحلیل گران مالی استفاده شده است. آزمون فرضیه های پژوهش نیز با استفاده از رگرسیون خطی چندگانه با الگوی داده های ترکیبی انجام گرفته است. نتایج آزمون ها نشان داد که گزارشگری پایداری در این شرکت ها با عدم تقارن اطلاعاتی رابطه معکوس و معنادار داشته است. این بدان معناست که افزایش امتیاز گزارشگری پایداری منجر به کاهش عدم تقارن اطلاعاتی، افزایش دقت پیش بینی مدیران می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - تأثیر رتبه عوامل زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیت شرکتی (ESG) بر ریسک سقوط قیمت سهام با تأکید بر محدودیت مالی
امید فرجی جواد حسینی سمیه جهانیریسک سقوط قیمت سهام در بازار یکی از دغدغه های اصلی سرمایه گذاران است. زیرا نمی توان آن را با تنوع دادن کاهش داد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر رتبه ESG بر ریسک سقوط قیمت سهام است. بدین منظور نمونهای مشتمل بر 129 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در بازه زمانی 1393- 13 أکثرریسک سقوط قیمت سهام در بازار یکی از دغدغه های اصلی سرمایه گذاران است. زیرا نمی توان آن را با تنوع دادن کاهش داد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر رتبه ESG بر ریسک سقوط قیمت سهام است. بدین منظور نمونهای مشتمل بر 129 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار در بازه زمانی 1393- 1399 انتخاب و آزمون شده است. نتایج با استفاده از روش رگرسیون چندگانه نشان میدهد که با افزایش رتبه بندی ESG، ریسک سقوط قیمت سهام کاهش پیدا میکند. علاوه بر این، رتبه بندی ESG با تاخیر یک ساله بر معیار چولگی منفی بازده سهام تاثیری ندارد. اما، نوسان پایین به بالا قیمت سهام را کاهش می دهد. همچنین، افزایش وقفه دو ساله رتبه بندی ESG، تاثیر عمده ای بر کاهش ریسک سقوط قیمت سهام ندارد. همچنین دریافتیم که محدودیت مالی بر رابطه بین رتبه بندی ESG و چولگی منفی بازده سهام تاثیر معناداری دارد. اما، بر رابطه رتبه بندی ESG و نوسان پایین به بالا تاثیری ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - بررسی تاثیرات(اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی) تاسیسات صنعتی برفرایند توسعه (نمونه موردی:شهرستان جم )
هدایت الله نیکخواه سجاد بهزادیهدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیرات(اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی) تاسیسات صنعتی بر توسعه شهرستان جم می باشد. روش این تحقیق کیفی بوده و با استفاده از نمونه گیری هدفمند و اشباع نظری 32 نفر از صاحبنظران ونخبگان شهرستان انتخاب شدند که از آنان مصاحبه نیمه ساختار یافته به عمل آم أکثرهدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیرات(اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی) تاسیسات صنعتی بر توسعه شهرستان جم می باشد. روش این تحقیق کیفی بوده و با استفاده از نمونه گیری هدفمند و اشباع نظری 32 نفر از صاحبنظران ونخبگان شهرستان انتخاب شدند که از آنان مصاحبه نیمه ساختار یافته به عمل آمد. این پژوهش به بررسی اثرات و پیامدهای صنعت پالایشگاهی بر فرایند توسعه شهرستان جم در بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی از نگاه نخبگان ومتخصصان پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که توسعۀ صنعتی و پیشرفت های تکنولوژی ناشی از راه انداری پالایشگاه در شهرستان جم پیامدهای متناقضی را به دنبال داشته است. از طرفی در بعد اقتصادی، با ایجاد اشتغال و درآمدهای پایدار و امکانات زیربنایی فرصت ها و ظرفیت های زیادی برای شهرستان فراهم آورده است و از طرف دیگر، تبعات اجتماعی و زیست محیطی فراوانی ایجاد کرده که منجر به بروز آسیب های اجتماعی مختلفی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - بررسی آثار ونقش دوره های آموزش غیر رسمی در توسعه پایدار روستایی مطالعه موردی: دهستان احمدآباد بخش تخت سلیمان شهرستان تکاب
محمد صادق علیاییرسیدن به توسعه پایدار روستایی ، بدون تغییر نگرش و تحول فکری و فرهنگی در کشور امکان پذیر نخواهد شد، مگر اینکه آموزشهای همه جانبه در حوزههای مختلف مشاغل موجود در روستاها و همینطور سبکهای مختلف فرآیند آموزش در جهت توسعه نیروی انسانی فراهم گردد. از طرفی نیز موقعیتهای فر أکثررسیدن به توسعه پایدار روستایی ، بدون تغییر نگرش و تحول فکری و فرهنگی در کشور امکان پذیر نخواهد شد، مگر اینکه آموزشهای همه جانبه در حوزههای مختلف مشاغل موجود در روستاها و همینطور سبکهای مختلف فرآیند آموزش در جهت توسعه نیروی انسانی فراهم گردد. از طرفی نیز موقعیتهای فراگیر آن به خوبی تشخیص داده شود و هماهنگیهای لازم بین آموزشهای رسمی و غیر رسمی که به عنوان دو جزء اصلی و زمینهساز یادگیری و توسعه محسوب می شوند انجام پذیرد. هدف پژوهش حاضر در این تحقیق، بررسی آثار و نقش دورههای آموزش غیر رسمی در توسعه پایدار مناطق روسـتایی دهستان احمد آباد از توابع شهرستان تکاب است. روش تحقیق در این پژوهش از ترکیب روشهای اسنادی و پیمایشی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم و تکمیل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق ساکنان شش روستای دهستان احمد آباد، بر حسب قواعد نمونهگیری تصادفی انجام پذیرفته است. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از آزمونهای t تک نمونهای و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتـایج تحقیقات نـشان میدهد در مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر با (0.843)، و در سطح 99 درصد معنادار بوده است که نشاندهندهی تاثیر مثبت آموزشهای غیر رسمی بر ابعاد متغیرهای مستقل تحقیق می‎باشد. مقادیر ß در ابعاد اقتصادی (776)، اجتماعی (0.177)، زیست محیطی (0.058) میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - بررسی جامعه شناختی تاثیر سبک زندگی مصرف گرایی فرهنگی بر رفتار زیست محیطی با رویکرد توسعه پایدار مطالعه موردی : شهروندان کلانشهر تهران
فرزانه فرهادیان بابادی علیرضا‏ محسنی‏ تبریزی مصطفی‏ ‏ ازکیارفتارهای زیست محیطی با توجه به بحران های زیستی یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر محیط زیست است و رفتار زیست محیطی متاثر از رفتار افراد جامعه است لذا بررسی سبک زندگی و چگونگی برخورد افراد جامعه با محیط زیست در راستا با توسعه پا أکثررفتارهای زیست محیطی با توجه به بحران های زیستی یکی از مهمترین عوامل تاثیر گذار بر محیط زیست است و رفتار زیست محیطی متاثر از رفتار افراد جامعه است لذا بررسی سبک زندگی و چگونگی برخورد افراد جامعه با محیط زیست در راستا با توسعه پایدار حائز اهمیت می باشد. بوردیو به عنوان یکی از اصلی ترین نظریه پردازان سبک زندگی، منسجم ترین بحث دربارة مفهوم سبک زندگی و مصرف فرهنگی توسط ایشان ارائه شده . و همچنین زیمل نخستین جامعه شناس نوگرایی است که به اهمیت مصرف در ساخت اجتماعی زندگی مدرن پی برده و معتقد بود زمانی که کلان شهرها توسعه می یابند نیازهای اجتماعی و روانشناسی در افراد به گسترش مصرگرایی کمک می کند؛ و همچنین نظریه توسعه پایدار شهری، موضوعات جلوگیری آلودگی محیط زیست شهری، حمایت از بازیافت و عدم حمایت از توسعه زیان بار را مطرح میکند؛ بر همین اساس چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه های مذکور می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنین هشت منطقه از شهر تهران که در دامنه سنی (18-60) سال واقع شده، براساس فرمول کوکران 384 نفربه عنوان نمونه آماری بدست آمد اما با توجه به جمعیت زیاد جامعه آماری حجم نمونه 810 نفر انتخاب شد. مقاله حاضر با رویکرد کمی و با روش پیمایش انجام و ابزار گردآوری پرسشنامه است. یافته های پژوهش نشان داده بین سبک زندگی مصرف گرایی فرهنگی و رفتار زیست محیطی رابطه معنادار وجود دارد و همچنین بین تحصیلات، سن، وضعیت اقتصادی، اجتماعی رابطه معنادار وجود دارد اما بین جنس و رفتار زیست محیطی رابطه معکوس و منفی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - تبیین جامعه شناختی تاثیر سرمایه اجتماعی بر توسعه ی پایدار شهری
مسعود دارابیپایداری از مسائلی است که در طول سالیان اخیر در جوامع مختلف به خصوص در جوامع شهری بسیار بر آن تاکید شده است؛ در مسیر پایداری، سرمایه اجتماعی نقش بسیار مهمی را ایفا می ند. به گونهای که توسعه پایدار با در نظر گرفتن مفاهیمی چون عدالت اجتماعی، توسعه همه جانبه و رفاه اجتماع أکثرپایداری از مسائلی است که در طول سالیان اخیر در جوامع مختلف به خصوص در جوامع شهری بسیار بر آن تاکید شده است؛ در مسیر پایداری، سرمایه اجتماعی نقش بسیار مهمی را ایفا می ند. به گونهای که توسعه پایدار با در نظر گرفتن مفاهیمی چون عدالت اجتماعی، توسعه همه جانبه و رفاه اجتماعی نقش خود را در م حیط اجتماعی و از جمله سرمایه اجتماعی مشخص کرده است. بنابراین هدف مقاله بررسی ارتباط سرمایه اجتماعی با توسعه پایدار شهری است که از نظریه های گیدنز، پاتنام، فوکویاما، کلمن و دریسکل استفاده شد. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه دارای قابلیت اعتماد و اعتبار است. جامعه آماری، شهروندان بالای 18 سال در شهر تهران است، حجم نمونه 393نفر است که با استفاده از فرمول کوکران و با روش خوشه ای چندمرحله ای به دست آمد. یافته ها نشان داد که وضعیت شاخص سرمایه اجتماعی و تمامی متغیرهایش(اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، آگاهی اجتماعی، انسجام اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی و شبکه روابط اجتماعی) و شاخص توسعه پایدار شهری و ابعاد آن(پایداری زیست محیطی، پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی، پایداری کالبدی، پایداری نهادی) در سطح متوسط و پایین تر از متوسط قرار داشتند. یافته های تبیینی نشان داد که سرمایه اجتماعی و تمامی ابعاد آن، ارتباط و تاثیر مستقیم و معناداری بر روی توسعه پایدار شهری داشته اند. نتایج تحلیل رگرسیون، حاکی از آن است که سرمایه اجتماعی و مولفه های آن در مجموع 0/561 واریانس توسعه پایدار شهری را تبیین می کند. که بیشترین تاثیرات مستقیم را بر اساس ضریب بتا به ترتیب اعتماد اجتماعی 0/423 و مشارکت اجتماعی 0/365 بر روی توسعه پایدار شهری داشته اند. به منظور آزمون کلی و جزئی الگوی نظری از مدل سازی معادلات ساختاری بهره گرفته شد که شاخص های برازش بالا، حاکی از حمایت بسیار خوب داده ها از مبانی نظری می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - بررسی آثار و نقش دوره های آموزش غیر رسمی در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: دهستان احمدآباد بخش تخت سلیمان شهرستان تکاب)
محمد صادق علیائیرسیدن به توسعه پایدار روستایی ، بدون تغییر نگرش و تحول فکری و فرهنگی در کشور امکان پذیر نخواهد شد، مگر اینکه آموزشهای همه جانبه در حوزههای مختلف مشاغل موجود در روستاها و همینطور سبکهای مختلف فرآیند آموزش در جهت توسعه نیروی انسانی فراهم گردد. از طرفی نیز موقعیتهای فر أکثررسیدن به توسعه پایدار روستایی ، بدون تغییر نگرش و تحول فکری و فرهنگی در کشور امکان پذیر نخواهد شد، مگر اینکه آموزشهای همه جانبه در حوزههای مختلف مشاغل موجود در روستاها و همینطور سبکهای مختلف فرآیند آموزش در جهت توسعه نیروی انسانی فراهم گردد. از طرفی نیز موقعیتهای فراگیر آن به خوبی تشخیص داده شود و هماهنگیهای لازم بین آموزشهای رسمی و غیر رسمی که به عنوان دو جزء اصلی و زمینهساز یادگیری و توسعه محسوب می شوند انجام پذیرد. هدف پژوهش حاضر در این تحقیق، بررسی آثار و نقش دورههای آموزش غیر رسمی در توسعه پایدار مناطق روسـتایی دهستان احمد آباد از توابع شهرستان تکاب است. روش تحقیق در این پژوهش از ترکیب روشهای اسنادی و پیمایشی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم و تکمیل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق ساکنان شش روستای دهستان احمد آباد، بر حسب قواعد نمونهگیری تصادفی انجام پذیرفته است. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از آزمونهای t تک نمونهای و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتـایج تحقیقات نـشان میدهد در مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر با (0.843)، و در سطح 99 درصد معنادار بوده است که نشاندهندهی تاثیر مثبت آموزشهای غیر رسمی بر ابعاد متغیرهای مستقل تحقیق می‎باشد. مقادیر ß در ابعاد اقتصادی (776)، اجتماعی (0.177)، زیست محیطی (0.058) میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش زیست محیطی مردم روستایی: مورد بخش مرکزی شهرستان دنا
زینب شریفی مهدی نوری پوردستیابی به اهداف توسعه پایدار روستایی بدون وجود حد مطلوبی از سرمایه اجتماعی محقق نخواهد شد. از طرف دیگر، پسوند پایدار در توسعه پایدار روستایی با محیط گرایی و رویکرد زیست محیطی به توسعه آمیخته است و راه حل بحران های زیست محیطی تغییر نگرش انسان می باشد. بنابراین با توجه ب أکثردستیابی به اهداف توسعه پایدار روستایی بدون وجود حد مطلوبی از سرمایه اجتماعی محقق نخواهد شد. از طرف دیگر، پسوند پایدار در توسعه پایدار روستایی با محیط گرایی و رویکرد زیست محیطی به توسعه آمیخته است و راه حل بحران های زیست محیطی تغییر نگرش انسان می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت دو مسئله سرمایه اجتماعی و نگرش زیست محیطی در توسعه پایدار روستایی، هدف تحقیق حاضر تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی و نگرش زیست محیطی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 2500 سرپرست خانوار روستایی بخش مرکزی شهرستان دنا بود که براساس جدول کرجسی و مورگان، اندازه نمونه 300 سرپرست خانوار تعیین شد. نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای انجام گرفت. ابزار تحقیق، پرسشنامه بود و روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان توسعه روستایی و پایایی سوالات با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج آزمونt تک نمونه ای نشان داد در بین 5 مولفه سرمایه اجتماعی، 4 مولفه اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، هنجار اجتماعی و مشارکت اجتماعی به طور معنی داری از حد متوسط بالاتر و مولفه شبکه اجتماعی به طور معنی داری از حد متوسط پایین تر بود. هم چنین، بین 5 بعد نگرش زیست محیطی، ابعاد محیطگرایی، تعادل و بحران محیطی به طور معنی داری بالاتر از حد متوسط و 2 بعد محدودیت در رشد و انسان محور به طور معنی داری پایین تر از حد متوسط بودند. نتایج آزمون ضریب هم بستگی پیرسون نیز نشان داد بین دو متغیر نگرش زیست محیطی و سرمایه اجتماعی رابطه ای وجود نداشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - رهیافتی تحلیلی در شناخت مؤلفه ها، شاخص ها و بارزه های توسعه پایدار شهری
محمدرضا پورجعفر زهرا خدائی علی پور خیری -
حرية الوصول المقاله
39 - بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی ورود گردشگران به نواحی روستایی کهمان از توابع شهرستان سلسله
سید احمد فیروزآبادی حمید حسنوندامروزه توسعه گردشگری به یکی از ابزارهای مهم در توسعه و رشد مناطق روستائی تبدیل شده است و جایگاه مناسبی در تحقیقات توسعه روستائی به دست آورده است. در این مطالعه تلاش شده است که به بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی ورود گردشگران به منطقه روستائی کهمان پردا أکثرامروزه توسعه گردشگری به یکی از ابزارهای مهم در توسعه و رشد مناطق روستائی تبدیل شده است و جایگاه مناسبی در تحقیقات توسعه روستائی به دست آورده است. در این مطالعه تلاش شده است که به بررسی اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی ورود گردشگران به منطقه روستائی کهمان پرداخته شود. در این مطالعه از روش های ترکیبی کمی (پرسش نامه) و کیفی (مشاهده، مصاحبه و مطالعه اکتشافی) استفاده شده است. در قسمت پیمایش از بین 257 نفر سرپرست خانوار، با استفاده از فرمول کوکران 166 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و در قسمت کیفی نیز با 32 نفر مصاحبه صورت گرفت. بدین منظور با بهره گرفتن از رویکردهای نظری تحقیق (منفعتطلبی، اقتصادی، اجتماع محور، داکسی اریدکس، سیکل زندگی مقاصد گردشگری باتلر، چارچوب دوگن) یافته های تحقیق نشان می دهد که ورود گردشگران اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی مثبت و معناداری بر منطقه روستائی کهمان دارد. به طوری که در زمینه اقتصادی باعث ایجاد مشاغل جدید، افزایش درآمد؛ تمایل به مشاغل خدماتی، افزایش هزینههای زندگی و شکاف درآمدی و در حوزه اجتماعی- فرهنگی باعث افزایش ارتباطات گسترده و آگاهی عمومی، کاهش امنیت برای زنان و دختران، افزایش جرم و ... همچنین در زمینه زیست محیطی باعث بالارفتن انتظارات و آگاهی روستائیان در ارتباط با حفاظت محیط زیست و ... شده است. بنابراین یافته ها حاکی از آن است که وجود برنامهریزی نظاممند و مشارکت دادن روستاییان کهمان در بخش گردشگری میتواند اثرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیستمحیطی مثبتی را در پی داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - طراحی و ارائه الگو جهت سنجش تأثیر سرمایه فرهنگی بر ابعاد توسعه پایدار شهری با تأکید بر انرژی های پاک
مهرداد نوابخش مریم ثابتیدر دو دهه اخیر مفهوم سرمایه فرهنگی در سطوح و اشکال متفاوت خود به عنوان یکی از جالب توجه ترین مفاهیم فرهنگی توجه صاحب نظران و پژوهشگران را با چارچوپ های تحلیلی خاصی به خود جلب کرده است و از طرفی بعد از ناکارآمدی الگوی تک بعدی توسعه در پنجاه سال اخیر، توسعه پایدار از جمله أکثردر دو دهه اخیر مفهوم سرمایه فرهنگی در سطوح و اشکال متفاوت خود به عنوان یکی از جالب توجه ترین مفاهیم فرهنگی توجه صاحب نظران و پژوهشگران را با چارچوپ های تحلیلی خاصی به خود جلب کرده است و از طرفی بعد از ناکارآمدی الگوی تک بعدی توسعه در پنجاه سال اخیر، توسعه پایدار از جمله مباحث مورد توجه دولت ها، ملت، مجامع بین المللی بوده است از آنجائیکه سرمایه فرهنگی به واسطه ارتباطش با سایر مؤلفه های بنیادین آن نظیر سرمایه تجسم یافته، سرمایه نهادینه و سرمایه عینیت یافته ضروری بنظر رسید که تاثیرش با ابعاد توسعه پایدار شهری با تأکید بر انرژی های پاک بعنوان اولویت مورد توجه کشور در نیل به چشم انداز بیست ساله نظام مقدس جمهوری اسلامی مورد مطالعه قرار گیرد. این پژوهش با هدف پاسخ به سوال اصلی تحقیق یعنی چگونگی طراحی و ارائه الگوی جهت سنجش تاثیر سرمایه فرهنگی بر ابعاد توسعه پایدار براساس مدل توسعه پایدار و با استفاده از شاخصهای کمیته ملی توسعه پایدار ایران، با گرایش توسعه ای و کاربردی انجام شده است.جامعه آماری این پژوهش 192 نفر از ساکنان منطقه 1 شهرداری تهران می باشند که روش خوشه ای انتخاب و نظر نخبگان به صورت نظری جمع آوری گردید. از آنجائیکه این تحقیق در پی سنجش، جهت تاثیر و نوع آن بوده برای تحلیل یافته ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شده که یافته های تحقیق حکایت از تاثیر مثبت، مستقیم و معنی دار متغیر سرمایه فرهنگی بر ابعاد متغیر توسعه پایدار به ترتیب 88 % بر بعد اقتصادی توسعه پایدار و 71 % بربعد اجتماعی و زیست محیطی توسعه پایدار و در نهایت 70 % بر بعد سیاسی توسعه پایدار دارد. در نهایت برای نیل به اهداف توسعه پایدار پیشنهاداتی چون فرهنگسازی برای حفظ محیط زیست، تهیه پیوست فرهنگی، ارتقاء سطح فرهنگ عمومی و مسئولیت پذیری شهروندان ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - بررسی تاثیرات اقتصادی،اجتماعی و زیست محیطی تاسیسات صنعتی برفرایند توسعه (نمونه موردی: شهرستان جم)
هدایت الله نیکخواه سجاد بهزادیهدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیرات (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) تاسیسات صنعتی بر توسعه شهرستان جم می باشد. روش این تحقیق کیفی بوده و با استفاده از نمونه گیری هدفمند و اشباع نظری 32 نفر از صاحبنظران ونخبگان شهرستان انتخاب شدند که از آنان مصاحبه نیمه ساختار یافته به عمل أکثرهدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیرات (اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) تاسیسات صنعتی بر توسعه شهرستان جم می باشد. روش این تحقیق کیفی بوده و با استفاده از نمونه گیری هدفمند و اشباع نظری 32 نفر از صاحبنظران ونخبگان شهرستان انتخاب شدند که از آنان مصاحبه نیمه ساختار یافته به عمل آمد. این پژوهش به بررسی اثرات و پیامدهای صنعت پالایشگاهی بر فرایند توسعه شهرستان جم در بعد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی از نگاه نخبگان و متخصصان پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که توسعۀ صنعتی و پیشرفت های تکنولوژی ناشی از راه انداری پالایشگاه در شهرستان جم پیامدهای متناقضی را به دنبال داشته است. از طرفی در بعد اقتصادی، با ایجاد اشتغال و درآمدهای پایدار و امکانات زیربنایی فرصت ها و ظرفیت های زیادی برای شهرستان فراهم آورده است و از طرف دیگر، تبعات اجتماعی و زیست محیطی فراوانی ایجاد کرده که منجر به بروز آسیب های اجتماعی مختلفی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - تاثیر رفتارهای اجتماعی زیست محیطی برتوسعه اجتماعی موردمطالعه کارکنان پارس جنوبی (عسلویه)
منصور حقیقتیان نصرالله پورافکاری غلامرضا جعفری نیا -
حرية الوصول المقاله
43 - بررسی اثرات زیست محیطی و رشد فیزیکی شهر ملایر
مهرداد نوابخش سمیه صفیافزایش جمعیت در شهرها یکی از مهمترین چالش های برنامه ریزی شهری است.عدم برنامه ریزی های صحیح جهت تحقق نیازهای این جمعیت رو به تزاید، استفاده غیر اصولی از اراضی شهرها و پیرامونشان و به تبع آن افزایش مسائل زیست محیطی را به دنبال داشته است. در این زمینه بررسی رشد فیزیکی شه أکثرافزایش جمعیت در شهرها یکی از مهمترین چالش های برنامه ریزی شهری است.عدم برنامه ریزی های صحیح جهت تحقق نیازهای این جمعیت رو به تزاید، استفاده غیر اصولی از اراضی شهرها و پیرامونشان و به تبع آن افزایش مسائل زیست محیطی را به دنبال داشته است. در این زمینه بررسی رشد فیزیکی شهر ملایر و مسائل زیست محیطی ناشی از آن از اهمیت خاصی برخوردار است. لذا علل واقعی بروز مشکلات زیست محیطی در شهر ملایر پرسش اصلی این تحقیق است.با فرض بر این که مسائل زیست محیطی شهر ملایر ناشی از رشد شهر در سالهای اخیر، افزایش جمعیت آن و فعالیت های مختلف شهری (سوخت و ساز شهری) می باشد. بررسی بنیادی عوامل تأثیر گذار بر گسترش شهر و پیدایش مسائل زیست محیطی، ارائه راهکارهای مناسب در جهت کاهش معضلات زیست محیطی و ایجاد یک دیدگاه آکادمیک در زمینه حل مشکلات زیست محیطی از مهم ترین اهداف این مطالعه می باشد. بنابراین با توجه به مشکلات زیست محیطی ناشی از رشد فیزیکی شهر ملایر طی چند دهة اخیر، در این تحقیق به کمک اطلاعات، آمار، کار میدانی و با استفاده از نقشه ها، عکس ها، نمودارها و تحلیل آنها به بررسی و تبیین مسائل زیست محیطی پرداخته شده است. در این رابطه آلودگی منابع آب، آلودگی ناشی از رها سازی فاضلاب ها در معابر و یا تخلیه آنها در چاه های جاذب، مسائل ناشی از جمع آوری، دفن و بازیافت غیر اصولی زباله ها، آلودگی های واحدهای صنعتی و کوره های آجر پزی و آلودگی های ترافیکی به خصوص در مرکز شهر مورد توجه قرار گرفته و ارائه راه حل های هر چند مختصر در جهت کاهش این آلودگی ها، رفاه شهروندان و رسیدن به توسعه پایدار پیشنهاد شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - سیاست ها،استراتژیها و روشهای برخورد با خودروهای فرسوده
رحیم مشیری علیرضا سلیمانیامروزه در برنامه ریزیهای شهری و همچنین در طرحهای توسعه ساختار شهرها، توجه به دیدگاههای زیست محیطی و انرژی دارای اهمیت ویژه ای است . چنانچه آلودگیهای زیست محیطی، پایان انرژی و پیامدهای ناشی از آن توسعه پایدار شهری را با مشکلات متعددو غیر قابل جبران روبرو خواهد کرد. خودرو أکثرامروزه در برنامه ریزیهای شهری و همچنین در طرحهای توسعه ساختار شهرها، توجه به دیدگاههای زیست محیطی و انرژی دارای اهمیت ویژه ای است . چنانچه آلودگیهای زیست محیطی، پایان انرژی و پیامدهای ناشی از آن توسعه پایدار شهری را با مشکلات متعددو غیر قابل جبران روبرو خواهد کرد. خودروهای فرسوده یکی از عوامل موثر آلودگی هوا و محیط زیست می باشند . در کشورهای جهان سوم، تلاش مهم و کارآمدی در زمینه خودروهای فرسوده صورت نگرفته است . و با توجه به روند افزایش سریع تولید خودرو، لزوم برنامه ریزی برای خودروهای فرسوده آشکارتر شده است . در این میان متناسب با رشد سریع تولید خودرو و وجود تعداد بیشماری خودرو فرسوده در کشور ایران، برنامهء منسجمی برای کنترل و بازیافت خودروهای فرسوده ارایه نشده است. در پژوهش حاضر برنامه ها، سیاستها ، استراتژیها و روشهای برنامه ریزی خودروهای فرسوده در کشورهای مختلف پیشرفته بررسی و مطالعه شده تا با مطالعه تطبیقی و کمک گرفتن از دیدگاههای کشورهای مختلف و آشنایی با روشها و شیوهای مقابله با خودروهای فرسوده، راهکارهای مناسب برخورد با خودروهای فرسوده در ایران اتخاذ گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - اهمیت ژئوپولتیک زیس تمحیطی در جهان امروز
زهرا پیشگاهی فرد عمران علیزادهشروع انقلاب صنعتی در اروپا و ظهور تکنولوژی مدرن در زندگی انسان ها، تغییرات گسترده ای در سطح زمینایجاد نمود . این رویداد که با برداشت و تخریب منابع طبیعی در سراسر مناطق جغرافیایی کره زمین همراه بود،چهره زمین را دچار تغییرات عمیقی کرد . این تغییرات که در نیمه ی دوم قرن بی أکثرشروع انقلاب صنعتی در اروپا و ظهور تکنولوژی مدرن در زندگی انسان ها، تغییرات گسترده ای در سطح زمینایجاد نمود . این رویداد که با برداشت و تخریب منابع طبیعی در سراسر مناطق جغرافیایی کره زمین همراه بود،چهره زمین را دچار تغییرات عمیقی کرد . این تغییرات که در نیمه ی دوم قرن بیستم با تخریب لایه ازن، انقراضگسترده گونه های حیاتی، تخریب شدید پوشش گیاهی، کاهش شدید منابع طبیعی و ... همراه بود، به صورتبحران های زیست محیطی آشکار گردید.با شروع بحران های زیست محیطی، دولت ها مانند همه بحران ها از خود واکنش نشان داده و با نوعی تعاملبه صورت تشکیل اجلاس های بین المللی، صدور قطع نامه ها و کنوانسیون های متعدد سعی در جلوگیری از گسترشبحران های زیست محیطی در سه سطح ملّی، منطقه ای و جهانی نمودند . عمق این بحران ها و دامنه آن ها به قدریگسترده بود که علاوه بر دولت ها، احزاب و سازمان های غیر دولتی مانند : احزاب صلح سبز در سراسر جهان تشکیلشدند و با گسترش دامنه فعالیت خود و مقبولیت مردمی، در اواخر قرن بیستم توانستند در برخی کشورهای صنعتیدولت ها را در دست گیرند.این مقاله با روش تحلیل محتوا ضمن پرداختن به مفهوم ژئوپولتیک زیست محیطی در پی کشف این موضوعمی باشد که آیا بحران های زیست محیطی در آینده به کشمکش و بحران های میان اقوام یک کشور، کشورهای درونمنطقه ای و نهایتاً مناطق جهان تبدیل خواهد شد و پژوهشگران ژئوپولتیک و محیط زیست چگونه می توانندراهکارهایی را به دولت ها و سازمان های غیردولتی پیشنهاد کنند تا از تبدیل بحران های زیست محیطی به بحران هایامنیتی جلوگیری نمایند.نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد، بحران های زیست محیطی و کاهش شدید منابع طبیعی درآینده منشا بسیاری از درگیر یهای قومی و همچنین منطقه ای است و بسیاری از روابط، ملاحظات و تنش های قومی،منطقه ای و جهانی بر مبنای این بحران ها در حال شکل گیری و گسترش است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - اثرات زیست محیطی جاده شهید کلانتری بر دریاچه ارومیه
نادر حبیب زاده منصور بدری فروجود دریاچه ارومیه در حد فاصل استان های آذربایجان شرقی و غربی به عنوان یکی از نادرترین زیستگاه هایدنیا، منظره های زیبا و بدیع ایجاد نموده است . در صورت ایجاد یک راه مناسب و فراهم نمودن شرایط لازم از طریقاحداث جاده روی دریاچه، این دریاچه و منطقه اطراف آن رامی توان به یکی أکثروجود دریاچه ارومیه در حد فاصل استان های آذربایجان شرقی و غربی به عنوان یکی از نادرترین زیستگاه هایدنیا، منظره های زیبا و بدیع ایجاد نموده است . در صورت ایجاد یک راه مناسب و فراهم نمودن شرایط لازم از طریقاحداث جاده روی دریاچه، این دریاچه و منطقه اطراف آن رامی توان به یکی از قطب های گردشگری ملی و بین المللی تبدیل نمود. در عین حال، ایجاد جاده روی دریاچه ارومیهمی تواند به آسان کردن تردد میان مراکز دو استان مهم نقش بسیار تاثیرگذار در پیشرفت این مناطق ایفا نماید . ازطرف دیگراحداث این جاده برروی دریاچه، طبعاً با این منافع ملی و بین المللی، اثرات منفی بسیاری بر دریاچه ای باویژگی های بوم شناختی حساس و بسیار شکننده و نیز بر مسائل اقتصادی و اجتماعی منطقه خواهد گذاشت .بنابراین، مطالعه عمیق تر اثرات زیست محیطی احداث این جاده روی این اکوسیستم ویژه و منحصر به فرد کهحساسیت های ملی و بین المللی نیز دارد، ضرورتی اجتناب ناپذیر می باشد. در این پژوهش سعی گردیده است اثراتزیست محیطی مهم احداث جاده شهید کلانتری بر حوزه دریاچه و در مقابل اثرات خود حوزه دریاچه ارومیه بر احداثجاده شهید کلانتری مورد تحلیل قرار بگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - ارزیابی شاخص های ناپایداری زیست محیطی با تأکید بر پسماند شهری (نمونه موردی کلانشهر اهواز)
مصطفی محمدی ده چشمه محمد علی فیروزی جعفر سعیدیاز دیدگاه اکولوژیک مشکلاتی مانند آلودگی رودخانه ها، آب های زیرزمینی، خاک و چشم اندازهای زشت ناشی از تجمع زبالهها در اطراف شهرها در اثر عدم بکارگیری اصول فنی و اکولوژیک، در دفع زبالههای شهری است که شرایط ناپایداری را از لحاظ زیست محیطی در شهر ها بوجود می آورد. از این ر أکثراز دیدگاه اکولوژیک مشکلاتی مانند آلودگی رودخانه ها، آب های زیرزمینی، خاک و چشم اندازهای زشت ناشی از تجمع زبالهها در اطراف شهرها در اثر عدم بکارگیری اصول فنی و اکولوژیک، در دفع زبالههای شهری است که شرایط ناپایداری را از لحاظ زیست محیطی در شهر ها بوجود می آورد. از این رو مدیریت پسماند های شهری باید اهداف بهداشتی، زیست محیطی را مد نظر قرار دهد. تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. هدف تحقیق، ارزیابی شاخص های ناپایداری زیست محیطی کلانشهر اهواز با تأکید بر شاخص شهری است. برای دستیابی به هدف مذکور، پس از تبیین مفهوم پایداری شهری و ناپایداری شهری به شناخت معیار و زیر معیار های مورد نظر اقدام گردید و سپس با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص های کمی انجام و شاخص و زیر شاخص ها در چارچوب مدل وزنی AHP، اولویت بندی گردیدند و برای تحلیل مکانی- فضایی دادههای مورد نظر، از نرم افزار GIS، استفاده شده است. در این راستا، مهم ترین شاخص تبیینی برای ارزیابی ناپایداری زیست محیطی شهری، شاخص آلودگی پسماند شهری و زیر شاخص های آن انتخاب ارزیابی گردید. یافتههای حاصل از تحقیق، بیانگر آن است که شهر اهواز بر اساس شاخص مورد بررسی، در شرایط زیست محیطی ناپایداری قرار دارد به طوری که منطقه یک با ضریب اثر (387/0)، بالاترین ارزش وزنی را در میان مناطق شهری دارد و منطقه دو هم با وزن (02/0)، کمترین میزان آلودگی را از لحاظ معیار پسماند، در بین مناطق شهری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - عواقب زیست محیطی کاهش سطح آب دریاچه ارومیه و راهکارهای نجات آن
محمد علی احمدیان سمیرا اصغریقرار گرفتن ایران در در نقطه تلاقی آسیا، آفریقا و اروپا وتنوع اقلیمی باعث تنوع زیستی غنی ایران شده است. در پی تخریب زیست بوم های طبیعی که حاصل از توسعه روزافزون شهرنشینی، آلودگی های صنعتی، زباله ها و پسماند ها، چرای بی رویه، جنگل زدایی، بیابان زایی و فرسایش خاک است، به ط أکثرقرار گرفتن ایران در در نقطه تلاقی آسیا، آفریقا و اروپا وتنوع اقلیمی باعث تنوع زیستی غنی ایران شده است. در پی تخریب زیست بوم های طبیعی که حاصل از توسعه روزافزون شهرنشینی، آلودگی های صنعتی، زباله ها و پسماند ها، چرای بی رویه، جنگل زدایی، بیابان زایی و فرسایش خاک است، به طرز نگران کننده ای آسیب دیده است. به دلیل فعالیت های مخرب انسانی بحران آب در ایران، گواه دیگری بر مشکلات محیط زیستی کشور است. هدف از این تحقیق بررسی عواقب ناشی از کاهش سطح آب دریاچه ارومیه و درنهایت ارائه راهکارهای نجات آن می باشد.این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد و مدارک معتبر انجام شده و با استفاده از روش فرا تحلیلی تجزیه و تحلیل های لازم صورت گرفته است. نتایج مطالعات و بررسیها نشان می دهد، این دریاچه درطی ۱۳ سال گذشته ۶ متر کاهش سطح داشته است. اختصاص 90 درصد منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، اجرای برنامه های رشد و توسعه منطقه ای بدون توجه به بنیان های جغرافیایی، بهره برداری زیاد از آب رودخانه ها برای آبرسانی به شهرها، روستاها، رشد سریع جمعیت منطقه، ضعف مدیریت منابع آب و نیز عدم سازگاری الگوهای کشت با کم و کیف منابع آب،تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آبهای زیرزمینی در پی حفر چاه از دلایل خشک شدن این دریاچه میباشند. بروز خشکی دریاچه ارومیه نمودی از عدم وجود برنامه ریزی، امکان سنجی و آینده نگری در انجام پروژه های عمرانی در این منطقه بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - ارائه مدل اثر بخشی آموزه های محیط زیستی و بهداشتی بر رفتار شهروندی ورزشکاران استان سمنان
محمد جلالی سید مصطفی طیبی ثانی لعبت تقویدر کشور ما که نسل جوان ورزشکار درصد بالایی از جمعیت را تشکیل میدهد آموزش محیط زیست میتواند تأثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. هدف از مطالعه حاضر ارائه مدل اثر بخشی آموزه های محیط زیستی و بهداشتی بر رفتار شهروندی ورزشکا أکثردر کشور ما که نسل جوان ورزشکار درصد بالایی از جمعیت را تشکیل میدهد آموزش محیط زیست میتواند تأثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. هدف از مطالعه حاضر ارائه مدل اثر بخشی آموزه های محیط زیستی و بهداشتی بر رفتار شهروندی ورزشکاران استان سمنان است. این تحقیق به لحاظ خروجیها، از نوع کاربردی و به لحاظ روش بررسی دادهها از نوع توصیفی تحلیل میباشد. جامعه آماری تحقیق ورزشکاران استان سمنان به عنوان پایلوت تحقیق هستند.ابزار تحقیق پرسشنامه محققساخته بود که روایی و پایایی آن مورد قبول بوده است .ازمدل یابی معادلات ساختاری برای طراحی مدل استفاده شد.نتایج نشان داد که آموزه های آموزه های محیط زیستی و بهداشتی بر رفتار شهروندی ورزشکاران موثر است و مدل دارای برازش کافی و مطلوب می باشد. بنابراین علیرغم وجود آگاهی و نگرش نســبتا مناســب نسبت به محیط زیست، اکثریت افراد به لحاظ رفتار زیســت محیطی، عملکرد ضعیفی داشتهاند. بنابراین برخورداری از آگاهی زیست محیطی نمیتواند تضمینی برای انجام رفتار زیست محیطی باشد، بلکه در این میان نیازمند شرایط و ساختار اجتماعی ترغیب کننده و تسهیل کننده انجام رفتارهای زیست محیطی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - ارزیابی عملکرد زیست محیطی شهرداری تهران بر اساس شاخصهای شهر سبز
مونا صالحی برمی علی اکبر رضایی علی نوری کرمانیهدف: این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد زیست محیطی شهرداری تهران بر اساس شاخصهای شهر سبزاست تا با استفاده از استانداردهای ایزو14031 به بررسی و ارزیابی عملکرد شهرداری و اولویت بندی موفقیت آن در تطابق با شاخصهای شهر سبز بپردازد. روش پژوهش: این پژوهش براساس هدف کاربردی و بر أکثرهدف: این پژوهش با هدف ارزیابی عملکرد زیست محیطی شهرداری تهران بر اساس شاخصهای شهر سبزاست تا با استفاده از استانداردهای ایزو14031 به بررسی و ارزیابی عملکرد شهرداری و اولویت بندی موفقیت آن در تطابق با شاخصهای شهر سبز بپردازد. روش پژوهش: این پژوهش براساس هدف کاربردی و براساس روش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه ساکنان مناطق 22 گانه شهرداری تهران بوده و دادهها با استفاده از توزیع و جمعآوری 388 پرسشنامه در نمونهای که به روش طبقهای از جامعه انتخاب گردید گردآوری و با استفاده از نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند یافتهها: یافتههای این تحقیق نشان میدهد که عملکرد مدیریت زیست محیطی شهرداری تهران درزمینههای حفظ محیط زیست شهری و ایجاد کانونهای محیط زیست در سطح محلات شهر تهران در سطح مساعدی قرار دارد و قابل قبول است اما در تنوع زیستی و فضای سبز شهر، مدیریت آب و انرژی، زمینه حمل و نقل، حوزه کنترل کیفیت و آلودگی هوا و کاربری زمین و ساختمان در سطح مطلوب و قابل قبولی قرار ندارد نتیجه: نتایج این تحقیق نشان داد که شهر تهران تا رسیدن به شاخصهای شهر سبز فاصله زیادی را باید طی کند و مدیریت شهر ی هم هنوز نتوانسته گامی اساسی در این راستا بردارد، بنابراین پیمودن آن نیازمند برنامه ریزی استراتژیک زیست محیطی مدیریت شهری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - نقش مدیریت شهری در پیشگیری از جرایم زیستمحیطی در استان گیلان
مریم باقری کچلامی امیرحسین پورجوهریهدف این تحقیق توصیفی- پیمایشی، بررسی نقش مدیریت شهری در پیشگیری از جرایم زیست محیطی است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان شهرداری های 16 شهرستان استان گیلان (256=N) است که حجم نمونه با استفاده از جدول حداقل حجم نمونه بارتلت و همکاران تعیین شد (120=n). ابزار جمع آوری داد أکثرهدف این تحقیق توصیفی- پیمایشی، بررسی نقش مدیریت شهری در پیشگیری از جرایم زیست محیطی است. جامعه آماری تحقیق شامل کارشناسان شهرداری های 16 شهرستان استان گیلان (256=N) است که حجم نمونه با استفاده از جدول حداقل حجم نمونه بارتلت و همکاران تعیین شد (120=n). ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی صوری و محتوایی آن با نظر اساتید و کارشناسان تأیید گردید. پایایی آن با آلفای کرونباخ 869/0 مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با نرم افزار های SPSS19و LISREL8.80 انجام شد. نتایج برازش مدل نشان داد که میانگین توان دوم خطای تقریب (RMSEA) برابر با 00/0، سطح معنی داری P-Value برابر 695/0 و همچنین نسبت X2/df برابر با 958/0 است می باشند. براساس میزان ضرایب استاندارد به دست آمده برای عوامل مورد مطالعه، نقش آموزشی (14/1)، نقش نظارتی (87/1) و زیرساختی (75/0)، هر 3 عامل دارای همبستگی مناسب با نقش مدیریت شهری می باشند، همچنین نشان داده است که عامل نظارتی قوی ترین نقش را در رابطه با نقش مدیریت شهری در پیشگیری از جرایم زیست محیطی داشته و نقش های آموزشی و زیرساختی در رتبههای بعدی قرار می گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تمایل شهروندان به پرداخت عوارض شهرداری (مورد مطالعه: شهر ایذه)
سعید امانپورمقدمه و هدف پژوهش: با توجه به سهم حداکثری عوارض در تأمین درآمد شهرداری و مدیریت بهتر شهری، بررسی عوامل موثر در کسب عوارض در چارچوب قوانین شهرداری ضروری میباشد. هدف اصلی این پژوهش، سنجش عوامل مؤثر بر افزایش تمایل شهروندان به پرداخت عوارض شهرداری در شهر ایذه میباشد. ا أکثرمقدمه و هدف پژوهش: با توجه به سهم حداکثری عوارض در تأمین درآمد شهرداری و مدیریت بهتر شهری، بررسی عوامل موثر در کسب عوارض در چارچوب قوانین شهرداری ضروری میباشد. هدف اصلی این پژوهش، سنجش عوامل مؤثر بر افزایش تمایل شهروندان به پرداخت عوارض شهرداری در شهر ایذه میباشد. این هدف از طریق میزان اولویت کاربست شاخصهای پژوهش بر تمایل به پرداخت عوارض شهرداری در شهر ایذه به وسیله شاخصهای منتخب بررسی شده است. به همین منظور، شاخصها در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و قانونی در قالب 15 متغیر دسته بندی شده و از دیدگاه شهروندان ایذه ای مورد ارزیابی قرار گرفته است. روش پژوهش: ماهیت این پژوهش، نظری ـ کاربردی و نوع مطالعه آن، توصیفی ـ تحلیلی میباشد که برای جمع آوری دادههای میدانی، در آن از روش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعة نمونه 322 نفر از شهروندان ایذه میباشد. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها از طریق نرم افزار SPSS نشان میدهدکه شاخص اقتصادی با میانگین (5/90) و شاخص اجتماعی با میانگین (85) و شاخص قانونی با میانگین (5/52) درصد، به ترتیب بیشترین تأثیر را بر روی تمایل شهروندان برای پرداخت عوارض دارند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش گویای آن است که عوارض دریافتی شهرداری با شاخصهای اقتصادی، اجتماعی و قانونی مطابقت ندارد. در این رابطه پیشنهادهایی همچون تناسب میزان عوارض دریافتی با سطح درآمد شهروندان و در نظر گرفتن تباین بین افراد پر درآمد و کم درآمد و نیز فراهم کردن شرایط برای تسهیل عوارض پرداختی، کاهش کاغذ بازی اداری و تخفیف یا قسطی کردن عوارض معوقه جهت افزایش تمایل به پرداخت عوارض ارائه می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - نقش آموزش شهروندی درمصرف صحیح آب درشهر تهران(مورد مطالعه منطقه ۲ و ۱۶)
ملیکا یوسفیان سیدرضا صالحی امیریمقدمه و هدف پژوهش: صرفه جویی در مصرف آب برای نجات و دوام زندگی در زمین این یک اصل اساسی است، پس آموزش شهروندی به عنوان پایه مشارکت، ایجاد شناخت و تعامل با محیط برای حفاظت از فرهنگ محیط زیست قرار گرفته است.هدف از پژوهش بررسی نقش آموزش شهروندی در مصرف صحیح آب در شهر تهران أکثرمقدمه و هدف پژوهش: صرفه جویی در مصرف آب برای نجات و دوام زندگی در زمین این یک اصل اساسی است، پس آموزش شهروندی به عنوان پایه مشارکت، ایجاد شناخت و تعامل با محیط برای حفاظت از فرهنگ محیط زیست قرار گرفته است.هدف از پژوهش بررسی نقش آموزش شهروندی در مصرف صحیح آب در شهر تهران(موردمطالعه منطقه۲و۱۶) می باشد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع روش کمی و جمع آوری اطلاعات بصورت پیمایشی انجام شده است.جامعه آماری پژوهش ۴۶۷۶۱۱، نفر از بین شهروندان مناطق ۲ و ۱۶ شهر تهران بوده است.حجم نمونه برابر ۳۸۲نفر بوده است و طریقه روش نمونه گیری بصورت تصادفی طبقه بندی شده است.دراین پژوهش در روایی از اعتبار صوری پرسشنامه و برای سنجش میزان پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای گرونباخ استفاده شده است.ابزار گردآوری بصورت پرسشنامه محقق ساخته با ۲۷تا سوال انجام شده است.دراین پژوهش، روش تجزیه و تحلیل داده ها بااستفاده از آمارهای استنباطی از جمله ضرایب همبستگی پیرسون،کندال و رگرسیون چندمتغیره انجام شده است. یافته ها:نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است که بین مصرف صحیح آب و آموزش شهروندی رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داده است نقش آموزش شهروندی در مناطق ۲ و ۱۶ شهر تهران توانسته است در زمینه مصرف صحیح آب اثرگذار باشد و دراین پژوهش میتوان گفت مقدار ضریب همبستگی(R) بین متغیرها ۳۰۰/۰ می باشد که نشان می دهد بین (آموزش شهروندی در زمینه مصرف آب) همبستگی قوی وجود دارد. اما مقدار ضریب تعدیل شده(R2) که برابر با ۰۹۰/۰ می باشد که نشان می دهد ۹ درصد از تغییرات آموزش شهروندی در زمینه مصرف آب می باشد. بنابراین آموزش شهروندی در زمینه مصرف آب در شهر تهران (مورد مطالعه منطقه ۲ و ۱۶) تاثیرگذار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - سنجش کیفیت ابعاد زیست محیطی شهر مبتنی بر فضاهای شهری (مطالعه موردی: مقایسه محله فردوسی در منطقه12 و محله شهرک بوعلی در منطقه 2 تهران)
روجا بوداغی حمیدرضا صارمیبه نظر میسد افزایش اغتشاش بصری،، کیفیت نامناسب فضاهای شهری و آلودگیهای زیست محیطی که منجر به عدم حضور پویای شهروندان در فضای شهری شده است. از اینرو سنجش کیفیت ابعادزیست محیطی شهر به لحاظ برخوردای از فضای شهری را در جهت ارتقای فضاهای شهریمان انجام شده است. در این پژو أکثربه نظر میسد افزایش اغتشاش بصری،، کیفیت نامناسب فضاهای شهری و آلودگیهای زیست محیطی که منجر به عدم حضور پویای شهروندان در فضای شهری شده است. از اینرو سنجش کیفیت ابعادزیست محیطی شهر به لحاظ برخوردای از فضای شهری را در جهت ارتقای فضاهای شهریمان انجام شده است. در این پژوهش مفاهیم شهر، فضای شهری، کیفیت فضای شهری، ابعاد زیست محیطی شهر مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بوده جامعه آماری کلیه افراد 15 سال به بالا در دو منطقه محله فردوسی ر در منطقه12 وشهرک بوعلی در منطقه 2 تهران بوده که از میان آنان 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته 44 سوالی بوده، برای تجزیه و تحلیل از آزمون تی تک متغیره، تی مستقل و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافتهها نشان دادند ابعاد زیستمحیطی شهر تهران از دیدگاه پاسخ دهندگان ابعاد زیست محیطی در دو منطقه تفاوت معنی داری نشان ندادند. و همچنین یافتهها نشان داده بین ابعاد زیستمحیطی شهر و موفقیت فضای شهری ارتباط معنا داری وجود دارد و نیز نشان داده شده که مدیران شهری نتوانستند در بهبود کیفیت ابعاد زیست محیطی شهر و تهیه برنامههای توسعه کیفیت فضای شهری تاثیرمناسبی بگذارند. با بررسی یافتهها مشخص گردید افراد از ابعاد زیستمحیطی شهر در دو منطقه رضایت نداشتند هرچند میانگین پاسخهای شهرک بوعلی به دلیل رعایت نکات زیبایی شناسی بهتر بوده اما افراد در دو منطقه از عملکرد مدیران در ایجاد فضاهای شهری رضایت نداشتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - تبیین عوامل مؤثر بر رفتار اخلاقی زیست محیطی روستائیان از نظر کارشناسان سازمان های جهاد کشاورزی و محیط زیست استان خوزستان
محمد رضا صیدی مسعود برادران مسعود یزدان پناهعدم پایداری تولید وکاهش امنیت غذایی ماحصل استفاده سودجویانه انسان از ظرفیتهای طبیعت بوده است. در حیطه حفاظت از محیطزیست، رفتاری که انسان از خود به عنوان عامل کلیدی در شکلگیری معضلات زیستمحیطی، بروز میدهد، غیر قابل چشمپوشی است. بنابراین، هدف پژوهش شناسایی عوامل تأث أکثرعدم پایداری تولید وکاهش امنیت غذایی ماحصل استفاده سودجویانه انسان از ظرفیتهای طبیعت بوده است. در حیطه حفاظت از محیطزیست، رفتاری که انسان از خود به عنوان عامل کلیدی در شکلگیری معضلات زیستمحیطی، بروز میدهد، غیر قابل چشمپوشی است. بنابراین، هدف پژوهش شناسایی عوامل تأثیرگذار بر رفتار اخلاقی زیستمحیطی روستائیان، از نظر کارشناسان سازمان های جهاد کشاورزی و محیط زیست استان خوزستان، با استفاده از روش تئوری بنیانی بود. در این روش، کدگذاری، تکنیک اساسی جهت تجزیه و تحلیل دادهها است که فرآیندی سه مرحلهای دارد و شامل: کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی است. در مرحله کدگذاری باز، پس از انجام تعداد 10 مصاحبه عمیق با کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و سازمان محیط زیست استان خوزستان، از تکنیک “تحلیل سطر به سطر” برای تحلیل یافتهها، استفاده شد. سپس جملات و پاراگرافها به مفاهیم شکسته شدند. در مرحله کدگذاری محوری از میان مقولات، تعداد سه مقوله "عوامل سیاسی"، "دیدگاه اخلاقی زیست محیطی" و "عوامل آموزشی" بهعنوان مقولههای اصلی شناخته شدند. در نهایت، مدل پارادایمی تحقیق، با در نظر گرفتن مقولههای اصلی تحت عنوان شرایط علی، بدبینی روستاییان و آموزشگران نسبت به یکدیگر به عنوان شرایط مداخلهگر، خشکسالی و عدم آیش به عنوان زمینه، ترسیم شد و راهبردهای لازم برای پیادهسازی رفتار اخلاقی با محیطزیست در میان روستائیان و پیامدهای متناظر آنها تدوین گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - تحلیل عوامل مؤثر بر سواد غذا در میان دانشجویان دانشگاه شیراز
بهاره زارعی منش راضیه نامدارامروزه دستیابی به امنیت غذایی با وجود رشد تغییرات آب و هوایی، افزایش تصاعدی جمعیت جهان و همچنین کاهش ظرفیتهای زیست محیطی طبیعت برای تولید مواد غذایی، به مراتب بسیار دشوارتر از دهههای پیش است. سواد غذا به عنوان راهکاری مناسب برای رسیدن به امنیت غذایی به عنوان مفهومی نو أکثرامروزه دستیابی به امنیت غذایی با وجود رشد تغییرات آب و هوایی، افزایش تصاعدی جمعیت جهان و همچنین کاهش ظرفیتهای زیست محیطی طبیعت برای تولید مواد غذایی، به مراتب بسیار دشوارتر از دهههای پیش است. سواد غذا به عنوان راهکاری مناسب برای رسیدن به امنیت غذایی به عنوان مفهومی نو ظهور مطرح شده است و رویکردی امیدوار کننده برای تغذیه سالم و مناسب جامعه می باشد، زیرا بر جنبههای اساسی غذا از جمله مهارت، سلامت، حفظ محیط زیست تاکید دارد. در این پژوهش به بررسی رابطه ابعاد و عوامل اثر گذار بر سواد غذایی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز پرداخته شد. براساس یافته های تحقیق، در مجموع دانشجویان مورد مطالعه از نظر سواد غذایی در سطوح مطلوبی قرار داشتند اما از لحاظ عواملی همچون سبک تغذیه و سواد زیست محیطی در سطح ضعیف و از لحاظ نگرانی زیست محیطی در سطح بسیار ضعیف بودند. یافتههای پژوهش نشان داد بین دانشجویان با رشتههای تحصیلی مختلف و سطح درآمد متفاوت خانوار، تفاوتی از لحاظ سواد غذا وجود نداشت. اما دانشجویان متاهل نسبت به دانشجویان مجرد سطح سواد غذایی بالاتری داشتند. نتایج بررسی ارتباط علّی در قالب آزمون تحلیل مسیر نشان داد در بین متغیرهای وارد شده در تحلیل مسیر، سواد زیست محیطی (با ضریب 0/43)و نگرانی زیست محیطی (با ضریب 0/29) از لحاظ بیشترین تاثیر بر سواد غذا مطرح بودند و استفاده از رسانهها و منابع اطلاعاتی کمترین تاثیر (با مقدار 0/06-) را نشان داد. برمبنای نتایج حاصل پیشنهاداتی در راستای ارتقاء سواد غذا ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - نگرش مدیران و مالکان بنگاه های کوچک و متوسط کشاورزی نسبت به کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش های زیست محیطی (مطالعه موردی استان های کرمانشاه و ایلام)
عبدالحمید پاپ زن حسین مهدی زاده زهره معتمدی نیا -
حرية الوصول المقاله
58 - ارزیابی و اصلاح روش تگزاس به عنوان یک روش هیدرولوژیکی برای ارائه رژیم اکولوژیکی در رودخانههای دائمی
بهناز ختار علیرضا شکوهیدر این مطالعه به ارزیابی روش تگزاس و توسعه این روش برای تعیین جریان زیست محیطی رودخانهها پرداخته شده است. این روش هیدرولوژیکی در حالیکه از حداقل دادهها برای تخصیص جریان زیست محیطی استفاده مینماید در مقابل روش هیدرولوژیکی تنانت قرار داشته و قابلیت تجویز جریان برای حفظ أکثردر این مطالعه به ارزیابی روش تگزاس و توسعه این روش برای تعیین جریان زیست محیطی رودخانهها پرداخته شده است. این روش هیدرولوژیکی در حالیکه از حداقل دادهها برای تخصیص جریان زیست محیطی استفاده مینماید در مقابل روش هیدرولوژیکی تنانت قرار داشته و قابلیت تجویز جریان برای حفظ رژیم اکولوژیکی رودخانهها را داراست. دراین مقاله بعد از اثبات ارزش روش مزبور و مشاهده وجود اختلافاتی در نتایج کار با رژیم تاریخی مشاهده شده در مطالعه موردی، روش تگزاس توسعه داده شد به نحوی که نتایج حاصل از آن توانست علاوه بر حفظ مبانی روش بنیادی، بین دو باند حداقل و میانگین جریان ماهانه تاریخی قرار گیرد. برای ارزیابی دو روش تگزاس و تگزاس اصلاح شده، از منظر کل حجم جریان تخصیص یافته به جریان زیست محیطی، نتایج حاصل از آنها با سناریوی مشابه در روش تنانت مقایسه گردید. در این حالت حجم آب تخصیص یافته به محیط زیست در روش تگزاس اصلاح شده 50% ، در روش تگزاس 47% و در روش تنانت 40 تا 60% آورد سالانه رودخانه برآورد گردید. این مقاله با توجه نتایج بدست آمده در مطالعه موردی نشان میدهد که با استفاده از دو روش تگزاس و تگزاس اصلاح شده بجای روش تنانت و ارتقای آنها به حد یک روش بومی، میتوان به نتایجی قابل مقایسه با نتایج روشهای شبیهسازی زیستگاه و جامع دست یافت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - دین یهود و مسائل زیست محیطی
معصومه انصاری فاطمه لاجوردیبسیاری از آئین های یهودی در طول تاریخ، همراه و همگام با پدیده های طبیعی شکل گرفته اند.برگزاری اعیاد یهودی در آستانة فصل بهار و پاییز از این گونه اند. میشنا و تلمود نیز آموزه های کتابمقدس در ارتباط با طبیعت را در راستای حفظ محیط زیست شرح و بسط داده اند. یک یهودی بایدبا ا أکثربسیاری از آئین های یهودی در طول تاریخ، همراه و همگام با پدیده های طبیعی شکل گرفته اند.برگزاری اعیاد یهودی در آستانة فصل بهار و پاییز از این گونه اند. میشنا و تلمود نیز آموزه های کتابمقدس در ارتباط با طبیعت را در راستای حفظ محیط زیست شرح و بسط داده اند. یک یهودی بایدبا استفاده از دستورات تورات و استناد به آنها، راههایی را برای زندگی در دنیا برگزیند که کمترینآسیب را به محیط زیست وارد سازد و با تغییر و تحولات طبیعی، همچون تغییر فصل ها، سازگارباشد. این نوشتار می کوشد دیدگاه های یهودیان را نسبت به خدا، انسان و طبیعت بازگو نماید وراه کارهای شرع یهود را در ارتباط با بحران های زیست محیطی بیان کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - ارائه یک مدل اقتصادی به منظور مدیریت پسماند بستهبندی مواد غذایی با رویکرد توسعه پایدار
آویده اسدالهی حمید توحیدی احمد شجاعزمینه و هدف: امروزه مدیریت پسماند بستهبندی مواد غذایی یک چالش در مقیاس جهانی میباشد که کشورهای درحال توسعه را با محدودیتهای اقتصادی فراوانی مواجه کرده است. این پسماندها اگر به درستی مدیریت نشوند پیامدهای جبران ناپذیری بر کیفیت محیط زیست و سلامتی انسان بهمراه خواهد دا أکثرزمینه و هدف: امروزه مدیریت پسماند بستهبندی مواد غذایی یک چالش در مقیاس جهانی میباشد که کشورهای درحال توسعه را با محدودیتهای اقتصادی فراوانی مواجه کرده است. این پسماندها اگر به درستی مدیریت نشوند پیامدهای جبران ناپذیری بر کیفیت محیط زیست و سلامتی انسان بهمراه خواهد داشت. هدف این مقاله گزینش سناریوهای پایدار مدیریت پسماند با توجه به طراحی محصول میباشد. روش بررسی: در این پژوهش با شبیهسازی یک مدل ریاضی دو هدفه، هزینههای ناشی از سناریوهای مدیریت پسماند و بطور همزمان اثرات مخرب بر کیفیت محیط زیست و سلامتی انسان کمینهسازی شده است. مدل ارائه شده که قابلیت استفاده در صنایع گوناگون را دارد با مد نظر قرار دادن جزئیات طراحی، آنالیز چرخه حیات و گزینههای پایان عمر محصول برای یک مثال واقعی، با بکارگیری الگوریتم بهینهسازی ژنتیک باینری پیادهسازی شده است. یافته ها: به طور کلی برآورد جواب بهینه مدل پیشنهادی در هر گروه از محصولات، سناریو برنده متناسب با آلترناتیو طراحی بهینه را نشان میدهد که گزینه ای اقتصادی با کمترین میزان تاثیرات مخرب بر محیط زیست و سلامتی انسان می باشد. نتایج پیادهسازی مدل برای یک مثال واقعی نشان میدهد در هفت گروه محصول تعریف شده سناریو چهار (کاهش در مبدا 25%، بازیافت 25 % و سوزاندن 45% و دفن بهداشتی 5%) و سناریو پنج (کاهش در منبع به میزان 60 %، سوزاندن 30% و دفن بهداشتی10%) گزینههای غالب و برنده برای طراحیهای بهینه در اکثر گروه محصولات میباشند. بحث و نتیجه گیری: مدل شبیهسازی شده به تولیدکنندگان کمک میکند تا برآوردی مناسب از پیامدهای محیط زیستی و اقتصادی محصول طراحی شده داشته باشند. همچنین این پژوهش به تصمیم گیرندگان و سیاست گذاران این امکان را می دهد تا در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار، با قانون گذاری تولیدکنندگان را به پذیرش مسئولیت در قبال مدیریت پایان عمر محصولات خود ترغیب نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - ارزیابی خساراتِ محض زیست محیطی در قضیه جبران خسارتِ نیکاراگوئه به کاستاریکا در دیوان بینالمللی دادگستری
سید یاسر ًضیایی وحید کوثری مهسا سلمان نوریبا توجه به اهمیت محیط زیست طبیعی برای حیات انسان، هرگونه آسیب و تخریب آن امری مذموم و غیرقابل پذیرش است. مبنای مسئولیت در برابر خسارات زیست محیطی، میان انسان یا محیط زیست در نوسان بوده و همواره میان حقوقدانان در این زمینه اختلاف وجود داشته است. بنابراین تاکنون در بحث خس أکثربا توجه به اهمیت محیط زیست طبیعی برای حیات انسان، هرگونه آسیب و تخریب آن امری مذموم و غیرقابل پذیرش است. مبنای مسئولیت در برابر خسارات زیست محیطی، میان انسان یا محیط زیست در نوسان بوده و همواره میان حقوقدانان در این زمینه اختلاف وجود داشته است. بنابراین تاکنون در بحث خسارات زیست محیطی و ضرورت جبران آن همواره انسان محور اصلی بوده و ارزیابی میزان خسارات وارد شده به محیط زیست در محاکم قضایی یا داوری بر مبنای آسیب های وارد شده به حقوق بشر مطمح نظر قرار گرفته است. دیوان بین المللی دادگستری در رای اخیر خویش در اختلاف میان کاستاریکا علیه نیکاراگوئه، برای نخستین بار در تاریخ رسیدگی خویش مفهوم خسارات محض زیست محیطی را به رسمیت شناخته و نسبت به ارزیابی این خسارات اقدام نمود. پژوهش حاضر ضمن تحلیل رای دیوان پیرامون این مفهوم، با بهرهگیری از دادههای کتابخانه ای درصدد تبیین و تحلیل مفهوم خسارات محض زیست محیطی و شیوه ی ارزیابی صورت گرفته در مورد آن بوده و در پایان نتیجه می گیرد که شیوه ارزیابی مالیِ صرف در مورد خسارات زیست محیطی مناسب نبوده و سپس روش های مطلوب در این زمینه پیشنهاد شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - سنجش پایداری شهری و تاثیر آن بر شاخصهای کیفیت زندگی با رویکرد تصمیم-گیری چند معیاره تلفیقی (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران)
مریم رباطی المیرا حقایقیزمینه وهدف: ارزیابی پایداری شهری زیست محیطی، یکی از مهم ترین ابزارها در فرآیند برنامه ریزی توسعه پایدار است که توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری ضروری است . مفهوم کیفیت زندگی ارتباط مستقیمی با نیازهای بشر دارد،بنابراین اگر چه چند بعدی بودن مفهوم کیفیت ز أکثرزمینه وهدف: ارزیابی پایداری شهری زیست محیطی، یکی از مهم ترین ابزارها در فرآیند برنامه ریزی توسعه پایدار است که توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری ضروری است . مفهوم کیفیت زندگی ارتباط مستقیمی با نیازهای بشر دارد،بنابراین اگر چه چند بعدی بودن مفهوم کیفیت زندگی باید به عنوان یک کل در نظر گرفته شود، افراد باید سعی برای برآوردن نیازهای کلی خود برای بهینه سازی این نیازها کنند. این تحقیق شناسایی، انتخاب و بومی سازی شاخص های مورد نظر در رابطه با پایداری شهری و از طرفی ارتباط آن با شاخص های کیفیت زندگی در منطقه 2 تهران می باشدروش بررسی: در این پژوهش از روش های تصمیم گیری چند معیاره تلفیقی جهت وزن ئهی- ایوت بندی شاخص های بومی استفاده شده است. پس از مشخص شدن شاخص ها با استفاده از روش آنتروپی هر کدام از معیارها و زیر معیارها وزن دهی شدند گزینه های مد نظر تحقیق از دو روش ویکور (VIKOR) و لینمپ (LINMAP) رتبه بندی شد و شاخص های به دست آمده در منطقه 2 شهر تهران پهنه بندی شده است.یافته ها: از 6 معیار در نظر گرفته شده در بخش ارزیابی پایداری شهری زیست محیطی، معیار فیزیکی با وزن نهایی 31/0 بالاترین امتیاز را کسب کرده و در بخش ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی، معیار مدیریت شهری با وزن نهایی 58/0 بالاترین امتیاز را کسب کرده است.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که نواحی 1 و 8 هم از نظر شاخص کیفیت زندگی و هم از نظر پایداری شهری زیست محیطی رتبه پایینی را کسب نموده اند در صورتی که سایر نواحی مانند نواحی 2 و 7 شاخص کیفیت زندگی و پایداری شهری زیست محیطی رتبه بالایی را به خود اختصاص داده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - بررسی اثر به کارگیری سیستمهای هوشمند حمل و نقل بر میزان انتشار کربن دی-اکسید (CO2)(مطالعه موردی محور کرج-چالوس) در ایران
محمدرضا سماوی مصطفی پناهی زهرا عابدی مجید احمدیانزمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر به کارگیری سیستم های هوشمند حمل و نقل ITS بر میزان انتشار کربن دی اکسید (CO2) (مطالعه موردی محور کرج-چالوس) می باشد. پژوهش حاضر از نظر طبقه بندی بر مبنی هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در أکثرزمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر به کارگیری سیستم های هوشمند حمل و نقل ITS بر میزان انتشار کربن دی اکسید (CO2) (مطالعه موردی محور کرج-چالوس) می باشد. پژوهش حاضر از نظر طبقه بندی بر مبنی هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. هدف تحقیق کاربردی، توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. روش تحقیق: هم چنین تحقیق حاضر، از نظر روش و ماهیت از نوع تحقیق توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، خودروهایی می باشد که طی هشت روز پر تردد شهریورماه از ساعت 1 بامداد الی 24 شب، در محور کرج چالوس در سال 1398 در زمان مورد مطالعه تردد داشته اند و نمونه گیری خاص دیگری صورت نگرفته است. کلیه محاسبات و تجزیه و تحلیل ها، با استفاده از نرم افزارهای Excel و 10Eviews انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بکارگیری سیستم هوشمند حمل و نقل منجر به کاهش زمان سفر در محور کرج-چالوس و به تبع آن باعث کاهش انتشار گاز کربن دی اکسید (CO2) شده است. بحث و نتیجه گیری: یافتهها نشان داد که به کار گیری سیستم هوشمند حمل و نقل(ITS) در 8 روز مورد مطالعه، منجر به کاهش 2521 تن انتشار کربن دی اکسید در محورکرج-چالوس شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - بررسی اثرات زیست محیطی و زمین پزشکی عناصر سنگین با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و ژئوشیمی )مطالعه موردی منطقه پلنگ دره و کانسار دالی واقع در استان مرکزی(
رها صالحی علیرضا قراگوزلو سارا یوسفی فرزمینه و هدف: غلظت بالای عناصر بویژه عناصر سنگین در محیط زیست همواره مشکلات فراوانی را به دنبال دارد که تهدیدی برای جانوران و گیاهان محسوب می شود به همین دلیل تعیین غلظت عناصرسنگین برای ارزیابی کیفیت محیط زیست و ایجاد محیط امن تر در منطقه لازم وضروری است. بالای عناصر سنگ أکثرزمینه و هدف: غلظت بالای عناصر بویژه عناصر سنگین در محیط زیست همواره مشکلات فراوانی را به دنبال دارد که تهدیدی برای جانوران و گیاهان محسوب می شود به همین دلیل تعیین غلظت عناصرسنگین برای ارزیابی کیفیت محیط زیست و ایجاد محیط امن تر در منطقه لازم وضروری است. بالای عناصر سنگین به صورت زمین زاد (ژئوژنیک) و انتشار آن در منطقه بویژه در مناطق حفاظت شده، لطمات جبران ناپذیری را به محیط زیست وارد میسازد. روش بررسی: در این پژوهش مطالعات دورسنجی با توجه به داده های ETM و ASTER برای تعیین آلتراسیون های منطقه و ساختارها و همچنین مطالعات ژئوشیمیایی به منظور تعیین نحوه گسترش و علل پراکندگی عناصر سنگین زیست محیطی و انتشار آن ها در منطقه پلنگ دره و معدن دالی و نهایتا تفسیر زیست محیطی انجام شده است. حدود 471 نمونه مورد پردازش قرار گرفته که 62 نمونه در منطقه پلنگ دره قـرار داشت. آنـالیز مربـوط به نمونه های منطقه پلنگ دره به روش ICP-OES، ICPانجام شده است. یافته ها: پس از پردازش داده های شیمیـایـی و تجزیـه و تحلیل آمـاری، نمـودارها و نقشـه های آنومـالی عنـاصر رسم شده اند و در نـهایت جوامع آماری نسبت بـه معیار جهـانیWHO (World Health Organization)مورد بررسی قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: در نهایت مشخص شده است که میزان بالای عناصر در منطقه به صورت زمین زاد می باشد. لذا با توجه به اینکه این منطقه بعنوان محل حفاظت شده حصار کشی شده است و معدن دالی نیز در این منطقه می باشد، از لحاظ زمین شناسی پزشکی بررسی و راهکارهای مناسب جهت کاهش عوامل محیطی و انسانی ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - سایت موزه کشاورزی, راهبردی آموزشی جهت ارتقاء محیط زیست شهری
ندا زرکش رضا سامه محمدمهدی ضرابیزمینه و هدف: امروزه یکی از مهم ترین راهبردها در مواجهه با افزایش جمعیت شهرها، طراحی فضای سبز در بخشی از ساختار شهری می باشد. موضوع توانمند سازی در سطوح شهری و منطقه ای بهتر است در خدمت ضروریات زندگی و پاسخگویی به نیاز شهروندان صورت گیرد. همچنین در کشور ما کشاورزی از میر أکثرزمینه و هدف: امروزه یکی از مهم ترین راهبردها در مواجهه با افزایش جمعیت شهرها، طراحی فضای سبز در بخشی از ساختار شهری می باشد. موضوع توانمند سازی در سطوح شهری و منطقه ای بهتر است در خدمت ضروریات زندگی و پاسخگویی به نیاز شهروندان صورت گیرد. همچنین در کشور ما کشاورزی از میراث ارزشمندی برخوردار است، کوچک شمردن این امر در یک کشور مستعد، نه تنها تأمین غذا را تهدید می کند، بلکه سلامت محیطی را نیز به خطر می اندازد. از آنجایی که مسائلی چون افزایش جمعیت و تغییرات آب و هوایی، لزوم توجه به محیط زیست را ایجاب می کند، بنابراین هدف این مقاله ارتقاء شرایط محیطی از طریق ایجاد سایت موزه کشاورزی و برقراری ارتباط میان محیط انسان ساخت و بسترهای طبیعی است تا بتوان شرایط مناسبی را جهت آموزش، ایجاد فرهنگ صحیح زیست محیطی و توسعهی فضای تفرجگاهی فراهم کرد. روش بررسی: پژوهش حاضر از لحاظ روش با اتکاء به شیوهی توصیف و تحلیل انجام گرفته است. بدینترتیب که پس از بیان پیشینه ای پیرامون نمونه های اجرا شده در رابطه با موضوع و عملکرد آنها، به رویکردها و اهداف مرتبط جهت آموزش کشاورزی در شهر و حومهی آن پرداخته شده است که در نهایت عملکردهای پیشنهادی در سایت موزهی کشاورزی به شش عامل دسته بندی و تأثیر آنها بر هریک از رویکردهای بیان شده تحلیل می گردد. یافته‎ها و نتایج: یافته های تحقیق بیان می کند که اختصاص زمین هایی در شهر و حومه آن به زمین های مثمر همچون سایت موزه کشاورزی علاوه بر بهبود جنبههای فرهنگی، تفریحی و جذب مخاطب می تواند پایداری زیست محیطی و شرایط اکولوژیکی مناسب را فراهم کند و نقش سازنده ای در افزایش کیفیت منظر شهری داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - تاثیر تکتنواستراتیگرافی بر محیط زیست در معدن سرب و روی کوه سورمه استان فارس
علیرضا سپاسدار احمد زمانی کوروس یزجردی محسن پورکرمانی منوچهر قریشیدر این پژوهش تاثیر فعالیتهای تکتونیکی بر آلودگی محیط زیست توسط معدن سرب و روی کوه سورمه به روش Environment Protection Agency مورد بررسی قرار گرفت. در 7 نوبت آب و خاک اطراف محدوده آزمایش شد وانتظار می رفت که مانند سایر معادن سرب و روی کشور مثل انگوران و زه اباد دارای آثا أکثردر این پژوهش تاثیر فعالیتهای تکتونیکی بر آلودگی محیط زیست توسط معدن سرب و روی کوه سورمه به روش Environment Protection Agency مورد بررسی قرار گرفت. در 7 نوبت آب و خاک اطراف محدوده آزمایش شد وانتظار می رفت که مانند سایر معادن سرب و روی کشور مثل انگوران و زه اباد دارای آثار زیست محیطی نا مطلوبی باشد اما با بررسیهای انجام شده مشخص گردید که میزان سرب موجود در آب و خاک در حد استاندارد برای مصرف کشاورزی است و آثار زیست محیطی چندانی ندارد چرا که بر اساس ستون چینه شناسی تهیه شده در کوه سورمه که شامل سازندهای نمکی هرمز و آهکی دالان و تبخیری نار است، تاثیرات تکتونیکی ناشی از فعالیتهای آلپی که به دو صورت کششی برشی و فشارشی عملکرده است باعث شده که سازند آهکی دالان که حاوی کانسار سرب و مقداری کانیهای رسی و مارن است، در هسته تاقدیس سورمه قرار گیرد و بالای آن سازند تبخیری و زیر آن سازند فراغون و سری هرمز نهشته شود. با ادامه فعالیتهای تکتونیکی منطقه گسلهای نرمال و برشی که در محور تاقدیس قرار دارد شرایط دیاپیریسم نمک را در فازهای مختلف تکتنیکی فراهم کرده که نهایتا به دلیل قدرت جذب کربنات کلسیم در سازنددالان و قدرت جذب بالای کانیهای رسی و نمک نسبت به سرب در سطوح بالاتر، مانع از آزاد سازی سرب در آبهای زیرزمینی و مشتقات آن، در هوا و خاک منطقه شده است. بنابراین می توان گفت که تکتونیک منطقه منجر به ایجاد یک فیلتر طبیعی نسبت به جذب فعال سرب و روی در محدوده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - تاثیر آموزش زیست محیطی بر میزان سطح آگاهی، نگرش و رفتار جوامع محلی در حفاظت از تنوع زیستی (مورد مطالعه: ذخیره گاه زیست کره دنا)
پارسا آرامشی نیا سید محمد شبیری مریم لاریجانیزمینه و هدف: تحقیق حاضر تاثیر آموزش زیست محیطی بر میزان سطح آگاهی، نگرش و رفتار جوامع محلی در حفاظت از تنوع زیستی در ذخیره گاه زیست کره دنا پرداخته است.روش بررسی:روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیشآزمون، پسآزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری در این پژوهش را تعداد 10628خا أکثرزمینه و هدف: تحقیق حاضر تاثیر آموزش زیست محیطی بر میزان سطح آگاهی، نگرش و رفتار جوامع محلی در حفاظت از تنوع زیستی در ذخیره گاه زیست کره دنا پرداخته است.روش بررسی:روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیشآزمون، پسآزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری در این پژوهش را تعداد 10628خانوار که در ذخیرگاه زیست کره دنا مشغول به زندگی هستند تشکیل داده اند. افراد شرکت کننده به روش نمونهگیری داوطلبانه با گمارش تصادفی انتخاب شده اند، و در دو گروه 30 نفری و بهصورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. افراد در دو گروه آزمایش و کنترل قرار داده شدند. در این پژوهش از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که روایی صوری و محتوایی آن توسط 15 تن از متخصصین مورد تایید قرار گرفت و پایایی کل مجموعه 30سوالی برابر با 9/0به دست آمد. پرسش نامه ها را در قبل و بعد از آموزش بین شرکت کننده گان توزیع توضیحات لازم در خصوص پژوهش حاضر به آنها داده شد، سپس افراد گروه کنترل و آزمایش پرسش نامه ها را پر کردند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار 21- SPSSاستفاده شده است.یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش زیست محیطی بر میزان سطح آگاهی جوامع محلی 72% تاثیر دارد که که این میزان معنادار بود. نتایج فرضیه دوم نشان داد که آموزش زیست محیطی جوامع محلی 26%بر متغیر نگرش تاثیر دارد که این میزان تاثیرپذیری معنادار بود. نتایج فرضیه سوم نشان داد آموزش زیست محیطی جوامع محلی 32% درصد در حفاظت از تنوع زیستی (بعد رفتار) تاثیر گذار می باشدبحث و نتیجه گبری: بررسی فرضیه کلی پژوهش نشان می دهد. آموزش زیست محیطی بر میزان سطح آگاهی، نگرش و رفتار جوامع محلی در حفاظت از تنوع زیستی تاثیر معناداری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - تأثیر شاخص های داخلی و خارجی دیوار سبز بر عملکردهای زیست محیطی و صرفه جویی انرژی
مهیار کلیائی مهدی حمزه نژاد ساناز لیتکوهی پیام بهرامیزمینه و هدف: در ابتدا گیاهان تنها برای اهداف زیبایی شناسی استفاده می شد اما امروزه برای اهداف اکولوژیکی و اقتصادی نظیر صرفه جویی در مصرف انرژی، بهبود آب و هوای شهری و... استفاده می شوند. از آنجایی که اجتماع پوشش های سبز عمودی بر سطح ساختمان ها، بواسطه نماها و دیوارهای س أکثرزمینه و هدف: در ابتدا گیاهان تنها برای اهداف زیبایی شناسی استفاده می شد اما امروزه برای اهداف اکولوژیکی و اقتصادی نظیر صرفه جویی در مصرف انرژی، بهبود آب و هوای شهری و... استفاده می شوند. از آنجایی که اجتماع پوشش های سبز عمودی بر سطح ساختمان ها، بواسطه نماها و دیوارهای سبز، اجازه کسب بهبود قابل توجهی از بهره وری فواید اکولوژیکی و محیط زیستی را می دهد، دستیابی به پایداری در اهداف این فناوری دوستدار محیط زیست ضروری و پژوهش در این زمینه رویکردی واجد ارزش می باشد، روش بررسی: از این رو این پژوهش برآنست تا در یک پژوهش کاربردی با یک روش ترکیبی و با تکیه بر روش کتابخانه ای و با استناد به پژوهش های صورت گرفته در زمینه فناوری دیوارهای سبز به بررسی فواید حاصل از استفاده از فناوری دیوار سبز در زمینه بهبود عملکرد حرارتی و صرفه جویی انرژی، و زیست محیطی بپردازد. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که کاربرد فناوری دیوار سبز در سه زمینه پایداری از جمله :اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی فواید گسترده ای را به همراه خواد داشت بحث و نتیجه گیری: به طوری که از مهم ترین فواید فناوری دیوار سبز می توان به کاهش دما در سطح ساختمان از رنجی بین 1- 10 درجه سانتیگراد، و صرفه جویی در مصرف انرژی تا 65% در زمینه کاهش مصرف انرژی و همچنین از بین بردن آلاینده های محیطی و کاهش تخریب لایه اوزون و کاهش اثر جزایر گرمای شهری، کاهش آلودگی های صوتی و ... در زمینه زیست محیطی اشاره نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - ارزیابی آلودگی به عناصر سمی و سنگین خاک های اطراف نیروگاه حرارتی شازند به روش تحلیل آماری و زمین آماری
فریدون قدیمی محمد قمی الهه محمدی ولی کندی الهه محمدی ولی کندیچکیدهزمینه و هدف:توسعه شگرف علم و فناوری در دنیای امروز موجبات رفاه و آسایش در زندگی امروز را فراهم آورده است. اما همین توسعه یافتگی با ایجاد آلودگی در محیط زیست باعث بروز مشکلات عدیده ای برای انسان و سایر موجودات زنده شده است. فلزات سنگین به دلیل غیر قابل تجزیه بودن و أکثرچکیدهزمینه و هدف:توسعه شگرف علم و فناوری در دنیای امروز موجبات رفاه و آسایش در زندگی امروز را فراهم آورده است. اما همین توسعه یافتگی با ایجاد آلودگی در محیط زیست باعث بروز مشکلات عدیده ای برای انسان و سایر موجودات زنده شده است. فلزات سنگین به دلیل غیر قابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی آنها بر موجودات زنده و انسان حتی در غلظت های کم حائز اهمیت شناخته شده اند، که از جمله این عناصر می توان به سرب، روی، مس، کبالت، کروم و کادمیوم اشاره کرد که توسط فعالیت های صنعتی به خاک اضافه می شوند.روش بررسی:در این مطالعه سعی شده با استفاده از روش های دقیق ژئوشیمی زیست محیطی، روش های آماری و نیز زمین آمار، پراکنش فلزات سنگین و سمی در خاک مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نیروگاه حرارتی شازند با قرارگیری در جوار شهرهای اراک، مهاجران و شازند و نیز قرارگیری صنایع پالایشگاهی و پتروشیمی در جوار آن از اهمیت ویژه ای در ایجاد آلودگی در این مناطق برخوردار است. یافته ها:این بررسی نشان داد از بین عناصرPb، Zn، Cr، Cd، Co و Cu ، خاک های منطقه تنها از نظر Cdآلودگی نشان می دهند. نتیجه گیری:از آنجا که Cd در مازوت ایران (مورد مصرف در نیرو گاه ها)به طور طبیعی بالاست، بخشی از این آلودگی به دود انتقال یافته توسط باد و تجمع آن در خاک منطقه است .ضمن اینکه جهت باد نیز هم جهت با توزیع آلودگی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانه ایران خودرو تهران(EIA)
رقیه یدالهی صابر محمد غفاریان بهرمان مریم علیزاده محمد رضا خطیبی زادهزمینه و هدف: اجرای پروژه های بهره برداری از سرزمین، از جمله احداث کارخانه ها و توسعه صنایع، مستلزم بررسی استعداد طبیعی سرزمین برای توسعه مورد نظر می باشد. در همین راستا انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی، از جمله روش های مطلوب جهت دست یابی به اهداف توسعه پایدار است. أکثرزمینه و هدف: اجرای پروژه های بهره برداری از سرزمین، از جمله احداث کارخانه ها و توسعه صنایع، مستلزم بررسی استعداد طبیعی سرزمین برای توسعه مورد نظر می باشد. در همین راستا انجام مطالعات ارزیابی اثرات محیط زیستی، از جمله روش های مطلوب جهت دست یابی به اهداف توسعه پایدار است. ارزیابی اثرات محیط زیستی می تواند به عنوان یک ابزار برنامه ریزی جهت سوق دادن اهداف اجرای یک پروژه در راستای قوانین و مقررات محیط زیستی به کار گرفته شود. روش بررسی: تحقیق انجام شده شامل ارزیابی اثرات محیط زیستی کارخانه خودروسازی ایران خودرو با تأکید بر کاربرد روش ماتریس لئوپلد ایرانی که توسط مجید مخدوم تهیه شده، می باشد. برای امتیاز دهی برای هر اثر در این روش، از نظرات کارشناسان کارخانه ایران خودرو، سازمان محیط زیست و کارشناسان شهرداری منطقه 21 تهران استفاده شده است. نتیجه ماتریس ممکن است یکی از پنج حالت: پروژه مردود است، پروژه تایید است، پروژه با گزینه های اصلاحی قابل تایید است، پروژه با ارایه طرح های بهسازی تایید می شود و یا این که پروژه با ارایه طرح های بهسازی و گزینه های اصلاحی قابل تایید است، باشد. یافته ها:با تجزیه و تحلیل ماتریس لئوپلد مشخص گردید که تعداد اثرات میانگین جبری منفی درستون برابر با 8عدد و تعداد پیامدهای، میانگین جبری منفی در ردیف برابربا 9 عدد است که در این بین تعداد پیامد های منفی کم تر از 1/3- در ستون، فقط مربوط به اثرات آلاینده های هوا است. که برابر شده با میانگین جبری 3/3- . بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد که پروژ مورد نظر درحالت پنجم قرار می گیرد، یعنی این که پروژه کارخانه ایران خودرو با ارائه طرح بهسازی و گزینه های اصلاحی مورد تایید است. در این حالت تعدادی از میانگین های رده بندی هم در ستون و هم در ردیف ها کم تر از 1/3- است، اما تعداد آن ها به 50درصد حالات نمی رسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - تاثیر تئوری ارزش های مصرف بر رفتار خرید سبز با تاکید بر نقش میانجی نگرانی زیست محیطی (مورد مطالعه: مصرف کنندگان محصولات سبز شهر تهران)
میرزا حسن حسینی رضا نوروزی اجیرلوزمینه و هدف: نگرانی ها در مورد تخریب محیط زیست در چند دهه گذشته افزایش یافته است در پاسخ به این نگرانی ها مصرف کنندگان با خرید و استفاده از محصولات سبز به حفظ محیط زیست کمک می کنند. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تئوری ارزش های مصرف بر رفتار خرید سبز با تاکید بر نقش میانج أکثرزمینه و هدف: نگرانی ها در مورد تخریب محیط زیست در چند دهه گذشته افزایش یافته است در پاسخ به این نگرانی ها مصرف کنندگان با خرید و استفاده از محصولات سبز به حفظ محیط زیست کمک می کنند. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر تئوری ارزش های مصرف بر رفتار خرید سبز با تاکید بر نقش میانجی نگرانی زیست محیطی مصرف کنندگان محصولات سبز فروشگاه های تحت نظارت انجمن ارگانیک ایران در شهر تهران انجام شد. روش بررسی: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش شناسی از نوع تحقیقات همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر را مشتریان فروشگاه های تحت نظارت انجمن ارگانیک ایران واقع در شهر تهران تشکیل می دهند. در مجموع 320 مشتری به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسش نامه های استاندارد و تحلیل داده ها با به کارگیری مدل سازی معادلات ساختاری و با کمک نرم افزار Smart-PLS انجام شد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که نگرانی زیست محیطی مصرف کنندگان محصولات سبز تاثیر تئوری ارزش های مصرف بر رفتار خرید سبز را میانجی گری می کند و بین تئوری ارزش های مصرف و نگرانی زیست محیطی مصرف کنندگان محصولات سبز در شهر تهران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی، با توجه به نگرانی زیست محیطی مصرف کنندگان، خرید محصولات سبز تحت تاثیر ارزش های مصرف می باشد. مصرف کنندگان با نگرانی های زیست محیطی بیش تر، محصولات سبز بیش تری را پشتیبانی می کنند و آمادگی بیش تری برای انتخاب آن ها نشان می دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبهبندی شاخصهای حسابداری زیست محیطی با استفاده از تکینک ORESTE و بر مبنای رویکرد گراندد تئوری
صدیقه عزیزی حجت اله سالاری محمدحسین رنجبر داوود خدادادیزمینه و هدف: سیستم اطلاعات حسابداری میتواند نقش مهمی در کمک به حفاظت از محیط زیست بر عهده گیرد. با وجود این علیرغم نقش مهم حسابداری زیستمحیطی، تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است؛ از این‎رو هدف اصلی این پژوهش ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبهبندی شاخصها أکثرزمینه و هدف: سیستم اطلاعات حسابداری میتواند نقش مهمی در کمک به حفاظت از محیط زیست بر عهده گیرد. با وجود این علیرغم نقش مهم حسابداری زیستمحیطی، تاکنون شاخص جامعی برای آن ارائه نشده است؛ از این‎رو هدف اصلی این پژوهش ارایه الگویی به منظور شناسایی و رتبهبندی شاخصهای حسابداری زیست محیطی با استفاده از تکینک ORESTE و بر مبنای رویکرد گراندد تئوری است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و اکتشافی است که با استفاده از روش تحقیق آمیخته در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، اعضای هیئت علمی دانشگاههای استان تهران، کرمان و هرمزگان و در بخش کمی 194 نفر از مدیران، کارشناسان و افراد مطلع در حوزه حسابداری زیستمحیطی است. قلمرو زمانی پژوهش حاضر طی سال 1398 است. یافتهها: در راستای دستیابی به اهداف پژوهش سئوالات مورد نظر جهت مصاحبه طراحی و در نهایت 6 عامل تعهد مدیریت ارشد، عدم قطعیت، استراتژی، مشروعیت اجتماعی، نظارت و کنترل محیطی و سیستم اطلاعات حسابداری و زیر مولفههای مربوط به هر عامل بر مبنای رویکرد گراندد تئوری به عنوان عوامل اصلی در حسابداری زیست محیطی شناسایی شده است. در ادامه شاخصهای شناسایی شده در قالب یک پرسشنامه مقایسات زوجی قرار داده شده و با استفاده از تکنیک ORESTE رتبهبندی شده است. نتایج پژوهش نشان داد زیر شاخصهای عامل تعهد مدیریت ارشد شامل عدالت سازمانی، مسئولیت اجتماعی شرکت و منشور اخلاقی به ترتیب دارای بالاترین رتبهبندی در میان شاخص هستند. بحث و نتیجهگیری: با توجه به آنچه بیان شد در شرکتهای تولیدی زمانی به حسابداری زیست محیطی توجه خواهد شد که عدالت سازمانی از سوی شرکتها درک شده و از سوی دولت به آن توجه شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - برآورد شاخص ردپای اکولوژیک انرژی (برق و گاز طبیعی) و آب مصرفی بخش خانوار در مناطق 22 گانه شهر تهران
زهرا عابدی پریسا سلطانی خمسهزمینه و اهداف: رشد جمعیت و مصرف بی رویه منابع طبیعی جهت تداوم رفاه اقتصادی، علاوه بر نابودی اکوسیستم سبب بروز کمبود در کره قابل حیات گردیده است که جهت پیشگیری از بروز هرگونه کمبود در دسترسی به منابع طبیعی، مصرف هر بخش اقتصادی باید با رعایت توان بازتولید اکوسیستم ادامه ی أکثرزمینه و اهداف: رشد جمعیت و مصرف بی رویه منابع طبیعی جهت تداوم رفاه اقتصادی، علاوه بر نابودی اکوسیستم سبب بروز کمبود در کره قابل حیات گردیده است که جهت پیشگیری از بروز هرگونه کمبود در دسترسی به منابع طبیعی، مصرف هر بخش اقتصادی باید با رعایت توان بازتولید اکوسیستم ادامه یابد. این مقاله به برآورد ردپای اکولوژیک مصرف آب و انرژی (برق و گازطبیعی) بخش خانوار در مناطق 22 گانه شهر تهران و تخمین ظرفیت زیست محیطی منابع مذکور پرداخته است. روش بررسی: در این مقاله ضمن برآورد ردپای اکولوژیک به روش مبتنی بر مصرف آشکار منابع، میزان ظرفیت زیست محیطی براساس بازده زمین برآورد گردیده و همچنین شکاف اکولوژیک در مفهوم کمبود دسترسی به منابع بدست آمده است. برای یافتن تأثیر راه حل- های کاربردی در کاهش شکاف اکولوژیک نیز از طریق نرم افزار SPSS و آزمون کوکران و همچنین تدوین پرسش نامه مرتبط با مصرف منابع موردبررسی در بخش خانوار، مهم ترین عامل موثر در کاهش شکاف اکولوژیک مشخص گردیده است. یافته ها: برآورد ردپای اکولوژیک آب و انرژی (برق و گازطبیعی) مورد استفاده در بخش خانوار شهر تهران به ارتباط منفی میان تداوم فعالیت های بخش خانوار و شکاف اکولوژیک منابع مذکور اشاره دارد، که باتوجه به نتایج بدست آمده و تحلیل آن ها، شکاف اکولوژیکی بیش از 4 میلیون هکتار حاصل از مصرف بی رویه آب، برق و گاز طبیعی در بخش خانوار شهر تهران موجود است. پس از برآورد شکاف اکولوژیک، پرسش نامه هایی برای شفاف سازی دلایل هدررفت منابع بین خانوار توزیع گردید که براساس آن، جامعه آماری در ارزیابی پرسش نامه، جمعیت خانوار 22 گانه شهر تهران به تعداد 2 میلیون و 830 هزار خانوار در نظر گرفته شد و برای ایجاد یکنواختی تحلیل، خانوارها با جمعیت 3 نفره مبنا قرار گرفتند که از طریق فرمول کوکران تعداد 1100 خانوار به عنوان نمونه و به طور تصادفی انتخاب شدند. بحث ونتیجه گیری: باتوجه به نتایج بدست آمده و تحلیل آن ها، مهم ترین عامل جهت کاهش شکاف اکولوژیک و داشتن بهینه مصرف آب در بخش خانوار، کاهش مصرف آب برای شست وشو وسایل نقلیه، مهم ترین عامل جهت ایجاد بهینه مصرف برق در بخش خانوار، استفاده از لامپ های کم مصرف و مهم ترین عامل جهت ایجاد بهینه مصرف گازطبیعی در بخش خانوار، استفاده از پنجره های دو- جداره و کم ترین عامل تأثیرگذار استفاده از بخاری های گازی متناسب با متراژ خانه بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - بررسی اصل بنیادین بازدارندگی در حقوق بین الملل زیست محیطی
محمد ذاکر اردکانی علیرضا آرش پورحقوق بین الملل محیط زیست که از شاخه های حقوق بین الملل عمومی است، اساسا مبتنی بر اقدامات بازدارنده و احتیاطی بوده و هدف غایی آن، حفظ محیط زیست جهانی از آلودگی و ایراد خسارت در جهت تامین سلامتِ بشر است. اصل بازدارندگی، قاعده ای بنیادین و عام الشمول در سیاستهای توسعه محور أکثرحقوق بین الملل محیط زیست که از شاخه های حقوق بین الملل عمومی است، اساسا مبتنی بر اقدامات بازدارنده و احتیاطی بوده و هدف غایی آن، حفظ محیط زیست جهانی از آلودگی و ایراد خسارت در جهت تامین سلامتِ بشر است. اصل بازدارندگی، قاعده ای بنیادین و عام الشمول در سیاستهای توسعه محور و پایدار در ارتباط با بهره برداری از منابع طبیعی و جنبه های اکولوژیکی کشورها محسوب میشود که از یکسو معطوف به پیشگیری از آلودگی و اقدامات احتیاطی در مواجهه با محیط زیست و منابع طبیعی است و از سوی دیگر متضمن اقدامات سیستماتیکِ حفاظتی و همکاری کشورها و سایر اشخاص حقوق بین الملل نسبت به فعالیتهای زیست محیطی و بهره برداری از منابع طبیعی، تحت حاکمیت و صلاحیت ملی میباشد. لذا نقض اصل بازدارندگی با توجه به محدود بودن منابع محیط زیست و فرآیند طولانی جایگزینی آن، موجبِ بهره برداری بی رویه از منابع طبیعی و ایجاد خسارتهای متعدد به اجزاء محیط زیست اعم از آب، هوا، خاک، گیاهان، وحوش و... میشود که بعضا غیرقابل جبران بوده و در نهایت، حیات و سلامت بشر را تهدید میکند، گرچه برطرف کردن آسیب و جبران خسارت، مستلزم هزینههای گزاف و مدت زمان طولانی که گاهی بین نسلی است، میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - بررسی تاثیر زیست محیطی و اجتماعی توسعه صنعتی(مطالعه موردی: شهر تهران)
عباس نوروززاده مرضیه موغلی احمدعلی خرم بختزمینه و هدف: در راستای دستیابی به اهداف توسعه ملی بی شک راهبرد صنعتی سازی، نقش بسزایی را ایفا نموده و اثرات اجتماعی و زیست محیطی خاص خود را بر جای می گذارد. در همین خصوص تعیین تاثیر توسعه صنعتی بر شاخص زیست محیطی و اجتماعی در شهر تهران هدف اصلی این تحقیق بوده است.روش بر أکثرزمینه و هدف: در راستای دستیابی به اهداف توسعه ملی بی شک راهبرد صنعتی سازی، نقش بسزایی را ایفا نموده و اثرات اجتماعی و زیست محیطی خاص خود را بر جای می گذارد. در همین خصوص تعیین تاثیر توسعه صنعتی بر شاخص زیست محیطی و اجتماعی در شهر تهران هدف اصلی این تحقیق بوده است.روش بررسی: تحقیق حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات نیز بر اساس تلفیقی از روش اسنادی و روش پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق را شهروندان تهران تشکیل دادند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون T تک گروهی استفاده شده است.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد رابطه معناداری بین توسعه صنعت در تهران و آلودگی های زیست محیطی(افزایش زباله های الکترونیکی و غیرالکترونیکی، آلودگی هوا و ...) و اسکان غیررسمی وجود دارد. ولی با نابرابری اجتماعی(تضاد طبقات اجتماعی، نابرابری فرصت ها، برابری جنسیتی) رابطه معناداری ندارد.بحث و نتیجه گیری: با ورود و توسعه صنعت، پیامدهای زیست محیطی و اجتماعی نیز در گذر زمان پدیدار می شود. به محض اینکه کشورهای در حال توسعه، تکنولوژی کشورهای غربی را می پذیرند، ساخت های اجتماعی نیز تغییر می کند و محیط زیست منطقه نیز از این توسعه، تاثیر می پذیرد. توجّه به ارزیابی اثرات محیطی و اجتماعی به طور گسترده مورد نیاز کشورهای در حال توسعه است؛ زیرا به علّت توسعه نیافتگی اقتصادی و نبودِ زیرساخت های مناسب علمی و فنّی، طرح های توسعه در این کشورها تأثیر منفی فراوانی بر تنوّع زیستی و محیط زیست می گذارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - بررسی زیست محیطی تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز رودخانه طالقان با رویکرد کمی
پریسا خرازی جمال قدوسی حسن کریم زادگان مسعود خیرخواه زرکشزمینه و هدف: تخریب اراضی یا تخریب سرزمین به عنوان یک چالش و معضل مهم جهانی است که در نهایت منجر به بیابانی شدن و گسترش پهنه بیابانها به ویژه در مناطق با شرایط اقلیمی خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب، میشود. فقر ونبود امنیت غذایی، توأم با رخداد خشکسالیهای شدید و سایر شرایط أکثرزمینه و هدف: تخریب اراضی یا تخریب سرزمین به عنوان یک چالش و معضل مهم جهانی است که در نهایت منجر به بیابانی شدن و گسترش پهنه بیابانها به ویژه در مناطق با شرایط اقلیمی خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب، میشود. فقر ونبود امنیت غذایی، توأم با رخداد خشکسالیهای شدید و سایر شرایط نا مناسب آب و هوائی که موجب وارد شدن فشار بیش از حد به اکوسیستمهای شکننده و منابع طبیعی پایه(آب، خاک و گیاهان)، در چنین مناطق و نواحی شده و باعث تهی شدن منابع حیاتی میشود. هدف از این مطالعه شناسائی مشخصهها و معیارهای هر یک از پارامترها وعوامل اعم از طبیعی و انسان زاد موثر بر تخریب اراضی میباشد تا بتوان اقدام به برنامه ریزی جهت مدیریت آنها در راستای حفظ و احیای منابع زیست محیطی نمود.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از داده های ادواری سنجش از دور، سامانه های اطلاعات جغرافیائی،مشاهدات و اندازه گیری های میدانی و روش های آماری بکارگرفته شده و از مدل کمی برای برآورد نتایج استفاده شده است.یافته ها : با استناد به نتایج بدست آمده، می توان گفت تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز سد طالقان تابعی از شش عامل: شیب زمین، خصوصیات زمین شناسی سطحی(واحدهای سنگی)، خصوصیات خاک، رخسارههای فرسایش خاک توسط آب، حفاظ روی زمین و کاربری اراضی است.از بین عوامل موثر بر تخریب اراضی شاخص میزان حفاظ روی زمین با وزن 0.20 بیشترین تاثیر را بر تخریب اراضی داشت.بحث و نتیجه گیری : مدل ارایه شده میتواند به عنوان مدلی کارآمد در تعیین مکانی نرخ (شدت)و گستره تخریب اراضی در مقیاس حوزه آبخیز جهت شناسایی دقیق سایت های تخریب شده برای مبارزه و مدیریت پدیده موردنظر مورد استفاده در سطح ملی قرار گیرد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - مدلسازی حریم زمین لغزش با مدیریت استراتژی در برنامه ریزی شهری (مطالعه موردی: شهر تبریز)
زیبا بهشتی علیرضا قراگوزلو سید مسعود منوری میر مسعود خیرخواه زرکشزمینه و هدف: توسعه و گسترش ساخت و ساز غیراصولی بر روی تپههای رسی و مارنی در بخشی از شهر تبریز به دلیل کیفیت و ویژگیهای نامطلوب خاک و خاصیت روانگرایی آن در هنگام زمین لرزه، باعث گردیده که این منطقه در معرض خطر زمین لغزش هم قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق، مدلسازی حریم ز أکثرزمینه و هدف: توسعه و گسترش ساخت و ساز غیراصولی بر روی تپههای رسی و مارنی در بخشی از شهر تبریز به دلیل کیفیت و ویژگیهای نامطلوب خاک و خاصیت روانگرایی آن در هنگام زمین لرزه، باعث گردیده که این منطقه در معرض خطر زمین لغزش هم قرار گیرد. هدف اصلی این تحقیق، مدلسازی حریم زمین لغزش با مدیریت استراتژی در برنامه ریزی شهر تبریز می باشد. روش بررسی: ارزیابی حساسیت زمین لغزش با مدل عملکرد باور شهودی ((Evidential Belief Function انجام گرفت، ارزیابی آثار زیست محیطی زمین لغزش توسط مدل پرومته 2 در سه فاز زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت و برنامه استراتژی زمین لغزش جهت کمک به تصمیم گیران ذیربط ارایه گردید. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد 9/82% از مناطق شهر تبریز در خطر وقوع زمین لغزش است و تراکمهای ساختمانی زیاد با قطعات مسکونی زیر 75 مترمربع در این مناطق شناسایی گردید. میزان دسترسی به شبکه راه های شهر کمتر از 30% است. 142هکتار کمبود در مراکز درمانی، 853 هکتار در تاسیسات و تجهیزات شهری،430 هکتار در فضای سبز شهر شناسایی گردید و بیش از 70% از مراکز مهم و حیاتی شهر نیازمند مقاومسازی شناخته شد، آمار مورد استفاده در این تحقیق با توجه به انجام آن، مربوط به سال 1395 می باشد. بحث و نتیجه گیری: پهنههای مورد نیاز در کاربریهای درمانی، امنیتی، فضای سبز شهری،مراکزامدادرسانی، تاسیسات و تجهیزات شهر شناسایی گردید و با پایش مناطق لغزشی میانگین سرعت حرکت زمین لغزش در سال 1335 تا 1398 به میزان 65/41 متر است که شیب و اختلاف زیاد محل، جنس زمین و لایههای رسوبی غیرمتراکم آن، دامنههای شمالی برفگیر، جنس ریزدانه، فرسایش تدریجی رسوبات در ایجاد زمین لغزشها در طول زمان موثر بوده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - ارزیابی آلودگی نفتی و اولویت بندی راهبرد حفاظت محیط زیست دریای خزر بر اساس مدل SWOT
امید نادری پرویز محمدی نسرین چوبکار حسین نوروزی سید احمد حسینیزمینه و هدف: ترکیبات نفتی مضر در محیطهای آبی خطرات مختلفی بر موجودات دریایی و نیز انسان دارد، حال با این تهدید آلودگی نفتی در منابع آبی کشور به ویژه دریای خزر چه نقاط قوت و ضعفی برای مقابله با این تهدید می تواند وجود داشته باشد؟ هدف از انجام این پژوهش آشنایی با آلودگی أکثرزمینه و هدف: ترکیبات نفتی مضر در محیطهای آبی خطرات مختلفی بر موجودات دریایی و نیز انسان دارد، حال با این تهدید آلودگی نفتی در منابع آبی کشور به ویژه دریای خزر چه نقاط قوت و ضعفی برای مقابله با این تهدید می تواند وجود داشته باشد؟ هدف از انجام این پژوهش آشنایی با آلودگی نفتی و مشتقات آن و تبیین اولویت بندی راهبرد حفاظت از محیط زیست دریای خزر در مقابله با تهدیدات ناشی از آلودگی نفتی میباشد. روش بررسی: تجزیه و تحلیل قوت ضعف فرصت تهدید( SWOT) ابزاری مهم برای بررسی استراتژیک، تحلیل وضعیت و ارائه راه حل های مناسب برای دستیابی به بهترین پاسخ مدیریت زیست محیطی است .بنابراین استراتژی اصلی این مطالعه استفاده از مدل SWOT به عنوان ابزاری برای ارزیابی آلودگی نفتی دریای خزر می باشد. یافته ها: براساس نتایج، با اولویت بندی استراتژیک در کل سهم آلودگی نفتی خزر، دو تهدید (روسیه و آذربایجان) و سه فرصت (قزاقستان، ترکمنستان و ایران) وجود دارد که مهمترین ضعف و تهدید موجود، در منابع رودخانه ای و مهمترین توانمندی و فرصت در منابع شهری شناسایی شده است. بحث و نتیجه گیری: آنچه که در تحقیقات یاد شده کمتر به آن پرداخت شده است بهره گیری از تحلیل های تشخیصی فرامرزی می باشد زیرا این تحلیل ها، به عنوان گزارش های رسمی مورد تایید سازمان های محیط زیستی بین المللی، می توانند مبنایی برای ارزیابی های دوره ای قرار گیرد و براساس آن ها به تعیین اولویت بندی های استراتژیک در مدیریت کنترل آلودگی های حوزه خزر مبادرت شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - تحلیل مفاهیم آلودگی و خسارت در حقوق بین الملل محیط زیست
یلدا خلعتبری داوود هرمیداس باوند علی زارع سید عباس پورهاشمیبا توجه به گسترش مخاطرات زیست محیطی در جهان و عدم کارایی حقوق بین الملل محیط زیست در جلوگیری از ورود خسارات زیست محیطی، یکی از دغدغه های اساسی برای جبران خسارت زیست محیطی، تدوین شاخص های خسارت زیست محیطی است. با وجود این خسارت های فرامرزی زیست محیطی به طور مداوم رخ می أکثربا توجه به گسترش مخاطرات زیست محیطی در جهان و عدم کارایی حقوق بین الملل محیط زیست در جلوگیری از ورود خسارات زیست محیطی، یکی از دغدغه های اساسی برای جبران خسارت زیست محیطی، تدوین شاخص های خسارت زیست محیطی است. با وجود این خسارت های فرامرزی زیست محیطی به طور مداوم رخ می دهند و مسایل مربوط به مسوولیت و معاهدات را به وجود می آورند. با توجه به ماده 38 اساس نامه دیوان بین المللی دادگستری، معاهدات بین المللی یکی از مهم ترین منابع حقوق بین الملل به شمار می آید و با عنایت به این که تصویب بیش از یک هزار معاهده و قرارداد دو یا چند جانبه در حقوق بین الملل محیط زیست و معاهدات بین المللی نقش مهمی در توسعه محتوایی و ماهوی این رشته حقوقی داشته است، این پژوهش با رویکردی توصیفی- تحلیلی در تلاش است تا با بررسی و تحلیل معاهدات بین المللی زیست محیطی امکان تدوین شاخص های خسارت زیست محیطی را بیان نماید. تدوین شاخص های خسارت زیست محیطی، علاوه بر جلوگیری و پیش گیری از وقوع آلودگی های زیست محیطی، به احراز مسوولیت بین المللی دولت ها در وقوع خسارات زیست محیطی کمک شایانی می نماید، لذا بررسی و تحلیل امکان تدوین شاخص های خسارات زیست محیطی در معاهدات بین المللی برای اثبات مسوولیت بین المللی دولت ها ضروری و اجتناب ناپذیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - تعهدات زیست محیطی دولتها در سفرهای گردشگری فضایی
سهیلا کوشا مجتبی انصاریان مریم دهقانیامروزه با گسترش و تنوع فعالیتهای فضایی، با افزایش بی رویه زباله های فضایی و آلودگی محیط زیست مواجه هستیم. ازطرفی با افزایش توجه به سفرهای گردشگری فضایی و حضور انسان در فضا، احتمال آلودگی محیط زیست فضا و محیط زیست زمین زیادتر می شود. از همین رو بررسی تعهدات و مسوولیت زی أکثرامروزه با گسترش و تنوع فعالیتهای فضایی، با افزایش بی رویه زباله های فضایی و آلودگی محیط زیست مواجه هستیم. ازطرفی با افزایش توجه به سفرهای گردشگری فضایی و حضور انسان در فضا، احتمال آلودگی محیط زیست فضا و محیط زیست زمین زیادتر می شود. از همین رو بررسی تعهدات و مسوولیت زیست محیطی دولت متبوع نهادهای مجری سفرهای گردشگری فضایی الزامی است. اگرچه عهدنامه فضای ماورای جو (1967) و کنوانسیون مسوولیت (1972)، نظام حقوقی قابل قبول و جامعی را برای احراز تعهدات بینالمللی دولتها برقرار نمودهاند، اما هنوز نکات مبهمی درباره حفاظت از محیط زیست فضا و زمین وجود دارند. چون با توجه به توسعه فعالیتهای فضایی و با عنایت به مخاطرات زیست محیطی اصلاح نشده اند، هر گونه فعالیت فضایی از جمله سفرهای گردشگری فضایی را می توانند با مشکل مواجه کنند. این مقاله با بهرهمندی از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی به این پرسش پاسخ می دهد که تعهدات زیست محیطی دولتها برای تضمین امنیت و ایمنی سفرهای گردشگری فضایی چیست؟ هدف این مقاله ارایه راهکارهای حقوقی برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست فضا و زمین با استناد به مسوولیت دولتها در قبال سفرهای گردشگری فضایی و پیشگیری از ارتکاب جرایم زیست محیطی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - ارائه الگوی سیستم مدیریت زیست محیطی با رویکرد مدل تعالی سازمانی EFQMدر صنایع مس (مطالعه موردی: مجتمع مس سرچشمه)
مهناز امراللهی جلال آبادی محسن دهقانی قناتغستانی ولی علیپور پروانه پیکانپورزمینه و هدف: افزایش فعالیتهای صنعتی در عصر حاضر باعث ایجاد مشکلات بحرانی از قبیل: کاهش تنوع زیستی، گرمایش جهانی و کاهش لایه اوزون بر سر راه محیط زیست شده است. توسعه صنعتی بدون حفظ محیط زیست، توسعهای ناپایدار خواهد بود. در چند دهه اخیر مسئلهی حفاظت از محیط زیست، تبدیل أکثرزمینه و هدف: افزایش فعالیتهای صنعتی در عصر حاضر باعث ایجاد مشکلات بحرانی از قبیل: کاهش تنوع زیستی، گرمایش جهانی و کاهش لایه اوزون بر سر راه محیط زیست شده است. توسعه صنعتی بدون حفظ محیط زیست، توسعهای ناپایدار خواهد بود. در چند دهه اخیر مسئلهی حفاظت از محیط زیست، تبدیل به یکی از ارکان اصلی در تصمیم گیریهای سیاسی شده است. برای کاهش این آثار زیانبار صنایع و شرکتها نیازمند استفاده از سیستم مدیریت زیست محیطی(EMS) برای پاسخ به مشکلات میباشند. سیستم مدیریت زیست محیطی شیوهای برای همراستا کردن اهداف شرکتها با اهداف و خط مشیهای زیست محیطی است. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی سیستم مدیریت زیست محیطی با رویکرد مدل تعالی سازمانی EFQM در صنایع مس ایران انجام گرفته است.روش بررسی: روش تحقیق حاضر توصیفی و از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها چک لیست بوده است. جامعه آماری متشکل از مدیران، کارشناسان و صاحب نظران واحد ایمنی، بهداشت و محیط زیست مجتمع مس سرچشمه میباشند و این تحقیق در بین سال های 1399-1400 انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق از نرم افزار SPSS نسخه 22 و Lisrel استفاده شده است.یافته ها: نتایج نشان داد که رابطهی معنی دار و مستقیمی بین تمامی متغیرهای EMS و EFQM وجود دارد. همچنین ضرایب همبستگی نشان می دهد که اجرای الگوی مدیریت زیست محیطی تاثیر زیادی بر عملکرد صنایع مس خواهد داشت و در بین متغیرهای تحقیق، متغیر راهبردها و خط مشی (۴۲/۱۰) با ضریب همبستگی ۸۱/۰ بیشترین میزان رابطهی معنی داری را داشته است.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج تحقیق، مدل مفهومی پژوهش حاضر در زمینه اجرای سیستم مدیریت زیست محیطی، مدل موثر و قابل قبولی برای صنایع مس ایران است. علاوه بر این، مدل تاثیر هر یک از متغیرهای EMS بر روی متغیرهای EFQM را مورد بررسی قرار داده و به آن اعتبار می بخشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - واکاوی نظام حقوقی آلودگیهای زیستمحیطی در پرتو تحلیل مبنایی اصول و مفاهیم ناظر بر حقوق هوا و فضا
مهتاب اژدری مقدم داود هرمیداس باوند داریوش کریمیحقوق بینالملل محیط زیست با تجلی در عرصه فضا و شناخت جایگاه رفیع آن و با تدوین نظام حقوقی در حال تکامل، سهم انسان و دولت ها در فضای ماوراء جو، سرنوشت زمین و آسمان و آسیب های موجود در لایه های آسمان را بررسی و نظام مند می کند. در این مطالعه به صورت توصیفی و نظری نسبت به أکثرحقوق بینالملل محیط زیست با تجلی در عرصه فضا و شناخت جایگاه رفیع آن و با تدوین نظام حقوقی در حال تکامل، سهم انسان و دولت ها در فضای ماوراء جو، سرنوشت زمین و آسمان و آسیب های موجود در لایه های آسمان را بررسی و نظام مند می کند. در این مطالعه به صورت توصیفی و نظری نسبت به تحلیل وضعیت نظام حقوقی آلودگی های زیست محیطی هوا و فضا، اصول حاکم بر فعالیت های فضای خارجی چه در کاوش، اکتشافات و بهرهبرداری و چه در زمینه فعالیت های سلاح اتمی و هسته ای و نظامی و کشتار جمعی در مقابله با استفاده مسالمت آمیز از فضا و جلوگیری از فعالیت های زیانبار و باقی گذاشتن زباله های فضایی و رویکرد ها و اقدامات دولتهای پیشرفته و توسعه یافته و دولتهای در حال توسعه و بررسی عوامل همگرایی و واگرایی و عدالت بین نسلی و فرا نسلی در رویارویی و مسئولیت پذیری برای صدمات فرامرزی و مسئولیت بینالمللی دولتی در مورد خسارات وارده به خصوص مسئولیت مشترک اما متفاوت دولتها، منافع مشترک بشریت و میراث مشترک و دغدغه مشترک بشریت مورد بررسی قرار میگیرد. بررسی ها حاکی از آنست که با مجموعه ای از اقدامات ساختاری و زیست محیطی در خصوص فضانوردان، سفینه های فضایی و موشک و فضاپیماها و با اشاره به قطعات آنها و اجرام و اجسام پرتاب شده به فضا و همچنین ثبت این موارد در کاوش و بهرهبرداری، ضبط ماهواره و ارتباطات و سنجش از راه دور، با امعان نظر به اصل آزادی حاکم بر قلمرو و فضا در سطوح مختلف ضمن بررسی چالش های پیش رو بر این فرضیه هستیم که نظام حقوقی کنونی توانسته است تمامی خلأ ها را در زمینه آلودگی ها پر کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - شناسایی ابعاد ¬راهبردهای بازاریابی در بوم¬گردی در راستای دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی؛ پژوهشی پدیدارشناسانه
حسین رحیمی کلور ایمان قاسمی همدانیزمینه و هدف: امروزه صنعت گردشگری صنعتی پویا و با ویژگی¬های منحصر به¬فرد است که بخش مهمی از فعالیت¬های اقتصادی و غیر¬اقتصادی کشورهای توسعه یافته و درحال¬توسعه را به خود اختصاص داده¬است. یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه صنعت گردشگری، برنامه¬ریزی بهینه امور مربوط به آن است أکثرزمینه و هدف: امروزه صنعت گردشگری صنعتی پویا و با ویژگی¬های منحصر به¬فرد است که بخش مهمی از فعالیت¬های اقتصادی و غیر¬اقتصادی کشورهای توسعه یافته و درحال¬توسعه را به خود اختصاص داده¬است. یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه صنعت گردشگری، برنامه¬ریزی بهینه امور مربوط به آن است. از دستاوردهای این صنعت، صرفنظر از مشارکت در توسعه، می توان به رشد اقتصادی و همچنین ایجاد فرصتهای شغلی، بهویژه در کشورهای در حال توسعه نام برد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد -راهبردهای بازاریابی در بوم¬گردی در راستای دستیابی به توسعه پایدار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی انجام گرفته است. روش بررسی: این پژوهش با رویکرد کیفی و استفاده از راهبرد پدیدارشناسی و در سال 1400 انجام شده است. بر اساس نمونه¬گیری هدفمند و تا حصول اشباع نظری، 20 نفر از مدیران بوم¬گردی¬های¬ استان مازندران دعوت شدند. داده¬ها به کمک مصاحبه¬ی نیمه¬ساختار¬یافته و عمیق گردآوری و با روش تحلیل¬محتوا و با استفاده از نرم¬افزار تحلیل آماری MAXQDA تجزیه و تحلیل شدند. جهت کسب روایی داده¬ها از بررسی توسط مشارکت کنندگان و جهت پایایی از توافق درونی دو کدگذار و مرور خبرگان غیرشرکت¬کننده در پژوهش استفاده شد. یافته ها: یافته¬های پژوهش نشان داد ابعاد شناسایی شده راهبرد بازاریابی در بوم¬گردی شامل رهبری کاهش هزینه در راستای توسعه اقتصادی، تمایز درراستای توسعه مدیریت منابع انسانی، تمرکز درراستای توسعه اجتماعی و تمرکز در راستای توسعه زیست محیطی می باشد. بحث و نتیجه گیری: از تحلیل مصاحبه¬های نیمه ساختار و عمیق، 4 مقوله اصلی راهبرد رهبری هزینه در راستای توسعه اقتصادی، راهبرد تمایز در راستای توسعه مدیریت منابع انسانی، راهبرد تمرکز در راستای توسعه اجتماعی و راهبرد تمرکز در راستای توسعه محیطی و 73 زیرمقوله حاصل شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - بررسی تاثیر مدیریت زنجیره تامین سبز بر عملکرد صادرات از طریق نقش میانجی عملکرد زیست محیطی
صدیقه طوطیان شهرزاد طیاران محمدجواد الوندی علیرضا قربانی طاریزمینه و هدف : از آنجائیکه مدیریت همکاری چند جانبه در زنجیره تأمین یک وظیفه بسیار دشوار است و در حال حاضر رویکرد رایج برای پیشرفت سیستم گسترده یکپارچه سازمانی، مدیریت زنجیره تامین سبز بصورت فراگیر در صنایع می باشد.، دراین راستا عملکرد زیست محیطی یک مولفه ی جدائی ناپذیر ا أکثرزمینه و هدف : از آنجائیکه مدیریت همکاری چند جانبه در زنجیره تأمین یک وظیفه بسیار دشوار است و در حال حاضر رویکرد رایج برای پیشرفت سیستم گسترده یکپارچه سازمانی، مدیریت زنجیره تامین سبز بصورت فراگیر در صنایع می باشد.، دراین راستا عملکرد زیست محیطی یک مولفه ی جدائی ناپذیر از مدیریت زنجیره تأمین سبز فرض شده است. بنابراین شرکت ها بهطور فزایندهای به استفاده از فناوری اطلاعات به منظور بهبود فرایند زنجیره تأمین سبز و عملکرد زیست محیطی تکیه میکنند. پژوهش حاضر نیز به بررسی تاثیر مدیریت زنجیره تامین سبز بر عملکرد صادرات از طریق نقش میانجی عملکرد زیست محیطی پرداخته است. روش بررسی : روش نمونه گیری پژوهش حاضر نمونهگیری تصادفی ساده میباشد. داده های تحقیق با روش کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده و ابزار مورد استفاده پرسشنامه است. پایایی پرسشنامه ها با استفاده از روش آلفای کرونباخ 899/0و روایی آن با روش محتوایی و سازه مورد تأیید قرار گرفته اند و داده ها با استفاده از روش های آماری، توصیفی و استنباطی در بازه شش ماهه اول سال 1398مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها : نتایج این تحقیق حاکی از آن است که مدیریت زنجیره تامین سبز بر عملکرد صادرات تاثیر مثبت داشته است. همچنین نتایج نشان داد عملکرد زیست محیطی بر عملکرد صادراتی تاثیر معناداری دارد بحث و نتیجه گیری : نتایج بدستآمده برای این پژوهش با توجه نتیجة آزمون فرضیههای پژوهش بیانگر این است که مدیران میتواند با بهکارگیری عملکرد زیست محیطی زمینه را برای دستیابی به عملکرد صادرات مطلوب فراهم آورند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - شناسایی مهمترین مولفه های محیط زیستی در طراحی مسکن اکولوژیک از دیدگاه خبرگان (نمونه مطالعاتی :جزیره مینو)
مرتضی ضامنی سینا رزاقی اصل الهام پورمهابادیانزمینه و هدف: در حال حاضرافزایش جمعیت و ساخت و ساز به بهانه توسعه بویژه در مناطق اکولوژیکی موجب شده است که به منظور استحصال اراضی مسکونی با قطع درختان ، محیط زیست طبیعی دچار تخریب گردد .مسکنی که عموما در این مناطق ساخته می شود با اقلیم این مناطق سازگار نیست و با هدر رفت أکثرزمینه و هدف: در حال حاضرافزایش جمعیت و ساخت و ساز به بهانه توسعه بویژه در مناطق اکولوژیکی موجب شده است که به منظور استحصال اراضی مسکونی با قطع درختان ، محیط زیست طبیعی دچار تخریب گردد .مسکنی که عموما در این مناطق ساخته می شود با اقلیم این مناطق سازگار نیست و با هدر رفت منابع انرژی و آلودگی محیط زیستی، سلامت محیط پیرامونی را به مخاطره انداخته است. این پژوهش سعی دارد به شناسایی مهمترین مولفه های محیط زیستی در طراحی مسکن اکولوژیک از دیدگاه خبرگان در جزیره مینو بپردازد.روش بررسی: در این پژوهش داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی و براساس قضاوت خبرگان مبتنی بر روش گلوله برفی جمع آوری شده است و با استفاده از ابزار پرسشنامه وتحلیل سلسله مراتبی AHP داده های پژوهش بررسی شده است.یافته ها: براساس نتایج این پژوهش معیارهای اصلی طراحی مسکن اکولوژیک در جزیره مینو از دیدگاه خبرگان در سه گروه اصلی سازگاری زیست محیطی ،سازگاری اقلیمی و معماری سبز قابل دسته بندی است و مولفه های " طراحی طبیعت گرا و تأمین مطلوب سرانه فضای سبز"، "بهره مندی از نور کافی" و" بهره مندی از تهویه مطلوب" در میان همه مولفه ها از بیشترین اهمیت برخوردار استبحث و نتیجه گیری: با اولویت بندی مولفه های محیط زیستی در طراحی مسکن اکولوژیک در جزیره مینو توجه تصمیم گیران دولتی و جامعه محلی به ساخت مسکنی جلب می گردد که در عین توجه به اقلیم و کاهش مصرف انرژی های فسیلی، سازگار با محیط زیست باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - ارزیابی میزان آلودگی و توزیع عناصر کروم، نیکل و کبالت در خاک منطقه افیولیتی جغتای (شمال غرب سبزوار)، بر اساس تحلیل های آماری و استخراج ترتیبی
حجت اله جغتایی رحیم دبیری محمد الیاس مسلم پوربررسی نتایج آنالیز عناصر سنگین در نمونه های خاک منطقه مورد مطالعه نشان از غلظت بالای برخی عناصر از قبیل کروم، نیکل و کبالت در بخش های جنوبی منطقه دارد. ارزیابی فلزات سنگین در خاک های منطقه جغتای توسط روش های آماری چند متغیره( ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز خوشه ای و تحلیل أکثربررسی نتایج آنالیز عناصر سنگین در نمونه های خاک منطقه مورد مطالعه نشان از غلظت بالای برخی عناصر از قبیل کروم، نیکل و کبالت در بخش های جنوبی منطقه دارد. ارزیابی فلزات سنگین در خاک های منطقه جغتای توسط روش های آماری چند متغیره( ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز خوشه ای و تحلیل مولفه اصلی) نشان دهنده همبستگی مثبت و قوی عناصر کبالت، نیکل، کروم، آهن، منگنز و منیزیم می باشد که ناشی از منشا یکسان آنها ( واحدهای افیولیتی و الترامافیکی منطقه ) می باشد. محاسبه شاخص های آلودگی ( فاکتور زمین انباشتگی، فاکتور غنی شدگی، فاکتور آلودگی و درجه آلودگی اصلاح شده) نشان می دهد که خاک های منطقه نسبت به عناصر کروم و نیکل آلودگی شدید و نسبت به عنصر کبالت آلودگی متوسط دارند. آزمایش استخراج ترتیبی بر روی نمونه های آلوده نشان داد که عناصر نیکل و کروم با غلظت بیش از 50 درصد در فاز تبادل پذیرتمرکز یافته اند. به عبارت دیگر وجود واحد های افیولیتی و معدنکاری بر روی واحدهای کرومیتی در منطقه سبب آزاد شدن این عناصر گردیده است ، به طوری که با دور شدن از واحدهای افیولیتی، غلظت این عناصر کاهش می یابد. همچنین گونه سازی عناصر در فاز های مختلف نشان داد که سایر عناصر اغلب در فازهای باقی مانده تمرکز یافته و منشا لیتوژنیک دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - بررسی فرآیند طبقه بندی مالیات سبز درابزار های زیست محیطی، در راستای رسیدن به توسعه پایدار
جواد رسمی زهرا عابدی مصطفی پناهی یگانه موسوی جهرمیزمینه و هدف: یکی از چالشهای فرا روی دولتها در قرن اخیر بحرانهای زیست محیطی مانند افزایش دما، تغییرات اقلیمی، آلودگی های زیست محیطی، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری و.. میباشد. دولتهای اروپایی و آمریکای شمالی یا ژاپن اغلب از قوانین و ابزارهای مالی سبز برای پیشبر أکثرزمینه و هدف: یکی از چالشهای فرا روی دولتها در قرن اخیر بحرانهای زیست محیطی مانند افزایش دما، تغییرات اقلیمی، آلودگی های زیست محیطی، از بین رفتن گونه های گیاهی و جانوری و.. میباشد. دولتهای اروپایی و آمریکای شمالی یا ژاپن اغلب از قوانین و ابزارهای مالی سبز برای پیشبرد سیاستهای حفظ محیط زیست خود بهره میبرند.روش بررسی: در این پژوهش محقق در گام نخست با استفاده از رویکرد تحلیل خبرگی با استفاده از روش دلفی فازی معیارها و الگوهای موثر بر روی مالیات سبز را شناسایی نموده و پس از غربالگری الگوهای اجرایی را معرفی خواهد نمود . در گام دوم با استفاده از تئوری علّی روش دیمتل در محیط ارزیابی فازی (بدلیل دقت بالای رویکرد روش فازی این رویکرد در تحلیلها استفاده شده است) به ارزیابی رواداشتی الگوهای اجرایی نسبت به یکدیگر اقدام خواهد شد .در نهایت الگوی اجرایی همبستگی ارائه میشود. الگوی تحلیل شبکه فازی که رویکردی جامع نگرانه به مساله محیط باز مالیات سبز میباشد الگوهای شناسایی شده را طبقهبندی و گریدبندی خواهد نمود.یافته ها: این مطالعه با استفاده از روش تحلیلی و کتابخانهای نشان میدهد مالیات به عنوان یکی از ابزارهای سیاست مالی، در رشد و توسعه پایدار و تامین عدالت اجتماعی نقش مهمی ایفا میکند. هدف اصلی این پژوهش بررسی فرآیند طبقه بندی مالیات سبز درابزار های زیست محیطی، در راستای رسیدن به توسعه پایدار می باشد.بحث و نتیجه گیری: ایران میتواند با طراحی و اجرای مالیات سبز (مالیاتهای زیست محیطی) به عنوان یکی از پایههای مالیاتی رایج در کشورهای منطقه، سهم درآمدهای مالیاتی خود را افزایش و تاثیر مثبتی در کیفیت محیط زیست بر جای بگذارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - بررسی تأثیر عوامل اقتصادی بر تخریب محیط زیست با استفاده از رویکرد پانل 3SLS (منتخب کشورهای درحال توسعه و توسعه یافته)
شیما پارسا محمدرضا زارع مهرجردی مریم ضیاآبادی حسین مهرابی بشرآبادیزمینه و هدف: به دنبال افزایش آلودگی های زیست محیطی ناشی از رشد اقتصادی، چالش های زیست محیطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. زیرا آلودگی محیط زیست منجر به اثرات نامطلوب زیست محیطی از جمله تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین شده و در نهایت سبب ت أکثرزمینه و هدف: به دنبال افزایش آلودگی های زیست محیطی ناشی از رشد اقتصادی، چالش های زیست محیطی به یکی از مهم ترین دغدغه های سیاست گذاران تبدیل شده است. زیرا آلودگی محیط زیست منجر به اثرات نامطلوب زیست محیطی از جمله تغییرات آب و هوایی و گرم شدن کره زمین شده و در نهایت سبب تهدید حیات بشر و تخریب اکوسیستم می شود. از این رو هدف این مطالعه بررسی تأثیر عوامل موثر بر تخریب محیط زیست است. روش بررسی: این پژوهش در سال 1398 با استفاده از داده های سری زمانی 26 کشور منتخب در حال توسعه و 17 کشور منتخب توسعه یافته، تاثیر عوامل اقتصادی موثر بر تخریب محیط زیست، طی دوره 2015-1995 مورد بررسی قرار گرفته است. از این رو برای بررسی وجود منحنی زیست محیطی کوزنتس در کشورهای مورد مطالعه اقدام به برآورد ضرایب متغیرها در سه معادله، رد پای اکولوژیکی، مصرف انرژی و رشد اقتصادی با روش سیستم معادلات همزمان با داده های تابلویی (panel 3sls) شده است زیرا در این روش به علت برازش همزمان معادلات، ضرایب برآورد شده از دقت بالاتری برخوردارند. یافته ها: نتایج برآورد ضرایب مدل با استفاده از تکنیک حداقل مربعات سه مرحله ای با داده های تابلویی بیانگر آن است که وجود فرضیه زیست محیطی کوزنتس در کشورهای توسعه یافته قابل تأیید نمی باشد، زیرا ضرایب مربوط به تولید ناخالص داخلی و مجذور آن به ترتیب منفی و مثبت می باشند، اما در کشورهای در حال توسعه ضرایب متغیرهای تولید ناخالص داخلی و مجذور آن به ترتیب مثبت و منفی بوده که تأیید کننده وجود فرضیه زیست محیطی کوزنتس در این کشورها است. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، متغیر مصرف انرژی در هر دو دسته کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه تاثیر مثبت و معنادار بر تخریب محیط زیست داشته است، در حالی که متغیر باز بودن تجاری در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته تاثیر منفی و معنادار بر انتشار آلودگی و رد پای اکولوژیکی دارد. بنابراین پیشنهاد می شود با توجه به اهمیت بالای محیط زیست، همزمان با برنامه ریزی و سیاست گذاری برای رشد اقتصادی بالاتر، وضع قوانین زیست محیطی و به کارگیری تکنولوژی های دوستدار محیط زیست مورد توجه قرار گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - ارزیابی اثرات خشکسالی بر حق آبه زیست محیطی با استفاده از شاخصهای جامع (مطالعه موردی: رودخانه میناب –هرمزگان)
سعیده رستم افشار سیده هدی رحمتی هدایت فهمیزمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشها أکثرزمینه و هدف: یکی از مهمترین راهکارهای حفاظت از محیط زیست، تعیین حق آبه زیست محیطی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات خشکسالی بر جریان زیست محیطی رودخانه میناب در استان هرمزگان و تعیین حق آبه و ایجاد تعادل زیست محیطی می باشد.روش بررسی: به دلیل عدم شناخت کافی از روشهای تعیین حق آبه زیست محیطی در ایران و سازگاری آنها با مدیریت و شرایط اقلیمی کشور، پس از بررسی کلیه روشهای موجود، سرانجام روش اصلاح شده مونتانا و منحنی تداوم جریان به عنوان روشهای بهینه انتخاب شدند.یافته ها: پس از انتخاب محدوده مورد مطالعه، آمار دبی رودخانه در محل ایستگاه برنطین در روردخانه میناب طی سال های 1342 تا 1396 جمع آوری و در وحله اول متوسط بلند مدت ماهانه و نهایتا میانگین بلندمدت سالانه تعیین که برابر 16/8 مترمکعب برثانیه بود. ازآنجایی که دبی ماهانه ماههای مهر، آبان، اردیبهشت لغایت شهریور از دبی متوسط سالانه کمتر هستند بعنوان ماههای کم آب و ماههای آذر، دی الی فروردین جزو ماه های پرآب محسوب گردیدند. سپس میانگن بلند مدت ماههای کم آب معادل 80/ 2 و ماههای پرآب برابر65/15 مترمکعب برثانیه تعیین شد. حقابه زیست محیطی رودخانه میناب بر اساس کلاس های مدیریتی مختلف باروش اصلاح شده مونتانا برای ماههای کم آب برابر 28/0 و پر آب برابر 56/1 و با روش منحنی مدت جریان برابر 24/1 مترمکعب بر ثانیه تعیین شد.بحث و نتیجه گیری: بنا بر این، حداقل دبی برای تامین نیاز زیست محیطی رودخانه میناب برای ماههای کم اب باید 28/0 و برای ماههای پرآب بین 24/1 و 56/1 مترمکعب بر ثانیه در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - بررسی اثرات زیست محیطی طرح تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد با استفاده از روش انتروپی
فرشید ساعی سحر رضایان راضیه رحیمیزمینه و هدف: در این تحقیق فاکتورهای زیست محیطی با توجه به ماهیت طرح و نحوه اثرگذاری مراحل مختلف بهره برداری و منابع زیست محیطی که می توانند از اجرای مراحل مختلف طرح( در زمان ساخت و بهره برداری) متأثر شوند، مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند. اثرات زیست محیطی عبارتند از ت أکثرزمینه و هدف: در این تحقیق فاکتورهای زیست محیطی با توجه به ماهیت طرح و نحوه اثرگذاری مراحل مختلف بهره برداری و منابع زیست محیطی که می توانند از اجرای مراحل مختلف طرح( در زمان ساخت و بهره برداری) متأثر شوند، مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرند. اثرات زیست محیطی عبارتند از تغییرات مختلفی است که در اثر فعالیت های مختلف در محیطهای فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی پدید میآید که اثرات هر پروژه از نظر زمانی و مکانی متفاوت است.روش و بررسی: به منظور مطالعه آثار زیست محیطی تصفیه خانه فاضلاب شهر یزد، عوامل زیست محیطی که مورد توجه قرار گرفتند، عبارتند ازمحیط فیزیکوشیمیایی،محیط بیولوژیکی، محیط اقتصادی و اجتماعی که در هریک از موارد فوق الذکر، پارامتر های متعدد و مختلفی وجود دارند که با توجه به ویژگی های طرح به عنوان شاخص انتخاب می شوند. این شاخص ها ملاک مقایسه گزینه قرار می گیرند. در مطالعات زیست محیطی طرح ها نوع آثار به تفکیک شناسایی شده و در تجزیه و تحلیل های زیست محیطی به کار گرفته می شوند.یافته ها: با توجه به ماتریس تصمیم گیری، کارشناسان خبره نسبت به معیارهای اصلی پژوهش، 10 گزینه و نتایج بدست آمده از روش ENTROPY ، شاخص های 4 (کیفیت آب)، شاخص های 1 (کیفیت خاک) و شاخص های 7 (بهداشت و ایمنی) با وزن اهمیت192/0، 179/0، 152/0 به ترتیب در رتبه های اول، دوم و سوم قرار دارند.بحث و نتیجه گیری: کنترل، پایش و نظارت مسائل بهره برداری و نگهداری یک تصفیه خانه فاضلاب در جهت تولید یک پساب با کیفیت استاندارد و افزایش راندمان آن در طول زمان بهره برداری، بسیار ضروری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - مقایسه کارایی فنی و زیستمحیطی صنایع انرژیبر استان اصفهان ـ رهیافت تحلیل پوششی تصادفی ناپارامتری داده
منصوره جلایری محمدحسن وکیل پور صادق خلیلیان حامد نجفیزمینه و هدف: انتظار میرود سیاستهای توسعه پایدار به نحوی طراحی شوند که فرایندهای تولید و محصولات تولیدی سازگار با محیط زیست بوده و کمترین اثرات جانبی را به دنبال داشته باشند. دغدغه این روزهای کشورهای توسعه یافته دست یافتن به توسعه پایدار است و این مهم با راهکار کارایی أکثرزمینه و هدف: انتظار میرود سیاستهای توسعه پایدار به نحوی طراحی شوند که فرایندهای تولید و محصولات تولیدی سازگار با محیط زیست بوده و کمترین اثرات جانبی را به دنبال داشته باشند. دغدغه این روزهای کشورهای توسعه یافته دست یافتن به توسعه پایدار است و این مهم با راهکار کارایی زیستمحیطی ارزیابی میشود. کارایی زیستمحیطی شناختهترین و پرکاربردترین شاخص ارزشگذاری در رابطه با توسعه زیستمحیطی است. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده و تحلیل پوششی تصادفی ناپارامتری داده ها (StoNED)، کارایی فنی و زیستمحیطی صنایع انرژیبر استان اصفهان را تخمین زده و به مقایسه نتایج میپردازد. دادههای مالی شامل فروش سالانه، نیروی کار، هزینه مواد اولیه اصلی، موجودی سرمایه از صورتهای مالی حسابرسی شده شرکتها برای سال منتهی به 1396 جمع آوری شده و میزان مصرف انرژی و انواع انرژی مصرفی و درصد هریک از آنها از بخش فنی کارخانه با استفاده از پرسشنامه جمعآوری و تکمیل گردیده است. یافته ها: از فروض پژوهش پایینتر بودن میانگین کارایی زیستمحیطی نسبت به میانگین کارایی فنی بود که نتایج بدست آمده نشان داد میانگین کارایی زیست محیطی به نسبت قابل توجهی پایینتر از میانگین کارایی فنی بنگاههاست. همچنین نتایج نشان داد متوسط کارایی فنی در صنایع انرژیبر منتخب استان اصفهان، با استفاده از روش StoNED، 7/75 % و متوسط کارایی زیستمحیطی، 1/52% است. بدین ترتیب متوسط کارایی زیستمحیطی صنایع مذکور، 6/23% پایینتر از میانگین کارایی فنی آنهاست. در میان سه گروه مورد بررسی، صنایع غیرفلزی مثل کارخانههای تولید سیمان و آجر نسوز متوسط کارایی فنی بالاتری با رقم 35/87% داشته درحالیکه متوسط کارایی زیستمحیطی این گروه با عدد 79/48% پایینتر از دو گروه دیگر است. این موضوع با توجه به اینکه این صنایع از جمله آلایندهترین صنایع کشور در انتشار CO2 هستند کارایی پایینتر زیستمحیطی آنها دور از انتظار نیست و در این مطالعه نیز تایید میشود. متوسط کارایی فنی صنایع فلزی23/81 % و متوسط کارایی زیستمحیطی این گروه 61/55% و متوسط کارایی فنی صنایع شیمیایی و پتروشیمی 9/55% و متوسط کارایی زیستمحیطی این گروه 54/49 % بوده است. بحث و نتیجه گیری : با توجه به اختلاف میانگین کارایی زیست محیطی محاسبه شده، پیشنهاد میشود برای بالا بردن کارایی زیستمحیطی ، استانداردهای زیست محیطی متناسب با هر صنعت تدوین گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - ارزیابی اثرات زیست محیطی "خاکاب" کارخانه بازیافت نخاله¬های ساختمانی و عمرانی به روش ماتریس لئوپولد ایرانی در نرم افزار EIA+ (مطالعه موردی: کارخانه استحصال شن و ماسه گود آبعلی)
سالی صالحی فرید غلامرضافهیمی مسعود کیا دلیری احمد توانا کیوان صائبزمینه و هدف: فرآیند بازیافت پساب های صنعتی، آلودگی هایی را به جا می گذارد که در فرآیند کارخانجات تولید شن و ماسه بازیافتی مشهود است. پژوهش حاضر به بررسی اثرات زیست محیطی بازیافت نخاله های ساختمانی در کارخانه های بازیافت شن و ماسه پرداخته است. روش بررسی: دو مرحله بهره أکثرزمینه و هدف: فرآیند بازیافت پساب های صنعتی، آلودگی هایی را به جا می گذارد که در فرآیند کارخانجات تولید شن و ماسه بازیافتی مشهود است. پژوهش حاضر به بررسی اثرات زیست محیطی بازیافت نخاله های ساختمانی در کارخانه های بازیافت شن و ماسه پرداخته است. روش بررسی: دو مرحله بهره برداری و اجرای طرح احداث کارخانه ملک شن واقع در گود آبعلی تهران، در فاصله سال های 1399-1400، به¬عنوان فازهای اصلی تحقیق حاضر در نظر گرفته شد. از این رو، 13 فعالیت خرد و 23 پارامتر محیطی شناسایی شد و نتایج در نرم افزار EIA+ با استفاده از روش ماتریس لئوپولد ایرانی مورد تجزیه و تحلیل و بر اساس نتایج مورد بحث قرار گرفت. یافته ها: سه ریز فعالیت شامل شستشوی ماسه ریز از طریق دستگاه اوواش با امتیاز 6/3-، تبدیل قطعات بتنی و تخته سنگ های بزرگ به قطعات کوچکتر و انتقال به دستگاه سنگ شکن فکی با امتیاز 8/2- و انتقال باقیمانده خاکاب تولید شده توسط دستگاه اوواش به حوضچه دپو با امتیاز 7/2- بیشترین اثرات منفی را داشته اند. سه ریز فعالیت ایجاد فضای سبز با امتیاز 2/2+، فروش محصولات با امتیاز 9/0+ و استخدام کارکنان با امتیاز 5/0+ بیشترین تأثیرات مثبت را بر محیط زیست دارند. بحث و نتیجهگیری: با توجه به تأثیر مثبت بر اقتصاد، افزایش فضای سبز در منطقه، اشتغالزایی و همچنین کاهش میزان فزاینده نخاله های انباشته شده در گود آبعلی، احداث و بهره برداری کارخانه، فعالیتی مثبت ارزیابی میشود، ولی با توجه به اثرات مخرب محیط زیستی آن، نیاز است تا راهکارهای جایگزین جهت تعدیل تاثیرات زیست محیطی آن، در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - تاثیر ملاحظات زیستمحیطی بر بازاریابی سبز در صنعت هتلداری (مورد مطالعه: هتلهای شیراز)
محمد باشکوه اجیرلو یاور بابائی گلثوم اکبری آرباتان سجاد فردوسیزمینه و هدف: رویکرد بازاریابی سبز در بسیاری از سازمانها مورد استقبال قرار گرفته است و در آن بازاریابان در تلاش هستند تا مسائل مرتبط با محیطزیست را در فرایند بازاریابی اعمال کنند؛ این امر حاکی از توجه به مسؤولیتهای اجتماعی در فرایند بازاریابی سازمانها است. در این را أکثرزمینه و هدف: رویکرد بازاریابی سبز در بسیاری از سازمانها مورد استقبال قرار گرفته است و در آن بازاریابان در تلاش هستند تا مسائل مرتبط با محیطزیست را در فرایند بازاریابی اعمال کنند؛ این امر حاکی از توجه به مسؤولیتهای اجتماعی در فرایند بازاریابی سازمانها است. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی تاثیرگذاری ملاحظات زیستمحیطی بر بازاریابی سبز در صنعت هتلداری پرداخته است.روش بررسی: پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت و روش، یک پژوهش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل مدیران و کارکنان هتلهای شهر شیراز است. تعداد نمونه آماری نیز 200 نفر می باشد. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری مبتنی بر واریانس استفاده شده است.یافته ها: یافتههای پژوهش نشان داد که ملاحظات زیستمحیطی هتل ها با اثر 812/0 بر بازاریابی سبز تاثیرگذار است و این متغیر در مجموع 65 درصد از تغییرات بازاریابی سبز را تبیین میکند. همچنین تاثیر ملاحظات زیستمحیطی بر هر یک از ابعاد سه گانه بازاریابی سبز (استراتژیک، تاکتیکی و داخلی) و نیز تاثیر ابعاد ملاحظات زیستمحیطی (داخلی و خارجی) بر بازاریابی سبز مورد تایید قرار گرفت.بحث و نتیجه گیری: براساس یافتهها و روابط بین متغیرهای تحقیق میتوان گفت که اجرای موثر فعالیتهای بازاریابی سبز متکی به ملاحظات زیستمحیطی کارکنان و مدیران است؛ بنابراین مدیران هتل به منظور داشتن رویکرد مناسب بازاریابی سبز باید اندیشه سبز بودن و رفتار سبز را در بین کارکنان آموزش دهند و فرایندها و فعالیت های هتل را مبتنی بر این اصول تنظیم نمایند.بحث و نتیجهگیری: براساس یافتهها و روابط بین متغیرهای تحقیق میتوان گفت که اجرای موثر فعالیتهای بازاریابی سبز متکی به ملاحظات زیستمحیطی کارکنان و مدیران است؛ بنابراین مدیران هتل به منظور داشتن رویکرد مناسب بازاریابی سبز باید اندیشه سبز بودن و رفتار سبز را در بین کارکنان آموزش دهند و فرایندها و فعالیت های هتل را مبتنی بر این اصول تنظیم نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - ارزیابی اثرات ارزش نوع دوستانه، آگاهی زیست محیطی و رسانه اجتماعی بر رفتار خرید سبز با نقش میانجی هدف هنجاری و نگرانی زیست محیطی
فرشته محمد صالحی علیرضا روستا مجید احمدیزمینه و هدف: نگرانیها در خصوص تخریب محیطزیست در چند دهه گذشته افزایش یافته است. در پاسخ به این نگرانیها مصرفکنندگان با بروز رفتار خرید سبز و استفاده از محصولات سبز به حفظ محیطزیست کمک میکنند. مسائل محیطی و حفظ محیطزیست یکی از مهمترین معیارهایی است که مصرفکنندگا أکثرزمینه و هدف: نگرانیها در خصوص تخریب محیطزیست در چند دهه گذشته افزایش یافته است. در پاسخ به این نگرانیها مصرفکنندگان با بروز رفتار خرید سبز و استفاده از محصولات سبز به حفظ محیطزیست کمک میکنند. مسائل محیطی و حفظ محیطزیست یکی از مهمترین معیارهایی است که مصرفکنندگان هنگام خرید باید آن را مدنظر قرار دهند. هدف پژوهش ارزیابی اثرات ارزش نوعدوستانه، آگاهی زیستمحیطی و رسانه اجتماعی بر رفتار خرید سبز با نقش میانجی هدف هنجاری و نگرانی زیستمحیطی است. روش بررسی: روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و بر طبق شیوه جمعآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، مشتریان محصولات غذایی ارگانیک در شهر تهران در سال 1401 می باشد. همچنین 415 پرسشنامه با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس توزیع و تعداد 387 پرسش نامه جمع آوری گردیده است. پایایی پرسش نامه با ارزیابی ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته که به میزان 919/0 بوده است. روایی ابزار تحقیق نیز با انجام تکنیک تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفته است. همچنین جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که اثربخشی درک شده مشتری، رسانه اجتماعی، آگاهی زیستمحیطی، و ارزش نوعدوستانه بر هدف هنجاری و نگرانی زیستمحیطی اثرگذار است. همچنین نقش هدف هنجاری و نگرانی زیستمحیطی بر رفتار خرید سبز نشان داده شده است. بحث و نتیجه گیری: از دیدگاه مشتریان، بیشترین عامل اثرگذار بر نگرش زیستمحیطی، متغیر ارزش نوعدوستانه با آماره 363/13 و کمترین عامل اثرگذار بر هدف هنجاری، متغیر آگاهی زیستمحیطی با آماره 521/3 میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - بررسی ویژگیهای کمی و کیفی آبهای ورودی به دریاچه پیش بینی شده در غرب تهران بزرگ
جعفر نوری حمید رحیمی پور رویا نزاکتیبا توجه به نیاز اکولوژیکی و زیست شهری تهران بزرگ و بر اساس مصوبه دولت، بزرگترین دریاچه انسان ساخت در منتهی الیه غرب و شمال غرب تهران و در منطقه جدید الاحداث 22 شهرداری تهران که دارای وسعتی حدود 10.000 هکتار می باشد در حال طرح ریزی و احداث است. وجود جاذبه های طبیعی و وضع أکثربا توجه به نیاز اکولوژیکی و زیست شهری تهران بزرگ و بر اساس مصوبه دولت، بزرگترین دریاچه انسان ساخت در منتهی الیه غرب و شمال غرب تهران و در منطقه جدید الاحداث 22 شهرداری تهران که دارای وسعتی حدود 10.000 هکتار می باشد در حال طرح ریزی و احداث است. وجود جاذبه های طبیعی و وضعیت توپوگرافی خاص منطقه که گاه سبب طغیان رودخانه های کن و وردآورد و پیدایش سیلاب گردیده است. سبب ارایه پیشنهاد احداث دریاچه انسان ساخت غرب تهران شده است. هدف از احداث این دریاچه نه تنها ایجاد مکانی تفریحی برای جلب توریسم می باشد بلکه موجبات کنترل سیلاب هایی نظیر سیلاب سال 1374 در منطقه کن سولقان را که خسارات بسیاری به ساکنین منطقه وارد آورد فراهم می سازد، از طرفی بر تلطیف هوای منطقه و کلان شهر تهران تاثیر گذار خواهد بود. این دریاچه با مساحت تقریبی 225 هکتار و حجم آبی حدود 11 میلیون متر مکعب در نظر گرفته شده است و تامین آبهای ورودی به آن از طریق منابع مختلف موجود در منطقه مورد بررسی قرار گرفته است. مقاله حاضر به بررسی منابع آبی قابل توجه در منطقه، ویژگیهای کیفی و کمی آب های ورودی، حجم آبدهی سالانه و حجم برداشت آب سالانه می پردازد. به منظور بررسی منابع آبی مورد مطالعه در منطقه شامل رودخانه های کن و ورد آورد، رواناب های حوزه های میانی، آبهای زیرزمینی، رواناب های شهری و پساب تصفیه خانه اکباتان، از اواخر تابستان سال 1380 تا زمستان همان سال بررسی های مربوط به کیفیت آب با مطالعه آمار و مطالعه آمار و اطلاعات دریافت شده از ایستگاه های سولقان و چیتگر، همچنین نمونه برداری و آنالیز نمونه ها به روش های موجود در استاندارد متد صورت گرفته و تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از آزمایش ها انجام شده است. نتایج حاصل پس از مقایسه با استانداردهای آب دریاچه حاکی از آن است که کیفیت آب رودخانه های کن و وردآورد، آب های زیرزمینی و رواناب های حوزه های میانی از نظر فیزیکی و شیمیایی مناسب می باشد. از نظر میزان عوامل میکروبی نیز مقدار فکال کلی فرم بین 200-400 MPN/100 می باشد که در محدوده مناسب استاندارد قرار دارد.در پساب تصفیه خانه اکباتان و رواناب های شهری کل کلی فرم به ترتیب برابر 1.1´104 MPN/100 و 2.2´1029 MPN/100 می باشد که به دلیل بالاتر بودن از حد استاندارد برای ورود به دریاچه در کوتاه مدت توصیه نمی شود و لذا تامین آب دریاچه از حوزه های کن، وردآورد و بخشی از حوزه های میانی صورت می پذیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - مدیریت حفظ محیط زیست نوار سواحل جنوبی دریای خزر (سازماندهی و مسائل اداری)
مجید عباسپور پروین فرشچی سید مسعود منوری ماریا محمدی زادهتحقیق حاضر، با بررسی معضلات مربوط به دریای خزر و سواحل آن در بخش جنوبی (کشور جمهوری اسلامی ایران) به این نکته پی برد که حفاظت از محیط زیست دریای خزر، به اهتمام مسؤولان دولتی، همکاری سودبران از ناحیه ساحلی با یکدیگر، همکاری بخش خصوصی با سایر بخش ها، برخورداری از ابزار من أکثرتحقیق حاضر، با بررسی معضلات مربوط به دریای خزر و سواحل آن در بخش جنوبی (کشور جمهوری اسلامی ایران) به این نکته پی برد که حفاظت از محیط زیست دریای خزر، به اهتمام مسؤولان دولتی، همکاری سودبران از ناحیه ساحلی با یکدیگر، همکاری بخش خصوصی با سایر بخش ها، برخورداری از ابزار مناسب و امکانات..... تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - تعیین عوامل زیست محیطی در مکانیابی شهرهای جدید در ایران
سیدمسعود منوری سحر طبیبیانایجاد شهرهای جدید به منظور پاسخگویی به نیازهایی مانند جذب سرریز جمعیتی، تامین مسکن و بسیاری از عوامل دیگر صورت می گیرد، اما به خاستگاه آنها در فرآیند توسعه پایدار از دیدگاه برنامه ریزی و طرح ریزی محیطی توجهی نمی شود. شهر جدید هشتگرد (در غرب استان تهران) با هدف اسکان پان أکثرایجاد شهرهای جدید به منظور پاسخگویی به نیازهایی مانند جذب سرریز جمعیتی، تامین مسکن و بسیاری از عوامل دیگر صورت می گیرد، اما به خاستگاه آنها در فرآیند توسعه پایدار از دیدگاه برنامه ریزی و طرح ریزی محیطی توجهی نمی شود. شهر جدید هشتگرد (در غرب استان تهران) با هدف اسکان پانصد هزار نفر جمعیت تا سال 1390، بعنوان بزرگترین شهر جدید کشور انتخاب شده است. در این نوشتار، برای شناسایی و مطابقت شهر هشتگرد بعنوان مطالعه موردی، با معیارهای روش مک هارگ براساس مدل اکولوژیکی توسعه شهری، روستایی و صنعتی انجام گرفته است. به علاوه، این شهر با معیارهای پیشنهادی که در تحقیق ارایه شده مقایسه شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که، در روش مک هارگ پارامترهای محیط زیستی شهر جدید هشتگرد، به عنوان مناسب ترین گزینه ها در انتخاب اراضی مورد نظر واقع شده است. مقایسه پارامترها با مدل اکولوژیکی توسعه شهری، روستایی و صنعتی و معیارهای پیشنهادی در این تحقیق مشخص می نماید که، عواملی مانند شیب، جهت جغرافیایی، سنگ مادر، عمق و ساختمان خاک و پوشش گیاهی در طبقه یک مک هارگ (طبقه مناسب) قرار می گیرند و دیگر عوامل، در طبقه دو مگ هارگ (طبقه تقریبا مناسب) قرار داشته و هیچ یک از پارامترها در طبقه نامناسب قرار ندارند. بنابراین، مکان یابی شهر جدید هشتگرد از نقطه نظر پارامترهای محیط زیستی، مطابقه با استاندارد مک هارگ بوده و از موقعیت مناسبی برخوردار است. از طرفی با توجه به معیارها پیشنهادی در این تحقیق، برخی از پارامترها مانند لرزه خیری و آلودگی هوا هر چند از موقعیت مناسبی برخوردار نیستند ولی می توان با در صورت اجرای آن، چنین مشکلاتی را کاهش داد. با توجه به نتایج این تحقیق، ضرورت توجه به عوامل و معیارهای اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی مانند رشد جمعیت، توان اقتصادی منطقه، دسترسی به زیر ساخت ها مانند شبکه راههای ارتباطی، خطوط لوله انتقال گاز و عوامل تاثیرگذار محیط زیستی نظیر آلاینده های هوا، آب، خاک، صدا و مواد زاید جامد در مکان یابی شهرهای جدید از اهمیت خاصی برخوردارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - مطالعات پایه و بررسی اثرات زیست محیطی نیروگاه های برق آبی (نمونه موردی نیرو گاه سردآبرود)
مجید عباسپور عبدالرضا کرباسی عاتکه پهلوان حمید رحیمی پور انارکی سعید مطهریزندگی و توسعه جوامع انسانی مستلزم تولید ومصرف انرژی است، لزوم توجه به محیط زیست و فناپذیر بودن منابع فسیلی جهت تولیدانرژی،‌ توجه بشررا به استفاده از منابع تجدید پذیرانرژی معطوف کرده است. ایران باداشتن منابع غنی درزمینه انرژی های تجدید پذیر، مستعد به کارگیری این گون أکثرزندگی و توسعه جوامع انسانی مستلزم تولید ومصرف انرژی است، لزوم توجه به محیط زیست و فناپذیر بودن منابع فسیلی جهت تولیدانرژی،‌ توجه بشررا به استفاده از منابع تجدید پذیرانرژی معطوف کرده است. ایران باداشتن منابع غنی درزمینه انرژی های تجدید پذیر، مستعد به کارگیری این گونه انرژی ها بوده و این امر به خصوص در مورد انرژی های برق آبی به عنوان مهم ترین و اقتصـادی تــرین نــوع انرژی های تجدیدپذیر صادق است. به منظور ارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه برق آبی سردآبرود در فازهای ساختمانی و بهره برداری از ماتریس لئوپولد استفاده شد، که اثرات هر یک از این فازها بر روی محیط های فیزیکو شیمیایی، بیولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی و تجزیه وتحلیل قرار گرفت. همچنین به منظور بررسی کیفیت آب رودخانه سردآبرود، در طی 4 نوبت آزمایش هایی بر روی آب انجام گرفت. بر اساس نتایج حاصل از بررسی وضعیت موجود و اعداد به دست آمده از ماتریس و مقایسه اثرات در گزینه های عدم اجرا واجرا مشخص گردید که گزینه اجرا در فاز ساختما نی دارای امتیاز 62- و در فاز بهره برداری 69+ می باشد و گزینه عدم اجرا نیز در فاز ساختمانی دارای 51- امتیاز و در فاز بهره برداری دارای 82- امتیاز است که بعد از معدل گیری گزینه اجرا دارای 7+ امتیاز و گزینه عدم اجرا دارای 133- امتیاز بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
99 - ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر صنعتی البرز، قزوین
مهدی برقعی پروین نصیری مرتضی رحمتیان سوسن اصغریشهر صنعتی البرز در دامنه جنوبی سلسه جبال البرز در 13 کیلومتری جنوب شرقی شهر قزوین، از طول جغرافیایی 50.5 درجه و عرضی 36.12 درجه واقع شده است. ارتفاع شهر از سطح دریا 1304 متر می باشد. شهر در نزدیکی سه مسیر اصلی حمل و نقل آهن تهران- تبریز، جاده قدیم و آزاد راه تهران- قزوی أکثرشهر صنعتی البرز در دامنه جنوبی سلسه جبال البرز در 13 کیلومتری جنوب شرقی شهر قزوین، از طول جغرافیایی 50.5 درجه و عرضی 36.12 درجه واقع شده است. ارتفاع شهر از سطح دریا 1304 متر می باشد. شهر در نزدیکی سه مسیر اصلی حمل و نقل آهن تهران- تبریز، جاده قدیم و آزاد راه تهران- قزوین واقع گردیده است. مساحت آن در حال حاضر 860 هکتار می باشد که به وسیله اراضی کشاورزی و شهر الوند محاط می باشد که از شمال به بلوار ورودی شهر صنعتی البرز و جاده قدیم کرج، از جنوب به تصفیه خانه شهر صنعتی البرز، از شرق به اراضی روستای نصرت آباد و از غرب به اراضی روستای ایرج محدود می شود.شهر صنعتی البرز در سال 1345 با توجه به مصوبات کمیسیون دارایی مجلس در طی برنامه سوم عمرانی و معافیت مالیاتی پنجساله برای تاسیس مراکز صنعتی با فاصله 120 کیلومتر از تهران تاسیس گردیده است. اهداف تاسیس شهر به پیروی از سیاست های عدم تمرکز صنایع، تاکید بر شرایط مطلوب تاسیس بازار مصرف و امکانات توسعه بوده است.حوزه تحت نفوذ شهر صنعتی البرز به لحاظ اثرات زیست محیطی و اقتصادی و اجتماعی، مورد ارزشیابی محیط زیستی قرار گرفت و در نهایت با جمع بندی اثرات مثبت و منفی به روش چک لیست، اثرات مثبت پروژه بیشتر نمایان شد. در جمع بندی نهایی اجرای پروژه شهر صنعتی با کسب 11+ نمره، امتیاز گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - بررسی اثرات متقابل رشد اقتصادی و کیفیت زیست محیطی بر سلامت
امیرحسین مزینی نیلوفر مرادحاصلامروزه بررسی ارتباط متقابل میان حوزه های مختلف در سطح کلان کشورها شدیدا در دستور کار پژوهشگران قرار گرفته است که از آن جمله می توان به (ارتباط) سه حوزه: محیط زیست، سلامت و رشد اقتصادی اشاره نمود. این بحث از آنجا آغاز می شود که رشد اقتصادی ماهیتاً‌ با بهبود شاخص های أکثرامروزه بررسی ارتباط متقابل میان حوزه های مختلف در سطح کلان کشورها شدیدا در دستور کار پژوهشگران قرار گرفته است که از آن جمله می توان به (ارتباط) سه حوزه: محیط زیست، سلامت و رشد اقتصادی اشاره نمود. این بحث از آنجا آغاز می شود که رشد اقتصادی ماهیتاً‌ با بهبود شاخص های سلامت همراه است. اما همزمان می تواند با کاهش کیفیت زیست محیطی (تخریب محیط زیست) سلامت جامعه را به مخاطره اندازد و عملا بخشی از اثر مثبت آن خنثی شود. لذا این سؤال اساسی مطرح می‌شود که برایند تعامل سه حوزه محیط زیست، سلامت و رشد اقتصادی چگونه است؟ تحلیل این برایند، موضوع مقاله حاضر می‌باشد. در این مطالعه تلاش شده است که با استفاده از روش داده‌های تلفیقی (Panel Data) ارتباط میان این سه حوزه در منتخبی از کشورها، با سطوح توسعه یافتگی متفاوت(جمعا 40 کشور) و از جمله ایران ، برای دوره 2002-1995 آزمون گردد. نتایج حکایت از آن دارند که علی رغم تاثیر مثبت رشد اقتصادی بر (ارتقای) سطح سلامت، چنانچه کشورها نتوانند تبعات زیست محیطی ناشی از فرایند رشد اقتصادی خود را کاهش دهند بخشی از آثار متبت رشد اقتصادی بر سطح سلامت (حدودا 5/4%)خنثی خواهد شد. این استدلال در مورد ایران نیز مصداق می‌یابد و می تواند کاربردهای سیاستی داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - بررسی اثرات زیست محیطی آبزی پروری در ایران
رضا ارجمندی عبدالرضا کرباسی رکسانا موگوییاین مقاله به بررسی اثرات زیست محیطی آبزی پروری در ایران می پردازد. در استفاده از آب به عنوان منبع تولید، توجه به دو اکوسیستم شکننده مانگرو و تپه های مرجانی ضروری است. در ایران 70% بارش سالیانه از دسترس خارج و عدم استفاده کارا از ظرفیت باقی مانده نیز هزینه های زیست محیطی أکثراین مقاله به بررسی اثرات زیست محیطی آبزی پروری در ایران می پردازد. در استفاده از آب به عنوان منبع تولید، توجه به دو اکوسیستم شکننده مانگرو و تپه های مرجانی ضروری است. در ایران 70% بارش سالیانه از دسترس خارج و عدم استفاده کارا از ظرفیت باقی مانده نیز هزینه های زیست محیطی در بردارد. در این پژوهش ظرفیت های توسعه، کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب با تاکید بر گونه پرورشی سردابی رایج در ایران (قزل آلا) بررسی شده و اهمیت آبزی پروری در ایجاد امنیت غذایی برای رشد جمعیت، افزایش اشتغال و افزایش تولید ناخالص ملی تبیین می شود. سپس راهکارهای توسعه پایدار آبزی پروری مثل استفاده از فن آوری زیستی و روش های تلفیقی کشاورزی - آبزی پروری مطرح گردیده و مدیریت تغذیه به عنوان عامل کاهش اثرات زیست محیطی معرفی و آلوده سیال خروجی از استخرهای پرورش ماهی بررسی می شود. تصفیه سیال خروجی با استخرهای ته نشینی و هوادهی با کمپرسورهای هواده و سپس استفاده از استخرهای نهایی به عنوان راهکار کاهش اثرات سو آبزی پروری در محیط زیست تشریح می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - بررسی زیست محیطی تغییرات غلظت فلز سمی آلومینیوم در مناطق صنعتی (مطالعه موردی: برخی مناطق صنعتی استان کرمان)
حسن سالاری حسین مظفری خسرو منوچهری کلانتری مسعود ترکزاده فرزین ناصریشناخت و بررسی عوامل اصلی ایجاد سمیت آلومینیوم در هر منطقه (به ویژه مناطق صنعتی) حائز اهمیت می باشد. در تحقیق حاضر، جهت بررسی تاثیر فعالیت مناطق صنعتی بر تغییرات میزان یون آلومینیوم محیط، در شش ناحیه صنعتی استان کرمان کارخانه لاستیک بارز، کارخانه سیمان کرمان، مجتمع مس سر أکثرشناخت و بررسی عوامل اصلی ایجاد سمیت آلومینیوم در هر منطقه (به ویژه مناطق صنعتی) حائز اهمیت می باشد. در تحقیق حاضر، جهت بررسی تاثیر فعالیت مناطق صنعتی بر تغییرات میزان یون آلومینیوم محیط، در شش ناحیه صنعتی استان کرمان کارخانه لاستیک بارز، کارخانه سیمان کرمان، مجتمع مس سرچشمه، صنایع مس باهنر، منطقه صنعتی شماره1 و منطقه صنعتی خضرا) و یک منطقه غیرصنعتی (شاهد) نمونه برداری از خاک، گیاه و پساب صنعتی انجام گرفت. نمونه های خاک، از عمق 30 سانتی متری خاک جمع آوری شد و نمونه های گیاهی نیز در هر منطقه با 10 عدد تکرارجمع آوری شدند. پس از نمونه برداری و آماده سازی نمونه ها، پارامترهای: میزان اسیدیته، آلومینیوم قابل تبادل و آلومینیوم کل خاک، میزان آلومینیوم گیاه، میزان اسیدیته و غلظت آلومینیوم پساب صنعتی درآزمایشگاه تعیین گردید. غلظت آلومینیوم قابل تبادل خاک با روش استخراج با محلول کلرید پتاسیم و میزان آلومینیوم کل با روش هضم اسیدی و با استفاده از دستگاه جذب اتمی تعیین شد. اسیدیته نمونه های خاک و پساب صنعتی با دستگاه pH متر سنجش شد. تجزیه آماری داده ها با روش ANOVA one-way (نرم افزار SPSS 10.0) انجام یافت. نتایج نشان داد که میزان پارامترهای آلومینیوم قابل تبادل در خاک، آلومینیوم پساب صنعتی و آلومینیوم تجمع یافته درگیاهان دو ناحیه صنعتی مجتمع مس سرچشمه و صنایع مس باهنر، در مقایسه با سایر نواحی، شاهد و استانداردهای جهانی EPA افزایش معنی داری دارد. میزان اسیدیته خاک و پساب صنعتی نیز در این دو منطقه نسبت به سایر نواحی کاهش معنی داری داشت (اسیدیته نمونه های خاک به حد بحرانی 5= pH نزدیک بود). میزان آلومینیوم کل خاک نواحی مجتمع مس سرچشمه و صنایع مس باهنر نسبت به مناطق دیگر افزایش چشمگیری نداشت. بنابراین افزایش آلومینیوم قابل تبادل در این نواحی، نشان دهنده وجود شرایط لازم جهت آزاد شدن کاتیون های آلومینیوم از ذرات خاک می باشد. بدین ترتیب می توان گفت، وجود پساب صنعتی و دود متصاعد شده(ترکیبات سولفوری) از نواحی صنعتی مذکور (مجتمع مس سرچشمه و صنایع مس باهنر) موجب افزایش تدریجی یون آلومینیوم خاک و تجمع آن در گیاهان می شود. در نتیجه این امر احتمال سمیت آلومینیوم در نواحی کشاورزی و شهری افزایش یافته که می بایست کنترل، ارزیابی و مدیریت بیشتری در این زمینه مهم صورت پذیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - دیدگاه های مدیریتی در زمینه حل مشکلات سازمان دهی غیردولتی زیست محیطی در ایران
پروین نصیری حسنعلی لقایی علی خلدبرین زهرا ستاریسازمان های غیردولتی به عنوان نهادهای رسمی، مردمی و خودجوش می توانند دولت را برای حفاظت از محیط زیست جهت داده و انگیزه های لازم را برای جلب مشارکت گسترده مردم در حفظ، احیا و بهره برداری اصولی از محیط زیست ایجاد کنند.....سازمان های غیردولتی به عنوان نهادهای رسمی، مردمی و خودجوش می توانند دولت را برای حفاظت از محیط زیست جهت داده و انگیزه های لازم را برای جلب مشارکت گسترده مردم در حفظ، احیا و بهره برداری اصولی از محیط زیست ایجاد کنند..... تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - ارزیابی زیست محیطی سیاستهای استراتژیک توسعه صنعتی ایران با استفاده از رویکرد تحلیل عوامل استراتژیک (SWOT)
جعفر نوری مجید عباس پور بیژن مقصود لو کمالیارزیابی زیست محیطی استراتژیک (SEA) به عنوان یک ابزار پشتیبانی کننده تصمیم گیری (D.S.S.) در حوزه های بخشی و کالبدی، از قابلیتها و توانمندی های ویژه ای برخوردار است. تحلیل ویژگی ها و روند برنامه ریزی استراتژیک در بخش صنعت کشور و تاثیرات بالقوه و بالفعل نتایج اجرای سیاستها أکثرارزیابی زیست محیطی استراتژیک (SEA) به عنوان یک ابزار پشتیبانی کننده تصمیم گیری (D.S.S.) در حوزه های بخشی و کالبدی، از قابلیتها و توانمندی های ویژه ای برخوردار است. تحلیل ویژگی ها و روند برنامه ریزی استراتژیک در بخش صنعت کشور و تاثیرات بالقوه و بالفعل نتایج اجرای سیاستهای استراتژیک بخش مذکور بر محیط زیست، ضرورت بهره مندی از این رویکرد نوین و موثر را ایجاب می کند. در این تحقیق به چگونگی ظرفیت سازی و تقویت بنیادی SEA در بخش صنعت و تعیین استراتژیهای زیست محیطی توسعه پایدار صنعتی در ایران پرداخته شده است. هدف اصلی تحقیق، نظام مند سازی ملاحظات زیست محیطی در استراتژیها، سیاستها، طرح ها و برنامه های توسعه صنعتی در عالی ترین سطوح تصمیم گیری استراتژیک و تضمین رعایت ملاحظات و گزینه های زیست محیطی، همگام با سایر ملاحظات اقتصادی و یکی از کاربردی ترین فنون برنامه ریزی استراتژیک، استفاده بعمل آمده است. نتیجه تحلیل ماتریس SWOT، نهایتا نشانگر درجه نیاز به انجام SEA در رابطه با انواع استراتژیهای صنعتی کشور در یک نظام اولویت بندی دو طبقه ای بوده است. بطوریکه در میان کلیه سیاستهای استراتژیک صنعتی مورد نظر، 2 استراتژی در اولویت اول و 4 استراتژی در اولویت دوم، غربالگری و ارزیابی گردیده اند. استراتژیهای صنعتی با اولویت اول نیازمند SEA در ایران عبارتند از استراتژیهای ایجاد بستر مناسب برای تشکیل شرکتهای مادر تخصصی توسعه ای در جهت توسعه بخش غیر دولتی در بخش صنعت و نیز تعامل با شرکتهای خارجی به منظور راهیابی به بازارهای بین المللی و جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، همچنین استراتژیهای صنعتی نیازمند SEA در اولویت دوم شامل استراتژیهای حمایتی و تشویقی برای صادرات صنعتی، حمایت و اصلاح نهادهای پشتیبان صنایع کوچک و متوسط، ایجاد زیرساختهای پیوستن به WTO و کاهش تصدی گری و انحصار دولتی در بخش صنعت می باشد. براساس یافته های این تحقیق، حصول و تحقق شرایط پایداری کیفیت زیست محیطی و پایداری توسعه صنعتی در ایران، مستلزم سیاستگذاری و تصمیم گیری کلان و استراتژیک در رابطه با استراتژیهای مزبور در چارچوب روش شناسی SEA در مرحله قبل از پروژه ها (سیاستها، برنامه ها و طرح ها) و لزوما انجام مطالعات EIA در سطح پروژه ها می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
105 - بررسی اثرات زیست محیطی طرح های تغذیه مصنوعی آبخوان ها در استان یزد(مطالعه موردی: زیر حوضه آبخیز دشت یزد- اردکان)
مسعود منوری مریم مروتی امیرحسام حسنی پروین فرشچی زهرا روستاایران دارای آب و هوای نیمه خشک است. هر چند حجم آب های سطحی در آن زیاد می باشد، لیکن به دلیل عدم کنترلمناسب آب ها، کمبود آب در کشور وجود دارد. بنابراین می توان از طرح های تغذیه مصنوعی به عنوان راه حل بهینه برای مقابله با بحرانآب، بهره جست. دشت یزد- اردکان با مساحت 11393 أکثرایران دارای آب و هوای نیمه خشک است. هر چند حجم آب های سطحی در آن زیاد می باشد، لیکن به دلیل عدم کنترلمناسب آب ها، کمبود آب در کشور وجود دارد. بنابراین می توان از طرح های تغذیه مصنوعی به عنوان راه حل بهینه برای مقابله با بحرانآب، بهره جست. دشت یزد- اردکان با مساحت 11393 کیلومتر مربع در استان یزد واقع شده و مصارف آب برای بهره برداری هایکشاورزی، صنعتی و معدنی و شرب در آن زیاد است. این حوزه دربرگیرنده شهرستان های یزد، اردکان، میبد، تفت، صدوق و مهریزم یباشد که بیشترین جمعیت را در استان به خود اختصاص داده است.با توجه به این که اجرای پروژه های توسعه دارای اثرات زیست محیطی مثبت و منفی متعددی است، لذا می بایست مطالعاتارزیابی اثرات زیست محیطی برای آن ها انجام شود. برای ارزیابی اثرات طرح های تغذیه مصنوعی در دشت یز د-اردکان از روش منوری2001 استفاده شده است. در این روش چهار محیط فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار می گیرد. پیشبینی اثرات در دو گزینه عدم اجرای طرح و اجرای طرح و در فازهای ساختمانی و بهره برداری بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده،گزینه اجرای طرح با 14 اثر منفی در مرحله ساختمانی و 117 اثر مثبت در مرحله بهره برداری نسبت به گزینه عدم اجرای طرح با 21 اثرمنفی در مرحله ساختمانی و 74 اثر مثبت در مرحله بهره برداری، نشان داد که اجرای طرح در دشت یز د- اردکان با اعمال اقداماتاصلاحی امکان پذیر می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
106 - الگوی زیست محیطی برنامه ریزی حمل ونقل شهری با استفاده از مدل های سیستم پویایی
مهدی استادی جعفری امیرعباس رصافیپذیرش راهبرد توسعه پایدار در ابعاد جهانی و تمایل به بهره گیری از آن در بخش های مختلف، لزوم تدوین و طراحی روشی جامع و فراگیر را در دستیابی به این راهبرد تقویت می نماید. از سوی دیگر پیچیدگی ذاتی در اندرکنش بین اقتصاد، اجتماع و محیط زیست و تاثیر اساسی آن بر جامعه، نیازمند أکثرپذیرش راهبرد توسعه پایدار در ابعاد جهانی و تمایل به بهره گیری از آن در بخش های مختلف، لزوم تدوین و طراحی روشی جامع و فراگیر را در دستیابی به این راهبرد تقویت می نماید. از سوی دیگر پیچیدگی ذاتی در اندرکنش بین اقتصاد، اجتماع و محیط زیست و تاثیر اساسی آن بر جامعه، نیازمند به کارگیری مدلی کارآ در سیستم های شهری شده است. این مقاله با استفاده از مدل های سیستم پویایی روشی را برای یافتن ارتباط علی- سببی میان حمل ونقل و سایر بخش های توسعه پایدار ارایه داده است. با درنظرگیری مطالعه موردی برای کلان شهر مشهد، نتایج شاخص ها در فاصله سال های 1388 تا 1408 مشخص شده است. در ادامه، 15 سناریو مورد ارزیابی قرار گرفته و الگوی مدیریتی مناسبی بر اساس بهبود شاخص های زیست محیطی در این شهر پیشنهاد شده است. در این ارزیابی، سناریوی افزایشپذیرش راهبرد توسعه پایدار در ابعاد جهانی و تمایل به بهره گیری از آن در بخش های مختلف، لزوم تدوین و طراحی روشی جامع و فراگیر را در دستیابی به این راهبرد تقویت می نماید. از سوی دیگر پیچیدگی ذاتی در اندرکنش بین اقتصاد، اجتماع و محیط زیست و تاثیر اساسی آن بر جامعه، نیازمند به کارگیری مدلی کارآ در سیستم های شهری شده است. این مقاله با استفاده از مدل های سیستم پویایی روشی را برای یافتن ارتباط علی- سببی میان حمل ونقل و سایر بخش های توسعه پایدار ارایه داده است. با درنظرگیری مطالعه موردی برای کلان شهر مشهد، نتایج شاخص ها در فاصله سال های 1388 تا 1408 مشخص شده است. در ادامه، 15 سناریو مورد ارزیابی قرار گرفته و الگوی مدیریتی مناسبی بر اساس بهبود شاخص های زیست محیطی در این شهر پیشنهاد شده است. در این ارزیابی، سناریوی افزایش قیمت حاملهای انرژی و اعمال محدودیت برای تردد خودروهای تکسرنشین، بیشترین تاثیر را بر روی شاخصها گذاشته و توانسته است رشد شاخصهای زیستمحیطی را طی 20 سال آینده بهینه نماید.قیمت حاملهای انرژی و اعمال محدودیت برای تردد خودروهای تکسرنشین، بیشترین تاثیر را بر روی شاخصها گذاشته و توانسته است رشد شاخصهای زیستمحیطی را طی 20 سال آینده بهینه نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
107 - بررسی تولید باطله خمیری درکارخانه فرآوری طلای آق دره و اثرات زیست محیطی آن
سجاد حقیرچهرهقانی حجت حسینزاده رضا سمیعی فرد عارف علیپورافزایش حجم باطله های تولیدی، لزوم توجه به انباشت صحیح باطله، احداث و پایداری سد باطله و جلوگیری از آلودگی محیط زیست را ایجاب می کند. ایجاد باطله خمیری با درصد آب کمتر از اسلاری، دانسیته و ویسکوزیته بالاتر از آن یکی از راه‌های کاهش خطرات احتمالی آلودگی محیط زیست در أکثرافزایش حجم باطله های تولیدی، لزوم توجه به انباشت صحیح باطله، احداث و پایداری سد باطله و جلوگیری از آلودگی محیط زیست را ایجاب می کند. ایجاد باطله خمیری با درصد آب کمتر از اسلاری، دانسیته و ویسکوزیته بالاتر از آن یکی از راه‌های کاهش خطرات احتمالی آلودگی محیط زیست در منطقه سد باطله است. مکانیزم تولید و ذخیره باطله خمیری ([1]PPSM ) سیستم پیشرفته تغلیظ کننده است که در یک مرحله کار هر دو سیستم تغلیظ کننده و فیلتر را انجام می دهد و باطله خمیری با دانسیته بالا تولید می کند. با توجه به وجود سیانور و خطرات زیست محیطی ناشی از آن در باطله معادن طلا، در کارخانه فراوری معدن طلای آق دره اقدام به نصب یک دستگاه PPSM شده است که این مقاله به بررسی نحوه عملکرد این سیستم می پردازد. در یک دوره آزمایش 20 روزه غلظت مواد منعقد کننده از 2 تا 7 گرم در لیتر با مقدار افزایش 5/0 گرم در لیتر در هر دو روز تغییر داده شده و میزان بازیابی آب و خروجی سیستم PPSM ثبت شده است. بر این اساس غلظت بهینه مواد منعقد کننده پنج گرم در لیتر تعیین شده است که منطبق با بالاترین کارایی سیستم است. همچنین بررسی های اجمالی مزایای حاصل از سیستم PPSM را کاهش 34 درصدی در حجم مخزن مورد نیاز سد باطله، کاهش 14 درصدی در مصرف آب تازه و سیانید سدیم مورد نیاز، صرفه جویی اقتصادی بالغ بر 20 میلیارد ریال در هزینه ساخت سد باطله و کاهش آلایندگی زیست محیطی این کارخانه فرآوری نشان می دهد. 5- PPSM (Paste Production and Storage Mechanism) تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
108 - بررسی ماتریس ارزیابی استراتژیک در سنجش میزان صدا و نصب تابلوهای حیات وحش در پارک ملی خجیر
مینو مشتاقی محمد کابلی مجید سیرتیزمینه و هدف: ارزیابی های استراتژیک زیست محیطی، راهکار مناسبی درکاهش اثرات سوء فعالیت صنایع بر محیط زیست می باشد. از پارامترهایی که در این پژوهش مورد سنجش قرار گرفته است تراز معادل صوت درپارک ملی خجیر می باشد. از آنجایی که فعالیت راه سازی در پارک برای احداث جاده اصلاحی پ أکثرزمینه و هدف: ارزیابی های استراتژیک زیست محیطی، راهکار مناسبی درکاهش اثرات سوء فعالیت صنایع بر محیط زیست می باشد. از پارامترهایی که در این پژوهش مورد سنجش قرار گرفته است تراز معادل صوت درپارک ملی خجیر می باشد. از آنجایی که فعالیت راه سازی در پارک برای احداث جاده اصلاحی پارچین ضروری بوده، در نظر داشتن ماتریس ارزیابی استراتژیک برای کاهش نقاط ضعف و تهدیدات از اهداف این پژوهش می باشد. روش بررسی: بوسیله ارزیابی استراتژیک زیست محیطی، امکان بررسی هریک از نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید امکان پذیر می گردد. بنابراین با استفاده از پرسش نامه تحلیلی-توصیفی به هریک از پارامترهاوزنی تعلق گرفت. با مشاهدات عینی و نظر کارشناسان ضریبی برای هر رتبه در نظر گرفته شد تا ماتریس(SWOT) تشکیل گردد. در انتها ماتریس استراتژیک کمی شده(QSPM)، تا الویتهای اجرایی مشخص گردد. یافته ها: جدول مربوط به ارزیابی عوامل داخلی (قوت- ضعف) عدد 03/3 را نشان می دهدکه به اهمیت نقاط قوت اشاره دارد. در جدول مربوط به ارزیابی عوامل خارجی عدد 36/3به دست آمده است که نشاندهنده شرایط غالب فرصت ها در منطقه است. آنالیز نهایی ارزیابی استراتژیک نشاندهنده 5 هدف کلی است که به ترتیب وزن در الویت اجرایی قرار گرفته است. استراتژی سوم(St3 ) با وزن 83/5 در الویت برنامه اجرایی و استراتژی پنجم (St5) با وزن 68/0 از کم ترین جذابیت برخوردار بودودر نتیجه در الویت پایانی قرار دارد. نتیجه گیری: باتوجه به اینکه ماتریس موقعیت استراتژیک اندازه گیری صدا در پارک خجیر در وضعیت محافظه کارانه است، کاهش تهدیدات و نقاط ضعف درمنطقه برای حصول به فرصتهای موجوددر الویت اجرایی اقدامات قرار می گیرند تا آنالیزهای صورت گرفته در سنجش صوت از خطای کمتری برخوردار باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
109 - بررسی اثرات زیست محیطی شهر صنعتی کاوه
رضا ارجمندی سیدعلی جوزی سعید مطهریشهر صنعتی کاوه با مساحتی در حدود 2500 هکتار در 120 کیلومتری جنوب غربی تهران و در فاصله 10 کیلومتری شمال شرقی شهرستان ساوه واقع شده است. در حال حاضر در این شهر صنعتی بیش از 450 کارخانه وجود دارد که 327 کارخانه آن در گروه های مختلف صنعتی مشغول به فعالیت می باشند. طبق بررس أکثرشهر صنعتی کاوه با مساحتی در حدود 2500 هکتار در 120 کیلومتری جنوب غربی تهران و در فاصله 10 کیلومتری شمال شرقی شهرستان ساوه واقع شده است. در حال حاضر در این شهر صنعتی بیش از 450 کارخانه وجود دارد که 327 کارخانه آن در گروه های مختلف صنعتی مشغول به فعالیت می باشند. طبق بررسی های انجام شده شهر صنعتی کاوه دارای یک سیستم تصفیه مرکزی است، که تمام فاضلاب کارخانجات اعم از فاضلاب صنعتی و بهداشتی از طریق شبکه جمع آوری این تصفیه خانه می شود. آزمایشات انجام شده بر روی خروجی تصفیه خانه حاکی از آن است که سیستم تصفیه کارایی مناسبی داشته و آب خروجی از آن دارای استانداردهای لازم جهت مصارف کشاورزی و آبیاری است. همچنین بیشترین سوخت و انرژی مصرفی در شهر صنعتی کاوه برق و گاز طبیعی است، که آزمایشات انجام شده در زمینه آلودگی هوا بیانگر بالا بودن مقدار NO می باشد. پسماندهای صنعتی نیز از دیگر مشکلات موجود به شمار می رود، عدم دفع اصولی و توجه نکردن به مسایل بهداشتی سبب گردیده، که مرکز دفن زباله، به یکی از مراکز عمده آلاینده تبدیل شود. اندازه گیری های انجام یافته در زمینه آلودگی صوتی، بالا بودن آن را در تمام ایستگاه ها نشان می دهد.نتایج تحقیقات و پردازش اطلاعات بیانگر این است که شهر صنعتی کاوه، به دلیل موقعیت استراتژیک خود محل مناسبی برای تجمع واحدهای صنعتی بیشتر در آینده است، ولی کمبود آب در این منطقه می تواند به عنوان یک عامل مهم تلقی شود. از طرف دیگر جهت کاهش اثرات سوء واحدهای موجود و آتی وجود یک سیستم مدیریت زیست محیطی مناسب، ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش آلودگی های موجود مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی نیز به منظور کنترل و کاهش اثرات سوء آنها پیشنهاد شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
110 - بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت کارخانه روی بندر عباس
سیدعلی جوزی فرشته سجودیاین مطالعه با هدف بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت کارخانه روی بندرعباس به انجام رسیده است. برای این منظور اندازه گیری میزان آلاینده های خاک، هوا و صوت، ناشی ازفعالیت در شهریور، مهر وآبان ماه سال 1385به انجام رسید. نمونه برداری خاک از پنج ایستگاه و اندازه گیری صوت در هفت ا أکثراین مطالعه با هدف بررسی اثرات زیست محیطی فعالیت کارخانه روی بندرعباس به انجام رسیده است. برای این منظور اندازه گیری میزان آلاینده های خاک، هوا و صوت، ناشی ازفعالیت در شهریور، مهر وآبان ماه سال 1385به انجام رسید. نمونه برداری خاک از پنج ایستگاه و اندازه گیری صوت در هفت ایستگاه صورت گرفت. برآورد میزان آلودگی هوا نیز براساس میزان سوخت مصرفی درواحد روز محاسبه گردید. در خصوص آلودگی آب با توجه به بسته بودن چرخه مصرف آب درکارخانه تحت بررسی، هیچ نوع آبی که ناشی از فعالیت کارخانه باشد، وارد محیط زیست نمی شود. اندازه گیری از خاک در مکان های دپوی کنسانتره خام، کنسانتره پخته، محل انباشت پسماندها، خاک داخل محوطه کارخانه و خاک خارج از محدوده بلافصل کارخانه به انجام رسید. اندازه گیری صوت نیز در ساختمان اداری، واحد الکترولیز، واحد بویلر و کمپرسور، واحد محلول سازی، محوطه فضای سبز داخل کارخانه، خارج از محدوده بلافصل کارخانه و روستای مجاور کارخانه (روستای جمال احمد) انجام پذیرفت. نتایج این مطالعه نشان می دهد که درخصوص عامل خاک، مقادیر اندازه گیری شده روی وکادمیم در ایستگاه های دو، سه وچهار (کنسانتره پخته، سدباطله ومحدوده بلافصل کارخانه) بالاتر از حدود استاندارداست که ناشی از فعالیت کارخانه می باشد. درخصوص مقادیر اندازه گیری شده پارامترهای گازی شکل هوا نتایج این بررسی نشان می دهد که مقادیرمنتشره گاز So2ازطریق خروجی کارخانه بالاتر از میزان مجاز بوده این مساله به ویژه درواحدهای کلوخه ساز وسرخ کردن درمحیط داخل کارخانه از حیث تاثیر بر سلامت کارکنان قابل تامل است. همچنین مقادیراندازه گیری شده صوت درایستگاه های شماره دو، سه وچهار (واحدالکترولیز، واحد بویلروکمپرسور و قسمت محلول سازی) بالاتر از حد مجاز مناطق صنعتی بوده و وجود آلودگی درایستگاه های موردسنجش قطعی است. نتایج این تحقیق نشان می دهد علی رغم تمهیدات پیش بینی شده درکارخانه، فعالیت این واحد صنعتی واجد اثرات منفی برمحیط فیزیکوشیمیایی منطقه از طریق آلودگی های خاک، هوا و صوت می باشد. منطقه ویژه زیست محیطی، در شعاع عملکردی کارخانه وجود ندارد، بنابراین برآورد وضعیت موجود یا پیش بینی عوارض احتمالی درباره این دو مورد موضوعیت ندارد. ایجاد فرصت های شغلی و نیز درآمدزایی کارخانه از اهم آثار مثبت و درعین حال مهاجرت به داخل وتعارضات فرهنگی ناشی از حضور افراد ذینفع غیربومی برساختاراقتصادی و اجتماعی منطقه تحت تاثیر از بارزترین پیامدهای منفی فعالیت این کارخانه برمحیط اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی عرصه تحت بررسی شناخته می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
111 - ارزیابی اثرات زیست محیطی سد و نیروگاه آبی گتوند علیا
بیژن مقصودلو کمالی سید محمود شریعتارزیابی اثرات زیست محیطی سد و نیروگاه آبی گتوند علیاارزیابی اثرات زیست محیطی سد و نیروگاه آبی گتوند علیا تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
112 - بررسی نقش خروجی سیستم های تهویه بین ایستگاهی نیمه شمالی خط یک مترو تهران در کیفیت هوا
محمدجواد جعفری فریده عتابی محمد خرملودگی هوای ناشی از زندگی مدرن امروزی و فعالیت های بشر، یکی از معضلات بزرگ کلان شهرهایی مانند تهران است که می تواند اثرات زیست محیطی مهمی برجای بگذارد. با توجه به اینکه حمل و نقل، سهم عمده ای در آلودگی هوای تهران دارد استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، بعنوان یک گزینه برت أکثرلودگی هوای ناشی از زندگی مدرن امروزی و فعالیت های بشر، یکی از معضلات بزرگ کلان شهرهایی مانند تهران است که می تواند اثرات زیست محیطی مهمی برجای بگذارد. با توجه به اینکه حمل و نقل، سهم عمده ای در آلودگی هوای تهران دارد استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، بعنوان یک گزینه برتر جهان، جهت پیشگیری و کنترل آلودگی هوا ضروری است. یکی از وسایل حمل و نقل عمومی سریع، مطمئن و ایمن که دارای کمترین اثرات سوء زیست محیطی است، مترو می باشد. در حال حاضر متروی تهران، سهم عمده ای در کاهش آلودگی هوای شهر تهران دارد. در این مطالعه، اقدام به بررسی اثرات زیست محیطی ناشی از خروجی هواکش های بین ایستگاهی نظیر منواکسید کربن، رطوبت نسبی، دما و سرعت جریان هوا در سیستم های تهویه بین ایستگاهی نیمه شمالی خط 1 متروی تهران شد. نتایج حاصل از این تحقیق، با استانداردهای زیست محیطی، هوای پاک و نتایج اندازه گیری آلاینده های هوای شهر تهران که توسط شهرداری تهران و سازمان حفاظت محیط زیست انجام می گیرد، مقایسه شد. طبق اندازه گیریهای انجام شده، در این بررسی مشخص شد که میانگین روزانه منواکسید کربن خروجی هواکشهای بین ایستگاهی متروی تهران %30-40 کمتر از میانگین روزانه منواکسید کربن شهر تهران است. این میانگین در مقایسه با هوای پاک کمتر از حد استاندارد یعنی 9 PPM بود. میانگین روزانه درجه حرارت هوای خروجی از هواکش های بین ایستگاهی مترو بین 21-27 درجه سانتیگراد ثابت و در گرمترین روزهای سال یعنی در ماههای تیر و مرداد، حدود 10 درجه سانتیگراد کمتر از میانگین روزانه درجه حرارت هوای شهر تهران است. بدلیل فعالیت دایم سیستم تهویه مناسب در مترو، میانگین روزانه رطوبت نسبی در حدود %40-50 ثابت است و در حدود 15% بیشتر از میانگین روزانه رطوبت نسبی هوای شهر تهران است. نتایج نشان داد که سرعت جریان هوای خروجی هواکش های بین ایستگاهی مترو، مستقل از تغییرات سرعت جریان هوای شهر تهران است. این مطالعه نشان داد که سیستم تهویه متروی تهران در شرایط عادی یک سیستم مناسب محسوب شده و علاوه بر کاهش آلودگی هوای شهر تهران در افزایش کیفیت هوای اطراف خروجی هواکش های بین ایستگاهی نیز می تواند موثر باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
113 - بررسی پیامدهای زیست محیطی سد شهر چای ارومیهبر محیط زیست طبیعی منطقه
نعمت اله خراسانی پروین فرشچی مسعود منوری حجت جباریسد مخزنی شهر چای بر روی رودخانه شهرچای در استان آذربایجان غربی و در 12 کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه احداث می شود. این سد از نوع خاکی- سنگریزه ای بوده و دارای 215 میلیون متر مکعب حجم مفید خواهد بود. هدف احداث این سد تامین آب آبیاری برای 12500 هکتار از اراضی کشاورزی پایی أکثرسد مخزنی شهر چای بر روی رودخانه شهرچای در استان آذربایجان غربی و در 12 کیلومتری جنوب غربی شهر ارومیه احداث می شود. این سد از نوع خاکی- سنگریزه ای بوده و دارای 215 میلیون متر مکعب حجم مفید خواهد بود. هدف احداث این سد تامین آب آبیاری برای 12500 هکتار از اراضی کشاورزی پایین دست شهر ارومیه و تامین حدود 76 میلیون متر مکعب آب مورد نیاز شرب و صنعت شهر ارومیه است. در این مطالعه، محدوده مطالعاتی در سه سطح بلافصل، تحت تاثیر مستقیم و تحت تاثیر غیرمستقیم انتخاب شد و عناصر بیولوژیک، مناطق جنگلی و مناطق تحت اختیار سازمان حفاظت محیط زیست در هر یک از محدوده های انتخاب شده شناسایی شده است. در مراحل بعدی با روش تشریح جزبه جز نتایج و با استفاده از نظرات گروه کارشناسی نسبت به تجزیه و تحلیل اثرات سد بر هر کدام از عناصر محیطی در مراحل فاز احداث و فاز بهره برداری اقدام شده است و در خاتمه روش های کاهش پیامدهای منفی بر محیط زیست طبیعی منطقه ارایه شده است.هدف از این مطالعه بررسی پیامدهای زیست محیطی سد بر محیط طبیعی منطقه می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
114 - مقایسه روشهای RIAM ساده و اصلاح شده (مطالعه موردی: ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث کارخانجات فولاد تیام)
ساجده مدنی شمیم مقدمی نیلوفر عابدین زاده سعید ملماسیزمینه و هدف: امروزه در احداث و بهره برداری بسیاری از طرح های بزرگ، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی بعنوان یک الزام در کشور مطرح می باشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار میباشد از این رو، ا أکثرزمینه و هدف: امروزه در احداث و بهره برداری بسیاری از طرح های بزرگ، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی بعنوان یک الزام در کشور مطرح می باشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار میباشد از این رو، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانجات فولادسازی و نورد شرکت تیام بیستون میتواند به عنوان مکانیسمی، با ارائه راه های استفاده صحیح و منطقی از منابع انسانی و طبیعی سبب کاهش هزینه ها شود و در برنامه ریزی های کوتاه و بلند مدت اثرات قابل توجهی داشته باشد. هدف از این مطالعه، مقایسه روشهای RIAM ساده و اصلاح شده، با بهرهگیری از تکنیک تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی در ارزیابی اثرات محیط زیستی احداث کارخانجات فولاد تیام بیستون در دو فاز ساختمانی و بهره برداری؛ و انتخاب روش مناسب تر در اولویت بندی اثرات می باشد. روش بررسی: به این منظور، ابتدا با بررسی معیارهای حایز اهمیت در روش های ارزیابی اثرات سه معیار شناسایی اثرات، تفسیر اثرات و مقدار اثرات به عنوان معیارهای حایز اهمیت انتخاب شد. در گام بعد با بهرهگیری از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی و مقایسه زوجی معیارها در دو ماتریس ساده و اصلاح شده، میزان ارجحیت هر روش مشخص شده است. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد ماتریس اصلاح شده با امتیاز 75/0 نسبت به ماتریس ساده، ارجح است. بحث و نتیجه گیری: روش RIAMاصلاح شده به گونه ای طراحی شده است که با رفع ایرادهای ماتریس ساده توانسته ارزیابی اثرات را باحساسیت دقیقتر انجام دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
115 - بررسی فرآیند انعقاد و لختهسازی در پالایش آلایندههای زیست محیطی پساب کارخانه کاغذسازی
نوشین بیرجندی حبیب الله یونسی نادر بهرامی فر مجتبی هادوی فرپساب های کارخانه کاغذ سازی از آلوده ترین پساب های صنعتی است. ترکیبات پیچیده پلیمری موجود در چوب درختان مانند لیگنین و نیز مشتقات آن از مهم ترین ترکیبات آلاینده این پساب ها می باشد. این پساب باعث تولید لجن, کف و از بیـن رفتن زیبایی محیـط زیست می شود هم چنین میزان مواد سم أکثرپساب های کارخانه کاغذ سازی از آلوده ترین پساب های صنعتی است. ترکیبات پیچیده پلیمری موجود در چوب درختان مانند لیگنین و نیز مشتقات آن از مهم ترین ترکیبات آلاینده این پساب ها می باشد. این پساب باعث تولید لجن, کف و از بیـن رفتن زیبایی محیـط زیست می شود هم چنین میزان مواد سمی را در آب افزایش داده و موجب مرگ ماهیان و زئوپلانکتون ها می گردد. در این تحقیق اثر ماده منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید (PACL) جهت کاهش غلظت آلاینده های زیست محیطی پساب کارخانه کاغذسازی مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور کاهش آلاینده ها کمیت و کیفیت پساب بررسی شد. این مطالعه نشان داد که پساب کارخانه مذکور دارای اکسیژن خواهی شیمیایی (COD) 3523 میلی گرم بر لیتر و کدورت برابر 872 می باشد. آزمایش های لازم برای حذف آلاینده ها طی فرآیند انعقاد و لخته سازی انجام پذیرفت و پارامترهای کدورت, کل جامدات (TS)، COD, pH بهینه و غلظت بهینه ماده منعقد کننده PACL انـدازه گیری شد. براساس نتایج به دست آمده, غلظت PACL 785 میلی گرم برلیتر و pH اولیه پساب برابر 7 بهینه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که ماده منعقدکننده PACL قادر است 90 درصد TS، 88 درصد COD و 93درصد کدورت پساب کارخانه کاغذسازی را کاهش دهد که از جمله مهم ترین آلاینده های زیست محیطی می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
116 - اثرات زیست محیطی نیروگاه حرارتی قم
ثریا جواهریان محمود شریعت حسنعلی لقاییدر سال 1367 ، ساخت نیروگاه حرارتی قم با ظرفیت 514 مگاوات به تصویب رسید و در سال 1372 به بهره برداری رسید . در سال 1373 ، نیروگاه به فرم سیکل ترکیبی تبدیل شد . نیروگاه سیکل ترکیبی قم 4 واحد گازی (توربین گازی) دارد و برای جلوگیری از هدر رفتن حرارت و نیروی بخار ، دو واحد ب أکثردر سال 1367 ، ساخت نیروگاه حرارتی قم با ظرفیت 514 مگاوات به تصویب رسید و در سال 1372 به بهره برداری رسید . در سال 1373 ، نیروگاه به فرم سیکل ترکیبی تبدیل شد . نیروگاه سیکل ترکیبی قم 4 واحد گازی (توربین گازی) دارد و برای جلوگیری از هدر رفتن حرارت و نیروی بخار ، دو واحد بخاری (توربوژنراتور) که از خروجی واحدهای گازی استفاده می کند ، اضافه شده است . ظرفیت کل آن 714 مگاوات است . اولین فاز بهره برداری آن در سال 1374 بود . قسمت اعظم آن صرف الکتریسیته در قم می شود . 4% الکتریسیته خط سراسری را نیز تامین می کند . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
117 - استفاده از روشELECTRE در ارزیابی ریسک زیست محیطی پروژه های سدسازی
سعید ملماسی رضا ارجمندی رویا نزاکتی زهرا اله دادزمینه و هدف: پروژه های سد سازی، اثرات جدی بر پارامترهای زیست محیطی وارد می نماید. بنابراین ارزیابی ریسک سد یکی از مهم ترین جنبه های مدیریت ریسک زیست محیطی در این پروژه ها می باشد. پژوهش حاضر با هدف استفاده از یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره، به منظور اتخاذ تصمیمات أکثرزمینه و هدف: پروژه های سد سازی، اثرات جدی بر پارامترهای زیست محیطی وارد می نماید. بنابراین ارزیابی ریسک سد یکی از مهم ترین جنبه های مدیریت ریسک زیست محیطی در این پروژه ها می باشد. پژوهش حاضر با هدف استفاده از یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره، به منظور اتخاذ تصمیمات صحیح مدیریتی در زمینه تعیین مهمترین ریسک های شناسایی شده و جلوگیری یا کاهش وقوع هر یک از آن ها، انجام شده است. از این رو فعالیت های ساختمانی و بهره برداری از سد آزاد واقع بر رودخانه کوماسی در استان کردستان جهت ارزیابی و کاهش ریسک های زیست محیطی ناشی از این طرح مورد بررسی قرار گرفته است. روش بررسی: ابتدا ریسک های زیست محیطی بر اساس معیارهای اهمیت، شدت و احتمال وقوع با استفاده از پرسشنامه دلفی شناسایی گردید. سپس معیارهای ریسک یاد شده با استفاده از روش انتروپی وزن دهی شد. در مرحله بعدی روش ELECTRE (حذف و انتخاب سازگار با واقعیت) از جمله روش های تصمیم گیری چند معیاره، جهت رتبه بندی ریسک های محتمل به کار برده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد با توجه به شاخص های در نظر گرفته شده ریسک، مهم ترین ریسک های ناشی از این طرح به ترتیب، شامل کاهش کیفیت خاک با رتبه 9، آلودگی آب رودخانه کوماسی با رتبه 7، کاهش شدید مواد آلی و بار مغذی در جریان رودخانه کوماسی در پایین دست سد با رتبه 4 می باشد. بحث و نتیجه گیری: در مقاله حاضر، استفاده از روش ELECTRE در ارزیابی ریسک زیست محیطی سد، باعث انجام فرآیند تصمیم گیری صحیح برای ارزیاب ریسک و انتخاب گزینه برتر از میان مجموعه ای از گزینه ها در تقابل با معیارهای تعیین شده، گردید. به طوری که با رتبه بندی انجام شده، چگونگی عملکرد هر یک از ریسک ها نیز تعیین شد و برای تصمیم گیر، فرصتی جهت مدیریت صحیح ریسک و انتخاب روش مناسب کنترل ریسک ایجاد نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
118 - ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه محل پیشنهادی دفن زباله شهر تهران بر محیط بیولوژیکی
مسعود منوری محمد رضا صادقی بنیس عاطفه عیسی نظر فومنیرشد جمعیت و افزایش تنوع نیازهای جوامع انسانی، در پیامد خود تولید روز افزون زباله را به دنبال داشته است. با افزایش تولید زباله و کاهش روز افزون ظرفیت پذیرش محل دفن کهریزک، لزوم تعیین مکانی برای دفن بهداشتی زباله های شهر تهران بیش از بیش آشکار شده است . جهت احداث محل دفن أکثررشد جمعیت و افزایش تنوع نیازهای جوامع انسانی، در پیامد خود تولید روز افزون زباله را به دنبال داشته است. با افزایش تولید زباله و کاهش روز افزون ظرفیت پذیرش محل دفن کهریزک، لزوم تعیین مکانی برای دفن بهداشتی زباله های شهر تهران بیش از بیش آشکار شده است . جهت احداث محل دفن زباله طبق مصوبات شورای عالی محیط زیست کشور می بایست در مرحله امکان سنجی و مکان یابی نسبت به تهیه گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی آن اقدام گردد . لذا شهرداری تهران نسبت به انتخاب یک محل دفن بهداشتی زباله با وسعت 1000 هکتار در جاده حسن آباد - هوشنگ آباد شهرستان ری در استان تهران اقدام نموده است . این منطقه در واحد هیدرولوژیکی زرند - ساوه زاویه واقع شده و رودخانه شور (سرود) 10 کیلومتر نسبت به آن فاصله دارد. خاک منطقه نیز از سری خاک های بازارک می باشد. پوشش گیاهی و جانوران منطقه شامل گونه های بومی بوده که در عملیات میدانی شناسایی گردیده اند. گیاهان نادر و در معرض انقراض محل طرح و پیرامون آن 12 گونه می باشند. برای ارزیابی محل دفن پیشنهادی از روش منوری 2001 استفاده شده است. با استفاده از روش مذکور اثرات هر کدام از مراحل ساختمانی و بهره برداری بر اساس ماتریس فعالیت ها و اثرات پیش بینی گردیده است. نتایج نشان می دهد که عملیات خاکی بیشترین اثرگذاری را بر محیط بیولوژیکی ایجاد می نمایند و اکوسیستم خشکی و گونه های نادر گیاهی نیز بیشترین تاثیرپذیری بلند مدت را در مرحله ساختمانی نشان داده و تخریب آن ها اجتناب ناپذیر است . اثرات منفی مستقیم ، قطعی و دایمی اجرای عملیات محل دفن زباله پیشنهادی 75/91% مجموع اثرات را ایجاد می نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
119 - بررسی نقش نانو تکنولوژی در کاهش آلودگی های زیست محیطی صنعت ساختمان
مهناز محمودی محمدهادی بهبودی سیده حدیثه صدیق ضیابریامروزه از فن آوری های مختلف به منظور ایجاد آسایش بیشتر و صرفه جویی در هزینه ها به خصوص در مصرف منابع انرژی بهره های فراوان برده می شود. نانو تکنولوژی علم ساختمان اتم به اتم مواد جدید با خواص مورد نظر است که هنوز در آغاز راه خود در جهان قرار دارد و آینده بسیار روشنی برای أکثرامروزه از فن آوری های مختلف به منظور ایجاد آسایش بیشتر و صرفه جویی در هزینه ها به خصوص در مصرف منابع انرژی بهره های فراوان برده می شود. نانو تکنولوژی علم ساختمان اتم به اتم مواد جدید با خواص مورد نظر است که هنوز در آغاز راه خود در جهان قرار دارد و آینده بسیار روشنی برای آن پیش بینی می شود. این علم با کنترل مواد در مقیاس مولکولی، گشایش اسرار طبیعت در تمام عرصه ها را نوید می دهد. از جمله دست آوردهای فراوان این فن آوری، کاربرد آن در تولید، انتقال، مصرف و ذخیره سازی انرژی با کارآیی بالا و کاهش آلودگی های زیست محیطی است که تحول شگرفی را در این زمینه ایجاد می کند. استفاده از فن آوری نانو جهت تهیه مصالح مناسب و با ویژگی های مورد نظر در بخش های مختلف ساختمان، برای کاهش مصرف انرژی به صورت مستقیم وغیر مستقیم نقش به سزایی خواهد داشت. امروزه با بهره گیری از این فن آوری می توان مفهوم معماری هماهنگ و همساز با طبیعت را گسترش داد و همانند معماری سنتی ایران البته با تلفیق تکنولوژی روز راه حل ها ی منطقی و مناسبی جهت فراهم نمودن شرایط آسایش انسان، ابداع و ارایه نمود. در این پژوهش چگونگی بهره گیری از نانوتکنولوژی در زمینه های ذیل مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.1- بهینه سازی مصرف انرژی ساختمان ها 2- پاک سازی هوای فضاهای مسکونی 3- دستیابی به مصالح تجدیدپذیر که ضمن مقاومت بالا حداقل آسیب را به محیط زیست وارد می کند. تحقیق انجام گرفته بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و جستجوهای اینترنتی است. روش تحقیق نیز توصیفی- تحلیلی می باشد و بخشی از تحقیق براساس نمونه های آزمایشگاهی انجام گرفته است. در مقاله با شیوه کمی و کیفی به مباحث مربوطه پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
120 - مدیریت زیست محیطی سایت واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در راستای توسعه پایدار
جعفر نوری مجید عباسپور آرش یوسفیمدیریت زیست محیطی سایت واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در راستای توسعه پایدارمدیریت زیست محیطی سایت واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی در راستای توسعه پایدار تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
121 - انتخاب استراتژی های پاسخ به ریسک زیست محیطی پروژه های ساخت و ساز با استفاده از الگوریتم های فراابتکاری(مطالعه موردی: پروژه مجتمع ساختمانی صبا )
اسماعیل چراغی محمد خلیل زاده امیرپویا چراغی یاسر رحیمیزمینه و هدف: غالباً اجرای پروژههای بزرگ به گونه ای است که عدم اطمینان و ریسک جزء ویژگیهای ذاتی آنها میباشد. این عدم اطمینان باعث عدم موفقیت چشم گیر اغلب پروژههای کشور در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده می باشد. بیش تر مطالعات پیشین به ارزیابی ریسک های زیست محیطی پرد أکثرزمینه و هدف: غالباً اجرای پروژههای بزرگ به گونه ای است که عدم اطمینان و ریسک جزء ویژگیهای ذاتی آنها میباشد. این عدم اطمینان باعث عدم موفقیت چشم گیر اغلب پروژههای کشور در رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده می باشد. بیش تر مطالعات پیشین به ارزیابی ریسک های زیست محیطی پرداخته اند به همین دلیل، در این مطالعه یک مساله در قالب یک مدل بهینه سازی برنامه ریزی عدد صحیح خطی برای انتخاب پاسخ های ریسک مناسب برای ریسک های پروژه با رویکرد زیست محیطی پیشنهاد میشود. عدم شناسایی دقیق ریسک های ساخت پروژه های ساخت و ساز علاوه بر افزایش زمان و هزینه نهایی پروژه ها، خسارات اجتماعی، زیست محیطی و جانی در پی خواهد داشت. هدف پژوهش حل یک مدل ریاضی برای انتخاب استراتژی های پاسخ به ریسک های زیست محیطی و بهداشت شغلی بر اساس استاندارد IS0 14001-OHSAS 18001 پروژه های ساخت و ساز است. روش بررسی: تمامی ریسک های زیست محیطی پروژه شناسایی شده و با استفاده از یک مدل ریاضی و الگوریتم فرا ابتکاری NSGAII یک روند حل برای به دست آوردن استراتژی مطلوب تر پاسخ به ریسک های زیست محیطی یک پروژه مجتمع ساختمانی با توجه به زمان، هزینه و کیفیت ارایه شده است. یافتهها: نتایج نشان می دهد برای 10 ریسک مهم زیست محیطی شناسایی شده در پروژه با استفاده از روش FMEA و استاندارد ISO 31000 که مربوط به 8 فعالیت مهم و بحرانی پروژه بر اساس ساختار شکست کار می باشد با استفاده از مدل ریاضی ارایه شده، استراتژی های مناسب پاسخ به ریسک ها به صورت بهینه انتخاب شدند و سیستم مدیریت ریسک در این پروژه به صورت مناسبی جاری سازی گردید. بحث و نتیجهگیری: انتخاب استراتژی های مناسب پاسخ به ریسکها در پروژه های عمرانی یکی از دغدغه های ذی نفعان پروژه می باشد. برای اولین بار از یک الگوریتم فرا ابتکاری برای انتخاب استراتژی های پاسخ به ریسک HSE پروژه های عمرانی استفاده شده است. در برج صبا که مطالعه موردی این مقاله می باشد کل ریسک های اثر گذار در بحث زیست محیطی و بهداشت شغلی شناسایی شده و برای هر کدام از ریسک ها استراتژی پاسخ به ریسک مناسب داده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
122 - مدیریت زیست محیطی زائدات جامد صنایع سنگبری مطالعه موردی استان قم
محمد مسافری محمد فهیمی نیا رامین نبی زادهوسعه روزافزون صنایع سنگبری و استفاده گسترده از انواع سنگ های ساختمانی در امر ساخت و ساز در داخل کشور منجر به افزایش تولید زایدات و باطله های حاصل از این صنایع گردیده که خود مدیریت صحیحی را از نظر زیست محیطی طلب می نماید. با توجه به اهمیت موضوع، در تحقیق حاضر وضعیت فعلی أکثروسعه روزافزون صنایع سنگبری و استفاده گسترده از انواع سنگ های ساختمانی در امر ساخت و ساز در داخل کشور منجر به افزایش تولید زایدات و باطله های حاصل از این صنایع گردیده که خود مدیریت صحیحی را از نظر زیست محیطی طلب می نماید. با توجه به اهمیت موضوع، در تحقیق حاضر وضعیت فعلی مدیریت این زایدات به صورت مطالعه موردی در استان قم مورد تحقیق واقع شد. در انجام تحقیق تعداد 55 واحد صنعتی با در نظر گرفتن محل استقرار آن ها به عنوان جامعه مورد مطالعه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. محل دفع این زایدات نیز از نظر تاثیر بر اجزای مختلف محیط زیست بررسی شد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق در سطح استان قم 186 واحد سنگبری فعال وجود دارد که تماما در اطراف شهر قم (حداکثر تا شعاع 15 کیلومتری) و در چهار منطقه جاده کوه سفید، جاده قدیم تهران - قم، جاده کاشان و جاده قدیم اصفهان قرار دارند و زایدات و باطله های خود را در 4 جایگاه دفع می کنند. این کارخانه ها از نظر دارا بودن تعداد دستگاه برش سنگ به دو دسته یک دستگاهی (151 واحد) و دو دستگاهی (35 واحد) تقسیم می شوند. بیشترین فراوانی کارخانجات در جاده کاشان و به تعداد کل 77 واحد می باشد. به طور متوسط حدود 50% کل بلوک های سنگ وارده به کارخانه به صورت باطله درآمده و از کارخانه دفع می شود. بیشترین نوع زایدات از سنگ چینی و کمترین آن از سنگ گرانیتی تولید می گردد. کارخانجات سنگبری دارای یک دستگاه برش به طور متوسط در سال 400 تن زایدات تولید می کنند که این مقدار در کارخانجات سنگبری دارای 2 دستگاه به طور متوسط 600 تن در سال می باشد. مقدار کل سالیانه زایدات تولید شده بالغ بر 81400 تن برآورد می شود که حدود 15000 تن آن یعنی 18% کل باطله های تولید شده توسط کارخانجات سنگ کوبی بازیافت می گردد. برای بازیافت کامل (به عنوان بهترین شیوه مدیریتی) لازم است ظرفیت این کارخانه ها حداقل 5 برابر شود. در محل های دفع، مدیریت برنامه ریزی شده ای در خصوص دفع صحیح زایدات سنگبری وجود ندارد و ضروری است اقدامات جامعی از سوی متولیان امر از جمله شهرداری در جهت توسعه بازیافت و ساماندهی جمع آوری و دفع صحیح این زایدات به عمل آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
123 - پست مدرنیسم جهانی شدن و بحران زیست محیطی در هزاره سوم
داود عبدالهیپست مدرنیسم به این نکته اشاره دارد که مشکلات امروزی به راه حل های جدید نیاز دارند. سوالات امروزی با به کارگیری روش های گذشته جوابی ندارند. از نظر کلگ (1992) پست مدرنیسم در جواب به این قضیه است که: امروزه پدیده های مختلف و متفاوت زیادی برای تجزیه و تحلیل وجود دارند. پدید أکثرپست مدرنیسم به این نکته اشاره دارد که مشکلات امروزی به راه حل های جدید نیاز دارند. سوالات امروزی با به کارگیری روش های گذشته جوابی ندارند. از نظر کلگ (1992) پست مدرنیسم در جواب به این قضیه است که: امروزه پدیده های مختلف و متفاوت زیادی برای تجزیه و تحلیل وجود دارند. پدیده هایی که براساس روند خطی مسایل آشنای گذشته شکل نگرفته اند و به طور کلی بی ارتباط با گذشته اند. از نظر دانیل بل جامعه شناس آمریکایی، جامعه پسامدرنی، دوران حاکمیت با شکوه فن آوری و دانش و حکومت فن سالاران است.پست مدرنیسم یا فرانوین گرایی، دگرگونی های بنیادین در تئوری های مدیریت ایجاد کرده که اهم آنها عبارتند از: 1- گذر از جهان ساده و احتمالی به سمت پیچیده و چندگانه دیدن واقعیت 2- عبور از جهان سلسله مراتبی به جهانی چند مرحله ای یا دیگر مراتبی 3- گذر از تجسم جهان به عنوان جهانی بی روح و ماشینی به تجسم جهان به شکل تمام نما 4- رها کردن اعتقاد به ثابت و شخصی بودن جهان و پذیرش جهان به عنوان جایی نامشخص و نامعین 5- گذر از مرحله باور به وجود رابطه علت و معلولی مستقیم و یک طرفه و رسیدن به مرحله وجود رابطه علت و معلولی چرخشی و متقابل 6- گذر از استعاره مونتاژ یا نظام های پیچیده مجتمع از یک رشته با تعدادی عناصر ساده تر و پذیرش استعاره ریخت و شکل زایی است 7- گذر از مرحله عینیت گرایی محض، موضعی که فکر می شد موضوع دانشمند و محقق باشد، به مرحله ژرف اندیشی و بعدنگری.پست مدرنیسم موجب پیشرفت تکنولوژی شده که خود بر محیط زیست اثرات تخریبی از قبیل: تغییر در اشکال سطح زمین، تغییر در پوشش گیاهی، تغییر در ماهیت خاک ها، آب ها، انواع جانوران، استخراج معادن و سوراخ شدن لایه ازن و ... داشته است. دو دیدگاه برای رفع این بحران زیست محیطی ارایه شده، که اولی معتقد است می توان از طریق انتخاب و اتخاذ نهادهای بشری به راه حل رسید، به طوری که همکاری های بین المللی یکی از اجزای مهم این طرز فکر می باشد. گروه دوم این گونه استدلال می کنند که باید با مساله تغییر جهان تنها از طریق کنارنهادن اشکال رایج توسعه اقتصادی، اجتماعی و متعادل نمودن منحنی رشد روبه رو شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
124 - اندازه گیری نیکل در نمونه های زیست محیطی به روش فلوتاسیون اسپکتروفتومتری با استفاده از دی متیل گلی اکسیم
محمد هادی گیویان راد امیر حسین حقیقتیدر این مقاله یک روش ساده و بسیار گزینش پذیر ا برای جداسازی، پیش تغلیظ و اندازه گیری اسپکتروفتومتریک نیکل ارایه گردیده است. اساس این روش بر پایه فلوتاسیون کمپلکس نیکل و دی متیل گلی اکسیم بین فاز آبی و سیکلوهگزان در7=pH می باشد. پس از انحلال کمپلکس در کلروفرم، میزان نیکل أکثردر این مقاله یک روش ساده و بسیار گزینش پذیر ا برای جداسازی، پیش تغلیظ و اندازه گیری اسپکتروفتومتریک نیکل ارایه گردیده است. اساس این روش بر پایه فلوتاسیون کمپلکس نیکل و دی متیل گلی اکسیم بین فاز آبی و سیکلوهگزان در7=pH می باشد. پس از انحلال کمپلکس در کلروفرم، میزان نیکل درnm327 به روش اسپکتروفتومتریک اندازه گیری شــد. برای بررسی کارایی این روش در اندازه گیری سریع و آسان نیکل چند نمونه زیست محیطی از جمله پساب صنعتی، آب دریا و آب رودخانه با این روش مورد تجزیه قرار گرفت. همچنین جهت بررسی صحت روش ارایه شده میزان نیکل در این نمونه ها به روش جذب اتمی شعله ای نیز مجددا اندازه گیری شد که نتایج بیانگر کارایی بالای روش در اندازه گیری مقادیر ناچیز نیکل در نمونه های پیچیده زیست محیطی می باشد. با توجه به سادگی، ارزان بودن و استفاده حداقلی از حلال های زیان آور آلی، این روش می تواند به عنوان روشی رایج در آزمایشگاه های زیست محیطی و صنایع به کارگرفته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
125 - تدوین مدیریت اکوتوریسم در منطقه حفاظت شده جهان نما
ناصر محرم نژاد مزدک دربیکیمنطقه حفاظت شده جهان نما در رشته کوه های البرز در جنوب استان گلستان قرار دارد و با طبقه بندی معادل IUCN، جز مناطق طبقه V قرار می گیرد. این منطقه دارای چشم اندازهای زیبا و آب و هوای مناسب بوده و از پوشش گیاهی و زیستگاه های جانوری غنی و آثار باستانی زیادی برخوردار است. هد أکثرمنطقه حفاظت شده جهان نما در رشته کوه های البرز در جنوب استان گلستان قرار دارد و با طبقه بندی معادل IUCN، جز مناطق طبقه V قرار می گیرد. این منطقه دارای چشم اندازهای زیبا و آب و هوای مناسب بوده و از پوشش گیاهی و زیستگاه های جانوری غنی و آثار باستانی زیادی برخوردار است. هدف این مطالعه بررسی ایجاد و توسعه اکوتوریسم و مدیریت آن با تاکید بر مسایل زیست محیطی در این منطقه حفاظت شده می باشد. در این تحقیق، چندین بازدید کوتاه مدت و بلند مدت در فصول مختلف سال 1382 برای شناسایی منطقه و بررسی سایت ها از نظر وضعیت زیست محیطی و امکانات گردشگری انجام شد. بررسی های میدانی نشان می دهد که بازدیدکنندگان از منطقه عمدتا در سه گروه بازدیدکنندگان ییلاقی، کوه پیمایان و بازدیدکنندگان متفرقه جای می گیرند که توزیع و نوع فعالیت های آنان با یکدیگر متفاوت است. همچنین زیر ساخت های اکوگردشگری منطقه شامل حمل و نقل محلی و نیمه رسمی، اقامتگاه های روستایی و سنتی، راه های دسترسی زمینی و مراکز خدماتی غیر استاندارد می باشد. با توجه به این که توریسم و تفرج جز اهداف اولیه مناطق طبقه پنجم بوده و بیشتر منطقه شمال ایران صاحب توان اکولوژیکی برای توریسم گسترده (توان درجه سه) است، بنابراین بر اساس روش ها و تکنیک های مدیریت اکوتوریسم، مدیریت زیست محیطی اکوتوریسم در جهان نما به صورت زیر پیشنهاد می شود: طرح اکوتوریسم مورد نظر بر این اساس که، اکوتوریسم در جهان نما باید در برگیرنده مواردی مانند حفاظت از منابع زیستی و هویت فرهنگی و اجتماعی، درآمدزایی پایدار، ایجاد تدریجی خودگردانی مالی منطقه و سود رسانی به ذینفع های دیگر، ایجاد مشارکت عمومی کلیه ذینفع ها در فرآیند تصمیم گیری، برنامه ریزی و مدیریت اکوتوریسم و حفاظت از محیط زیست، بهبود وضع زندگی افراد محلی، ارایه برنامه های تفسیری و آموزشی به بازدیدکنندگان، جلب توجه افکار عمومی به حفظ و نگهداری منطقه و ایجاد حساسیت اجتماعی در برابر تصمیمات و برنامه های مخرب برای محیط زیست منطقه و بالاخره همکاری سازمان ها و برنامه های اکوگردشگری سطح کشوری و جهانی باشد. برنامه مدیریتی شامل مدیریت زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی که در برگیرنده مراحل زیر است: ایجاد ناحیه های مدیریتی پیشنهادی همراه با مشخص کردن فعالیت های اکوگردشگری در آن ها در قالب چهار ناحیه، ارزیابی و پایش با استفاده از ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه ها و ایجاد سیستم های حسابرسی و مدیریت زیست محیطی در بلند مدت، تحلیل بازدید از منطقه با استفاده از آمارگیری دائمی، ایجاد یا تطابق تسهیلات فیزیکی نظیر تغییر مسیر جاده دسترسی فعلی غربی، ایجاد تعداد محدودی تریل های طبیعیت، بهینه سازی اقامتگاه های روستایی، بهبود وضعیت بهداشتی و طراحی سیستم های جمع آوری و دفع مواد زاید و ساخت مرکز بازدیدکنندگان، برگزاری برنامه آموزشی و تفسیر برای اکوگردشگرها، افراد محلی، دست اندرکاران اکوسیستم و مدیریت منطقه، بازاریابی اکوتوریسم منطقه و ایجاد منبع درآمد از طریق اجاره اقامتگاه ها، ورودیه، فروش یادگاری و وسایل آموزشی و تفرجی، درآمدهای ناشی از صدور مجوز برای تورگردانان و برگزاری تورها و اخذ مالیات های سبز و زیست محیطی اندک، طراحی راهنماها و قواعد رفتار زیست محیطی اکوگردشگری برای مخاطبانی مانند دست اندرکاران اکوتوریسم، اهالی محلی و اکوگردشگرها. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
126 - ارزشیابی گزینه های توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی به روش ارزشیابی چند معیاره مکانمند
پژمان رودگرمی نعمت الله خراسانی سیدمسعود منوری جعفر نوریبرای شناسایی گزینه برتر توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی از روش های ارزشیابی گزینه ها به عنوان یک تصمیم گیرنده استفاده می شود. در این تحقیق از ارزشیابی چند معیاره مکانمند Spatial Multi Criteria (Evaluation: SMCE) برای ارزشیابی گزینه ها برای اولین بار استفاده شده است. ا أکثربرای شناسایی گزینه برتر توسعه در ارزیابی اثرات زیست محیطی از روش های ارزشیابی گزینه ها به عنوان یک تصمیم گیرنده استفاده می شود. در این تحقیق از ارزشیابی چند معیاره مکانمند Spatial Multi Criteria (Evaluation: SMCE) برای ارزشیابی گزینه ها برای اولین بار استفاده شده است. این روش در سامانه اطلاعات جغرافیایی صورت می گیرد و این سامانه را قادر به تصمیم گیری می سازد. ارزشیابی چند معیاره مکانمند بر اساس محدودیت سامانه های اطلاعات جغرافیایی برای تصمیم گیری ها تهیه شده است. در این تحقیق با استفاده از این روش و اقدامات صورت گرفته، سامانه اطلاعات جغرافیایی قادر به ارزشیابی گزینه های توسعه شده است. دو گزینه بر اساس طرح آمایش سرزمین منطقه و دیگری عدم اجرا مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج ارزشیابی، گزینه برتر اجرای توسعه بر اساس طرح آمایش سرزمین می باشد و با توجه به اثرات اکولوژیکی، اجتماعی اقتصادی و فرهنگی گزینه آمایش سرزمین انتخاب گردید. در روش به دست آمده می توان جمع بندی اثرات و وضعیت گزینه ها را در هر محیط به تفکیک بررسی کرد. با استفاده از این روش در ارزیابی اثرات زیست محیطی می توان به صورت تصویری میزان مطلوبیت یا عدم مطلوبیت هر نوع توسعه را بر محیط به صورت نقشه نشان داد. در روش حاصله در سامانه اطلاعات جغرافیایی محدودیتی در ارتباط با تعداد لایه ها وجود ندارد. گزینه های بسیاری قابل تهیه و ارزشیابی می باشد. این روش برای ارزشیابی گزینه های برنامه ریزی های کاربری سرزمین و توسعه منطقه ای مفید است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
127 - بررسی و مطالعه زیست محیطی آب بندان های سید محله و لپوی زرین کلا
نعمت الله خراسانی محمود علی رکنیبررسی و مطالعه زیست محیطی آب بندان های سید محله و لپوی زرین کلابررسی و مطالعه زیست محیطی آب بندان های سید محله و لپوی زرین کلا تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
128 - ارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه اتمی بوشهر
فرامرز معطر مجید عباسپور محمود شریعت سرور اعظم کیایی نژادارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه اتمی بوشهرارزیابی اثرات زیست محیطی نیروگاه اتمی بوشهر تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
129 - ابزارهای اقتصادی بالقوه جهت کنترل آلودگی های زیست محیطی کشور و لزوم تنوع و پایداری منابع مرتبط با آن
کورش حکیم پورامروزه کاربرد ابزارهای اقتصادی جهت کنترل آلودگی آب در بسیاری از کشورها رو به گسترش است. لیکن این ابزارها هنوز نتوانسته اند به تنهایی موثر واقع گردند. تاکنون اکثر دولتها در وهله نخست به اقدامات قانونی جهت کنترل آلودگی منابع آب چشم دوخته اند، لیکن تنوع منابع مالی و کاربرد أکثرامروزه کاربرد ابزارهای اقتصادی جهت کنترل آلودگی آب در بسیاری از کشورها رو به گسترش است. لیکن این ابزارها هنوز نتوانسته اند به تنهایی موثر واقع گردند. تاکنون اکثر دولتها در وهله نخست به اقدامات قانونی جهت کنترل آلودگی منابع آب چشم دوخته اند، لیکن تنوع منابع مالی و کاربرد ابزارهای اقتصادی مختلف در راستای پایدارسازی منابع مالی کنترل آلودگی آب ممکن است چندین مزیت را دارا باشد از جمله در نظر گرفتن جوایزی به منظور تشویق رفتارهای مناسب زیست محیطی، افزایش میزان عوارض و جرایم به منظور کمک مالی به فعالیتهای کنترل آلودگی آب و حصول اطمینان از این موضوع که می توان به اهداف کیفی آب با کمترین هزینه دست یافت.بررسی به عمل آمده موید آن است که اگر چه استفاده از ابزارهای اقتصادی جهت کنترل آلودگیهای محیط زیست عملا از اوایل برنامه سوم توسعه کشور و در قالب آیین نامه وصول جرایم آلودگی آب آغاز گردید لیکن ابعاد آلودگی در کشور بسیار گسترده بوده و علنا گسترش روزافزون آلودگیها بویژه در منابع آب همواره سریعتر از کنترل آن بوده و منابع مالی موجود تکافوی بهبود وضعیت محیط زیست کشور را نداشته و عملیاتی نمودن آن مستلزم برنامه ریزی، مدیریت یکپارچه و منابع جدیدتر مالی است. مقاله حاضر سعی نموده براساس پژوهشی که به مدت بیش از سه سال در زمینه تدوین استراتژیهای پیشگیری و کنترل آلودگی منابع آب کشور توسط نگارنده صورت گرفته جدیدترین و کاربردی ترین ابزارهای اقتصادی پیشگیری و کنترل آلودگی زیست محیطی بویژه در زمینه آب را معرفی و پیشنهاد نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
130 - ارزش گذاری اقتصادی کارکردهای بازاری منابع زیست محیطی دریاچه ارژن - پریشان با تأکید بر گونه های آبزی
مجید عباس پور زهرا عابدی مجید احمدیان فرزانه ظفریچکیده ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، ابزاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله یافته های اصلی پژوهش در دشت ارژن و دریاچه پریشان را به منظور برآورد ارزش کالا و خدمات مختلف فراهم شده توسط این مکان طبیعی که به عنوان من أکثرچکیده ارزش اقتصادی منابع زیست محیطی، ابزاری برای آشنا کردن مردم با خدمات و محصولات ارایه شده توسط عملکردهای زیست محیطی است. این مقاله یافته های اصلی پژوهش در دشت ارژن و دریاچه پریشان را به منظور برآورد ارزش کالا و خدمات مختلف فراهم شده توسط این مکان طبیعی که به عنوان منطقه حفاظت شده شناخته شده است، بر اساس قیمت بازار انعکاس می دهد. پس ازتعیینمرزهای طبیعی و اجتماعی - سیاسی منطقه، تمام کالا و خدمات زیست محیطی شناسایی شدند. سپس، پرسشنامه های مرتبط به هر یک از کالا و خدمات، به طور مناسب طراحی و تکمیل شده و در مرحله بعد توسط نرم افزار Eviews مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج نهایی، ارزش فعالیت ماهی گیری در منطقه، 1597 میلیارد ریال (168 میلیون دلار)، گیاهان دارویی در حدود 48 میلیارد ریال (5 میلیون دلار)، میوه های طبیعی، 36 میلیارد ریال (3 میلیون دلار)، علوفه، 6957 میلیارد ریال (732 میلیون دلار) و آب، 5694 میلیارد ریال (599 میلیون دلار) برای دوره زمانی یک سال (1387) محاسبه شد. با توجه به موارد ذکر شده، ارزش کل کارکردها و خدمات محاسبه شده منطقه مورد مطالعه 24457 میلیارد ریال (2574 میلیون دلار) تخمین زده شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
131 - مکان یابی طراحی دهکده گردشگری در « دره عشق» گوهر فروزنده شهرکی
گوهر فروزنده شهرکی اسماعیل کهرم حسنعلی لقاییبشر با دگرگونی محیط زیست خود و تغییر و تحولات زیانباری که انجام داده، فضای ناخوشایندی را در محیطهای شهری برای خود ساخته است که برای فرار از آن مشتاق به تفریح در طبیعت و دسترسی به نقاطی است که به وسیله نظام حمل و نقل مدرن به سهولت امکان پذیر نباشد. امروزه صنعت گردشگری أکثربشر با دگرگونی محیط زیست خود و تغییر و تحولات زیانباری که انجام داده، فضای ناخوشایندی را در محیطهای شهری برای خود ساخته است که برای فرار از آن مشتاق به تفریح در طبیعت و دسترسی به نقاطی است که به وسیله نظام حمل و نقل مدرن به سهولت امکان پذیر نباشد. امروزه صنعت گردشگری که ناشی از نیاز درونی انسانهاست به یکی از فعالیتهای مهم و شاخص اقتصادی کشورها تبدیل گشته است و در تأمین منافع ملی کشورها و نیز در بخش اقتصاد، فرهنگ و . . . نقش موثری را ایفا میکند. منطقه «دره عشق» واقع در استان چهار محال و بختیاری یکی از مناطق مستعد برای توسعه طبیعت گردی است. این منطقه توانایی توسعه فعالیتهای مختلف گردشگری از قبیل تماشای حیات وحش ، قایقرانی در آبهای خروشان،کوهنوردی و صخره نوردی، صید ورزشی و اردوزنی را دارا میباشد. یکی از استعدادهای بالای منطقه ایجاد برنامههای گردشگری عشایری و روستایی است. این منطقه همچنین زیستگاه و رویشگاه گونههای گیاهی و جانوری متعددی است که حساسیت منطقه را از لحاظ زیست محیطی افزایش میدهد؛ لذا برای توسعه طبیعت گردی پایدار در این منطقه، لازم است ضمن آن که فعالیتهایی که آسایش و آرامش را برای بازدید کنندگان به همراه داشته باشد برنامه ریزی و طراحی گردند، و حساسیتهای زیستی منطقه اعم از خاک، آب، منابع گیاهی، حیات وحش و ... نیز لحاظ گردند. از اینرو بهکارگیری ارزیابی توان اکولوژیک می تواند به عنوان یک روش مطمئن در تعیین کاربریهای حفاظت ،تفرج و... که نهایتاً ناحیه بندی منطقه را شکل میدهد باشد . در این تحقیق مکان یابی دهکده گردشگری به وسیله ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین روش دکتر مخدوم و با استفاده از ابزار GIS صورت گرفته است .در بین مناطقی که توان تفرجی داشتهاند، منطقهای موسوم به «دره مور» برای تفرج مناسب دیده شد. این منطقه مشرف به آبشار دره عشق بوده و دارای ارزشهای بصری فراوانی است. برای افزایش امکانات رفاهی منطقه در این محدوده سایتهای اقامتگاهی ، اردوگاهی و خورگشتگاهی در نظر گرفته شده است. این محدوده مرکز تفرج اطلاق میگردد و سایر فعالیتهای طبیعتگردی که منطقه نیز توانایی آن را داشته باشد و با اهداف حفاظتی منطقه مغایرت نداشته باشد، میتواند در سایر محدودههای مناسب تفرج گسترده در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
132 - بررسی وضعیت حقوقی – زیست محیطی منابع آب سطحی مورد استفاده شرب در تهران
برهان ریاضی ناصر قاسمی فرهاد دبیری الهه پورکریمیحوزه های آبریز سدهای کرج، لتیان و لار با وسعت تقریبی به ترتیب 843، 695 و 652 کیلومترمربع در بردارنده رودخانه ها و انهار دارای جریان آب دایمی و فصلی متعددی می باشند که اصلی ترین منابع تامین آب شرب تهران محسوب می شوند. به دلیل تخریب همه جانبه سرزمین و آلودگی های شدید در ح أکثرحوزه های آبریز سدهای کرج، لتیان و لار با وسعت تقریبی به ترتیب 843، 695 و 652 کیلومترمربع در بردارنده رودخانه ها و انهار دارای جریان آب دایمی و فصلی متعددی می باشند که اصلی ترین منابع تامین آب شرب تهران محسوب می شوند. به دلیل تخریب همه جانبه سرزمین و آلودگی های شدید در حوزه های مذکور، این منابع آب اکنون در معرض تهدیدهای جدی قرار دارند. به طور کلی پسماندهای جامد، فاضلاب های خانگی، صنعتی، خدماتی و نظامی، نفت و سایر مواد شیمیایی و رسوبات ناشی از تخریب و فرسایش سرزمین از مهم ترین عوامل تهدید کننده منابع آب از لحاظ زیست محیطی به شمار می آیند. با شکل گیری و توسعه جوامع انسانی و سکونت گاه ها در این حوزه ها تهدیدهای مذکور در حال افزایش اند و موجب کاهش شدید کیفیت آب منابع آب به ویژه از نظر استانداردهای بیولوژیکی شده اند.در این مقاله علاوه بر جنبه های زیست محیطی، وضعیت حقوقی سه حوزه، بر اساس رژیم حقوقی منابع موجود در آن تبیین شده و مواردی از تعارض، تناقض، تداخل و تکرار در قوانین مربوطه، به عنوان عامل تهدید در حوزه ها مورد تحلیل قرار گرفته است. نحوه مدیریت و عملکرد اجرایی دستگاه های مسوول و اثرگذار، برخی از اشخاص حقیقی و حقوقی دیگر نظیر دلالان و سودجویان اقتصادی و نیز عملکرد مردم بومی و افراد محلی که اکنون از جمله عوامل تاثیرگذار و تهدید کننده در مدیریت حوزه ها می باشند نیز در این مقاله بررسی گردیده است. و در نهایت به ارایه برخی پیشنهادهای ساختاری - تشکیلاتی، حقوقی، مدیریتی - اجرایی و عمومی مبادرت شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
133 - بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر استانداردهای سیستم مدیریت زیست محیطی (ایزو14001)مطالعه موردی: صنایع کوچک و متوسط مستقر در شهرک صنعتی توس مشهد
فریبرز رحیم نیا نسرین نیکزاداین مقاله به بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر مدیریت زیست محیطی در صنایع کوچک و متوسط میپردازد. در این تحقیق تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی شامل هویت سازمانی، تعهد گروهی، ثبات نظام اجتماعی و شکل دادن به رفتار بر استانداردهای سیستم مدیریت زیست محیطی مانند آموزش، منابع، برچ أکثراین مقاله به بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر مدیریت زیست محیطی در صنایع کوچک و متوسط میپردازد. در این تحقیق تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی شامل هویت سازمانی، تعهد گروهی، ثبات نظام اجتماعی و شکل دادن به رفتار بر استانداردهای سیستم مدیریت زیست محیطی مانند آموزش، منابع، برچسبزنی، خط مشی و واکنش اضطراری مورد مطالعه قرار گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل تمامی مدیران استاندارد شرکتهای کوچک و متوسط واقع در شهرک صنعتی طوس مشهد میباشد که از میان آنها 169 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده است. اطلاعات موردنیاز تحقیق توسط پرسشنامهای که ابعاد چهارگانه فرهنگ سازمانی و استانداردهای سیستم مدیریت زیست محیطی را دربرمیگرفت جمع آوری گردید و پایایی آن توسط آلفای کرونباخ (96/0) مورد تأیید قرار گرفت. سپس اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه توسط مدل آماری مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که بین استاندارد ایزو 14001 و تعهد گروهی، هویت سازمانی شکل دادن به رفتار و ثبات نظام اجتماعی سازمان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
134 - ارزیابی اثرات زیست محیطی تجمعی شهرکهای صنعتی شهرستان نظرآباد
آزاده دبیری سید مسعود منوری سید محمود شریعت پروین فرشچیچکیده ارزیابی اثرات تجمعی به بررسی آن دسته از اثرات پروژه می‌پردازد که در ارزیابی اثرات زیست محیطی به طور مستقیم نادیده گرفته می‌شود. در این روش اثراتی که در نتیجه اضافه شدن یک فعالیت در ترکیب و تقابل با اثرات دیگر فعالیت‌ها و پروژه‌های منطقه در گذ أکثرچکیده ارزیابی اثرات تجمعی به بررسی آن دسته از اثرات پروژه می‌پردازد که در ارزیابی اثرات زیست محیطی به طور مستقیم نادیده گرفته می‌شود. در این روش اثراتی که در نتیجه اضافه شدن یک فعالیت در ترکیب و تقابل با اثرات دیگر فعالیت‌ها و پروژه‌های منطقه در گذشته، حال و پروژه های توسعه جدید و قابل پیش‌بینی در آینده به وجود می‌آید، مورد بررسی قرار می‌گیرد. شهرک صنعتی نظرآباد با مساحت 194 هکتار، در موقعیت جغرافیایی َ۳۵ ْ۵۰ طول شرقی و ´۵۸ ˚۳۵ عرض شمالی شهرستان نظرآباد واقع شده است. در مجاورت این شهرک، شهرک صنعتی سپهر قرار گرفته است که برخی از واحدهای صنعتی آن در حال بهره‌برداری هستند. به منظور انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی تجمعی در این مقاله از روش ماتریس منوری 2001 استفاده گردید و 2 گزینه عدم اجرا و اجرا در نظر گرفته شد. پیش‌بینی و ارزیابی اثرات حاصل از احداث و بهره‌برداری شهرک‌های صنعتی بر محیط زیست اطراف آن‌ها تا حد مرزهای شهرستان نظرآباد صورت گرفت. در گزینه عدم اجرا اثرات زیست ‌محیطی حاصل از فعالیت پروژه‌های توسعه با فرض اجرا نشدن پروژه شهرک صنعتی نظرآباد و در گزینه اجرا، اثرات زیست محیطی تجمعی حاصل از فعالیت شهرک‌های صنعتی سپهر و نظرآباد مورد بررسی قرار گرفت. معدل جمع جبری اثرات فازهای ساختمانی و بهره‌برداری در گزینه عدم اجرا 78/1- و در گزینه اجرا 04/2+ به دست آمد و گزینه اجرای پروژه به عنوان گزینه‌ نهایی انتخاب گردید. اما اجرای پروژه مشروط به رعایت جدی تمهیدات پیشنهادی برای کاهش اثرات تجمعی و پیامدهای ناگوار زیست ‌محیطی حاصل از فعالیت شهرک‌های صنعتی در منطقه و اجرای برنامه‌های مدیریت، پایش و آموزش زیست ‌محیطی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
135 - تجزیه و تحلیل اقتصادی تامین نیاز آبی زیست محیطی رودخانه هراز در طرح شبکه ابیاری و زهکشی دشت هراز استان مازندران
حسین کریم زادگان رضا ارجمندی سیدمسعود منوری شهره نائیجیبسیاری از مناطق کشاورزی و شهری به دریافت آب از مناطق مجاور نیاز دارند. برای دریافت این آب، سیستمی از منابع آب ذخیره و مسیرهای هدایت آن از مخازن به صورت کانال و آب راه ضروری است. برای مهار سیلاب سد زده می شود، تالاب ها تغییر شکل داده شده و یا پرمی شوند و یا رودخانه ها از أکثربسیاری از مناطق کشاورزی و شهری به دریافت آب از مناطق مجاور نیاز دارند. برای دریافت این آب، سیستمی از منابع آب ذخیره و مسیرهای هدایت آن از مخازن به صورت کانال و آب راه ضروری است. برای مهار سیلاب سد زده می شود، تالاب ها تغییر شکل داده شده و یا پرمی شوند و یا رودخانه ها از مسیر اصلی خود منحرف می گردند. در حال حاضر توسعه منابع آبی با بحث و جدال های بسیار همراه است و دوران اجرای طرح های بزرگ آب که در آن ملاحظات دقیق زیست محیطی رعایت نمی شد، گذشته است. در حال حاضر حل مسایل توسعه در گرو رعایت دیدگاه های گروه های متعددی است که نیازها و علایق آن ها با یکدیگر بسیار تفاوت می کند. این گروه ها از کشاورزان که توسعه آب را برای زندگی خود حیاتی می بینند تا گروه های طرفدار حیات وحش و حفظ مناطق طبیعی متغیر هستند. این که امروزه گروه های مختلف مرتبط با مسایل آب در طرح ها در نظر گرفته می شوند نقطه مثبت و روشنی مخصوصاً برای محیط زیست می باشد. به دلیل اهمیت آب و جریانات زیست محیطی و نقش آن ها در حفظ منابع طبیعی و ارزش های اکولوژیک و اقتصادی در این مقاله به صورت موردی به تخمین میزان نیاز آبی زیست محیطی رودخانه هراز واقع در دشت هراز استان مازندران پرداخته می شود. نیاز زیست محیطی رودخانه هراز با استفاده از یک روش هیدرولوژیکی به نام 10% 90Q، 53 میلیون متر مکعب در سال تخمین زده شد، سپس ارزش این میزان آب از دیدگاه تولید زراعی در دشت هراز به دست آمد که برابر با 843،75 میلیون ریال می باشد. اگرچه این رقم تا حدودی قابل توجه است، اما اهداف خرد وکلان حاصل از تامین نیاز آبی زیست محیطی دراین منطقه و مناطق دیگر در دراز مدت دارای ارزش بیشتری بوده و تخصیص آب کافی به منظور جریان زیست محیطی در طرح ها ی منابع آب در راستای حفظ منابع طبیعی،رفاه جامعه بشری و در نهایت توسعه پایدار ضـروری می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
136 - بررسی قوانین و مقرات پیشگیرانه از جمله ارزیابی اثرات زیست محیطی در کشور ایران و چند کشور صنعتی
فرهاد دبیری مژده کیانیرزیابی اثرات زیست محیطی یک دیدگاه تلفیقی عملیاتی شده و اجرایی در جهت توسعه پایدار می باشد، دیدگاهی که نظامی به هم پیوسته را دایر بر این که همه چیز در محیط زیست و با محیط زیست به پایداری می رسد مدنظر قرار می دهد. در این نظام هر نوع فعالیت در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست أکثررزیابی اثرات زیست محیطی یک دیدگاه تلفیقی عملیاتی شده و اجرایی در جهت توسعه پایدار می باشد، دیدگاهی که نظامی به هم پیوسته را دایر بر این که همه چیز در محیط زیست و با محیط زیست به پایداری می رسد مدنظر قرار می دهد. در این نظام هر نوع فعالیت در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و غیر آن با یکدیگر مرتبط بوده و به هم پیوند می خورند و این مفهوم به بارزترین نحو و صریح ترین شکل در اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز بیان گردیده است. از آن جایی که ارزیابی اثرات زیست محیطی یکی از مناسب ترین معیارهای توسعه پایدار و مدیریت محیط زیست در کشورمان به شمار می رود، لذا می بایست در قالب الزامات قانونی قرار گرفته و به مورد اجرا گذاشته شود. در حال حاضر در کشور ایران قوانین، مقررات و مصوباتی در زمینه ارزیابی اثرات زیست محیطی وجود دارد که برخی از این مقررات مستقیما و صراحتا ناظر بر الزام مجریان طرح ها و پروژه های عمرانی و توسعه ای به انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی می باشد و برخی مقررات دیگر هر چند صریحا به موضوع ارزیابی اثرات زیست محیطی اشاره ندارد ولیکن به شکل دیگر و با مفهومی مشابه و یا به علت این که جنبه پیشگیرانه دارد، می توان آن ها را معادل مقررات ارزیابی اثرات زیست محیطی محسوب و تلقی نمود. در مورد قوانین و مقرراتی که مستقیما ناظر بر ارزیابی اثرات زیست محیطی می باشند می توان ماده 105 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، ماده 71 قانون برنامه چهارم توسعه و ماده 10 آیین نامه جلوگیری از آلودگی صوتی و مصوبات شماره 138، 156، 166، 196، 237، 249 و 250 شورای عالی حفاظت محیط زیست را نام برد. در مورد سایر قوانین و مقررات مرتبط می توان به مواد 60، 85، 121 قانون برنامه سوم توسعه و مواد 12 و 13 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا و ماده 11 آیین نامه جلوگیری از آلودگی آب اشاره نمود. در این مقاله با توجه به معیار تفاوت در نظام های حقوقی حاکم بر کشورها، کشورهای آلمان و فرانسه از میان کشورهای تابع نظام حقوقی ژرمنی رومی و کشورهای کانادا و ایالات متحده آمریکا از میان کشورهای تابع نظام حقوقی آنگلوساکسون انتخاب شده و قوانین ارزیابی اثرات زیست محیطی در این کشورها مورد بررسی قرار گرفته است.با بررسی های صورت گرفته در خصوص قوانین ارزیابی اثرات زیست محیطی کشورهای توسعه یافته و مقایسه تطبیقی آن با قوانین موجود در کشور ایران، به طور کلی استنباط می شود که مقررات ارزیابی پیامدهای زیست محیطی کشور ایران از یک سطح کلی برخوردار می باشد و تنها در قالب چارچوبی نه چندان جامع به مقوله ارزیابی اشاره دارد، در حالی که کشورهای اتحادیه اروپا از جمله آلمان و همچنین کشورهای فرانسه و کانادا هر چند دارای نظام های اداری و سیاسی متفاوتی می باشند ولیکن ماهیتا از یک قانون زیست محیطی جامعی برخوردارند و مطالعات ارزیابی پیامدهای زیست محیطی را برای سرزمین خود یک ضرورت می دانند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
137 - تعیین حقابه زیست محیطی تالاب میانکاله
سارا تقوی کلجاهی برهان ریاضی ریاضی لعبت تقویزمینه و هدف: تالاب بین المللی میانکاله واقع در استان مازندران، از نظر مدیریت منابع آب و نیز حفظ اکوسیستم های منحصربفرد و تنوع زیستی دارای اهمیت بالایی است. در این مطالعه به تعیین نیازآب زیست محیطی آن پرداخته شده است. روش بررسی: دو منبع مهم تغذیه تالاب میانکاله در حوض أکثرزمینه و هدف: تالاب بین المللی میانکاله واقع در استان مازندران، از نظر مدیریت منابع آب و نیز حفظ اکوسیستم های منحصربفرد و تنوع زیستی دارای اهمیت بالایی است. در این مطالعه به تعیین نیازآب زیست محیطی آن پرداخته شده است. روش بررسی: دو منبع مهم تغذیه تالاب میانکاله در حوضه بالادست آن شامل رودخانه های سیاه آب و غاز محله جهت تعیین نیاز آب زیست محیطی انتخاب شدند. در ابتدا با استفاده از روش منحنی تداوم جریان (روش هیدرولوژیکی)، جریان زیست محیطی رودخانه های مذکور تعیین گردید. سپس با استفاده از روش جامع به بررسی فراوانی جمعیت گونه های پرندگان آبزی و کنارآبزی و میزان وابستگی آنها به آب پرداخته شد. از تلفیق این دو روش نیاز آب زیست محیطی تالاب در محل ورودی رودخانه های تغذیه کننده آن برآورد شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد حداقل دبی ورودی از رودخانه های سیاه آب و غاز محله به تالاب میانکاله با استفاده از روش منحنی تداوم جریان، به ترتیب 0.578 و 0.054 مترمکعب بر ثانیه باید باشد. همچنین با در نظر گرفتن پرندگان آبزی و کنارآبزی در روش جامع، حداقل دبی جریان ورودی به تالاب، از رودخانه سیاه آب 2.163 مترمکعب بر ثانیه و از رودخانه غاز محله 0.099 مترمکعب بر ثانیه می باشد. نتیجه گیری: با تامین حداقل دبی ورودی رودخانه های سیاه آب و غاز محله به تالاب میانکاله، می توان تالاب را در شرایط مناسب (Q75) نگه داشت. همچنین درمناطق مذکور با تامین حداقل دبی ورودی به ترتیب به میزان 0.325 و 0.015 مترمکعب بر ثانیه تالاب در شرایط نسبتاً مناسب (Q90) حفظ می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
138 - بررسی ساختار و عملکرد سازمان های غیردولتی زیست محیطی و نقش آن ها در فرآیند توسعه شهری استان تهران
اکرم الملوک لاهیجانیان رضا ارجمندی ناصر محرم نژاد مجتبی جمشیدی دلجوسازمان های غیردولتی زیست محیطی از مراکزی هستند که می توانند مشارکت های مردمی را در حفاظت از محیط زیست جهت دهی و هدایت کرده ، با متمرکز نمودن تلاش های فردی و جمعی، بازدهی ها را افزایش دهند. سازمان های غیردولتی زیست محیطی در دهه اخیر رشد کمی چشمگیر داشته اند، اما رشد کیفی أکثرسازمان های غیردولتی زیست محیطی از مراکزی هستند که می توانند مشارکت های مردمی را در حفاظت از محیط زیست جهت دهی و هدایت کرده ، با متمرکز نمودن تلاش های فردی و جمعی، بازدهی ها را افزایش دهند. سازمان های غیردولتی زیست محیطی در دهه اخیر رشد کمی چشمگیر داشته اند، اما رشد کیفی این سازمان ها نتوانسته است چون رشد کمی آن ها منحنی رو به بالایی داشته باشد که علل این امر باید مورد بررسی قرار گیرد. به منظور افزایش میزان مشارکت سازمان های غیردولتی زیست محیطی استان تهران در فرآیند توسعه شهری شناخت عوامل مؤثر بر رشد و گسترش این سازمان ها از طریق یک تحقیق علمی ضـروری به نظر می رسد که هدف اجرای این تحقیق را تشکیل می دهد. جامعه آماری در این تحقیق شامل 80 مدیر و 185 عضو سازمان های غیردولتی زیست محیطی استان تهران و مجموعاً 265 نفر می باشد. در مجموع با جمع بندی دیدگاه های مدیران و اعضای سازمان ها نتیجه گیری گردید که این سازمان ها در فرآیند توسعه شهری استان تهران اثرگذار هستند. لیکن این اثرگذاری بسیار محدود است و میزان اثر بخشی فعالیت ها به هیچ وجه با اهداف و رسالت واقعی این سازمان ها مطابقت نداشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
139 - بررسی مقایسه ای نحوه نگرش زیست محیطی دانشجویان متوسطه ایران و هند
سیدمحمد شبیری ان . ان پاهالادادر این مطالعه، محقق نگرش زیست محیطی دانش آموزان مدارس متوسطه را در دو کشور ایران و هندوستان مورد بررسی قرار می دهد 991 دانش آموز از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از 103 دبیرستان واقع در شهرهای تهران و میسور مشتمل بر 476 پسر و 515 دختر انتخاب شدند، این افراد با ابزا أکثردر این مطالعه، محقق نگرش زیست محیطی دانش آموزان مدارس متوسطه را در دو کشور ایران و هندوستان مورد بررسی قرار می دهد 991 دانش آموز از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای از 103 دبیرستان واقع در شهرهای تهران و میسور مشتمل بر 476 پسر و 515 دختر انتخاب شدند، این افراد با ابزار مقیاس نگرش زیست محیطی (TEAS) که توسط (Hasseen Tai) استاندارد شده بود مورد ارزیابی قرار گرفتند.نتایج نشان می دهد که تفاوت بین گروهی و درون گروهی معنی داری بین نگرش زیست محیطی دانش آموزان مدارس متوسطه ایران و هندوستان با توجه به جنسیت آنها وجود دارد. همچنین نوع مدیریت مدرسه (دولتی و خصوصی) به عنوان فاکتوری است که می تواند بر نگرش زیست محیطی دانش آموزان تاثیر گذارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
140 - ارزیابی اثرات زیست محیطی محل دفن بهداشتی – مهندسی پسماندهای شهری شهرستان سمنان
نیلوفر عابدین زاده مکرم روانبخش طوبی عابدیچکیده با توجه به توسعه بی رویه و غیراصولی شهرها، فقدان الگوی صحیح مصرف و رشد روز افزون تولید پسماندها و همچنین مشکلات و نارسایی های سیستم مدیریت پسماندها، منطقی ترین و کم هزینه ترین روش برای دفع پسماندهای شهری، دفن بهداشتی است. روش دفن بهداشتی عملیات مهندسی خاصی است أکثرچکیده با توجه به توسعه بی رویه و غیراصولی شهرها، فقدان الگوی صحیح مصرف و رشد روز افزون تولید پسماندها و همچنین مشکلات و نارسایی های سیستم مدیریت پسماندها، منطقی ترین و کم هزینه ترین روش برای دفع پسماندهای شهری، دفن بهداشتی است. روش دفن بهداشتی عملیات مهندسی خاصی است که به وسیله آن دفع پسماندها با کم ترین مخاطرات بهداشتی و محیط زیستی با استفاده از پوشش خاکی روزانه، ایجاد لایه نفوذ ناپذیر در کف محل دفن جهت جلوگیری از نشت شیرابه و آلودگی آب های زیرزمینی، سیستم جمع آوری شیرابه و استفاده از لایه های شنی جهت کنترل گاز متان انجام می گیرد. محدوده مطالعاتی در این تحقیق کل شهرستان سمنان با مساحت 2291 کیلومتر مربع می باشد و در مختصات جغرافیایی بین34 درجه و 15دقیقه تا 36درجه و11دقیقه عرض شمالی و از 52 درجه و 46 دقیقه تا 54 درجه و 11دقیقه طول شرقی واقع شده است. محل پیشنهادی جهت احداث لندفیل بهداشتی سمنان در زمینی به مساحت 25 هکتار در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر سمنان واقع شده است. در این مقاله، ارزیابی اثرات زیست محیطی محل دفن بهداشتی - مهندسی شهرستان سمنان و مقایسه آن با گزینه عدم انجام (محل دفن فعلی پسماندهای شهری) با استفاده از روش ماتریس سریع انجام و ارزشگذاری پارامترها براساس معیارهای تعریف شده در این روش صورت می گیرد. نتایج حاصل ازبررسی ماتریس ها نشان می دهد که اثرات سوء ناشی از فعالیت های ساختمانی و بهره برداری در حد اندک و بسیار اندک و پیامدهای مثبت در گروه کم و متوسط می باشد. آلودگی هوا و خاک حادترین معضل زیست محیطی و ایجاد فضای سبز، اشتغال، افزایش درآمد، رضایتمندی جوامع محلی، افزایش شاخص های بهداشتی مطلوب ترین عوامل زیست محیطی پروژه است. با توجه به نتایج حاصل، مرکز دفن مهندسی- بهداشتی پسماندهای سمنان در محل پیشنهادی با توجه به توان بالای طرح در حل مشکلات بهداشتی با رعایت گزینه های اصلاحی در راستای حفاظت هوا و خاک، در کل مثبت ارزیابی شده و بلا مانع خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
141 - مکان یابی سیستم زباله سوز مرکزی زباله های بیمارستانی شهر تهران ( یادداشت پژوهشی )
ناهید شیخانزباله های بیمارستانی که در بیمارستان ها، درمانگاه ها، آزمایش گاه ها، کلینیک ها ،مراکز تحقیقات بهداشتی وداروخانه ها تولید می شود، درصدی از زباله های روزانه شهری را تشکیل می دهد )حدود 2% در تهران). این زباله ها دارای طبیعت خطرناکی است و جمع آوری آن ها به توجهات ویژه ای نی أکثرزباله های بیمارستانی که در بیمارستان ها، درمانگاه ها، آزمایش گاه ها، کلینیک ها ،مراکز تحقیقات بهداشتی وداروخانه ها تولید می شود، درصدی از زباله های روزانه شهری را تشکیل می دهد )حدود 2% در تهران). این زباله ها دارای طبیعت خطرناکی است و جمع آوری آن ها به توجهات ویژه ای نیازمند است. سوزاندن پذیرفته ترین روش جهانی از بین بردن این زباله ها می باشد که در زباله سوزهای مرکزی انجام می پذیرد. با توجه به آلودگی های زباله های بیمارستانی و نیز آلودگی های ناشی از سوزاندن آن ها ، مکان یابی محل استقرار سیستم زباله سوز مرکزی مهم می باشد. در این مقاله به مکان یابی سیستم زباله سوز مرکزی شهر تهران با استفاده از تکنیک های نمودار از به پرداخته می شود. بادر نظر گرفتن پارامترهای موثر در مکان یابی مانند شبکه ترافیکی ، مسایل زیست محیطی، فواصل و نوع کاربری اراضی و ... 3 مکان مطلوب انتخاب می شود . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
142 - بررسی تطبیقی نظام حقوقی ارزیابی زیست محیطی راهبردی (SEA)درکشورهای مختلف جهان و مقایسه آن با ایران
بهنوش خوش منش زاده سید مسعود منوری فرهاد دبیرییک فرآیند و رویکرد نظام مند و نوین است که شناسایی، پیش بینی و ارزیابی اثرات (SEA) ارزیابی زیست محیطی راهبردیو پیامدهای زیست محیطی را در عالی ترین سطوح تصمیم گیری (سطح کلان) و در چهارچوب توسعه کلان و در فرآیند طرح ریزیبرنامه ها، طرح ها و سیاست ها به طور جدی و موثر مد نظر أکثریک فرآیند و رویکرد نظام مند و نوین است که شناسایی، پیش بینی و ارزیابی اثرات (SEA) ارزیابی زیست محیطی راهبردیو پیامدهای زیست محیطی را در عالی ترین سطوح تصمیم گیری (سطح کلان) و در چهارچوب توسعه کلان و در فرآیند طرح ریزیبرنامه ها، طرح ها و سیاست ها به طور جدی و موثر مد نظر قرار می دهد.در کشورهای مختلف به ویژه کشورهای توسعه یافته، نمونه های روشنی از قوانین و مقررات مرتبط با ارزیابی زیست محیطیدر سال 1969 ، در آمریکا تدوین گردید و پس از آن کشورهایی همچون کانادا، SEA راهبردی وجود دارد. در واقع اولین سند قانونیهنککنگ، دانمارک و دیگر کشورها، ضوابط و مقرراتی را به عنوان نیازمندی های ویژه برای ارزیابی های علمی اجرایی منتشر نمودند.تحقیقات صورت گرفته نشان داده است که این قوانین عمدتاً در سطوح بخشی و آمایش سرزمین کاربردی تر و موثر تر بوده اند. در اینزمینه کشور انگلستان به عنوان یکی از فعال ترین کشورها در پایه ریزی دستورالعمل های روش شناسی مناسب با این موضوع شناختهشده است.2 در ایران می گذرد و اجرای آن ها (EIA) بیش از یک دهه از تصویب قوانین و مقررات مرتبط با ارزیابی اثرات زیست محیطیدرسال های اخیر با جدیت دنبال می شود. لیکن علی رغم اهمیت بسیار زیاد و گستردگی دامنه شمول ارزیابی زیست محیطی راهبردیتا کنون قانون یا مقرراتی که به تصویب مراجع ذیصلاح برسد، تدوین نگردیده است. در این تحقیق، با بررسی های صورت گرفته (SEA)در کشورهای پیشرو در این خصوص، مشخص گردیده است که الزامات مربوط به ارزیابی زیست محیطی راهبردی عمدتاً در دو سطحمشهود میباشد، یکی در سطح قانون گذاری و دیگری در سطح سیاست گذاری و تصمیم گیری. در صورتی که در بخش اول یعنی قانونگذاری تدابیر لازم اندیشیده نشود، سیاست گذاری با رعایت الزامات مربوط نتیجهبخش نخواهد بود. همچنین با تحقیقات و مطالعات انجامگرفته پیشنهادهایی جهت اثربخشی ارزیابی زیست محیطی راهبردی در ارکان تصمیم گیری و سیاست گذاری به منظور ایجاد یک نظاممدیریت یکپارچه که لازمه و پیش نیاز اجرای موثر آن می باشد، ارایه شدهاست تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
143 - بررسی مشکلات زیست محیطی شهر جدید پردیس و ارائه راهکارهای مدیریتی
ناصر محرم نژاد محسن ملوندیبه لحاظ عدم ارزیابی زیست محیطی و اسکان و ساخت همزمان و طولانی شهر جدید پردیس، شهروندان دچار مشکلات شهری و زیست محیطی عدیده ای هستند، مشکل کمبود آب، ورود فاضلاب های شهری و صنعتی و کشاورزی به مسیل های طبیعی، عبور جاده ترانزیتی تهران- رودهن از کنار شهر پردیس، وجود کارخانه أکثربه لحاظ عدم ارزیابی زیست محیطی و اسکان و ساخت همزمان و طولانی شهر جدید پردیس، شهروندان دچار مشکلات شهری و زیست محیطی عدیده ای هستند، مشکل کمبود آب، ورود فاضلاب های شهری و صنعتی و کشاورزی به مسیل های طبیعی، عبور جاده ترانزیتی تهران- رودهن از کنار شهر پردیس، وجود کارخانه الکل سازی و سیمان، ایجاد آلودگی صوتی توسط ماشین آلات سنگین، فرسایش خاک و تخریب فیزیکی خاک و آلودگی خاک منطقه توسط فاضلاب های ورودی به مسیل ها و نبود فضای سبر مناسب و کافی در محدود شهر از معضلات عمده زیست محیطی این شهر است که در این تحقیق ضمن بررسی شرایط موجود و پیش بینی وضع محیط زیست در آینده، راهکارهای مدیریتی جهت کاهش معضلات و پیش گیری از مشکلات آینده در شهر پردیس ارایه گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
144 - بررسی اثرات زیست محیطی سد استقلال میناب درفازبهره برداری با تلفیق روش های ICOLD و Modified
سید علی جوزی لیلا حسینی علی دهقانیزمینه و هدف: سد استقلال میناب باحجم مخزن اولیه 350 میلیون مترمکعب و حجم مفید 270 میلیون مترمکعب ازنوع سدهای بتنی وزنی پایدار بوده و در4 کیلومتری شرق شهرستان میناب درطول جغرافیایی 57 درجه و 4 دقیقه و عرض جغرافیایی 27 درجه و 9 دقیقه برروی رودخانه میناب احداث شده است . این أکثرزمینه و هدف: سد استقلال میناب باحجم مخزن اولیه 350 میلیون مترمکعب و حجم مفید 270 میلیون مترمکعب ازنوع سدهای بتنی وزنی پایدار بوده و در4 کیلومتری شرق شهرستان میناب درطول جغرافیایی 57 درجه و 4 دقیقه و عرض جغرافیایی 27 درجه و 9 دقیقه برروی رودخانه میناب احداث شده است . این سد باهدف تأمین آب آشامیدنی شهرستان بندرعباس ، تأمین آب برای 14670 هکتاراراضی پایین دست درشهرستان میناب ، صنعت ، کنترل سیلاب و تغذیه مصنوعی درسال 1362 به بهره برداری رسید. روش بررسی: این مطالعه با هدف تجزیه و تحلیل اثرات زیست محیطی ناشی ازبهره برداری سد استقلال به انجام رسیده است. پس ازجمع آوری اطلاعات پایه ، بازدید زمینی ازمحدوده مورد نظر و دریاچه سد فهرستی از منابع زیست محیطی تحت تأثیر تهیه گردید و پس از آن محدوده مطالعاتی در قالب محیط های بلافصل ، تحت اثر مستقیم و غیرمستقیم تعیین شد . سپس نقشه های مورد نیاز اعم از موقعیت حوضه ، ایستگاه ها ، پوشش گیاهی و ... درمحیط GIS تهیه شد. کارنمونه برداری از آب در دو فصل گرم و خشک، گرم و مرطوب انجام و تجزیه و تحلیل نمونه های آب انجام شد. به منظور پیش بینی اثرات سد ازروش اختصاصی ارزیابی سدها موسوم به روش ICOLD [1] استفاده شد . پس ازآنکه کلیه اثرات تعیین شد ازآنجایی که روش ICOLD یک روش کیفی است برای نمره دهی و تفسیر اثرات از روش تغییر یافته و یا تقلیدی از آن به نام Modified استفاده گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که سد استقلال میناب برروی محیط بیولوژیکی و محیط اقتصادی اجتماعی اثری مثبت داشته و نمرات (5/207 +) و (25/329 +) رابه خود اختصاص داده است و تنها برمحیط فیزیکی شیمیایی اثرمنفی معادل با (242 - ) داشته است ولی درمجموع وجود سداستقلال میناب وبهره برداری ازآن بانمره (75/294 +) تأثیر مثبتی برمنطقه داشته است .درپایان راهبردها و راهکارهای مدیریتی جهت تقلیل آثار منفی ناشی از بهره برداری سد نظیر :کاهش رسوب ورودی به دریاچه از طریق ایجاد سدهایی در بالا دست سد استقلال، ترویج روش بیولوژیکی درمبارزه با آفات زراعی به جای سموم پیشنهاد شده است که مدیریت صحیح زیست محیطی حوضه آبخیز میناب منوط به اجرای دقیق وکامل این راهکارهای پیشنهادی می باشد. [1]- International Committee of Large Dams تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
145 - بررسی میزان آگاهی زیست محیطی مدیریت های متولی و راهکارهای ارائه شده در زمینه حفاظت از گونه لاک پشت سبز( Cheloniamydas) ومناطق تخم گذاری آن درسواحل چابهار
سمانه دلیر بوستانسرایی مریم لاریجانی محمود سیناییزمینه و هدف: گونه لاک پشت سبز Cheloniamydas)) جزءفهرست گونه های حفاظت شده سازمانIUCNقرار دارد. در مقوله حفظ محیط زیست وبه ویژه حفاظت ازاین گونه درمعرض خطر، هیچ سرمایه گذاری سودمندانه تر ازتعالی سطح دانش وآگاهی مردم، ایجاد وجدان بیداردرجامعه نسبت به ماهیت وموجودیت منابع أکثرزمینه و هدف: گونه لاک پشت سبز Cheloniamydas)) جزءفهرست گونه های حفاظت شده سازمانIUCNقرار دارد. در مقوله حفظ محیط زیست وبه ویژه حفاظت ازاین گونه درمعرض خطر، هیچ سرمایه گذاری سودمندانه تر ازتعالی سطح دانش وآگاهی مردم، ایجاد وجدان بیداردرجامعه نسبت به ماهیت وموجودیت منابع نخواهد بود.درهمین راستا، در پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی زیست محیطی مدیریت های متولی باتوجه به اهمیت آن هاشامل کارشناسان شیلات، منابع طبیعی و محیط زیست و هم چنین بررسی چندین راهکار حفاظتی که درحفاظت ازلاک پشت سبز(Cheloniamydas) و مناطق تخم گذاری آن در سواحل چابهار موثر است، صورت گرفته است. روش بررسی: روش پژوهش از نوع توصیفی، استنباطی می باشدو اطلاعات به شکل میدانی جمع آوری گردیده است. جامعه آماری شامل تعداد 108 نفر از کارشناسان ادارات شیلات، منابع طبیعی و محیط زیست به عنوان مدیریت های متولی محیط زیست انتخاب شد. ابزارتحقیق شامل پرسشنامه ی محقق ساخته بودکه روایی پرسشنامه توسط گروهی از اساتید تایید شد و پایایی آن با توجه به ضریب آلفای کرونباخ 78% محاسبه و تاییدگردید. تجزیه وتحلیل داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزارspss و به دوصورت آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. یافته ها: نتایج نشان می دهد میزان آگاهی مدیریت های متولی در در پنج زمینه اکوبیولوژی و اهمیت لاک پشت سبز، انواع تهدیدات موجود برای لاک پشت سبز، لزوم و ضرورت حفاظت از لاک پشت سبز و جایگاه زیست محیطی آن، نقش افراد در حفاظت از لاک پشت ها و تمایل به مشارکت دربرنامه های آموزشی وحفاظتیولزوم برگزاری برنامه های آموزشی بالاست. اما میزان آگاهی کارشناسان شیلات ومنابع طبیعی ازسیاست های کلان محیط زیست بسیار پایین است. نتیجه گیری: تدوین قوانین ومقررات مناسب، در زمینه آموزش حفاظت از گونه های درخطر انقراض و اجرای مطلوب قوانین موجود، نظیرطرح مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی( ICZM)،در ارتقاء سطح دانش و آگاهی، در زمینه حفاظت از گونه لاک پشت سبز (Cheloniamydas) و مناطق تخم گذاری آن ضروری می باشد. در این زمینه بر اساس ترجیح کارشناسان و بررسی های صورت گرفته، ایجاد و حمایت از سازمان های مردم نهاد در سطح شهرستان پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
146 - بررسی معضلات زیست محیطی- حقوقی شهرستان اسلامشهر
ناصر قاسمی ولی اله محمدیزمینه و هدف: مهاجرت، افزایش جمعیت و صنعتی شدن منطقه بدون توجه به توان محیطی و ارزیابی زیست محیطی آلودگی های محیط زیست، تخریب منابع طبیعی و ناهنجاری اجتماعی را در اسلامشهر در پی داشته است. همچنین، با افزایش جمعیت میزان مصرف آب بالا می رود ، از یک سو موجب کاهش آب کشاورزی أکثرزمینه و هدف: مهاجرت، افزایش جمعیت و صنعتی شدن منطقه بدون توجه به توان محیطی و ارزیابی زیست محیطی آلودگی های محیط زیست، تخریب منابع طبیعی و ناهنجاری اجتماعی را در اسلامشهر در پی داشته است. همچنین، با افزایش جمعیت میزان مصرف آب بالا می رود ، از یک سو موجب کاهش آب کشاورزی و خشک شدن اراضی زراعی می شود واز سوی دیگر با تولید فاضلاب شهری و تخلیه آن به سفره های آب زیرزمینی باعث آلودگی و کاهش آب شرب مصرفی در منطقه می گردد. روش بررسی: حقوق محیط زیست، ابزار مهمی برای نظارت، مدیریت و توسعه پایدار است. این حقوق در تعیین خط مشی ها و اقدامات حفاظتی محیط زیست و استفاده عاقلانه و پایدار از منابع طبیعی موثر است و می توان برمبنای حمایت های افکار عمومی و دولت در راستای اصلاح یا افزایش قوانین داخلی و آیین نامه های اجرایی و ضوابط اداری در جهت تقویت مدیریت زیست محیطی گام برداشت. همچنین، با وضع محدودیت ها و ممنوعیت ها، صدور دستورالعمل ها، جریمه واحدهای آلاینده و... می توان به عنوان یک ابزار مدیریتی به حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی ها کمک کرد. بحث و نتیجه گیری: صنعتی شدن منطقه و به دنبال آن رشد جمعیت، توسعه شهر نشینی، تخریب منابع طبیعی تغییر الگوی مصرف و تبدیل به جامعه مصرفی موجب آلودگی های زیست محیطی، تنزل کیفیت زندگی و بر هم خوردن تعادل و تناسب محیط زیست منطقه گردیده است. به طوری که جمعیت در اوایل دهه 1340 از حدود 1000 نفر به 500000 نفر در حال حاضر رسیده و معضلات و ناهنجاری های زیست محیطی بسیاری ایجاد نموده است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
147 - بررسی نقش جنسیت در جهت گیری های زیست محیطی (مورد مطالعه: شهرارومیه)
صادق صالحی افشار کبیری سارا کریم زادهزمینه و هدف:در سال های اخیر، موضوعات زیست محیطی، توجه روز افزونی در محافل علمی و حتی در سطحی وسیع تر یعنی سطح جامعه دریافت کرده است. بدین ترتیب، محیط زیست نسبت به گذشته، برای افراد بیش تری در جامعه تبدیل به یک موضوع اجتماعی با اهمیت شده است. در این زمینه، نقش جنسیت در ج أکثرزمینه و هدف:در سال های اخیر، موضوعات زیست محیطی، توجه روز افزونی در محافل علمی و حتی در سطحی وسیع تر یعنی سطح جامعه دریافت کرده است. بدین ترتیب، محیط زیست نسبت به گذشته، برای افراد بیش تری در جامعه تبدیل به یک موضوع اجتماعی با اهمیت شده است. در این زمینه، نقش جنسیت در جهت گیری های زیست محیطی مورد تأکید قرار گرفته و از میان نظریههای مختلف جامعهشناسی محیط زیست، نظریه اکوفمینسیم ضمن تاکید بر تفاوت نگرشها و رفتارهای زیست محیطی در بین زنان و مردان، معتقد است که زنان به دلایل مختلف، بیش از مردان دارای نگرش مثبت نسبت به محیط زیست بوده و از محیط زیست حمایت می کنند. مقاله حاضر در صدد بررسی این موضوع اساسی است که در پرتو نظریه اکوفمینیستی بتواند تفاوت های احتمالی میان نگرش زیست محیطی زنان و مردان را تبیین نماید. روش تحقیق: در این تحقیق، نگرش نوین زیست محیطی بر پایه مقیاس دانلپ و وان لایر(1978)، مورد سنجش قرار گرفته است. در تحقیق حاضر که در تابستان سال 1389 انجام شده است از روش پیمایش استفاده شده است و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای، نمونهها از مناطق شهری ارومیه انتخاب شده اند. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهدکه اولا"، افراد مورد بررسی در نگرش زیست محیطی نمره بالایی کسب کردهاند؛ دوما"، جنسیت، متغیر تأثیرگذاری بر روی نگرش زیست محیطی افراد نیست. نتیجه گیری: نظریه اکوفمینیستی مبنی بر حمایت بیش تر زنان از موضوعات زیست محیطی مورد تأیید تجربی قرار نمی گیرد. این امر می تواند ناشی از آن باشد که نقش دین در تمامی فرایند های فردی و اجتماعی در جامعه ایرانی قابل شناسایی است و تمایز گذاری بین زن و مرد در بحث آموزههای اخلاق دینی و انسانی در مورد اجتماعی شدن کم رنگ است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
148 - بررسی اثرات زیست محیطی ناشی از لجن واحدهای آنودایزینگ آلومینیوم وارایه راهکارهای مناسب
سید مصطفی خضری پریسا غفوریکارخانه های آبکاری آننودایزینگ آلومینیوم حجم زیادی لجن تولید می کنند، که به دلیل ترکیبات سمی موجود در آن از جمله آلومینیوم اثرات سوء زیست محیطی بر منابع آب ، خاک ، گیاهان ، جانوران به وجود آورده و حتی موجب بیماری هایی چون آلزایمر در اننسان می گردد. هدف از انجام این تحقی أکثرکارخانه های آبکاری آننودایزینگ آلومینیوم حجم زیادی لجن تولید می کنند، که به دلیل ترکیبات سمی موجود در آن از جمله آلومینیوم اثرات سوء زیست محیطی بر منابع آب ، خاک ، گیاهان ، جانوران به وجود آورده و حتی موجب بیماری هایی چون آلزایمر در اننسان می گردد. هدف از انجام این تحقیق یافتن کاربردهایی برای استفاده از لجن صنایع آنودایزینگ آلومینیوم است به طوری که باعث جلوگیری از آلودگی محیط زیست از یک سو و یافتن صرفه های اقتصادی از سویی دیگر شود. به همین منظور آجرهایی با ترکیب های متفاوت لجن و خاک رس و ماسه ساخته شد و مورد آزمایش های مختلف تطابق استاندارد قرارگرفت. آجرهای ساخته شده با ترکیب40% لجن بهترین ویژگی و نزدیک ترین کیفیت به کیفیت آجرهای معمولی مصارف داخلی را از خود نشان داد. این آجرها از آجرهای واقعی هم حجمشان سبکتر بوده و قیمت فروش بالاتری دارد . به همین دلیل استفاده از لجن در تهیه مصالح ساختمانی خصوصا آجر و همچنین آجرهای نسوز به دلیل وجود ترکیبات نسوز در لجن صرفه های اقتصادی مناسبی در پی دارد و همچنین از رها سازی و ورود لجن به محیط جلوگیری می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
149 - امنیت انسانی و چالشهای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران، با تاکید بر امنیت زیست محیطی
مسعود موسوی شفائی یونس نوراللهی احد رضایان قیه باشی حسین یوسفی علی حسین رضایانزمینه و هدف: امنیت زیست محیطی به عنوان یکی از ابعاد هفتگانه امنیت انسانی با چگونگی استفاده از منابع انرژی رابطۀ تنگاتنگی دارد. مدیریت بخش انرژی با کاهش آلودگی های زیست محیطی نقش کلیدی در دستیابی به توسعه پایدار ایفا میکند و توسعه پایدار بدون تامین امنیت زیست محیطی امر أکثرزمینه و هدف: امنیت زیست محیطی به عنوان یکی از ابعاد هفتگانه امنیت انسانی با چگونگی استفاده از منابع انرژی رابطۀ تنگاتنگی دارد. مدیریت بخش انرژی با کاهش آلودگی های زیست محیطی نقش کلیدی در دستیابی به توسعه پایدار ایفا میکند و توسعه پایدار بدون تامین امنیت زیست محیطی امری غیر ممکن است. به عبارت بهتر انرژی با امنیت و توسعه ارتباط مستقیمی دارد. متخصصین و برنامه ریزان انرژی در دنیا اتفاق نظر دارندکه انرژیهای تجدیدپذیر باید نقشی بیش تر از این برای تامین انرژی مورد نیاز جوامع بشری و کاهش آلودگی های زیست محیطی ایفا کنند. بررسی مشکلات پیش رو و تدوین یک راهبرد و سیاست گزاری مناسب میتواند نقشی کلیدی در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در تامین بخشی از تقاضای انرژی مورد نیاز کشور ها داشته باشد. روش بررسی: این مقاله با بررسی اهمیت و جایگاه توسعه منابع انرژیهای تجدیدپذبر در ایران و جهان به مزایا و فرصتهای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایرا ن با بررسی میدانی عوامل درگیر در سازمانهای متولی می پردازد. با عنایت به مزایای قابل توجه توسعه انرژی های تجدیدپذیر از جمله ی آن ها می توان به منبع انرژی قابل اطمینان و پاک، تولید برق با قیمت پایدار، تنوع بخشی به سبد انرژی کشور در راستای صادرات بیشتر، منبع تولید برق پاک با کمترین هزینه جانبی، رسیدن به اهداف برنامه چهارم و پنجم توسعه، پتانسیل توسعه اقتصادی با تاکید بر توسعه تکنولوژی و ایجاد مشاغل جدید اشاره کرد. همچنین در این مقاله به با بررسی سیاسیت ها و قوانین موجود در زمینه توسعه انرژیهای نو لزوم سیاست گزاری مناسب برای توسعه کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر در برنامهریزی ملی انرژی در راستای تامین امنیت انسانی و امنیت زیست محیطی با تاکید بر چالشهای فراروی توسعه کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر در کشور پرداخته شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان میدهد توسعه کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر در دنیا با چالشها و موانع اقتصادی، فنی، مدیریتی و قانونی زیادی مواجه است که تاخیر در توسعه و استفاده از این منابع انرژی ها نو را در پی داشته است. اما توسعه کاربرد انرژیهای تجدیدپذیر در ایران، علاوه بر موانع بینالمللی ذکر شده با مشکلات ملی، بومی و محلی دیگری نیز مواجه است که برخی از مهم ترین موانع توسعه پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر در ایران شامل نبود سیاست ها و برنامه های مدون برای توسعه، عدم وجود قوانین ملی و محلی در خصوص انرژی های تجدیدپذیر، آشنا نبودن برنامهریزان و مدیران ملی با کارکرد این نوع از منابع انرژی، ضعف در مدیریت منابع انسانی و موانع انتقال تکنولوژی شناسایی و بررسی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
150 - پایداری زیست محیطی در فضاهای باز شهری:ارزیابی کیفی محلات مسکونی در تبریز
سید باقر حسینی راضیه رضازاده محمد باقری حمید رضا عظمتی عبدالحمید قنبرانیکی ازراهبردهای طراحی شهری پایدار، تاکید بر فضاهای بازشهری است.هدف تحقیق حاضر،معرفی پایداری زیست محیطی درفضاهای باز شهری وارزیابی سه محله مسکونی در تبریز است. برای این کار پنج معیار اصلی وشاخص های فرعی آن ها برمبنای طراحی شهری پایدار( تحرک، انرژی، شکل فضایی،محیط زیست،طر أکثریکی ازراهبردهای طراحی شهری پایدار، تاکید بر فضاهای بازشهری است.هدف تحقیق حاضر،معرفی پایداری زیست محیطی درفضاهای باز شهری وارزیابی سه محله مسکونی در تبریز است. برای این کار پنج معیار اصلی وشاخص های فرعی آن ها برمبنای طراحی شهری پایدار( تحرک، انرژی، شکل فضایی،محیط زیست،طراحی وتوسعه) برای ارزیابی تعریف شدند.محلات انتخابی به روش پیمایش میدانی وبر اساس متغیر فاصله ای امتیازدهی شده و به صورت مقایسه ای ارزیابی وتحلیل شدند. براساس یافته های تحقیق، محله تاریخی مقصودیه در معیارهای تحرک، انرژی و طراحی وتوسعه بالاترین امتیاز را کسب کرد. طرح ارگانیک ، بافت احیا شده، شبکه معابر وبناهای فشرده ،نزدیکی به مراکز شهری، برخورداری از خدمات محله ای، شبکه ارتباطی پیوسته ،فضاهای شهری پیاده و وابستگی کمتر به اتومبیل ، حفظ وباززنده سازی بناهاو فضاهای با ارزش ،استفاده مجدد از مصالح بومی و سازگار با محیط زیست وتوجه به اقلیم محلی از مهم ترین مولفه های کالبدی این محله است.محله نوساز رشدیه، ساخته شده بر اساس اصول طراحی شهری ودارای فضاهای باز سرسبز،تنوع زیستی، چشم اندازها و منابع طبیعی وکیفیت های بصری، در معیار محیط زیست بالاترین امتیاز را کسب کرد.همین محله با ویژگی هایی چون خود اتکایی ، اختلاط کاربری های مختلف، جمعیت پذیری بالا و وجود فضاهای متنوع عمومی، درمعیار شکل فضایی، بالاترین امتیاز را کسب کرد و با فاصله اندکی پس از آن محله مقصودیه قرارگرفت. مجتمع آپارتمانی گلپارک - از بافت های سکونتی رایج با فضاهای شهری فاقد طراحی و دارای معضلات زیست محیطی - در معیار های پنج گانه امتیاز پایینی کسب کرد. نتیجه گیری تحقیق آن است که بیشترفضاهای محله ای نوساز، فاقد طراحی شهری پایدار بوده وبه لحاظ زیست محیطی پاسخ گوی نیازها و علایق ساکنان نیستند.از این رو راهبردهای آسایش حرارتی، نوروتابش ودید،آسایش درپناه باد، آسایش صوتی و ارتقای کیفیت محیط و منظر محله، از طریق راهکارهای نوینی چون پیاده راه وباغ راه ، سبزراه وپل سبز، محله پیاده مدار، مسیر دوچرخه سواری واسکیت ، حمل ونقل عمومی ، بوستان های محله ای وهمسایگی ، ایستگاه های سلامت ومحیط زیست می توانند به پایداری زیست محیطی در محلات شهری کمک کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
151 - تجزیه وتحلیل اقتصادی جرایم زیست محیطی در ایران ومشکلات اجرایی آن
زهرا عابدی مهدی ریاحی صالح صالحیامروزه استفاده بی رویه از مواهب زیست محیطی و رقابت در به کارگیری منابع اکولوژیکی در کشور ما شتاب فزاینده ای به خود گرفته و ابزارهای اقتصادی بازدارنده و مناسب باعث بروز آلودگی های زیست محیطی مختلفی شده است. استفاده از ابزارهای اقتصادی همچون مالیات سبز، مجوزهای قابل فروش، أکثرامروزه استفاده بی رویه از مواهب زیست محیطی و رقابت در به کارگیری منابع اکولوژیکی در کشور ما شتاب فزاینده ای به خود گرفته و ابزارهای اقتصادی بازدارنده و مناسب باعث بروز آلودگی های زیست محیطی مختلفی شده است. استفاده از ابزارهای اقتصادی همچون مالیات سبز، مجوزهای قابل فروش، سیستم های ودیعه گذاری بازپرداخت و جرایم زیست محیطی از جمله راهکارهـایی هستند که می تواند در اصلاح رفتار مصرف کنندگان و تولید کنندگان به منظور حفظ محیط زیست و نیل به توسعه پایدار بسیار موثر باشند. در دهه هفتاد شمسی، واقعیت های موجود برنامه ریزان کشور را بر آن داشت که در سیاست های زیست محیطی کشور، رهیافت انگیزه های اقتصادی را جایگزین رهیافت نظارت وکنترل نمایند. به همین منظور در قانون برنامه های اول ودوم توسعه تعدادی مشوق اقتصادی پیش بینی شد، اما روند توسعه صنعتی کشور بعد از جنگ(عراق علیه ایران)، بیش از آن بود که این سیاست ها بتواند مانعی بر سر راه تخریب و آلودگی محیط زیست ایجاد نماید، برای اولین بار در ایران جرایم زیست محیطی {در قالب ماده 134 و بند (ج) ماده 104برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی} مطرح شد و به دنبال آن آیین نامه اجرایی مواد یاد شده بالا تدوین گردید. آیین نامه اجرایی یاد شده یکی از تخصصی ترین آیین نامه هایی است که تا کنون تدوین شده است لذا نیاز به تعمق و مطالعه بیش تری دارد. در این مقاله سعی شده است که علاوه بر تجزیه و تحلیل اقتصادی جرایم زیست محیطی، راه حل های کاربردی برای بهبود کارایی این ابزار اقتصادی در ایران نیز مشخص گردد. به همین منظور عملکرد ادارات حفاظت محیط زیست 30 استان کشور طی سال های 1386- 1384 مورد بررسی قرار گرفته است و مشکلات اجرایی این قانون با توجه به ساختار فعلی سازمان حفاظت محیط زیست ارزیابی شده است. بررسی های انجام گرفته نشان داد که عدم توجه کافی به ابعاد اقتصادی قانون جرایم زیست محیطی، ضعف سازمانی، محدویت امکانات در پیاده سازی و اجرا و عدم اعمال هماهنگ و یکنواخت، از عوامل اصلی ناکارآمد بودن این ابزار اقتصادی در ایران بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
152 - بررسی حقوقی- قضایی چگونگی و نقش اعمال حقوق شهروندی در محیط زیست
مریم پیری ناصر قاسمیاز دیدگاه قانونگذار ایرانی حقوق شهروندی یک امتیاز است که به اتباع کشور در محدوده مرزها داده می شود، ولی حقوق شهروندی از دیدگاه محیط زیست را نمی‌توان محدود به مرز نمود زیرا محیط زیست مرزها را در می‌نوردد. فاعل فعل آلوده کننده را ناقض حقوق زیست محیطی شهروندی می& أکثراز دیدگاه قانونگذار ایرانی حقوق شهروندی یک امتیاز است که به اتباع کشور در محدوده مرزها داده می شود، ولی حقوق شهروندی از دیدگاه محیط زیست را نمی‌توان محدود به مرز نمود زیرا محیط زیست مرزها را در می‌نوردد. فاعل فعل آلوده کننده را ناقض حقوق زیست محیطی شهروندی می‌نامند. اغلب رفتارهای نقیض حقوق زیست محیطی شهروندی مطابق قانون، در دسته بندی جرایم ارتکابی نسبت به عناصر جاندار، بی جان و یا جرایم غیر مستقیم علیه محیط زیست قرار می گیرد.ایجاد آلودگی به هر شکل آن از جمله آلودگی های بصری، آب، هوا، پسماندها و غیره، سلامتی روحی، روانی و جسمی شهروندان را به خطر می اندازد واصلی ترین حق شهروندی را که همانا حق حیات وسلامتی است با خطر جدی مواجه می‌سازد. لذا عملکرد دادگاه ها و دادسراهای تخصصی در زمینه محیط زیست باید مانعی در مقابل ناقضان حقوق شهروندی باشد . ایجاد دادسرای تخصصی زیست محیطی در تهران در سال 1383 سبب گردید تا دقت و کیفیت کار قضات بالاتر رود و قضات با توجه به گستردگی دانش حقوق مجبور نگردند، در آن واحد نسبت به حل و فصل کلیه دعاوی کیفری اقدام نمایند. با بررسی 168 پرونده که در دو شعبه دادسرای تخصصی صورت پذیرفته است، 10% قرار مجرمیت،90% قرار منع تعقیب ( از میان چهار قرار نهایی ) برای پرونده‌های ارسالی صادر شده است. چنان که ملاحظه می‌گردد، درصد صدور قرار منع تعقیب میزان بسیار بالایی دارد. صدور این قرار از یک سو به منزله عدم وقوع جرم، فقدان دلایل اثباتی و یا عدم احراز سوء نیت می‌باشد و از سوی دیگر ما همواره نظاره‌گر ورود آلاینده های گوناگون و تخریب به محیط زیست می‌باشیم. عدم حمایت های لازم از سوی قضات و بازرسان در صدور احکام و قرارهای بازدارنده در مقابل رفتارهای زیانبار محیط زیستی سبب می ‌گردد تا ناقضان حقوق زیست محیطی شهروندی ، اعمال خود را موجه دانسته یا لااقل برای آن موقعیت ویژه‌ای قایل نشوند. حتی اگر نگاه کیفرزدایی در این زمینه‌ها وجود دارد، ضرورت توسل به سیاست جرم زدایی همراه با اقدامات تأمینی همچون خدمات عام‌المنعفه در مورد جرایمی که اثرات آلایندگی خفیف تری دارند ، مدنظر قرار گیرد. بدون تردید هزینه پیشگیری از تخریب محیط زیست بسیار کمتر ازهزینه به سازی و پالایش آن است و در نتیجه شهروندان باید با تشکل های غیر دولتی در راستای اعمال اصول مختلف نظیر اصل هشتم قانون اساسی با دولت مشارکت نمایند و دولت نیز به آموزش شهروندان، اطلاع رسانی زیست محیطی به عنوان حقی از حقوق زیست محیطی ( زیرا اعتقاد بر آن است دانستن حق مردم است و چنان چه مردم از وضعیت آلودگی ها مطلع گردند، خود به فکر حل و جلوگیری از بروز آن برخواهند آمد)، حمایت مالیاتی و قانونی با پیوستن به معاهدات بین المللی درباره حفاظت محیط زیست، بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
153 - بررسی وضعیت محتوای زیست محیطی موجود در کتاب های درسی علوم تجربی دوره آموزش عمومی
فائزه فاضلی فریده مهدوی ایکدلوزمینه و هدف: آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما باید به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتا أکثرزمینه و هدف: آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما باید به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتارهای زیست محیطی از همان روزهای آغازین آموزش رسمی از طریق محتوا و کتاب درسی باید مدنظر قرار دهند. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره آموزش عمومی از لحاظ توجه به معضلات زیست محیطی و حفاظت از محیط زیست است. روش بررسی: به این منظور کتاب های درسی علوم تجربی 8 سال دوره آموزش عمومی در سال تحصیلی 93-92 با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در این بررسی با استفاده از ابزار فهرست وارسی، تحلیل محتوا که شامل هفت مؤلفه اصلی معضلات زیست محیطی (هوا، آب، خاک وصوت)، حفاظت منابع طبیعی، تفکیک زباله و بازیافت آن و نقش انسان در محیط زیست و 93 مؤلفه فرعی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی این ابزار توسط کارشناسان صاحب نظر1/90 درصد به دست آمده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بیش ترین توجه در کتاب علوم تجربی پایه هفتم و کم ترین توجه در کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی نسبت به معضلات زیست محیطی شده است. به طور کلی در کتاب های علوم تجربی بیش ترین توجه به نقش انسان در محیط زیست وکم ترین توجه به آلودگی صوتی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
154 - اثر رشد جمعیت، سرمایه انسانی و مصرف فرآوردههای نفتی بر آلودگی محیط-زیست در ایران
علی سلمان پورچکیده زمینه و هدف: بررسی آلودگی محیط زیست و عوامل تاثیر گذار بر آن از مباحث مهم اقتصاد محیط زیست می باشد. آلودگی زیست محیطی یکی از مهم ترین مشکلاتی است که انسان در عصر حاضر با آن رو به رو است. با افزایش جمعیت، سرعت تغییرات در محیط زیست نیز شدت می یابد، به ویژه اگر این ج أکثرچکیده زمینه و هدف: بررسی آلودگی محیط زیست و عوامل تاثیر گذار بر آن از مباحث مهم اقتصاد محیط زیست می باشد. آلودگی زیست محیطی یکی از مهم ترین مشکلاتی است که انسان در عصر حاضر با آن رو به رو است. با افزایش جمعیت، سرعت تغییرات در محیط زیست نیز شدت می یابد، به ویژه اگر این جمعیت دانش حفظ محیط زیست را نداشته باشد، مشکل دو چندان می شود. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر رشد جمعیت، سرمایه انسانی و مصرف فرآورده های نفتی، بر آلودگی محیط زیست در اقتصاد ایران طی سال های 1357 الی 1393 می باشد. روش بررسی: در این مطالعه، مدل آلودگی محیط زیست با استفاده از الگوی پویای خود توضیح با وقفه های گسترده (ARDL) تخمین زده شده است. دراین مدل انتشار گاز CO2 به عنوان شاخص آلودگی محیط زیست در نظر گرفته شده و اثر متغیرهای توضیحی بیان شده بر روی آن مورد برازش قرار می گیرد. یافتهها: در بررسی الگوی بلند مدت، یافته های تحقیق نشان می دهد آماره t آزمون بنرجی دولادو مستر برای مدل های برآوردی، 35/3- بوده و وجود ارتباط بلند مدت بین متغیر ها تایید می شود. ضریب جمله تصحیح خطای مدل نشان داد که 53/41 درصد از عدم تعادل یک دوره در دوره بعد تعدیل می شود، یعنی مدل با سرعت متوسط سعی در تعدیل خود دارد. بحث و نتیجهگیری: نتایج بررسی الگوی کوتاه مدت برای مدل های برآوردی، گویای رابطه منفی بین سرمایه انسانی و آلودگی محیط زیست می باشد. هم چنین نتایج تحقیق نشان گر رابطه مثبت بین متغیرهای مصرف فرآورده های نفتی، جمعیت و درآمد ملی با آلودگی محیط زیست می باشد. لذا پیشنهاد می گردد با کاهش یارانه مصرف فرآورده های نفتی و ترغیب مصرف کنندگان به انرژی های پاک از میزان آلودگی کاسته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
155 - ارزیابی منطقه شکار ممنوع مرور به منظور تبدیل به یک منطقه حفاظت شده
مهدیه یزدی محمود کرمی محمود شریعتزمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطق أکثرزمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطقی نیز تحت عنوان مناطق شکار ممنوع نیز به عنوان نمونه هایی از مناطق طبیعی مستعد و ارزشمند این مرز و بوم به منظور حفاظت از تعادل بومشناختی طبیعت و جلوگیری از انقراض نسل گونههای مهم گیاهی و جانوری مدیریت می شوند که بدون شک منطقه شکارممنوع مرور یکی از زیباترین آنهاست. این منطقه با وسعتی معادل 81373 هکتار در قسمت غرب شهرستان میبد و شمال شرق شهرستان صدوق در استان یزد واقع شده است. در این مطالعه، ارزیابی توان سرزمین مرور با نگرش حفاظت منطبق با معیارهای آی یو سی ان، برای اولین بار به منظور ارتقاء عنوان حفاظتی منطقه به انجام رسیده است. روش بررسی: در ارزیابی این منطقه از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، مدل های اکولوژیکی مخدوم 1380 و ابزار GIS استفاده شده است. در قالب این فرایند پس از شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی در سامانه ArcGIS ، نقشه یگانهای زیست محیطی منطقه به همراه جدول ویژگیهای واحد، ایجاد و طی فرایند زون بندی کاربریهای مناسب برای منطقه مشخص و نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام شد. در نهایت با تطبیق نتایج به دست آمده با سیستم طبقه بندی مناطق حفاظت شده در سطح ملی و بین المللی عنوان حفاظتی منطقه تعیین شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از بررسی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی، ناحیه مورد مطالعه با داشتن 6 زون اصلی، امن (%25/4)، حفاظتی (%62/41)، تفرج گسترده (%3/26)، تفرج متمرکز (%4/9)، استفاده ویژه (%25/1) و سایر استفاده ها (%18/17) و اختصاص نزدیک به نیمی از مساحت منطقه (%87/45) به کاربری حفاظت، علیرغم وسعت کم نواحی با آسیب پذیری زیاد، توانایی خود را برای قرار گرفتن در رده حفاظتی بالاتر نشان می دهد. لذا سنجش نتایج مطالعه با شرایط یک منطقه حفاظت شده مطابق با معیار های موجود بیانگر این مطلب است که، منطقه شکار ممنوع مرور، با داشتن مساحتی به نسبت وسیع، تنوع اکوسیستمی زیاد (کوهستانی، دشتی، تپه ماهوری) همراه با تنوع گونه ای قابل توجه (52گونه گیاهی و82 گونه جانوری) و بالطبع ارزشهای بالای حیات وحش بویژه ارزش های اقتصادی، بیولوژیکی، علمی- آموزشی، همچنین وجود جاذبه های گردشگری از ارزش حفاظتی بالایی برخوردار است و می تواند در طبقه بندی 4 گانه مناطق کشور به عنوان منطقه حفاظت شده و در طبقة (V) پنج IUCN یعنی مناطق تحت مدیریت برای حفاظت منظر معرفی گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
156 - کاربست شاخصهای ادراک اجتماعی در بازآفرینی منظر رودخانههای شهری (نمونه موردی رودخانه خشک شیراز)
علی اسدپور فرهنگ مظفر محسن فیضی مصطفی بهزادفرزمینه و هدف: بنا به تعریف، منظر شهری ساختاری طبیعی است که در قرارگاهی شهری واقع شده است و پژوهش در زمینه ادراک اجتماعی به معنای پژوهش در ارزشهای شکنندهای است که منظر به عنوان نمود و ابزار انتقال آن در یک جامعه عمل مینماید. از این حیث برخلاف مرمت منظر که رویکردی اغلب ا أکثرزمینه و هدف: بنا به تعریف، منظر شهری ساختاری طبیعی است که در قرارگاهی شهری واقع شده است و پژوهش در زمینه ادراک اجتماعی به معنای پژوهش در ارزشهای شکنندهای است که منظر به عنوان نمود و ابزار انتقال آن در یک جامعه عمل مینماید. از این حیث برخلاف مرمت منظر که رویکردی اغلب اکولوژیکی دارد، موضوع کمتر پرداخته شدهای در بازآفرینی رودخانههای شهری است. رودخانه خشک شیراز از لبههای طبیعی و تاریخی شهر است که به سبب فقدان آب کافی، مداخلات کالبدی فراوان، آثار تاریخی و مذهبی ارزشمند در مسیر خود، به نماد و بخشی از هویت طبیعی شهر بدل شده است. هدف این پژوهش شناسایی مولفههای ادراک اجتماعی در منظر این رودخانه مبتنی بر الگوی پیشنهادی تحلیلی خاص این نوشتار است که در نهایت به تبیین شیوهای از فرایند بازآفرینی منظر رودخانههای شهری منتج میشود که بر اساس مولفهها و شاخصهای ادراک اجتماعی پایهگذاری شده است. روش بررسی: در این پژوهش از راهبردهای ترکیبی شامل راهبرد تحلیل محتوا و توصیف پیچیده در منظر به همراه مورد پژوهی با رویکردی اکتشافی در زمینهای پیمایشی استفاده شده است. همچنین جهت سنجش ادراک اجتماعی شهروندان در مجموع 32 نفر مورد مصاحبه نیمه سازمان یافته قرار گرفتهاند. شاخصهای ارزیابی ادراک اجتماعی مبتنی بر مطالعات نظری در دو دسته شامل ارتباط منظر با مردم (6 مولفه) و ارتباط مردم با منظر (4 مولفه) تبیین و به وسیله پیمایش میدانی (مصاحبه و عکاسی و ارزیابی تخصصی) مورد سنجش عملی قرار گرفته است. یافته ها : یافتههای این پژوهش نشان میدهد که محدوده بالادست رودخانه از ظرفیت ادراک اجتماعی بالاتری نسبت به سایر بخشها برخوردار است. ادراک شهروندان به ترتیب شامل مولفههای زیست محیطی، کارکردی و فعالیتی و احساسی بوده و از نظر شهروندان شاخصترین عناصر موجود در منظر رودخانه به ترتیب عناصر زیست محیطی، کالبدی و انسان ساخت و کارکردی-فعالیتی میباشند. نتیجه گیری: تحلیل شاخصها و مولفههای ادراک اجتماعی در این نمونه موردی نشان از یکسویه بودن شاخصها به نحوی دارد که اغلب شامل مولفههای ارتباط منظر با مردم است. این موضوع میتواند ناشی از ظرفیت های بالقوه طبیعی و مکانی منظر رودخانه در شهر باشد. اصول بازآفرینی منظر لبههای طبیعی شهری با توجه به نمونه موردی و مبتنی بر ادراک اجتماعی از منظر با تبیین راهبردهای فرهنگی، نمادین و هویتی، تفریحی و حساسیت اجتماعی و قانونی مدلسازی و قابل پیشنهاد است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
157 - مکانیابی دفن پسماندهای زاید شهری با تاکید بر معیارهای زیستمحیطی و اقتصادی در مناطق شمالی ایران (مطالعهموردی: شهرستان آستارا)
رقیه بنی اسدی سید سعیدرضا احمدی زاده بهروز اعتباری علیرضا قمی معتضهزمینه و هدف: شرایط خاص شهرهای شمالی ایران لزوم یک مکان یابی صحیح برای دفن زباله را افزایش می دهد که هدف اصلی این مطالعه است. از آن جایی که مواد زاید جامد جز جدایی ناپذیر زندگی انسان ها بوده و تولید انواع این زائدات در کمیت ها و کیفیت های مختلف از بزرگ ترین معضلات زیست م أکثرزمینه و هدف: شرایط خاص شهرهای شمالی ایران لزوم یک مکان یابی صحیح برای دفن زباله را افزایش می دهد که هدف اصلی این مطالعه است. از آن جایی که مواد زاید جامد جز جدایی ناپذیر زندگی انسان ها بوده و تولید انواع این زائدات در کمیت ها و کیفیت های مختلف از بزرگ ترین معضلات زیست محیطی عصر حاضر می باشد، اولین و مهم ترین قدم در امر مدیریت پسماند، یافتن مکان مناسب جهت دفن می باشد. امروزه سیستم های اطلاعات جغرافیایی به طور گسترده در برنامه ریزی های زیست محیطی مورد استفاده قرار می گیرند. روش بررسی: در این مطالعه عوامل جهات جغرافیایی، آب های سطحی، گسل ها، مناطق حفاظت شده، خاک شناسی، زمین شناسی، سکونتگاه ها و کاربری اراضی، در قالب معیارهای زیست محیطی و عوامل فاصله از جاده اصلی و فرعی، شیب و ارتفاع از سطح دریا در قالب عوامل اقتصادی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتیجهگیری: پس از اولویت بندی عوامل به روش تحلیل سلسله مراتبی با استفاده از نظرات متخصصان و تلفیق آن ها در محیط نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی سه مکان مناسب برای دفن زباله انتخاب شد. سپس مساحت زمین مورد نیاز برای دفن زباله در این شهرستان محاسبه و با توجه به مساحت محاسبه شده مناسب ترین مکان پیشنهاد گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
158 - ارزیابی اثرات زیست محیطی کارخانجات فولاد با استفاده از روش RIAM اصلاح شده، مطالعه موردی: فولاد تیام در استان گیلان
ساجده مدنی سعید ملماسی رویا نزاکتی اسماعیل زادهزمینه و هدف: امروزه، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی بهعنوان یک الزام در کشور مطرح میباشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی، ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار میباشد از اینرو، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانجات فول أکثرزمینه و هدف: امروزه، جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رعایت ملاحظات زیست محیطی بهعنوان یک الزام در کشور مطرح میباشد. در این راستا ارزیابی اثرات زیست محیطی، ابزاری مناسب جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار میباشد از اینرو، ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث کارخانجات فولادسازی تیام میتواند به عنوان سازوکاری، با ارایه راههای استفاده صحیح و منطقی از منابع انسانی و طبیعی سبب کاهش هزینهها شود. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و پیشبینی اثرات زیست محیطی ناشی از احداث کارخانجات فولادسازی و نورد تیام بیستون با استفاده از ماتریس RIAM اصلاح شده و ارایه روشهای کاهش اثرات زیانبار زیست محیطی و اقدامات اصلاحی میباشد. روش بررسی: محل اجرای این پروژه، در شهرک صنعتی تیام بیستون در شرق شهرستان فومن واقع شده است. در این مطالعه، اثرات مهم و برجسته مربوط به احداث کارخانجات فولادسازی و نورد تیام با استفاده از روش RIAM اصلاح شده به منظور تجزیه و تحلیل اثرات ناشی از احداث در دو فاز ساختمانی و بهرهبرداری مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: نتایج بهدست آمده از تجزیه و تحلیل صورت گرفته نشان داد در دوران ساخت و ساز بیشترین اثرات منفی در محیط فیزیکی- شیمیایی، ناشی از فعالیتهای احداث و برچیدن کارگاه، عملیات خاکی و احداث کمپها، بر پارامترهای کیفیت هوا، تراز صوتی، فرسایش خاک و منابع آب سطحی می باشد، در محیط بیولوژیکی نیز تراکم پوشش گیاهی در اثر فعالیت تسطیح و پاکتراشی بیشترین اثر را دریافت مینماید. همچنین تغییر کاربری اراضی و کاهش شاخصهای بهداشتی از بارزترین اثرات منفی طرح در محیط اقتصادی- اجتماعی شناخته شده است. در دوران بهرهبرداری از کارخانه، موثرترین فعالیتهای شناسایی شده شامل فرایند احتراق، برداشت از منابع آب زیر زمینی، دفع پسماندها، حمل و نقل مواد اولیه و... بوده که بر کیفیت هوای منطقه، تراز صوتی، کمیت منابع آب زیرزمینی و خصوصیات خاک منطقه اثر گذار بوده، در محیط اکولوژیکی و بیولوژیکی نیز بارزترین اثر منفی طرح در اثر خروج گازهای ناشی از احتراق، بر پوشش گیاهی و کیفیت زیستگاههای منطقه وارد خواهد شد. همچنین ایجاد فرصت های شغلی، رونق کسب و کار و رونق توسعه ملی از بارزترین اثرات مثبت طرح بر محیط اقتصادی و اجتماعی در دوران ساخت و بهره برداری معرفی شده است. بحث و نتیجهگیری: با توجه به اینکه اغلب اثرات منفی ناشی از اجرای پروژه، در دامنه تغییرات بسیار اندک قرار دارند، پروژه با اعمال روشهای مدیریت محیط زیست و اقدامات اصلاحی قابل اجرا می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
159 - بررسی نیازهای آموزشی زیست محیطی دانش آموزان استان خوزستان
نیره سعادتی داریوش کریمی سید مسعود منوریآموزش محیط زیست را می توان یک نظام فکری جدید عنوان نمود که توسط آن انسان می تواند به طور هماهنگ با طبیعت به زندگی خود ادامه دهد. در این نظام فکری اصول، ارزش ها، عواطف و مسوولیت های فردی و حرفه ای و حتی عادات رفتاری هر فرد و نهایتاً جامعه باید در جهت هماهنگی با طبیعت متح أکثرآموزش محیط زیست را می توان یک نظام فکری جدید عنوان نمود که توسط آن انسان می تواند به طور هماهنگ با طبیعت به زندگی خود ادامه دهد. در این نظام فکری اصول، ارزش ها، عواطف و مسوولیت های فردی و حرفه ای و حتی عادات رفتاری هر فرد و نهایتاً جامعه باید در جهت هماهنگی با طبیعت متحول گردد. در راستای برقراری این نظام فکری و آموزشی، در پژوهش حاضر، نیازهای آموزشی محیط زیست دانش آموزان استان خوزستان مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. تحقیق حاضر، از نظر هدف، تحقیقی کاربردی و از لحاظ روش مطالعه ای توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی و متوسطه مدارس استان خوزستان در سال تحصیلی 87-1386 تشکیل داده اند. نمونه های پژوهش مشتمل بر 1067 نفر بوده که به صورت نمونه گیری خوشه ای از شهرهای اهواز، بهبهان، مسجدسلیمان و بندرامام خمینی انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ای بوده است که طبق نظر اساتید متخصص محیط زیست و آموزش ساخته شده و از پایایی و روایی قابل توجهی برخوردار است. داده های به دست آمده از پژوهش با استفاده از شاخص های آمارتوصیفی شامل جدول فراوانی، میانگین و روش های آمار استنباطی آزمون Fوآزمون کای دو، تحلیل واریانس، ضریب هم بستگی،تست دانکن و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از نتایج پژوهش عبارتند از: مطالب کتاب های درسی، اطلاعات زیست محیطی کافی مربوط به محل زندگی دانش آموز را به وی ارایه نمی دهد. معلمین مدارس استان خوزستان اطلاعات متناسب با محیط زیست منطقه را به دانش آموزان ارایه نمی دهند . فوق برنامه ها و فعالیت های جنبی در زمینه محیط زیست در مدارس استان خوزستان بسیار کم بوده وشناخت کافی ازمحیط زیست منطقه ومحل زندگی دانش آموز را به وی ارایه نمی دهد. تأثیر فوق برنامه های مدرسه در ایجاد انگیزه نسبت به محیط زیست و سطح آگاهی دانش آموزان نسبت به دو متغیر اطلاعات کتاب های درسی و معلمین، بیشتر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
160 - یکپارچهسازی ذینفعان و عملکرد مالی؛ نقش میانجیگری جهتگیری پایداری زیست محیطی
مسعود فرح آبادی فرزانه حیدر پور آزیتا جهانشادهدف از این مقاله، مطالعه تاثیر یکپارچه سازی ذی نفعان و عملکرد مالی با توجه به نقش میانجی گری جهت گیری پایداری زیست محیطی بوده است. نمونه آماری شامل 392 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت های بورسی بوده که با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. نوع پژوهش، از ن أکثرهدف از این مقاله، مطالعه تاثیر یکپارچه سازی ذی نفعان و عملکرد مالی با توجه به نقش میانجی گری جهت گیری پایداری زیست محیطی بوده است. نمونه آماری شامل 392 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت های بورسی بوده که با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده است. نوع پژوهش، از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از منظر گردآورده داده ها از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی با توصیفی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. با بررسی نتایج تحلیل ها، آزمون فرضیه ها نشان داد که یکپارچه سازی ذی نفعان بر عملکرد مالی با نقش میانجی جهت گیری پایداری زیست محیطی تاثیرگذار است. بر این اساس، نظارت و مشارکت ذی نفعان بر رفتار مدیریت در زمینه جهت گیری پایداری زیست محیطی با توجه به نظریه نمایندگی، علاوه بر بهبود عملکرد اقتصادی ناشی از بهره گیری از استراتژی های تولید و مدیریت بهتر، شامل مزایای بلند مدت از عملکرد زیست محیطی بهتر، مانند اجتناب از تعهدات زیست محیطی در آینده نیز خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
161 - تأثیر انتشار اخبار زیست محیطی روی قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
زهرا دیانتی دیلمی الهام خداکرمیبا توجه به اهمیت اخبار زیست محیطی و ضرورت بررسی واکنش بازار به این اخبار، در این تحقیق به بررسی رفتار سرمایهگذاران و قیمت سهام، نسبت به انتشار اخبار زیست محیطی پرداخته شده است و عکسالعمل سرمایهگذاران نسبت به اخبار مطلوب و نامطلوب زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. أکثربا توجه به اهمیت اخبار زیست محیطی و ضرورت بررسی واکنش بازار به این اخبار، در این تحقیق به بررسی رفتار سرمایهگذاران و قیمت سهام، نسبت به انتشار اخبار زیست محیطی پرداخته شده است و عکسالعمل سرمایهگذاران نسبت به اخبار مطلوب و نامطلوب زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از روش شناسی استاندارد مطالعات رویدادی (رویداد پژوهی) استفاده شده است. محدوده رویداد شامل 11 روز (5 روز قبل تا 5 روز بعد از اعلان خبر) در نظر گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سالهای 1387 تا 1394 میباشد. نتایج این تحقیق نشان میدهد، انتشار اخبارزیست محیطی مثبت باعث افزایش قیمت سهام و واکنش مثبت سرمایه گذاران می شود ولی انتشار اخبار زیست محیطی منفی تأثیری روی قیمت سهام نداشته و عدم واکنش سرمایه گذاران را به همراه دارد. به عبارت دیگر، وقتی اخبار زیست محیطی مثبتی از شرکتها منتشر می شود، تمایل سرمایه گذاران به خرید سهام شرکتهای مذکور افزایش یافته و این امر باعث افزایش قیمت سهام شرکت می شود. اما در زمان انتشار اخبار زیست محیطی منفی، انتشار این اخبار در بازه زمانی 11 روزه، تاثیری بر قیمت سهام شرکتها ندارد. که این امر موید تئوری مطرح شده توسط سیولیوان (2016) است که اظهار می دارد سرمایه گذاران متعهد به مسئولیت پذیری اجتماعی، به انتشار خبر عملکرد خوب زیست محیطی شرکتها عکس العمل مثبت نشان می دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
162 - ارزیابی کیفی مولفههای اجتماعی – زیستمحیطی تاثیرپذیر از پروژه سد گاوشان از نگاه کنشگران پروژه
سهیلا سفیدگردیزگرانی فرحناز رستمی مریم تاتارزمینه و هدف: تحقیقات بسیاری در حوزه ارزیابی اثرات اجتماعی پروژه های روستایی انجام شده است اما کمتر پژوهشی را می توان یافت که به بررسی ارزیابی اثرات اجتماعی از دیدگاه ذی نفعان پرداخته باشد. این در حالی است که ارزیابی اثرات اجتماعی با مشارکت ذی نفعان می تواند منجر به تدوی أکثرزمینه و هدف: تحقیقات بسیاری در حوزه ارزیابی اثرات اجتماعی پروژه های روستایی انجام شده است اما کمتر پژوهشی را می توان یافت که به بررسی ارزیابی اثرات اجتماعی از دیدگاه ذی نفعان پرداخته باشد. این در حالی است که ارزیابی اثرات اجتماعی با مشارکت ذی نفعان می تواند منجر به تدوین برنامه های جدی تر، ارزیابی بهتر و مدیریت تضادها در این حوزه گردد. از این رو مطالعه حاضر در پی کسب بینشی عمیق با استفاده از روش کیفی، اثرات اجتماعی سد را آن گونه که توسط ذی نفعان ادراک شده بررسی می نماید. روش کار: تحقیق حاضر از پارادایم کیفی و روش تحقیق توصیفی تفسیری برای دستیابی به هدف تحقیق بهره برده است. برای این منظور 10 نفر از کارشناسان کلیدی (جهاد کشاورزی استان و شهرستان کرمانشاه، اداره منابع طبیعی و اداره محیط زیست و آب منطقه ای استان کرمانشاه ) و 28 نفر از مردم محلی روستاهای تحت پوشش پروژه مورد مطالعه قرار گرفتند. گردآوری داده ها از طریق بحث های گروهی متمرکز، مصاحبه های انفرادی عمیق، مشاهده و مطالعه ی اسنادی با متوسط زمانی 25 تا 40 دقیقه انجام شد. مصاحبه ها با روش تحلیل محتوای ارتباطی تجزیه و تحلیل شدند. اعتماد پذیری (پایایی)، از طریق کنترل نظرات افراد به وسیله سایر مشارکت کنندگان در مصاحبه و نیز خود باز بینی محقق در طی فرآیند تحلیل داده صورت گرفت. اطمینان بخشی (روایی)، نیز از طریق ارائه کلیه اسناد، یادداشت ها و مصاحبه های ضبط شده، پس از تحلیل توسط پژوهشگر به تیم تحقیق صورت گرفت. یافته ها: نتایج مصاحبه ها نشان داد که شرکت کنندگان در تحقیق، اثرات سد بر کیفیت زندگی را با بیان 38 مفهوم اثرگذار و بهبود حس مکان را با بیان 5 مفهوم اثرگذار مثبت ارزیابی نموده و معتقدند اجرای این پروژه منجربه کاهش سرمایه اجتماعی با بیان 23 مفهوم اثرگذار و آسیب به منابع طبیعی و زیست محیطی با بیان 10 مفهوم اثرگذار، شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان دهنده تاثیرگذاری اجرای پروژه های توسعه ای بر کلیه ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی ساکنان منطقه می باشد. از این رو به برنامه ریزان و مسئولان توصیه می شود جهت افزایش کارایی و اثربخشی برنامه ها در اجرای مداخلات توسعه ای در سطح راهبردی به ارزیابی تمام ابعاد توسعه، به ویژه ابعاد اجتماعی ساکنان مناطق متأثر توجه نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
163 - سنجش پایداری محیطی شهر تبریز براساس شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند شهری
علی زینالی عظیم الهام حاتمی گلزاری اسلام کرمی سولماز بابازاده اسکوییزمینه و هدف: با توجه به پراکندگی شهری در دنیا که در اثر توسعه شهرنشینی ایجاد شده است. تغییرات گسترده در شهرها و جمعیت آنها منجر به بحران های جمعیتی و زیست محیطی شده است. استراتژیهای جدیدی از جمله رشد هوشمند برای غلبه بر این چالش با رویکرد هدایت شهرها به سمت رویکرد زیس أکثرزمینه و هدف: با توجه به پراکندگی شهری در دنیا که در اثر توسعه شهرنشینی ایجاد شده است. تغییرات گسترده در شهرها و جمعیت آنها منجر به بحران های جمعیتی و زیست محیطی شده است. استراتژیهای جدیدی از جمله رشد هوشمند برای غلبه بر این چالش با رویکرد هدایت شهرها به سمت رویکرد زیست محیطی پایدارتر ارائه شده است. هدف از این تحقیق سنجش پایداری محیطی شهر تبریز براساس شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند شهری می باشد.روش بررسی: تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی بصورت توصیفی- تحلیلی بوده؛ و جمع آوری اطلاعات مبتنی بر روش کتابخانه ای و پیمایشی بوده است. جامعه آماری تحقیق تحقیق شامل کل متخصصین و اساتید محیط زیست و شهرسازی در شهر تبریز است. حجم نمونه 25 نفر از متخصصین می باشد، برای تحلیل دادها از روش معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از نرم افزار Smart Pls استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برای پایداری محیطی در شهر تبریز از بین شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند شهری شاخص آلودگی هوا، فضای سبز و فضای باز به ترتیب با ضرایب استخراج شده بر اساس مدل ساختاری تحقیق 825/0، 799/0 و 781/0 دارای بیشترین و تولید زباله با ضریب 705/0 کمترین اثرگذاری می باشد.بحث و نتیجه گیری: در نتیجه باید برای رسیدن به پایداری محیطی در شهر تبریز باید به شاخص های زیست محیطی رشد هوشمند توجه زیاد شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
164 - تبیین جایگاه ایران در جهان بر مبنای توسعه پایدار: با رویکرد زیست محیطی
منا آهنی محمد علی افشار کاظمیحفظ و حراست از محیط زیست مربوط به یک یا چند کشور نیست بلکه پدیده ای است که کل جهان از آن متأثر می شود. با بکارگیری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان، 6 شاخص در وضعیت توسعه پایدار زیست محیطی در ایران، موثر قلمداد گردید. به منظور بررسی توسعه پایدار زیست محیطی بر اساس شش شا أکثرحفظ و حراست از محیط زیست مربوط به یک یا چند کشور نیست بلکه پدیده ای است که کل جهان از آن متأثر می شود. با بکارگیری روش دلفی و استفاده از نظر خبرگان، 6 شاخص در وضعیت توسعه پایدار زیست محیطی در ایران، موثر قلمداد گردید. به منظور بررسی توسعه پایدار زیست محیطی بر اساس شش شاخص منتخب (سرانه منابع داخلی آب شیرین؛ بهره وری آب؛ استفاده از انرژی؛ منابع تولید برق؛ دسترسی به برق؛ انتشار دی اکسیدکربن) برای 186 کشور جهان، دیتاها از بانک جهانی استخراج گردید. هدف از این پژوهش، بررسی وضعیت ایران بر مبنای شش شاخص منتخبِ حوزه محیط زیست و تعیین جایگاه ایران در بین دیگر کشورهای جهان، با استفاده از تکنیک خوشه بندی؛ و سپس شناسایی شبیه ترین کشورها در طی 18 سال گذشته با وضعیت توسعه پایدار محیطی در ایران، است. یافته های پژوهش نشان می دهد، کشور ایران از منظر شاخص های محیطی توسعه پایدار بیشترین هم خوشه گی را با کشورهای ویتنام دارد که 13 بار در طی سال های 1996 تا 2016، در یک گروه قرار گرفتند؛ و بعد از آن بیشترین هم خوشه گی مربوط به کشور ارمنستان و عراق می باشد که 12 بار در یک خوشه قرار گرفتند؛ 11 بار با کشور ونزوئلا هم خوشه بوده است؛ و با کشورهای سوریه، آرژانتین، مصر و آلبانی 9 بار هم خوشه بوده است. و از طرفی، پس از بررسی شش شاخص منتخب توسعه پایدار محیطی مشخص گردید، ایران از منظر شاخص انتشار دی اکسیدکربن و شاخص سرانه منابع داخلی آب شیرین نسبت به کشورهای هم خوشه خود در وضعیت مناسبی قرار ندارد. در پایان بر مبنای یافته های پژوهش پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
165 - تدوین الگوی مدیریتی یکپارچه بخش انرژی کشور با تأکید بر سیاست¬های زیستمحیطی (مطالعه موردی: بخش نفت)
معصومه اسدی سعید مطهری مریم فراهانی آزیتا بهبهانی نیازمینه و هدف: ضرورت پرداختن به محیط زیست در صنعت نفت و صنایع وابسته هنگامی روشن تر می شود که دریابیم حرکت در مسیر بهبود مستمر صنعتی بدون توجه به محیط زیست غیرممکن است. مسایل زیست محیطی یک امر کاملاً فرابخشی می باشد و می بایست کلیه آحاد جامعه علی الخصوص سازمانها و دستگاه أکثرزمینه و هدف: ضرورت پرداختن به محیط زیست در صنعت نفت و صنایع وابسته هنگامی روشن تر می شود که دریابیم حرکت در مسیر بهبود مستمر صنعتی بدون توجه به محیط زیست غیرممکن است. مسایل زیست محیطی یک امر کاملاً فرابخشی می باشد و می بایست کلیه آحاد جامعه علی الخصوص سازمانها و دستگاه ها هر یک به فراخور توان و کارایی تشکیلات خود در حفظ و نگهداری از محیط زیست به عنوان یک وظیفه عمومی از هر فعالیتی که با آلودگی و یا تخریب غیرقابل جبران محیط زیست همراه باشد جلوگیری کنند. هدف این پژوهش طراحی الگوی مدیریتی یکپارچه بخش انرژی کشور با تأکید بر سیاست¬های زیستمحیطی می باشد. روش بررسی: مقاله حاضر از نوع تحقیقات کیفی است. نمونه آماری تحقیق (نخبگان) بهصورت خوشهای از بین اعضای جامعه آماری انتخاب شده اند. بدین صورت که ابتدا جامعه آماری به خوشههای مختلفی تقسیم شده (خوشه اعضای هیئتعلمی، خوشه مدیران بخش نفتی، متخصصان حوزه صنعت نفت در سال 1400) سپس برحسب رسیدن به اشباع دادهها، در مجموع با 25 نفر از خبرگان مصاحبه بهعملآمده است. برای تحلیل و آنالیز دادهها در بخش مصاحبهها، سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل دادهها مطابق با روش نظریهپردازی زمینهبنیان پس از انجام مصاحبه، طی سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام شده است. برای انجام این موضوع از نرم افزار مكس كيودا استفاده شده است. یافته ها: بر اساس یافته های این تحقیق، از 101 مفهوم اولیه، در کدگذاری محوری18 مولفه استخراج و در نهایت در مرحله کدگذاری انتخابی(گزینشی) 5مقوله اصلی تحت عناوین، بُعد اجتماعي، بُعد فنی، بُعد اقتصادی، بُعد محیط زیستی و بُعد حقوقی، سیاسی و قانونی به عنوان ابعاد الگوی مدیریتی یکپارچه بخش انرژی کشور در مدل نهایی انتخاب شدند. بحث و نتیجه گیری: سیاست های زیست محیطی و بین المللی می تواند باعث کاهش آلودگی بخش انرژی از جمله نفت شود و اقدامات قانونی که در سطوح بین المللی انجام می شود باعث کنترل و نظارت بر محیط زیست شود. عوامل نهادی و سیاسی نقش کلیدی در ترویج گذار به انرژیهای تجدیدپذیر دارند و بهبود این عوامل میتواند منجر به کربنزدایی بخش انرژی در بلندمدت شود. توسعه مالی جهانی در درازمدت تأثیر قابلتوجهی بر فرآیند گذار ندارد، به این معنی که کل سیستم مالی به یک تغییر ساختاری اساسی نیاز دارد تا جایگزینی بین انرژیهای آلاینده و پاک را تسریع بخشد. با این حال، در کوتاه مدت، تأثیر منفی و قابل توجهی به نظر می رسد و ناکافی بودن مؤسسات مالی و بازارهای مالی در ارتقای مسیر پایدار منطقه را برجسته می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
166 - مقایسه سطح دانش و نگرش زیست محیطی دانش آموزان مقطع دبیرستان در مدرسه زیست محیطی و مدرسه غیر زیست محیطی به منظور دستیابی به اهداف توسعه پایدار
مژگان اکبری آرمند فرزام بابایی علی محمدی ناصر محرم نژادتحقیق حاضر به مقایسه سطح دانش و نگرش زیست محیطی دانش آموزان پایه دوم دبیرستان رشته تجربی در مدرسه زیست محیطی (مدرسه سبز) و مدرسه غیر زیست محیطی پرداخته است. با توجه به محدود بودن تعداد دبیرستان های زیست محیطی در شهر تهران، یک مدرسه غیرانتفاعی دخترانه پیش رو در این زمینه أکثرتحقیق حاضر به مقایسه سطح دانش و نگرش زیست محیطی دانش آموزان پایه دوم دبیرستان رشته تجربی در مدرسه زیست محیطی (مدرسه سبز) و مدرسه غیر زیست محیطی پرداخته است. با توجه به محدود بودن تعداد دبیرستان های زیست محیطی در شهر تهران، یک مدرسه غیرانتفاعی دخترانه پیش رو در این زمینه در منطقه 2 آموزش و پرورش شهر تهران به عنوان جامعه آماری مدرسه زیست محیطی انتخاب و با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه آماری 50 نفر محاسبه شد. پس از بررسی های لازم و انتخاب مدارس غیرزیست محیطی، با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه آماری مدارس غیرزیست محیطی 42 نفر به دست آمد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. در راستای این تحقیق از یک پرسش نامه سنجش دانش زیست محیطی و یک پرسش نامه سنجش نگرش زیست محیطی بر مبنای طیف لیکرت استفاده شد. نتایج تحقیق با استفاده از آزمون یومان ویت نی و آزمون تی گروه های مستقل نشان داد که سطح دانش زیست محیطی در هر 5 بخش ارایه شده و نیز سطح نگرش زیست محیطی دانش آموزان مدرسه زیست محیطی در مقایسه با دانش آموزان مدرسه غیرزیست محیطی به شکل معنی داری بالاتر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
167 - ارزشیابی زیست محیطی مکان شهرک های صنعتی استان قم
مسعود منوری علی اکبر دیمیادیچکیدهتوزیع نامتوازن جمعیت در پهنه کشور، شتاب شهرنشینی، تخریب و آسیب محیط زیست به واسطه مکانیابی نادرست صنایع، مستلزم آن است که سیاست های مناسب توسعه صنعتی، در رفع این مشکلات اقدام نمایند. مکانیابی صحیح و طراحی اصولی صنعت، گام محکمی در جهت بهبود محیط زیست، توسعه صنایع أکثرچکیدهتوزیع نامتوازن جمعیت در پهنه کشور، شتاب شهرنشینی، تخریب و آسیب محیط زیست به واسطه مکانیابی نادرست صنایع، مستلزم آن است که سیاست های مناسب توسعه صنعتی، در رفع این مشکلات اقدام نمایند. مکانیابی صحیح و طراحی اصولی صنعت، گام محکمی در جهت بهبود محیط زیست، توسعه صنایع کشور و رشد اصولی و منطقی مناطق شهری و روستایی میباشد.در این تحقیق با جمع آوری داده، نقشههای رقومی، ضوابط و معیارهای زیست محیطی از دستگاه های اجرایی و نظارتی و بازدیدهای میدانی، ضمن تهیه نقشههای رقومی مورد نیاز برای انجام ارزشیابی زیست محیطی مکان شهرک های صنعتی در استان قم، با روش ادغام نقشهها و بر پایه جبر بولین (Boolean) در مقیاس 1:250000، نقشه محدودیتها تهیه گردید.مرحله دوم با روی هم گذاری نقشه شهرکهای صنعتی بر روی نقشه محدودیتها مشخص گردید که فاز فعلی شهرک صنعتی شکوهیه در منطقه فاقد محدودیت (بجز بخش جنوبی آن)، فاز دوم 325 هکتاری به طور کامل بر روی مناطق محدودیتدار و فاز توسعه 1000 هکتاری در منطقه بدون محدودیت واقع شد، فازهای فعلی و توسعه شهرک صنعتی محمودآباد در محدوده مجاز و هم چنین فازهای فعلی و توسعه شهرک صنعتی سلفچگان به صورت پراکنده در مناطق ممنوعه واقع شد. با توجه به تحقیق صورت گرفته، وضعیت مکانی شهرک های صنعتی شکوهیه و سلفچگان مناسب نبوده، که ضروری است واحدهای صنایع با رعایت اصول زیست محیطی و علی الخصوص با توجه به واحدهای آلاینده در شهرک صنعتی سلفچگان استقرار یابند، اگرچه موقعیت شهرک صنعتی محمودآباد مناسب بوده اما نظارت بر کنترل فعالیت های واحدهای مستقر جهت کاهش آلودگی مهم به نظر میرسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
168 - نقش آگاهی و شناخت زیست محیطی در ایجاد اکوتوریسم پایدار (مطالعه موردی: شهرستان ایلام)
پاکزاد آزادخانیدوران معاصر دوران افزایش آگاهی های زیست محیطی و توجه بر نقش محیط زیست سالم و توسعه اکوتوریسم در ارتقاء کیفیت و کمیت حیات انسان و طبیعت است. عوامل بسیاری در توفیق طرح ها و برنامه های مرتبط با محیط زیست سالم و حفظ منابع طبیعی ایفای نقش می کنند. نیروی انسانی یکی از مهم تری أکثردوران معاصر دوران افزایش آگاهی های زیست محیطی و توجه بر نقش محیط زیست سالم و توسعه اکوتوریسم در ارتقاء کیفیت و کمیت حیات انسان و طبیعت است. عوامل بسیاری در توفیق طرح ها و برنامه های مرتبط با محیط زیست سالم و حفظ منابع طبیعی ایفای نقش می کنند. نیروی انسانی یکی از مهم ترین آن ها می باشد و با توجه به تأثیر انسان بر محیط اطراف خود، به طور کلی یکی از مهم ترین اقدامات برای رفع مشکلات زیست محیطی، توسعه اکوتوریسم و منابع طبیعی، ارتقاء فرهنگ عمومی در این زمینه است، که این خود نیازمند آموزش درباره محیط زیست می باشد. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش آگاهی و شناخت زیست محیطی در ایجاد اکوتوریسم پایدار می باشد.جامعه آماری این تحقیق مردم شهرستان ایلام تشکیل می دهد که تعداد 383 نفر از آن ها طبق جدول کرجسی مورگان به صورت تصادفی ساده انتخاب و بین آن ها پرسش نامه پژوهش توزیع شده است. پرسش نامه پژوهش محقق ساخته است که روایی و پایایی آن با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی و T یک طرفه در نرم افزار LISREL انجام شد. نتایج حاصل از بررسی فرضیه ها نشان داد که سواد و آگاهی زیست محیطی با ایجاد اکوتوریسم پایدار در بین مردم شهرستان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، هم چنین، بین میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی بر رفتار مردم در قبال ایجاد اکوتوریسم پایدار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
169 - بررسی رابطه آلودگی هوا با رشد اقتصادی بر مبنای فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس ( مطالعه موردی: کشورهای آسیایی )
ایمان دانائی فریکی از مسائل مهم، اساسی و قابل توجه در دهه های اخیر، مسئله رشد اقتصادی و حفظ کیفیت زیست محیطی در جوامع انسانی بوده است. گرچه مدت هاست بشر متوجه اهمیت محیط زیست در زندگی خود شده است، اما دهه های اخیر قرن بیستم را باید زمان اوج طرح مسائل زیست محیطی دانست.در این تحقیق، با أکثریکی از مسائل مهم، اساسی و قابل توجه در دهه های اخیر، مسئله رشد اقتصادی و حفظ کیفیت زیست محیطی در جوامع انسانی بوده است. گرچه مدت هاست بشر متوجه اهمیت محیط زیست در زندگی خود شده است، اما دهه های اخیر قرن بیستم را باید زمان اوج طرح مسائل زیست محیطی دانست.در این تحقیق، با استفاده از داده های تابلویی (پنل دیتا) رابطه آلودگی هوا با رشد اقتصادی برای 12 کشور آسیایی در بازه زمانی 1990 تا 2015، با تاکید بر منحنی زیست محیطی کوزنتس بررسی شده است. یافته ها نشان می دهد سرانه تولید ناخالص داخلی، رشد سالانه جمعیت شهری و مصرف انرژی سوخت های فسیلی تاثیر مثبت و معناداری بر انتشار سرانه دی اکسید کربن دارند، همچنین مجذور سرانه تولید ناخالص داخلی تاثیر منفی و معناداری بر انتشار سرانه دی اکسید کربن دارد.نتایج نشان می دهد که کشورهای ایران، عراق، بحرین، یمن، سوریه قبل از نقطه عطف و کشورهای امارات، قطر، کویت و عربستان بعد ار نقطه عطف قرار دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
170 - تبیین چارچوب خطرو مسوولیت در پرتو حقوق بین الملل محیط زیست
نیلوفر نژاد اسمعیل سبحان طیبیامروزه حفاظت از محیط زیست امری مهم برای جامعه بشری محسوب می شود. در این راستا هرنوع تخریب در ابعاد کوچک ممکن است به ابعاد بزرگ وجبران ناپذیری تبدیل شود. از آنجایی که صدمات وارده به محیط زیست در بدو امر قابل رویت نبوده و به مرور زمان آثار مخرب آن نمایان می گردد، این مسال أکثرامروزه حفاظت از محیط زیست امری مهم برای جامعه بشری محسوب می شود. در این راستا هرنوع تخریب در ابعاد کوچک ممکن است به ابعاد بزرگ وجبران ناپذیری تبدیل شود. از آنجایی که صدمات وارده به محیط زیست در بدو امر قابل رویت نبوده و به مرور زمان آثار مخرب آن نمایان می گردد، این مساله را بایستی فرامرزی قلمداد نمود و هرگونه تخریب محیط زیستی مسوولیت فرامرزی و بین المللی در پی دارد. پژوهش حاضر بر اساس مطالعات کتابخانه ای و فیش برداری در چارچوب گردآوری مطالب توصیفی و مورد تحلیل قرار گرفته است. در این راستا نظر به مبحث مخاطرات محیط زیستی و تخریب های انسانی مسوولیت براساس نظریات خطا وخطر مشخص و برانگیخته می شود. اهمیت این موضوع و براهین موجود ما را به آن داشت تا طی پژوهش پیش رو به تبیین چارچوب خطر و مسوولیت در پرتو حقوق بین الملل محیط زیستی بپردازیم و به این پرسش که آیا تبیین چارچوب خطرومسولیت درحقوق بین الملل محیط زیست در میزان پایبندی دولت ها به معاهدات بین المللی زیست محیطی تغییری ایجاد می کند؟ با این فرضیه که به نظر می رسد تبیین چارچوب خطرومسوولیت در پرتو رویه پیروی وپایبندی به تعهدات بین الملل ضامن تحقق عمل به معاهدات بین المللی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
171 - تأثیر تعهد زیستمحیطی بر نوآوری سبز و عملکرد پایدار با نقش تعدیل کنندگی آموزش زیست محیطی کارکنان در شرکتهای پتروشیمی ماهشهر
فرج اله رحیمی علی مهرابی یاسر اسکندریهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر تعهد زیستمحیطی بر نوآوری سبز و عملکرد پایدار با نقش تعدیل کنندگی آموزش زیست محیطی کارکنان در شرکتهای پتروشیمی ماهشهر می باشد. پژوهش حاضر، از حیث هدف، کاربردی است و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. در این پژوهش برای سنج أکثرهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تأثیر تعهد زیستمحیطی بر نوآوری سبز و عملکرد پایدار با نقش تعدیل کنندگی آموزش زیست محیطی کارکنان در شرکتهای پتروشیمی ماهشهر می باشد. پژوهش حاضر، از حیث هدف، کاربردی است و از لحاظ نحوه گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. در این پژوهش برای سنجش متغیر تعهد زیست محیطی از پرسشنامه لیو و همکاران(2014) ، برای سنجش متغیر نوآوری سبز از پرسشنامه چانگ (2012) ، برای سنجش عملکرد پایدار ازپرسشنامه محمد وهمکاران(2013) و برای سنجش آموزش زیست محیطی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. جامعه آماری این پژوهش 300 نفر از مدیران شرکتهای پتروشیمی مستقر در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر میباشد که با استفاده از جدول مورگان تعداد 169 نفر به عنوان نمونه انتخاب و باروش نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه بین آنها توزیع گردید. جهت تجزیهوتحلیل دادهها و آزمون فرضیهها از نرمافزار SPSS و PLS استفاده گردیده است. نتایج نشان میدهد که تعهد زیستمحیطی بر نوآوری سبز تأثیر مثبت و معناداری دارد ولی تأثیر آن بر عملکرد پایدار بهصورت مستقیم معنادار نیست اما بهطور غیرمستقیم تأثیر مثبتی بر عملکرد پایدار دارد. همچنین نوآوری سبز بر عملکرد پایدار تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین آموزش زیست محیطی نقش تعدیل کننده در در این تحقیق ایفا نمی کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
172 - "حاکمیت قانون زیست محیطی" و نقش آن در اهداف توسعه پایدار؛با تاکید بر اعلامیه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در زمینه حاکمیت قانون زیست محیطی
سید عباس پورهاشمی سید بهراد میرفخراییزمینه و هدف :"حاکمیت قانون زیست محیطی" مفهوم نوپایی است که به عنوان یک ابزار حقوقی توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد برای اولین بار مطرح شده و توانسته در جهت حفظ و حفاظت از محیط زیست و چالش های پیش روی آن تا حدی مثمر ثمر واقع شود؛ این مفهوم به طور کلی مشتق از اصل حا أکثرزمینه و هدف :"حاکمیت قانون زیست محیطی" مفهوم نوپایی است که به عنوان یک ابزار حقوقی توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد برای اولین بار مطرح شده و توانسته در جهت حفظ و حفاظت از محیط زیست و چالش های پیش روی آن تا حدی مثمر ثمر واقع شود؛ این مفهوم به طور کلی مشتق از اصل حاکمیت قانون می باشد که از حقوق داخلی به حقوق بین الملل راه پیدا کرده است. اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در اولین کنگره جهانی حقوق محیط زیست خود برای درک بهتر این مفهوم اعلامیه ای را تدوین نموده که ۱۳ اصل را بیان داشته که می تواند نقش بسیار مهمی را در اهداف توسعه پایدار ایفاء نماید؛ بعضی از اصول مطرحه با عنوان دیگری تاکیدی بر اصول اصلی حقوق محیط زیست است و اصول جدید نیز مطرح شده که با بررسی آن می توان به سمت اهداف توسعه پایدار حرکت نمود. همچنین در راستای اجرا شدن مفهوم مذکور راهکارهایی اداری و نظارتی و آموزشی در این اعلامیه مطرح شده است. در این مقاله ضمن بررسی "حاکمیت قانون" در محیط زیست و نقش آن در اهداف توسعه پایدار تلاش می شود تا با تاکید بر اعلامیه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در زمینه حاکمیت قانون زیست محیطی، با نگاهی به خلاهای حقوقی و اجرایی آن، راهکارهای اجرایی پیشنهاد گردد. روش بررسی: در این پژوهش گردآوری اطلاعات با مشاهده کتابخانه ای با توجه به اسناد و متون و مقاله و ... صورت گرفته و از نظر جنس داده ها روشی کیفی محسوب می شود. یافته ها: مفهوم حاکمیت قانون در سطح حقوق بین الملل به ویژه موضوعات محیط زیست می تواند به عنوان یک روش وحدت بخش موجبات پیشرفت توسعه پایدار را در پی داشته باشد. بحث و نتیجه گیری: اصول در نظر گرفته شده برای مفهوم حاکمیت قانون زیست محیطی می تواند منجر به کاهش اثرات نامطلوب کم شدن منازعات بر سر منابع و تسهیل نمودن اهداف نسل سوم حقوق بشر به عنوان یک راه حل حقوقی برای رسیدن به اهداف توسعه پایدار و رسیدن به عدالت حائز اهمیت باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
173 - ارزیابی درونی کردن ارزشهای زیست محیطی در نظام آموزش و پرورش
سیده زهرا شمسی پاپکیاده محمدسینا سرمدیدرونی کردن یک ارزش یا اعتقاد، عمیقترین و پایدارترین پاسخ به نفوذ اجتماعی است درونیسازی دانش در واقع تبدیل دانش تصریحی به دانش ضمنی سازمان است. در درونیسازی لازم است فرد دانش مربوط به خود را درون دانش سازمان تشخیص دهد و همچنین خودش را در یک کل گستردهتر دریابد. که در أکثردرونی کردن یک ارزش یا اعتقاد، عمیقترین و پایدارترین پاسخ به نفوذ اجتماعی است درونیسازی دانش در واقع تبدیل دانش تصریحی به دانش ضمنی سازمان است. در درونیسازی لازم است فرد دانش مربوط به خود را درون دانش سازمان تشخیص دهد و همچنین خودش را در یک کل گستردهتر دریابد. که در این بین نظام آموزش و پرورش به عنوان بنیادیترین مسئول در حاکمیت بخشیدن به ارزشها میباشد. که با وجود بحرانهای زیست محیطی بوجود آمده در قرن حاضر، باید به دنبال حاکمیت مسایل زیست محیطی در مدرسه با فراوانیهای باورها، احساس مسئولیتپذیری، نگرش و فرهنگ زیست محیطی در مراکز آموزشی باشیم تا به درونی کردن آن در دانش آموزان دست یابیم. این پژوهش به درونی کردن ارزشهای زیستمحیطی از طریق نظام آموزش و پرورش تمرکز دارد. جامعه آماری آن را کلیه دبیران شهر تهران تشکیل دادهاند که حجم نمونه آن تعداد 402 نفر از دبیران میباشند و نتایج نشان میدهد که بین محتوای آموزشی در نظام آموزش و پرورش و همچنین فضای فیزیکی در مدرسه با درونی کردن ارزشهای زیست محیطی در دانشآموزان رابطه معناداری وجود دارد. بنابراین ارایه محتوای متون آموزشی و فضای فیزیکی مناسب هر کدام به نوبه خود از مولفههای مهم در آموزش و پرورش است. که باعث رغبت و تمایل دانشآموزان به ارزشهای زیست محیطی خواهند شد و گامی برای درونی نمودن این ارزشها میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
174 - سنجش وضعیت زیست محیطی- اقتصادی و اجتماعی استان مازندران با رویکرد مدل مفهومی DPSIR
مریم رباطی الهام قازانچاییبرنامه ریزی و سیاستگذاری در زمینه رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی، محیط زیست استان لازمه اش داشتن اطلاع دقیق از شرایط منطقه می باشد. پوشش سرزمین در استان مازندران به علت تراکم جمعیت بالا، نرخ بالای مهاجران، شرایط مساعد طبیعی، تعدد واحدهای صنعتی، دارا بودن مرز ساحلی و سیر ع أکثربرنامه ریزی و سیاستگذاری در زمینه رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی، محیط زیست استان لازمه اش داشتن اطلاع دقیق از شرایط منطقه می باشد. پوشش سرزمین در استان مازندران به علت تراکم جمعیت بالا، نرخ بالای مهاجران، شرایط مساعد طبیعی، تعدد واحدهای صنعتی، دارا بودن مرز ساحلی و سیر عظیم ساخت و ساز در سالین اخیر با سرعت در حال تغییر است. آشکار است که توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، مستلزم بررسی دقیق و همه جانبه مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شناخت بهتر نیازهای جامعه و بهبود آنها است. لذا هدف این مطالعه بررسی پیش رانها و عوامل اثرگذار و فشارآور بر منابع طبیعی و اکوسیستم استان مازندران می باشد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی تحلیلی بر پایه مطالعات کتابخانه ای و مرور جامع و جستجو در پایگاههای اطلاعات الکترونیکی به منظور شناسایی کامل از استان مازندران در زمینه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی و سپس ارزیابی وضعیت موجود استان بر اساس چارچوب تحلیلی مدل DPSIR است. نتایج مطالعه حاکی از افزایش مساحت در پوشش های مسکونی، کشاورزی،مرتع، جاده، حمل و نقل و افت در جنگل های استان بوده است. همچنین افزایش تراکم جمعیت، توسعه کشاورزی، توسعه راهها، توسعه صنعتی، توسعه شهری از نیروهای محرکه (عوامل پیش ران) این مطالعه بودند. نتایج مطالعه نشان داد که مدل DPSIR می تواند اطلاعات متنوع درباره شرایط استان را طبقه بندی کند تا این اطلاعات برای پاسخ های احتمالی در اختیار سیاستگذاران قرار گیرند و به همین دلیل این روش در دهه های اخیر با سرعت فزاینده ای توسط محققان و سیاستگذاران در حال استفاده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
175 - بررسی تأثیر متقابل شاخصهای مدیریت شهری تهران بر شاخص عملکرد جهانی محیط زیست ایران (EPI)
هانیه قره بخش معصومه ملایی لعبت تقویشاخص های عملکرد محیطزیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبهبندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیر أکثرشاخص های عملکرد محیطزیستی (EPI) در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. با وجود اقدامات زیست محیطی چشمگیر و همگام با جوامع جهانی، تنزل 22 پله ای ایران در رتبهبندی گزارشات دو سالانه جهانی EPI در بین سالهای 2014 تا 2016 بحث اصلی محافل شده است. با توجه به نقش مدیریت شهری در کلان شهرها به عنوان یک بازوی اجرایی مهم در بخش محیط زیست و توسعه پایدار در کشور، در مطالعه مروری حاضر تلاش گردید با بررسی مسائل محیط زیست مدیریت شهری و ارائه وضعیت آن در مناطق 22 گانه شهر تهران در خصوص 12 شاخص مورد بررسی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوت، کیفیت و کمیت آب و... همراه با تحلیل نتایج حاصل از مطالعات، علل اصلی تنزل رتبه ایران در رتبه بندی جهانی شاخص های EPI مورد بررسی بیشتر قرار گیرد. مطابق با نتایج تحقیق حاضر، در بخش مدیریت محیط زیست، شرایط اقلیم شناسی و جغرافیایی حاکم، عدم رعایت قوانین و مقررات محیط زیستی و اختلاف در ظرفیت و ساختار شهری مناطق شهرداری تهران، منجر به نوسانات مدیریت شهری در بخش محیط زیست کلان شهر تهران شده است. با توجه به همپوشانی شاخص های مدیریت محیط زیست شهر تهران با شاخص های جهانی در EPI میتوان نتیجهگیری کرد در صورت تحقق اهداف بلند مدت در بخش مدیریت شهری، در نظر گرفتن سه عامل مذکور و انتشار منظم گزارش فعالیتهای محیطزیست کشور به مجامع بینالمللی میتواند، در ارتقاء جایگاه یکصد و پنجم ایران در خصوص شاخص های عملکرد زیست محیطی بسیار حائز اهمیت باشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
176 - بررسی نحوه و چگونگی بهیافت منظر در لندفیل دره ژوان (گاراف)
کیوان کیانی مهدی خاکزندامروزه یکی از معضلات شهری مدیریت مناسب زباله با کم ترین آسیب به محیط زیست می باشد. در بین راه حل های متداول دفن زباله، در لندفیل ها، بهترین روش های مدیریت زباله در جهان می باشد. اما به توجه به بررسی های انجام شده توسط محققین عمر مفید این سایت ها بین 25 تا 30 می باشد. در أکثرامروزه یکی از معضلات شهری مدیریت مناسب زباله با کم ترین آسیب به محیط زیست می باشد. در بین راه حل های متداول دفن زباله، در لندفیل ها، بهترین روش های مدیریت زباله در جهان می باشد. اما به توجه به بررسی های انجام شده توسط محققین عمر مفید این سایت ها بین 25 تا 30 می باشد. در دهه های اخیر احیای این سایت ها مورد توجه جهان قرار گرفته است و پروژه های موفق بسیاری را در سرتا سر جهان شاهد هستیم. اما متاسفانه سیاست بهیافت لندفیل[1]ها در ایران هنوز دچار بی توجهی می باشد. هدف این نوشتار درس گرفتن از تجارب پروژه های انجام شده در سطح جهان به منظور استفاده از این تجارب در مدیریت شهرهای ایران است که با انتخاب لندفیل دره ژوان (گاراف) [2] به عنوان نمونه موردی و یک پروژه موفق (منتخب 8 مسابقه معماری در سطح جهان)[3]، به بررسی و تحلیل این پروژه با بررسی متون و مصاحبه با شرکت طراح پروژه پرداخته شده است. که در آغاز با استفاده از اقدامات و راهبرد های اتخاذ شده در این پروژه با توجه به چالشهای موجود سایت و سیاست های بالا دستی به تحلیل کارشناسانه نقاط قوت و ضعف پروژه پرداخته شده است و در نهایت به تبیین فاکتور های مهم در بهیافت[4] این پروژه جهت الگوگیری از پروژه های مشابه با توجه به معضلات امروز شهر تهران در توسعه لندفیل ها و بهره گیری سایر شهرهای ایران پرداخته شده است.[1]- Landfill (سایت دفن زباله)[2]-GARRAF NATURAL PARK,BEGUES. BARCELONA[3]- 8 مسابقه به همراه مقام کسب شده عبارتند از:The International Architecture Award 2014.Category “Landscape Architecture”Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park/ FIRST PRIZE8th International Biennale of Landscape “Rosa Barba” 2014. Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”/ FIRST PRIZEWAF2008 Award. World Architecture Festival. Category Energy, Waste & Recycling. Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park/ FIRST PRIZEMediterranean Landscape Award. Category: Built Works. “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona/FIRST PRIZEIX Bienal de Arquitectura y Urbanismo. Category Rehabilitation | Urbanism. Urban regeneration. Work:“Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona/ FINALISTSBaix Llobregat Architecture Triennial Awards.Category: Outdoor Spaces & Technologic Innovation. Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona/FINALISTSEuropean Urban Public Space Awards 2004. Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona./FIRST PRIZEFAD’04 AWARDS. Category: PublicSpace.Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona./FINALISTS[4]- Upcycle تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
177 - ترویج اخلاق زیستمحیطی با تاکید بر تغییر شیوه زندگی
بهمن خسروی پور آمنه سواری ممبنیزمینه و هدف: امروزه بحران محیط زیست به یک مساله جدی و یکی از چالش برانگیزترین مسائل تبدیل شده است. چرا که پیامدهای مهم و بلند مدت عملکرد انسان بر روی محیط زیست با شتاب بیشتری در حال آشکار شدن است. بر این اساس، نظریه پردازان معتقدند تمام مشکلات زیست محیطی که ناشی از فعال أکثرزمینه و هدف: امروزه بحران محیط زیست به یک مساله جدی و یکی از چالش برانگیزترین مسائل تبدیل شده است. چرا که پیامدهای مهم و بلند مدت عملکرد انسان بر روی محیط زیست با شتاب بیشتری در حال آشکار شدن است. بر این اساس، نظریه پردازان معتقدند تمام مشکلات زیست محیطی که ناشی از فعالیت های انسان است، با به کارگیری فناوری صرف حل نمی شوند و تغییرات در رفتار انسان مورد نیاز است. این پژوهش تلاش دارد به بررسی، تحلیل و تبیین ترویج اخلاق زیست محیطی بپردازد. روش بررسی: این پژوهش به شیوه مروری و تحلیلی در پی بررسی رفتار اخلاقی مناسب در ارتباط با محیط زیست بوده که جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی بوده است.یافته ها: مطابق با یافته های پژوهش بسیاری از مسائل وابسته به محیط زیست امروزه به طور مستقیم یا غیر مستقیم نتیجه رفتارهای روزمره انسان است. بسیاری بر این باورند که راه حل بحران های زیست محیطی را می بایست در تغییر رفتار انسان و تغییر شیوه ی زندگی وی بر روی زمین جستجو کرد. از این رو تغییر شیوه ی زندگی به عنوان نیروی محرکه برای ترویج آگاهی های زیست محیطی با استفاده از الگوها و رفتارها می باشد که انسان می تواند به جای تخریب محیط زیست، با تعدیل سطح نیازهای خود و تطبیق شیوه زندگی خود با محدودیت های موجود نقش مهمی در کاهش و کنترل مشکلات و مسائل مرتبط با محیط زیست داشته باشد.نتیجه گیری: آموزش های ترویجی می تواند حس امانتداری و مسئولیت پذیری انسان ها را برانگیخته تا آن ها بتوانند در حفظ محیط زیست نقش مؤثرتری ایفا کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
178 - ارزیابی اثرات بادروبی در سه محیط اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی با استفاده از مدلDPSIR (مطالعه موردی: شهرستان ریگان)
مینا بهنود مریم مروتی محمدجواد قانعی بافقیزمینه و هدف: در دنیای امروز افزایش جمعیت و سیر صنعتی شدن بدون در نظر گرفتن توان سرزمین ها، فشار هایی را بر محیط زیست اعمال کرده و باعث بر هم زدن توازن طبیعت، ایجاد چالش های محیط زیستی و تاثیر بر کیفیت زندگی بشر امروز شده است. بادروبی فرآیندی پیچیده است که به شکلهای مخت أکثرزمینه و هدف: در دنیای امروز افزایش جمعیت و سیر صنعتی شدن بدون در نظر گرفتن توان سرزمین ها، فشار هایی را بر محیط زیست اعمال کرده و باعث بر هم زدن توازن طبیعت، ایجاد چالش های محیط زیستی و تاثیر بر کیفیت زندگی بشر امروز شده است. بادروبی فرآیندی پیچیده است که به شکلهای مختلف چون کنده شدن، انتقال، دانه بندی، سایش و در نهایت رسوب انجام می گیرد. یکی از مهم ترین بحران های محیط زیستی در مناطق خشک و نیمه خشک، پدیده مخرب بیابان زایی و بادروبی هست که وقوع طوفان های گرد و غبار و حرکت ریز گردها از پیامد های آن محسوب می شود. هدف از این تحقیق ارزیابی اثرات بادروبی در شهرستان ریگان در بخشهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی با استفاده از مدل DPSIR است. از آنجایی که بادروبی یکی از مشکلات اساسی در منطقه ریگان است، لذا برای چاره اندیشی و رفع این مشکل لازم است که زنجیره ای از روابط علت-معلولی دخیل در سه محیط اقتصادی، اجتماعی و محیط زیست منطقه ترسیم گردد.روش بررسی: به منظور اجرای این تحقیق ابتدا سه شاخص از سه محیط، اقتصادی، اجتماعی و محیط زیست انتخاب شد سپس اطلاعات مورد نیاز از سازمان های مربوطه جمع آوری گردید در مرحله بعد اطلاعات هر یک از آن شاخص ها در چارچوب DPSIR قرار گرفتند و زنجیره ای از روابط علت-معلولی در ارتباط با آن شاخص ها نشان داده شد.یافته ها: نتایج تحقیقق حاکی از آن است که خسارات وارده به بخش کشاورزی ناشی از پدیده گردوغبار از سال 1386 تا 6 ماه اول سال 1397 روند صعودی داشته است. در بخش اجتماعی با توجه به دستگاه سنجش ذرات معلق (pm) در دو ماه فروردین و اردیبهشت سال 1397 روز های پاک انگشت شمار بودند و بر اساس آمار مرکز بهداشت میزان مراجعه افراد ناشی از مشکلات تنقسی به مراکز درمانی زیاد بوده است . هم چنین در بخش محیط زیست، در منطقه ریگان وسعتی بالغ بر 158200هکتار کانون بحرانی با شدت زیاد شناسایی شد و تنوع زیستی منطقه را به ویژه درختان کهور ایرانی، تحت تاثیر قرار داده است.بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد، که پدیده ی بادروبی در منطقه ریگان با مدیریت نادرست انسان و بهره کشی از محیط همانند یک پس خور مثبت به این پدیده دامن زده است و آثار نامطلوبی را از جمله طوفان های گردوغبار را ایجاد کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
179 - مقایسه نقش آفرینی مدیران زن و مرد تشکل های زیست محیطی در تحقق اهداف توسعه پایدار (مطالعه موردی استان مرکزی )
رؤیا حسن زاده محمد حسین اسدی داود آبادی علی روشناییزمینه و هدف: این تحقیق در حوزه جامعه شناسی محیط زیست انجام گرفته است. در مبانی نظری به رابطه میان انسان و طبیعت برای دست یابی به توسعه پایدار پرداخته شده و صاحب نظران جامعه شناسی اندیشه های خود را بیان داشته اند. هدف از انجام تحقیق مقایسه نقش آفرینی مدیران زن و مرد تشکل أکثرزمینه و هدف: این تحقیق در حوزه جامعه شناسی محیط زیست انجام گرفته است. در مبانی نظری به رابطه میان انسان و طبیعت برای دست یابی به توسعه پایدار پرداخته شده و صاحب نظران جامعه شناسی اندیشه های خود را بیان داشته اند. هدف از انجام تحقیق مقایسه نقش آفرینی مدیران زن و مرد تشکل های زیست محیطی در تحقق اهداف توسعه پایدار بوده است.روش بررسی: این مطالعه به لحاظ جمع آوری داده ها توصیفی پیمایشی محسوب می شود. در این راستا تعداد 91 نفر از مدیران فعال در عرصه های زیست محیطی استان مرکزی در سال 1399 به پرسشنامه های تحقیق پاسخ دادند. روش تحلیل داده ها بهره گیری از آمار توصیفی ، آزمون t با دو گروه مستقل بوده است که از طریق نرم افزار spss انجام گرفت.یافته ها: مدیران زن تشکل های زیست محیطی در عرصه های، پایدار نمودن شهرها، مبارزه با تغییرات آب و هوایی، انرژی ارزان، و توانمندسازی زنان نسبت به گروه مردان برتری داشته اند ولی در موارد حفاظت از زیست بوم ها، حفاظت از دریاها، تضمین الگوی مصرف و بهره برداری بهینه از آب و فاضلاب با گروه مردان برابری نموده اند. در ضمن در این مطالعه تعداد مدیران زن یک دوم مردان بوده است. بنابراین گروه زنان موفق تر از مردان در تحقق اهداف توسعه پایدار عمل کرده بودند.بحث و نتیجه گیری: جامعه انسانی و جهان طبیعی در رویارویی اقتصادی با یکدیگر قرار دارند، از آنجا که محیط زیست یک برساخت اجتماعی است. حل و فصل مسائل زیست محیطی و تحقق اهداف توسعه پایدار زیست محیطی از طریق تلاش جمعی با مشارکت زنان و مردان امکان پذیر می گردد. غلبه بر بحران های زیست محیطی و استفاده بهینه از منابع طبیعی از طریق بازسازی فرایندهای تولید و مصرف با انگیزه های زیست محیطی ممکن می گردد. محیط زیست گرایی تحت دو نوع ارزش بقا و ارزش فرامادی شکل می گیرد؛ و ارزش فرامادی در مفاهیمی چون حفاظت از محیط زیست، کیفیت زندگی، رفتار اخلاقی زیست محیطی بروز و ظهور دارد. توسعه پایدار نیز در گرو پرداختن به ارزش های فرامادی است. در قلمرو تحقیق مشاهده گردید به ارزش های مادی بیش از ارزش های فرامادی توجه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
180 - مدیریت ریسک مخاطرات زیستمحیطی از طریق بیمه
اسماء حمزهزمینه و هدف: ریسک زیستمحیطی از لحاظ تجربی، شامل احتمال و شدت یک رویداد بالقوه است که تأثیر نامطلوبی بر محیط زیست دارد. ریسک زیستمحیطی ممکن است علاوه بر وارد کردن خسارت به محیط زیست، منجر به آسیب به اشخاص یا اموال آنها نیز شود. لذا صنعت بیمه در پاسخ به ویژگیهای پی أکثرزمینه و هدف: ریسک زیستمحیطی از لحاظ تجربی، شامل احتمال و شدت یک رویداد بالقوه است که تأثیر نامطلوبی بر محیط زیست دارد. ریسک زیستمحیطی ممکن است علاوه بر وارد کردن خسارت به محیط زیست، منجر به آسیب به اشخاص یا اموال آنها نیز شود. لذا صنعت بیمه در پاسخ به ویژگیهای پیچیده و واقعی ریسک آلودگی زیستمحیطی، روش های جدیدی را برای حل مسئله این پدیده خاص در جهان، توسعه داده است. بیمه زیستمحیطی به عنوان ابزاری برای به عهده گرفتن مسئولیت مخاطرات زیستمحیطی ناشی از فعالیتهای صنعتی میباشد که در آن چه فرد بیمهشده و چه شخص ثالث، با هدف پوشش خسارات مرتبط به آنها، مشخص میشوند. این نوع بیمه یک راهکار بازار محور برای کاهش هزینههای عملیاتی شرکتها، کاهش هزینههای دولتی و پیشرفت در توسعه اقتصادی میباشد. روش بررسی: در این پژوهش از روش توصیفی، اکتشافی و توضیحی استفاده میشود. پس از تبیین ابعاد موضوع و ارائه نمایی کلی از انواع ریسکها و خسارتهای ناشی از مخاطرات زیستمحیطی، سعی شد تا با تکیه بر تجارب بینالمللی انواع پوششهای زیستمحیطی استخراج گردد. جهت دستیابی به نتایج مورد نظر، به بررسی و تحلیل محتوا اسناد مکتوب و تجارب مستندشده بینالمللی پرداخته شد. یافتهها: الزامات و ساختارهای موردنیاز برای ارائه انواع پوششهای بیمه زیست محیطی در کشور هنوز مهیا نیست. پیادهسازی بیمهگری مقدماتی در بیمه مسئولیت آلودگی زیستمحیطی به غلبه بر برخی از مشکلات، نیاز دارد. این مشکلات معمولاً به عواملی مرتبط است که فرایند بیمهگری را پیچیده میکنند. با توجه به اینکه در حال حاضر پژوهش منجسم در این زمینه در کشور انجام نشده است، این پژوهش به بررسی ریسکها و انواع پوششهای بیمه زیستمحیطی در بازار بیمه جهان میپردازد تا نتایج حاصل از این تحقیق راهگشای مدیران و کارشناسان در ارتقاء شناخت و تلاش برای ارائه این پوشش باشد. بحث و نتیجهگیری: برای گسترش ظرفیت بیمهگری در بیمه مسئولیت آلودگی زیستمحیطی و کاهش ریسک جبران خسارت بیمهگران، این پژوهش انجام شد تا بتواند جهت استفاده در بازار بیمه کشور و کاهش آسیبهای اقتصادی ناشی از آن کمککننده باشد. لذا، تقسیمبندی انواع ریسک زیستمحیطی، قابلیت بیمه شدن ریسک زیست محیطی، انواع پوشش بیمه زیست محیطی، نمونههایی از مدلهای ارزیابی و قیمتگذاری ریسک زیست محیطی و روشهای انتقال ریسک آن بیان گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
181 - تاثیر نگرش سبز بر رفتار خلاقانه سبز و علاقه به محیط زیست با نقش میانجی جهتگیری کارآفرینانه سبز در صنعت گردشگری استان مازندران
حسین رحیمی کلور ایمان قاسمی همدانیزمینه و هدف: مطالعه حاضر با هدف تاثیر نگرش سبز بر رفتار خلاقانه سبز و علاقه به محیط زیست با در نظر گرفتن نقش میانجی جهت¬گیری کارآفرینانه سبز در صنعت گردشگری، انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی است که از لحاظ روش اجرا در قالب یک پژوهش توصیفی-پیمای أکثرزمینه و هدف: مطالعه حاضر با هدف تاثیر نگرش سبز بر رفتار خلاقانه سبز و علاقه به محیط زیست با در نظر گرفتن نقش میانجی جهت¬گیری کارآفرینانه سبز در صنعت گردشگری، انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی است که از لحاظ روش اجرا در قالب یک پژوهش توصیفی-پیمایشی با رویکرد مقطعی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان شرکتهای گردشگری استان مازندران میباشند که از این میان، نمونهای متشکل از 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده است. در این مطالعه برای جمعآوری اطلاعات جهت آزمون فرضیات از پرسشنامه محقق ساخته اقتباسی از مطالعه لو (2021) شامل 6 بعد و 32 سوال استفاده شده است که بر مبنای طیف لیکرت پنج درجه تدوین شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از روش روایی محتوا مورد تایید قرار گرفت. برای ارزیابی پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. ضریب آلفای کرونباخ بیش از 7/0 بدست آمد که نشان میدهد پرسشنامه از پایایی مطلوبی برخوردار است. برای آزمون فرضیات از تکنیک حداقل مربعات جزئی و نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شده است. یافته¬ها: یافته¬های حاصل از آزمون فرضیههای تحقیق نشان داد که نگرش سبز تاثیر مثبت و معناداری بر جهتگیری کارآفرینانه سبز و رفتار خلاقانه سبز دارد؛ جهتگیری کارآفرینانه سبز تاثیر مثبت و معناداری بر علاقه زیست محیطی و رفتار خلاقانه سبز دارد. علاوه بر این، مشخص شد که جهتگیری کارآفرینانه سبز، رابطه بین نگرش سبز و رفتار خلاقانه سبز؛ و علاقه زیست محیطی رابطه بین جهتگیری کارآفرینانه سبز و رفتار خلاقانه سبز را میانجی¬گری می¬کند. بحث و نتیجه¬گیری: نتایج بدست آمده در این تحقیق حاکی از اهمیت و تاثیرگذاری نگرش و جهتگیری سبز سازمان در رفتارهای خلاقانه سبز کارکنان است. در این پژوهش از تئوریهای رفتار برنامهریزی شده و منابع مکمل برای ایجاد یک چارچوب مفهومی جدید استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
182 - تأثیر آموزش سرمایه های فرهنگی اکتسابی بر رفتارهای زیست محیطی دانشآموزان
وجیهه ظهورپرونده اعظم حاجی زادهزمینه هدف: هدف این مطالعه بررسی اثربخشی آموزش سرمایه های فرهنگی اکتسابی بر رفتارهای زیست محیطی دانش آموزان شهر تهران بود. روش بررسی: جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانش آموزان ابتدایی ناحیه 4 منطقه 5 شهر تهران بود که از این تعداد به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای م أکثرزمینه هدف: هدف این مطالعه بررسی اثربخشی آموزش سرمایه های فرهنگی اکتسابی بر رفتارهای زیست محیطی دانش آموزان شهر تهران بود. روش بررسی: جامعه آماری این پژوهش شامل همه دانش آموزان ابتدایی ناحیه 4 منطقه 5 شهر تهران بود که از این تعداد به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای مدارس مورد نظر انتخاب و تعداد 50 نفر که تمایل به همکاری داشتند به عنوان نمونه انتخاب شدند. این 50 نفر به طور کاملا همتا در 2 گروه 25 نفره الف و ب گزینش شدند که گروه الف،13 جلسه آموزش گروهی سرمایه های فرهنگی را دریافت کرد و گروه ب گروه کنترل بود. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش سرمایه های فرهنگی اکتسابی به طور معنی داری باعث افزایش رفتارهای مثبت زیست محیطی می شود. دانش آموزانی که در گروه آزمایش بودند نسبت به دانش آموزانی که در گروه گواه بودند به طور معنی داری رفتارهای مناسب زیست محیطی(حفاظت از محیط زیست، آشنایی با نحوه بازیافت، صرفه جویی در مصرف، استفاده مناسب و مجدد از زباله های قابل بازگشت) را فراگرفتند و این تاثیر مثبت در طی زمان ثابت بود. بحث و نتیجه گیری: امروزه بر توسعه سرمایه فرهنگی و ارتقای آن جهت کاهش و کنترل مسائل اجتماعی نظیر بحران های زیست محیطی تأکید می شود و به نظر می رسد توسعه پایدار، به ویژه جنبه ی زیست محیطی آن در گرو ارتقای سرمایه فرهنگی است. بر این اساس، به نظر می رسد با تحولات چند سال اخیر می توان از مفهوم سرمایه های فرهنگی به عنوان متغیر پیش بینی کننده در تحلیل مسائل اجتماعی- فرهنگی نظیر رفتارها و نگرش زیست محیطی سود جست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
183 - تحلیل ساز و کارهای مسئولیت مدنی در جبران خسارت ناشی از آسیب های زیست محیطی
حسین جلالیخسارات جسمی، مادی و معنویِ وارده شده به اشخاص، متعاقبِ بروز آسیب های زیست محیطی، ضرورت پیش بینی و بکارگیریِ نظام متناسب مسئولیت مدنی به منظور جبران خسارات مزبور را بیش از پیش ضروری می سازد. با وجود انجام پژوهش های متعدد در این زمینه، واکاوی هرچه بیشترِ ارتباط میان دو مق أکثرخسارات جسمی، مادی و معنویِ وارده شده به اشخاص، متعاقبِ بروز آسیب های زیست محیطی، ضرورت پیش بینی و بکارگیریِ نظام متناسب مسئولیت مدنی به منظور جبران خسارات مزبور را بیش از پیش ضروری می سازد. با وجود انجام پژوهش های متعدد در این زمینه، واکاوی هرچه بیشترِ ارتباط میان دو مقوله مسئولیت مدنی و حفاظت از محیط زیست، به منظور تحلیل ساز و کارهای مقوله نخست در جبران خسارات ناشی از آسیبهای وارده به مقوله دوم، امری اجتناب ناپذیر است. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و نگارنده به روش کتابخانه ای و تهیه فیش و مراجعه به قوانین و مقررات و مقالات متعدد، اقدام به پژوهش نموده است. یافته های پژوهش مؤید آن است که با توجّه به عدم کفایت ساز و کارهای مسئولیت مدنیِ مبتنی بر تقصیر به منظور جبران خسارات ناشی از آسیب های زیست محیطی و لزوم روی آوردن به ساز و کارهایِ مبتنی بر مسئولیت مدنیِ محض، مؤلّفه هایی همچون بیمه مسئولیت محیط زیست و صندوق تأمین خسارت محیط زیست در این راستا، می توانند مفید فایده واقع گردند؛ اگرچه که رویکرد حقوق بین المللِ محیط زیست در این زمینه، حقوق بشری نمودن مقوله محیط زیست است. عدم اجباری نمودن بیمه مسئولیت محیط زیست برای مشاغل آلاینده و همچنین فقدان مقرره قانونی درخصوص صندوق های تأمین خسارت ویژه محیط زیست، مهمترین چالش های پیش رویِ کارآمدیِ نظام مسئولیت مدنیِ حال حاضرِ ایران به منظور جبران خسارات ناشی از آسیب های زیست محیطی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
184 - تأثیر آموزش درس مطالعات اجتماعی با روش پروژهای بر سواد زیست محیطی دانشآموزان پسر پایه ششم ابتدایی
سردار اکبری مریم سامریزمینه و هدف: امروزه مسائل محیط زیستی در سراسر جهان وارد مرحله حساسی شده است و نیازمند مداخله در سطوح مختلف است پژوهش حاضر با هدف "تأثیر آموزش درس مطالعات اجتماعی با روش پروژه ای بر سواد زیست محیطی دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی" انجام گرفت. روش بررسی: روش پژوهش از نو أکثرزمینه و هدف: امروزه مسائل محیط زیستی در سراسر جهان وارد مرحله حساسی شده است و نیازمند مداخله در سطوح مختلف است پژوهش حاضر با هدف "تأثیر آموزش درس مطالعات اجتماعی با روش پروژه ای بر سواد زیست محیطی دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی" انجام گرفت. روش بررسی: روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی بوده که در اجرای آن از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. آزمودنی های پژوهش شامل70 نفر از دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی ناحیه دو شهر ارومیه در سال تحصیلی 96-1395 بودند که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. در این پژوهش، از ابزار سنجش سواد زیست محیطی صالحی عمران و آقامحمدی (1387)، با روایی محتوایی تأیید شده و ضریب پایایی 771/0 برای گردآوری داده ها استفاده شد؛ دادههای حاصل نیز با استفاده از آمار توصیفی ( شاخص های گرایش مرکز و پراکندگی) و استنباطی ( آزمون تی دو گروه مستقل و تحلیل کوواریانس) توصیف و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که بین میانگین نمرات دانش آموزان گروه های آزمایش و کنترل در مورد سواد زیست محیطی (دانش، نگرش و توانش)، در سطح خطای 5% تفاوت معنیدار وجود دارد (05/0 > p) و این تفاوت به نفع دانشآموزان آموزش دیده با استفاده از شیوه پروژه ای می باشد. بحث و نتیجه گیری: بر اساس یافته های تحقیق می توان نتیجه گرفت که استفاده از شیوه فعال تدریس پروژه ای بر سواد زیست محیطی دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. لذا پیشنهاد می شود به منظور افزایش سواد زیست محیطی دانشجویان زمینه های لازم برای اجرای روش تدریس پروژه ای در مدارس فراهم شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
185 - شناسایی عوامل موثر بر برند سبز و تاثیر آن بر ترجیح و وفاداری برند سبز (مورد مطالعه: صنعت لبنیات)
رضا نوروزی اجیرلو میرزا حسن حسینی احسان جمالی فاطمه عیدیزمینه و هدف: با توجه به نقش تعیینکننده برند سبز در موفقیت و عملکرد سازمان ها در نیل به اهداف از پیش تعیین شده، این تحقیق با هدف بررسی اثر متغیرهای تاثیر گذار بر برند سبز از منظر شرکت، محصول و مشتریان و تاثیر آن بر ترجیح و وفاداری به برند سبز با نقش میانجی استراتژی های أکثرزمینه و هدف: با توجه به نقش تعیینکننده برند سبز در موفقیت و عملکرد سازمان ها در نیل به اهداف از پیش تعیین شده، این تحقیق با هدف بررسی اثر متغیرهای تاثیر گذار بر برند سبز از منظر شرکت، محصول و مشتریان و تاثیر آن بر ترجیح و وفاداری به برند سبز با نقش میانجی استراتژی های (بازاریابی سبز و زیست محیطی) انجام شد. روش بررسی: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی پیمایشی می باشد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از روش مدل یابی معادلات ساختاری توسط نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. در تحقیق حاضر برای جمع آوری داده های کمّی مورد نیاز، از دو نوع پرسشنامه ساختارمند با سوالات بسته یکی برای بررسی فعالیت های برند سازی سبز شرکت ها و دیگری برای سنجش برند سبز از دیدگاه مشتریان استفاده گردید. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد که هر سه عامل شرکتی، محصول و مشتری با ایجاد برند سبز رابطه مثبت و معناداری دارد. همچنین بین برند سبز و استراتژی ها و نیز بین استراتژی ها و ترجیح و وفاداری به برند سبز رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. میانجی گری استراتژی ها بین ایجاد برند سبز و پیامدها تائید شد. بحث و نتیجه گیری: شرکت های لبنی بایستی اطلاعات مربوط به مسائل زیست محیطی مرتبط با فرآیندهای تولید را به شکل روشن در اختیار مشتریان خود قرار دهند. این شرکت ها می توانند با ایجاد برند سبز و پیوند بین استراتژی های زیست محیطی و بازاریابی محصولات لبنی سازگار با محیط زیست، به ترجیح محصولات لبنی سبز نسبت به محصولات لبنی معمولی کمک کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
186 - ارزیابی اقتصادی - زیست محیطی نوسازی ناوگان مینی بوسرانی شهر تهران
زهرا عابدی رضا ارجمندی فریده عتابی الناز کیوانیبه منظور ارزیابی اقتصادی - زیست محیطی نوسازی ناوگان مینی بوسرانی، ارزش حال اختلاف هزینه های سوخت، تعمیر و نگهداری و هزینه های خارجی جایگزینی 400 دستگاه از تولیدات خودروهای دو شرکت ایران خودرو دیزل و شرکت زامیاد به عنوان تولیدات داخلی مورد تایید برای جایگزینی ناوگان، در أکثربه منظور ارزیابی اقتصادی - زیست محیطی نوسازی ناوگان مینی بوسرانی، ارزش حال اختلاف هزینه های سوخت، تعمیر و نگهداری و هزینه های خارجی جایگزینی 400 دستگاه از تولیدات خودروهای دو شرکت ایران خودرو دیزل و شرکت زامیاد به عنوان تولیدات داخلی مورد تایید برای جایگزینی ناوگان، در طی 30 سال آینده مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. طبق نتایج حاصل از مطالعات نوسازی ، ارزش حال اختلاف هزینه خارجی سوخت 400 مینی بوس فرسوده دیزل در طی 30 سال 7.096.314.816 ریال ، ارزش فعلی اختلاف هزینه سوخت و هزینه تعمیر و نگهداری 400 مینی بوس دیزل در همین مدت به ترتیب 35.634.103.952 و86.480.786.000 ریال می باشد. این امر در حالی است که ارزش حال هزینه های خرید وعملیاتی400 دستگاه مینی بوس ایران خودرو و زامیاد درطی 30 سال به ترتیب239.411.200.000 و 282.163.200.000 ریال برآورد گردیده است. در مجموع نوسازی 400 دستگاه مینی بوس ناوگان مینی بوسرانی شهر تهران هزینه ای بالغ بر 110.199.995.232 ریال برای خودروهای شرکت ایران خودرو دیزل و 152.951.995.232 ریال برای مینی بوسهای تولیدی شرکت زامیاد در بردارد. کاهش هزینه های خارجی، تعمیر و نگهداری و تامین سوخت در این طرح محسوس بوده، لیکن قیمت بالای مینی بوسهای نو دیزلی، منجر به هزینه بر بودن طرح گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
187 - تعیین روش مناسب برای تخمین ضریب جذب توسط MTBE خاک پالایشگاه تهران (شهرری)
محمد نیکخواه منفرد محمدرضا صبورمتیل ترشیو بوتیل اترعدد اکتان سوخت برای بهر هوری بیشتر کاربرد دارد. سازمان حفاظترا ماده ای مضر با سرطان زایی بالا طبقه بندی MTBE محیط زیست امریکاکرده است. این ماده از مخازن زیرزمینی سوخت، وارد محیط خاک میشود.موجب نفوذ سریع این ماده در MTBE ویژگ یهای فیزیکی و شیمیاییخاک أکثرمتیل ترشیو بوتیل اترعدد اکتان سوخت برای بهر هوری بیشتر کاربرد دارد. سازمان حفاظترا ماده ای مضر با سرطان زایی بالا طبقه بندی MTBE محیط زیست امریکاکرده است. این ماده از مخازن زیرزمینی سوخت، وارد محیط خاک میشود.موجب نفوذ سریع این ماده در MTBE ویژگ یهای فیزیکی و شیمیاییخاک و ورود به آ بهای زیرزمینی م یگردد. در نشت این ماده به خاک،ایفا م یکند MTBE توانایی خاک در جذب آلاینده، نقشی مهم در حذفاین توانایی ،)Distribution Coefficient-Kd( و شاخص ضریب پخشرا نشان م یدهد. این شاخص در ژئوتکنیک زیست محیطی خاک بررسیمیشود. چون دامن هی تغییرات این شاخص برابر صفر تا هزار و حتی بیشتراست، در مد لسازی، حرکت و پراکنش آلایند هها در خاک، نقشی مهم دارد.در این پژوهش با انجام چندین آزمایش جذب با خاک شهرری و آْلاینده یمقدار واقعی جذب انداز هگیری و با توجه به مقدار به دست آمده، ،MTBEروشهای مختلف عددی موجود، از نظر تطابق نتایج تخمینی با مقدارواقعی بررسی شد تا مناسب ترین روش تخمین برای خاک این منطقهانتخاب شود. آزمای شهای این پژوهش، )آزمای شهای خاک، MTBE وانجام گرفته است. ASTM همگی طبق استاندارد ،)GC جذب ودر پایان مشاهده شد که هر چهار روش بررس ی شده، برای تعیین ضریبجذب قابل استفاد هاند؛ اما در شرایط مشابه، م یتوان به ترتیب، رو شهایدوبینین رادوشکویچ، لانگ مایر، فرندلیخ و در نهایت ایزوترم خطی راو Kd برای تخمین فرآیند جذب، پیشنهاد کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
188 - دستورالعمل ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح های حمل و نقل ریلی
مجید عباس پور عبدالرضا کرباسی محمد صادق سخاوت جو محسن سعیدی فاطمه زاهددر حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهت توسعه و گسترش همهجانبه دارای برنامههای مدون کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت میباشند که به وسیله گروههای تخصصی در بخشهای مختلف نظیر حمل و نقل، راهکارهای اجرایی توسعه و دورنمای آن ها بصورت شاخصهای کمی و کیفی أکثردر حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهت توسعه و گسترش همهجانبه دارای برنامههای مدون کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت میباشند که به وسیله گروههای تخصصی در بخشهای مختلف نظیر حمل و نقل، راهکارهای اجرایی توسعه و دورنمای آن ها بصورت شاخصهای کمی و کیفی تعیین گردیده و به عنوان سندی برای توسعه کشورها به کار میرود. به طور کلی برخی از برنامهها و استراتژیهای دارای اهمیت ویژه برای وزارت راه وترابری شامل توسعه و گسترش حمل و نقل ریلی در کشور، توسعه شبکه راه های ارتباطی کشور، توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل و طرح مطالعه جامع حمل و نقل کشور است که وزارت راه سعی بر تحقق آنها دارد. با توجه به این که هرگونه گسترش توام با اثرات و پیامدهای زیست محیطی متعدد است لذا انجام ارزیابی اثرات زیست محیطی طرحهای عمرانی به ویژه طرحهای حمل و نقل ریلی در راستای جلوگیری از بروز اثرات زیانبار به محیط و ارائه روشهای کاهش اثرات بر اساس تاکید اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ضرورت ویژه دارد. در این تحقیق به منظور هدایت مجریان و مشاوران طرحهای حمل و نقل ریلی، با شناسایی کلیه فعالیتهای و جنبههای اثرگذار بر محیط زیست ناشی از پروژههای ریلسازی، ویژگیهای محیط زیست موجود اعم از محیط زیست فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته و پارامترهای هر محیط به تفصیل شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته و سپس روشهای شناخت آنها ارائه شده است. با شناخت محیط زیست موجود و فعالیتهای طرح، اثرات زیست محیطی ناشی از اجرای طرح بر محیطهای مختلف شامل اثرات بر محیط خاک، آب، هوا، صدا و پوشش گیاهی و جانوری شناسایی شده و روشهای کاهش اثرات و برنامههای پایش و مدیریت زیست محیطی برای آنها ارائه شده است. در نهایت با استفاده از نتایج کلیه موارد فوق دستورالعمل ارزیابی زیست محیطی طرحهای حمل و نقل ریلی در 12 بند که هدایتگر مشاوران جهت انجام صحیح ارزیابی است تدوین گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
189 - بررسی اثرات تخلیه گل و کنده های حفاری بر محیط زیست و بستر زی های در یایی
رضا فولادی فردعملیات حفاری نفت و گاز در دریا می تواند مقادیر زیاد و متنوعی از ترکیبات شیمیایی را از طریق کنده ها و گل حفاری وارد محیط نماید. انواع گل های حفاری شامل گل های با پایه آبی (WBMs) ، با پایه نفتی (OBMs) و با پایه سنتتیک (SBMs) می باشند. گل های SBMهم خصلت های مطلوبOBMها در ز أکثرعملیات حفاری نفت و گاز در دریا می تواند مقادیر زیاد و متنوعی از ترکیبات شیمیایی را از طریق کنده ها و گل حفاری وارد محیط نماید. انواع گل های حفاری شامل گل های با پایه آبی (WBMs) ، با پایه نفتی (OBMs) و با پایه سنتتیک (SBMs) می باشند. گل های SBMهم خصلت های مطلوبOBMها در زمان بهره برداری را داشته و همچون WBMها از لحاظ محیط زیستی آلودگی کمی دارند. تخلیه مستقیم به دریا ، انتقال به ساحل جهت تصفیه و یا تزریق دوباره به داخل چاه ها از روش های دفع این گونه گل ها می باشد. باریوم و انواع هیدروکربن ها از ترکیبات اصلی گل های حفاری هستند. مطالعات نشان می دهدکه تا چندین سال بعد از اتمام فعالیت تخلیه کنده های حفاری سطح آلودگی رسوبات توسط باریوم و هیدروکربن ها در فواصل 250متری از اطراف نقطه تخلیه هنوز بالا بوده و بعد از آن کاهش مقادیر هیدرو کربنی با سرعت بالا صورت پذیرفته ولی کاهش مقادیر باریم با شیب کمی ادامه می یابد. همچنین ارزیابی های زیستی نشان دهنده اثرات مخرب تخلیه این پسماندها بر گونه های بستر زی به خصوص تا فاصله 250 متری از محل تخلیه و غالب شدن گونه های فرصت طلب می باشد. نتایج نشان می دهد که گونه های بستر زی فورامینیفرا با توجه به خصوصیات بیولوژیکی خود می توانند به خوبی به عنوان بیواندیکاتور در مورد تغییرات محیط زیستی مورد استفاده قرار گیرند. با توجه به اثرات محیط زیستی زیانبار تخلیه این پسماندها پیشنهادهایی از قبیل پرو‍ژه مدیریت پسماند در جهت رسیدن به میزان حداقل تخلیه، استفاده از گل های حفاری با اثرات محیط زیستی کمتر و ارزیابی و آنالیزهای محیط زیستی قبل و بعد از عملیات حفاری می بایست مد نظر قرار گرفته شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
190 - بررسی اثرات زیست محیطی دریاچه سد زاینده رود
مهران شبانکاری امیرحسین حلبیانسد زاینده رود با حجم مخزن حداکثر1470 میلیون متر مکعب(در تراز 2063 متر)و دریاچه ای با مساحت54 کیلومتر مربع، یک زیست بوم پویای محلی را بوجود آورده است که بدلیل داشتن اهداف چند منظوره چون تأمین آب شرب بخشی از استانهای اصفهان، چهار محال و بختیاری و یزد، تامین آب کشاورزی حوض أکثرسد زاینده رود با حجم مخزن حداکثر1470 میلیون متر مکعب(در تراز 2063 متر)و دریاچه ای با مساحت54 کیلومتر مربع، یک زیست بوم پویای محلی را بوجود آورده است که بدلیل داشتن اهداف چند منظوره چون تأمین آب شرب بخشی از استانهای اصفهان، چهار محال و بختیاری و یزد، تامین آب کشاورزی حوضه زاینده رود و تولید برق از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. همچنین بعلت همجواری با قطبهای بزرگ جمعیتی، صنعتی و توریستی نقش مهمی در حیات اقتصادی منطقه ایفا می کند. در این پژوهش با روش توصیفی، اسنادی و آماری با استفاده از ماتریس وتن و رائو، اثر کل ریز فعالیتهای سد زاینده رود بر پارامترهای زیست محیطی را بر اساس حاصلضرب اهمیت و دامنه اثر کمی سازی نموده و مورد بررسی قرار داده ایم. بررسیها نشان داد که دریاچه سد زاینده رود علی رغم اثرات منفی بر روی زمین، آب، زیستگاه های گیاهی و جانوری منطقه، بدلیل تعدیل شرایط آب و هوایی در مقیاس میکروکلیمایی، بهبود اوضاع اجتماعی ـ اقتصادی ـ بهداشتی، نقش زیبایی ـ تفریحی در منطقه اثر مثبت داشته است و با محاسبه مجموع اثرات زیست محیطی کلیه ریز فعالیتهای سد در مراحل ساخت و بهره برداری، نمره کلی پروژه سد زاینده رود 95+ بدست آمده است که بیانگر اثر مثبت سد بر محیط زیست می باشد. در پایان جهت تعدیل اثرات زیست محیطی، راه کارها و برنامه های پیشنهادی برای بهسازی، پایداری محیطی و خودپالایی دریاچه سد زاینده رود ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
191 - مدیریت ریسک محیط زیست فعالیت های فاز ساخت سکوهای میادین نفتی (مطالعه موردی فاز ساخت سکوهای نفتی طرح میدان رشادت
هدی السادات حسینی تورج دانا رضا ارجمندی ایمان شیریان پورتوسعه از یک سو با صنعت و تکنولوژی و از سوی دیگر با تخریب و آلودگی ارتباط تنگاتنگ و ارگانیک دارد، با این وجود دیگر نمی توان متوقع بود که همراه با توسعه صنعتی که از ملزومات پیشرفت علمی و اقتصادی بشر است محیط زیست دست نخورده باقی بماند.امروزه ارزیابی ریسک محیط زیستی به عنو أکثرتوسعه از یک سو با صنعت و تکنولوژی و از سوی دیگر با تخریب و آلودگی ارتباط تنگاتنگ و ارگانیک دارد، با این وجود دیگر نمی توان متوقع بود که همراه با توسعه صنعتی که از ملزومات پیشرفت علمی و اقتصادی بشر است محیط زیست دست نخورده باقی بماند.امروزه ارزیابی ریسک محیط زیستی به عنوان ابزاری کارآمد در مطالعات مدیریت ریسک محیط زیستی پروژه هایی که از نیروی تخریب بالایی برخوردارند مطرح است.سکوهای نفتی، یک سازه عظیم همراه با حفر چاه نفت ، استخراج نفت و فرآوری آن می باشند لیکن ساخت آن سکوها با توجه به ریسک پذیری بالا می تواند آثار چشم گیری بر محیط زیست بر جای گذارد، بنابراین نیازمند مطالعات مستمر است. تحقیق پیش روی با هدف مدیریت ریسک محیط زیستی ساخت سکوهای میدان نفتی رشادت (متشکل از سکوی Q4، W0 ، W4 ، P4) در کارخانه فراساحل واقع در جزیره صدرای بوشهر به جهت کاهش اثرات سوء و ارایه راهکارهای مدیریتی طرح رشادت انجام پذیرفته است. در این تحقیق به منظور ارزیابی ریسک محیط زیستی فعالیت های فاز ساخت سکوهای نفتی طرح رشادت از روش سامانه شاخص گذاری استفاده گردید. سامانه شاخص گذاری روش جامع و کاربردی است که براساس تعیین شاخص اهمیت، اثر و تواتر رخداد فعالیت بنیان گذاری شده است. به جهت اجرای این روش ابتدا فعالیت های موجود در سایت عملیاتی به طور کامل شناسایی گردیدند، سپس تاثیر فعالیت های مختلف شناسایی شده بر روی جنبه های محیط زیستی(آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی خاک، صوت، پسماند و انسان) مورد بررسی قرار گرفت پس از آن با استفاده از سامانه شاخص گذاری(حاصلضرب سه فاکتور اهمیت، اثر و تواتر رخداد فعالیت) میزان اعداد الویت ریسک[1] برای هر کدام از فعالیت ها محاسبه شد و در انتها با توجه به نظرات متخصصان ،راهکارهای مدیریتی به منظور کاهش میزان ریسک فعالیت ها ارایه و اعداد الویت ریسک پس از اقدامات اصلاحی محاسبه گردید براساس یافته های پژوهش، میزان ریسک های کم 44/23%، میزان ریسک های متوسط 7/67% و ریسک های بالا86/8% بود و با توجه به اقدامات کنترلی و اصلاحی ارایه شده توسط متخصصان میزان ریسک های کم به میزان 15/67% افزایش ، ریسک های متوسط به میزان 69/57% و میزان ریسک های بالا به میزان 100% کاهش یافت. 4- RPN: Risk Priority Number تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
192 - برآورد حجم پسما ند های کشاورزی قابل استفاده در صنایع چوب و کاغذ (مطالعه موردی: استان گلستان)
رویا فضلی سعید کامرانی نورالدین نظرن‍ژاداین مطالعه با هدف بررسی پسماندهای کشاورزیقابل استفاده در صنعت چوب و کاغذباقی مانده در زمین های کشاورزی که بر اثر سوزاندن باعث آلودگی زیست محیطی می گردند، در استان گلستان صورت پذیرفت. یعنی ضایعات منابع کشاورزی به عنوان یکی از منابع تجدیدپذیر، مصداق مناسبی از توسعه پایدار أکثراین مطالعه با هدف بررسی پسماندهای کشاورزیقابل استفاده در صنعت چوب و کاغذباقی مانده در زمین های کشاورزی که بر اثر سوزاندن باعث آلودگی زیست محیطی می گردند، در استان گلستان صورت پذیرفت. یعنی ضایعات منابع کشاورزی به عنوان یکی از منابع تجدیدپذیر، مصداق مناسبی از توسعه پایدار می باشد. در همین راستا از مزارع گندم، برنج و جو استان گلستان نمونه برداری انجام گرفت. د ر این مطالعه محاسبه میزان این پسماندها در سطح یک مترمربع زمین های کشاورزی شهرستان های استان گلستان به طور تصادفی و در نهایت در سطح هکتار و کل شهرستان های استان تعمیم پیدا کرد. نتایج این تحقیق نشان داد که حدودیک سوم از ساقه ی گیاهان کشاورزی گندم، برنج و جو در مزارع کشاورزی بدون برداشت، در زمین باقی می مانند و در خیلی از موارد سوزانده می شوند. همچنین این نتایج نشان داد که بیشترین میزان پسماند های سوزانده شده مربوط به ساقه ی گندم و کمترین میزان مربوط به پسماند های ساقه ی برنج می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
193 - دستورالعمل ارزیابی اثرات زیس تمحیطی طرح های حمل و نقل ریلی
مجید عباس پور عبدالرضا کرباسی محمد صادق سخاو ت جو محسن سعیدی فاطمه زاهددر حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهتتوسعه و گسترش همه جانبه دارای برنام ههای مدون کوتا همدت، میا نمدتو بلند مدت م یباشند که به وسیله گرو ههای تخصصی در بخ شهای مختلفنظیر حمل و نقل، راهکا رهای اجرایی توسعه و دورنمای آنها به صورتشاخ صهای کمی و کیفی تع أکثردر حال حاضر کشورهای مختلف به منظور پیشبرد اهداف خود در جهتتوسعه و گسترش همه جانبه دارای برنام ههای مدون کوتا همدت، میا نمدتو بلند مدت م یباشند که به وسیله گرو ههای تخصصی در بخ شهای مختلفنظیر حمل و نقل، راهکا رهای اجرایی توسعه و دورنمای آنها به صورتشاخ صهای کمی و کیفی تعیین گردیده و به عنوان سندی برای توسعهکشو رها به کار م یرود. به طور کلی برخی از برنام هها و استراتژ یهایدارای اهمیت ویژه برای وزارت راه و ترابری شامل توسعه و گسترش حملو نقل ریلی در کشور، توسعه شبکه را ههای ارتباطی کشور، توسعه و نوسازیناوگان حمل و نقل و طرح مطالعه جامع حمل و نقل کشور است که وزارتراه سعی بر تحقق آنها دارد. با توجه به اینکه هرگونه گسترش توام با اثرات وپیام دهای زیس تمحیطی متعدد است لذا انجام ارزیابی اثرات زیس تمحیطیطر حهای عمرانی به ویژه طر حهای حمل و نقل ریلی در راستای جلوگیری ازبروز اثرات زیان بار به محیط و ارائه رو شهای کاهش اثرات بر اساس تأکیداصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ضرورت ویژه دارد. در اینتحقیق به منظور هدایت مجریان و مشاوران طر حهای حمل و نقل ریلی،با شناسایی کلیه فعالی تهای و جنبه های اث رگذار بر محیط زیست ناشی ازپروژ ههای ریل سازی، ویژگ یهای محیط زیست موجود اعم از محیط زیستفیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته و پارامت رهای هرمحیط به تفصیل شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته و سپس رو شهایشناخت آنها ارائه شده است. با شناخت محیط زیست موجود و فعالی تهایطرح، اثرات زیست محیطی ناشی از اجرای طرح بر محی طهای مختلفشامل اثرات بر محیط خاک، آب، هوا، صدا و پوشش گیاهی و جانوریشناسایی شده و رو شهای کاهش اثرات و برنام ههای پایش و مدیریتزیست محیطی برای آنها ارائه شده است. در نهایت با استفاده از نتایج کلیهموارد فوق دستورالعمل ارزیابی زیست محیطی طر حهای حمل و نقل ریلیدر 12 بند که هدایت گر مشاوران جهت انجام صحیح ارزیابی است تدوینگردیده است.اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ضرورت ویژهدارد. در این تحقیق به منظور هدایت مجریان و مشاوران طر حهای حمل ونقل ریلی، با شناسایی کلیه فعالی تهای و جنب ههای اثر گذار بر محیط زیستناشی از پروژ ههای ریل سازی، ویژگ یهای محی طزیست موجود اعم ازمحیط زیست فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته وپارامت رهای هر محیط به تفصیل شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته و سپسرو شهای شناخت آنها ارائه شده است. با شناخت محیط زیست موجود وفعالی تهای طرح، اثرات زیس تمحیطی ناشی از اجرای طرح بر محی طهایمختلف شامل اثرات بر محیط خاک، آب، هوا، صدا و پوشش گیاهی وجانوری شناسایی شده و رو شهای کاهش اثرات و برنام ههای پایش ومدیریت زیست محیطی برای آنها ارائه شده است. در نهایت با استفاده ازنتایج کلیه موارد فوق دستورالعمل ارزیابی زیست محیطی طر حهای حملو نقل ریلی در 12 بند که هدای تگر مشاوران جهت انجام صحیح ارزیابیاست تدوین گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
194 - مدیریت بازیافت پسماند در شهرک صنعتی سمنان
مینا گشایشی بیتا آیتی حسین گنجی دوستشهرک صنعتی سمنان با مساحتی حدود 2000 هکتار و 300 واحد صنعتی فعال در کیلومتر 8 جاده سمنان دامغان واقع شده است. این شهرک دارای طرح زون بندی صنعتی جهت استقرار صنایع مختلف بوده و بیشترین وسعت زون های صنعتی در نظر گرفته شده به ترتیب عبارتند از: صنایع فلزی، صنایع کانی غیر فل أکثرشهرک صنعتی سمنان با مساحتی حدود 2000 هکتار و 300 واحد صنعتی فعال در کیلومتر 8 جاده سمنان دامغان واقع شده است. این شهرک دارای طرح زون بندی صنعتی جهت استقرار صنایع مختلف بوده و بیشترین وسعت زون های صنعتی در نظر گرفته شده به ترتیب عبارتند از: صنایع فلزی، صنایع کانی غیر فلزی، صنایع شیمیایی، صنایع نساجی، صنایع برق والکترونیک، صنایع غذایی، صنایع سلولزی و خدماتی. طبق بررسی های انجام شده، پسماندهای صنعتی یکی از مشکلات موجود به شمار می رود و عدم دفع اصولی و فروش غیر اصولی مواد قابل بازیافت به دوره گردها باعث مشکلات بهداشتی در شهرکهای صنعتی به خصوص شهرک صنعتی سمنان شده است. در این تحقیق، ابتدا بر اساس مطالعات اسنادی و میدانی، پسماندهای شهرک شناسایی و بر اساس لیستهای تهیه شده، طبقه بندی های لازم به لحاظ نوع، حالت فیزیکی، قابلیت بازیافت، محل تولید در واحد، تناوب تولید، نحوه نگهداری موقت و نحوه حمل و نقل به محل دفع انجام یافته و درنهایت با توجه به وضعیت موجود، روشهای فنی/مدیریتی برای بازیافت پیشنهاد شده است. با توجه به بررسی ها و مطالعات کمی و کیفی صورت گرفته، پسماندهای قابل بازیافت شهرک 32 نوع می باشند که از این بین ضایعات پلاستیک (تولید1000 تن در سال)، انواع ضایعات کاغذ و مقوا (تولید حدود 1400 تن در سال)، انواع ضایعات آهنی (تولید 8400 تن در سال) و انواع ضایعات چوبی (تولید حدود 540 تن در سال) از نظر کمی قابل توجه هستند. از بین این چهار پسماند نیز با در نظر گرفتن همه عوامل موثر در ایجاد مجتمع بازیافت، فقط برای ضایعات کاغذ و مقوا احداث کارخانه بازیافت قابل توصیه بوده و برای ضایعات پلاستیک و آهنی، بسته بندی و انتقال به کارخانه های بازیافت مجاور و برای ضایعات چوبی استفاده مجدد توصیه می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
195 - بررسی تحولات مسئولیت بین المللی ناشی از خسارات زیست محیطی با توجه به کنوانسیون بازل
لیلا رئیسییکی از را ههای گسترش اجرای مقررات محی طزیستی، در سطح بی نالمللی،گسترش دامنه مسئولیت بی نالمللی کشورهای ناقض مقررات مذکور است.در این راستا در سا لهای گذشته تلا شهای جدی صورت گرفته است،به نحوی که موجب بروز تحولات چشمگیری در این موضوع شده است.امروزه در حوزه مسئولیت بی نالم أکثریکی از را ههای گسترش اجرای مقررات محی طزیستی، در سطح بی نالمللی،گسترش دامنه مسئولیت بی نالمللی کشورهای ناقض مقررات مذکور است.در این راستا در سا لهای گذشته تلا شهای جدی صورت گرفته است،به نحوی که موجب بروز تحولات چشمگیری در این موضوع شده است.امروزه در حوزه مسئولیت بی نالمللی ناشی از خسارات زیس تمحیطیمی توان از تحولاتی همانند گسترش دامنه مبنای این نوع مسئولیت ازمسئولیت ناشی از خطا به اصل مسئولیت ناشی از خطر، توسعه دامنهمسئولیت زیس تمحیطی به بخش خصوصی، پذیرش مسئولیت کیفریبرای ایجادکنندگان خسارات زیس تمحیطی و برخی تحولات دیگر نام برد،که همگی در مجموع حاکی از تغییر و تحول در رژیم مسئولیت در حوزهمحی طزیست در سطح بی نالمللی است و کنوانسیون بازل نمونه خوبی براینشان دادن تحولات مذکور است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
196 - اخلاق و فلسفه محیط زیست وضرورت توجه به نقش آن درجهان امروز
سید محمدرضا علوی مقدم اعظم قاسمییکی ازمسائلی که درسال های اخیرمورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است این است که علیرغم صرف هزینه های کلان برای پروژه های عظیم محیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نمی شود. این موضوع متفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای از امور فنی نیازمند رویکرد جد أکثریکی ازمسائلی که درسال های اخیرمورد توجه صاحبنظران قرار گرفته است این است که علیرغم صرف هزینه های کلان برای پروژه های عظیم محیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نمی شود. این موضوع متفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای از امور فنی نیازمند رویکرد جدیدی شامل رویکردهای جامعه شناختی، اخلاقی، فلسفی و .... می باشد. اخلاق زیست محیطی شاخه جدیدی ازمبحث اخلاق فلسفی است و در خصوص روابط اخلاقی بین انسانها و دنیای پیرامون آنها بحث می کند. هدف این مقاله، آشناکردن متخصصان محیط زیست با دیدگاههای مختلف اخلاق و فلسفه محیط زیست در جهان امروز است. ضمن شرح مختصری از مکاتب مختلف اخلاقی به بیان مکاتب اخلاقی زیست محیطی مانند مکتب انسانمدارانه و خداباورانه پرداخته می شود. در این میان لازم است متفکران کشور ما نیز با توجه به پیشینه های مذهبی و فرهنگی دیدگاههای اخلاقی و فلسفی خود را در خصوص محیط زیست ارائه دهند تا پروژه های مهندسی و محیط زیستی در عرصه عمل به نتیجه بهتری نائل شود. با توجه به ضرورت آشنایی مهندسان با مبانی اخلاقی و فلسفه زیست محیطی در دنیای امروز، در ادامه این مقاله به نقش کدهای اخلاقی مهندسی پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
197 - بررسی تحولات مسئولیت بین المللی ناشی از خسارات زیست محیطی با توجه به کنوانسیون بازل
لیلا رئیسییکی از راههای گسترش اجرای مقررات محیط زیستی، در سطح بینالمللی، گسترش دامنه مسئولیت بینالمللی کشورهای ناقض مقررات مذکور است. در این راستا در سالهای گذشته تلاشهای جدّی صورت گرفته است، بنحوی که موجب بروز تحولات چشمگیری در این موضوع شده است. امروزه در حوزه مسؤلیت بینال أکثریکی از راههای گسترش اجرای مقررات محیط زیستی، در سطح بینالمللی، گسترش دامنه مسئولیت بینالمللی کشورهای ناقض مقررات مذکور است. در این راستا در سالهای گذشته تلاشهای جدّی صورت گرفته است، بنحوی که موجب بروز تحولات چشمگیری در این موضوع شده است. امروزه در حوزه مسؤلیت بینالمللی ناشی از خسارات زیست محیطی میتوان از تحولاتی همانند گسترش دامنه مبنای این نوع مسؤلیت از مسؤلیت ناشی از خطاء به اصل مسؤلیت ناشی از خطر، توسعه دامنه مسؤلیت زیست محیطی به بخش خصوصی، پذیرش مسؤلیت کیفری برای ایجاد کنندگان خسارات زیست محیطی و برخی تحولات دیگر نام برد، که همگی در مجموع حاکی از تغییر و تحول در رژیم مسؤلیت در حوزه محیط زیست در سطح بینالمللی است و کنوانسیون بازل نمونه خوبی برای نشان دادن تحولات مذکور است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
198 - پدیده شکوفایی جلبکی معضل منابع آبی
ملیحه امینیپدیده کشند سرخ نوعی شکوفایی جلبکی است که موجب عدم نفوذ اکسیژن در لایه های عمیق تر آب می شود و با مصرف اکسیژن موجود در محیط آبی، شرایط را برای رشد و زندگی آبزیان بسیار سخت می کند و مرگ ماهیان را بدنبال دارد. شرایط شکوفایی جلبکی بسیار پیچیده است. در برخی مواقع این پدیده ک أکثرپدیده کشند سرخ نوعی شکوفایی جلبکی است که موجب عدم نفوذ اکسیژن در لایه های عمیق تر آب می شود و با مصرف اکسیژن موجود در محیط آبی، شرایط را برای رشد و زندگی آبزیان بسیار سخت می کند و مرگ ماهیان را بدنبال دارد. شرایط شکوفایی جلبکی بسیار پیچیده است. در برخی مواقع این پدیده کاملا منشا طبیعی دارد و گاه از فعالیت های انسانی ناشی می شود. در شرایطی که منشا انسانی در بروز این پدیده مطرح است عوامل گوناگونی مانند ورود فاضلاب های انسانی و کشاورزی و صنعتی به منابع آبی که حاوی نیترات و فسفات هستند و به مقدار زیاد در کودهای کشاورزی استفاده می شوند، عوامل مهم و تاثیرگذار در تشدید شرایط کمبود اکسیژن در محیط آبی می باشند. همچنین افزایش گازهای گلخانه ای، گرد و غبار غنی از آهن، فاکتورهای هیدرولوژیک و تغییرات عظیم در آب و هوای جهانی، جابجایی و انتقال گونه های غیربومی از طریق آب توازن کشتی ها و بسیاری عوامل ناشناخته به عنوان عوامل تاثیرگذار در بروز این پدیده هستند. تاثیرات شکوفایی جلبک علاوه بر جانوران و آبزیان، مردم منطقه را نیز از نظر اقتصادی و بهداشتی متضرر خواهد کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
199 - گزارشگری محیط زیست و استرا تژی تجاری
اسماعیل غفاریحسابداری محیط زیست به عنوان یکی از زیر مجموع ههای حسابداری درطول سا لهای گذشته پیوسته در مسیر توسعه گام برداشته اس ت. با افزایشتمرکز جامعه پیرامون مباحث زیس تمحیطی، حسابداری نقش ویژ های را درراستای انداز هگیری عملکرد بر عهده گرفته اس ت. آگاهی از وضعیت محیطپیرامونی، موجب أکثرحسابداری محیط زیست به عنوان یکی از زیر مجموع ههای حسابداری درطول سا لهای گذشته پیوسته در مسیر توسعه گام برداشته اس ت. با افزایشتمرکز جامعه پیرامون مباحث زیس تمحیطی، حسابداری نقش ویژ های را درراستای انداز هگیری عملکرد بر عهده گرفته اس ت. آگاهی از وضعیت محیطپیرامونی، موجب پویایی عملکرد زیس تمحیطی واحد تجاری م یشود. دراین نوشتار نگارنده یکپارچگی روی ههای محیطی با روی ههای تجاری را موردتوجه قرار داده و از بررسی نحوه برخورد با حسابداری زیست محیطی دراستانداردهای حسابداری مالی اجتناب نموده است . و ضمن بررسی موضوعاستراتژی تجاری که شامل برنامه، تصمیمات متهورانه مدیرا ن، پشتیبانی وآموزش می باش د، اثرات درون سازمانی و برون سازمانی که از کیسو منجر بهکاهش بهای عملیاتی و سرمای های تجهیزات کنترل کننده آلودگی و تع یینروش ارزیابی سرمای هگذاری، و ازسوی دیگر سبب تدوین مقررات از سویدول تها و آثار و تبعات مالیاتی م یگردد را مورد توجه قرارداده است. توجهبه مسائل زیس تمحیطی در سا لهای اخیر به حوزه تدوین استانداردها نیزگسترده شده و نمونه بارز آن را م یتوان در استانداردهای هیأت تدویناستانداردهای حسابداری دولتی امر کیا و رهنمودهای ایفک مشاهده نموددر این نوشتار ابعاد زیر مورد بررسی قرار می گیرن د:• عناصر محیطی استراتژی تجاری• تهیه گزار شهای عملکردی ضروری• شناسایی مهارت های چندگانه مورد نیاز برای انداز هگیری• گر دآوری و تجزیه و تحلیل داد ههای مور دنیاز تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
200 - بررسی اثرات زیست محیطی صنایع پتروشیمی تولید کننده PET-PTA (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر)
سعید ملماسی سید علی جوزی سید مسعود منوری الهه جعفریان مقدمصنایع پتروشیمی با توجه به ترکیبات متنوع آن و نیز به واسطه دارا بودن فلزات سنگین، از پتانسیل ایجاد آثار سوء بر بهداشت و سلامت افراد و تخریب محیط زیست را برخوردارند. در این مطالعه اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت صنعت پتروشیمی تولید کننده PET- PTA واقع در منطقه ویژه اقتصاد أکثرصنایع پتروشیمی با توجه به ترکیبات متنوع آن و نیز به واسطه دارا بودن فلزات سنگین، از پتانسیل ایجاد آثار سوء بر بهداشت و سلامت افراد و تخریب محیط زیست را برخوردارند. در این مطالعه اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت صنعت پتروشیمی تولید کننده PET- PTA واقع در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به اینکه عمده صنایع پتروشیمی موجود در این منطقه در مجاورت خورها احداث شده اند، آلودگیهای ناشی از این صنایع، خورهای موجود در منطقه را بعنوان مهمترین اکوسیستمهای دارای تنوع زیستی بالا تحت تاثیر قرار می دهد. جهت بررسی آثار سوء ناشی از صنعت پتروشیمی مورد مطالعه از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. در این روش دو معیار اثر بر سلامت و بهداشت افراد و تخریب زیست محیطی مورد سنجش قرار گرفته است. معیار اثر بر سلامت و بهداشت افراد با اولویت بندی اثر انتشار آلاینده ها بر کارکنان منطقه ویژه و افراد بومی پیرامون آن و معیار تخریب زیست محیطی از طریق اولویت بندی دو معیار میزان آلودگی و حساسیت محیط پذیرنده نمره دهی و ارزشگذاری شده است. بر اساس نتایج اندازه گیریهای دوره ای و ماهیت فعالیتهای صنعت پتروشیمی مورد مطالعه، 9 نوع آلاینده عمده شامل فلزات سنگین، ترکیبات نفتی،COD ، TSS،H2S ، CO، NOx ، SOx و ذرات معلق ارزشگذاری و مورد مقایسه قرار گرفته اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که آلودگی آب، مهمترین عامل آلاینده محیطی ناشی از فعالیت صنعت مذکور می باشد. همچنین آلودگی زیست محیطی ناشی از تخلیه پساب خروجی سیستمهای تصفیه مجتمعهای صنعتی به خورهای اطراف به ویژه خور زنگی قابل تامل است. میزان TSS و ترکیبات نفتی با وزنهای بترتیب 326/0 و 235/0 مهمترین آلاینده های آب به لحاظ میزان آلودگی و آثار سوء وارده بر محیط پذیرنده شناسایی شده و می بایست کنترل گردد. تاثیرگذاری آلودگی هوا ناشی از انتشار آلاینده های گازی شکل و ذرات معلق نیز در اولویت دوم اهمیت شناخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
201 - مروری بر شناسایی و ارزیابی خطر زیست محیطی گونههای گیاهی مهاجم در اکوسیستمهای آبی (مطالعه موردی: گیاه سنبل آبیWater hyacintch)
مریم پناهنده مریم مروتی مکرم روانبخش صفورا جوانهجوم گونههای غیربومی بزرگترین تهدید برای تنوع زیستی در جهان است که نقش عمده ای در تغییرات جهانی دارد. در مطالعه حاضر به معرفی برخی از اثرات نامطلوب ورود گونه گیاهی غیربومی سنبل آبی به اکوسیستم حساس و شکننده آبی و روشهای رایج بررسی خطرات ناشی از این اثرات بر محیط زیست أکثرهجوم گونههای غیربومی بزرگترین تهدید برای تنوع زیستی در جهان است که نقش عمده ای در تغییرات جهانی دارد. در مطالعه حاضر به معرفی برخی از اثرات نامطلوب ورود گونه گیاهی غیربومی سنبل آبی به اکوسیستم حساس و شکننده آبی و روشهای رایج بررسی خطرات ناشی از این اثرات بر محیط زیست اشاره شده است. بدین منظور با استفاده از یکسری جستجوهای اینترنتی و کتابخانهای به گردآوری مطالب ارزنده ای پرداخته شده است. ابتدا کلیاتی در زمینه رویکرد ارزیابی ریسک زیست محیطی ورود گونه مهاجم به یک اکوسیستم آبی بیان شده است، سپس به مهمترین اثرات نامطلوب که گونه مهاجم سنبل آبی در یک اکوسیستم آبی میتواند به جای بگذارد و همچنین روند ارزیابی ریسک زیست محیطی رایج در مورد این گونه خاص به زبانی ساده و علمی اشاره گردید. مطالعات حاکی از آن داشت که مجموعه ای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی میتواند علاوه بر شناسایی گونه و پیامدهای زیست محیطی بر گونههای حساس، بومی و زیستگاههای حساس نیز موثر باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
202 - اخلاق و فلسفه محیط زیست و ضرورت توجه به نقش آن در جهان امروز
سید محمدرضا علوی مقدم اعظم قاسمییکی از مسائلی که در سا لهای اخیر مورد توجه صاحب نظران قرار گرفتهاست این است که علیرغم صرف هزین ههای کلان برای پروژ ههای عظیممحیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نم یشود. این موضوعمتفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای ازامور فنی نیازمند رویکرد جد أکثریکی از مسائلی که در سا لهای اخیر مورد توجه صاحب نظران قرار گرفتهاست این است که علیرغم صرف هزین ههای کلان برای پروژ ههای عظیممحیط زیستی نتایج چندان رضایت بخشی حاصل نم یشود. این موضوعمتفکران را به این فکر رهنمون کرد که حل مسائل محیط زیستی جدای ازامور فنی نیازمند رویکرد جدیدی شامل رویکردهای جامعه شناختی، اخلاقی،فلسفی و .... م یباشد. اخلاق زیس تمحیطی شاخه جدیدی از مبحث اخلاقفلسفی است و در خصوص روابط اخلاقی بین انسا نها و دنیای پیرامونآنها بحث میکند. هدف این مقاله، آشنا کردن متخصصان محیط زیستبا دیدگا ههای مختلف اخلاق و فلسفه محی طزیست در جهان امروز است.ضمن شرح مختصری از مکاتب مختلف اخلاقی به بیان مکاتب اخلاقیزیست محیطی مانند مکتب انسان مدارانه و خداباورانه پرداخته م یشود. دراین میان لازم است متفکران کشور ما نیز با توجه به پیشین ههای مذهبیو فرهنگی دیدگاه های اخلاقی و فلسفی خود را در خصوص محیط زیستارائه دهند تا پروژ ههای مهندسی و محی طزیستی در عرصه عمل به نتیجهبهتری نائل شود. با توجه به ضرورت آشنایی مهندسان با مبانی اخلاقی وفلسفه زیست محیطی در دنیای امروز، در ادامه این مقاله به نقش کدهایاخلاقی مهندسی پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
203 - بررسی آموزش زیست محیطی و رفتارهای حفاظت از محیط زیست دانشآموزان دبیرستان-های دخترانه شهر ایلام
پاکزاد آزادخانی معصومه سادات نژاد جعفر شرفخانیآموزش محیط زیست به عنوان فرایندی مادام العمر که بخش مهمی از آن در محیط مدرسه صورت می پذیرد در بهبود مشکلات زیست محیطی نقشی انکار ناپذیر دارد. از این رو، بررسی آموزش زیست محیطی و تأثیر آن در حفاظت از محیط زیست دارای اهمیت است. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی نقش آموزش ها أکثرآموزش محیط زیست به عنوان فرایندی مادام العمر که بخش مهمی از آن در محیط مدرسه صورت می پذیرد در بهبود مشکلات زیست محیطی نقشی انکار ناپذیر دارد. از این رو، بررسی آموزش زیست محیطی و تأثیر آن در حفاظت از محیط زیست دارای اهمیت است. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی نقش آموزش های زیست محیطی در رفتارهای حفاظت از محیط زیست در بین دانش آموزان دخترانه شهر ایلام به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. تعداد 360 نفر از دانش آموزان به عنوان حجم نمونه انتخاب و بین آن ها پرسش نامه استاندارد به روش نمونه گیری طبقه ای توزیع شد. روایی پرسش نامه توسط اساتید و متخصصین مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 885/0 محاسبه شد، که نشان از پایایی بالای پرسش نامه دارد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های T تک نمونه ای، همبستگی و رگرسیون (آنووا)، در نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که شناخت دانش آموزان نسبت به مسایل عام و خاص زیست محیطی پایین می باشد. در معادله رگرسیونی تأثیر مثبت نگرش نوین زیست محیطی و آموزش زیست محیطی در رفتار زیست محیطی رد شد و تنها سواد زیست محیطی در رفتار زیست محیطی تأثیر مثبت داشت. در مجموع، با توجه به ضریب تعیین محاسبه شده، این سه متغیر تنها 25 درصد در شکل گیری رفتار زیست محیطی نقش داشته اند و بقیه عواملی هستند که در این تحقیق به علت محدودیت موضوعی مورد بررسی قرار نگرفتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
204 - بررسی راهبردهای ساختار زیست پذیری شهر ابرکوه
مجتبی حاتمی حسین سلیمانی امیر گندمکار حمید صابریمشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهرهای امروزی و حاصل تعارض و تقابل آنها با محیط طبیعی است؛ چرا که توسعه ی شهری ، ناگزیر با تسلّط ساختمان ها، صنایع و حمل و نقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است و این تسلّط به مرور زمان به شکل چیرگی شهر بر طبیعت تغی أکثرمشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهرهای امروزی و حاصل تعارض و تقابل آنها با محیط طبیعی است؛ چرا که توسعه ی شهری ، ناگزیر با تسلّط ساختمان ها، صنایع و حمل و نقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است و این تسلّط به مرور زمان به شکل چیرگی شهر بر طبیعت تغییر یافته است و زمینه ساز آلودگی های گسترده شهری می شود. نتیجه ی این روند ، عدم تعادل و ناسازگاری میان انسان و طبیعت و به هم خوردن روابط اکوسیستم خواهد بود. شهر ابرکوه امروزه با مسائل زیست محیطی از جمله: وجود کاربری ها و فعالیت های ناسازگار و مزاحم در سطح شهر، نبود سیستم دفع فاضلاب شهری، وجود مرکز عظیم دفع زباله ها در شرق شهر و .... دست به گریبان است. در این میان یکی از مباحث مورد توجه در پایداری شهری ، زیست پذیری است. زیست پذیری، به یک سیستم شهری که در آن به سلامت اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و روانی همه ساکنانش توجه شده است، اطلاق می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
205 - ارائه مدل اثرات گردشگری اماکن ورزشی در توسعه شهری پایدار (مطالعه موردی: شهرستان مهدی شهر)
مسعود حاجی بیگ لو باقر مرسلهدف پژوهش حاضر، ارائه مدل اثرات گردشگری اماکن ورزشی در توسعه شهری پایدار میباشد. این تحقیق از دسته تحقیقات توصیفی – پیمایشی است که به صورت آیندهنگر انجام شده است. جامعه آماری شامل اساتید تربیت بدنی دانشگاه، کارشناسان تربیت بدنی، کارشناسان گردشگری و لیدرهای تورها أکثرهدف پژوهش حاضر، ارائه مدل اثرات گردشگری اماکن ورزشی در توسعه شهری پایدار میباشد. این تحقیق از دسته تحقیقات توصیفی – پیمایشی است که به صورت آیندهنگر انجام شده است. جامعه آماری شامل اساتید تربیت بدنی دانشگاه، کارشناسان تربیت بدنی، کارشناسان گردشگری و لیدرهای تورهای گردشگری استفاده شد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 384 نفر به صورت داوطلبانه به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. و پرسشنامه استاندارد گردشگری ورزشی کریمی (1390) و پرسشنامه توسعه شهری پایدار جاوید (1397) بین آنها توزیع و 258 پرسشنامه صحیح گردآوری و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها ابتدا از طریق آزمون کولموگروف اسمیرنف به برسی نرمال بودن دادههای گردآوری شده پرداخته شد، سپس برای بررسی روایی سازه متغیرهای تحقیق و شاخصهای منتج از آنها از آزمون تحلیل عاملی تاییدی، استفاده گردید. و در نهایت به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS نسخه 24 و لیزرل نسخه 1/8 بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که مدل ارائه شده از برازش بالایی برخوردار است. بنابراین گردشگری ورزشی تاثیر مثبت و معناداری بر توسعه شهری پایدار در اماکن ورزشی شهرستان مهدیشهر دارد. همچنین گردشگری ورزشی تاثیر مثبت و معناداری بر مولفههای توسعه شهری پایدار (توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و پایداری زیست محیطی) در اماکن ورزشی شهرستان مهدیشهر دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
206 - طراحی مدلی برای برنامهها و سیاستهای زیستمحیطی برنامه اول تا ششم توسعه
احسان نجفی نبی الله ایدر عبدالرضا هاشمیهدف این پژوهش طراحی مدلی برای تحلیل جامعهشناختی سیاستها و برنامههای زیست محیطی در ایران و پیامدهای سیاسی و اجتماعی از برنامه اول تا ششم توسعه در ایران است که به روش کیفی با تکنینک گراندد تئوری انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد یا گراندد تئوری محقق اقدا أکثرهدف این پژوهش طراحی مدلی برای تحلیل جامعهشناختی سیاستها و برنامههای زیست محیطی در ایران و پیامدهای سیاسی و اجتماعی از برنامه اول تا ششم توسعه در ایران است که به روش کیفی با تکنینک گراندد تئوری انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد یا گراندد تئوری محقق اقدام به انجام مصاحبههایی عمیق با 16 نفر از نخبگان، مدیران و متخصصان مرتبط با محیط زیست کشور کرده است. نتایج تحلیل دادهها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری نشان داد که از تعداد 265 مفاهیم متناظر تعداد 30 خرده مقوله استخراج شده که دارای ارتباط مفهومی با همدیگر هستند و در مرحله کدگذاری محوری از همه خرده مقولات تعداد 12 مقوله محوری بیرون کشیده شد که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقوله هستهای به شرح برنامهها و سیاستگذاریهای زیست محیطی به علت تصمیات هماهنگ بالادستی و تفاهم دولتی و خصوصی در بستر جدی گرفتن دانش و ارزش زیستمحیطی با استفاده از راهبردهای فکری- قانونی و سبز به پیامدهای امنیت سیاسی و ملی و توسعه فرهنگ زیست محیطی همراه با سلامت اجتماعی منجر میشوند ظاهر شد که میتواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد. در بخش کمی که اعتباریابی مدل استخراجی انجام شده است، نتایج حاصل از مداسازی معادله ساختاری نشان دادهها که همه مولفه های کیفی استخراج شده اثر مستقیم و معناداری بر برنامهها و سیاستگذاری زیست محیطی کشور دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
207 - تحلیل نقش اکوتوریسم در پایداری منابع زیست محیطی و اجتماعی مناطق روستایی در راستای توسعه پایدار (مطالعه موردی شهرستان خوانسار)
زهره شهریاری مجید ولی شریعت پناهی عبدالرضا فرجی رادچکیده درمیان پیش نیازهای ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی، حفاظت منابع از اهمیتی خاص برخوردار است و اکوتوریسم می تواند زمینه های لازم برای اجرای برنامه های توسعه و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و فرهنگی را فراهم آورد. هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر برای پاید أکثرچکیده درمیان پیش نیازهای ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی، حفاظت منابع از اهمیتی خاص برخوردار است و اکوتوریسم می تواند زمینه های لازم برای اجرای برنامه های توسعه و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و فرهنگی را فراهم آورد. هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر برای پایداری منابع روستاهای شهرستان خوانسار و نقش اکوتوریسم در امر توسعه پایدار است، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مدل ترکیبی SWOT-ANP می باشد و اطلاعات با روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده اند. نتایج نشان می دهد، مناطق روستایی خوانسار علیرغم قابلیتها و ظرفیتهای توسعه ای فراوان در زمینه گردشگری پایدار تاکنون نتوانسته، جایگاه واقعی خود را بدست آورند و با وجود منابع غنی طبیعی و فرهنگی با توجه به توسعه گردشگری از معیارهای پایداری دور شده است و فقدان یک رویکرد کارآمد وسازمان یافته باعث شده تا مجموعهای از تهدیدهای زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی فراروی این مناطق قرارگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
208 - ارزیابی ریسک فضاهای ورزشی روباز شمیرانات تهران در ارتباط با آلودگی هوا و ارائه راهکارهای مدیریت حفظ محیطزیست
افسانه روحانی سید مصطفی طیبی ثانی هومن بهمنپور باقر مرسلچکیده: هدف از این مقاله، ارزیابی ریسک زیست محیطی فضاهای ورزشی روباز در ارتباط با پهنهبندی آلاینده های هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS میباشد. این تحقیق به لحاظ زمان اجرا، از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها، از نوع کاربردی میباشد. جامعه آماری فضاهای ورزشی ر أکثرچکیده: هدف از این مقاله، ارزیابی ریسک زیست محیطی فضاهای ورزشی روباز در ارتباط با پهنهبندی آلاینده های هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS میباشد. این تحقیق به لحاظ زمان اجرا، از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها، از نوع کاربردی میباشد. جامعه آماری فضاهای ورزشی روباز شمیرانات تهران و نمونه آماری ۱۶ مجموعه ورزشی روباز در منطقه مطالعاتی با مقیاس متوسط تا بزرگ است. دادههای ایستگاههای سنجش آلودگی در پیرامون منطقه، به روش کریجینگ، برای بازه زمانی ۵ ساله درونیابی شدند. از شاخص کیفیت هوا (AQI) به عنوان استاندارد، جهت تطبیق دادهها استفاده گردید. رویهمگذاری لایهها با استفاده از نرمافزار ArcGIS, 9.2 انجام شد. مدل ویلیام فاین نیز به عنوان ابزار ارزیابی ریسک مورد استفاده قرار گرفت. کیفیت هوا در شش ماهه دوم بازه زمانی مورد نظر، اندکی نسبت به شش ماهه اول پایینتر بوده است. رتبه ریسک ۲۵۰ بوده که نشانگر وضعیت اضطراری و سطح ریسک متوسط است و لازم است تا توجهات لازم در اسرع وقت صورت گیرد.بخش زیادی از مجموعههای ورزشی روباز در شمیرانات تهران، در معرض آلایندههای هوا قرار دارند و با توجه به آسیبپذیری ورزشکاران در شرایط آلودگی شدید هوا، لازم است تا با اتخاذ راهکارهای مدیریتی به ارتقای کیفیت این نوع از کاربریهای شهری همت گماشت. Abstract The purpose of this research is to assessment the environmental risk of outdoor sports spaces in relation to the zoning of air pollution using the GIS. This research is of a practical type in terms of the type of cross-sectional and in terms of outcomes. The statistical population of the study is the sports spaces of Shemiranat in Tehran, and a sample of 16 open-field sports complexes in a medium to large scale study area. Data from 6 air pollutants (carbon monoxide, sulfur dioxide, nitrogen dioxide, ozone and suspended particulates) were extracted from raw materials from the Air Pollution Monitoring Center and Tehran Air Quality Control Company. Unification integration, transformation and summarization of data. The data of pollution sensing stations around the region, by Kriging method, were interpolated for a time interval of 5 years. The air quality index (AQI) was used as the standard for data alignment. Layering overlay was performed using ArcGIS 9.2 software. The William Fine model was also used as a risk assessment tool.The air quality in the second six months was slightly lower than the first six months. The risk rating is 250, indicating the state of emergency and the "average risk level", and it is necessary to take the necessary attention as soon as possible. A large part of outdoor sports complexes in Shemiranat, Tehran, are exposed to air pollutants and due to the vulnerability of athletes in the case of severe air pollution, it is necessary to adopt quality management solutions to improve the quality of these types of urban applications. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
209 - بازکاوی و تحلیل ساختار شهری با تأکید بر توسعه پایدار با استفاده از روش AHP
هومن رحیمی مصطفی بهزادفر کرامت الله زیاریچکیده مسئله افزایش روزافزون جمعیت در عرصه جهانی و ملی، تمرکز فعالیتها در شهرها و متعاقب آن رشد بی ضابطه و بی برنامه شهرها در کشورهای در حال توسعه خصوصاً ایران و نیز نتایج مخرب آن که آثار خود را در بحرانهای مختلف ظاهر ساخته است. شهرهای بزرگ با مشکلات مشابهی از قبیل گس أکثرچکیده مسئله افزایش روزافزون جمعیت در عرصه جهانی و ملی، تمرکز فعالیتها در شهرها و متعاقب آن رشد بی ضابطه و بی برنامه شهرها در کشورهای در حال توسعه خصوصاً ایران و نیز نتایج مخرب آن که آثار خود را در بحرانهای مختلف ظاهر ساخته است. شهرهای بزرگ با مشکلات مشابهی از قبیل گسترش بیحد استفاده از اتومبیل، پراکنش حومه های شهری، انواع آلودگی های زیستمحیطی، رشد نابرابری و بیعدالتی اجتماعی، نابودی سامانه های زیستی و مواردی از این دست مواجه هستند. هدف در این تحقیق این است که تا با لحاظ رویکرد توسعه پایدار و در نظر گرفتن اهمیت این رویکرد در توسعه ناپایدار شهری، راهبردها و درصد تأثیرگذاری به توسعه پایدار شهری در البرز مورد بررسی قرار گیرد. در این بررسی، ضمن توجه به ویژگیهای شهری، شاخصهای مؤثر و زیر شاخصهای ساختار توسعه پایدار شناسایی شده و با طرح پرسشنامه و تحلیل آن در مدل AHP وزنهای زیر شاخصها و شاخصها مشخص شده است. وزنهای شاخصها به عنوان ورودی در مدل GISقرار گرفته و لایههای آن را تشکیل میدهد. سپس مکانهایی را که پتانسیل توسعه پایدار دارند یا ندارند در مدل GIS مشخص شده است. نتیجه حاصله از این پژوهش بیانگر این مطلب است در دستیابی به توسعه پایدار در شهر البرز شاخص نهادی مدیریتی با وزن 208/ بیشترین تأثیر را داراست که زیر شاخص اصلی آن مربوط به برنامهریزی در شهر البرز است؛ و پس از آن شاخص زیست محیطی با وزن 0.203 در رده دوم که در آن زیر شاخص مدیریت و دانش زیستمحیطی سهم بیشتری در توسعه پایدار ایفاد میکند. است؛ و شاخص کالبدی فضایی با وزن 02/. بوده و برترین استراتژی و زیر شاخص آن مربوط به زیرساختهای شهری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
210 - اعتباریابی الگوی برنامه درسی بین رشتهای آموزش سواد زیست محیطی در نظام آموزشی متوسطه ایران
محبوبه سلیمان پور عمران محمدحسین یارمحمدیان نرگس کشتی آرایهدف پژوهش حاضر، اعتباریابی الگوی برنامه درسی بین رشتهای آموزش سواد زیست محیطی در دوره متوسطه و از نوع توصیفی – پیمایشی بوده است. در این راستا ابتدا، چارچوب پیشنهادی آموزش سواد زیست محیطی در قالب عناصر چهارگانه برنامه ی درسی (هدف، محتوا، روشهای یاددهی ـ یادگیری و أکثرهدف پژوهش حاضر، اعتباریابی الگوی برنامه درسی بین رشتهای آموزش سواد زیست محیطی در دوره متوسطه و از نوع توصیفی – پیمایشی بوده است. در این راستا ابتدا، چارچوب پیشنهادی آموزش سواد زیست محیطی در قالب عناصر چهارگانه برنامه ی درسی (هدف، محتوا، روشهای یاددهی ـ یادگیری و ارزشیابی) و شامل سه مؤلفه دانش، مهارت و نگرش زیست محیطی، تدوین و در اختیار متخصصان محیط زیست و برنامه ریزان درسی، قرار داده شد. نتایج آزمون توزیع دو جملهای و t تک گروهی در سطح (05/0P ≤) نشان دهنده اهمیت گویهها از دیدگاه متخصصان بوده است. سپس چارچوب برنامه درسی سواد زیست محیطی مورد تأیید متخصصان، از طریق تعداد 108 نفر از دبیران زن و مرد، دروس زیست شناسی، شیمی و جغرافیای دوره متوسطه شهرستان آمل در سال تحصیلی 93-92 در قالب پرسشنامه، مورد نظرسنجی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از طریق روش تحلیل عاملی تأییدی، با استفاده از نرمافزار لیزرل مورد اعتبارسنجی قرار گرفت. نتایج اعتبارسنجی نشان دهنده برازش مناسب مدل پیشنهادی براساس آزمون خی دو (38/1062=2 و 000001/0P =) و شاخصهای خطای مجموع مجذورات میانگین (065/0 = RMSEA) و واریانس باقیمانده (054/0RMR=) بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
211 - جایگاه اخلاق زیست محیطی در برنامه درسی دوره ابتدایی ایران
طاهره بیات پروین احمدی عبدالله پارساهدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه اخلاق زیست محیطی در محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی به منظور بهبود محتوای کتابهای مورد نظر بوده است. روش تحقیق توصیفی است و با استفاده از تحلیل محتوا به جمعآوری اطلاعات پرداخته است. مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، با توجه به سه حیطه شنا أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه اخلاق زیست محیطی در محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی به منظور بهبود محتوای کتابهای مورد نظر بوده است. روش تحقیق توصیفی است و با استفاده از تحلیل محتوا به جمعآوری اطلاعات پرداخته است. مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، با توجه به سه حیطه شناختی، عاطفی، مهارتی در قالب ابعاد متن، تکلیف، پرسش و تصویر مورد بررسی قرار گرفت. جامعه و نمونه آماری پژوهش، کتابهای فارسی (بخوانیم و بنویسیم)، علوم، تعلیمات اجتماعی و هدیههای آسمانی دوره ابتدایی (22جلد کتاب) در سال تحصیلی 91 ـ90 بود. یافتههای پژوهش نشان میدهد که کل مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی در این کتابها، 535 واحد بوده که در بعد متن (45/36 درصد)، تکلیف (14/15 درصد)، پرسش (6/25) و در قالب تصویر (8/22) ارائه شده است. همچنین از کل مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، 78 درصد به حیطه شناختی، 13 درصد به حیطه عاطفی و 7/9 درصد به حیطه مهارتی اختصاص یافته است. در کتابهای درسی دوره ابتدایی به هدفهای شناختی (سطح دانش) بیشتر توجه شده است و کمترین توجه مربوط به سطح مهارت است. بیشترین توجه به اخلاق زیست محیطی در کتابهای علوم دوره ابتدایی تعلق دارد و کمترین توجه در کتاب هدیههای آسمان دوره ابتدایی صورت گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
212 - بررسی مقایسه ای نظریات ورویکردهای برنامه درسی زیست محیطی
محبوبه سلیمان پور عمران محمد حسین یارمحمدیان نرگس کشتی آرایبا گسترش بحرانهای محیط زیست، آموزش زیست محیطی به بخش جدایی ناپذیری از نظامهای آموزشی تبدیل شده است. از آنجا که اساس مسائل زیست محیطی از نظر ماهیتی، میان رشتهای، فرابخشی و کل نگر است، لذا از منظر تئوریک، با رویکردهای متفاوتی میتوان به آن نگریست و در پی آن، آموزشهای أکثربا گسترش بحرانهای محیط زیست، آموزش زیست محیطی به بخش جدایی ناپذیری از نظامهای آموزشی تبدیل شده است. از آنجا که اساس مسائل زیست محیطی از نظر ماهیتی، میان رشتهای، فرابخشی و کل نگر است، لذا از منظر تئوریک، با رویکردهای متفاوتی میتوان به آن نگریست و در پی آن، آموزشهای مربوط به آن را میتوان از دیدگاه و رویکردهای متفاوتی بررسی نمود. از این رو، هدف پژوهش حاضر، شناسایی و بررسی دیدگاهها و رویکردهای زیست محیطی و آگاهی از اندیشههای آموزش و برنامه درسی محیط زیست و مقایسه آنها با یکدیگر و دستیابی به یک دسته بندی کلی در این زمینه بوده است. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است که با مرور منابع موجود در این زمینه انجام پذیرفته است. نتایج نشان میدهد نوع نگرش به مسایل زیست محیطی، آموزشهای متفاوتی را سبب میشود و در یک دسته بندی کلی، رویکردهای زیست محیطی در دو دسته انسان مدارانه و محیط مدارانه و رویکردهای برنامه درسی در دو دسته فنی و سخت و غیرفنی و نرم قرار میگیرند و در این طبقه بندی، رویکردهای آموزش زیست محیطی را میتوان در گروه رویکردهای غیرتکنیکی، انعطاف پذیر و انسانگرای برنامه درسی مورد بررسی قرار داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
213 - بررسی نقش و جایگاه حسابرسی داخلی بر نوآوری سبز با تأکید بر سرمایه گذاری زیست محیطی و حاکمیت شرکتی (مورد مطالعه: بورس اوراق بهادار تهران)
روح الله رحیمی مرضیه ابراهیمی شقاقی حسین اسلامیشواهد تجربی پژوهشهای اخیر نشان میدهد که حسابرسی داخلی تأثیر مثبتی بر نوآوری سبز شرکتها دارد. این به نوبه خود میتواند منجر به سازگاری با حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن توسط شركتها گردد. ضمن اینکه می تواند موجب بهبود مزیتهای رقابتی شركت از طریق نظام کنترلی أکثرشواهد تجربی پژوهشهای اخیر نشان میدهد که حسابرسی داخلی تأثیر مثبتی بر نوآوری سبز شرکتها دارد. این به نوبه خود میتواند منجر به سازگاری با حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن توسط شركتها گردد. ضمن اینکه می تواند موجب بهبود مزیتهای رقابتی شركت از طریق نظام کنترلی برای فرایندهای داخلی شرکت گردد، البته توجه به این موضوع میتواند به نوبه خود باتوجه به اهمیت و نقش حسابرسی داخلی بر نوآوری سبز به ویژه با درنظر گرفتن جایگاه سرمایهگذاری زیستمحیطی و حاکمیت شرکتی درنظر گرفته شود. روش پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی و جامعه آماری پژوهش حاضر نیز شامل ۴۷۰ مورد از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سالهای 1391 تا 1401 بوده است. براساس رابطه کوکران نمونه آماری این پژوهش نیز ۲۱۱ شرکت تعیین شده است. در این پژوهش برای بررسی روابط بین متغیرهای پژوهش از مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شده است. برای آزمون فرضیه¬های پژوهش از روش معادلات ساختاری و نرم افزار آماری لیزرل استفاده شده است. به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد که حسابرسی داخلی با نوآوری سبز ارتباط معنا داری دارد. همچنین، سرمایهگذاری زیستمحیطی و حاکمیت شرکتی نیز با تأثیرگذاری به عنوان میانجی ارتباط بین آن دو را تأیید می نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
214 - بررسی نقش رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی شهروندان (مورد مطالعه: شهر جم- استان بوشهر)
محمد جواد یمینی غلامرضا جعفری نیاهدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی نقش متغیرهای فردی در رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی شهروندان شهرستان جم بوده است. این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها توصیفی و همبستگی است. جامعۀ آماری شامل کلیۀ شهروندان بالای 18 سال شهرستان جم بودند أکثرهدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی نقش متغیرهای فردی در رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی شهروندان شهرستان جم بوده است. این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری داده ها توصیفی و همبستگی است. جامعۀ آماری شامل کلیۀ شهروندان بالای 18 سال شهرستان جم بودند که تعداد نمونه بر اساس جدول مورگان، تعداد 397 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش نیز پرسشنامه های استاندارد رفتارهای زیست محیطی (Shahabadi and colleagues, 2017 Zare)، سرمایۀ اجتماعی (Gorji Karsami, 2016) بود. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار آماری Smart PLS 2 استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که در رابطۀ بین ابعاد سرمایۀ اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی شهروندان، متغیرهای فردی نقش تعدیل گر را دارند، هم چنین نتایج نشان داد که ارتباط بین ابعاد سرمایۀ اجتماعی یعنی تعامل اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و رفتارهای زیست محیطی، مثبت و معنادار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
215 - بررسی اثرات رفتارهای زیست محیطی در ایجاد و بسترسازی توسعه پایدار شهری (مورد: شهر بوشهر)
غلامرضا جعفری نیابررسی تأثیر رفتارهای زیست محیطی در ایجاد توسعه پایدار شهر بوشهرو اهداف فرعی این پژوهش بررسی رابطه بین شبکه های مشارکت مدنی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی با رفتارهای اجتماعی زیست محیطی می باشد. روش تحقیق در این پزوهش بصورت پیمایشی می باشد که جامعه مورد مطالعه شهروند أکثربررسی تأثیر رفتارهای زیست محیطی در ایجاد توسعه پایدار شهر بوشهرو اهداف فرعی این پژوهش بررسی رابطه بین شبکه های مشارکت مدنی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی با رفتارهای اجتماعی زیست محیطی می باشد. روش تحقیق در این پزوهش بصورت پیمایشی می باشد که جامعه مورد مطالعه شهروندان شهر بوشهر می باشد که باکمک فرمول کوکراین حجم نمونه 381 نفر انتخاب شده که این جامعه آماری بصورت نمونه گیری خوشه ای انجام شده است. باکمک نرم افزارهای 18SPSS وAMOS به پردازش داده ها پرداختیم. نتایج به دست آمده از محاسبات آماری نشان می دهد که با توجه مدل برازش داده شده و ضریب همبستگی پیرسون و سطح معنی داری به دست آمده از رگرسیون، چون سطح معنی داری در هر سه متغیر شبکه های مشارکت مدنی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد اجتماعی برابر 00/0 بوده و از 05/0کوچکتر می باشد، همچنین سطح معنی داری بدست امده از معادلات ساختاری با کمک نرم افزاراموس به ترتیب 027/0 ،024/0، 012/0 و چون از 05/0 کوچک تر می باشد، بنابراین بین هر سه فرضیه و رفتارهای اجتماعی زیست محیطی رابطه وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
216 - بررسی اخلاق زیست محیطی در فرهنگ ایرانی با تأکید بر شعر ناصرخسرو
بتول فخراسلاماین پژوهش بر آن است که ضمن پرداخت مختصری به فرهنگ ایرانی و شعر فارسی از دریچة زیست مهری یا اخلاق زیست محیطی، به بررسی مؤلّفههای این موضوع با روش توصیفی - تحلیلی در شعر فرزانة خراسان، ناصرخسرو بپردازد. به نظر میرسد خرد ورزی و دانش آگاهی شاعر، او را واداشته است که در جه أکثراین پژوهش بر آن است که ضمن پرداخت مختصری به فرهنگ ایرانی و شعر فارسی از دریچة زیست مهری یا اخلاق زیست محیطی، به بررسی مؤلّفههای این موضوع با روش توصیفی - تحلیلی در شعر فرزانة خراسان، ناصرخسرو بپردازد. به نظر میرسد خرد ورزی و دانش آگاهی شاعر، او را واداشته است که در جهان بینی ویژهاش، ضرورتِ نگرش عقلانی و اخلاقی به محیط زیست را به مخاطب شعر خود یادآور گردد تا از این راه، انسان به عبرت و آموختن از طبیعت، قدردانی و شکرگزاری و دریافت و ادراک جایگاه خود در هستی و زنجیرة روابط انسانی و غیرانسانی دست یابد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
217 - بررسی تاثیر شرکت تعاونی های تولید بر توسعه پایدار کشاورزی در منطقه جهرم
مراد بهجانی سیامک پیش بینهدف از انجام این پژوهش مطالعه و بررسی تأثیر شرکت تعاونی های تولید بر توسعه پایدار و مکانیزاسیون کشاورزی در منطقه جهرم در سال 1399 می باشد. تحقیق حاضر از حیث هدف، پژوهشی کاربردی و از منظر گردآوری داده ها، پژوهشی توصیفی، از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه اع أکثرهدف از انجام این پژوهش مطالعه و بررسی تأثیر شرکت تعاونی های تولید بر توسعه پایدار و مکانیزاسیون کشاورزی در منطقه جهرم در سال 1399 می باشد. تحقیق حاضر از حیث هدف، پژوهشی کاربردی و از منظر گردآوری داده ها، پژوهشی توصیفی، از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه اعضای شرکت های شرکت تعاونی تولید در منطقه سیمکان جهرم به تعداد 606 نفر می باشد که با فرمول محاسبه حجم کوکران، تعداد 235 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه و با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته می باشد. اطلاعات مورد نیاز، جهت سنجش تأثیر شرکت تعاونی های تولید بر توسعه پایدار کشاورزی با ابزار پرسشنامه که شامل 25 سوال و سه زیر مقیاس بوده است به دست آمد. پس از تجزیه و تحلیل دادههای آماری توسط نرمافزارSPSS ، نتایج نشان داد که بین شرکت تعاونی های تولید و توسعه پایدار کشاورزی در منطقه جهرم ارتباط معنی داری وجود دارد. همچنین بین شرکت تعاونی تولید و توسعه زیست محیطی ارتباط معنی داری وجود داشت. نتایج نشان داد که شرکت تعاونی تولید بر توسعه اقتصادی در منطقه جهرم تأثیرگذار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
218 - اثرات اکولوژیکی و اقتصادی تجهیز و نوسازی اراضی در تولید گندم آبی در استان همدان
محمد عبدالملکی فرشته یزدانیهدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات اکولوژیکی و اقتصادی طرح تجهیز و نوسازی اراضی در تولید گندم آبی در استان همدان می باشد. به این منظور پایداری زیستمحیطی تولید گندم با تحلیل ردپای اکولوژیکی (شاخصهای انتشار کربن) و کارایی تولید آن با روش تحلیل پوششی داده ها سنجیده شد. جامعه أکثرهدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات اکولوژیکی و اقتصادی طرح تجهیز و نوسازی اراضی در تولید گندم آبی در استان همدان می باشد. به این منظور پایداری زیستمحیطی تولید گندم با تحلیل ردپای اکولوژیکی (شاخصهای انتشار کربن) و کارایی تولید آن با روش تحلیل پوششی داده ها سنجیده شد. جامعه آماری تحقیق متشکل از کشاورزان عضو تعاونی تولید کشاورزی در روستای خردمند در استان همدان است که در طرح تجهیز و نوسازی اراضی مشارکت داشته و گندمکارانی که در این طرح شرکت نکردهاند. حجم نمونه برای افراد مشارکت کننده 73 نفر و برای افراد مشارکت نکرده 74 میباشد. دادههای تحقیق از طریق پرسشنامه به صورت مطالعه تکمقطعی و به روش تمامشماری گردآوری و با نرم افزارهای SPSS26وDEAP2.1 تحلیل گردید. میانگین انتشار گازهای گلخانه تولید گندم برای کشاورزانی که در طرح شرکت کرده و کشاورزانی که شرکت نکردهاند به ترتیب 778/15 و 1003 Co2 eq ha-1 کیلوگرم بود. شاخص ردپای اکولوژیکی برای این دو گروه به ترتیب برابر 2/39 و 2/44 هکتار جهانی محاسبه گردید که در سطح 0/01 تفاوت معنیداری را نشان داد. براساس نتایج حاصل از تحلیل پوششی دادهها، میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی اراضی تجهیز شده، بترتیب معادل 0/866 ، 0/893 و 0/797 و در اراضی تجهیز نشده بترتیب 0/863 ، 0/889 و 0/791 محاسبه شد که بین این دو نوع از اراضی در سطح 0/01 تفاوت معنیدار نبود. براساس نتایج محاسبه شاخص های انتشار کربن، پایداری زیستمحیطی اراضی تجهیز و نوسازی شده از وضعیت بهتری برخوردار میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
219 - مدیریت محلی و نقش آن در توسعه زیست محیطی فضاهای دارای توان های اکوتوریسمی (مورد : دهستان برغان، شهرستان ساوجبلاغ)
فاطمه خزایی علیرضا مشکی محمد نجار زادهلزوم توجه به محیط زیست در روستاهای گردشگر پذیر و دارای جاذبه های طبیعت گردی جهت دست یافتن به توسعه در ابعاد مختلف، بالاخص توسعه زیست محیطی یکی از وظایف مدیران محلی(شورای اسلامی و دهیاری) می باشد. مدیران محلی بر حسب مجموعه وظایف خود دارای نقش در توسعه فضاهای روستایی به و أکثرلزوم توجه به محیط زیست در روستاهای گردشگر پذیر و دارای جاذبه های طبیعت گردی جهت دست یافتن به توسعه در ابعاد مختلف، بالاخص توسعه زیست محیطی یکی از وظایف مدیران محلی(شورای اسلامی و دهیاری) می باشد. مدیران محلی بر حسب مجموعه وظایف خود دارای نقش در توسعه فضاهای روستایی به ویژه توسعه در بعد زیست محیطی هستند. حال آگاهی از نقطه نظرات روستاییان درباره نحوه عملکرد مدیران محلی می تواند به مدیران یک دید جامع جهت هر چه بهتر کردن عملکرد خود بدهد. هدف پژوهش حاضر تحلیل و ارزیابی نقش عملکرد مدیران محلی (شوراهای اسلامی و دهیاری ها) در توسعه زیست محیطی فضاهای دارای توان ها و ظرفیت های اکوتوریسمی در دهستان برغان شهرستان ساوجبلاغ است. پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده ها و اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی (پرسشنامه) صورت پذیرفت. جامعه آماری روستاییان پنج روستا(اغشت، برغان، ورده، سرهه، سنج) در دهستان برغان شهرستان ساوجبلاغ استان البرز بوده است که با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده،318 نفر به عنوان نمونه انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از نرم افزار spss و آزمون های تی تک نمونه ای،همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده گردیده است.نتایج بیانگر این است که بین مدیریت محلی(همکاری مشترک شورای اسلامی و دهیاری) و توسعه زیست محیطی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. لذا با توجه به آزمون های صورت گرفته و مطالعه پیمایشی نگارنده در منطقه،مباحث نشان دهنده این امر بود که مدیریت محلی با کارکردهایی که دارد اگر وظایف خود را درستی انجام دهد می تواند باعث توسعه زیست محیطی روستاها شود. این نکته می تواند زمینه ساز جذب طبیعت گرد های آگاه و علاقمند به جاذبه های روستایی و محیط های طبیعی این فضاها با رعایت اصول زیست محیطی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
220 - شناسایی پایداری و ناپایداری زیست محیطی در نواحی شهری با استفاده از فن تصمیم گیری چند معیاره تخصیص خطی و تکنیک دلفی با تاکید بر عوامل ناپایداری محیطی (مطالعه موردی : شهر اهواز)
یحی عبدالکریم نیسی محمد ابراهیم عفیفی مرضیه موغلیدر این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه مبانی نظری پژوهش اقدام به شناسایی معیارها و زیرمعیارهای که در جهت پایداری زیست محیطی موثر است شد. پس از شناسایی معیارها اقدام به طراحی پرسشنامه دلفی شد و در اختیار کارشناسان و متخصصین قرار داده شد. پیاده سازی تکنیک دلفی تا سه دور پیش رف أکثردر این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه مبانی نظری پژوهش اقدام به شناسایی معیارها و زیرمعیارهای که در جهت پایداری زیست محیطی موثر است شد. پس از شناسایی معیارها اقدام به طراحی پرسشنامه دلفی شد و در اختیار کارشناسان و متخصصین قرار داده شد. پیاده سازی تکنیک دلفی تا سه دور پیش رفت به گونه ای که در در دوره سوم اعضای پنل نظرات خود را در مورد هریک از معیارها اعلام کردند که ضریب هماهنگی کندال افزایش پیدا کرد و به مقدار 669/0 رسید از آنجا که مقدار ضریب هماهنگی کندال نسبت به دور دوم افزایش کمتری داشت و با توجه به این که میزان اجماع و اتفاق نظر اعضا رشد قابل توجهی را نشان نداد، به تکرار دوره های دلفی پایان داده شد . پس از پایان مراحل دلفی ، معیارهای منابع و خدمات محیط ، سلامت محیط و انرژی به عنوان مهمترین معیارهای ارزیابی پایداری زیست محیطی در شهر اهواز انتخاب گردیدند معیار مربوط به نتایج حاصل از پیاده سازی مدل تخصیص خطی نشان داد که بخش شمالی شهر در رتبه اول، بخش جنوبی در رتبه دوم، بخش غربی در رتبه سوم و بخش مرکزی در رتبه چهارم قرار گرفته است. یافتههای تحقیق بیانگر این است که با وجود سهم هر یک از آسیبهای زیستمحیطی در تحلیل معیارهای پایداری و کیفیت محیطزیست شهری، میتوان گفت آلایندههای هوا مهمترین نقش را در ناپایداری زیستمحیطی شهر اهواز دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
221 - تحلیلی بر زیست پذیری شهری با تاکید بر بعد کالبدی- زیرساختی (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)
مجید صفری یزد یوسفعلی زیاری پروانه زیویار اردوان بهزاددر پژوهش حاضر، به تدوین چارچوب مفهومی معیارهای زیست پذیری در بافت تارخی پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف و نوع جزء تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت و روش در گروه تحقیقات توصیفی – تحلیلی با تکیه بر آمار و اعداد و ارقام است که یافته های کمی به صورت تحلیلی و یافت أکثردر پژوهش حاضر، به تدوین چارچوب مفهومی معیارهای زیست پذیری در بافت تارخی پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف و نوع جزء تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت و روش در گروه تحقیقات توصیفی – تحلیلی با تکیه بر آمار و اعداد و ارقام است که یافته های کمی به صورت تحلیلی و یافته های کیفی به صورت توصیفی مورد ارزیابی و آزمون قرار گرفتند. جمع آوری داده با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه صورت گرفت و تحلیل آن با نرم افزار آماریSPSS انجام گرفت. جمع آوری داده ها در دو بخش مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی، تهیه و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه از کارشناسان شهرداری منطقه 12 بلاخص کارشناسان برنامه ریزی شهری و سازمان بهسازی و نوسازی شهری و ساکنان محلات تاریخی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارشناسان، مدیران و پرسنل برنامه ریزی شهری و ساماندهی بافت فرسوده بودند، که به طور کلی 123 نفر حجم کل جامعه آماری داشت. نمونه آماری پژوهش مجموع کارشناسان و متخصصان برنامه ریزی شهری وافراد ساکن در منطقه بودند که به تعداد 93 نفر نمونه با استفاده از فرمول کوکران و برجسی انتخاب شدند.نتایج پژوهش نشان داد با توجه به جایگاه بخش مرکزی و به طور خاص منطقه در قلب کلان شهر تهران که به برخی از مهمترین ویژگی های آن به اجمال اشاره گردید و ضرورت بهبود شرایط زیست وشاخص های زیست پذیری ،این منطقه نیازمند اصلاح شرایط موجود مناسب و سازگار با کارکرد های نوین شهری و در مقیاس مرکز یک کلان شهر از یک سو و ارتقاء زیست پذیری منطقه از سوی دیگر می باشد. همچنین انجام مطالعات جامع وگسترده در زمینه علل و زمینه های بوجود آورنده شرایط موجود زیست پذیری منطقه و نیازهای آتی آن با در نظر داشتن اهمیت وشرایط ویژه منطقه 12 در جهت ارتقا وبهبود شرایط زیست پذیری منطقه لازم ومفید است که می تواند از بسیاری آسیب های جدی کالبدی ،اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی در سال های بعد جلوگیری کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
222 - ارزیابی تاب آوری زیست محیطی جهت ارتقای پیوستگی اکولوژیک ( مطالعه موردی: شهر اهواز)
یحی عبدالکریم نیسی محمد ابراهیم عفیفی مریضیه موغلیمشکلات زیست محیطی از اساسیترین مسائل شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل انسان با محیط طبیعی است، شهر اهواز با توجه به رشد سریع جعیت و گسترش بی برنامه فضاهای شهری ، دچار تخریب عناصر ساختاری و بنیانهای اکولوژیکی و بسیاری از مشکلات زیست محیطی دیگری شده است.در همین راستا به م أکثرمشکلات زیست محیطی از اساسیترین مسائل شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل انسان با محیط طبیعی است، شهر اهواز با توجه به رشد سریع جعیت و گسترش بی برنامه فضاهای شهری ، دچار تخریب عناصر ساختاری و بنیانهای اکولوژیکی و بسیاری از مشکلات زیست محیطی دیگری شده است.در همین راستا به منظور رسیدن به هدف تحقیق جهت ارتقای پیوستگی اکولوژیک و تاب آوری زیست محیطی، از قابلیتهای علم سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی و استفاده از متریک سنجش پیوستگی (MNN) به همراه مدل موزائیکی فورمن استفاده شده است. تحلیل نقشه های حاصل از تغییرات کاربری اراضی، نشان میدهد؛ لکه های ساخته شده در بازه زمانی(1986-2020 ( به دلیل افزایش جمعیت و تقاضا برای زمین و در نتیجه ، رشد شهرنشینی سالهای اخیر به میزان (68 +درصد( افزایش و کاربری زراعی (52 -درصد ) و باغات و فضای سبز(31 -درصد ) و اراضی بایر نیز، حدود (-41) درصد کاهش یافته اند. نتایج تحلیل متریک MNN نیز حاکی از آن است که؛ پیوستگی عناصر ساختار اکولوژیکی شهر اهواز خصوصا لکه های زراعی طی دورة زمانی مورد مطالعه ، دارای شرایط مطلوبی نبوده و دچار تخریب شدیدی شده است به طوری که میزان پیوستگی اکولوژیکی لکه های زراعی در 34 سال گذشته در حدود 48 متر، باغات و فضای سبز حدود 10 متر کاهش یافته و فواصل بین لکه های مشابه اکولوژیکی زیاد تر شده است. در پایان نیز پژوهش حاضر، به تهیه الگوی پیشنهادی و ارائه راهکارهای حفاظتی و اصلاحی و همچنین نقشه شبکه حیاتی از محدوده مورد مطالعه انجامید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
223 - قابلیتهای زیستمحیطی در توسعه پایدارنواحی روستایی حوضه های آبخیز حوضه آبخیز رامه استان سمنان
علیرضا استعلاجی مسعود مهدویدستیابی به وضعیت قابل قبولی از فرایند رشد، توسعه و تعالی در جوامع انسانی اعم از شهر و روستا نیازمند مهیا نمودن زمینه های برنامه ریزی بر پایه شناسایی محیط و بهره گیری از قابلیت های موجود در آن فضا می باشد. در این راستا شناخت، بررسی و تحلیل توانمندی های انسانی و طبیعی موج أکثردستیابی به وضعیت قابل قبولی از فرایند رشد، توسعه و تعالی در جوامع انسانی اعم از شهر و روستا نیازمند مهیا نمودن زمینه های برنامه ریزی بر پایه شناسایی محیط و بهره گیری از قابلیت های موجود در آن فضا می باشد. در این راستا شناخت، بررسی و تحلیل توانمندی های انسانی و طبیعی موجود در عرصه های روستایی کشور می تواند به عنوان زیربنا و اصلی مهم در روند توسعه پایدار این سکونتگاه های انسانی مطرح گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی قابلیتهای زیستمحیطی در توسعه پایدارنواحی روستایی درحوضه آبخیز رامه استان سمنان می باشد. بدین منظور پرسشنامه ای تدوین وبا استفاده ازفرمول کوکران،حجم نمونه نمونه به تعداد100 پرسشنامه ازسرپرستان خانوار و علاوه برآن بمنظور نظرسنجی ازمسئولین ذیربط به تعداد20 پرسشنامه تکمیل گردید.برای طبقه بندی وتجزیه وتحلیل داده ها واطلاعات ازنرم افزار SPSS، و جهت بررسی رابطه بین متغیرهاواولویت بندی آنها از مدل AHp < /span> استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است مهمترین قابلیتهای زیستمحیطی در توسعه پایدار نواحی روستایی در حوضه آبخیز، قابلیت کشت گیاهان دارویی در ناحیه مورد مطالعه می باشد و در این راستا این منطقه به لحاظ ویژگیهای محیطی دارای قابلیت بالایی جهت انجام و توسعه فعالیت های کشاورزی و عملکردهای اقتصادی– خدماتی وابسته به آن میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
224 - تبیین اثرات بعد اقتصادی و زیست محیطی کیفیت زندگی برماندگاری جمعیت سکونتگاههای روستایی ) مطالعه موردی: روستاهای بخش رضویه شهرستان مشهد(
ناهید گلی مهدی جهانی ثانی ابوالفضل بهنیافربرای حل مشکلات و ارتقائ ابعاد کیفی زندگی انسان ، مفهومی با عنوان " کیفیت زندگی" مطرح شده که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است . پایین بودن کیفیت زندگی در نواحی روستایی و درنتیجه، مهاجرت روستائیان به شهرها مسائل و مشکلات متعدد اجتماعی، اقتصادی و محیطی را در نواحی أکثربرای حل مشکلات و ارتقائ ابعاد کیفی زندگی انسان ، مفهومی با عنوان " کیفیت زندگی" مطرح شده که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است . پایین بودن کیفیت زندگی در نواحی روستایی و درنتیجه، مهاجرت روستائیان به شهرها مسائل و مشکلات متعدد اجتماعی، اقتصادی و محیطی را در نواحی روستایی و در شهرها به دنبال داشته است. تحقیق حاضر بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. برای جمع آوری اطلاعات نیز از روشهای اسنادی و میدانی بهره گرفته شده است. در همین راستا پرسشنامه ای در قالب یک شاخص بر اساس طیف لیکرت تنظیم و به صورت تصادفی بین روستاییان توزیع گردید. جامعه آماری پژوهش 2570 نفر می باشد؛ که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 356 نفر انتخاب شد. تجزیه و تحلیل پرسشنامه با استفاده از روش آمار توصیفی، آزمون تی و رگرسیون چندمتغیره انجام گردیده است بر اساس نتایج به دست آمده از معادلات ساختاری، اثر بعد زیست محیطی کیفیت زندگی بر ماندگاری جمعیت در مدل بررسی شده مشاهده می شود که p-مقدار کمتر از 05/0 بوده و آماره t (2.017) بیشتر از مقدار بحرانی (1.96)است، بنابراین می توان نتیجه گرفت که بعد طبیعی کیفیت زندگی بر ماندگاری جمعیت سکونتگاه های روستایی تاثیر دارد، لذا بعدزیست محیطی کیفیت زندگی بر ماندگاری جمعیت سکونتگاه های روستایی تاثیر مثبت دارد، به بیان دیگر فرضیه اول با اطمینان 95 درصد تاییدوهمچنین بر اساس نتایج به دست آمده از معادلات ساختاری، اثر بعد اقتصادی کیفیت زندگی بر ماندگاری جمعیت در مدل بررسی شده مشاهده می شود که p-مقدار بیشتر از 05/0 بوده و آماره t (1.072)است، لذا می توان نتیجه گرفت که بعد اقتصادی کیفیت زندگی بر ماندگاری جمعیت سکونتگاه های روستایی تاثیر دارد، به بیان دیگر فرضیه دوم با اطمینان 95 درصد تایید می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
225 - بررسی سطح آگاهی زیست محیطی معلمان زن
نفیسه صالحی آزیتا کوشافرزنان با مدیریت غذا در خانه، مدیریت آب، مدیریت ضایعات خانگی، مدیریت انرژی در منزل، نتایج بسیار مثبت برای حفظ محیط زیست به بار خواهند آورد. هدف از آموزش محیط زیست افزایش آگاهی و یا داشتن قدرت تشخیص و توصیف مسائل زیست محیطی ، افراد بتوانند در ابداع روش ها و حل معضلات زیست أکثرزنان با مدیریت غذا در خانه، مدیریت آب، مدیریت ضایعات خانگی، مدیریت انرژی در منزل، نتایج بسیار مثبت برای حفظ محیط زیست به بار خواهند آورد. هدف از آموزش محیط زیست افزایش آگاهی و یا داشتن قدرت تشخیص و توصیف مسائل زیست محیطی ، افراد بتوانند در ابداع روش ها و حل معضلات زیست محیطی مهارت هایی کسب کنند. از این رو هدف از انجام این تحقیق که در راستای برآورد اهدف آموزش محیط زیست می باشد ، ارزیابی میزان آگاهی معلمان مدارس در مقطع دبیرستان منطقه ۴ شهر اهواز در نسبت به مسائل زیست محیطی است. در این که در سال ۱۳۹۳ انجام شد ، ۱۰۰ پرسشنامه حاوی ۱۷ سوال به ۴ دبیرستان در منطقه ۴ شهر اهواز زیر نظر مدیران مدارس در میان معلمان زن توزیع و تکمیل گردید و داده های بدست آمده با روش توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که یافته ها بیانگر لزوم آموزش محیط زیست در جامعه و ضعف میزان اطلاع رسانی زیست محیطی می باشد. جامعه آماری معلمان عدم احساس مسئولیت های زیست محیطی و بی اطلاعی و ناآگاهی مردم را عامل ایجاد و پیشرفت معضلات زیست محیطی دانستند و تعداد زیادی از معلمان، آموزش حضوری همراه دانش آموزان و برگزاری کارگاه های آموزشی را از روش های موثر آموزش می دانند و از نظر پاسخگویان اساسی ترین عامل ایجاد مشکلات محیط زیست در کشور عدم احساس مسئولیت زیست محیطی ذکر گردید و اساسی ترین مشکل زیست محیطی کنونی بحران انرژی و آلودگی هوا و سپس دفع غیراصولی زباله ها بیان نموده اند که این خود نشان دهنده آگاهی کم معلمان از مشکلات عمده زیست محیطی در حال حاضر می باشد چرا که مشکلاتی همچون تخریب و کاهش منابع طبیعی ، گرمایش جهانی و افزایش جمعیت به مراتب مهم تر و گسترده تر از دفع غیر اصولی زباله است ، بنابراین پیشنهاد می شود که وزارت آموزش و پرورش در محتوای دروس مرتبط با محیط زیست یکسری بازدیدهای علمی را باید مد نظر قرار دهد و در برنامه ریزی های زیست محیطی به طرق مختلف دخیل باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
226 - Calculation of environmental water requirement in Great Karoun basin and upper Karoun sub-basin
کاظم حمادی لیلا نوذریان هوشنگ حسونی زادهThe environmental requirement of the river is the amount of water to maintain natural ecological conditions and health of quality of the river water. In this study, to estimate the environmental water requirement of Karoun River, Dez, Great Karoun and Beheshtabad sub-ba أکثرThe environmental requirement of the river is the amount of water to maintain natural ecological conditions and health of quality of the river water. In this study, to estimate the environmental water requirement of Karoun River, Dez, Great Karoun and Beheshtabad sub-basin (upper Karoun) using hydrological Montana method and offers based on frequency analysis of hydrological flow normally and use tenths. The estimates shows the environmental water requirement is 4800 for Karoun branch, 3000 for Dez, 8000 for Great Karoon basin and 800 million cubic meters per year for Beheshtabad sub-basin that it means there is no surplus water to transfer from dams and Beheshtabad,s tunnels to the central plateau so this sub-basin is only capable to supply it,s consumption , water transferring by Koohrang tunnel and environmental needs of its own. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
227 - Inflow Regime Evaluation into Bamdej Wetland to Plan Stable Environmental Management
معصومه کمالی کاظم حمادی فروزان فرخیانIn the recent years,theprojects developed the studies onwater resources and agriculture, developmentof human societies, the phenomenon of climate change and drought greatest environmental impact,socio-economic and industry in developing and even under developing countri أکثرIn the recent years,theprojects developed the studies onwater resources and agriculture, developmentof human societies, the phenomenon of climate change and drought greatest environmental impact,socio-economic and industry in developing and even under developing countries. Results of theseissues showed the effects of mortality and immigration, human and animal species, environmentaldegradation, the lack of food resources, energy, water and other natural resources degradation.Therefore,in many scientific circles, the proper use of natural resources, land management, ecosystemconservation and agricultural activities in order to reduce the damaging effects of environmentalstresses is controlled. Bamdej wetland with an area of 4000 hectares located in the South Westprovince, which is fed by the river Shavoor seems to depend on the wetlands for sustainableenvironmental management and environmental factors, including factors involved in the developmentof the drainage basin whichis adjacent to. This research studied thewetlands along the river Shavoorfield. Itaimed to assess the quality and quantity of water flow and provide a suitable model Bamdejpond water to improve environmental management of thewetlands. Preliminary analysis of the annualinflow to the wetland appeared to set two separate samples is formed further data on the original seriesand two series of samples have been analyzed separately. Statistical analysis showed the differencebetween the two series of data through SPSS statistical software. Consequently, a series of annual flowwas also taken into consideration. For water quality parameters such as EC, TDS, total cations, totalanions and pH,two distinct consistent flow regime and a series of extractionwere analyzed. The resultsshowed that there were statistically significant in both series. Results gave a model of environmentalmanagement with emphasis on the quality and quantity of the inflow to the wetland ponds. Theseparameters can be programmed to yield equivalent to 600 million cubic meters, 3 million cubic metersof potable needs, industry needs 7 million cubic meters, 25 million cubic meters for aquaculture,agriculture require 500 million cubic meters, and 140 million cubic meters environment. Follow thepattern of the upstream needs such as agriculture, environmental needs and meet wetland ponds willstabilize the system.Keywords: Hydrological تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
228 - Assessing the environmental effects of inter-basin water transfer using the ICOLD matrix method (Case study: Koohrang3 Tunnel)
حسین محمدی احمدمحمودی مهدی رادفر رسول میرعباسی نجف آبادیThe Inter-basin water transfer projects are carried out by conventional methods such as pipelines, canals and tunnels. Undoubtedly, water transfer by tunneling method, like other development projects, has many environmental effects and consequences that need to be evalu أکثرThe Inter-basin water transfer projects are carried out by conventional methods such as pipelines, canals and tunnels. Undoubtedly, water transfer by tunneling method, like other development projects, has many environmental effects and consequences that need to be evaluated for environmental impacts in various stages of project implementation, including construction and operation. The purpose of this study is to evaluate the environmental impact (EIA) of Koohrang 3 tunnel during the construction phase. In this study, using the ICOLD matrix method (International Commission on Large Dams), environmental effects including the physical, biological, socio-economic and cultural environments of Koohrang 3 tunnel were studied. The ICOLD matrix method has the ability to evaluate the qualitative environmental effects of the designs and show them as quantitative data within the matrix. Koohrang 3 tunnel with a length of 24.1 km was constructed in Koohrang city of Chaharmahal and Bakhtiari province, in order to transfer water at a rate of about 255 million cubic meters per year, to meet part of the water demands of the Central Plateau of Iran. In this study, for the first time, the physical, biological, economic, socio-cultural and cultural environmental effects of Koohrang 3 tunnel were studied using the ICOLD matrix method. The findings of this study showed that Koohrang 3 tunnel has a total of 705 positive and negative effects, including 244 positive effects and 461 negative effects. The share of positive effects is about 34.5% and the share of negative effects is 65.5%. The results indicated that the Koohrang 3 tunnel, with -627 points, has had major negative effects on the environment of the region. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
229 - کاهش آلودگیهای زیست محیطی در بهینهسازی زنجیره تأمین حلقه بسته با استفاده از برنامه ریزی عدد صحیح مختلط فازی
sayyed mohammad reza davoodi homa kalaniبا افزایش حجم گاز های گلخانه ای وآلاینده ها و توجه روز افزون به مسائل محیط زیست، مدیران سازمانها و محققان در پی طراحی و راه اندازی شبکه هایی بر آمدند که علاوه بر بهینه سازی اقتصادی بر عوامل محیط زیستی و کاهش آلاینده ها در همه بخش ها تمرکزی ویژه داشته باشند. مقاله حاضر أکثربا افزایش حجم گاز های گلخانه ای وآلاینده ها و توجه روز افزون به مسائل محیط زیست، مدیران سازمانها و محققان در پی طراحی و راه اندازی شبکه هایی بر آمدند که علاوه بر بهینه سازی اقتصادی بر عوامل محیط زیستی و کاهش آلاینده ها در همه بخش ها تمرکزی ویژه داشته باشند. مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی پژوهشی است. در این مقاله یک مدل ریاضی دو هدفه به منظور طراحی زنجیره تامین حلقه بسته ارائه می شود. مدل ریاضی بر اساس معیار هایی از جمله تعداد محصول، تعداد محصول دوباره استفاده شده و تعداد قطعات تعریف شده است. همچنین یک روش حل پیشنهادی بر مبنای برنامه ریزی فازی مطرح شده و مدل فازی دو هدفه در نظر گرفته شده است. در گام بعد با استفاده از داده های موجود، مدل با استفاده از نرم افزار بهینه سازی GAMS آزمون میگردد. افزایش تقاضا منجر به افزایش شدید آلودگی های محیط زیستی می شود. لذا در این شرایط میتوان ادعا نمود که افزایش و یا کاهش تقاضا تأثیر کاملاً شفافی روی کل هزینه های زنجیره دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
230 - ارزیابی و انتخاب تامین کننده سبز با استفاده از DEMATEL & TOPSIS (مطالعه موردی: مجتمع فولاد گیلان)
Sara Abbaszadeh Tavassoli Soroush Avakh Darestani Mitra Abbaszadeh Tavassoliاز عوامل مهم بقا در محیط پر رقابت امروزی کاهش هزینه های تولید محصول می باشد. انتخاب عرضه کنندگان مناسب می تواند به شکل قابل ملاحظه ای هزینه های خرید را کاهش و قابلیت رقابت پذیری سازمان را افزایش دهد، چرا که در بیشتر صنایع، هزینه مواد خام و اجزای تشکیل دهنده محصول، قسمت أکثراز عوامل مهم بقا در محیط پر رقابت امروزی کاهش هزینه های تولید محصول می باشد. انتخاب عرضه کنندگان مناسب می تواند به شکل قابل ملاحظه ای هزینه های خرید را کاهش و قابلیت رقابت پذیری سازمان را افزایش دهد، چرا که در بیشتر صنایع، هزینه مواد خام و اجزای تشکیل دهنده محصول، قسمت عمده ای از بهای تمام شده محصول را در بر می گیرد. افزایش نگرانی ها در مورد هشدارهای محیطی، توجه دولت ها، مشتریان و سازمان ها را به خود جلب نموده و منجر به اهمیت یافتن رعایت الزامات زیست محیطی در تولید محصولات گشته است از آنجا که بخش عمده ای از مواد و اجزا تشکیل دهنده محصولات از تامین کنندگان بیرونی تامین می شوند توجه به معیارهای زیست محیطی در فرآیند تامین مهم می نماید. سبزکردن زنجیره تامین فرصتی است برای کسانی که نگران موضوعات مصرف پایدار و عملکردهای تجاری محیطی اند. برای محاسبه وزن و رتبه بندی معیارها از تکنیک TOPSIS، ارتباط بین معیارها از تکنیک DEMATEL استفاده گردید. پس از تعیین وزن معیارها کیفیت بیشترین امتیاز و عملکرد زیست محیطی کمترین امتیاز را بدست آورد و پس از رتبه بندی معیارها مدیریت محیط زیست بیشترین امتیاز و لجستیک معکوس کمترین امتیاز را بدست آورد. رابطه علت و معلولی معیارهای انتخاب تامین کننده سبز در مجتمع فولاد گیلان نشان می دهد که تاثیر پذیری لجستیک معکوس، عملکرد زیست محیطی و هزینه از سایر معیارها بیشتر است و همچنین تاثیرگذاری معیارهای عملکرد زیست محیطی، هزینه، همکاری با تامین کننده از سایر معیارها بیشتر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
231 - بررسی بررسی چگونگی تلفیق بازاریابی سبز و خوشه صنعتی با ارائه خوشه صنعتی سبز در راستای خروج از بحران های زیست محیطی کشور
Mehrdad Alipour Hossien Badieye Seyed Mehdi Monirieیکی از مشکلات متداول سرمایه گذاری های صنعتی در جهان، به وجود آمدن مشکلات متعدد و به ویژه بحران های زیست محیطی است که سبب اختلافات و پیامدهای منفی در عملکرد فعالیت بخش صنعت از دیدگاه مردم و سازمان های ناظر زیست محیطی شده است. ما در این تحقیق به بررسی چگونگی تلفیق بازاریا أکثریکی از مشکلات متداول سرمایه گذاری های صنعتی در جهان، به وجود آمدن مشکلات متعدد و به ویژه بحران های زیست محیطی است که سبب اختلافات و پیامدهای منفی در عملکرد فعالیت بخش صنعت از دیدگاه مردم و سازمان های ناظر زیست محیطی شده است. ما در این تحقیق به بررسی چگونگی تلفیق بازاریابی سبز با خوشه های صنعتی پرداختیم و سپس راه های خروج از بحران های زیست محیطی خوشه های صنعتی و صنایع کشور را با ارائه مدل خوشه های صنعتی سبز نشان دادیم. بر مبنای سؤالات و اهداف تحقیق رویکرد کیفی برای این تحقیق مناسب تر است و آن را برای انتخاب نمونه ها، جمع آوری داده ها، آنالیز و نتیجه گیری و پاسخ به سوالات تحقیق مورد استفاده قرار دادیم. روش جمع آوری داده ها به بحث، گفتگو، اسناد و مصاحبه های عمیق محدود شد و چون روش نمونه گیری هدفمند و سودمند بود، برای مشخص کردن اندازه نمونه از اشباع نظریه استفاده شد. همچنین برای آنالیز اطلاعات و داده های جمع آوری شده، روش آنالیز داده های کیفی بهره مند شدیم، نتایج به دست آمده نشان داد که سه عامل یعنی، بهره وری سبز، تکنولوژی تولید پاک، مدیریت سبز، تک تک می توانند مسیر رسیدن به خوشه صنعتی سبز را هموار سازند. در کل تحقیق نشان داد که با تشکیل خوشه صنعتی سبز می توان بحران زیست محیطی را کاهش داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
232 - آسیبشناسی آموزشهای زیستمحیطی در وزارت آموزش و پرورش ایران
پرستو گودرزی عباس باقری عبدالرضا خسرویپژوهش حاضر با هدف آسیبشناسی آموزشهای زیستمحیطی در وزارت آموزش و پرورش طراحی و اجرا گردید. روش انجام این پژوهش پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کارشناسان وزارت آموزش و پرورش بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 169 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش تعیین گردید و با توجه به نر أکثرپژوهش حاضر با هدف آسیبشناسی آموزشهای زیستمحیطی در وزارت آموزش و پرورش طراحی و اجرا گردید. روش انجام این پژوهش پیمایشی بود. جامعه آماری شامل کارشناسان وزارت آموزش و پرورش بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 169 نفر به عنوان نمونه آماری پژوهش تعیین گردید و با توجه به نرخ بازگشت پرسشنامه ها که86% بود، تعداد 145 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مُدل ویس بورد بود که دارای دو بخش جمعیت شناختی و سؤالات اصلی تعداد بیست و دو سؤال بود، که به دلیل اپیدمی بیماری کرونا به صورت مجازی در اختیار نمونه آماری قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های آماری کُلوموگراف اسمیرنف، آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و همچنین آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد. نتایج نشان داد که شش عارضه اهداف، ساختار، پاداش، مکانیزمهای مفید، ارتباطات و رهبری از جمله عارضه های مربوط به آموزش های زیستمحیطی در وزارت آموزش و پرورش بودند که در این بین وضعیت عارضه اهداف، نسبت به سایر عارضه ها در شرایط نامناسبتری قرارداشت. بنابراین نتیجه گرفته میشود که مدیران ارشد وزارت آموزش و پرورش باید به اهداف در جهت بهبود آموزشهای زیستمحیطی توجه بیشتری نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
233 - نقش آموزش در حفاظت ازمحیط زیست
اعظم نیکوکارهدف :با توجه به اینکه تحقیق حاضر به بررسی نقش آموزش در حفاظت از محیط زیست پرداخت، روش شناسی: روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب زمان اجرای پژوهش، مقطعی؛ برحسب نوع داده، کمی؛ برحسب روش گرداوری داده ها و یا ماهیت و روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر أکثرهدف :با توجه به اینکه تحقیق حاضر به بررسی نقش آموزش در حفاظت از محیط زیست پرداخت، روش شناسی: روش پژوهش برحسب هدف، کاربردی؛ برحسب زمان اجرای پژوهش، مقطعی؛ برحسب نوع داده، کمی؛ برحسب روش گرداوری داده ها و یا ماهیت و روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه معلمان مقطع ابتدایی شهر تهران به تعداد 4300 نفر بود. با استفاده از محاسبه حجم نمونه در معادلات ساختاری و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای مرحله ای، تعداد 700 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استفاده شد. اول، پرسشنامه استاندارد توجه به محیط زیست امامقلی(1390) که برای سنجشتوجه به محیط زیستاستفاده شد. دوم، پرسشنامه آموزش در جهت حفظ محیط زیست صالحی و قائمی اصل (1392) استفاده شد. پس از جمع آوری پرسش نامه ها، توصیف داده ها از طریق میانگین، انحراف معیار و ... از طریق نرم افزار SPSS21- و استنباط آماری داده ها از طریق مدلسازی معادلات ساختاری و به کمک نرمافزار LISREL-v8.80 انجام پذیرفت.ویژگی های فنی پرسش نامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا بررسی گردید. روایی وپایایی پرسشنامه ها به وسیله متخصصان و ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. ضرایب مسیر و ضرایب معناداری نرمافزار برای بررسی فرضیه های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد آموزش با حفاظت از محیط زیست رابطه دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
234 - آواتار: همگرایی سینمایی علم، تکنولوژی و هنر
محمد هادی ثامنی مجید کوثری رحیم پندار فرانک شاهمرادیچکیده آواتار به کارگردانی جیمز کامرون روایتی از سفر جاه طلبانه انسان به سیاره ای به نام پاندورا است. منظور از این سفر به دست آوردن ماده معدنی نادری موسوم به آنابتنیم می باشد. این ماموریت تنها در صورت کوچ اجباری بومیان و تخریب درخت زندگی، بعنی اقامتگاهشان بر زمین معدن م أکثرچکیده آواتار به کارگردانی جیمز کامرون روایتی از سفر جاه طلبانه انسان به سیاره ای به نام پاندورا است. منظور از این سفر به دست آوردن ماده معدنی نادری موسوم به آنابتنیم می باشد. این ماموریت تنها در صورت کوچ اجباری بومیان و تخریب درخت زندگی، بعنی اقامتگاهشان بر زمین معدن میسر می باشد. سربازان این مأموریت، توسط یک تیم علمی به رهبری دکتر گریس آگوستین همراهی می شوند. آنها در تلاشند جیک سالی سرباز معلول را از طریق آواتار که از ترکیب دی ان ای انسان و ناوی ساخته شده را به اجتماع بومی ها اعزام کنند تا ضمن مطالعه بر روی ساکنان این سیاره آن ها را متقاعد به تسلیم صلح آمیز نمایند. اما این امر محقق نمی شود؛ سرهنگ مایس کواریچ در فرماندهی تصمیم به توسل به نیروی نظامی می گیرد. جنگ بین مهاجمان و بومی ها منجر به آسیب های جدی زیست محیطی و سرکوب بومیان، به ویژه زنان می گردد. در اثنای جنگ، کامرون روایت عشقی جیک، سرباز زمینی و نیتیری از پاندورا را مطرح می سازد؛ عشقی که منجر به توهم زدایی از جیک در رویارویی با واقعیات زندگی در پاندورا می شود. از جمله مضامین آواتار بازسازی تاریخچه کشف و استعمار استرالیا، مشکلات زیست محیطی، مصرف بی رویه منابع طبیعی و نیز روابط زن و مرد می باشد. آواتار به عنوان محصولی از فناوری کامپیوتری در جهان مجازی، اشاره به اهمیت این تکنولوژی در آینده دارد ضمن آن که تلویحاً خیزش قدرت های سیاسی جدید از آسیا را برجسته می سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
235 - بررسی دیدگاه متفاوت افراد عادی و متخصص نسبت به نانومواد در ایران
لیلا ابراهیمی قوام آبادی پروین فرشچی سید خطیب الاسلام صدرنژاد ناصر محرم نژاد محمود محمودیپژوهش حاضر در راستای بررسی وضعیت نگرش افراد عادی و افراد متخصص نسبت به ریسک ها و منافع این مواد انجام شد. که به همین منظور در ابتدا با مراجعه به مقالات معتبر علمی، ریسک های مختلف مواد نانو شناسایی شد. پس از تدوین فهرست ریسک های زیست محیطی مواد نانو، امر رتبه بندی ای أکثرپژوهش حاضر در راستای بررسی وضعیت نگرش افراد عادی و افراد متخصص نسبت به ریسک ها و منافع این مواد انجام شد. که به همین منظور در ابتدا با مراجعه به مقالات معتبر علمی، ریسک های مختلف مواد نانو شناسایی شد. پس از تدوین فهرست ریسک های زیست محیطی مواد نانو، امر رتبه بندی این ریسک ها به کمک افراد خبره (15 نفر) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 53 نفر برای انجام مطالعه مشخص شد. نظرات هر دو گروه نسبت به ریسک ها و منافع با پرسشنامه محقق ساخت بررسی شد. تحلیل نتایج نشان داد که نگرش افراد عادی نسبت به ریسک ها بیش از نگرش سایر ملت ها مثبت است. که مبتنی بر دانش صحیحی نبوده و ایشان بر تکیه بر دستاوردهای سایر فناوری ها درباره محصولات این فناوری اعلام نظر می نمایند. از نظر متخصصین پیشرفت های فناوری نانو با سرعت حاضر خطری در بر نداشته و نیاز چندانی به قوانین کنترل کننده جدید نیست لذا باید در تدوین برنامه های ملی توسعه به دیدگاه افراد در سطوح مختلف علمی توجه داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
236 - نقش رهبری تحولآفرین سبز و مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز و عملکرد زیست محیطی
مهدی سبک رو نگین رنجبران مریم احمدی زهرانیهدف: رهبری و مدیریت منابع انسانی با تشویق کارکنان و ایجاد انگیزه در کارکنان منجر به نوآوری و انجام فعالیتهایی میشوند که با اهداف زیست محیطی سازمان سازگار است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش رهبری تحولآفرین سبز و مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز و عملکرد زی أکثرهدف: رهبری و مدیریت منابع انسانی با تشویق کارکنان و ایجاد انگیزه در کارکنان منجر به نوآوری و انجام فعالیتهایی میشوند که با اهداف زیست محیطی سازمان سازگار است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش رهبری تحولآفرین سبز و مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز و عملکرد زیست محیطی در شرکت ذوبآهن اصفهان انجام شد. روش: پژوهش حاضر ازحیث هدف،کاربردی و توصیفی است و از لحاظ روش گردآوری دادهها پیمایشی میباشد. همچنین از لحاظ روش از نوع رویکرد کمی است. جامعه آماری این تحقیق، کلیه مدیران و سرپرستان شرکت ذوبآهن اصفهان میباشد که تعداد کل جامعه آماری شامل مدیران و سرپرستان شرکت ذوب آهن اصفهان، 300 نفر میباشد. بر اساس جدول مورگان 170 نفر بهعنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه استاندارد از طریق روش نمونهگیری در دسترس بین نمونههای تحقیق توزیع گردید. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از مدلسازی معادلات ساختاری و نرمافزارهای SPSS27 و PLS3 استفاده شده است. پایایی پرسشنامهها با استفاده از آلفای کرونباخ برآورد گردید.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که رهبری تحولآفرین سبز و روشهای مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز و عملکرد زیست محیطی تاثیر مثبت و معناداری دارد و بیشترین تأثیر مربوط به اثر روشهای مدیریت منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز میباشد. همچنین از طریق آزمون سوبل مشخص شد که نوآوری سبز نقش میانجی در ارتباط با رهبری تحول آفرین سبز و عملکرد زیست محیطی ایفا میکند. نتیجهگیری: مدیران سازمان میتوانند با توان افزایی منابع انسانی خود با پیادهسازی مدیریت منابع انسانی سبز به توسعه پایدار دست یابند. تدوین سیاستهای حمایتی از محیط زیست استخدام افراد براساس ارزشهای زیست محیطی نقش تاثیرگذاری در سازمان دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
237 - بررسی اثر آلایندهها بر سلامت و کیفیت آب رودخانه دیوانیه کشور عراق
حسین ناهی الخزعلی سید محمد هاشمی محمد جوانبختهدف پژوهش، بررسی وضعیت کیفی آب رودخانه دیوانیه عراق براساس معیارهای زیست محیطی می باشد و معمولاً با آزمایش های دورهای از نمونه آب رودخانه، وضعیت سلامت آن رصد میشود. نمونهگیری در دو نقطه واقع در شمال و جنوب رودخانه و در دو فصل بهار و تابستان انجام شد. پارامترهای دما، أکثرهدف پژوهش، بررسی وضعیت کیفی آب رودخانه دیوانیه عراق براساس معیارهای زیست محیطی می باشد و معمولاً با آزمایش های دورهای از نمونه آب رودخانه، وضعیت سلامت آن رصد میشود. نمونهگیری در دو نقطه واقع در شمال و جنوب رودخانه و در دو فصل بهار و تابستان انجام شد. پارامترهای دما، هدایت الکتریکی، میزان اسیدی بودن، اکسیژن محلول، نیاز بیولوژیکی اکسیژن، کل جامد محلول، مواد معلق جامد، فلزات قلیایی، کدورت، مواد مغذی، عناصر سنگین و وضعیت باکتریها اندازهگیری شد. آزمون تحلیل واریانس باهدف بررسی اثر زمان و مکان بر نتایج آزمایشات نشان داد که که زمان (فصل) بر دما و اکسیژن آب تاثیر دارد و به جز دما و میزان اکسیژن، هیچ یک از مقادیر اندازه گیری شده تابع مکان و زمان نبوده و در سطح استاندارد قرار دارند. وضعیت پارامترها، باتوجه به استاندارد سازمان بهداشت جهانی و همچنین استانداردهای ملی ایران و آمریکا و اتحادیه اروپا در وضعیت نرمال قرار دارد. نزدیک بودن مقادیر نتایج آزمایشگاهی به مرز خروج از استانداردها، موجبات نگرانی از وضعیت موجود را فراهم ساخته که در صورت تداوم رشد منابع آلودگی، آب رودخانه غیرقابلاستفاده می گردد. کنترل و نظارت بر ورود فاضلابهای مختلف و زباله های شهری و ترمیم زهکشی ها از مهمترین اقدامات لازم برای رودخانه دیوانیه می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
238 - بررسی ابعاد زیستمحیطی پراکندگی اراضی قهوهای در نواحی حاشیهنشین
ساناز سعیدی مفردامروزه گسترش فیزیکی و پراکندهرویی شهری ازجمله ویژگیهای شناختهشده کشورهای درحالتوسعه است که این توسعه ناموزون شهر به نواحی روستایی پیرامونی، منجر به توسعه بدقواره شهری و تخریب محیط زیست میگردد. اراضی قهوهای از جمله محدودههای رهاشده، ناکارآمد و نیازمند توسعه مجدد د أکثرامروزه گسترش فیزیکی و پراکندهرویی شهری ازجمله ویژگیهای شناختهشده کشورهای درحالتوسعه است که این توسعه ناموزون شهر به نواحی روستایی پیرامونی، منجر به توسعه بدقواره شهری و تخریب محیط زیست میگردد. اراضی قهوهای از جمله محدودههای رهاشده، ناکارآمد و نیازمند توسعه مجدد در شهرها هستند، این اراضی به عنوان پهنههای ناپایدار شهری منجر به تنزل کیفیت محیطی، جداییگزینیهای اجتماعی و بروز بیهویتی و ناپایداری در شهرها گردیدهاند. لذا لزوم توجه و شناسایی این پهنهها جهت مداخله پایدار به شدت حائز اهمیت میباشد. مسأله اصلی تحقیق حاضر، شناسایی شاخصهای تعریف اراضیقهوه ای و بررسی ابعاد زیست محیطی پراکندگی این اراضی در نواحی پیراشهری میباشد. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی-تحلیلی است. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر این است اگرچه اراضی قهوهای به لحاظ ساختاری با یکدیگر متفاوت هستند اما به لحاظ ماهیتی دارای ویژگیهای مشترکی میباشند، لذا شناسایی این اراضی بعنوان پتانسیلهای بالقوه شهری فرصتی جهت تحقق توسعه پایدار شهری، حفاظت از محدوده شهری و جلوگیری از رشد بیرویه و تخریب اراضی کشاورزی و پهنههای سبز پیراشهری خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
239 - ژئوشیمی زیست محیطی رودخانۀ زرجوب واقع در شهرستان رشت (استان گیلان)
زهرا ب بهاری چهارده شهروز حق نظررودخانۀ زرجوب در شمال ایران، استان گیلان و در محدودۀ شهرستان رشت واقع شده است. در طی مطالعه، در 5 نقطه از آب ورسوب رودخانۀ زرجوب نمونه برداری شد. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی بر روی رسوب و آب رودخانۀ زرجوب مشخص گردید که هیچ آلودگی زیست محیطی در رسوب رودخانه وجود نداشته ام أکثررودخانۀ زرجوب در شمال ایران، استان گیلان و در محدودۀ شهرستان رشت واقع شده است. در طی مطالعه، در 5 نقطه از آب ورسوب رودخانۀ زرجوب نمونه برداری شد. بر اساس مطالعات ژئوشیمیایی بر روی رسوب و آب رودخانۀ زرجوب مشخص گردید که هیچ آلودگی زیست محیطی در رسوب رودخانه وجود نداشته اما آنالیز آب رودخانه نشان می دهد که عناصر کادمیم، کبالت، جیوه، منگنر، نیکل و روی در تمام نمونه های آب به خصوص در منطقۀ شهر صنعتی رشت و پل گلسار به طرف پیربازار بیشتر از استاندارد WHO و استاندارد آب ایران است. روند تغییرات غلظت این عناصر، تحت تأثیر ورود فاضلابهای شهری خانگی و صنعتی بوده. غلظت این عناصر در طول مسیر رودخانه (قبل، داخل و بعد از شهر رشت) دارای تغییرات نامنظم است. مقدار BOD آب رودخانه به جز یک ایستگاه در همۀ ایستگاه ها از استاندارد ایران بیشتر است که علت آن ورود فاضلاب صنعتی و خانگی و بیمارستانی در طول مسیر رودخانه می باشد. مقدار COD در تمام ایستگاه ها بیشتر از استاندارد آب ایران است که در منطقۀ گلسار به پیربازار تقریباً 30 برابر استاندارد است و این نشانۀ آلودگی بسیار شدید آب رودخانه است. فلزات سنگین موجود در آب های آزاد وارد بدن ماهیان و سایر آبزیان می گردد و در بدن آنها تجمع می کند و همچنین تجمع عناصر سنگین در بافت گیاهان که سرانجام وارد زنجیرۀ غذایی می شود می تواند علت گسترش سرطان گوارش و بیماری های غدد درون ریز در استان گیلان باشد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
240 - حذف موثریونهای جیوه (II) از نمونههای آبی زیست محیطی با استفاده از نانوتیوبهایکربنیکربوکسیله بوسیله روش استخراج فاز-جامد پخشی
علی مقیمی میلاد آبنیکی محمد یاریوجود مقادیر اندک فلزات سنگین در آبهای زیرزمینی و سطحی در محیط زیستموجب نگرانیهای قابل توجهی برای سلامتی انسان و آبزیان شده است. مقدار بسیار کمی از فلزات سنگین مانند جیوه (II) میتواند رشد مغز را مختل کرده و ناتوانیهای شناختی و حرکتی ایجاد کند. هدف از این مطالعه، استفا أکثروجود مقادیر اندک فلزات سنگین در آبهای زیرزمینی و سطحی در محیط زیستموجب نگرانیهای قابل توجهی برای سلامتی انسان و آبزیان شده است. مقدار بسیار کمی از فلزات سنگین مانند جیوه (II) میتواند رشد مغز را مختل کرده و ناتوانیهای شناختی و حرکتی ایجاد کند. هدف از این مطالعه، استفاده از یک روش ساده و سریع به منظور حذف و اندازهگیری مقادیر ناچیز از یون جیوه (II) در نمونههای آبی بوده است. در روش حاضر، از نانولولههای فعال شده با کربوکسیل برای بهبود عمل حذف و پیشتغلیض جیوه (II) استفاده شده است. متغیرهایی نظیرpH استخراج، مقدار و نوع حلال ماده شویشی، زمان استخراج، اثر یونها و غیره برای پیشتغلیض جیوه (II) توسط جاذب بهینهسازی شدهاند. اندازهگیریجذب برای برآورد جیوه (II)بااستفادهازدستگاهجذب اتمی شعلهانجام شد. نتایجبیانگرکاراییمناسباین روش در جذب یونهای جیوه (II) بوده است. متغیرهای غلظتی، حدتشخیص (LOD) برای این روش و آزمون انحراف استاندارد نسبی (RSD٪) به ترتیب83/20، 6میکروگرم بر لیتر و 16/1درصد بدست آمده است. روش استخراج فاز-جامد پخشی با بکارگیری جاذب نانوتیوبهایکربنیکربوکسیله نشان دهندهی تکرارپذیری، رنج خطی و فاکتورتغلیظ مناسب جهت تعیین جیوه (II) میباشد و روشی کارامد برای حذف یون جیوه (II) از نمونههای آبی زیست محیطی معرفی میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
241 - ژئو شیمی زیست محیطی و زمین شناسی ریزگردهای شهر ری
محمد یزدی حمیده سلطان زاده آیدا بیاتیدر این پژوهش ویژگیهای ژئو شیمی زیست محیطی ریزگردهای ته نشست شده معابر اصلی شهرستان ری به منزله یکی از عوامل ارزیابی میزان آلودگی در شهر ری مورد بررسی قرار گرفت.شهر ری در منطقه 20 و جنوب شرقی تهران قرار گرفته است که با توجه به رشد جمعیت و تردد وسایل نقلیه در شهرری و خطره أکثردر این پژوهش ویژگیهای ژئو شیمی زیست محیطی ریزگردهای ته نشست شده معابر اصلی شهرستان ری به منزله یکی از عوامل ارزیابی میزان آلودگی در شهر ری مورد بررسی قرار گرفت.شهر ری در منطقه 20 و جنوب شرقی تهران قرار گرفته است که با توجه به رشد جمعیت و تردد وسایل نقلیه در شهرری و خطرهای ناشی از آلودگی فلزات سنگین سلامتی شهروندان آن در معرض آسیب می باشد.بدین منظور غلظت 49 عنصر در 19 نمونه از گزد و غبارهای ته نشست شده در معابر اصلی شهر ری ابتدا توسط دستگاه ICP-OES تجزیه شدند.15 نمونه نیز برای اندازه گیری اکسیدهای اصلی و عناصر فرعی با دستگاه XRF تجزیه شدند.پردازش آماری داده ها های بدست آمده از تجزیه نمونه ها بیانگر این است که عناصری مثل Hf,Sr,Zr,U,Hg,Ba,S,As,Cu,Zn,Pb,Ag نسبت به پوسته زمین افزایش غلظت را نشان میدهد.نتایج حاصل از محاسبه ضرایب غنی شدگی،نشان میدهد که بیشتر غنی شدگی را S,Cu,Hg,Zn,Pb,Ag داشته اند.منبع تولید کننده عنصر گوگرد در شهر ری را بیشتر میتوان به وجود پالایشگاه نفت تهران ارتباط داد و همچنین غلظت بالای نقره را می توان به فرسایش نقه موجود در حرم عبدالعظیم حسنی(ع) و وجود کارخانه های متعدد رنگ سازی و آلومینیوم سازی که توسط ذرات گرد و غبار در کنار جاده ها ته نشست می شود را دانست.طبق نتایج محاسبه متغیر تجمعی عناصر نقره،سرب،گوگرد،روی تجمع بسیار شدیدی از خود نشان می دهند.محاسبه شخص موارنیز نشان می دهد که این نمونه ها نسبت به نقره،گوگرد،سرب و روی به شدت آلوده اند.برای تشخیص سهم انسان ساخت و سهم زمینی(طبیعی) از روش تفکیک شیمیایی تک مرحله ای استفاده شد.بدین منظور غلظت عناصر Pb,Mn,Fe,Cu,Zn,Ni,Co توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری مجدد شدند.محاسبات نشان داد که سهم زمینی (طبیعی)عناصر نامبرده بیش از سهم انسان ساخت است.علت آن تاثیر زیاد استفاده از منابع طبیعی در تولیدات کارخانه سیمان می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
242 - هیدروژئوشیمی چشمههای آب گرم روستای ورتون، کوهپایه اصفهان
محمد یزدی سارا رضا حاجی پدرام ناویچشمه های آبگرم ورتون که شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و یک چشمه آب سرد می باشد،در 12 کیلومترى روستاى ورتون از شهرستان کوهپایه و درحدود70 کیلومترى شمال خاوری اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائی و پتروگرافی نشان دهنده آن است که سنگ های میزبان این چشمه ها از نوع سنگ آهک أکثرچشمه های آبگرم ورتون که شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و یک چشمه آب سرد می باشد،در 12 کیلومترى روستاى ورتون از شهرستان کوهپایه و درحدود70 کیلومترى شمال خاوری اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائی و پتروگرافی نشان دهنده آن است که سنگ های میزبان این چشمه ها از نوع سنگ آهک های ائوسن با ترکیب کانی شناسی کربنات هایی مثل کلسیت و آراگونیت همراه کانی های اکسید و هیدروکسید آهن و کانی های رسی است. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه های هیدروژئوشیمیایی، آب هر 3 چشمه منطقه جز گروه آب های خیلی شور هستند. دیاگرام شولر نشان می دهد املاح آب های منطقه بالاتر از حد طبیعی و غیر قابل شرب است. همچنین براساس دیاگرام پاپیر تیپ آب های هر سه چشمه، از نوع سولفاته و رخساره آن ها از نوع کلسیک می باشد. اندازه گیری های ژئوشیمیایی، مشخص کردن تیپ آب و مقایسه ی مقادیر بدست آمده با استانداردهای ملی و بین المللی نشان داد که مقادیر ترکیبات شیمیایی آب این چشمه ها نسبت به استانداردهای اعلام شده بیش از حد مجاز سلامتی و محیط زیست نمی باشد. این مطالعه نشان داد اگرچه این آب ها برای کشاورزی و شرب نامناسب هستند اما می توانند برای آب درمانی مفید باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
243 - ارزیابی توان زیست محیطی شهر نیر جهت توسعه شهری
اکرم اوجاقی ابراهیم فتائی مقصود خیامافزایش روزافزون جمعیت شهر نشین و در پی آن گسترش و توسعه فیزیکی شهرها،توجه به چگونگی کنترل توسعه شهرها و لزوم برنامه ریزی برا توسعه آتی شهرها را در راستای اصول توسعه پایدار تبیین میکند. در این تحقیق تعیین مکانها و جهات مناسب توسعه آتی شهر نیر از شهرهای استان اردبیل بر اس أکثرافزایش روزافزون جمعیت شهر نشین و در پی آن گسترش و توسعه فیزیکی شهرها،توجه به چگونگی کنترل توسعه شهرها و لزوم برنامه ریزی برا توسعه آتی شهرها را در راستای اصول توسعه پایدار تبیین میکند. در این تحقیق تعیین مکانها و جهات مناسب توسعه آتی شهر نیر از شهرهای استان اردبیل بر اساس اصول آمایش سرزمین مورد بررسی قرار گرفته است.تعیین اراضی مناسب توسعه شهری از طریق متغیرهای طبیعی مشتمل بر زمین شناسی،درصدشیب،جهات شیبریالتوپوگرافی،فاصله از گسل ها،کاربری اراضی و شکل زمین و با استفاده از روش فرایند سلسله مراتبی(AHP) در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)انجام گرفت.بطوری که با استخراج واحدهای محیطی و سنجش آنها بر اساس معیارهای زیست محیطی،توان و استعدادهای بالقوه منطقه براورد گردید و محدوده های مناسب برای توسعه آتی شهر نیز مشخص شد.نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد مناسبترین مکان های توسعه شهر در قسمت جنوب محدوده مطالعاتی قرار دارد.همچنین نتایج این مطالعه مشخص نمود که تلفیق فرایند تحلیل سلسله مراتبی و قابلیت سامانه اطلاعات جغرافیایی و استفاده از روش تعیین محدوده مطالعاتی ارنست برگس روش مطوئنی در تعیین مکان های مناسب توسعه شهری می تواند مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
244 - اثرات زیست محیطی انباشت خاکهای حاصل از حفاری تونلهای متروی اصفهان در منطقه گردنه زینل (شرق اصفهان)
علی رادهوش عبدالحسین کنگازیاناین تحقیق به اثرات زیست محیطی انباشت خاکهای تونلهای متروی اصفهان در گردنهزینل (شرق اصفهان) میپردازد. اطلاعات آن از آزمایش دانهبندی و تعیین درصد کربن آلی نمونه خاکهای طبیعی منطقه، انباشتشده و تازهحفاریشده گردآوری گردید. بخشی نیز از اندازهگیری مختصات جغرافیایی و ار أکثراین تحقیق به اثرات زیست محیطی انباشت خاکهای تونلهای متروی اصفهان در گردنهزینل (شرق اصفهان) میپردازد. اطلاعات آن از آزمایش دانهبندی و تعیین درصد کربن آلی نمونه خاکهای طبیعی منطقه، انباشتشده و تازهحفاریشده گردآوری گردید. بخشی نیز از اندازهگیری مختصات جغرافیایی و ارتفاع محل نمونه خاکهای انباشتشده و طبیعی و بررسی سابقه اقلیمی منطقه بدست آمد. مقایسه معیارهای مرکزی و معیارهای یکنواختی نمونه خاکهای ذکر شده نشان داد که بین معیارهایذکر شده مربوط به خاکهای تازهحفاریشده با خاکهای طبیعی تفاوت زیاد و بین معیارهای ذکر شده مربوط به خاکهای انباشتشده با خاکهای طبیعی همسانی زیادی وجود دارد. نتایج گویای ایجاد اختلاف ارتفاع نسبی بر اثر انباشت خاکهای حفاری در منطقه است که باعث برهم خوردن تعادل بین فرآیندهای مرفوژنیک و پدوژنیک گشته به طوری که بر اثر آن و نیز دفن شدن خاکهای طبیعی فرآیندهای پدوژنیک برای آنها متوقف شده است. ویژگیهای دانهبندی خاکهای مترو، نفوذپذیری آنها را افزایش داده و فعالیت فرآیندهای پدوژنیک را در آنها (نسبت به خاکهای طبیعی دفن نشده) سرعت بخشیده است. جهت وزش باد بیشینه در منظقه نشان میدهد که جهت وزش باد در منطقه به سمت شرق است و درنتیجه انباشت خاکها درمنطقه نمی تواند باعث افزایش میزان گرد و غبار درشهر اصفهان شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
245 - ارزیابی اثرات زیست محیطی سد صفارود رابر بر مناطق پایین دست
منصوره زنگی دارستانی احمد عباس نژادسدها یکی از مهمترین سازه هایی که در تنظیم جریان های سطحی به ویژه در مناطقی که دارای توزیع نامناسب مکانی و زمانی بارش هستند. از مزایای ساخت سدها تأمین آب شهری و کشاورزی، تولید انرژی برقابی و جلوگیری از سیلاب می باشد. احداث سدها باعث تغییرات زیادی در حوضه آبریز و اطراف رو أکثرسدها یکی از مهمترین سازه هایی که در تنظیم جریان های سطحی به ویژه در مناطقی که دارای توزیع نامناسب مکانی و زمانی بارش هستند. از مزایای ساخت سدها تأمین آب شهری و کشاورزی، تولید انرژی برقابی و جلوگیری از سیلاب می باشد. احداث سدها باعث تغییرات زیادی در حوضه آبریز و اطراف رودخانه شده است. از مهمترین این تغییرات، تغییر در دبی رودخانه های پایین دست می باشد.، زیرا دبی از حالت طبیعی به حالت تنظیمی تبدیل می شود. هرچند یکی از اثرات مثبت سدها کنترل سیلاب است اما در مناطقی که دارای رونق کشاورزی می باشند، باعث کاهش آبدهی رودخانه شده و اثرات منفی بر این بخش وارد خواهد شد. احداث سدصفارود باعث ایجاد اثرات منفی بر مناطق پایین دست، شهرستان جیرفت و تالاب جازموریان شده است. جهت ارزیابی اثرات زیست محیطی سد صفارود بر شهرستان جیرفت از روش چک لسیت استفاده شد. در مجموع اثرات منفی احداث سد بر مناطق پایین دست در محیط های فیزیکی- شیمیایی، بیولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی بیش از اثرات مثبت بوده که با ارائه راهکارهای مناسب از جمله تنظیم جریان رودخانه و کشت محصولات دیمی اثرات می توان احداث سد را کاهش داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
246 - کاربرد ماتریس پاستاکیا در ارزیابی زیست محیطی بزرگراه تهران-پردیس و پارک خجیر
سیده شهناز قاضی میرسعید سیدمسعود منوریرشد جمعیت و افزایش شهر نشینی منجر به افزایش تقاضا برای توسعه راههای جدید میشود. ترافیک سنگین شرق تهران فشارزیادی را بر روی شبکه حمل و نقل این شهر وارد می سازد و جاده قدیم تهران – رودهن جوابگوی این مشکل نمیباشد. لذا نیاز بهاحداث بزرگراه جدید تهران – پردیس در أکثررشد جمعیت و افزایش شهر نشینی منجر به افزایش تقاضا برای توسعه راههای جدید میشود. ترافیک سنگین شرق تهران فشارزیادی را بر روی شبکه حمل و نقل این شهر وارد می سازد و جاده قدیم تهران – رودهن جوابگوی این مشکل نمیباشد. لذا نیاز بهاحداث بزرگراه جدید تهران – پردیس در شرق تهران احساس گردیده است. لیکن این بزرگراه از منطقه حفاظت شده جاجرود و ازمجاورت پارک ملی خجیر عبور می کند و این مناطق دارای ارزشهای اکولوژیکی و اهمیت ملی هستند که به منظور حفظ و حراستو ترمیم حیات جانوری و گیاهی و جلوگیری از انهدام تدریجی آنها انتخاب شدهاند. طرح احداث بزرگراه جدید در مجـاورت و یـاداخل این مناطق، اثرات بالقوه احتمالی زیست محیطی دارند. در این مطالعه برای محاسبه شدت و اهمیت اثـرات بزرگـراه تهـران –پردیس بر پارک ملی خجیر در مقایسه با تعریض جاده موجود تهران – رودهن از روش ماتریس پاستاکیا استفاده به عمل آمد. نتـایجتحقیق نشان میدهد که احداث بزرگراه جدید تهران – پردیس از پیامدهای منفی کمتر و اثرات مثبت بیـشتری نـسبت بـه تعـریضجاده موجود برخوردار میباشد. برای کاهش پیامدهای منفی مهم طرح مورد نظر نیز راهکارهای مدیریتی ارائه شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
247 - مدیریت اثرات سوء زیست محیطی ناشی از معدنکاری با استفاده از روشهای تصمیمگیری چند معیاره فازی (مطالعه موردی: منطقه معدنی چادرملو)
آرش ابراهیم ابادیاز مهمترین اثرات سوء زیستمحیطی ناشی از معدنکاری، تخریب منطقه معدنی حاصل از فعالیتهای استخراجی و تحت تاثیر قرارگرفتن اکوسیستم منطقه است. وسعت زمین های تحت تاثیر فعالیت های معدن کاری به ویژه محل های انباشت باطله نیز روز بهروز افزایش می یابد. درنتیجه مدیریت این اثرات أکثراز مهمترین اثرات سوء زیستمحیطی ناشی از معدنکاری، تخریب منطقه معدنی حاصل از فعالیتهای استخراجی و تحت تاثیر قرارگرفتن اکوسیستم منطقه است. وسعت زمین های تحت تاثیر فعالیت های معدن کاری به ویژه محل های انباشت باطله نیز روز بهروز افزایش می یابد. درنتیجه مدیریت این اثرات و بازسازی زمینها پس از معدنکاری، نقش مهمی در کاهش اثرات سوء زیستمحیطی ایفا میکند. انتخاب گونه گیاهی مناسب و کاشت آن بهمنظور حفظ محیط زیست منطقه و بازسازی معدن از مهمترین اقدامات در جهت محافظت از محیط منطقه معدنکاری شده است. در این راستا در این پژوهش به انتخاب گونه گیاهی برای بازسازی معدن سنگ آهن چادرملو یزد پرداخته شد. برای انتخاب گیاهان مناسب برای بازسازی معدن و کاشت گیاهان در این منطقه، ابتدا براساس نوع گیاهکاری، سازگاری گیاهان باشرایط اقلیمی و آب و هوا و خاک ناحیه، چند گونه گیاهی، انتخاب شد و سپس براساس معیارهای چشم انداز منطقه، مقاومت در برابر بیماری و حشرات، قدرت و نحوه رشد، دسترسی به گونه گیاهی، بازدهی اقتصادی، حفاظت از خاک و ذخیره آب، جلوگیری از انواع آلودگی ها، مناسبترین گونهها انتخاب شدند. ماتریس های تصمیم گیری بر اساس پرسشنامه های اهمیت معیارها و گزینه ها که توسط کارشناسان تکمیل گردیده، به دست آمدند و گونه های گیاهی بر اساس عوامل ثانویه (معیارها)، با روشهای TOPSIS فازی و AHP فازی، اولویت بندی شدند. در نهایت، مناسب ترین گونه های گیاهی در محدوده معدن کاری در هر دو روش، درمنه دشتی رتبه اول و سالسولای یزدی و انواع شور امتیازات تقریبا برابر و قیچ کمترین امتیاز را بهدست آورده اند. در این پژوهش، نتایج یکسانی با هر دو روش بهدست آمد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
248 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات سطحی رودخانه گاماسیاب نهاوند
مریم صالح محسن رضایی عطا شاکری اشکان جهانداریدر این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیابواقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهمترین رودخانه شهرستان نهاوند میباشد که در مجاور آن فعالیتهای گستردهای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت میگیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این ر أکثردر این مطالعه به ارزیابی آلودگی فلزات سنگین رودخانه گاماسیابواقع در استان همدان پرداخته شد. رودخانه گاماسیاب مهمترین رودخانه شهرستان نهاوند میباشد که در مجاور آن فعالیتهای گستردهای مانند کشاورزی یا پرورش ماهی صورت میگیرد بنابراین ارزیابی فلزات سنگین در رسوبات این رودخانه امری اجتناب ناپذیر میباشد. نتایج حاصل، روند کاهشی غلظت فلزات سنگین در این رودخانه را بهصورت Cr> Zn> Ni> As> Pb> Co> Mo> Cd نشان داد. بهمنظور ارزیابی آلودگی این فلزات از شاخصهای ضریب غنیشدگی، شاخص آلودگی، دستورالعملهای کیفیت رسوب کانادا (SQGs)، واحد سمناکی و پتانسیل خطرات بومشناختی فلزات سنگین استفاده شد. بر اساس شاخص غنی شدگی عناصر آرسنیک و کادمیم دارای منشا انسان زاد و عناصر کروم و نیکل دارای منشا زمین زاد می باشند، همچنین نیز سرب در بعضی از ایستگاهها آلودگی زیادی را ایجاد کرده است. نمونههای شماره 1 و 3 و به میزان کمتر شماره 2، 6، 5 و 8 بیشترین خصوصیت سمناکی را از خود بروز دادند. از ضریب همبستگی برای ارتباطات بین عناصر و شناسایی منشأ آنها استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که عناصر مس، روی، سرب ناشی از فعالیتهای شهری، آرسنیک و کادمیم در اثر فعالیتهای کشاورزی و عناصری نظیر نیکل، وانادیم دارای منشأ زمین زاد میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
249 - بهینه سازی موقعیت برداشت نمونه های تکمیلی در منطقه سپاهان شهر با استفاده از ترکیب مطالعات زمین آماری و روش تبرید شبیه سازی شده
سعید سلطانی محمدی ملیحه عباس زاده اردشیر هزار خانیبهینه سازی طرح نمونه برداری از موضوعات مهم و جذاب برای متخصصین زمین آمار و ژئوشیمیست هاست و تا به امروز روشهای متنوعی در زمینه بهینه سازی موقعیت برداشت نمونه ها (اولیه و تکمیلی)ارائه گردیده است.در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از روش تبرید شبیه سازی شده،موقعیت برد أکثربهینه سازی طرح نمونه برداری از موضوعات مهم و جذاب برای متخصصین زمین آمار و ژئوشیمیست هاست و تا به امروز روشهای متنوعی در زمینه بهینه سازی موقعیت برداشت نمونه ها (اولیه و تکمیلی)ارائه گردیده است.در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از روش تبرید شبیه سازی شده،موقعیت برداشت نمونه های تکمیلی در مطالعات زیست محیطی منطقه سپاهان شهر بهینه گردد.در منطقه سپاهان شهر علاوه بر عامل مجاورت با محدوده معدنی ایرانکوه(عامل آلاینده) بادهایی که جهت غالب وزش آنها در طول سال ،از سمت این محدوده معدنی به سمت دشت سپاهان شهر می باشد،احتمال آلوده شدن منطقه را افزایش داده است.با استفاده از واریانس تخمین به عنوان معیار عدم قطعیت تخمین ،روشی برای بهینه سازی نقاط نمونه برداری تکمیلی بر اساس اطلاعات حاصل از برداشتهای اولیه ارائه شد.کمینه سازی واریانس تخمین به عنوان تابع هدف تعریف شد که تابعی غیر خطی استو از آنجا که تعداد بسیار زیاد ترکیبات ممکن،استفاده از روشهای جستجوی جامع را برای حل این مساله غیر ممکن ساخته است،از روش فراحسی تبرید شبیه سازی شده برای حل مساله استفاده شد.برداشت نمونه های تکمیلی پیشنهادی از این روش منجر به کاهش واریانس تخمین میانگین منطقه از 0.34 به 0.22 خواهد شد،که بیشترین کاهش عدم قطعیت تخمینی است که می تواند در نتیجه برداشت این تعداد نمونه ایجاد شود.استفاده از این روش می تواند نقش به سزایی در کاهش هزینه های نمونه بردای و هدفمند نمودن آنها داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
250 - برنامه ریزی تولید معادن روباز آهک با تاکید ویژه برتنظیم مدول ضریب اشباع آهکی به منظور کاهش آلایندگی زیست محیطی صنایع سیمان (مطالعه موردی:کارخانه سیمان تهران)
ابراهیم صفرلو آرش ابراهیم ابادی افشین اکبریاز آنجاکه صنایع سیمان در زمره صنایع آلاینده بهشمار میرود باید سعی شود تا با برنامهریزی و تنظیم بهینه مواد اولیه آن، درجهت کاهش آلایندگی زیست محیطی این صنعت گام برداشت. با این رویکرد، با عنایت به نزدیکی کارخانه سیمان تهران به پایتخت تصمیم بر آن شد که با بهینهسازی برن أکثراز آنجاکه صنایع سیمان در زمره صنایع آلاینده بهشمار میرود باید سعی شود تا با برنامهریزی و تنظیم بهینه مواد اولیه آن، درجهت کاهش آلایندگی زیست محیطی این صنعت گام برداشت. با این رویکرد، با عنایت به نزدیکی کارخانه سیمان تهران به پایتخت تصمیم بر آن شد که با بهینهسازی برنامهریزی تولید معادن تامین کننده مواد خام این کارخانه با هدف کاهش میزان باطلهبرداری و مواد آلاینده در جهت بهبود فعالیتهای این کارخانه گام برداشت که در این راستا جهت بهینهسازی استخراج و تنظیم مواد اولیه از روشهای تحقیق در عملیات به خصوص برنامهریزی خطی بهره گرفته شد. مهم ترین منابع تأمین کننده ی مواد اولیه ی این کارخانه معادن بی بی شهربانو، مسگرآباد، لپه زنک و چهلقز (به عنوان جبرانکننده کسری عیار CaO، Fe2O3 و Al2O3 در قالب سنگ آهن و سنگ بوکسیت) میباشند. تولید سیمان بر اساس تنظیم مدول اشباع آهکی، مدول سیلیس و مدول آلومین صورت می پذیرد که در این میان، مدول اشباع آهکی مهم ترین عامل در تنظیم ترکیب مواد خام محسوب می شود. در این طرح، موضوع برنامه ریزی تولید کوتاه مدت، تنظیم مدول ها و تعیین سهم هر یک از منابع در تأمین خوراک کارخانه به مسئله ی مهندسی بسیار جذابی تبدیل میگردد که حل این مسئله از نظر شاخصهای زیست محیطی و مهندسی ضرورت دارد. بر اساس جمع آوری اطلاعات حاصل از نقشههای زمینشناسی و گمانه های اکتشافی و همچنین تجزیه و تحلیل نمونه های سطحی مربوط به مناطق مورد مطالعه، مجموعه معادن فوق به 31 بلوک قابل بهره برداری تقسیم گردید. سپس با کدنویسی در محیط نرمافزار لینگو استخراج بلوک ها بر اساس مدول های سیمان سازی اولویت بندی شد. نتایج تحلیلها در برنامهریزی تولید نشان داد که میزان مدول اشباع آهکی دراختلاط بهینه 12/82 درصد و کمترین میزان عنصرمزاحم (MgO) 69/2 درصد بهدست میآید که موردقبول مجتمع سیمان تهران بوده و کمترین میزان آلایندگی زیست محیطی را باعث میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
251 - بررسی جنبه های زیستمحیطی در ساخت سدها
مجتبی رحیمی شهید نیما رحیمیهمواره ساخت سدها اثرات مثبت و منفی بر محیط زیست دارد که با توجه به معیارهای مختلف، اثرات زیست محیطی سدها می تواند خسارات کوتاه مدت و بلند مدت را به دنبال داشته باشد. این اثرات ممکن است وضعیت آبوهوا، زندگی جانوری، فرهنگ، آثار باستانی و غیره را تحت تأثیر قرار دهد و بهشد أکثرهمواره ساخت سدها اثرات مثبت و منفی بر محیط زیست دارد که با توجه به معیارهای مختلف، اثرات زیست محیطی سدها می تواند خسارات کوتاه مدت و بلند مدت را به دنبال داشته باشد. این اثرات ممکن است وضعیت آبوهوا، زندگی جانوری، فرهنگ، آثار باستانی و غیره را تحت تأثیر قرار دهد و بهشدت باعث تغییر آن شوند؛ بنابراین با توجه به اهمیت اثرات مثبت احداث سد، به حداقل رساندن اثرات منفی زیست محیطی سد جهت رسیدن به یک توسعه پایدار لازم است. در این مقاله ابتدا، برخی از تعاریف مرتبط و آثار زیست محیطی سدها بیان شده است. سپس برخی چالش های زیست محیطی سدها در ایران بحث خواهد شد. درنهایت راه حل های کاربردی جهت کاهش اثرات زیست محیطی سدها پیشنهاد می شود. بدین منظور قوانین زیست محیطی سدها در استرالیا و یک راه حل موفق معرفی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
252 - مدل سازی عددی پوشش سگمنتی تونل انتقال آب گلاب به دلیل کاهش اثرات زیست محیطی
مهدی صانعی آرانی میثم حکیمیان بیدگلی محمد امین وشادی آرانیمنابع آب کشور ایران به طور عمده در مناطق غرب، جنوب غربی و شمال ایران جریان دارد و مناطق مرکزی، شرقی و جنوب شرقی ایران از این منبع حیاتی بهره ی چندانی ندارند. کمبود آب آشامیدنی مناسب همواره از مسائل عمده ی شهرهای ایران مرکزی و شرق کشور است. به همین دلیل لزوم مطالعات طرح أکثرمنابع آب کشور ایران به طور عمده در مناطق غرب، جنوب غربی و شمال ایران جریان دارد و مناطق مرکزی، شرقی و جنوب شرقی ایران از این منبع حیاتی بهره ی چندانی ندارند. کمبود آب آشامیدنی مناسب همواره از مسائل عمده ی شهرهای ایران مرکزی و شرق کشور است. به همین دلیل لزوم مطالعات طرحهای انتقال آب بین حوزهای مطرح می شود که برطرف کردن این نیاز با استفاده از روشهای سنتی بسیار مشکل، زمانبر و پرهزینه است و در نتیجه از حفاری مکانیزهی تونل و پوشش سگمنتی برای نگهداری استفاده می شود. از نظر زیستمحیطی اگر قرار است آبی توسط لوله منتقل شود، به میزان قابل توجهی تخریب سطحی دارد و این مسئله، بیش از انتقال آب از طریق لوله، مشکلات زیستمحیطی را به دنبال دارد. همچنین هزینههای زیستمحیطی انتقال آب از طریق لوله، بیشتر از تونل است.در این مقاله پس از معرفی تمامی روش های طراحی سگمنت، پوشش سگمنتی تونل انتقال آب گلاب با استفاده از روش المان یکپارچه مدلسازی شد. ابتدا بارهای وارده بر پوشش سگمنتی پس از نصب در تونل توسط نرم افزار UDEC تعیین شد و این مقادیر بار بر روی سگمنت های مدل سازی شده در نرم افزار ABAQUSاعمال گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار جابهجایی در سگمنتها در شرایط مختلف تنش مربوط به سگمنت کف میباشد. بر اساس مدلسازیهای انجام شده و معیارهای شکست، به دلیل بالا بودن تنش فشاری، احتمال ترک خوردگی در بتن سگمنت در مدل، قابل پیش بینی است که این نتایج کاملاً با مشاهدات در سگمنتهای تونل گلاب انطباق دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
253 - مدیریت زیست محیطی منابع آب با نگرشی ویژه به دریاچه ارومیه
سعید شفائی سمیرا شفائی کیانا کیارستمیآب از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار میرود تق. لیل کمیت و کاهش کیفیت آب هردو اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم برجای گذاشته و تنوع زیستی را تهدید می کنند و بر منابع غذایی طبیعی و موجودات زنـده اثـرات و خسـارات جبـران ناپذیری وارد میکند، میزان آگاهی و اطلاع أکثرآب از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار میرود تق. لیل کمیت و کاهش کیفیت آب هردو اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم برجای گذاشته و تنوع زیستی را تهدید می کنند و بر منابع غذایی طبیعی و موجودات زنـده اثـرات و خسـارات جبـران ناپذیری وارد میکند، میزان آگاهی و اطلاعات در خصوص مفهوم حقابه و کاربرد آن در بخش مدیریتهای کـلان کشـورهاو تنظـیم قوانین مشخص برای حفظ محیط زیست لازم و ضروری به نظر میرسد . لذا بر این اساس مطالعه حاضربر روی دریاچه ارومیـه کـه جزء بزرگترین حوضه های آبریز کشور می باشد، انجام شده است و از لحاظ موقیعـت جغرافیـایی در شـمال بـاختری ایـران مـابین آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی با مختصات جغرافیائی 44درجه و 14دقیقه تا 47درجه و 53دقیقـه طـول شـرقی و 35درجـه و 40دقیقه تا 38درجه و 30دقیقه عرض شمالی واقع شده است. برای انجام مطالعات بر روی اهم دلایل خشکی تـدریجی دریاچـه ارومیه، میزان تغییرات دمایی و میزان بارش منطقه از سال 83 -79مورد مطالعه قرار گرفت و نتیجتا میزان تغییرات دمـائی بـه حـدی نبوده است که بتوان میزان افت شدید آب وخشکی دریاچه را سبب شود و حتی میزان بارش از سـال 83-79رشـد صـعودی داشـته است ولی طی همین مدت میزان سطح آب دریاچه ارومیه دچار افت قابل ملاحظـه ای گردیـده اسـت. برسـی نوسـانات سـطح آب دریاچه نشانگر آنست که در سال 1346این سطح به پـائین تـرین حـد خـود یعنـی ارتفـاع 1273/86متـراز سـطح آب هـای آزاد رسیده است ، به صورتیکه در طول سیزده سال گذشته تراز آب به 1272/00متریعنی حدود /6 20متر کاهش می یابد. لذا بر اسـاس مطالعه حاضر برآن باوریم که احداث تدریجی 72سد درحوضه آّبریز دارای دبی متوسط 5/4میلیارد متر مکعـب در سـال ، تغییـرات عظیمی در دریاچه بوجود می آورد. از دیگر عوامل، احداث میان گذر شهید کلانتری است که مانند سدی دو سویه در مقابـل چرخـه حرکت طبیعی آب قرار گرفت وافزون بر به هم زدن نظم طبیعـی چرخـه آب وتـه نشـینی مـواد معلـق در آن، تغییـرات بسـیاری در اکوسیستم آبی پدید آورده است.همچنین حفر بی رویه تعداد چاه های کشور که طی هفده سال گذشته) (74-91از 336هـزار حلقـه به حدود 650هزار حلقه افزایش یافته است ازجمله عواملی است که باعث می شودبر آن باور بود که چنانچه طی سـال هـای آینـده تصمیماتی مسئولانه در ارتباط با عوامل موثر در خشکی دریاچه ارومیه صورت نپذیرد، بی گمان مجزا شدن کامل دریاچه و تبـدیل آن به دودریاچه شمالی و جنوبی وحتی خشکی کامل دریاچه را درپی خواهد داشت تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
254 - بررسی جهت گیری ساختمان و جنس دیوارها در عملکرد آبگرمکن خورشیدی توسط نرم افزار RETSCREEN (مطالعه موردی شهر سمنان)
سجاد ظهیرنژاد نادر رهبراستفاده از انرژی های نو از جمله انرژی خورشیدی در کشورهای جهان مورد توجه خاص برنامه ریزان و فرهیختگان فنی، اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است. کشور ایران نیز به دلیل برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی، پتانسیل فراوانی در بهره برداری از این نوع انرژی را دارد. اما فراوانی منابع أکثراستفاده از انرژی های نو از جمله انرژی خورشیدی در کشورهای جهان مورد توجه خاص برنامه ریزان و فرهیختگان فنی، اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است. کشور ایران نیز به دلیل برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی، پتانسیل فراوانی در بهره برداری از این نوع انرژی را دارد. اما فراوانی منابع انرژی های فسیلی، ارزان بودن حاملهای انرژی در کشور و همچنین قیمت بالای فن آوری های نو جهت سرمایه گذاری اولیه، سدی در برابر توسعه استفاده از این فن آوری های نوپا می باشد. در این مقاله با توجه به شرایط جغرافیایی شهر سمنان، با بررسی یک ساختمان اداری یک طبقه واقع در محوطه دانشگاه آزاد سمنان، توسط نرم افزار کریر (Carrier) بارهای حرارتی در حالتهای مختلف از جمله جهت های مختلف جغرافیایی موقعیت قرارگیری ساختمان و برای دو نوع دیوار با مصالح متفاوت محاسبه شد و یک حالت بهینه ای از آنها انتخاب گردید. سپس توسط نرم افزار رتسکرین (RETSCREEN) مورد ارزیابی فنی، اقتصادی و زیست محیطی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده در حالت بهینه ی جهت جغرافیایی و مصالح دیوارها، میزان صرفه جویی در سوخت گاز طبیعی 2332 متر مکعب در سال و میزان کاهش گازهای آلاینده برابر1/2 تن معادل دی اکسید کربن در سال می باشد. همچنین با در نظر گرفتن دو سناریو نرخ داخلی و نرخ جهانی گاز طبیعی به ترتیب میزان سرمایه گذاری اولیه طرح 138312550ریال و 4618 دلار، قابلیت سود دهی 2/4% و 5/23%و دوره بازگشت سرمایه 9/19 سال و 4/6 سال برآورد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
255 - بررسی عملکرد مدولهای ترموالکتریک در استحصال توان الکتریکی از گازهای گرم اگزوز خودرو
نادر رهبرامروزه حتی مدرن ترین موتورهای احتراق داخلی راندمانی حدود 40% داشته و مابقی انرژی حاصل از احتراق سوخت، به صورت حرارت هدر می رود. حدود نیمی از انرژی اتلافی، از طریق اگزوز خودرو به محیط اطراف فرستاده می شود. از آنجاییکه دمای گازهای خروجی از اگزوز بالاتر از محیط اطراف می با أکثرامروزه حتی مدرن ترین موتورهای احتراق داخلی راندمانی حدود 40% داشته و مابقی انرژی حاصل از احتراق سوخت، به صورت حرارت هدر می رود. حدود نیمی از انرژی اتلافی، از طریق اگزوز خودرو به محیط اطراف فرستاده می شود. از آنجاییکه دمای گازهای خروجی از اگزوز بالاتر از محیط اطراف می باشد، از انرژی موجود در آنها می توان برای تولید توان استفاده نمود. این ایده امروزه مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته است. یکی از روشهای استحصال از این انرژی اتلافی، استفاده از تکنولوژی ترموالکتریک می باشد. مدولهای ترموالکتریک با قرار گرفتن در معرض اختلاف دمای موجود بین داخل اگزوز و هوای محیط توان تولید انرژی الکتریکی را خواهند داشت. عمر بسیار زیاد، عدم وجود قطعات متحرک، بی صدا بودن و قیمت نسبتا پایین مدولهای ترموالکتریک، آنها را گزینه ای بسیار جذاب جهت استفاده در این زمینه می نماید. هدف از این تحقیق بررسی و امکان سنجی استفاده از مدولهای ترموالکتریک برای تولید قدرت از حرارت خروجی اگزوز می باشد. نتایج حاصل از مدلسازی نشان می دهند که تکنولوژی ترموالکتریک در اختلاف دمای حدود 300 درجه سانتیگراد قابلیت تبدیل 10 درصد از حرارت اتلافی را به توان الکتریکی داشته و هرچه اختلاف دمای دو سر ترموالکتریک بیشتر شود این توانایی افزایش خواهد یافت. همچنین نتایج نشان میدهند که با افزایش دمای خروجی از اگزوز دوره بازگشت سرمایه به شدت کاهش خواهد یافت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
256 - سنجش مخاطرات طبیعی شهر ایلام با رویکرد تاب آوری اقتصادی، سازمانی (نهادی) و زیست محیطی
علیمحمد میرزایی محمدرضا زند مقدم سعید کامیابیشهر به عنوان پیچیده ترین سیستم، با دامنه وسیعی از مخاطرات ازجمله مخاطرات طبیعی همچون زلزله، سیل، آتشفشان، خشکسالی و ... روبرو است. این مطالعه، با هدف بررسی سنجش مخاطرات طبیعی شهر ایلام با رویکرد تاب آوری اقتصادی، سازمانی (نهادی) و زیست محیطی انجام شد. پژوهش حاضر به لحاظ أکثرشهر به عنوان پیچیده ترین سیستم، با دامنه وسیعی از مخاطرات ازجمله مخاطرات طبیعی همچون زلزله، سیل، آتشفشان، خشکسالی و ... روبرو است. این مطالعه، با هدف بررسی سنجش مخاطرات طبیعی شهر ایلام با رویکرد تاب آوری اقتصادی، سازمانی (نهادی) و زیست محیطی انجام شد. پژوهش حاضر به لحاظ جمع آوری داده و اطلاعات پیمایشی و از نوع تحلیلی است. همچنین این تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی می باشد. جامعه آماری شهروندان شهر ایلام تعداد 384 نفر و مسئولین برنامهریزی شهری به تعداد 30 نفر می باشند. با توجه به هدف اصلی پژوهش، برای دریافت اطّلاعات کمی پژوهش، پرسشنامه ای بر اساس نظرات نخبگان و اساتید برنامه ریزی شهری طراحی شده است. برای تحلیل داده ها از آزمون t تک نمونه ای در نرم افزار SPSS استفاده شده است. با توجه به اینکه نواحی مناطق شهری ایلام در این پژوهش مورد ارزیابی قرار می گیرند، مناطق شهری ایلام از مدل تصمیم گیری چند معیاره ویکور براساس میزان تاب آوری از ابعاد اقتصادی، سازمانی (نهادی) و زیست محیطی رتبه بندی می شوند. نتایج بررسی تاب آوری اقتصادی نشان داد که منطقه 3 تاب آورترین منطقه شهر ایلام است و 50 درصد از مناطق از نظر اقتصادی نسبتاً تاب آور بوده و از نظر تاب آوری اقتصادی وضعیت بهتری دارند. نتایج بررسی تاب آوری سازمانی نشان داد که منطقه 3 تاب آورترین منطقه شهر است و 75 درصد از مناطق از نظر سازمانی نسبتاً تاب آور بوده است. در میان این مناطق، تنها منطقه دو از نظر سازمانی (نهادی) تاب آوری پایینی دارد. نتایج بررسی تاب آوری زیست محیطی نشان داد که منطقه 3 تاب آورترین منطقه شهر است و 50 درصد از مناطق از نظر زیست محیطی نسبتاً تاب آور بوده است. در میان این مناطق، تنها منطقه یک از نظر زیست محیطی فاقد تاب آوری هست تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
257 - تدوین راهبردهای برندسازی براساس ابعاد کالبدی و زیست محیطی شهر هوشمند در منطقه شش تهران محله یوسف آباد
اعظم ملائی زینب کرکه آبادی عباس ارغانسهم مطالعه در تئوری برندسازی مکان این است که به طور کلی شهرها و مقاصد جنبههای هوشمند خود را در استراتژی برندسازی خود لحاظ نمیکنند. بنابراین باید تلاش کرد تا درک کرد که برندسازی تنها مدیریت و ارتباطات یک برند نیست. این باید یک فرآیند کامل مدیریت، در حال تکامل دائمی باش أکثرسهم مطالعه در تئوری برندسازی مکان این است که به طور کلی شهرها و مقاصد جنبههای هوشمند خود را در استراتژی برندسازی خود لحاظ نمیکنند. بنابراین باید تلاش کرد تا درک کرد که برندسازی تنها مدیریت و ارتباطات یک برند نیست. این باید یک فرآیند کامل مدیریت، در حال تکامل دائمی باشد، که تمام جنبه های کلیدی هویت، واقعیت و توسعه شهرها و مقاصد را در بر گیرد، تحقیق حاضر از مبنای هدف، از نوع کاربردی و از منظر روش شناسی، کمی میباشد. برای جمع آوری اطلاعات از منابع کتابخانهای و تحقیقات میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. برای نمونهگیری از جامعه آماری، برنامه ریزان شهری منطقه شش تهران محله یوسف آباد در نظر گرفته میشوند. بدین منظور در این مطالعه، از نمونهگیری تصادفی استفاده شده است. حجم نمونه آماری با توجه به نامعلوم بودن آمار دقیق تعداد افراد متخصص در زمینه برنامه ریزی شهری، با نظر اساتید و مشاوران، 30 نفر میباشد. روایی پرسشنامه، روایی محتوا و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ برابر 88/0 تعیین گردید. برای توصیف دادهها از آمار توصیفی و برای تجزیه و تحلیل دادهها نرم افزار SPSS استفاده شد. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که در سطح اطمینان 95 درصد بین مولفه های کالبدی و زیست محیطی برندسازی شهری محلسف اباد با شهر هوشمند رابطه معناداری وجود دارد. همچنین می توان با استفاده از برگزاری نمایشگاه ها و رویدادهای مختلف، اطلاع رسانی آنلاین (یا برندسازی شهری در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی) و وبسایت های طراحی شده با نام دامنۀ مخصوص به شهر، میزان نامحدودی از اطلاعات را دربارۀ محله یوسف آباد به مخاطبین خود انتقال داده و با ارائه تورهای گردشگری مجازی، علائم و عناصر هویت بصری شهر، شعارتبلیغاتی، تقویمِ رویدادهای شهر، امکان برنامه ریزی و رزرو آنلاین امکانات و دیگر امکانات نامحدود، بر درک مخاطبان از آن محله اثرگذار باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
258 - پیامدهای زیست محیطی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش از راه دور بر پادگانهای ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه
وحید عیسی زاده جواد اسحاقیدر این تحقیق هدف پیامدهایمحیط زیستی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش از دور بر پادگانهای ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه میباشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، در زمره تحقیق کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی أکثردر این تحقیق هدف پیامدهایمحیط زیستی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش از دور بر پادگانهای ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه میباشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، در زمره تحقیق کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی است. برای پایش ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه از تصاویر ماهوارهای سنتینل 5، مادیس و لندست 8 برای سال 2000 تا 2022 از سامانه گوگل ارث انجین استفاده شده است. در این تحقیق از توصیفها و تحلیلهای فضایی موجود در سیستم اطلاعات جغرافیایی (سامانه GEE و نرم افزار Arc Gis 10.8.1) بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که پیامدهای امنیتی ریزگردها در دو پادگان مهاباد و سقزاز نظر بعد دفاعی و امنیتی را در سال 2015 نشان میدهد عبارتست از: افزایش میزان ترددهای غیر مجاز، به وجود آمدن روزنههای امنیتی، اختلال در تردد نیروی انسانی گشت زن، کاهش میدان دید بخصوص در مواقع ایجاد باد و توان دید بانی، اختلال در آماده باش و پشتیبانی و اختلال در شبکههای مخابراتی مهمترین پیامدهای امنیتی دفاعی بحران ریزگردها میباشد. در سال 2022 میزان پراکندگی مکانی ریز گردهای نمکی فقط بر یک پادگان پراکنده نشده است و بیشتر پادگانهای ارتش در منطقه تحت تاثیر ریزگردهای نمکی دریاچه قرار گرفتهاند و در همین سال بیشترین میزان ریزگردهای نمکی بر پادگانهای ارومیه، شکاری تبریز، قوشچی، سقز و مهاباد پراکنده شده است. پیامدهای امنیتی ریزگردها در کل منطقه از نظر بعد دفاعی و امنیتی و سیاسی نشان میدهد که این ریزگردها باعث اختلافات قومی – مذهبی بین اقوام ترک و کرد، افزایش نارضایتی عمومی، کاهش همبستگی اجتماعی شهروندان با دولت، افزایش اعتراضات خیابانی و شورشهای شهری در منطقه، تحریک قومیتها و نارضایتی بیشتر، افزایش جرائم امنیتی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
259 - مروری بر منشاء و مسیریابی جغرافیایی ریزگردها و راهکارهای مقابله با آن در ایران
حمید خیر الدینایران وخاورمیانه در کمربند خشک جهان قرار گرفته اند. کشور ما به سبب شرایط اقلیمی و جغرافیایی، مستعد رخداد توفان گرد و غبار است.خشکسالی، ناامنی و جنگ ،فقدان پوشش گیاهی، ناپایداری جوی در صحراهای همجوار و انتقال افقی و قائم ذرات گرد و خاک و تشدید آن بدلیل دخل و تصرف های بی أکثرایران وخاورمیانه در کمربند خشک جهان قرار گرفته اند. کشور ما به سبب شرایط اقلیمی و جغرافیایی، مستعد رخداد توفان گرد و غبار است.خشکسالی، ناامنی و جنگ ،فقدان پوشش گیاهی، ناپایداری جوی در صحراهای همجوار و انتقال افقی و قائم ذرات گرد و خاک و تشدید آن بدلیل دخل و تصرف های بی رویه موجب اثرات سوئی بر زیست بیوم ،سلامتی، بهداشت، تولید، حمل و نقل، گردشگری ،تشدید آلودگی ها، افزایش مهاجرت و مواردی از این قبیل شده است. این تحقیق درصدد است که با روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و با بهره گیری از داده ها ، نقشه ها و تحلیل فضایی و جغرافیایی به شناخت و تصویر مناسبی از وضعیت جغرافیای پدیده ریزگرد از لحاظ منشاء و مسیر کانون ایجاد آن برسد. سپس با استفاده از این اطلاعات به تحلیل فضایی و ریشه یابی منشاء داخلی و خارجی ریزگردها بپردازد. لذا در این مقاله با روش مروری و توصیفی به بررسی مسیر و کانون ریزگرد ابتدا در خارج از مرزهای کشور همچون بررسی مسیر عراق ، سوریه و شبه جزیره عربستان و سپس منطقه شمال شرق یعنی آسیای میانه و کشور ترکمنستان و جنوب شرق کشور پاکستان با استفاده از جمع اوری نقشه و پهنه بندی مرتبط پرداخته شد و سپس به بررسی منشاء داخلی در جهت های جغرافیایی اصلی پدیده ریزگرد و گردغبار از کانون های داخلی کشور پرداخته شد، این پدیده در تمام سال رخ می دهد اما فراوانی وقوع و اثر منفی اش و کیفیت بدتر هوا در فصل گرم بویژه تابستان و ماه های تیر و مرداد بیشتردیده می شود . که دلیل آن تواتر ورود گرد غبار از کشور عراق و ناپایداری جوی صحرای حجاز ،کاهش رطوبت هوا ،خشکسالی ، استفاده بی رویه از منابع آبی و منابع طبیعی ، افزایش دما و سرعت و جهت باد و و خشک شدن تالابها و سوء مدیریت است ریزگرد پیامد های مختلفی در ابعاد اقتصادی ،اجتماعی ، سیاسی،زیست محیطی . ونهادی و سازمانی در پی دارد که از نتایج تحقیق ذکر تعدادی از این پیامدها و راهکارهای مقابله با آن است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
260 - بررسی میزان سازگاری مکان یابی شهرک های صنعتی با شاخص های محیط زیست پایدار در استان قزوین
ناصر حمیدی سهیلا رحیمیچکیدهگسترش شهرک های صنعتی بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی و تخریب اکوسیستمهای طبیعی از جمله مشکلاتی است که امروزه به یکی از معضلات عمده شهرها تبدیل شدهاست. در این پژوهش با بهره گیری از مطالعات پیشین و توزیع پرسشنامه بین مدیران وکارشناسان صنایع و شهرک های صنعتی و سازمان أکثرچکیدهگسترش شهرک های صنعتی بدون توجه به ملاحظات زیست محیطی و تخریب اکوسیستمهای طبیعی از جمله مشکلاتی است که امروزه به یکی از معضلات عمده شهرها تبدیل شدهاست. در این پژوهش با بهره گیری از مطالعات پیشین و توزیع پرسشنامه بین مدیران وکارشناسان صنایع و شهرک های صنعتی و سازمان محیط زیست با استفاده از روش تحلیلعاملی اکتشافی مهمترین معیارهای موثر در مکان یابی شهرک های صنعتی استان قزوینفازی به بررسی DEMATEL شناسایی و دسته بندی می گردد، و با استفاده از تکنیکتاثیرات مکان یابی شهرک های صنعتی با شاخص های زیست محیطی پایدار می پردازد.نتایج به دست آمده از تحقیق نشان می دهد : تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
261 - بررسی محتوای دروس علوم تجربی دوره راهنمایی درحوزه آموزش حفاظت ازمحیط زیست
افشین عابدی زهرا لبادی ایرج ساعی ارسیچکیده:هدف ازپژوهش: بررسی محتوای دروس علوم تجربی دوره راهنمایی درحوزه آموزشحفاظت ازمحیط زیست از دیدگاه متخصصان و کارشناسان آموزشی است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی است. جامعه ی آماری پژوهش ، شامل متخصصان ، کارشناسان علوم تجربی آموزش وپرورش منطقه 15 تهران می باشد که تعد أکثرچکیده:هدف ازپژوهش: بررسی محتوای دروس علوم تجربی دوره راهنمایی درحوزه آموزشحفاظت ازمحیط زیست از دیدگاه متخصصان و کارشناسان آموزشی است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی است. جامعه ی آماری پژوهش ، شامل متخصصان ، کارشناسان علوم تجربی آموزش وپرورش منطقه 15 تهران می باشد که تعداد آن ها 50 نفرند. حجم نمونه با جامعه آماری برابر استوبه دلیل قلّت افراد نمونه گیری انجام نشده است.ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته براساسشامل ) WEHAB بیانیه اجلاس جهانی ژوهانسبورگ ( 2003 ) مقوله های محیط زیست در واژهپنج مقوله آب – انرژی – بهداشت – کشاورزی – تنوع زیستی ) است که در کتاب علوم تجربی پایهaf.ab179@yahoo.com، 1 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم تحقیقات- البرز2 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرج -گروه مدیریت وبرنامه ریزی آموزشی - واحد علوم تحقیقات البرز- کرج- ایران:zahra.labadi@kiau.ac.irsaiearasi@gmail.com 3 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر - گروه جامعه شناسی - واحد علوم تحقیقات البرز- کرج- ایران98 / بررسی محتوای دروس علوم تجربی دوره راهنمایی درحوزه آموزش حفاظت ازمحیط زیستهفتم تعداد هر مقوله محیط زیست به صورت (آب 24 مورد- انرژی 23 مورد-بهداشت 11 –کشاورزی10 مورد – تنوع زیستی 37 مورد) می باشد روایی ابزار از نوع صوری و محتوایی از نظر کارشناسان و0 محاسبه گردید.همچنین تحلیل محتوای توصیفی / پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 88مقولات پنج گانه کتاب علوم تجربی پایه هفتم متوسطه دوره اول. تجزیه و تحلیل داده ها با استفادهتک نمونه تحلیل شد .یافته هاو نتایج : t از آمار توصیفی (فراوانی ، درصد )و آمار استنباطی و آزموناز نظر متخصصان و کارشناسان آموزشی ، میزان محتوای زیست محیطی در حوزه ی آموزش زیستمحیطی در پنج مقوله ی (آب – انرژی- بهداشت – کشاورزی- تنوع زیسنی) در سه حیطه یشناختی ، نگرشی و روانی – حرکتی در کتاب علوم تجربی پایه هفتم مطلوب است .کلیدواژه ها: تحلیل محتوا، محیط زیست، علوم، نگرش زیست محیطی، آموزش محیطزیست.مهارت های زیست محیطی تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
262 - ارزیابی و تحلیل اثرات زیستمحیطی شهر جدید رامشار بر منطقه سیستان
محمود رضا انوری محمود سعیدی مهر محمد پودینهارزیابی زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرایند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهر های ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیا أکثرارزیابی زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرایند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهر های ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر ها برای دستیابی به یک برنامه ریزی شهری مناسب و در عین حال همگام با متغیر های محیط طبیعی ضروری به نظر می رسد. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه می باشد، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و Expert choice استفاده شده است. نتایج سنجش میزان ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه با استفاده از آزمون T تک نمونه ای نشان داد در تمامی شاخص های مطرح شده با میانگین به دست آمده بالاتر از حد میانه عدد 3، گویای میزان زیاد اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار در منطقه می باشد. در ادامه نیز با استفاده از نرم افزار Expert Choice به رتبه بندی شاخص های زیست محیطی پرداخته شده است. نتایج نشان داد، در بین شاخص های مطرح شده، به ترتیب شاخص های، آلودگی آب با وزن 391/0 و آلودگی صدا با وزن 138/0، بالاترین و پایین ترین وزن ها را به خود اختصاص داده اند. همچنین در نهایت جهت تحلیل آزمون فرضیه پژوهش از تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد، تحلیل واریانس تاثیرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه با ضریب تعیین 189/0 تاثیر زیاد زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه می باشد. همچنین در ادامه نیز جهت تایید نتایج آزمون تحلیل واریانس با استفاده از آزمون کای اسکوئر به بررسی آزمون فرضیه پژوهش پرداخته شده است. نتایج نشان داد، مقدار (sig) یا سطح معناداری متناظر با این آماره کوچک تر از مقدار (05/0)است. بنابراین، فرض مبنی بر: عدم تاثیرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه رد می شود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که فرضیه H1 مورد تایید و فرضیه H0 غیر قابل تایید می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
263 - روند توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه و تأثیر آن بر محیط زیست منطقه
محمدرضا زند مقدمشهر فیروزکوه که بعد از انقلاب اسلامی با رشد فزاینده جمعیت گسترش بی رویه را نیز به دنبال داشته است، بطوریکه مساحت آن از 152 هکتار در سال 1365 به 392 هکتار در سال 1390 رسیده است. این تحقیق با هدف بررسی روند توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه، شناسایی نقاط عطف در توسعه فیزیکی شهر ف أکثرشهر فیروزکوه که بعد از انقلاب اسلامی با رشد فزاینده جمعیت گسترش بی رویه را نیز به دنبال داشته است، بطوریکه مساحت آن از 152 هکتار در سال 1365 به 392 هکتار در سال 1390 رسیده است. این تحقیق با هدف بررسی روند توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه، شناسایی نقاط عطف در توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه و اثرات زیست محیطی که توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه، صورت گرفته است. الگوی اصلی این تحقیق، تکوینی است که در ابتدا روش تاریخی، داده های مربوط به جمعیت و مساحت شهر فیروزکوه در طی سالهای 1335 تا1390 مورد بررسی قرا گرفت و از طریق مدل هلدرن، الگوی توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه مشخص شد؛ و با استفاده از دو مدل ضریب مکانی و مدل فزاینده اشتغال و جمعیت، عوامل مؤثر بر توسعه فیزیکی شهر مشخص شد. در روش توصیفی داده های مربوط به آلودگی های ایجاد شده توسط کارخانه های اطراف شهر فیروزکوه و میزان زباله های تولید شده در شهر و فاضلاب های شهری بررسی شده و بنابراین می توان به مهاجرت و اجرای طرح جامع در این شهر اشاره کرد؛ اما به طور اخص عوامل تحولات بخش اقتصاد پایه ای از دهه 1365 به بعد، احداث جاده تهران ـ به شمال، ارتقای بخش فیروزکوه به شهرستان فیروزکوه و تاسیس ادارات دولتی ، احداث و توسعه شهرک های صنعتی و احداث دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1367، نام برد. بررسی روند تحولات جمعیتی و کالبدی شهر فیروزکوه در طی دهه های 1335 تا 1390 نشان داد که تا قبل از دهه 1365، و در طی این 30 سال جمعیت شهر به دو برابر جمعیت اولیه خود رسیده است. اما از سال 1375ـ 1365 شهر فیروزکوه رشد جهشی و فزاینده ای را داشته است، و در این دوره ده ساله به حدود 2 برابر جمعیت سال 1365 رسید. بنابراین می توان سال 1365 را به عنوان نقطه عطف تحولات فیزیکی شهر فیروزکوه دانست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
264 - تحلیلی بر ضرورت ساماندهی و استقرار کارگاههای مزاحم شهری (مطالعه موردی:کوی معلم و ساربان محله شهربجنورد)
منیژه محمدیبارشد شتابان شهرنشینی از زمان وقوع انقلاب صنعتی در نیمه قرن هیجدهم،انواع مزاحمتها و آلودگی های ناشی از استقرار پاره ای از واحدهای تولیدی،صنعتی و خدماتی در داخل شهرها مطرح گردید. به گونه ای که امروزه بسیاری از برنامه ریزان و مسئولان مدیریت شهری آن را از معضلات جدی فراروی أکثربارشد شتابان شهرنشینی از زمان وقوع انقلاب صنعتی در نیمه قرن هیجدهم،انواع مزاحمتها و آلودگی های ناشی از استقرار پاره ای از واحدهای تولیدی،صنعتی و خدماتی در داخل شهرها مطرح گردید. به گونه ای که امروزه بسیاری از برنامه ریزان و مسئولان مدیریت شهری آن را از معضلات جدی فراروی توسعه شهری تلقی می کنند. از این رو نظریه پردازان علوم برنامه ریزی و اقتصاد شهری تاکید ویژه ای بر حرکت هدفمند، در راستای استقرار و توسعه صنایع، در شهرها را دارند. امروزه ساماندهی شهری در مقابله با روند نابهنجار توسعه شهری،ضروری و اجتناب ناپذیر تلقی می شود.از این رو پژوهش حاضر باهدف ضرورت ساماندهی صنایع و کارگاههای مزاحم شهری تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و در راستای دستیابی به اهداف و فرضیات مطرح در این پژوهش اطلاعات مورد نیاز از طریق منابع کتابخانه ای و میدانی از طریق تنظیم پرسشنامه گردآوری و به منظور آزمون فرضیات از روش های آماری آزمون کای اسکوئر ناپارامتریک، آزمون مان- وایتنی، تحلیل همبستگی (اسپیرمن، کای اسکوئر) با استفاده از نرم افزارspss به تحلیل و پردازش داده ها پرداخته شده است.یافته های پژوهش بیانگر این است که کارگاهها و صنایع شهری در کاهش میزان رفاه و آسایش شهروندان و همچنین افزایش آلودگی های محیط شهری تاثیر گذار می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
265 - تحلیل اثرات زیست محیطی گسترش افقی شهر با تأکید بر شاخص های شهر هوشمند ( مطالعه موردی : شهر دزفول)
ناصر محمودی مجید شمسگسترش افقی یا اسپرال شهری پدیده ای است که در نیم قرن اخیر نه تنها در کشورهای توسعه یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز بروز یافته است. این پدیده ( اسپرال شهری ) رشد و گسترش فضایی سریع شهر به سمت نواحی حاشیه ای به صورت توسعه کم تراکم و نامنظم است. شهر دزفول که در شمال أکثرگسترش افقی یا اسپرال شهری پدیده ای است که در نیم قرن اخیر نه تنها در کشورهای توسعه یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز بروز یافته است. این پدیده ( اسپرال شهری ) رشد و گسترش فضایی سریع شهر به سمت نواحی حاشیه ای به صورت توسعه کم تراکم و نامنظم است. شهر دزفول که در شمال استان خوزستان قرار گرفته علیرغم رشد سریع جمعیتی در چند دهه اخیر، رشد و گسترش فضایی افقی سریعی داشته است. برهمین اساس پژوهش حاضر به دنبال تحلیل اثرات زیست محیطی گسترش افقی شهر دزفول با تأکید بر شاخص های رشد هوشمند می باشد. این تحقیق کاربردی و از روش توصیفی – تحلیلی بهره برده است. برای استخراج شاخصهای مورد استفادهی پژوهش در بخش مبانی نظری، بامطالعهی پژوهشهای داخلی و خارجی شاخص زیستمحیطی که یکی از شاخصهای اصلی رشد هوشمند شهری است انتخاب شد. جامعهی آماری شامل محلههای 22 گانه شهر دزفول که بر اساس بخشهای کالبدی است. برای رتبهبندی محلات شهر دزفول به لحاظ برخورداری از شاخصهای زیست محیطی رشد هوشمند از روش آنتروپی و مدل تاپسیس استفاده میگردد. در این مطالعه از نرم افزار GIS به منظور ترسیم نقشه ها، نرم افزار SPSS و TOPSIS به منظور محاسبات استفاده می شود. و در نهایت این نتیجه کسب شد که اگرچه نمیتوان انکار کرد که گسترش مناطق شهری و کاربریهای مرتبط اثرات مخربی بر زمینهای کشاورزی دارد اما با توجه به نتایج این پژوهش نمیتوان تأیید کرد که گسترش افقی شهر در دهه اخیر بر منابع محیطی شهر اثرات زیانباری داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
266 - آموزش زیست محیطی و جایگاه آن در برنامه درسی دوره متوسطه نظام آموزشی کشور
محبوبه سلیمان پور عمرانپژوهش حاضر با هدف بررسی وضع موجود آموزش زیست محیطی در چارچوب سواد زیست محیطی مارسیونسکی و رهرینگ و سه حیطه اهداف بلوم انجام پذیرفته است. روش این پژوهش، تحلیل محتوای کتابهای درسی زیست شناسی، شیمی و جغرافیا با تکنیک آنتروپی شانون وبر اساس دانش، مهارت و نگرش زیست محیطی می أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی وضع موجود آموزش زیست محیطی در چارچوب سواد زیست محیطی مارسیونسکی و رهرینگ و سه حیطه اهداف بلوم انجام پذیرفته است. روش این پژوهش، تحلیل محتوای کتابهای درسی زیست شناسی، شیمی و جغرافیا با تکنیک آنتروپی شانون وبر اساس دانش، مهارت و نگرش زیست محیطی میباشد. جامعه آماری شامل کلیه ی کتابهای جدید التالیف زیست شناسی، شیمی و جغرافیا دوره متوسطه میباشدکه توسط دفتر برنامه ریزی و تالیف کتابهای درسی، برای سال تحصیلی92-93 تالیف و چاپ شده است. ابزار گردآوری داده ها، چک لیست تحلیل محتوا بوده است که روایی آن توسط متخصصان حوزه محیط زیست و برنامه ریزان درسی تایید شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که از مجموع513 مولفههای زیست محیطی شمارش شده، 305 واحد به دانش زیست محیطی، 88 واحد به مهارت زیست محیطی و 119 واحد به نگرش زیست محیطی اختصاص یافت. به دانش، نگرش و مهارت زیست محیطی بطور نامتوازن توجه شده است و به بعد شناختی زیست محیطی بیش از حیطه نگرشی و مهارتی زیست محیطی توجه شده است و کتابهای درسی نیز به یک نسبت به مولفههای زیست محیطی نپرداخته است بطوری که آموزش زیست محیطی در کتابهای شیمی و زیست شناسی، بطور معناداری مغفول واقع شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
267 - بررسی وضعیت اماکن و تاسیسات ورزشی ایران از نظر ابعاد و مولفه های مدیریت سبز(توسعه پایدار زیست محیطی)
ساجد پورحسنامروزه هدف از حفظ محیط زیست، دستیابی به توسعه پایدار در قالب برنامههای اقتصادی هماهنگ با اصول حفاظت از محیط زیست و ممانعت از تخریب و تهیسازی منابع تجدید شونده و غیرقابل تجدید است. مدیریت سبز بکارگیری مؤثر و کارآمد همه منابع برای هدایت سازمان جهت نیل به اهداف زیستمح أکثرامروزه هدف از حفظ محیط زیست، دستیابی به توسعه پایدار در قالب برنامههای اقتصادی هماهنگ با اصول حفاظت از محیط زیست و ممانعت از تخریب و تهیسازی منابع تجدید شونده و غیرقابل تجدید است. مدیریت سبز بکارگیری مؤثر و کارآمد همه منابع برای هدایت سازمان جهت نیل به اهداف زیستمحیطی با هدف ایجاد مقبولیت اجتماعی و حفظ محیط زیست است. پژوهش حاضر باهدف بررسی وضعیت اماکن ورزشی از نظر ابعاد و مولفه های مدیریت سبزانجام شد. پژوهش حاضر ازنظر روششناسی، از نوع کمی، ازنظر هدف کاربردی و ازنظر نحوه جمع آوری دادهها از نوع توصیفی بود. از بین جامعه آماری که شامل متخصصین رشته مدیریت ورزشی آشنا به موضوع پژوهش و متخصصین رشته محیط زیست بودند، تعداد 220 تن بعنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه مدیریت سبز استفاده شد. دادهها با استفاده از آزمون نسبت دو جمله ای در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد وضعیت موجود اماکن و تاسیسات ورزشی از نظر بکارگیری مدیریت سبز در ایران در وضعیتی نامطلوب قرار دارد. بهبود محیط زیست زمانی حاصل خواهد شد که محیط طبیعی وفرهنگی انسـان با هم مـرتبط باشند. لازمه تحقق چنین هدفی، وجود اخلاق و فرهنگ زیستمحیطی درتمامی اقشـار یـک جامعـه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
268 - تحلیل محتوای مجلۀ کاربرد شیمی در محیط زیست بر پایه آنتروپی شانون با مفروضههای زیست محیطی
یونس کریمی فردین پور ناصر مصلحی میلانیاین مقاله به تحلیل محتوای مجله کاربرد شیمی در محیط زیست بر اساس مفروضههای زیست محیطی با تأکید بر آموزش محیط زیست میپردازد. جامعه آماری مورد مطالعه تمام مقالات منتشر شده در شمارههای 35 الی 38 مجله است. دادههای پژوهش با به کارگیری ابزار سیاهه وارسی گردآوری و با استفاد أکثراین مقاله به تحلیل محتوای مجله کاربرد شیمی در محیط زیست بر اساس مفروضههای زیست محیطی با تأکید بر آموزش محیط زیست میپردازد. جامعه آماری مورد مطالعه تمام مقالات منتشر شده در شمارههای 35 الی 38 مجله است. دادههای پژوهش با به کارگیری ابزار سیاهه وارسی گردآوری و با استفاده از نرم افزار اکسل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتهاند. در این مقاله از روش تحلیل محتوای "آنتروپی شانون" برای پردازش دادهها به صورت کمی و کیفی کمک گرفته شده است. بر اساس شاخصهای آنتروپی محتوای مقالات بر اساس 7 مؤلفه اصلی و 93 مؤلفه فرعی آموزش محیط زیست مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج تحلیل نشان میدهد مؤلفههای اصلی مربوط به انسان و محیط زیست با 9 مقاله (1/32 درصد) و معضلات زیست محیطی آب با 7 مقاله (25 درصد) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص دادهاند. مؤلفهی زباله و ارزش بازیافت با 1 مقاله فقط 6/3 درصد و مؤلفههای معضلات زیست محیطی هوا، خاک، صوت و حفاظت منابع طبیعی با 0 مقاله (صفر درصد) کمترین مقدار را به خود اختصاص دادهاند. یافتههای حاصل از فراوانی مؤلفهها نشان داده است که مؤلفههای آموزش محیط زیست از توزیع نرمال برخوردار نیستند و به بعضی از مؤلفهها پرداخته نشده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
269 - تاثیر مولفههای مسئولیت اجتماعی شرکتی بر هزینههای زیست محیطی در صنایع پتروشیمی
محمدرضا عباسی استمال زینب حیدریپژوهش حاضر به بررسی تاثیر مولفههای مسئولیت اجتماعی شرکتی بر هزینههای زیست محیطی در صنایع پتروشیمی میپردازد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از بعد روش شناسی همبستگی از نوع علّی (پس رویدادی) میباشد. جامعه آماری پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهر أکثرپژوهش حاضر به بررسی تاثیر مولفههای مسئولیت اجتماعی شرکتی بر هزینههای زیست محیطی در صنایع پتروشیمی میپردازد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از بعد روش شناسی همبستگی از نوع علّی (پس رویدادی) میباشد. جامعه آماری پژوهش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در صنعت شیمیایی بوده و با استفاده از روش نمونهگیری حذف سیستماتیک، 11 شرکت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده در دورهی زمانی 8 ساله بین سالهای 1393 تا 1400 مورد بررسی قرار گرفتند. روش مورد استفاده جهت جمع آوری اطلاعات، کتابخانهای بوده و دادههای مربوط برای اندازهگیری متغیرها از سایت کدال و صورتهای مالی شرکتها جمع آوری شده و در اکسل محاسبات اولیه صورت گرفته سپس برای آزمون فرضیههای پژوهش از نرم افزار استاتا استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که مولفههای مسئولیت اجتماعی شرکتی بر نگاهی به حسابداری زیست محیطی در صنایع پتروشیمی تاثیر مستقیم دارد. مولفههای مسئولیت اجتماعی شرکتی بر فشارهای نهادی در صنایع پتروشیمی تاثیر مستقیم دارد. مولفههای مسئولیت اجتماعی شرکتی بر نوآوری سبز در صنایع پتروشیمی تاثیر مستقیم دارد. مولفههای مسئولیت اجتماعی شرکتی بر عملکرد زیست محیطی در صنایع پتروشیمی تاثیر مستقیم دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
270 - ارزیابی اثرات زیست محیطی ناشی از فعالیت های معدنکاری و بررسی راهکارهای مقابله با آن
سمیه بهارلوئی یانچشمهفعالیت های معدنی منجر به تولید مقادیر زیادی باطله های فلزات سنگین از جمله سرب، روی، آرسنیک، کادمیم و نیکل می شوند که غلظت های بالاتر از استانداردهای تعیین شده برای آن، اثرات زیان آوری بر محیط زیست و عملکرد طبیعی سیستم ها و ارگانیزم های محل تجمع این عناصر خواهد داشت. یکی أکثرفعالیت های معدنی منجر به تولید مقادیر زیادی باطله های فلزات سنگین از جمله سرب، روی، آرسنیک، کادمیم و نیکل می شوند که غلظت های بالاتر از استانداردهای تعیین شده برای آن، اثرات زیان آوری بر محیط زیست و عملکرد طبیعی سیستم ها و ارگانیزم های محل تجمع این عناصر خواهد داشت. یکی از عمده نتایج مخرب این فعالیت ها، آلوده شدن سفره های آب زیرزمینی به واسطه انباشت باطله ها است. در صورتیکه باطله ها به درستی کنترل و مدیریت نشوند، مواد مضر آن ها وارد آب های سطحی و سفره های آب زیرزمینی شده و منطقه را آلوده می سازند. در سال های اخیر، استفاده از دستاوردهای بیوتکنولوژی به ویژه میکروارگانیسم ها به عنوان یکی از ابزارهای کارآمد به منظور حذف فلزات سنگین و ترکیبات آن ها و کاهش آلودگی بسیار راهگشا بوده است. بر حسب میزان آلودگی ممکن است ظرفیت پلاسمیدی یا ساختار سلولی این میکروارگانیسم ها تغییر یابد تا آن جایی که قدرت تحمل غلظت های بالاتر ترکیبات سمی و فلزات سنگین را داشته باشند و به عبارت دیگر با غلظت های بالاتر نیز سازگاری پیدا کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
271 - مطالعات آماری و بررسی آلودگی زیست محیطی آرسنیک در رسوبات آبراهه ای منطقه زایلیک، جنوب شرق اهر
ابوالفضل حسن زاده کولانی سمیه بهارلوئی یانچشمهدر محدوده کانی زایی زایلیک با توجه به بررسی های انجام شده آماری در بیشتر نمونه های برداشت شده از رسوبات آبراهه ای غلظت آرسنیک و عنصر همراه آن آنتیموان، بالاتر از حد متوسط آن در پوسته زمین و همچنین بر اساس گزارش U.S. EPA، بیشتر از حد استاندارد آن برای مناطق مسکونی و صنعت أکثردر محدوده کانی زایی زایلیک با توجه به بررسی های انجام شده آماری در بیشتر نمونه های برداشت شده از رسوبات آبراهه ای غلظت آرسنیک و عنصر همراه آن آنتیموان، بالاتر از حد متوسط آن در پوسته زمین و همچنین بر اساس گزارش U.S. EPA، بیشتر از حد استاندارد آن برای مناطق مسکونی و صنعتی است که بر اساس نقشه پراکندگی ژئوشیمیایی این عناصر، بیشترین تمرکز برای آرسنیک، محدوده شمال و شمال شرق منطقه و برای آنتیموان، شمال، جنوب و شرق محدوده مطالعاتی در نظر گرفته شده است و به نظر می رسد این غنی شدگی منطبق بر آبراهه هایی است که از رگه ها و کپ های سیلیسی شمال منطقه عبور می کنند. بنابراین، این منطقه می تواند خاستگاه هر گونه آلودگی احتمالی بوده و اکوسیستم ناحیه را تحت تآثیر قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
272 - مدلسازی ساختاری تفسیری برای ارزیابی محرکهای شناسایی شده در اجرای مدیریت زنجیره تأمین سبز
محمد میرابی زهرا دلشادفعالیتهای مدیریت زنجیره تأمین سبز میتواند منجر به بهبود شهرت شرکت و رضایت مشتری و ابتکارات زیست محیطی و کارایی منابع و در نتیجه بهبود عملکرد اقتصادی شرکت شوند. در میان عوامل مؤثر در اتخاذ مدیریت زنجیره تأمین سبز، محرکهای خارجی قدرت تأثیرگذاری بیشتری نسبت به درون سازم أکثرفعالیتهای مدیریت زنجیره تأمین سبز میتواند منجر به بهبود شهرت شرکت و رضایت مشتری و ابتکارات زیست محیطی و کارایی منابع و در نتیجه بهبود عملکرد اقتصادی شرکت شوند. در میان عوامل مؤثر در اتخاذ مدیریت زنجیره تأمین سبز، محرکهای خارجی قدرت تأثیرگذاری بیشتری نسبت به درون سازمانی دارند. بهبود کیفیت کالا و خدمات، صرفهجویی در هزینه و افزایش کارایی در صنایع تولیدی به عنوان محرکهای قدرتمند، شناخته شدهاند. در این پژوهش ابتدا با بررسی مباحث نظری، اصلیترین عوامل محرکهای زنجیره تأمین سبز در یکی از صنایع تولیدی شناسایی گردیده و سپس با بکارگیری روش مدلسازی ساختاری تفسیری، روابط بین عوامل مورد تجزیه و تحلیل قرار داده شده است. نتایج این پژوهش نشان دهنده این است که عوامل شناسایی شده را میتوان در 5 سطح بر اساس مدل ساختاری تفسیری طبقهبندی کرد و عامل قوانین و مقررات بین المللی و دولتی جهت الزام سازمانها به اجرای مدیریت زنجیره تأمین سبز، تأثیرگذارترین عامل محرک شناخته شد که با داشتن آن میتوان زمینه ساز بسیاری از عوامل دیگر شد. همچنین از نظر میزان قدرت نفوذ و وابستگی، عواملی که مهمتر و در سطوح پایینتر قرار دارند، اکثر آنها در ناحیه مستقل که دارای نفوذ بالا و میزان وابستگی کم هستند، قرار گرفتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
273 - رتبه بندی متغیرهای زیست محیطی و مسئولیت اجتماعی بر ارزش بازار شرکت ها بر اساس تکنیک FAHP
سیدهادی اشرف طالش غلامرضا فرساد امان الهی امیررضا کیقبادیچکیده :این پژوهش به دنبال تبیین مدلی برای رتبه بندی شرکت ها از لحاظ گزارشگری زیست محیطی و مسئولیت اجتماعی بر ارزش بازار شرکت ها به روش تحلیل سلسله مراتبی فازی در ایران می باشد . در این خصوص با دریافت نظرات خبرگان مدل مفهومی پژوهش تدوین گردید . دو معیار و هر کدام با 5 زی أکثرچکیده :این پژوهش به دنبال تبیین مدلی برای رتبه بندی شرکت ها از لحاظ گزارشگری زیست محیطی و مسئولیت اجتماعی بر ارزش بازار شرکت ها به روش تحلیل سلسله مراتبی فازی در ایران می باشد . در این خصوص با دریافت نظرات خبرگان مدل مفهومی پژوهش تدوین گردید . دو معیار و هر کدام با 5 زیرمعیار با 3 گزینه تدوین گردید . نتایج پژوهش نشان می دهد که معیار تعهد به کارکنان و تعهد به برنامه های اجتماعی از متغیر مسئولیت اجتماعی در رتبه های 1 و 3 قرار دارند و این موضوع بیانگر این است که ذی نفعان در تحلیل های خود به این دو معیار توجه ویژه می نمایند و موضوع سرمایه های انسانی و برنامه های ارتقاء آنها در نتایج مقاله نقش برجسته دارد . معیار قوانین و مقررات زیست محیطی از متغیرهای زیست محیطی در رتبه 2 قرار دارد و مابقی معیارهای زیست محیطی در سطوح پایین رتبه بندی قرار می گیرند . نتایج پژوهش بیانگر این موضوع است که در صورت الزام دولت به اجرای قوانین و مقررات سختگیرانه ، شرکت ها موظف به اجرای تعهدات زیست محیطی خود بوده و در راستای تولید محصولات سازگار با محیط زیست و توسعه پایدار قدم برخواهند داشت . قرار گرفتن آلایندگی تجهیزات در رتبه 5 نیز ، کالیبره نمودن و بهسازی ماشین آلات و تجهیزات در راستای آلایندگی حداقلی را تبیین می سازد . رتبه های پایین متغیرهای زیست محیطی ، نشان دهنده شکاف بالای وضعیت انتظارات جامعه با وضعیت موجود است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
274 - بررسی ارتباط میان مدیریت سبز و عملکرد پایدار شرکت های فعال در صنعت پتروشیمی
رضا جلالیان لرکی بلقیس باورصاد صابر علیزادههدف این پژوهش بررسی ارتباط میان مدیریت سبز و عملکرد پایدار است. از آنجا که صنعت پتروشیمی به دلیل خوراک مصرفی و محصول تولیدی خود نوع بسیار خطرناکی از آلایندگی را ایجاد می کند که به سلامت انسان و بهداشت محیط زیست آسیب جدی می زند لذا در این پژوهش به بررسی رابطه بین مدیریت أکثرهدف این پژوهش بررسی ارتباط میان مدیریت سبز و عملکرد پایدار است. از آنجا که صنعت پتروشیمی به دلیل خوراک مصرفی و محصول تولیدی خود نوع بسیار خطرناکی از آلایندگی را ایجاد می کند که به سلامت انسان و بهداشت محیط زیست آسیب جدی می زند لذا در این پژوهش به بررسی رابطه بین مدیریت سبز و عمکرد پایدار شرکت های فعال در صنعت پتروشیمی پرداخته شد. روش پژوهش از نوع پیمایشی تحلیلی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 16 شرکت پتروشیمی استان خوزستان است که با استفاده از فرمول کوکران 190 نفر از مدیران، سرپرستان و کارکنان آن به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده گردید که پایایی آن با روش آلفا کرونباخ و روش ترکیبی و روایی آن با متوسط واریانس استخراج شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده با استفاده از روش تحلیل ساختاری نشان داد که مدیریت سبز با عملکرد اقتصادی، عملکرد زیست محیطی و عملکرد اجتماعی ارتباط مثبت معناداری دارد و شدت ارتباط بین مدیریت سبز با عملکرد زیست محیطی بیشتر از دو بعد دیگر عملکرد پایدار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
275 - طراحی الگوی سازمان مردم نهاد زیست محیطی با رویکرد رهبری اثربخش
راضیه تقی زاده فرج اله رهنورد حمیدرضا یزدانیامروزه سمن ها، نقش مهمی در فعالیت های مدنی به خصوص در حوزه زیست محیطی ایفا می کنند. بسیاری از این سمنها با چالشهای رهبری منابع انسانی و امکانات سازمانی رو به رو می شوند. عمده دلایل ، عدم مطابقت ساختار سازمانی با ماموریت است. سمنها به دلیل ماهیت متفاوتشان با دیگر انوا أکثرامروزه سمن ها، نقش مهمی در فعالیت های مدنی به خصوص در حوزه زیست محیطی ایفا می کنند. بسیاری از این سمنها با چالشهای رهبری منابع انسانی و امکانات سازمانی رو به رو می شوند. عمده دلایل ، عدم مطابقت ساختار سازمانی با ماموریت است. سمنها به دلیل ماهیت متفاوتشان با دیگر انواع سازمانهای بوروکراتیک، از رویکردی داوطلبانه و منعطف برخوردارند که اگر ساختار، فرهنگ و فرآیندهایشان را با ماهیتشان سازگار نکنند، به اهداف اصلی دست نمی یابند. هدف این پژوهش، طراحی الگوی سمن زیست محیطی در راستای رهبری اثربخش است واز لحاظ هدف، توسعه ای و از لحاظ نوع روش، توصیفی – اکتشافی است. جهت گردآوری داده های کیفی از ابزار مصاحبه استفاده شده است. مشارکت کنندگان در پژوهش در سمنهااز سابقه مدیریتی برخوردارند. جهت طراحی این الگو از استراتژی گراندد تئوری با رهیافت گلیزر استفاده گردید. بر اساس نتایج حاصل از کدگذاری باز و نظری، مفاهیم ساختار و ارتباطات حلقه ای، ارزشیابی مشاغل داوطلبانه، گریدینگ نیروهای داوطلب و مدیریت شبکه های مجازی، تشکیل دهنده مقوله سازماندهی شبکهای، وهمچنین، مفاهیم جذب، آموزش، ارزیابی عملکرد و جبران خدمات نیروهای داوطلب در زمره مقوله مدیریت منابع انسانی داوطلب قرار گرفته اند. همچنین مفاهیم مشارکت و برابری تشکیل دهنده مقوله فرهنگ سازمانی داوطلبانه و مشارکتی هستند. از سویی، رهبری اثربخش سمن های زیست محیطی در قالب منشور سازمانی، شامل مولفه های مشارکت پذیری، خدمت گزاری، تحول گرایی و قانون مداری است. مفاهیم مشارکت عمومی داوطلبانه، توسعه پایدار سمن ها و محیط زیست نیز در مقوله توسعه پایدار زیست محیطی قرار میگیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
276 - ارزیابی چرخه حیات و اثرات زیست محیطی تولید کلزا (Brassica napus L) در استان البرز
شهرام خسروی بمی محمدرضا اردکانی عبدالمجید مهدوی دامغانی امیرحسین شیرانی راد پریسا نجات خواه معنویدر سال های اخیر، افزایش آگاهی در مورد مشکلات زیست محیطی، به ویژه گرم شدن کره زمین، نگرانی های مربوط به تأثیر انتشار گازهای گلخانه ای در جو جهانی را در جوامع مختلف علمی افزایش داده است. ارزیابی چرخه حیات بیشتر برای ارزیابی و مقایسه تأثیرات زیست محیطی تولید انرژی و جن أکثردر سال های اخیر، افزایش آگاهی در مورد مشکلات زیست محیطی، به ویژه گرم شدن کره زمین، نگرانی های مربوط به تأثیر انتشار گازهای گلخانه ای در جو جهانی را در جوامع مختلف علمی افزایش داده است. ارزیابی چرخه حیات بیشتر برای ارزیابی و مقایسه تأثیرات زیست محیطی تولید انرژی و جنبه های اقتصادی تولید یک محصول در سراسر جهان استفاده می شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و تحلیل اثرات زیست محیطی تولید کلزا از نظر ارزیابی چرخه حیات با استفاده از نرم افزار SimaPro انجام شده و هدف این تحقیق تمرکز بر اثرات زیست محیطی است. به منظور انجام آزمایش ها از یک تن کلزا به عنوان واحد عملیاتی استفاده شد. داده های مورد نیاز اجرای این آزمایش از 30 مزرعه در استان البرز جمع آوری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که پتانسیل مسمومیت انسانی، مسمومیت خاک، مسمومیت آبهای شیرین و مسمومیت آبهای آزاد به ازای تولید هر تن دانه کلزا بهترتیب 881.63، 7.08، 288.67 و 618515.14 کیلوگرم معادل 1 و 4- دی کلرو بنزن و پتانسیل اکسیداسیون فتوشیمیایی 0.43 کیلوگرم معادل اتیلن بود. میزان نیتروژن، فسفات و پتاسیم مصرفی برای تولید هر تن دانه کلزا بهترتیب حدود 84، 63 و 63 کیلوگرم و میزان سوخت گازوئیل و انرژی الکتریسیته مصرفی نیز بهترتیب 133.5 لیتر و 586 کیلووات برآورد شد. میزان انتشار گازهای CO2، CO، N2O و NOX نیز بهترتیب حدود 361، 4.1، 11.5 و 4.8 کیلوگرم به ازای تولید هر تن دانه کلزا بود. همچنین، مشخص شد که کودهای شیمیایی بیشترین سهم را در بین ورودی های ارزیابیشده در چرخه زندگی کلزا داشتند. به طورکلی، این بررسی نشان داد که مدیریت مواد مغذی و سموم دفع آفات میتواند به عنوان یک نقطه قوت برای بهینهسازی تأثیرات زیست محیطی تولید کلزا در نظر گرفته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
277 - تعیین اثرات زیست محیطی تولید لوبیا با روش ارزیابی چرخه حیات در یاسوج (مقایسه روش آبیاری بارانی با غرقابی)
مدینه وهابی پور غلامرضا سبزقبائی سولماز دشتیدر جوامع امروزی صنعتی شدن باعث استفاده ی روز افزون از ماشین آلات کشاورزی و مصرف بی رویهی کود و سموم شیمیایی در کشاورزی شده است. ارزیابی چرخه حیات، یکی از روش های ارزیابی زیست محیطی است که امروزه به عنوان یکی از روش های استاندارد و پرکاربرد در ارزیابی فرآیندهای محیط أکثردر جوامع امروزی صنعتی شدن باعث استفاده ی روز افزون از ماشین آلات کشاورزی و مصرف بی رویهی کود و سموم شیمیایی در کشاورزی شده است. ارزیابی چرخه حیات، یکی از روش های ارزیابی زیست محیطی است که امروزه به عنوان یکی از روش های استاندارد و پرکاربرد در ارزیابی فرآیندهای محیط زیستی، محصولات و خدمات مورد استفاده قرار می گیرد. در اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از روش ارزیابی چرخه ی حیات برای ارزیابی اثرات زیست محیطی فرایند تولید لوبیا با دو روش آبیاری بارانی و غرقابی در سال زراعی 96-95 در قالب گروه های تاثیر گرمایش جهانی، اسیدیشدن، یوتروفیکاسیون خشکی، تخلیه منابع فسیلی، تخلیه منابع فسفات و تخلیه منابع آب در شهر یاسوج بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که شاخص نهایی سه گروه تاثیر ایجاد کننده اثرات زیست محیطی (گرمایش جهانی، اسیدی شدن و یوتروفیکاسیون خشکی) در کشت بارانی بیشتر از کشت غرقابی و شاخص نهایی سه گروه تاثیر تخلیه کننده منابع (تخلیه منابع فسیلی، تخلیه منابع فسفات و تخلیه منابع آب) در کشت غرقابی بیشتر از کشت بارانی بود. در هر دو کشت شاخص نهایی گروه تاثیر تخلیهی منابع فسفات بیشترین مقدار را داشت. شاخص زیست محیطی برای روش آبیاری بارانی 0.634 و روش غرقابی 0.513 محاسبه شد و شاخص تخلیه منابع برای آبیاری بارانی 1.14 و برای آبیاری غرقابی 2.26 محاسبه گردید. حذف عملیات غیرضروری در مراحل کاشت و کاهش مصرف سوخت، آبیاری در ساعات پایانی و ابتدای روز که تبخیر کم است، استفاده از روشهای بیولوژیک جهت حذف آفتها و توجه به توصیههای عمومی مصرف کودهای شیمیایی میتواند در کاهش اثرات زیستمحیطی موثر واقع شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
278 - تحلیل جامعه شناختی نقش جنبشهای اجتماعی در شکل گیری سیاستهای زیستمحیطی
سعید ابراهیمی اونبربیگلو محمد یوسفی جویباری سیدجلالالدین دهقانی فیروزآبادییکی از مهمترین ابعاد کیفیت زندگی ، امنیت و سلامت زیست محیطی است . امروزه مسأله محیط زیست از جایگاه مهمی در حوزه عمومی و گفتمانی یا افکار عمومی برخوردار شده است و جنبش های زیست محیطی به یکی از مهمترین و قوی ترین جنبش های اجتماعی تبدیل شده و بر فرایند تصمیم گیری تاثیر گذ أکثریکی از مهمترین ابعاد کیفیت زندگی ، امنیت و سلامت زیست محیطی است . امروزه مسأله محیط زیست از جایگاه مهمی در حوزه عمومی و گفتمانی یا افکار عمومی برخوردار شده است و جنبش های زیست محیطی به یکی از مهمترین و قوی ترین جنبش های اجتماعی تبدیل شده و بر فرایند تصمیم گیری تاثیر گذار بوده است. این جنبش ها توانسته اند به رغم محدودیت زیاد از نظر منابع قدرت مادی ، تأثیراتی تعیین کننده بر سایر کنشگران و بر تصمیمات داشته باشند . هدف اصلی این جنبشها، توسعه گفتمانهای زیست محیطی و پیوند زدن مسائل زیست محیطی به جوامعی است که در این راه موفقیت های چشمگیری کسب نموده اند . بطور کلی مناظره تئوریکی درباره جنبش های اجتماعی از سال های 1960 به طور چشمگیری برجسته شده است . رشد مناظره تئوریکی درباره چگونگی درک و شناخت جنبش های اجتماعی واکنشی به رشد و گسترش این جنبش ها در درون جوامع توسعه یافته بود. نقش جنبش های اجتماعی در تأثیرگذاری بر سیاست های زیست محیطی قابل توجه است و این جنبش ها در این زمینه دارای توانایی های فراوانی هستند . توجه اکثر دولت ها ، سازمان ها ، محققان و دانشمندان به نقش این جنبش ها جلب شده است و این خود به معنای تأثیرگذاری جنبش های اجتماعی بر سیاست های زیست محیطی است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
279 - بررسی تأثیر عوامل آموزشی بر رفتارهای زیست محیطی در ایران
سیدعلی پایتختی اسکوئی محمود بابازاده لاله طبقچی اکبریامروزه محیط زیست و حفظ آن یکی از مهم ترین چالش های جوامع بشری است. فاجعه زیست محیطی نه تنها آرامش و امنیت زندگی انسان را متأثر میسازد، بلکه سلامتی و هستی را در معرض تهدید جدی قرار میدهد. در این بین، آموزش را میتوان به عنوان عاملی در نظر گرفت که به افراد برای ایجاد ی أکثرامروزه محیط زیست و حفظ آن یکی از مهم ترین چالش های جوامع بشری است. فاجعه زیست محیطی نه تنها آرامش و امنیت زندگی انسان را متأثر میسازد، بلکه سلامتی و هستی را در معرض تهدید جدی قرار میدهد. در این بین، آموزش را میتوان به عنوان عاملی در نظر گرفت که به افراد برای ایجاد یک درک درست و حساسیت نسبت به محیط زیست و مسائل مرتبط با آن کمک میکند. در این مقاله که به صورت کتابخانهای انجام شده است، به بررسی تأثیر عوامل آموزشی به تفکیک مخارج آموزشی دولت، تعداد دانشجویان، تعداد دانشآموزان، تعداد مدارس و نرخ باسوادی بر شاخص رفتارهای زیست محیطی (انتشار گاز دی اکسیدکربن) در ایران طی دورههای زمانی 1395-1361 پرداخته شده و برای برآورد اثرات متغیرها نیز از تکنیک اقتصادسنجی به شیوه خود توضیح برداری با وقفههای گسترده (ARDL) استفاده شده است. نتایج نشان میدهد افزایش شاخص های آموزشی منجر به کاهش آلودگی محیط زیست در ایران طی دورههای زمانی مورد بررسی میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
280 - بررسی تاثیر جرایم زیستمحیطی در امنیت ملی با رویکردی فقهی، حقوقی و جرمشناختی
سارا زیاد خانی صادق سلیمی سید عبدالعلی قوامتهدید نسبت به امنیت ملی عبارت از یک عمل یا یک سلسله حوادث است که طی زمان کم یا بیش کوتاه کیفیت زندگی ساکنان یک کشور را به صورت جدی تهدید میکند یا دامـنه اختیار یک حکـومت یا کـشور یا واحدهای خصوصی متعلق به یک کشور را در انتخاب سیاست مقتضی به شدت به مخاطره میاندازد. امن أکثرتهدید نسبت به امنیت ملی عبارت از یک عمل یا یک سلسله حوادث است که طی زمان کم یا بیش کوتاه کیفیت زندگی ساکنان یک کشور را به صورت جدی تهدید میکند یا دامـنه اختیار یک حکـومت یا کـشور یا واحدهای خصوصی متعلق به یک کشور را در انتخاب سیاست مقتضی به شدت به مخاطره میاندازد. امنیت ملی به عنوان پدیدهای بسیار مهم قابل بحث و بررسی است که یکی از این حوزهها، محیط زیست است که باعث شکل گیری مباحثی نوین تحت عنوان امنیت زیستمحیطی شده است. خصیصههای متعدد بزه زیستمحیطی که دارای آثار غیر قابل جبرانی است سبب شده است که این مقوله تاثیر بسزایی در به خطر افتادن امنیت ملی و بین المللی داشته باشد و توسعه پایدار را با خطر جدی مواجه سازد. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی ابتدا به توصیف مفاهیم مهم پژوهش پرداخته و سپس از لحاظ حقوقی، فقهی و جرمشناختی به بررسی تاثیرگذاری بزه سبز بر امنیت ملی و امنیت زیستمحیطی خواهد پرداخت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
281 - سیاست گذاری ایران در حوزه منابع گاز طبیعی
هستی سیف محمّدرضا اقارب پرست محمد بهنودگاز طبیعی از جمله حامل های انرژی با ویژگی های خاص اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که جاذبه خاصی را از نظر مالی و توسعه ای دارد. گاز به عنوان یک کالای اقتصادی بسیار راهبردی و حساس که تقاضای رو به گسترش جهانی دارد، یک عامل مهم قدرت آفرین و امنیت زا برای تولیدکنندگان أکثرگاز طبیعی از جمله حامل های انرژی با ویژگی های خاص اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی است که جاذبه خاصی را از نظر مالی و توسعه ای دارد. گاز به عنوان یک کالای اقتصادی بسیار راهبردی و حساس که تقاضای رو به گسترش جهانی دارد، یک عامل مهم قدرت آفرین و امنیت زا برای تولیدکنندگان در معادلات اقتصاد سیاسی جهانی است و می تواند به مثابه اهرمی برای اعمال نفوذ برخریداران و رفتار آن ها حتی در عرصه های سیاسی استفاده شود. ایران نیز به عنوان اولین کشور صاحب عظیم ترین ذخایر گاز جهان می تواند با استفاده از همین الگو، جایگاه جهانی خویش را به عنوان نه تنها صادرکننده عمده نفت که یکی از صادرکنندگان عمده گاز تثبیت کند و از این طریق در کنار تعامل سازنده با کشورهای عمده جهان، امنیت ملی خویش را در زمره منافع طرفین تجاری خویش قرار دهد. گاز از جمله مهم ترین حامل های انرژی است کهنه تنها در تحول جامعه صنعتی نقش اساسی دارد، بلکه به لحاظ زیست محیطی نیز حائز اهمیت می باشد. وجود ذخایر عظیم گاز طبیعی در ایران، ارزان بودن آن نسبت به دیگر فرآورده های نفتی و گستردگی شبکه گازرسانی در کشور انتخاب این سوخت را به عنوان سوخت جانشین، از لحاظ اقتصادی، توجیه پذیر می نماید. این درحالی است که به دلیل سرمایه بر بودن این صنعت و تضییقات مالی، امکان افزایش ظرفیت تولید در کشور با محدودیت هایی مواجه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
282 - نگاه پست مدرن به بحران های بین المللی زیست محیطی
آرمین امینی هادی آخوندی نعمت آباداندیشه پست مدرن، محصول قرن بیستم است که با نگاه منتقدانه با هدف به چالش کشیدن بسیاری از اندیشه های پیشین بوجود آمد. در واقع پست مدرنیسم، نوعی وضعیت بی اعتقادی و ناباوری به فراروایت هاست. باتوجه به پیشرفت های علمی و فنی در سطح جهان، تحول عظیمی در رشد صنعتی، اقتصادی و نظا أکثراندیشه پست مدرن، محصول قرن بیستم است که با نگاه منتقدانه با هدف به چالش کشیدن بسیاری از اندیشه های پیشین بوجود آمد. در واقع پست مدرنیسم، نوعی وضعیت بی اعتقادی و ناباوری به فراروایت هاست. باتوجه به پیشرفت های علمی و فنی در سطح جهان، تحول عظیمی در رشد صنعتی، اقتصادی و نظامی صورت گرفته که منجر به رقابت شدید بازیگران بین المللی برای دست یابی به منابع اولیه و تولید ثروت گردیده است. در پهنه این رقابت، جهان با چالش های نوظهور زیست محیطی بین المللی اسفناکی چون تغییرات آب و هوا به عنوان بزرگ ترین و پرهزینه ترین مسأله جهانی، مواجه میباشد که سوغات مدرنیسم است. هنگامی که تحلیل پسامدرنیسم، با تحلیل ریشه های بحران جهانی زیست محیطی همراه شود، آن گاه معلوم می شود که بشر با رویداد تاریخی بی همتایی روبرو هست. در این مسیر بحران های زیست محیطی و منابع طبیعی که جنبه فراملی دارد تنها با مشارکت و رویکردهای بین المللی قابل رسیدگی است. بدین منظور، پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر بر آن است با بررسی اندیشه های صاحب نظران پست مدرنیسم، بحران های بین المللی زیست محیطی را مورد بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
283 - Learners’ Grammar Achievement via Oral and Writing Modalities in Cognitive and Ecological Perspectives: Recast in Focus
افروز آرین فر پرویز مفتون غفور رضایی گلندوزLanguage learners receive different types of corrective feedback during the process of second language acquisition. Recast, as an approach to corrective feedback, is one of the most-frequently error correction techniques in classroom contexts. A plethora of research has أکثرLanguage learners receive different types of corrective feedback during the process of second language acquisition. Recast, as an approach to corrective feedback, is one of the most-frequently error correction techniques in classroom contexts. A plethora of research has addressed recast; however, the present study focused on comparing learners’ grammar achievement via oral and writing modalities through two perspectives, cognitive and ecological, who received recast. One hundred and twenty language learners, all first-year college students at Islamic Azad University and Applied Science University in Tehran participated in this study. They were assigned to four groups. The participants in all groups were exposed to different instructional programs based on the cognitive and ecological perspectives to language learning orally or in writing, and all learners received recast orally. Results obtained by a pretest and a posttest indicated that all groups made progress in their grammar achievement, while there was a statistically significant difference between the groups in the posttest. The participants in the ecological group had higher gains of grammatical structures than those in the cognitive group. However, data analysis revealed that there was no statistically significant difference between two oral and writing groups in their grammar achievement. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
284 - تبیین ارزش های زیست محیطی «در پرتو مطالعه مؤلفه های زیبایی شناسی شهری ناظر به قواعد فقه شهری»
راحله فدوی مهدی محمدزاده علی محمدیانمنظر شهری و زیباسازی آن یکی از عوامل مهم در ایجاد تصویر ذهنی مثبت و ارتقای تجربه زیباشناختی شهروندان هر جامعه محسوب می شود. درهم آمیختن فنون طراحی منظر با ارزش های زیست محیطی و اکولوژیک، از جدیدترین تدابیر و راهکارهای نیل به توسعه پایدار در عصر حاضر است. جستار حاضر با ه أکثرمنظر شهری و زیباسازی آن یکی از عوامل مهم در ایجاد تصویر ذهنی مثبت و ارتقای تجربه زیباشناختی شهروندان هر جامعه محسوب می شود. درهم آمیختن فنون طراحی منظر با ارزش های زیست محیطی و اکولوژیک، از جدیدترین تدابیر و راهکارهای نیل به توسعه پایدار در عصر حاضر است. جستار حاضر با هدف شناسایی میزان دغدغه و توجه تعالیم اسلامی در رویارویی با مفاهیم یادشده، با الگویابی از مؤلفه ها و رویکردهای مطرح در زیبایی شناسی شهری به تشریح قواعد فقه شهری پرداخته و گستره کارایی آن را مورد ارزیابی و تبیین زیبایی شناسانه قرار داده است. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی بوده و با مراجعه به منابع کتابخانه ای سامان یافته و با توجه به ماهیت میان رشته ای موضوع به تطبیق و ترکیب نظریات مطرح در دو حوزه زیبایی شناسی و فقه شهری پرداخته است. لازم به ذکر است که مقصود از فقه شهری، سلسله آموزه های شرعی و قواعد فقهی ناظر به آداب و بایسته های شهرنشینی می باشد که حسب تتبع جستار حاضر از دل میراث مکتوب فقهی قابل شناسایی، استخراج و تطبیق با موضوع مزبور است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که با بهره گیری از قواعد موجود در میراث مکتوب فقهی از قبیل قاعده سلطنت، اتلاف، تسبیب و لاضرر، و در آمیختن آن ها با روش ها و رهیافت های زیبایی شناسانه، می توان به کارآمدی و اثرگذاری بیشتر این موازین در مدیریت مکان و منظر شهری نائل آمد. همچنین یافته های تحقیق بیانگر آن است که دغدغه توجه به محیط زیست و رویارویی انسان با فضای شهری از جمله مباحثی است که مورد توجه فقها قرار گرفته است. در این راستا بحث حفظ حریم و امنیت اخلاقی و روانی شهروندان از جمله امتیازات فقه شهری است که باید مورد عنایت بوده و در مدیریت شهری مبنای عمل قرار گیرد.. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
285 - توسعه مدل ریاضی چند هدفه برای زمان بندی پروژه با در نظر گرفتن شیوه های مختلف اجرای فعالیت ها و اثرات زیست محیطی و حل آن به روش اپسیلون توسعه یافته
حسینعلی حیدری هیرش سلطان پناه هیوا فاروقی ایوب رحیم زادهامروزه دغدغه های مدیران در پروژه های نفت،گاز و پتروشیمی،تکمیل پروژه ها در موعد مقرر با بالاترین سطح کیفیت اجرای فعالیت ها، صرف کمترین هزینه های مالی و کمترین اثرات مخرب زیست محیطی می باشد. از این رو برقراری موازنه بین چهار هدف متضاد زمان، هزینه،کیفیت و اثرات زیست محیطی أکثرامروزه دغدغه های مدیران در پروژه های نفت،گاز و پتروشیمی،تکمیل پروژه ها در موعد مقرر با بالاترین سطح کیفیت اجرای فعالیت ها، صرف کمترین هزینه های مالی و کمترین اثرات مخرب زیست محیطی می باشد. از این رو برقراری موازنه بین چهار هدف متضاد زمان، هزینه،کیفیت و اثرات زیست محیطی از اهمیت ویژه ای برای مدیران برخوردار است. با نگاهی عمیق تر به اهداف مذکور مشخص می شود تمرکز بر روی هر کدام از اهداف چهارگانه منجر به ایجاد تغییراتی بر روی سایر اهداف خواهد شد به عبارتی دیگر بین اهداف مذکور تناقض وجود دارد. به همین منظور در این مطالعه سعی شده است مدلی ریاضی برای موازنه اهداف چهارگانه ارائه گردد که خواسته ها و نیازهای مدیران پروژه را برآورد سازد و به مسائل دنیای واقعی نزدیکتر باشد. مدل ارائه شده از نوع مدل ریاضی چند هدفه صفر و یک است که در این مدل فعالیت های پروژه دارای ماهیتی چند حالته و غیرقابل انقطاع هستند و ظرفیت منابع محدود و مشخص و روابط پیشنیازی فعالیت ها از نوع روابط پیشنیازی کلی در نظر گرفته شده است. جهت اعتبارسنجی، مدل پیشنهادی با استفاده از نرم افزار GAMS و حل کننده CPLEX توسط روش محدودیت اپسیلون توسعه یافته بر روی داده های واقعی یک پروژه نفتی حل شده و جواب بهینه آن به دست آمده است و نتایج حاصل از تحلیل حساسیت های مختلف گزارش شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
286 - طراحی و ارائه الگو جهت سنجش تاثیر سرمایه اجتماعی بر ابعاد توسعه پایدار
سید رضا صالحی امیری محسن قدمی یوسف بیگ زادهدر دو دهه اخیر مفهوم سرمایه اجتماعی در سطوح و اشکال متفاوت خود به عنوان یکی از جالب توجه ترین مفاهیم اجتماعی توجه صاحب نظران و پژوهشگران را با چارچوپ های تحلیلی خاصی به خود جلب کرده است و از طرفی بعد از ناکارآمدی الگوی تک بعدی توسعه در پنجاه سال اخیر، توسعه پایدار از جم أکثردر دو دهه اخیر مفهوم سرمایه اجتماعی در سطوح و اشکال متفاوت خود به عنوان یکی از جالب توجه ترین مفاهیم اجتماعی توجه صاحب نظران و پژوهشگران را با چارچوپ های تحلیلی خاصی به خود جلب کرده است و از طرفی بعد از ناکارآمدی الگوی تک بعدی توسعه در پنجاه سال اخیر، توسعه پایدار از جمله مباحث مورد توجه دولت ها، ملت، مجامع بین المللی بوده است از آنجائیکه سرمایه اجتماعی به واسطه ارتباطش با سایر مؤلفه های بنیادین اجتماعی نظیر، نظم، وفاق اجتماعی، تعهد و پیوند اجتماعی، انسجام اجتماعی، امنیت و مشارکت اجتماعی ضروری بنظر رسید که تاثیرش با ابعاد توسعه پایدار بعنوان اولویت مورد توجه کشور در نیل به چشم انداز بیست ساله نظام مقدس جمهوری اسلامی مورد مطالعه قرار گیرد.این پژوهش با هدف پاسخ به سوال اصلی تحقیق یعنی چگونگی طراحی و ارائه الگوی سنجش تاثیر سرمایه اجتماعی بر ابعاد توسعه پایدار براساس مدل توسعه پایدار OECD و با استفاده از شاخصهای کمیته ملی توسعه پایدار ایران، با گرایش توسعه ای و کاربردی انجام شده است.جامعه آماری پژوهش اعضای هیات علمی منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی می باشد که یک نمونه 219 نفری به روش خوشه ای انتخاب و نظر نخبگان به صورت نظری جمع آوری گردید. از آنجائیکه این تحقیق در پی سنجش، جهت تاثیر و نوع آن بوده برای تحلیل یافته ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شده که یافته های تحقیق حکایت از تاثیر مثبت، مستقیم و معنی دار متغیر سرمایه اجتماعی بر ابعاد متغیر توسعه پایدار به ترتیب 88% بر بعد اقتصادی توسعه پایدار و 71% بربعد اجتماعی و زیست محیطی توسعه پایدار و در نهایت 70% بر بعد سیاسی توسعه پایدار دارد. در نهایت برای نیل به اهداف توسعه پایدار پیشنهاداتی چون فرهنگ سازی برای حفظ محیط زیست، تهیه پیوست فرهنگی، ارتقاء سطح مشارکت عمومی و اعتماد به کاگزاران و سیاست گذاران ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
287 - Investigating the Relationship between Cultural Capital and Environmental Behavior among Youth Employed in Asalouyeh (South Pars)
احمد بخارایی صادق صالحی مریم معصومیInvestigating the relationship between cultural capital and environmental behaviors among youth employed in Asalouyeh (South Pars) is the main purpose of this study. Secondary objective of the study is to discover relationship between social associations, social norms a أکثرInvestigating the relationship between cultural capital and environmental behaviors among youth employed in Asalouyeh (South Pars) is the main purpose of this study. Secondary objective of the study is to discover relationship between social associations, social norms and social trust and environmental social behaviors of the employees of south Pars. The research method in this study was survey method. The population is 60,850 people of South Pars employees that have been chosen using Cochran formula with sample size of 381 people. This statistical population is done by cluster sampling. The authors processed data using AMOS and SPSS software. The results of the statistical analysis obtained through data regression model and Pearson Correlation Coefficient. Significance levels in three variables of social associations, social norms and social trust were 0.00 (smaller than 0.05) and also significance levels of structural equalities using AMOS software were 0.027, 0.024 and 0.012 respectively and hence all are smaller than 0.05, the author concluded that there was a relationship between the study assumptions and environmental social behaviors of South Pars. In the other words, all these three assumptions in this study have been confirmed. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
288 - ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع) کلانشهر مشهد در راستایی دستیابی توسعه پایدار شهری
محمودرضا انوری امیر قریب راهله حسینی محرابتعیین میزان اهمیت آثار محیط زیستی یکی از مهمترین دغدغههای فرآیند ارزیابی در طرحها و پروژههاست. توجه به مطالعات زیست محیطی و به طور مشخص انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی در مرحله امکان سنجی، مکانیابی و قبل از اجرای پروژه های عمرانی به عنوان یکی از موثرترین روشه أکثرتعیین میزان اهمیت آثار محیط زیستی یکی از مهمترین دغدغههای فرآیند ارزیابی در طرحها و پروژههاست. توجه به مطالعات زیست محیطی و به طور مشخص انجام مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی در مرحله امکان سنجی، مکانیابی و قبل از اجرای پروژه های عمرانی به عنوان یکی از موثرترین روشهای مدیریتی در کاهش اثرات زیست محیطی و ابزاری در راه رسیدن به توسعه پایدار شهری به شمار می رود. در این راستا هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع) کلانشهر مشهد می باشد. روش تحقیق تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار های SPSS و Expert Choice و ماتریس لئوپلد ایرانی استفاده شده است. نتایج ارزیابی اثرات زیستی احداث ورزشگاه به کمک ماتریس ایرانی نشان می دهد که ذات این پروژه مثبت بوده و فاقد اثرات و پیامدهای منفی شایان توجه است. همچنین نتایج اثرات پروژه مذکور در شاخص های زیست محیطی عدم رابطه معنادار بین اثرات زیان بار این پروژه با شاخص های زیست محیطی را نشان می-دهد. در نهایت نتایج رتبه بندی و مهمترین شاخص های زیست محیطی پروژه ورزشگاه 30 هزار نفری امام رضا (ع)، با استفاده از نرم افزار Expert Choice نشان داده شد، در بین شاخصهای زیست محیطی، شاخص محیط فیزیکی با وزن به دست آمده 0.423 و شاخص محیط اجتماعی با وزن 0.137، بالاترین و پایین ترین وزنها را به خود اختصاص داده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
289 - ارزیابی اثرات زیست محیطی طرحهای توسعه گردشگری در منطقه آزاد انزلی
عباس مرادی بهمن رمضانیطرحهای توسعه گردشگری نیاز به ارزیابی اثرات زیست محیطی دارند تا پایداری محیط حفظ گردد . از مدل لئوپولد و نظرات 30 نفربا تکمیل پرسشنامه ارزیابی استفاده گردید. نتایج نشان داد که میزان سودمندی این طرح ها در مقابل اثرات مخرب آن کمتر است اگر چه طرح های گردشگری منطقه آزاد انز أکثرطرحهای توسعه گردشگری نیاز به ارزیابی اثرات زیست محیطی دارند تا پایداری محیط حفظ گردد . از مدل لئوپولد و نظرات 30 نفربا تکمیل پرسشنامه ارزیابی استفاده گردید. نتایج نشان داد که میزان سودمندی این طرح ها در مقابل اثرات مخرب آن کمتر است اگر چه طرح های گردشگری منطقه آزاد انزلی موجب ایجاد اشتغال رونق اقتصادی را در منطقه فراهم نموده، اما در مقابل آثار زیان باری نیز به همراه داشته است که از جمله این آثار می توان به از بین رفتن زیستگاه جانوران و آلوده شدن آب و فرسایش خاک منطقه اشاره نمود. نتایج آزمایشهای انجام شده در دو بخش میکروبی و شیمیایی کیفیت آب نشان داد که کیفیت آب منطقه طالب آباد از نظر میکروبی نامناسب است که به احتمال زیاد به علت نزدیکی به دریا این میزان آلودگی مشاهده شده است. که با ازدیاد کلرید سدیم و مواد معدنی سدیم و پتاسیم همراه است . نتایج نمونه کیفیت آب منطقه چپررودزمان نشان داد که این آب ازنظر میکروبی مناسب بوده ولی برای شرب مناسب نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
290 - ارائه الگوی پیشنهادی مناسب جهت ارتقای پیوستگی اکولوژیک و تاب آوری زیست محیطی (مطالعه موردی: شهر بهشهر)
ابراهیم زاهدی کلاکی صدرالدین متولی حسن محمودزاده غلامرضا جانبازقبادیمشکلات زیست محیطی از اساسیترین مسائل شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل انسان با محیط طبیعی است، شهر بهشهر با توجه به رشد سریع جمعیت و گسترش بی برنامه فضاهای شهری، دچار تخریب عناصر ساختاری و بنیانهای اکولوژیکی و بسیاری از مشکلات زیست محیطی دیگری شده است.در همین راستا به م أکثرمشکلات زیست محیطی از اساسیترین مسائل شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل انسان با محیط طبیعی است، شهر بهشهر با توجه به رشد سریع جمعیت و گسترش بی برنامه فضاهای شهری، دچار تخریب عناصر ساختاری و بنیانهای اکولوژیکی و بسیاری از مشکلات زیست محیطی دیگری شده است.در همین راستا به منظور رسیدن به هدف تحقیق جهت ارتقای پیوستگی اکولوژیک و تاب آوری زیست محیطی، از قابلیتهای علم سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی و استفاده از متریک سنجش پیوستگی (MNN) به همراه مدل موزائیکی فورمن استفاده شده است. تحلیل نقشههای حاصل از تغییرات کاربری اراضی، نشان میدهد؛ لکههای ساخته شده در بازه زمانی (1986-2020 ( به دلیل افزایش جمعیت و تقاضا برای زمین و در نتیجه، رشد شهرنشینی سالهای اخیر به میزان (68 +درصد) افزایش و کاربری زراعی (52 -درصد) و باغات و فضای سبز (31 -درصد) و اراضی بایر نیز، حدود (41-) درصد کاهش یافتهاند. نتایج تحلیل متریکMNN نیز حاکی از آن است که؛ پیوستگی عناصر ساختار اکولوژیکی شهر بهشهر خصوصا لکههای زراعی طی دورة زمانی مورد مطالعه، دارای شرایط مطلوبی نبوده و دچار تخریب شدیدی شده است به طوری که میزان پیوستگی اکولوژیکی لکههای زراعی در 34 سال گذشته در حدود 48 متر، باغات و فضای سبز حدود 10 متر کاهش یافته و فواصل بین لکههای مشابه اکولوژیکی زیادتر شده است. در پایان نیز پژوهش حاضر، به تهیه الگوی پیشنهادی و ارائه راهکارهای حفاظتی و اصلاحی و همچنین نقشه شبکه حیاتی از محدوده مورد مطالعه انجامید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
291 - ارزیابی توسعه فضایی شهر آستانه اشرفیه با تأکید بر معیارهای زیست محیطی توسعه پایدار
شهاب نوبخت حقیقی رضا ویسی مریم محمدیشهرها به عنوان بستری که انسانها در آن پرورش یافته و بسیاری از نیازهای خود را در آن برآورده میکنند امروزه به واسطه رونق شهرنشینی و افزایش جمعیت و به طبع افزایش انواع تقاضا دچار مسائل و مشکلات زیادی شدهاند، تداوم این وضعیت آینده زیست در پیرامون و حتی داخل محدودههای شه أکثرشهرها به عنوان بستری که انسانها در آن پرورش یافته و بسیاری از نیازهای خود را در آن برآورده میکنند امروزه به واسطه رونق شهرنشینی و افزایش جمعیت و به طبع افزایش انواع تقاضا دچار مسائل و مشکلات زیادی شدهاند، تداوم این وضعیت آینده زیست در پیرامون و حتی داخل محدودههای شهری را تحدید میکند. بنابراین توسعه پایدار باید در سطوح مختلف زندگی انسانی از جمله محل زندگی او مورد توجه قرار گیرد. از این رو هدف از این پژوهش ارزیابی وضعیت توسعه شهری و گسترش فضایی، شهر آستانه اشرفیه بر اساس معیارهای زیست محیطی تئوری توسعه پایدار شهری است. جهت رسیدن به هدف مورد نظر، ابتدا معیارهای زیست محیطی توسعه پایدار شهر مشخص شد. و سپس مقادیر کمی هر یک از این معیارها و زیر معیارها گردآوری شده و در نهایت با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اقدام به تجزیه و تحلیل اطلاعات شد. روش تحقیق بکار رفته در این مقاله توصیفی- تحلیلی است. نتایج تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که وضعیت پایداری توسعه شهر بر اساس معیارهای زیستمحیطی با امتیاز 29/3 در وضعیت پایداری نستاً کم قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
292 - پهنه بندی و اولویت بندی حوزه آبریز دریاچه ارومیه به منظور مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری با تاکید بر شاخصهای زیست محیطی
فریدون بابایی اقدم جعفر آقایی شاهین علیزاده زنوزی بهمن قلیکی میلاندر جهان حاضر، توجه به محیطزیست یکی از مهمترین عوامل توسعه هر کشوری محسوب میشود و عدم توجه به محیط زیست و پس خوراند منفی آن میتواند اثرات مخربی را در زندگی طبیعی و انسانی بشر داشته باشد. دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه دائمی کشور با ویژگیهای منحصر بفردی که دا أکثردر جهان حاضر، توجه به محیطزیست یکی از مهمترین عوامل توسعه هر کشوری محسوب میشود و عدم توجه به محیط زیست و پس خوراند منفی آن میتواند اثرات مخربی را در زندگی طبیعی و انسانی بشر داشته باشد. دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه دائمی کشور با ویژگیهای منحصر بفردی که دارا میباشد، در طی چند دهه اخیر دچار مشکلات فراوانی شده که محیط زیست این منطقه را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. یکی از مهمترین معضلات و مشکلات این دریاچه، ورود زبالههای شهری، جمعیت سه و نیم میلیونی 41 شهر کوچک و بزرگ این حوزه آبریز به دریاچه، از طریق رودخانههای دائمی و فصلی میباشد. در این پژوهش در راستای جلوگیری از پخش و ورود زبالههای شهری به محیط زیست این دریاچه، با استفاده از 10 معیار طبیعی و زیست محیطی و با استفاده از مدل تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) به پهنه بندی حوزه آبریز دریاچه ارومیه به منظور مکان یابی پهنههای مناسب برای دفع زبالههای شهری اقدام شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که 812400 هکتار از اراضی حوزه آبریز بیشترین مناسبت و 733768 هکتار از اراضی محدوده مورد مطالعه کمترین قابلیت برای استقرار محل دفع پسماندهای شهری را دارا میباشد و در ادامه با استفاده از مدل الکتر به اولویت بندی پهنه هایی که بالای 200 هکتار بوده اند و برای مکانیابی بسیار مناسب بوده اند پرداخته شد که پهنه شماره 8 اولویت اول و پهنه شماره 4 و 5 اولویت آخر را دارند متولیان حفظ دریاچه ارومیه و همچنین شهرداریهای شهرهای حوزه آبریز دریاچه ارومیه، بایستی در راستای یک برنامه مدون زباله های شهری خود را به مکانهای دفن پسماندهای شهری آماده سازی شده انتقال داده و نسبت به دفن مناسب این زباله ها اقدام نموده، تا از ورود زبالههای شهری به محیط زیست دریاچه ارومیه جلوگیری به عمل آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
293 - ارزیابی پایداری زیست محیطی با تأکید بر خشکسالی و منابع آب با استفاده از فن چند معیاره شبکه عصبی مصنوعی( مطالعه موردی شهر بابک )
محمد ابراهیم عفیفی احمد منگلی میدوک علی وخشوریدر این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه پژوهش اقدام به شناسایی معیارها و زیرمعیارهای که در جهت پایداری زیست محیطی موثر است شد. پس از پایان مراحل دلفی ، معیارهای منابع و خدمات محیط ، سلامت محیط و انرژی به عنوان مهمترین معیارهای ارزیابی پایداری زیست محیطی در شهر بابک انتخاب گرد أکثردر این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه پژوهش اقدام به شناسایی معیارها و زیرمعیارهای که در جهت پایداری زیست محیطی موثر است شد. پس از پایان مراحل دلفی ، معیارهای منابع و خدمات محیط ، سلامت محیط و انرژی به عنوان مهمترین معیارهای ارزیابی پایداری زیست محیطی در شهر بابک انتخاب گردیدند سپس با استفاده از مدل شبکه عصبی به تحلیل و ارزیابی پایداری زیست محیطی شهر بابک پرداخته شد. در این مطالعه خشکسالی در شهر بابک را طی یک دوره آماری سی و دو ساله 1361 - 1392 با شاخص SPI خشکسالی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. این شاخص به طور خاص برای سریهای زمانی شش؛ دوازده و چهل و هشت ماهه محاسبه شد. که شهر بابک طی دوره آماری سی و دوساله و بویژه هفت ساله اخیر مواجه با خشکسالی بوده که در مقیاس سالانه شش ماهه بیشتر خشکسالیهای آن از نوع خشکسالیهای ضعیف تا متوسط است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
294 - ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با رویکرد معضل ریزگردها با استفاده از فن تصمیم گیری چندمعیاره تخصیص خطی و شبکه عصبی مصنوعی(مطالعه موردی: اهواز)
یحیی عبدالکریم نیسی محمد ابراهیم عفیفی مرضیه موغلیارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزیها امری اجتناب ناپذیر است. هدف این مقاله ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با رویکرد معضل ریزگردها با استفاده از فن ت أکثرارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزیها امری اجتناب ناپذیر است. هدف این مقاله ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با رویکرد معضل ریزگردها با استفاده از فن تصمیم گیری چندمعیاره تخصیص خطی و شبکه عصبی مصنوعی در اهواز است. در این پژوهش ابتدا از طریق مطالعه مبانی نظری پژوهش اقدام به شناسایی معیارهایی که در جهت پایداری زیست محیطی مؤثر است شد. سپس از روش اسنادی و کتابخانه ای و مراجعه به ادارات و سازمان های مختلف در جهت گردآوری اطلاعات بخش تئوریکی استفاده شد. اما جمع آوری اطلاعات اصلی پژوهش، با استفاده از مطالعات میدانی(تکمیل پرسشنامه، مشاهدات و بررسی میدانی) صورت گرفته است. فرآیند تحقیق بدین صورت بود که برای عملیاتی کردن روش شناسی از طریق معیارهای بدست آمده از مطالعه ادبیات مسئله، پرسشنامه ای طراحی و در 8 منطقه در بین مردم به روش تصادفی طبقه ای توزیع گردید. حجم نمونه از کل مناطق بر اساس فرمول کوکران نامحدود در قالب طبقات جمعیتی مناطق تعیین شد. بر این اساس در مجموع 420 نفر عنوان نمونه مورد مصاحبه قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان داد در روش تخصیص خطی، منطقه 2 با وزن 0.1137 در اولویت نخست و مناطق 6، 8، 4 و 1 با وزن 0.1093، 0.0672، 0.0502 و 0.0507 در اولویت های بعدی از لحاظ پایداری زیست محیطی قرار دارند. در روش شبکه عصبی، منطقه است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
295 - تاثیر علفکش پرتیلاکلر بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیک جلبک سبز کلرلا ( Chlorella vulgaris)
حمید صالحیان مهدیه شاکری مریم صالحیانریزجلبکها (Micro algae) نقش اساسی در زنجیرههای غذایی اکوسیستمهای آبی به عهده دارند. از میان انواع جلبکهای تک سلولی گزارش شده در آبهای شالیزارهای استان مازندران، جلبک Chlorella vulgaris از گونههای مهم شاخه جلبک سبز (Chlorophyta) به حساب میآید. تاثیر علفکشها ب أکثرریزجلبکها (Micro algae) نقش اساسی در زنجیرههای غذایی اکوسیستمهای آبی به عهده دارند. از میان انواع جلبکهای تک سلولی گزارش شده در آبهای شالیزارهای استان مازندران، جلبک Chlorella vulgaris از گونههای مهم شاخه جلبک سبز (Chlorophyta) به حساب میآید. تاثیر علفکشها به عنوان مهمترین بخش آفتکشها بر روی جلبکها بسیار برجسته و قابل تأمل است. از این روی این تحقیق به منظور بررسی تاثیر علفکش پرتیلاکلر (Pretilachlor) بر برخی از خصوصیات فیزیولوژیک جلبک کلرلا انجام شد. جهت بررسی اثرات علفکش پرتیلاکلر بر جلبک کلرلا 9 تیمار آزمایشی (مقادیر 0 ، 20 ، 30 ، 40 ، 50 ، 75 ، 100 ، 150 و 300 میلیگرم علفکش در لیتر) در بطریهای یک لیتری تهیه و با افزایش 100 سیسی از محلول جلبک پس از فراهم سازی و کشت استوک، آنها را هوادهی نمودیم. تیمارها با سه تکرار در طی 24، 48، 72 و 96 ساعت مورد بررسی قرار گرفتند. بعد از تیماردهی اثر علفکش بر رشد، غلظت کلروفیل a ، فعالیت آنزیمهای کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، پلیفنولاکسیداز و میزان پراکسیداسیون لیپیدی بررسی گردید. افزایش غلظت علفکش در همه زمانها موجب کاهش معنیدار در تراکم سلولی جلبک گشت (0001/0p <). بیشترین تراکم سلولی در شاهد (بدون علفکش) و کمترین میزان تراکم سلولی در غلظت 300 میلیگرم پرتیلاکلر در 1000 میلیلیتر محلول به دست آمد. کمترین میزان کلروفیل a نیز در بیشترین مقادیر غلظت علفکش اندازهگیری شد. اندازهگیری میزان فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان چهارگانه در بلند مدت (بعد از 9 روز) حاکی از افت معنیدار آنها توام با افزایش غلظت علفکش بود. همچنین میزان پراکسیدان لیپیدی در تیمارها نسبت به شاهد بیشتر بود. آزمایش ما نشان داد که فعالیت آنزیمهای مورد نظر در مقادیر زیاد پرتیلاکلر به اندازهای نبوده که مانع فعالیت گونههای فعال اکسیژن گشته و خود آنها به علت غلظت زیاد علفکش مورد هدف قرار گرفتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
296 - امکان سنجی اقتصادی و زیستمحیطی استفاده از انرژی خورشیدی در تأمین آب گرم مصرفی ساختمانهای مسکونی (مطالعه موردی: شهر تهران)
حسین یوسفی سهیل رومی یونس نوراللهیبه کارگیری انرژی های نو و تجدید پذیر بویژه انرژی خورشید، این منبع لایزال الهی به دلیل دریافت آسانتر و در دسترس بودن آن، در طی سال های اخیر بیشتر مورد توجه دانشمندان و دانشجویان مرتبط با رشته های انرژی قرار گرفته است. روش های گوناگونی برای استفاده از این انرژی پاک و لایز أکثربه کارگیری انرژی های نو و تجدید پذیر بویژه انرژی خورشید، این منبع لایزال الهی به دلیل دریافت آسانتر و در دسترس بودن آن، در طی سال های اخیر بیشتر مورد توجه دانشمندان و دانشجویان مرتبط با رشته های انرژی قرار گرفته است. روش های گوناگونی برای استفاده از این انرژی پاک و لایزال الهی وجود دارد، اما گرم کردن آب با استفاده از آبگرمکن های خورشیدی، آسان ترین و اقتصادی ترین روش موجود می باشد. در این تحقیق با در نظر گرفتن تورم و ارزش زمانی سرمایه، بررسی های اقتصادی برای دوره بازگشت سرمایه جایگزینی آبگرمکن های خورشیدی به جای انواع گازی آن در ساختمان های مسکونی شهر تهران صورت گرفته است. در ابتدا تحلیل اقتصادی با در نظرگرفتن پرداخت همه هزینه های جایگزینی توسط ساکنان در یک ساختمان مسکونی بررسی گردید. سپس اجرای طرح جایگزینی آبگرمکن های خورشیدی توسط دولت از طریق یارانه وزارت نیرو محاسبه شد. پس از بررسی استراتژی های مختلف جایگزینی آبگرمکن های خورشیدی به جای آبگرمکن های گازی موجود و با توجه به اهمیت بحث های اقتصادی و محیط زیستی، جایگزینی آبگرمکن ها توسط شهروندان به دلیل مسائل مالی و طولانی بودن دوران بازگشت سرمایه (2/11 سال)، در عمل غیرممکن است. از سوی دیگر با توجه به کاهش تولید آلاینده های هوا و همچنین گازهای گلخانه ای (به ویژه CO2 به میزان7/2 میلیون تن در سال) و توانایی صادرات گاز صرفه جویی شده به کشور های همسایه، استراتژی پرداخت هزینه های اولیه توسط وزارت نیرودارای بازگشت سرمایه بسیار منطقی تری(تقریبا 2 سال) می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
297 - تحلیلی بر تأثیرگذاری برنامههای بازاریابی اجتماعی اجرا شده توسط شهرداری همدان بر باورهای زیست محیطی
علیرضا پیرحیاتی حسین وظیفه دوست پژمان جعفری اصغر سیفبسیاری از آسیبهای زیستمحیطی از رفتارها و نگرش های نامطلوب ناشی می شود. از طرفی بازاریابی اجتماعی فرآیندی است که با بهره گیری از اصول بازاریابی تجاری به منظور تأثیرگذاری بر باورها و رفتارهای مخاطبِ هدف بهره می برد. بسیاری از مشکلات مدیریت شهری به ویژه در زمینه محیط زیس أکثربسیاری از آسیبهای زیستمحیطی از رفتارها و نگرش های نامطلوب ناشی می شود. از طرفی بازاریابی اجتماعی فرآیندی است که با بهره گیری از اصول بازاریابی تجاری به منظور تأثیرگذاری بر باورها و رفتارهای مخاطبِ هدف بهره می برد. بسیاری از مشکلات مدیریت شهری به ویژه در زمینه محیط زیست ناشی از باورهای اشتباه شهروندان می باشد. لذا انتظار می رود سازمان های مرتبط با مدیریت شهری با اجرای آمیخته بازاریابی اجتماعی، باورها و رفتارهای نامطلوب را اصلاح نموده و از بروز بسیاری از مشکلات زیست محیطی جلوگیری نمایند. این تحقیق با ارائه ی مدلی مفهومی به دنبال تبیین تأثیرگذاری اجرای آمیخته بازاریابی اجتماعی بر باورهای زیست محیطی از منظر شهرداری همدان می باشد. نتایج نشان داد با اجرای آمیخته بازاریابی اجتماعی از طریق تأثیرگذاری بر ارزش احساسی و عملیاتی می توان بر باورهای زیست محیطی افراد تأثیر گذاشت. در حقیقت با اجرای آمیخته بازاریابی اجتماعی می توان موجب اقدامات پیشگیرانه شد. با معرفی ارزش احساسی و عملیاتی به عنوان پیامدهای مؤثر در اجرای یکپارچه آمیخته بازاریابی اجتماعی مشخص شد این عوامل بر پیش بینی باورهای زیست محیطی افراد تأثیر می گذارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
298 - ارزیابی میزان آگاهی کارشناسان نوسازی بافت فرسوده از مسایل زیست محیطی
سید محمد شبیری سیده زهرا شمسی پاپکیاده ناهید قربانیمرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران شهر تهران است با ساختمان های به شدت آسیب پذیر، که با قرار گرفتن تقریبا تمام این شهر بر روی گسل در معرض خطر می باشد. از دیگر مشکلات این شهر، افزایش جمعیت، وسایل نقلیه، بافتهای فرسوده و... که موجب ایجاد آلودگیهای زیست محیطی و ناپایداری أکثرمرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران شهر تهران است با ساختمان های به شدت آسیب پذیر، که با قرار گرفتن تقریبا تمام این شهر بر روی گسل در معرض خطر می باشد. از دیگر مشکلات این شهر، افزایش جمعیت، وسایل نقلیه، بافتهای فرسوده و... که موجب ایجاد آلودگیهای زیست محیطی و ناپایداری شهر و نگرانی ساکنان و مدیران شهری شده و آن ها را به اندیشه واداشته است، که به ارائه راهکارهایی جهت برطرف نمودن مشکلات این شهر بخصوص معضلات زیست محیطی ناشی از بافتهای فرسوده در این کلان شهر بپردازند. این پژوهش در راستای بهبود وضعیت به ارزیابی آگاهیهای زیست محیطی کارشناسان نوسازی بافت فرسوده در شهر تهران پرداخته است. پژوهشی از نوع کاربردی و روش تحقیق توصیفی با رویکرد پیمایشی که دارای حجم نمونه با جامعه آماری یکسان است و آگاهی آن ها را از هفت جنبه زیست محیطی مورد بررسی قرار گفته و نتایج نشان داده است که آگاهیهای زیست محیطی کارشناسان به جز از جنبه مفاهیم محیط زیست در سایر جنبهها مطلوب نمیباشند و در جنبههای مختلف بین کارشناسان زن و مرد متفاوت است. همچنین میزان آگاهی نقش تعیین کنندهای در نگرش کارشناسان دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
299 - بررسی ارتباط بین مدیریت زیست محیطی و عملکرد مالی
صالح شهابی بابک جمشیدی نوید مهرداد قنبریهدف: با پیشرفت جوامع مسئولیت شرکت ها در قبال جامعه و محیط زیست بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین مدیریت زیست محیطی و عملکرد مالی است .روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و از منظر هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل 500 نفر از کلیه مدی أکثرهدف: با پیشرفت جوامع مسئولیت شرکت ها در قبال جامعه و محیط زیست بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین مدیریت زیست محیطی و عملکرد مالی است .روش شناسی: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و از منظر هدف کاربردی است. جامعه آماری شامل 500 نفر از کلیه مدیران، معاونین و کارشناسان مالی شرکت های پارس جنوبی عسلویه می باشد که با استفاده از روش فرمول کوکران از 217 نظر سنجی به عمل آمد. قلمرو زمانی پژوهش بازه زمانی اسفندماه 1399 تا شهریورماه 1400 و ابزار آن شامل پرسشنامه استاندارد مدیریت زیست محیطی(Shoumya and arulrajah, 2016) و پرسشنامه استاندارد عملکرد مالی(Azizi, 2011) بوده است.یافته ها: روایی پرسشنامه های مذکور بر مبنای دیدگاه خبرگان و آزمون بارتلت انجام شده است. و پایایی پرسشنامه ها نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه زیست محیطی 0.789 و پرسشنامه عملکرد مالی 0.836 مورد ارزیابی و محاسبه گردید، که بیانگر پایایی مطلوب پرسشنامه می باشد. در ادامه برای آزمون فرضیات از روش مدل سازی معادلات ساختاری از نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شده است. تمامی فرضیات پژوهش در سطح اطمینان 95 درصد تایید شد.نتایج: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مدیریت زیست محیطی بر عملکرد مالی شرکت های پارس جنوبی عسلویه تاثیر مثبت و معنی داری دارد. بنابراین مدیران شرکت ها قائل به دیدگاه برد، برد درمدیریت هزینه های زیست محیطی هستند و انجام هزینه های زیست محیطی را عامل افزایش عملکرد مالی می دانند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
300 - مدلیابی ارتقاء نشاط سازمانی و عملکرد زیستمحیطی دانشگاه با استفاده از پیادهسازی مدیریت سبز در دانشگاههای آزاد استان مازندران
مریم تقوایی یزدی مرتضی کلیجپژوهش حاضر با هدف مدلیابی ارتقاء نشاط سازمانی و عملکرد زیستمحیطی دانشگاه با استفاده از پیادهسازی مدیریت سبز از طریق روش تحقیق مدل آمیخته اکتشافی انجام شد. جامعۀ آماری آن در بخش کیفی، گروهی از اساتید رشته مدیریت دولتی و رشته محیطزیست در دانشگاههای آزاد کشور و در بخش أکثرپژوهش حاضر با هدف مدلیابی ارتقاء نشاط سازمانی و عملکرد زیستمحیطی دانشگاه با استفاده از پیادهسازی مدیریت سبز از طریق روش تحقیق مدل آمیخته اکتشافی انجام شد. جامعۀ آماری آن در بخش کیفی، گروهی از اساتید رشته مدیریت دولتی و رشته محیطزیست در دانشگاههای آزاد کشور و در بخش کمی کلیۀ 1. اعضاء هیئت علمی، 2. مدیران عالی، میانی و عملیاتی و 3. مسئولین واحدهای اداری، آموزشی و پژوهشی دانشگاههای آزاد استان مازندران بتعداد 1950 نفر بودند. در بخش کیفی از روش نمونهگیری هدفمند حاوی اطلاعات غنی، تعداد 20 نفر و در بخش کمی با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای نسبی بر اساس فرمول کوکران، تعداد 321 نفر به عنوان نمونۀ آماری انتخاب شدند. دادهها در بخش کیفی از طریق اجرای تکنیک دلفی با پرسشنامه نیمهساختاریافته شد. روایی پرسشنامهها به صورت محتوایی و سازه تأیید شد. پایایی و پایایی ترکیبی نیز از طریق ضریب آلفای کرونباخ با 87 درصد برآورد و تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از دو روش آمار توصیفی(میانگین، واریانس، انحراف معیار) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی، تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی) استفادهشد. یافتهها نشان داد، مدیریت سبز (شش بعد) بر نشاط سازمانی (هفت بعد) و عملکرد زیست محیطی (هفت بعد) و نشاط سازمانی بر عملکرد زیست محیطی تاثیر دارد. همچنین، نشاط سازمانی در تاثیر مدیریت سبز بر عملکرد زیست محیطی، نقش میانجی را ایفا نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
301 - مدیریت منابع انسانی سبز و رفتار عملکرد زیست محیطی با نقش آگاهی زیست محیطی و رهبری خدمتگزار
علیرضا مزیدی مهدیه مزیدیاین پژوهش با هدف بررسی رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و رفتار عملکرد زیست محیطی با توجه به نقش آگاهی زیست محیطی و رهبری خدمتگزار در هتلهای استان گلستان انجام گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری میباشد. جامعه آمار أکثراین پژوهش با هدف بررسی رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و رفتار عملکرد زیست محیطی با توجه به نقش آگاهی زیست محیطی و رهبری خدمتگزار در هتلهای استان گلستان انجام گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری میباشد. جامعه آماری شامل کارکنان هتلهای ستارهدار (تک ستاره تا پنج ستاره) استان گلستان به تعداد 462 نفر بود. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 210 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. گردآوری دادهها به وسیله ابزار پرسشنامه انجام گرفت. روایی پرسشنامه به تأیید خبرگان و پایایی آن بالای 0.70 از طریق آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزارها Smart-PLS نسخه 3 استفاده شد. نتایج نشان داد بین مدیریت منابع انسانی سبز با عملکرد طرفدار محیط زیست مرتبط با وظیفه، عملکرد فعالانه طرفدار محیط زیست و آگاهی زیست محیطی رابطه معناداری دارد. بین آگاهی زیست محیطی با عملکرد طرفدار محیط زیست مرتبط با وظیفه و عملکرد فعالانه طرفدار محیط زیست رابطه معناداری دارد. همچنین رهبری خدمتگزار بر رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز با عملکرد طرفدار محیط زیست مرتبط با وظیفه، عملکرد فعالانه طرفدار محیط زیست و آگاهی زیست محیطی نقش تعدیلی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
302 - طراحی مدل تصویرسازی با رویکرد مدیریت زیست محیطی در سازمان تامین اجتماعی
سعید مازندرانی ترانه عنایتی کیومرث نیازآذریتصویر سازمانى به عنوان یکى از با ارزشترین دارایىهاى هر سازمان، برآیند نظرها و تفکرات افراد چه در داخل و چه در خارج از سازمان است که آگاهى و شناخت از آن، مدیران را در تدوین برنامهها، راهبردهاى سازمان و کسب مزیت رقابتى پایدار یارى مىرساند، بنابراین هدف پژوهش طراحی مدل أکثرتصویر سازمانى به عنوان یکى از با ارزشترین دارایىهاى هر سازمان، برآیند نظرها و تفکرات افراد چه در داخل و چه در خارج از سازمان است که آگاهى و شناخت از آن، مدیران را در تدوین برنامهها، راهبردهاى سازمان و کسب مزیت رقابتى پایدار یارى مىرساند، بنابراین هدف پژوهش طراحی مدل تصویرسازی با رویکرد مدیریت زیست محیطی در سازمان تامین اجتماعی بود. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی میباشد. در گام اول عوامل مؤثر بر تصویرسازی بر اساس مصاحبه با 11 نفر از خبرگان دانشگاهی و سازمانی، شناسایی شدند. خروجی این مرحله 25 مؤلفه در قالب 5 بعد (هویت سازمانی، شهرت سازمانی، نمادها و علائم ملموس، کارکنان رو در رو با مشتری، سطح خدمات) بود. سپس در گام دوم ابعاد شناسایی شده با روش مدلسازی ساختاری تفسیری سطحبندی و با تحلیل میکمک خوشهبندی شدند که برای تحلیل آن از نرمافزار اکسل استفاده شد. نتایج نشان دادند بعد هویت سازمانی در سطح اول و ابعاد (شهرت سازمانی، نمادها و علائم ملموس، کارکنان رو در رو با مشتری و سطح خدمات) در سطح دوم قرار دارند و بعد هویت سازمانی در خوشه وابسته و ابعاد (شهرت سازمانی، نمادها و علائم ملموس، کارکنان رو در رو با مشتری و سطح خدمات) در خوشه مستقل قرار گرفتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
303 - بررسی ارتباط عملکرد زیست محیطی شهرداری شاهرود با رفتار شهرومندی محیط زیستی شهروندان
جواد وفایی احسان کریمییکی از مهمترین موضوعات سال های اخیر مسائل زیست محیطی پیرموان زندگی شهروندان در محیط شهری بوده است. شهرداری ها به عنوان یکی از ارکان مهم در حفظ محیط زیست شهری شناخته می شود که عملکرد زیست محیطی شهرداری ها نقش مهمی در حفظ محیط زیست شهرها دارد. بنابراین می توان انتظار داشت أکثریکی از مهمترین موضوعات سال های اخیر مسائل زیست محیطی پیرموان زندگی شهروندان در محیط شهری بوده است. شهرداری ها به عنوان یکی از ارکان مهم در حفظ محیط زیست شهری شناخته می شود که عملکرد زیست محیطی شهرداری ها نقش مهمی در حفظ محیط زیست شهرها دارد. بنابراین می توان انتظار داشت عملکرد مناسب شهرداری ها در این حیطه منجر به توجه بیشتر شهروندان به محیط زیست شهری خواهد شد. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی رابطه عملکرد زیست محیطی شهرداری شاهرود با رفتارهای شهروندی محیط زیستی شهروندان شهر شاهرود انجام شد. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. جامعه آماری شهر شاهرود بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش معادلات ساختاری صورت گرفت که نتایج نشان داد از دیدگاه شهروندان عملکرد زیست محیطی شهرداری شاهرود در وضعیت مناسبی قرار دارد. همچنین ارتباط مثبت و معنی داری بین عملکرد زیست محیطی شهرداری با رفتارهای شهروندی محیط زیستی شهروندان مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده انتظار بر این است در جهت حفظ و توسعه پایدار شهرها و همچنین توجه به ساکنین شهر، وضعیت زیست محیط شهری در توسط شهرداری شاهرود با جدیت بیشتری ادامه پیدا کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
304 - بررسی نقش میانجی تعهد سازمانی و رفتار سبز در رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و عملکرد زیست محیطی (مطالعه موردی: بانک صادرات استان گلستان)
محمد سادین مرتضی فاتحی پوراین پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی تعهد سازمانی و رفتار سبز در رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و عملکرد زیست محیطی در بانک صادرات استان گلستان انجام گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل أکثراین پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی تعهد سازمانی و رفتار سبز در رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و عملکرد زیست محیطی در بانک صادرات استان گلستان انجام گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان بانک صادرات استان گلستان به تعداد 428 نفر میباشد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 202 نفر و براساس نمونهگیری تصادفی ساده برآورد و انتخاب شدند. گردآوری دادهها به وسیله پرسشنامههای استاندارد انجام گرفت. روایی محتوایی با تأیید خبرگان و پایایی بالای 0.70 از طریق آزمون آلفای کرونباخ انجام شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزارها Smart-PLS 3 استفاده شد. نتایج نشان داد بین بین مدیریت منابع انسانی سبز با عملکرد زیست محیطی، تعهد سازمانی و رفتار سبز کارکنان رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. بین تعهد سازمانی کارکنان و رفتار سبز کارکنان با عملکرد زیست محیطی رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین تعهد سازمانی کارکنان در رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و عملکرد زیست محیطی نقش میانجی دارد و رفتار سبز کارکنان در رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و عملکرد زیست محیطی نقش میانجی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
305 - نقش مسئولیت اجتماعی شرکت و فشارهای زیستمحیطی ذینفعان در ایجاد بازاریابی سبزمحور استراتژیک و ارتباط آن با عملکرد رقابتی از طریق بازاریابی سبز داخلی
میثم غفاری ایل سعید بقائیپژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مسئولیت اجتماعی شرکت و فشارهای زیستمحیطی ذینفعان در ایجاد بازاریابی سبزمحور استراتژیک و ارتباط آن با عملکرد رقابتی از طریق بازاریابی سبز داخلی انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی میباشد. جامع أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مسئولیت اجتماعی شرکت و فشارهای زیستمحیطی ذینفعان در ایجاد بازاریابی سبزمحور استراتژیک و ارتباط آن با عملکرد رقابتی از طریق بازاریابی سبز داخلی انجام گرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل شرکتهای فعال شهرکهای صنعتی استان تهران به تعداد 489 شرکت میباشد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 215 شرکت و براساس نمونهگیری تصادفی ساده برآورد و در اختیار مدیران شرکتهای منتخب قرار گفت. گردآوری دادهها به وسیله پرسشنامههای استاندارد انجام گرفت. روایی صوری و محتوایی با تأیید خبرگان دانشگاهی و پایایی بالای 0.70 از طریق آزمون آلفای کرونباخ انجام شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزارهای SPSS نسخه 25 و Smart-PLS نسخه 2/3 استفاده شد. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد بین بین مسئولیت اجتماعی شرکتی و فشارهای زیست محیطی ذینفعان با گرایش به بازاریابی سبز استراتژیک رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. بین گرایش به بازاریابی سبز استراتژیک با گرایش به بازاریابی سبز داخلی و عملکرد رقابتی رابطه معنیداری وجود دارد. همچنین بین گرایش به بازاریابی سبز داخلی و عملکرد رقابتی رابطه معنیداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
306 - بررسی رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و همکاری های زیست محیطی با نقش تعدیلگری مدیریت زنجیره عرضه سبز داخلی کارکنان شرکت زمزم ایران در شهر تبریز
سید خلیل هاشمی کریم اسگندریچکیدههدف از این پژوهش بررسی رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و همکاری های زیست محیطی با نقش تعدیلگری مدیریت زنجیره عرضه سبز داخلی کارکنان شرکت زمزم ایران در شهر تبریز بود. روش تحقیق مورد استفاده از نوع توصیفی، پیمایشی همبستگی بود. جامعه آماری در این تحقیق با استعلام از أکثرچکیدههدف از این پژوهش بررسی رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و همکاری های زیست محیطی با نقش تعدیلگری مدیریت زنجیره عرضه سبز داخلی کارکنان شرکت زمزم ایران در شهر تبریز بود. روش تحقیق مورد استفاده از نوع توصیفی، پیمایشی همبستگی بود. جامعه آماری در این تحقیق با استعلام از شرکت زمزم ایران در شهر تبریز ، کارکنان شرکت زمزم ایران در شهر تبریز که به تعداد 600 نفر بود. نمونه آماری این تحقیق کارکنان شرکت زمزم ایران در شهر تبریز ، که به تعداد 234 نفر، که به روش تصادفی ساده باتوجه به جدول مورگان بدست آمده است. همچنین روش نمونه گیری در تحقیق حاضر تصادفی ساده بود دادههای تحقیق با روش کتابخانهای و میدانی گردآوری شده و ابزار مورد استفاده پرسشنامههای استاندارد بود. پایایی پرسشنامهها با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ و روایی ابزار با روش محتوایی مورد تأیید قرار گرفته اند. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزار لیزرل استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین مدیریت منابع انسانی سبز و همکاری های زیست محیطی با نقش تعدیلگری مدیریت زنجیره عرضه سبز داخلی کارکنان شرکت زمزم ایران در شهر تبریز رابطه مثبت ومعناداری وجود دارد.واژه های کلیدی: مدیریت منابع انسانی سبز ، همکاری های زیست محیطی ، مدیریت زنجیره عرضه سبز داخلی ، شرکت زمزم ایران در شهر تبریز تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
307 - تاثیر رهبری تحولآفرین سبز برنوآوری سبز و بهرهوری زیست محیطی با نقش متغیر میانجی منابع انسانی سبز
مسعود طاهری لاری کاظم ناصریاین مطالعه تأثیر رهبری تحولآفرین سبز بر نوآوری سبز و بهرهوری زیست محیطی با نقش متغیر میانجی منابع انسانی سبز در شرکتهای شهر مشهد در سال 1400موردبررسی قرار میدهد.این پژوهش از نوع مطالعات پهنا نگر،(کمی) بوده که میتواند قابلیت آزمونپذیری و تعمیمپذیری داشته باشد و از أکثراین مطالعه تأثیر رهبری تحولآفرین سبز بر نوآوری سبز و بهرهوری زیست محیطی با نقش متغیر میانجی منابع انسانی سبز در شرکتهای شهر مشهد در سال 1400موردبررسی قرار میدهد.این پژوهش از نوع مطالعات پهنا نگر،(کمی) بوده که میتواند قابلیت آزمونپذیری و تعمیمپذیری داشته باشد و ازلحاظ تحلیلی،توصیفی و تبیینی بوده و همچنین ازلحاظ زمانی مقطعی،ازلحاظ هدف تحقیق کاربردی هست.جامعه آماری پژوهش شامل مدیران میانی از شرکتهای کوچک و متوسط شهر مشهد میباشد که تعداد 123نفر از آنان به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند ابزار اندازهگیری هم پرسشنامه محقق ساخته بود که بر اساس مؤلفههای استخراجشده از روش معادلات ساختاری است.نتایج تحقیق نشان داد که رهبری تحولآفرین سبز بر نوآوری سبز و بر بهرهوری زیست محیطی مدیران میانی تأثیر دارد.و همچنین منابع انسانی سبز بر نوآوری سبز و بهرهوری زیست محیطی مدیران میانی تأثیر دارد.نتایج آزمون رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که منابع انسانی سبز در رهبری تحولآفرین سبز و نوآوری سبز و بهرهوری زیست محیطی مدیران میانی نقش میانجی ایفا میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
308 - الزامات امنیت زیست محیطی در هزاره سوم با تاکید بر انسان، سازمان و اجتماع
علیرضا مزیدی غلامرضا طالقانیدر هزاره سوم مولفه ، امنیت دستخوش تغییرات مهمی شده است. انسان به عنوان رکن اصلی در سازمان ها فعال بوده و در جامعه نقش محوری را ایفا می کند. در هزاره سوم یکی از مسائل مهم چالش زیست محیطی می باشد. در این پژوهش با موضوع، انسان، سازمان و اجتماع به آن پرداخته شده است. همچنین أکثردر هزاره سوم مولفه ، امنیت دستخوش تغییرات مهمی شده است. انسان به عنوان رکن اصلی در سازمان ها فعال بوده و در جامعه نقش محوری را ایفا می کند. در هزاره سوم یکی از مسائل مهم چالش زیست محیطی می باشد. در این پژوهش با موضوع، انسان، سازمان و اجتماع به آن پرداخته شده است. همچنین چگونگی رابطه ی امنیت با مسئله زیست محیطی بررسی و تبیین گردید. پژوهش حاضر از نظر نوع توصیفی و تحلیلی و از نظر هدف بنیادی می باشد. شیوه جمع آوری اطلاعات هم به روش اسنادی و بااستفاده از روش تحلیل محتوا انجام گرفته است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
309 - تاثیر رهبری معنوی بر رفتارهای زیست محیطی منابع انسانی؛ نقش تعدیلی حمایت سازمانی ادراک شده وآگاهی زیست محیطی(مورد مطالعه:جهاد کشاورزی استان گلستان)
علی فرهادی محلیاین مقاله با هدف بررسی تاثیر رهبری معنوی و رفتارهای زیست محیطی منابع انسانی با توجه به نقش تعدیلی حمایت سازمانی ادراک شده و آگاهی زیست محیطی تدوین گردید. هدف تحقیق کاربردی از نوع توصیفی- پیمایشی و مقطعی بود. جامعه آماری کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان به تعداد أکثراین مقاله با هدف بررسی تاثیر رهبری معنوی و رفتارهای زیست محیطی منابع انسانی با توجه به نقش تعدیلی حمایت سازمانی ادراک شده و آگاهی زیست محیطی تدوین گردید. هدف تحقیق کاربردی از نوع توصیفی- پیمایشی و مقطعی بود. جامعه آماری کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان به تعداد 1021 نفر؛ که 278 نمونه تصادفی ساده با فرمول کرجسی و مورگان تعیین شد. جمع آوری داده های با روش کتابخانه ای و میدانی و با ابزار پرسشنامه استاندار که پایایی آن با آزمون ضریب آلفای کرونباخ و روایی ابزار با روش محتوایی تایید شد.تجزیه وتحلیل با آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار اسمارت پی ال اس انجام شد. نتایج نشان داد که رهبری معنوی بر معنویت در کار تاثیر معنی داری ندارد.معنویت در کار بر گرایش زیست محیطی و انگیزه درونی تاثیر مثبت و معنی دار داشت. انگیزه درونی بر رفتار حامی محیط زیست تاثیر معنی داری و مثبت داشت. همچنین گرایش زیست محیطی بر رفتار حامی محیط زیست تاثیر معنی دار و مثبت داشت.در نهایت،حمایت سازمانی ادراک شده در رابطه بین رهبری معنوی و معنویت در کار و آگاهی زیست محیطی در رابطه بین معنویت در کار و گرایش زیست محیطی، نقش تعدیلگر نداشته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
310 - ارائه مدل ساختاری تأثیر فعالیت های مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی با رویکرد(توانایی-انگیزش-فرصت) (مورد مطالعه: شرکت معادن زغال سنگ کرمان)
زهرا اسماعیلی طرزی محمد جلال کمالی نوید فاتحی راد سنجر سلاجقههدف این پژوهش، ارائه مدل و بررسی تأثیر فعالیت های مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی با رویکرد AMO در شرکت معادن زغال سنگ کرمان است. روش تحقیق توصیفی، پیمایشی، همبستگی و برای آزمون فرضیات از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری، شامل مدیران و س أکثرهدف این پژوهش، ارائه مدل و بررسی تأثیر فعالیت های مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی با رویکرد AMO در شرکت معادن زغال سنگ کرمان است. روش تحقیق توصیفی، پیمایشی، همبستگی و برای آزمون فرضیات از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه آماری، شامل مدیران و سرپرستان و اعضای شوراهای کارگری و کارشناسان فنی و پشتیبانی شرکت معادن زغال سنگ به تعداد 600 می باشد. حجم نمونه براساس جدول گرجسی و مورگان، 234 نفر تعیین شد. ابزارهای مورد استفاده جهت جمع آوری داده ها دو پرسشنامه می باشد. پرسشنامه اول فعالیت های مدیریت منابع انسانی سبز که بر اساس مصاحبه با خبرگان طراحی شد و پرسشنامه دوم عملکرد زیست محیطی شرکت برگرفته از شاخص های زیست محیطی استاندارد ایزو14001 می باشد. روایی محتوایی و سازه دو پرسشنامه به ترتیب 87/0 و84/0 و همچنین پایایی آن 88/0 و 86/0 به تأیید رسیده است. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش در سطح آمار توصیفی با استفاده از نرمافزار SPSS23 و روش الگویابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار AMOS23 انجام گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که تأثیر متغیر توانایی سبز بر عملکرد زیست محیطی معنادار نیست ولی متغیرهای انگیزش سبز و ارائه فرصت های سبز بر عملکرد زیست محیطی مثبت و معنادار می باشد. بنابراین پیشنهاد می گردد که با بکارگیری مدیریت منابع انسانی سبز اقدامات و سازو کارهای لازم جهت بهسازی توانایی سبز در شرکت معادن زغالسنگ کرمان انجام گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
311 - بررسی تأثیر عملکردهای بازیوارسازی سبز بر مدیریت تجربه و نتایج رفتاری در میان مشتریان
فرناز بدیعی هرمز مهرانی حسین دیده خانی روح اله سمیعیامروزه با افزایش آگاهی زیستمحیطی مصرفکنندگان، کسبوکارها ناگزیر به بازنگری روشهای بازاریابی و استقبال از رویکردهای نو مانند بازیوارسازی سبز هستند. در پاسخ به این نیاز، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عملکردهای بازیوارسازی سبز بر مدیریت تجربه و نتایج رفتاری در میان مش أکثرامروزه با افزایش آگاهی زیستمحیطی مصرفکنندگان، کسبوکارها ناگزیر به بازنگری روشهای بازاریابی و استقبال از رویکردهای نو مانند بازیوارسازی سبز هستند. در پاسخ به این نیاز، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عملکردهای بازیوارسازی سبز بر مدیریت تجربه و نتایج رفتاری در میان مشتریان انجام شده است. به لحاظ روش، این پژوهش جزء پژوهشهای توصیفی – پیمایشی، و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات از زمره تحقیقات همبستگی و از نظر هدف، کاربردی به شمار میآید. در این پژوهش از ابزار پرسشنامه برای جمعآوری دادهها استفاده شده است و جامعه آماری آن شامل خبرگان، متخصصان و صاحبنظران حوزه بازاریابی و بازیوارسازی است که تعداد 250 نفر به روش نمونهگیری غیرتصادفی در نظر گرفته شدهاند. بر اساس جدول کرجسی و مورگان حجم نمونه حداقل 148 نفر بود که بهمنظور جلوگیری از اثرات منفی پرسشنامههای ناقص و عدم بازگشت آنها تعداد 160 پرسشنامه ارسال و نهایتاً 155 پرسشنامه برای تجزیهوتحلیل انتخاب گردیدند. برای بررسی فرضیات تحقیق از تکنیک تحلیل عاملی و آزمون مدل معادلات ساختاری به کمک نرمافزار آموس استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد، بین عملکردهای بازیوارسازی سبز، مدیریت تجربه مشتری و ابعاد نتایج رفتاری (قصد استفاده مداوم، رضایت و وفاداری) رابطهای مثبت و تأثیر معنیداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
312 - رابطه بین اقدامات بانکداری سبز و عملکرد زیست محیطی بانکها با توجه به نقش میانجی تأمین مالی سبز (مورد مطالعه: شعب مرکزی بانکهای استان گلستان)
مریم بیانیاین پژوهش با هدف بررسی رابطه بین اقدامات بانکداری سبز و عملکرد زیست محیطی بانکها با توجه به نقش میانجی تأمین مالی سبز در شعب مرکزی بانکهای استان گلستان انجام گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری میباشد. جامعه آماری أکثراین پژوهش با هدف بررسی رابطه بین اقدامات بانکداری سبز و عملکرد زیست محیطی بانکها با توجه به نقش میانجی تأمین مالی سبز در شعب مرکزی بانکهای استان گلستان انجام گرفت. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری میباشد. جامعه آماری شامل شعب مرکزی بانکهای استان گلستان میباشد که باتوجه به تعداد کم جامعه آماری همه شعب مرکزی بانکها به روش سرشماری انتخاب شدند و در نهایت از بین 27 شعبه مرکزی بانک، 19 شعبه با این پژوهش همکاری کردند و تعداد 180 پرسشنامه در بین رؤسا و معاونین شعب توزیع شد که تعداد 126 پرسشنامه صحیح برگشت داده شد. گردآوری دادهها به وسیله ابزار پرسشنامه انجام گرفت. روایی پرسشنامه به تأیید خبرگان و پایایی آن بالای 0.70 از طریق آزمون آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدلیابی معادلات ساختاری با استفاده از نرمافزارها Smart-PL نسخه 3 استفاده شد. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد بین اقدامات بانکداری سبز شامل اقدامات مربوط با کارمندان بانک، عملیات بانک، مشتریان بانک و سیاست بانک با تأمین مالی سبز و عملکرد زیست محیطی بانکها رابطه معنیداری وجود دارد. همچنین بین تأمین مالی سبز و عملکرد زیست محیطی بانکها رابطه معنیداری وجود دارد. در نهایت تأمین مالی سبز در رابطه بین اقدامات بانکداری سبز و عملکرد زیست محیطی بانکها نقش میانجی دارد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
313 - تاثیر مصرف انرژی، رشد اقتصادی و تجارت خارجی بر انتشار گازهای گلخانهای در ایران
تقی ترابی امین خواجویی پور سمانه طریقی محمدرضا پاکروانچکیده مقاله حاضر به طور تجربی ارتباط بین میزان انتشار این گاز را با مصرف انرژی، درآمد و تجارت خارجی ایران برای دوره زمانی 90-1350 و بر اساس منحنی زیست محیطی کوزنتس بررسی کرده است. برای این منظور از روش خود توزیع با وقفههای گسترده استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان می أکثرچکیده مقاله حاضر به طور تجربی ارتباط بین میزان انتشار این گاز را با مصرف انرژی، درآمد و تجارت خارجی ایران برای دوره زمانی 90-1350 و بر اساس منحنی زیست محیطی کوزنتس بررسی کرده است. برای این منظور از روش خود توزیع با وقفههای گسترده استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان میدهد مصرف سرانه انرژی، تولید ناخالص داخلی سرانه واقعی و درجه باز بودن اقتصاد تأثیری مثبت و معنادار بر میزان انتشار سرانه گاز دیاکسیدکربن دارند. همچنین نتایج نشان میدهد عدم تعادل در سطح انتشار گاز دی اکسید کربن پس از گذشت حدود دو سال به واسطه تغییر متغیرهای سطح مصرف انرژی، تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن اقتصاد تعدیل میشود. با توجه به روند رو به افزایش سرانه انتشار دیاکسیدکربن در کشور ایران، نیاز به اعمال سیاستهای زیستمحیطی جدیدی برای حفظ محیط زیست است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
314 - مدل بهینه اقتصادی کشت برای کاهش اثرات آلودگی های زیست محیطی در استان مازندران
مجید قربانی ابوالفضل محمودی محسن شوکت فدایی محمد خالدیهدف این مقاله بررسی جایگاه دانه های روغنی کلزا و سویا در الگوی بهینه کشت استان مازندران در دو حالت بازاری و اجتماعی میباشد. بدین منظور، از مدل برنامه ریزی خطی کالیبره برای کاهش آلودگیهای زیست محیطی بر اساس دادههای سال زراعی 97 – 1396 استفاده شده است. نتایج مدل أکثرهدف این مقاله بررسی جایگاه دانه های روغنی کلزا و سویا در الگوی بهینه کشت استان مازندران در دو حالت بازاری و اجتماعی میباشد. بدین منظور، از مدل برنامه ریزی خطی کالیبره برای کاهش آلودگیهای زیست محیطی بر اساس دادههای سال زراعی 97 – 1396 استفاده شده است. نتایج مدل بازاری نشان داد استفاده از آب و ماشین آلات و سرمایه برای تولید محصولات استان و به ویژه، دانه های روغنی بیش از نیاز می باشد و می توان همین مقادیر تولید را با استفاده از مقادیر کمتری از این نهاده ها به دست آورد. همچنین با توجه به محدودیت های موجود و منابع در دسترس، برای دست یابی به الگوی بهینه باید کشت سویا را 45 درصد کاهش و کشت کلزا را 18 درصد افزایش داد. نتایج مدل اجتماعی نشان داد تولید دانه های روغنی در استان تنها با حمایتهای دولت از بخش کشاورزی امکان پذیر خواهد بود. بر اساس نتایج پیشنهاد می شود که به جای تمرکز حمایت ها در زمینه یارانه کود و سموم شیمیایی، در زمینه های دیگری از قبیل ارتقاء دانش فنی، بیمه، انبارداری، حمل و نقل، ایجاد بورس کالا، استاندارد سازی، صادرات، بسته بندی و درجه بندی نیز این حمایت ها صورت گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
315 - بهبود بهرهوری سیستم توزیع با استفاده از بهینهسازی چندهدفه انواع منابع تولید پراکنده و جبران ساز استاتیک توزیع
مسعود علیلو سجاد سعدی سعید زمانیان جواد غلامی شهاب مشاریجایابی و ظرفیت یابی بهینه واحدهای تولید پراکنده و جبران سازهای مدرن تاثیر مستقیمی بر روی کارایی این ادوات در سیستم توزیع دارد. به همین دلیل، در این مقاله، بهینه سازی همزمان مکان و اندازه انواع منابع تولید پراکنده و جبران ساز استاتیک سنکرون در سیستم های توزیع مورد مطال أکثرجایابی و ظرفیت یابی بهینه واحدهای تولید پراکنده و جبران سازهای مدرن تاثیر مستقیمی بر روی کارایی این ادوات در سیستم توزیع دارد. به همین دلیل، در این مقاله، بهینه سازی همزمان مکان و اندازه انواع منابع تولید پراکنده و جبران ساز استاتیک سنکرون در سیستم های توزیع مورد مطالعه قرار گرفته است. جهت نزدیک تر کردن نتایج به شرایط واقعی تر بهره برداری، از یک مدل بار غیرخطی که ترکیبی از الگوری مصرف روزانه و بار متغیر به ولتاژ و فرکانس است، استفاده می شود. میکروتوربین، توربین بادی، پنل فتوولتائیک و پیل سوختی به عنوان منابع تولید پراکنده در نظر گرفته می شوند. توابع هدف مسئله ترکیبی از شاخص های فنی و زیست محیطی هستند. از الگوریتم بهینه سازی چندهدفه وال برای بهینه سازی توابع هدف و تشکیل صفحه بهینه پارتو استفاده می شود. پس از اجرای الگوریتم چندهدفه، از روش تحلیل سلسله مراتبی برای انتخاب بهترین ذره از صفحه پارتو که معادل با بهینه ترین مکان و اندازه ادوات است، استفاده می شود. در نهایت، روش پیشنهادی در سیستم های توزیع استاندارد 69 شینه IEEE و واقعی 101 شینه خوی- ایران مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج شبیه سازی نشان دهنده کارایی مناسب روش پیشنهادی در جایابی و ظرفیت یابی بهینه ادوات و بهبود شاخص های سیستم توزیع هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
316 - ردپای بوم شناختی توریسم در نواحی روستایی مطالعه موردی: روستای وشنوه (شهرستان قم، بخش فردو)
فرزاد ویسی آرمان رحیمیمطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدلهای ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما، علیرغم تمام این اقدامات، نتایج حاصل از پیشرفت به سوی پایداری مطلوب نبوده است. از طرف دیگر مطالعات نخستین در کشور نیز حاکی از وجود چالشهای عمده در جهت دستیابی أکثرمطالعات و اقدامات تجربی زیادی برای عملیاتی کردن مفهوم توسعه پایدار و مدلهای ارزیابی آن صورت پذیرفته است. اما، علیرغم تمام این اقدامات، نتایج حاصل از پیشرفت به سوی پایداری مطلوب نبوده است. از طرف دیگر مطالعات نخستین در کشور نیز حاکی از وجود چالشهای عمده در جهت دستیابی به پایداری توسعه گردشگری بهویژه در روستاهای هدف گردشگری میباشد.در این پژوهش سعی شده است تا با روشی توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانهای اسنادی و نیز برداشت های میدانی(توزیع پرسشنامه و مصاحبه با دهیار و شورای روستا و نیز گردشگران)، میزان اثرات زیست محیطی وارده به روستای وشنوه توسط گردشگران به وسیله مدل ردپای بوم شناختی برآورد گردد. جامعه آماری این پژوهش تعداد گردشگرانی است که در سال 1391 به روستای وشنوه مراجعه نموده اند. با توجه به اینکه در سال 1391 تعداد 10000 نفر گردشگر به این روستا وارد شده اند، بنابراین با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه آماری برابر با 350 نفر برآورد گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که ردپای بوم شناختی گردشگری در روستای وشنوه در گروه های مصرفی مواد غذایی، حمل و نقل، گرمایش، آب، برق و نیز تولید زباله برابر با 1.08(سرانه هر گردشگر) هکتار بوده است.مقایسه این مقدار با فضای پشتیبان آن، بیانگر آن است که گردشگری در روستای وشنوه برای براوردن نیازهای زیستی و پایداری زیست محیطی خود متکی به منطقه ای فراتر از این روستا می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
317 - توسعه اکوتوریسم پایدار در مناطق حفاظت شده با تاکید بر مفهوم ظرفیت برد زیست محیطی
مژگان بزم آرا بلشتی مرتضی توکلی ستار سلطانیان کاوه جعفرزادهدر این پژوهش ظرفیت برد، اکوتوریسم و اکوتوریسم ورزشی منطقه حفاظتشده خائیز برای رسیدن به توسعه اکوتوریسم پایدار مورد بررسی قرار گرفته. در همین راستا پس از تهیه اطلاعات و تجزیه و تحلیل بر روی آنها در محیط (GIS) و با استفاده از روش ترکیب وزین خطی مساحت پهنههای مناسب هر فع أکثردر این پژوهش ظرفیت برد، اکوتوریسم و اکوتوریسم ورزشی منطقه حفاظتشده خائیز برای رسیدن به توسعه اکوتوریسم پایدار مورد بررسی قرار گرفته. در همین راستا پس از تهیه اطلاعات و تجزیه و تحلیل بر روی آنها در محیط (GIS) و با استفاده از روش ترکیب وزین خطی مساحت پهنههای مناسب هر فعالیت اکوتوریسمی تعیین گردید و در ادامه با بهرهگیری از اطلاعات به دست آمده و مبانی نظری مرتبط با ظرفیت برد، آستانه تحمل اکوتوریسم و فعالیتهای اکوتوریسم ورزشی در سه سطح فیزیکی، واقعی و موثر محاسبه گردید. با توجه به نتایج 5/60 درصد از کل منطقه مورد نظر برای اکوتوریسم مناسب در نظر گرفته شد که پهنهی بسیار خوب بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است (5/24درصد). همچنین پهنهی بسیار خوب با تعداد 2420145 نفر بیشترین ظرفیت برد فیزیکی و با تعداد 56278 نفر بیشترین ظرفیت برد واقعی را داراست. بیشترین مساحت کاربردی فعالیت اکوتوریسم ورزشی نیز در پهنهی متوسط با مساحت 24/3358 هکتار قرار گرفته و نشان دهندی این موضوع میباشد که خائیز جنوبی از لحاظ گردشگری ورزشی دارای توان متوسطی است. از میان فعالیتهای اکوتوریسم ورزشی نیز فعالیتهای دامنهنوردی بیشترین ظرفیت برد را در پهنهی خوب به خود اختصاص داده است، این افزایش به علت شرایط محیطی و اکولوژیکی مناسب و مساحت بیشتر این پهنهها میباشد. در نهایت، مطالعه شرایط موجود گردشگری و ارزیابی منطقه گویای آن است که عدم توجه به آستانه تحمل زیستمحیطی در سطح منطقه حفاظتشده خائیز جنوبی میتواند پایداری این منطقه را در کوتاه مدت در معرض خطر جدی قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
318 - نقش گردشگری خانههای دوم در تغییرات کالبدی و زیست محیطی شهرستان لاهیجان طی دو دهه اخیر(مطالعه موردی: دهستان شیرجوپشت شهرستان لاهیجان)
منوچهر مهدی پور تیمور آمار عیسی پوررمضانیکی از راهبردهای اساسی در زمینه توسعه روستایی که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته و در بسیاری از کشورها نتایج مثبت به همراه داشته است توسعه و گسترش گردشگری در نواحی روستایی میباشد. اما این راهبرد در ایران و به ویژه در منطقه مورد مطالعه با پدیدهای به نام خانهها أکثریکی از راهبردهای اساسی در زمینه توسعه روستایی که در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته و در بسیاری از کشورها نتایج مثبت به همراه داشته است توسعه و گسترش گردشگری در نواحی روستایی میباشد. اما این راهبرد در ایران و به ویژه در منطقه مورد مطالعه با پدیدهای به نام خانههای دوم همراه بوده که نتایج این گسترش پیامدهای منفی زیادی در ابعاد کالبدی، اقتصادی، زیست محیطی و فرهنگی و اجتماعی به همراه داشته است. نواحی روستایی دهستان لیل از بخش مرکزی شهرستان لاهیجان طی دو دهه اخیر با رونق صنعت گردشگری با پدیده گسترش خانههای دوم همراه بوده است. در این تحقیق با استفاده از روشهای توصیفی- تحلیلی و آزمونهای آماری به اثرات گسترش خانههای دوم بر تغییرات کالبدی و زیست محیطی نواحی روستایی دهستان لیل پرداخته شده است. نتایج نشان داد که گسترش خانههای دوم بیشترین تأثیر را در بخش کالبدی روستاها داشته است. از اثرات منفی بخش کالبدی میتوان تغییر در چشمانداز روستایی و شهری شدن سکونتگاه، برهم خوردن ساختار سنتی و همگونی ساخت وساز، از بین رفتن زیبایی ظاهری روستا، تغییر در واحدهای مسکونی و تجاری نام برد و همچنین تغییر کاربری اراضی، تسطیع دامنه کوهها، افزایش تولید زباله و تغییرات واحدهای کارگاهی و شاغلان مردم محلی از مهمترین اثرات منفی در بخش زیست محیطی میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
319 - پیشگیری از جرائم سبز در پرتو رویکردهای جرم شناسی انتقادی
احمد پورابراهیمتاریخ دریافت: 08/03/1402 تاریخ بازنگری: 21/05/1402 تاریخ پذیرش: 19/06/1402جرائم علیه محیط زیست به اقداماتی اطلاق می شود که تحت شرایطی خاص، به آلودگی یا از بین رفتن و یا آسیب به مظاهر محیط زیست، منتج است. اهمیت پیشگیری از این جرائم از این جهت است که با سلامتی انسان ها ب أکثرتاریخ دریافت: 08/03/1402 تاریخ بازنگری: 21/05/1402 تاریخ پذیرش: 19/06/1402جرائم علیه محیط زیست به اقداماتی اطلاق می شود که تحت شرایطی خاص، به آلودگی یا از بین رفتن و یا آسیب به مظاهر محیط زیست، منتج است. اهمیت پیشگیری از این جرائم از این جهت است که با سلامتی انسان ها به صورت مستقیم ارتباط دارد. علاوه بر موارد مذکور، باید اضافه کرد که با جهانی شدن فرآیندهای اقتصادی و فرهنگی، بحران ناشی از آسیب های زیست محیطی در سطحی فراگیرتر منعکس گشته است که در این راستا جرم شناسی سبز، ابتداء، با نوعی نگاه بدبینانه نسبت به این نوع موضوعات و پیشگیری از جرائم زیست محیطی شروع به کار کرد و مهمترین خصیصه ی جرم شناسی سبز، انتقادی بودن آن است. از آنجا که محیط زیست، ارزش و مصلحتی حقوقی است که در دهه های اخیر، مورد توجه واقع شده است، لذا پیشگیری از جرائم مرتبط با آن نیز حائز اهمیت است. اغلب کشورها، رژیم جزائی خاصّی در این مورد به اجرا میگذارند؛ بدین جهت، این مهم، موضوعی ویژه در شکلدهی سیاست جنایی قانونی در مورد حفاظت از محیط زیست است که قابل مطالعه و بررسی است. هر انسان اندیشمندی با درک این تهدیدات، پی می برد که راه حل، فقط، به پیشگیری از ادامه تخریب و حفاظت از محیط زیست، منحصر است؛ از این رو، پژوهش حاضر بر این است به بررسی جرم شناسی سبز و تأثیر آموزه های آن در حقوق کیفری ایران و موضع حقوق کیفری ایران در پیشگیری از جرائم زیست محیطی بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
320 - عوامل فردی و نگرش زیست محیطی مشتریان در خرید محصولات دوستدار محیط زیست
یاسان اله پوراشرف عطا اسلامی ابوافضل فردوسیهدف این تحقیق بررسی رابطه بین عوامل فردی و تمایل به خرید محصولات دوستدار محیط زیست با توجه به نقش میانجی نگرش زیست محیطی مشتریان شرکت آرد کلاله در استان گلستان میباشد. بعبارت دقیقتر، هدف تحقیق این بود که چارچوبی برای بررسی تاثیر عوامل فردی مصرف کننده بر روی قصد رفتاری أکثرهدف این تحقیق بررسی رابطه بین عوامل فردی و تمایل به خرید محصولات دوستدار محیط زیست با توجه به نقش میانجی نگرش زیست محیطی مشتریان شرکت آرد کلاله در استان گلستان میباشد. بعبارت دقیقتر، هدف تحقیق این بود که چارچوبی برای بررسی تاثیر عوامل فردی مصرف کننده بر روی قصد رفتاری مصرف کنندگان محصولات دوستدار محیط زیست ارائه نماید. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه مشتریان شرکت آرد کلاله در استان گلستان تشکیل میدهند که تعداد آنها نامعین است و حجم نمونه تحقیق با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 384 نفر بوده که به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. جمع آوری دادهها در این پژوهش به روش میدانی و ابزار جمع آوری دادهها پرسشنامههای استاندارد بوده است. پایایی پرسشنامهها به روش آلفای کرونباخ تعیین و تایید گردیده است. برای بررسی و تحلیل فرضیههای تحقیق از روش معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارلیزرل استفاده شده است. نتایج آزمون فرضیههای پژوهش نشان دهنده تایید تمام فرضیهها و وجود رابطه مثبت و معنادار بین تمام متغیرهای تحقیق میباشد. بعبارت دیگر، نتایج آزمون فرضیههای پژوهش نشان داد که بین عوامل فردی مصرفکنندگان و تمایل آنها به خرید محصولات دوستدار محیط زیست با نقش میانجی نگرش زیست محیطی رابطه معنیداری وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
321 - مروری بر تحقیقات در مطالعه مصرف کننده اخلاقی (مقاله مروری)
مهدی نعیمی نظام آباد حسین وظیفه دوستدر سالهای اخیر، شکلهای مختلف مصرف اخلاقی در رسانه های عمومی بسیار مورد توجه قرار گرفته و تحقیقات انجام شده از افزایش علاقه مصرف کنندگان به خرید محصولات اخلاقی خبر میدهند. نویسندگان مختلف مدلهای متفاوتی را در زمینه تصمیم گیری اخلاقی ارائه کرده اند. مدل هانت و ویتل یکی از أکثردر سالهای اخیر، شکلهای مختلف مصرف اخلاقی در رسانه های عمومی بسیار مورد توجه قرار گرفته و تحقیقات انجام شده از افزایش علاقه مصرف کنندگان به خرید محصولات اخلاقی خبر میدهند. نویسندگان مختلف مدلهای متفاوتی را در زمینه تصمیم گیری اخلاقی ارائه کرده اند. مدل هانت و ویتل یکی از مدلهای مشهور و غالب است. در حالی که برخی مکاتب پژوهشی بدنبال مدلسازی تصمیمگیری اخلاقی مصرفکننده بوده اند، مکاتب دیگر در جستجوی درک مفهوم هویت مصرفکننده از طریق گفتمانهای مصرف اخلاقی هستند. تعدادی از مطالعات نیز نظریه رفتار برنامه ریزی شده را به عنوان چارچوبی برای بررسی تصمیم گیری اخلاقی مصرف کننده بکار گرفته اند. بیشتر تحقیقات در مورد مصرف اخلاقی در کشورهای مرفه انجام شده است. بهرحال در شمال اروپا، جایی که نگرانی های زیست محیطی برجسته بوده است، جریانی از مطالعات در مورد مصرف حامی محیط زیست انجام شده است. بر طبق نظر محققان، مطالعه مصرف اخلاقی در زمینه کشورهای در حال توسعه از اهمیت و ضرورت زیادی برخوردار است، زیرا اکثر نظریهها در این حوزهها در جوامع توسعهیافته غربی تایید شدهاند و بنابراین از قابلیت تعمیمپذیری کمی برای محیطهای شرقی برخوردارند. تحقیقات آتی بایستی به چهار حوزه مهم بررسی بسترها و زمینه های خرد-فرهنگی، بررسی روایتهای متنوع مصرفکنندگان اخلاقی و اصول اخلاقی مصرفکننده در سازه خود-اخلاقی، ردیابی و تعیین عوامل موثر بر پویایی گفتمان های مصرف اخلاقی در طول زمان و مقایسه گفتمان های مصرف اخلاقی متنوع مرتبط با فرهنگ های مختلف بپردازند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
322 - رابطه میزان استفاده از رسانههای جمعی (با تأکید بر تلویزیون) با ارتقای سطح سواد زیستمحیطی معلمان
سید محمد شبیری مهران فرج االهی الهام کوهی اقدم حسین میبودیپژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از رسانههای جمعی (با تأکید بر تلویزیون) با ارتقای سطح سواد زیستمحیطی معلمان مقطع راهنمایی درشهر تهران انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت و هدف از نوع کاربردی، و از لحاظ روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژو أکثرپژوهش حاضر، با هدف بررسی رابطه میزان استفاده از رسانههای جمعی (با تأکید بر تلویزیون) با ارتقای سطح سواد زیستمحیطی معلمان مقطع راهنمایی درشهر تهران انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ ماهیت و هدف از نوع کاربردی، و از لحاظ روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه معلمان مقطع راهنمایی شهر تهران بوده که با توجه به حجم 9899 نفری جامعه پژوهش و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 370 نفر از آنان بهعنوان نمونه، از مناطق 19 گانه شهر تهران و با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با بهرهگیری از نظرات کارشناسان محیطزیست و آموزش و پرورش مورد تأیید قرارگرفت و پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ 79/0 برآورد گردید. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه) و از طریق نرمافزار SPSS انجام شد. نتایج پژوهش به لحاظ آماری بیانگر آن بود که بین میزان تماشای رسانههای جمعی (با ﺗﺄکید بر تلویزیون) و سطح دانش، نگرش، رفتار و بهطورکلی سطح سواد زیستمحیطی معلمان رابطه وجود دارد. همچنین، نتایج آزمون رگرسیون چندمتغیره نشان داد، با توجه به ضریب همبستگی چندگانه (809/0 =R)، شدت رابطه بین متغیرهای ملاک و متغیر پیشبین بسیار قوی و اثرگذار بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
323 - پادکست و تأثیر آن بر آگاهیهای زیستمحیطی دانشآموزان دوره راهنمایی
حسین مهدی زاده نوریه امیدی مریم عزیزی مریم اسلام پناهاین مقاله بخشی از نتایج یک پژوهش را گزارش مینماید که با استفاده از یک طرح نیمهآزمایشی دو گروهی با پیشآزمون و پسآزمون در سال 1391 انجام گرفته و به مقایسه تأثیر پادکست با روش مشارکتی در قیاس با روش رایج (سخنرانی معلم، بحث گروهی) بر میزان یادگیری و یادداری (یادگیری بلن أکثراین مقاله بخشی از نتایج یک پژوهش را گزارش مینماید که با استفاده از یک طرح نیمهآزمایشی دو گروهی با پیشآزمون و پسآزمون در سال 1391 انجام گرفته و به مقایسه تأثیر پادکست با روش مشارکتی در قیاس با روش رایج (سخنرانی معلم، بحث گروهی) بر میزان یادگیری و یادداری (یادگیری بلندمدت) دانشآموزان در زمینه مباحث زیست محیطی پرداخته است. به این منظور، دو گروه از دانشآموزان پایه دوم راهنمایی از یک مدرسه دخترانه انتخاب گردید و با رعایت اصل انتخاب تصادفی در هر یک از گروهها جای داده شدند. سپس دانشآموزان گروه آزمایش در طول 8 جلسه به تولید پادکست آموزشی پرداختند و دانشآموزان گروه گواه نیز به همان میزان از جلسات و با استفاده از روش رایج در معرض آموزش قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل کوواریانس دادهها نشان داد، نوع روش آموزشی بهطور معناداری در میزان یادگیری و یادداری دانشآموزان در زمینه مباحث زیست محیطی مؤثر بوده است. بدین صورت که میانگین یادگیری و یادداری دانشآموزان گروه آزمایشی (گروه پادکست) به طور معناداری از دانشآموزان گروه گواه (روش رایج) بیشتر بوده است. همچنین، دقت در ضرایب اتا نشان میدهد که استفاده از پادکست مشارکتی بهعنوان یک روش آموزشی در زمینه آموزش مباحث زیست محیطی، به ترتیب 31 و 40 درصد از میزان یادگیری و یادداری (یادگیری با تأخیر) را تبیین نموده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
324 - رابطه آموزش های زیست محیطی با آمادگی الکترونیکی مالکان و مدیران شرکت های کشاورزی
عبدالحمید پاپ زن حسین مهدیزاده زهره معتمدی نیاهدف این پژوهش تعیین رابطه آموزشهای زیست محیطی با آمادگی الکترونیکی مالکان و مدیران شرکتهای کشاورزی استانهای کرمانشاه و ایلام بود. پژوهش حاضر بر مبنای هدف کاربردی و بر مبنای روش توصیفی، همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق متشکل از 202 نفر از مالکان و مدیران شرکتهای کوچ أکثرهدف این پژوهش تعیین رابطه آموزشهای زیست محیطی با آمادگی الکترونیکی مالکان و مدیران شرکتهای کشاورزی استانهای کرمانشاه و ایلام بود. پژوهش حاضر بر مبنای هدف کاربردی و بر مبنای روش توصیفی، همبستگی بود. جامعه آماری تحقیق متشکل از 202 نفر از مالکان و مدیران شرکتهای کوچک و متوسط کشاورزی بود که به روش نمونهگیری طبقهای انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته و نسخه تعدیل شده سواد دیجیتالی دانشگاه واشنگتن استفاده گردید. روایی محتوایی ابزار تحقیق با استفاده از نظرات استادان گروه ترویج و توسعه روستایی دانشگاه رازی به‌دست آمد. سنجش پایایی ابزار تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ نیز نشان از قابلیت اعتماد بالای ابزار تحقیق داشت. به منظور تحلیل دادهها از آزمون مقایسه میانگین جامعه با عدد ثابت، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافتهها نشان داد که دانش و مهارت دیجیتالی و مقرون به صرفهبودن کاربرد فنآوری اطلاعات و ارتباطات 22 درصد از تغییرات کاربرد فنآوری اطلاعات و ارتباطات در آموزشهای زیست محیطی را تبیین نمودهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
325 - بررسی امکان مطالبه خسارت زیست محیطی جنگ ایران و عراق از دیوان بین المللی دادگستری
سید عباس پور هاشمی علی فقیه حبیبیکشورها می توانند اختلافات خود را با کشور دیگر را به دیوان بین المللی دادگستری ارجاع دهند. نه اساسنامه و نه آئین دادرسی دیوان هیچکدام دربرگیرنده مقرراتی نیستند که کشورهای غیرعضو اساسنامه را از ارجاع اختلافات به صلاحیت دیوان منع کند. پذیرش صلاحیت دیوان توسط کشورهای عضواسا أکثرکشورها می توانند اختلافات خود را با کشور دیگر را به دیوان بین المللی دادگستری ارجاع دهند. نه اساسنامه و نه آئین دادرسی دیوان هیچکدام دربرگیرنده مقرراتی نیستند که کشورهای غیرعضو اساسنامه را از ارجاع اختلافات به صلاحیت دیوان منع کند. پذیرش صلاحیت دیوان توسط کشورهای عضواساسنامه،خود مشمول ماده 36 اساسنامه و وقایع و شرایط پیش بینی شده در آن است.آنچه از رفتار دیوان در پرونده های توسل به زور نتیجه گیری می شود این است که علیرغم اینکه بسیاری از حقوقدانان با سیاسی پنداشتن این موضوع بطور مطلق امکان بررسی حقوقی اختلافات مربوط به استفاده از زور را نمی پذیرد ، دیوان همواره با احراز صلاحیت خود در قالب اعلامیه ها بعنوان یک رکن قضایی جنبه های حقوقی هر موضوع و اختلاف بین المللی از جمله توسل به زور را رسیدگی کرده است .با توجه به اینکه در موارد نقض قواعد آمره بین المللی صلاحیت دیوان اجباری است و دیوان در موارد نقض حاکمیت یک عضو سازمان ملل متحد توسط دولت دیگر، دولت متجاوز را مسئول قلمداد می نماید و دولت اخیرالذکر بایستی جبران خسارات نماید. متاسفانه درجنگ هشت ساله عراق علیه ایران خسارات زیست محیطی زیادی به کشور و اتباع ایران وارد شده که این خسارات تاکنون بلاجبران باقی مانده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
326 - تعیین کنندههای اجتماعی رفتار زیست محیطی مسئولانه (مورد مطالعه: شهروندان شهر شوش) با تأکید بر مدل KAP
کریم رضا دوست عبدالرضا نواح علی بوداقی ندا علیدادیهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعیینگرهای اجتماعی رفتار مسئولانه زیست محیطی شهروندان شهر شوش با تأکید بر متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست محیطی و احساس تعلق مکانی میباشد. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل 382 نفر از شهروندان 15 تا 65 سال شهر شوش اس أکثرهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعیینگرهای اجتماعی رفتار مسئولانه زیست محیطی شهروندان شهر شوش با تأکید بر متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست محیطی و احساس تعلق مکانی میباشد. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل 382 نفر از شهروندان 15 تا 65 سال شهر شوش است که به روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدهاند. ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه بوده است. یافتههای توصیفی پژوهش نشان داد که میانگین رفتارهای مسئولانه زیست محیطی شهروندان شهر شوش در حد متوسط (88/59) است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بین متغیرهای احساس تعلق مکانی شهروندان، نگرش زیست محیطی و رفتارهای مسئولانه زیست محیطی آنان رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای احساس تعلق مکانی (194/0)، آگاهی زیست محیطی (456/0)، نگرش زیست محیطی (225/0) به صورت مستقیم بر رفتار مسئولانه زیست محیطی تاثیر دارند. طبق یافته های تحقیق، متغیر احساس تعلق مکانی از طریق نگرش زیست محیطی 176/0 درصد اثر غیر مستقیم بر مسئله تحقیق داشته است. در مجموع، متغیرهای وارد شده در مدل توانستند 35/0 درصد تغییرات رفتار مسئولانه زیست محیطی را تبیین نمایند. مقایسه ضرایب بتاها نشان میدهد که اثر کل آگاهی زیست محیطی (476/0) در مقایسه با سایر متغیرهای وارد شده در مدل، بیشتر بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
327 - بررسی عوامل موثر بر شکل گیری شهروندی زیست محیطی(نمونه مورد مطالعه، مقوله عدم تفکیک زباله در شهر مشهد)
رستم صابری فردر حوزه شهروندی زیستمحیطی، هر شهروند بایستی وظایف و مسئولیتهای خود را پذیرا باشد. بیتوجهی به این امر، نمونه روشنی از ناهنجاری اجتماعی است. یکی از مسئولیتهای اساسی شهروندان، تفکیک و تحویل به موقع زبالهها است. چرا که اگر شهروندان به این وظیفه خود عمل نکنند، مشکلات زی أکثردر حوزه شهروندی زیستمحیطی، هر شهروند بایستی وظایف و مسئولیتهای خود را پذیرا باشد. بیتوجهی به این امر، نمونه روشنی از ناهنجاری اجتماعی است. یکی از مسئولیتهای اساسی شهروندان، تفکیک و تحویل به موقع زبالهها است. چرا که اگر شهروندان به این وظیفه خود عمل نکنند، مشکلات زیستمحیطی و اجتماعی فراوانی ایجاد خواهدشد که یکی از مهمترین آنها، آلودگی محیط و حضور زبالهگردها در سطح شهر میباشد. برای بررسی وضعیت شهروندی زیست محیطی، در حوزه مشارکت در مدیریت پسماندهای شهری بر اساس معیار میزان تفکیک زباله در شهر مشهد، این تحقیق به شیوه توصیفی و تحلیلی و در قالب رویکرد تلفیقی ارزش، باور و هنجار استرن به انجام رسید. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه تهیه شده توسط محقق بهرهبرداری به عمل آمد. جامعه آماری ساکنین شهر مشهد(3 میلیون و 600 هزار نفر) بودند. بر این اساس، حجم نمونه آماری 385 نفر برآورد شد. نتایج تحقیق نشان داد که شهروندی زیست محیطی در این شهر حداقل بر اساس معیار تفکیک زباله و تحویل به موقع آن، شکل نگرفته و این عامل با متغیرهایی چون نگرش منفی نسبت به زباله، اعتقاد به برتری انسان، ضعف آگاهی و شناخت، نظارتهای جمعی اندک، مسئولیتگریزی، خودخواهی، منش فردی نامناسب، مسکن ویلایی، دسترسی نامناسب به امکانات و زیرساختهای شهری و حاشیهنشینی، رابطه معناداری دارد. تحلیل نهایی نشان داد که متغیرهای وارد شده به مدل، تقریبا نیمی از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
328 - تعیین کننده های اجتماعی رفتار مسئولانۀ زیست محیطی با تأکید بر مدل KAP (مورد مطالعه: شهروندان شهر شوش)
کریم رضا دوست عبدالرضا نواح علی بوداقی ندا علیدادیهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعیین گرهای اجتماعی رفتار مسئولانۀ زیست‎محیطی شهروندان شهر شوش با تأکید بر متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست‎محیطی و احساس تعلق مکانی است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونۀ آماری شامل 382 نفر از شهروندان 15 تا 65 سال شهر شو أکثرهدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعیین گرهای اجتماعی رفتار مسئولانۀ زیست‎محیطی شهروندان شهر شوش با تأکید بر متغیرهای مستقل آگاهی زیست محیطی، نگرش زیست‎محیطی و احساس تعلق مکانی است. روش پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونۀ آماری شامل 382 نفر از شهروندان 15 تا 65 سال شهر شوش است که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش پرسشنامه بوده است. یافته های توصیفی پژوهش نشان داد که میانگین رفتارهای مسئولانۀ زیست‎محیطی شهروندان شهر شوش در حد متوسط (88/59) است. نتایج تحلیل مسیر نشان داد بین متغیرهای احساس تعلق مکانی شهروندان، نگرش زیست‎محیطی و رفتارهای مسئؤلانه زیست‎محیطی آنان رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای احساس تعلق مکانی (194/0)، آگاهی زیست‎محیطی (456/0)، نگرش زیست‎محیطی (225/0) به صورت مستقیم بر رفتار مسئولانۀ زیست‎محیطی تأثیر دارند. طبق یافته‎های تحقیق، متغیر احساس تعلق مکانی از طریق نگرش زیست‎محیطی 176/0 درصد اثر غیر مستقیم بر مسأله تحقیق داشته است. در مجموع، متغیرهای وارد شده در مدل توانستند 35/0 درصد تغییرات رفتار مسئؤلانۀ زیست‎محیطی را تبیین نمایند. مقایسۀ ضرایب بتاها نشان می دهد که اثر کل آگاهی زیست‎محیطی (476/0) در مقایسه با سایر متغیرهای وارد شده در مدل، بیشتر بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
329 - بررسی رابطه آموزش شهروندی و توسعه پایدار شهری ( مطالعه موردی: شهر اردبیل)
منصور آرایش محمد تقی شیخییکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات اجتماعی در نیم قرن اخیر، توسعه شهرنشینی و یکی از ضروری ترین عوامل همراه با توسعه شهرنشینی توجه به بحث توسعه پایدار شهری است. که این شکل از توسعه در عین برآورده کردن نیازهای فعلی، توان مداوم جوامع شهری نسل های آینده را نیز در ابعاد مخت أکثریکی از مهمترین و پیچیده ترین تحولات اجتماعی در نیم قرن اخیر، توسعه شهرنشینی و یکی از ضروری ترین عوامل همراه با توسعه شهرنشینی توجه به بحث توسعه پایدار شهری است. که این شکل از توسعه در عین برآورده کردن نیازهای فعلی، توان مداوم جوامع شهری نسل های آینده را نیز در ابعاد مختلف زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تضمین می کند. از مولفه هایی که به توسعه پایدار شهری در تضمین این توانایی کمک می کند آموزش شهروندی است.بنابر این هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه آموزش شهروندی و توسعه پایدار شهری (اردبیل) است.چارچوب نظری و مدل نظری با استفاده از نظریه ی نظریه پردازانی از حوزه شهروندی همچون برایان. اس.ترنر، روسو، ماکیاولی، اسلر و استارکی و... ارائه شد. روش پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ چگونگی جمع آوری اطلاعات، در زمره پژوهش های توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری، شهروندان شهر اردبیل و حجم نمونه براساس روش کوکران 384 نفر است. روش نمونهگیری، خوشه ای چندمرحله ای و روش تحلیل شامل آزمون همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری است. نتایج نشان می دهد که مدل پیشنهادی روابط بین متغیرهای از برازش قابل قبولی برخوردار بود همچنین بین آموزش شهروندی و شاخص های توسعه پایدار شهری رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد.سطح معنی داری (p ) شاخص های فرهنگی و اجتماعی 01/0، اقتصادی و زیست محیطی 05/0 بود. جهت تاثیر بیشتر آموزش شهروندی بر توسعه پایدار شهری لازم است ابتدا بستر آموزش ( جامعیت و پویایی قانون، رفاه و تامین اجتماعی ) در جامعه فراهم شده سپس شرایط مداخله گر ( بی اعتمادی نهادی، عدم توسعه فرهنگی و ناکارآمدی آموزش رسمی) مرتفع گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
330 - تحلیل جامعه شناختی نقش عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی شهری مورد مطالعه (شهروندان شهر کرمانشاه)
داریوش احمدیان منصور حقیقتیاندر قرن حاضر، رفتارهای زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین عوامل بر محیط زیست مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان محیط زیست قرار گرفته است. رفتارهای زیست محیطی ضمن اینکه بر بیشتر مسائل و تهدیدهای زیست محیطی تأثیر می گذارند خود نیز از عواملی تاثیر می پذیرند. پ أکثردر قرن حاضر، رفتارهای زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین و تأثیرگذارترین عوامل بر محیط زیست مورد توجه بسیاری از جامعه شناسان محیط زیست قرار گرفته است. رفتارهای زیست محیطی ضمن اینکه بر بیشتر مسائل و تهدیدهای زیست محیطی تأثیر می گذارند خود نیز از عواملی تاثیر می پذیرند. پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثیر عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی مسئولانه انجام گرفته است. چارچوب نظری تحقیق، نظریه کنش معقولانه آیزن و فیش بین، مدل فیتکائو و کسل و مدل اوالندر و توجرسون است. جامعه ی آماری شامل شهروندان بالای 15 سال شهرکرمانشاه بوده که بر طبق فرمول کوکران و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 410 نفر به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شده اند. این تحقیق با رویکرد کمی و با روش پیمایش انجام شده و ابزار گرداوری داده، پرسشنامه بوده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که میانگین رفتارهای زیست محیطی شهروندان متوسط رو به بالا (1/3 ) است و بین متغیرهای ارزش، باور و آگاهیهای زیست محیطی با رفتار زیست محیطی رابطه ی معنا داری وجود دارد در حالی که متغیر تحصیلات با آن رابطه نداشت. همچنین رفتارهای زیست محیطی برحسب جنسیت، تاهل و گروه های سنی متفاوت است. نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان می دهد متغیرهای مستقل تحقیق13/0 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین میکنند. در یک نتیجه ی کلی می توان گفت که عوامل فرهنگی در واقع می توانند پیش بینی کننده ی سیاست های ترویج رفتارهای زیست محیطی مسئولانه باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
331 - بررسی نگرش و رفتار زیست محیطی شهروندان شهر شیراز
علییار احمدی درنا سلامتیان فاطمه روستابسیاری از تهدیدات زیست محیطی، تخریب منابع و آلوده سازی محیط پیامد رفتار انسانی است. تنها تغییر در رفتار انسانی میتواند این مشکلات زیست محیطی را کاهش دهد. یکی از معیارهای پیش بینی رفتارهای محیط زیستی، عامل نگرش می باشد. بنابراین هدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش شهروندان أکثربسیاری از تهدیدات زیست محیطی، تخریب منابع و آلوده سازی محیط پیامد رفتار انسانی است. تنها تغییر در رفتار انسانی میتواند این مشکلات زیست محیطی را کاهش دهد. یکی از معیارهای پیش بینی رفتارهای محیط زیستی، عامل نگرش می باشد. بنابراین هدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش شهروندان شهر شیراز با رفتار زیست محیطی آنان می باشد. مطالعه ی حاضر، پیمایشی است که جامعه آماری آن شامل شهروندان (15 تا 60 سال) پنج منطقه از مناطق شهر شیراز می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول منطقی کوکران تعداد 268 شهروند و روش نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای است. ابزار اصلی جهت جمع آوری داده های موردنیاز، پرسشنامه براساس طیف دانلاپ می باشد. میانگین و انحراف معیار نمره رفتار زیست محیطی شهروندان 78/16 ± 79/ 71 )میانگین 0تا 100) است که در گروه های مختلف، متغیر می باشد. سن، میزان نگرانی درباره مسایل محیط زیست و روند تخریب آن، تحصیلات و نگرش با متغیر وابسته رابطه معناداری را نشان می دهند. در مدل نهایی، نگرش زیست محیطی مهم ترین عامل تاثیرگذار بر رفتار زیست محیطی می باشد. با توجه به نتایج، لازم است برنامه های فرهنگی متنوع از جمله عملکرد رسانه ها مورد ارزیابی و تاکید قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
332 - بررسی راهبردهای ساختار زیست پذیری شهر ابرکوه
مجتبی حاتمی حسین سلیمانی امیر گندمکار حمید صابریمشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهرهای امروزی و حاصل تعارض و تقابل آنها با محیط طبیعی است؛ چرا که توسعه ی شهری ، ناگزیر با تسلّط ساختمان ها، صنایع و حمل و نقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است و این تسلّط به مرور زمان به شکل چیرگی شهر بر طبیعت تغی أکثرمشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهرهای امروزی و حاصل تعارض و تقابل آنها با محیط طبیعی است؛ چرا که توسعه ی شهری ، ناگزیر با تسلّط ساختمان ها، صنایع و حمل و نقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است و این تسلّط به مرور زمان به شکل چیرگی شهر بر طبیعت تغییر یافته است و زمینه ساز آلودگی های گسترده شهری می شود. نتیجه ی این روند ، عدم تعادل و ناسازگاری میان انسان و طبیعت و به هم خوردن روابط اکوسیستم خواهد بود. شهر ابرکوه امروزه با مسائل زیست محیطی از جمله: وجود کاربری ها و فعالیت های ناسازگار و مزاحم در سطح شهر، نبود سیستم دفع فاضلاب شهری، وجود مرکز عظیم دفع زباله ها در شرق شهر و .... دست به گریبان است. در این میان یکی از مباحث مورد توجه در پایداری شهری ، زیست پذیری است. زیست پذیری، به یک سیستم شهری که در آن به سلامت اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و روانی همه ساکنانش توجه شده است، اطلاق می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
333 - ارائه مدل اثرات گردشگری اماکن ورزشی در توسعه شهری پایدار (مطالعه موردی: شهرستان مهدی شهر)
مسعود حاجی بیگ لو باقر مرسلهدف پژوهش حاضر، ارائه مدل اثرات گردشگری اماکن ورزشی در توسعه شهری پایدار میباشد. این تحقیق از دسته تحقیقات توصیفی – پیمایشی است که به صورت آیندهنگر انجام شده است. جامعه آماری شامل اساتید تربیت بدنی دانشگاه، کارشناسان تربیت بدنی، کارشناسان گردشگری و لیدرهای تورها أکثرهدف پژوهش حاضر، ارائه مدل اثرات گردشگری اماکن ورزشی در توسعه شهری پایدار میباشد. این تحقیق از دسته تحقیقات توصیفی – پیمایشی است که به صورت آیندهنگر انجام شده است. جامعه آماری شامل اساتید تربیت بدنی دانشگاه، کارشناسان تربیت بدنی، کارشناسان گردشگری و لیدرهای تورهای گردشگری استفاده شد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 384 نفر به صورت داوطلبانه به سوالات پرسشنامه پاسخ دادند. و پرسشنامه استاندارد گردشگری ورزشی کریمی (1390) و پرسشنامه توسعه شهری پایدار جاوید (1397) بین آنها توزیع و 258 پرسشنامه صحیح گردآوری و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها ابتدا از طریق آزمون کولموگروف اسمیرنف به برسی نرمال بودن دادههای گردآوری شده پرداخته شد، سپس برای بررسی روایی سازه متغیرهای تحقیق و شاخصهای منتج از آنها از آزمون تحلیل عاملی تاییدی، استفاده گردید. و در نهایت به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS نسخه 24 و لیزرل نسخه 1/8 بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که مدل ارائه شده از برازش بالایی برخوردار است. بنابراین گردشگری ورزشی تاثیر مثبت و معناداری بر توسعه شهری پایدار در اماکن ورزشی شهرستان مهدیشهر دارد. همچنین گردشگری ورزشی تاثیر مثبت و معناداری بر مولفههای توسعه شهری پایدار (توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی و پایداری زیست محیطی) در اماکن ورزشی شهرستان مهدیشهر دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
334 - طراحی مدلی برای برنامهها و سیاستهای زیستمحیطی برنامه اول تا ششم توسعه
احسان نجفی نبی الله ایدر عبدالرضا هاشمیهدف این پژوهش طراحی مدلی برای تحلیل جامعهشناختی سیاستها و برنامههای زیست محیطی در ایران و پیامدهای سیاسی و اجتماعی از برنامه اول تا ششم توسعه در ایران است که به روش کیفی با تکنینک گراندد تئوری انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد یا گراندد تئوری محقق اقدا أکثرهدف این پژوهش طراحی مدلی برای تحلیل جامعهشناختی سیاستها و برنامههای زیست محیطی در ایران و پیامدهای سیاسی و اجتماعی از برنامه اول تا ششم توسعه در ایران است که به روش کیفی با تکنینک گراندد تئوری انجام شده است. در بخش کیفی به کمک روش داده بنیاد یا گراندد تئوری محقق اقدام به انجام مصاحبههایی عمیق با 16 نفر از نخبگان، مدیران و متخصصان مرتبط با محیط زیست کشور کرده است. نتایج تحلیل دادهها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری نشان داد که از تعداد 265 مفاهیم متناظر تعداد 30 خرده مقوله استخراج شده که دارای ارتباط مفهومی با همدیگر هستند و در مرحله کدگذاری محوری از همه خرده مقولات تعداد 12 مقوله محوری بیرون کشیده شد که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقوله هستهای به شرح برنامهها و سیاستگذاریهای زیست محیطی به علت تصمیات هماهنگ بالادستی و تفاهم دولتی و خصوصی در بستر جدی گرفتن دانش و ارزش زیستمحیطی با استفاده از راهبردهای فکری- قانونی و سبز به پیامدهای امنیت سیاسی و ملی و توسعه فرهنگ زیست محیطی همراه با سلامت اجتماعی منجر میشوند ظاهر شد که میتواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد. در بخش کمی که اعتباریابی مدل استخراجی انجام شده است، نتایج حاصل از مداسازی معادله ساختاری نشان دادهها که همه مولفه های کیفی استخراج شده اثر مستقیم و معناداری بر برنامهها و سیاستگذاری زیست محیطی کشور دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
335 - تحلیل نقش اکوتوریسم در پایداری منابع زیست محیطی و اجتماعی مناطق روستایی در راستای توسعه پایدار (مطالعه موردی شهرستان خوانسار)
زهره شهریاری مجید ولی شریعت پناهی عبدالرضا فرجی رادچکیده درمیان پیش نیازهای ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی، حفاظت منابع از اهمیتی خاص برخوردار است و اکوتوریسم می تواند زمینه های لازم برای اجرای برنامه های توسعه و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و فرهنگی را فراهم آورد. هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر برای پاید أکثرچکیده درمیان پیش نیازهای ضروری برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی، حفاظت منابع از اهمیتی خاص برخوردار است و اکوتوریسم می تواند زمینه های لازم برای اجرای برنامه های توسعه و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و فرهنگی را فراهم آورد. هدف این مقاله شناسایی عوامل مؤثر برای پایداری منابع روستاهای شهرستان خوانسار و نقش اکوتوریسم در امر توسعه پایدار است، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مدل ترکیبی SWOT-ANP می باشد و اطلاعات با روش کتابخانه ای و پیمایشی گردآوری شده اند. نتایج نشان می دهد، مناطق روستایی خوانسار علیرغم قابلیتها و ظرفیتهای توسعه ای فراوان در زمینه گردشگری پایدار تاکنون نتوانسته، جایگاه واقعی خود را بدست آورند و با وجود منابع غنی طبیعی و فرهنگی با توجه به توسعه گردشگری از معیارهای پایداری دور شده است و فقدان یک رویکرد کارآمد وسازمان یافته باعث شده تا مجموعهای از تهدیدهای زیست محیطی، اجتماعی و فرهنگی فراروی این مناطق قرارگیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
336 - ارزیابی ریسک فضاهای ورزشی روباز شمیرانات تهران در ارتباط با آلودگی هوا و ارائه راهکارهای مدیریت حفظ محیطزیست
افسانه روحانی سید مصطفی طیبی ثانی هومن بهمنپور باقر مرسلچکیده: هدف از این مقاله، ارزیابی ریسک زیست محیطی فضاهای ورزشی روباز در ارتباط با پهنهبندی آلاینده های هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS میباشد. این تحقیق به لحاظ زمان اجرا، از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها، از نوع کاربردی میباشد. جامعه آماری فضاهای ورزشی ر أکثرچکیده: هدف از این مقاله، ارزیابی ریسک زیست محیطی فضاهای ورزشی روباز در ارتباط با پهنهبندی آلاینده های هوا با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS میباشد. این تحقیق به لحاظ زمان اجرا، از نوع مقطعی و به لحاظ خروجیها، از نوع کاربردی میباشد. جامعه آماری فضاهای ورزشی روباز شمیرانات تهران و نمونه آماری ۱۶ مجموعه ورزشی روباز در منطقه مطالعاتی با مقیاس متوسط تا بزرگ است. دادههای ایستگاههای سنجش آلودگی در پیرامون منطقه، به روش کریجینگ، برای بازه زمانی ۵ ساله درونیابی شدند. از شاخص کیفیت هوا (AQI) به عنوان استاندارد، جهت تطبیق دادهها استفاده گردید. رویهمگذاری لایهها با استفاده از نرمافزار ArcGIS, 9.2 انجام شد. مدل ویلیام فاین نیز به عنوان ابزار ارزیابی ریسک مورد استفاده قرار گرفت. کیفیت هوا در شش ماهه دوم بازه زمانی مورد نظر، اندکی نسبت به شش ماهه اول پایینتر بوده است. رتبه ریسک ۲۵۰ بوده که نشانگر وضعیت اضطراری و سطح ریسک متوسط است و لازم است تا توجهات لازم در اسرع وقت صورت گیرد.بخش زیادی از مجموعههای ورزشی روباز در شمیرانات تهران، در معرض آلایندههای هوا قرار دارند و با توجه به آسیبپذیری ورزشکاران در شرایط آلودگی شدید هوا، لازم است تا با اتخاذ راهکارهای مدیریتی به ارتقای کیفیت این نوع از کاربریهای شهری همت گماشت. Abstract The purpose of this research is to assessment the environmental risk of outdoor sports spaces in relation to the zoning of air pollution using the GIS. This research is of a practical type in terms of the type of cross-sectional and in terms of outcomes. The statistical population of the study is the sports spaces of Shemiranat in Tehran, and a sample of 16 open-field sports complexes in a medium to large scale study area. Data from 6 air pollutants (carbon monoxide, sulfur dioxide, nitrogen dioxide, ozone and suspended particulates) were extracted from raw materials from the Air Pollution Monitoring Center and Tehran Air Quality Control Company. Unification integration, transformation and summarization of data. The data of pollution sensing stations around the region, by Kriging method, were interpolated for a time interval of 5 years. The air quality index (AQI) was used as the standard for data alignment. Layering overlay was performed using ArcGIS 9.2 software. The William Fine model was also used as a risk assessment tool.The air quality in the second six months was slightly lower than the first six months. The risk rating is 250, indicating the state of emergency and the "average risk level", and it is necessary to take the necessary attention as soon as possible. A large part of outdoor sports complexes in Shemiranat, Tehran, are exposed to air pollutants and due to the vulnerability of athletes in the case of severe air pollution, it is necessary to adopt quality management solutions to improve the quality of these types of urban applications. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
337 - بازکاوی و تحلیل ساختار شهری با تأکید بر توسعه پایدار با استفاده از روش AHP
هومن رحیمی مصطفی بهزادفر کرامت الله زیاریچکیده مسئله افزایش روزافزون جمعیت در عرصه جهانی و ملی، تمرکز فعالیتها در شهرها و متعاقب آن رشد بی ضابطه و بی برنامه شهرها در کشورهای در حال توسعه خصوصاً ایران و نیز نتایج مخرب آن که آثار خود را در بحرانهای مختلف ظاهر ساخته است. شهرهای بزرگ با مشکلات مشابهی از قبیل گس أکثرچکیده مسئله افزایش روزافزون جمعیت در عرصه جهانی و ملی، تمرکز فعالیتها در شهرها و متعاقب آن رشد بی ضابطه و بی برنامه شهرها در کشورهای در حال توسعه خصوصاً ایران و نیز نتایج مخرب آن که آثار خود را در بحرانهای مختلف ظاهر ساخته است. شهرهای بزرگ با مشکلات مشابهی از قبیل گسترش بیحد استفاده از اتومبیل، پراکنش حومه های شهری، انواع آلودگی های زیستمحیطی، رشد نابرابری و بیعدالتی اجتماعی، نابودی سامانه های زیستی و مواردی از این دست مواجه هستند. هدف در این تحقیق این است که تا با لحاظ رویکرد توسعه پایدار و در نظر گرفتن اهمیت این رویکرد در توسعه ناپایدار شهری، راهبردها و درصد تأثیرگذاری به توسعه پایدار شهری در البرز مورد بررسی قرار گیرد. در این بررسی، ضمن توجه به ویژگیهای شهری، شاخصهای مؤثر و زیر شاخصهای ساختار توسعه پایدار شناسایی شده و با طرح پرسشنامه و تحلیل آن در مدل AHP وزنهای زیر شاخصها و شاخصها مشخص شده است. وزنهای شاخصها به عنوان ورودی در مدل GISقرار گرفته و لایههای آن را تشکیل میدهد. سپس مکانهایی را که پتانسیل توسعه پایدار دارند یا ندارند در مدل GIS مشخص شده است. نتیجه حاصله از این پژوهش بیانگر این مطلب است در دستیابی به توسعه پایدار در شهر البرز شاخص نهادی مدیریتی با وزن 208/ بیشترین تأثیر را داراست که زیر شاخص اصلی آن مربوط به برنامهریزی در شهر البرز است؛ و پس از آن شاخص زیست محیطی با وزن 0.203 در رده دوم که در آن زیر شاخص مدیریت و دانش زیستمحیطی سهم بیشتری در توسعه پایدار ایفاد میکند. است؛ و شاخص کالبدی فضایی با وزن 02/. بوده و برترین استراتژی و زیر شاخص آن مربوط به زیرساختهای شهری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
338 - Evaluation of Countries Environmental Efficiency Using Data Envelopment Analysis
مینا مشفق محسن رستمی مال خلیفهOver the last few decades, there has been a dramatic increase in public attention to environmental issues. As a consequence of the growing concerns about environmental quality, climate change, and pollutant emission, which are key elements of sustainable development, on أکثرOver the last few decades, there has been a dramatic increase in public attention to environmental issues. As a consequence of the growing concerns about environmental quality, climate change, and pollutant emission, which are key elements of sustainable development, one of the main challenges is measuring environmental efficiency. The main purpose of this study is to evaluate the ecological efficiency of countries and rank countries based on data envelopment analysis (DEA) method, considering the favorable and unfavorable outputs (7 inputs and 7 outputs) affecting climate change in 2020 in 176 countries. The units were evaluated by CCR model and Also AP model in order to ranking both efficient units and inefficient units. The results show that the environmental efficiency of the selected countries is 80.60% on average, of which Iran ranks 140th with an efficiency of 0.58 and Iceland, Singapore and Lesotho have the highest environmental efficiency, respectively, as well as Sierra Leon, the Philippines, and Pakistan have the lowest environmental performance, respectively. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
339 - Analysis of environmental efficiency and marginal rate of substitution in the presence of undesirable factors: A DEA-based approach
منصور صوفی فاطمه بزرگی گردویشه مهدی همایون فر علیرضا امیرتیموریThe balance between environmental regulations and economic issues has always been one of the main challenges of governments, because with the growth of industrialization, environmental pollution has also increased. Along with the desired outputs in the production proces أکثرThe balance between environmental regulations and economic issues has always been one of the main challenges of governments, because with the growth of industrialization, environmental pollution has also increased. Along with the desired outputs in the production process, may also produce undesirable outputs which have a great impact on organizations efficiency and environmental pollution. On the other hand, dealing with the impact of undesirable factors on the inputs and desirable outputs, valuable information for making strategies and organizational decisions could be achieved. Considering undesirable factors, this paper aims to calculate the relative efficiency and marginal ratios of environmental systems using weak and managerial disposability models of data envelopment analysis (DEA). This study is conducted in two phases. In the first one, the regions were classified into efficient and inefficient groups using a developed DEA model. In the second step, the marginal rate of undesirable outputs on the inputs and desirable outputs in efficient areas were calculated. The results showed that the change in the amount of undesirable outputs has a significant effect on other variables. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
340 - ارائه یک مدل بهینهسازی لجستیک معکوس جهت کاهش اثرات زیستمحیطی مبتنی بر مدیریت ضایعات
مهتا کاکویی محمود مدیری قنبر عباسپور اسفدنامروزه افزایش جمعیت و رشد سریع شهرنشینی، افزایش سطح زندگی اجتماعی، تولید زباله های جامد را در جهان به میزان قابل توجهی تسریع کرده است. ضایعات جامد تبدیل به یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی در سطح جهان شده است. بنابراین، سیستم مدیریت ضایعات و لجستیک معکوس (RL) اخیراً به أکثرامروزه افزایش جمعیت و رشد سریع شهرنشینی، افزایش سطح زندگی اجتماعی، تولید زباله های جامد را در جهان به میزان قابل توجهی تسریع کرده است. ضایعات جامد تبدیل به یکی از مهمترین مسائل زیست محیطی در سطح جهان شده است. بنابراین، سیستم مدیریت ضایعات و لجستیک معکوس (RL) اخیراً به دلیل ترکیبی از عوامل محیطی، اقتصادی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین برای جلوگیری از تخریب بیشتر محیط زیست ضروری است. مدیریت ضایعات شامل جمع آوری، انتقال، پاکسازی، بازیافت و دفع پسماندهاست. این پژوهش شامل یک شبکه لجستیک معکوس یازده سطحی و چند محصولی است که قابلیت حمایت از انواع صنایعی را دارد که محصولاتشان در دوران پایانی عمرخود قرار دارند. این تحقیق به طراحی شبکه لجستیک معکوسی است که کلیه ضایعات را در یک محل جمعآوری و بر اساس نیاز کارخانجات (از لحاظ جنس و ماهیت ضایعات و ...) آنها را تفکیک و به مقصد مورد نظر جهت بازیافت ارسال میکند. در این پژوهش مدل ریاضی مختلط جهت کاهش هزینههای کل سیستم ارائه شده است. تعداد مراکزتسهیلات، تعداد محصولات و قطعاتی که باید از یک مرکز به مرکز دیگر ارسال شوند، میزان انتشار CO2 و هزینه کل مدل مشخص شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
341 - بررسی و ارزیابی اثرات شکوفایی شهری بر زیستپذیری شهری (مطالعه موردی: شهر سراوان)
عبدالسلام سپاهیان مریم کریمیان بستانی زهرا سرابندی سیما فیروزی رادهر شهر در راستای نیل به شکوفایی، دستخوش فراز و نشیبهایی میشود؛ گاهی بروز عواملی به شکوفایی آن کمک میکند و در مواقعی نیز برخی مشکلات، این شکوفایی را در معرض خطر قرار میدهد. درک روشن و استفاده از این عوامل در برنامهریزی و اصلاح سیاستها و حمایت از برخی ساختارها و مکا أکثرهر شهر در راستای نیل به شکوفایی، دستخوش فراز و نشیبهایی میشود؛ گاهی بروز عواملی به شکوفایی آن کمک میکند و در مواقعی نیز برخی مشکلات، این شکوفایی را در معرض خطر قرار میدهد. درک روشن و استفاده از این عوامل در برنامهریزی و اصلاح سیاستها و حمایت از برخی ساختارها و مکانیسمهای تأثیرگذار بر شکوفایی اهمیت زیادی دارد؛ به همین دلیل، شناخت عوامل تشویقکننده و بازدارنده شکوفایی در هر شهر ضروری است. هدف از تدوین این پژوهش، بررسی و ارزیابی اثرات شکوفایی شهری بر زیستپذیری شهری در شهر سراوان بوده است. این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، جزء پژوهشهای توصیفی-تحلیلی است. گردآوری دادهها از طریق منابع کتابخانهای و پیمایشی انجام شده است. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه است. حجم جامعه آماری، 60014 نفر و حجم نمونه براساس فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونهای نشان میدهد شهر سراوان از نظر وضعیت شاخصهای شکوفایی شهری در وضعیت مناسبی قرار ندارد. شاخص کیفیت زندگی با مقدار بتای 0/314 بیشترین و شاخص توانایی تولید با ضریب بتای 0/126 کمترین تاثیر را بر زیستپذیری شهر سراوان داشته است. شاخص زیرساختها با ضریب بتای 0/254، شاخص برابری و عدالت اجتماعی با ضریب بتای 0/212 و شاخص پایداری زیستمحیطی با ضریب بتای 158/0 به ترتیب در رتبههای دوم تا چهارم تاثیرگذارترین شاخصهای شکوفایی شهری بر زیستپذیری شهر سراوان قرار دارند. همچنین، در میان شاخصهای شکوفایی شهری در شهر سراوان، شاخص زیرساختها با میانگین 3/235 بالاترین میانگین و شاخص پایداری زیستمحیطی با میانگین 2/277 کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
342 - بررسی بعد مدیریتی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری با رویکرد توسعه پایدار زیست محیطی در منطقه یک شهر تهران
اکرم علی محمدی صدرالدین متولی آزیتا رجبیحملونقل و جابهجایی از جنبه های اصلی حیات شهری است و ساماندهی حملونقل از نیازهای اولیه شهر سالم به شمار میآید. پرداختن به توسعة پایدار در حمل و نقل بهدلیل دغدغههای اساسی بشر در زمینة از بین رفتن منابع، آلودگی های محیط زیستی، پدیده های خطرناکی نظیر گرمشدن زم أکثرحملونقل و جابهجایی از جنبه های اصلی حیات شهری است و ساماندهی حملونقل از نیازهای اولیه شهر سالم به شمار میآید. پرداختن به توسعة پایدار در حمل و نقل بهدلیل دغدغههای اساسی بشر در زمینة از بین رفتن منابع، آلودگی های محیط زیستی، پدیده های خطرناکی نظیر گرمشدن زمین، پدیدة گلخانه ای و وارونگی هوا دارای اهمیت فراوان میباشد.هدف اصلی مقالۀ حاضر بررسی وضعیت معیارهای بعد مدیریتی تاب آوری شبکۀ حمل و نقل درون شهری با تاکید بر دستیابی به توسعۀ پایدار زیست محیطی در منطقۀ یک شهر تهران بود. تحقیق حاضر پیمایشی از نوع توصیفی بود. نمونه مورد مطالعه 400 نفر از ساکنین منطقۀ یک شهر تهران در سال 1399 بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای- نسبتی و از طریق فرمول کوکران در تحقیق شرکت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته اعتباریابی شده بود. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد: وضعیت معیار ظرفیت سازمانی، مدیریت سیستمی، کاهش مخاطرات، بهره گیری از زیرساخت ها، استفادۀ از فناوری اطلاعات در مدیریت تاب آوری حمل و نقل درون شهری در سطح مطلوبی نمی باشد. نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن نیز نشان داد: وضعیت استفادۀ از فناوری اطلاعات پراهمیت ترین معیار در افزایش تاب آوری حمل و نقل درون شهری و وضعیت بهره گیری از زیرساخت های جایگزین وسایط نقلیه نا مطلوب ترین معیار مدیریتی در منطقۀ یک شهر تهران از دیدگاه شهروندان می باشد. در نتیجه با شناسایی وضعیت موجود در منطقه یک شهر تهران و توجه بیشترِ به بعد مدیریتی تاب آوری حمل و نقل درون شهری؛ می توان برنامه ریزی صحیح و کارآمد در جهت رفع ضعف های موجود تدارک دید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
343 - تبیین شاخصهای مشارکت اجتماعی در راستای ارتقای سلامت اجتماعی و سلامت روان شهروندان شهر شیروان با تأکید بر مشارکت زیست محیطی
فاطمه رئوف محمد معتمدی علی اکبر پوراحمدمشکلات و مسائل زیست محیطی موجود در شهرهای کشور ضرورت و اهمیت بهبود شاخص های زیست محیطی قبل از هر نوع برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص های سلامت اجتماعی به ویژه بعد زیست محیطی در مناطق شهری، تحقیق حاضر تلاش دارد راهبردهای أکثرمشکلات و مسائل زیست محیطی موجود در شهرهای کشور ضرورت و اهمیت بهبود شاخص های زیست محیطی قبل از هر نوع برنامه ریزی را بسیار ضروری ساخته است. با توجه به اهمیت مشارکت مردمی در ارتقاء شاخص های سلامت اجتماعی به ویژه بعد زیست محیطی در مناطق شهری، تحقیق حاضر تلاش دارد راهبردهای مشارکت ساکنین را برای ارتقاء شاخص های زیست محیطی شهری در شیروان شناسایی و به تبیین آن ها بپردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی محسوب می شود که روش انجام آن ترکیبی از روش های توصیفی و تحلیلی بوده و جامعه آماری دراین پژوهش ساکنان شهر شیروان هستند که بر اساس آخرین نتایج سرشماری مرکز آمار 82689 نفر بودند و نمونه آماری پژوهش حاضر با توجه به تعداد جامعه آماری و با استفاده از فرمول کوکران و با درصد اطمینان 95 درصد 384 نفر انتخاب و در نهایت از طریق نمونه گیری احتمالی تصادفی در بین شهروندان شیروانی توزیع و تکمیل شدند. یافته های تحقیق نشان داد، میانگین مشارکت زیست محیطی 4/15 بوده و در بین ابعاد شاخص سلامت اجتماعی به ترتیب بعدانسجام اجتماعی با مقدار میانگین 4/75، پذیرش اجتماعی با مقدار 4/69، شکوفایی اجتماعی با مقدار 4/55 و مشارکت اجتماعی با مقدار 4/10 بالاترین میانگین ها را داشته اند و بعد انطباق اجتماعی با مقدار 3/87 کمترین میانگین را به دست آورده است. همچنین در بررسی اثرگذاری متغیر مستقل (مشارکت زیست محیطی شهروندان) بر متغیر وابسته (سلامت اجتماعی) که از آزمون آماری معادلات ساختاری PLS استفاده شد نتایج آزمون نشان از معنادار بودن اثرگذاری با مقدار 31/48 و درجه بالایی را نشان داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
344 - سطح بندی و اولویت بندی نواحی روستایی بر حسب ناپایداری زیست محیطی (مطالعه موردی دهستانهای شهرستان دشتی، استان بوشهر)
پرویز ضیائیان فیروز آبادی حسن افراخته مرضیه شوقی نازنین نعیم آبادیتوسعه پایدار روستایی فرآیندی است که ارتقائ همه جانبه حیات روستایی را از طریق زمینه سازی و ترغیب فعالیت های همساز با قابلیت ها و تنگناهای محیطی مورد تاکید قرار می دهد. در همین رابطه، مهمترین هدف توسعه پایدار روستایی عبارت خواهد بود از قابل زیست کردن عرصه های زندگی برای ن أکثرتوسعه پایدار روستایی فرآیندی است که ارتقائ همه جانبه حیات روستایی را از طریق زمینه سازی و ترغیب فعالیت های همساز با قابلیت ها و تنگناهای محیطی مورد تاکید قرار می دهد. در همین رابطه، مهمترین هدف توسعه پایدار روستایی عبارت خواهد بود از قابل زیست کردن عرصه های زندگی برای نسل های فعلی و آینده با تاکید خاص بر بهبود و توسعه روابط انسانی- محیطی. بررسی ها نشان می دهد که، امروزه روند دگرگونی های اجتماعی- اقتصادی و تحرک گروه های انسانی، به دگرگونی های روستاها منجر شده است. از اینرو این مسئله که اساساً چه عواملی در ناپایداری های مختلف در محیط های روستایی تاثیرگذار بوده اند همواره مطرح بوده است، تحقیق حاضر نیز در همین راستا صورت می گیرد. لذا با توجه به اهمیت موضوع و روند رو به افزایش ناپایداری روستاها، این تحقیق در پی بررسی و اولویت بندی نواحی روستایی بر حسب ناپایداری زیست محیطی مطالعه موردی دهستان های شهرستان دشتی است. روش به کار رفته در این تحقیق ترکیبی از روش های توصیفی- تحلیلی می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش AHP در نرم افزار Expert Choice ,وزن دهی شاخص ها انجام شد و سپس با استفاده از مدل ویکور شدت ناپایداری دهستان ها مورد بررسی قرار گرفت و دهستان ها براساس شدت ناپایداری رتبه بندی شدند. نتایج حاکی از آن است که خشکسالی با وزن 390/. بیشترین وزن را در بین عوامل موثر در ناپایداری به خود اختصاص داده است و بر اساس مدل ویکور دهستان کبگان با Q به دست آمده 994/0 بالاترین رتبه و دهستان شنبه با Q به دست آمده 000/0 پایین ترین رتبه را بخود اختصاص داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
345 - تحلیل نقش گردشگری بر ارتقای دانش و آگاهیهای زیستمحیطی روستاییان (مطالعه موردی: محور توریستی صور- توتاخانه)
علیرضا سلیمانی علی مجنونی توتاخانه احمد آفتابهدف این مقاله بررسی اثرات گردشگری در ارتقای دانش و آگاهی زیست محیطی روستاییان در روستاهای توریستی صور و توتاخانه شهرستان بناب است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعهای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی- مقایسهای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای أکثرهدف این مقاله بررسی اثرات گردشگری در ارتقای دانش و آگاهی زیست محیطی روستاییان در روستاهای توریستی صور و توتاخانه شهرستان بناب است. تحقیق از لحاظ هدف، توسعهای، از لحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی- مقایسهای و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق روستاییان ساکن در روستاهای توریستی صور و توتاخانه میباشد. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه تحقیق 234 نفر به دست آمد؛ از سویی برای برابری در آزمون، 234 از روستاییان ساکن در بدون گردشگرپذیر (روستاهای آلقو و روشت کوچک) که نسبت به بقیه روستاهای از نظر ویژگیهای اجتماعی و محیطی شباهت بیشتری به روستاهای صور و توتاخانه داشتند به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون آماری کولموگروف اسمیرنوف، آزمون t مستقل و تحلیل همبستگی پیرسون استفاده شده است. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرمافزار SPSS، پایایی پرسشنامه تحقیق 89/0 به دست آمد. نتایج یافتههای پژوهش در ارتباط با آگاهیهای زیست محیطی دو گروه نشان میدهد که بین متغیرهای حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری، حفاظت از خاک، عدم آلودگی صوتی، عدم رهاسازی زباله و پسماند در طبیعت ، ضرورت کاهش تولید سوختهای فسیلی، ضرورت دفن اصولی زبالهها و عدم استفاده از زبالههای تجدیدناپذیر با متغیر وابسته(گردشگری) رابطه معنیداری وجود دارد. درنهایت، با توجه به نتیجه پژوهش در زمینه اثرات مثبت و سازنده گردشگری بر ارتقای آگاهیهای زیست محیطی، پیشنهادهای کاربردی درزمینهی استفاده هرچه بهتر از قابلیتهای صنعت گردشگری در جهت افزایش آگاهیهای زیست محیطی روستائیان ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
346 - تحلیل وضعیت و اثرات توسعه حملونقل محور (TOD)در مناطق 11 و 12شهر تهران
سید جلال الدین حسینی آزیتا رجبی افشین سفاهن علی اصغر رضوانیرشد جمعیت و توسعه شهرها، تبدیل آنها به کلان شهرها و مساله مهاجرت، سبب افزایش جمعیت و مشکلات فراوان حمل و نقلی می شود. از این رو رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل محور به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه مطرح شد. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور ایران، همواره ب أکثررشد جمعیت و توسعه شهرها، تبدیل آنها به کلان شهرها و مساله مهاجرت، سبب افزایش جمعیت و مشکلات فراوان حمل و نقلی می شود. از این رو رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل محور به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه مطرح شد. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور ایران، همواره با مشکلات حمل و نقل دست به گریبان است. مناطق 11 و 12 شهر تهران به دلیل مرکزیت و وجود مراکز مهم تجاری مورد توجه می باشد؛ اما همواره با مشکلات فراوانی ناشی از افزایش تردد خودروهای شخصی مواجهه است و برای کاهش تبعات آن، به راه اندازی مترو و اتوبوس های تندرو اقدام نموده است. هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت و اثرات توسعه حمل و نقل محور در مناطق 11 و 12 شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی و جز تحقیقات کمی است که برای جمع آوری داده ها، از روش میدانی و ابزار پرسش نامه استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را شهروندان و کاربران مترو و اتوبوس تشکیل داده اند که تعداد 100 نفر به صورت تصادفی پرسشگری شد. روایی پرسش نامه از طریق جامع نخبگان و پایایی آن نیز با ضریب کرونباخ 80/0 تایید شد. تحلیل ها نیز در نرم افزار spss انجام شد. نتیجه تحقیق نشان داد که سه متغیر کاربری های پیرامون ایستگاه ها، شبکه دسترسی و ارتباطات و همچنین کیفیت فضایی ایستگاه ها در سطح کمتر از 05/0 بوده و میانگین برابر با 53/2 نیز تایید می نماید که وضعیت ایستگاه ها در مناطق 11 و 12، نامناسب است. نتیجه آزمون تی نمونه های مستقل در سطح کمتر از 05/0 تایید می نماید که منطقه 12 ، نسبت به منطقه 11 در شرایط مناسب تری قرار دارد. همچنین نتیجه نشان می دهد که اثرات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حمل و نقل و بهره برداری از ایستگاه ها در مناطق 11 و 12، در سطح کمتر از 05/0 معنادار بوده و جهت اثرات نیز مثبت و متوسط ارزیابی شده است. اختلاف میانگین برابر با 050/0 تایید می نماید که منطقه 11 نسبت به منطقه 12، اثرات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بیشتری را پذیرفته است. مدل رگرسیون نیز نشان داد که در سطح کمتر از 05/0، بیشترین تاثیرگذاری در توسعه حمل و نقل محور، مربوط به متغیر کیفیت فضایی ایستگاه ها با ضریب 327/0 بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
347 - تحلیل نقش گردشگری روستایی در توسعه سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان تکاب، استان آذربایجانغربی)
محمدصادق علیائیگردشگری روستایی با توجه به کارکردهای متنوع و نیز توانایی بالا در ایجاد ارتباط با سایر بخشهای اقتصادی به عنوان یک استراتژی برای توسعه مناطق روستایی مطرح گردیده است. هدف پژوهش حاضر در بررسی اثار گردشگری روستایی در توسعه مناطق روسـتایی شهرستان تکاب است. روش تحقیق در این پ أکثرگردشگری روستایی با توجه به کارکردهای متنوع و نیز توانایی بالا در ایجاد ارتباط با سایر بخشهای اقتصادی به عنوان یک استراتژی برای توسعه مناطق روستایی مطرح گردیده است. هدف پژوهش حاضر در بررسی اثار گردشگری روستایی در توسعه مناطق روسـتایی شهرستان تکاب است. روش تحقیق در این پژوهش از ترکیب روشهای اسنادی و پیمایشی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از تکنیک مصاحبه حضوری مستقیم و تکمیل پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 6روستای شهرستان تکاب بر حسب قواعد نمونهگیری تصادفی انجام پذیرفته است. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از آزمونهای t تک نمونهای و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتـایج تحقیقات نـشان میدهد در مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر با (0.842)، و در سطح 99 درصد معنادار بوده است که نشاندهندهی تاثیر مثبت گردشگری روستایی بر ابعاد متغیرهای مستقل تحقیق میباشد. مقادیر ß در ابعاد اقتصادی (775)، اجتماعی-فرهنگی (0.176)، کالبدی (046)، محیطی (0.057) میباشد. گردشگری روستایی به دلیل ظرفیت های بالای اشتغال و درآمد زایی اگر مسئولین امر برنامهریزیهای دقیق و اصولی طرح نمایند میتواند نقش مهم و اساسی در توسعه روستایی منطقه داشته باشد و اگر چنانچه درست برنامهریزی نشود موجب خسارتهای زیستمحیطی و مشکلات اجتماعی در منطقه خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
348 - بررسی اثرات زیست محیطی و اجتماعی گردشگری روستایی در روستاهای شهرستان رودسر استان گیلان در دو دهه اخیر
زهرا فروتن نصرالله مولائی هشجین محمد باسط قریشیمقدمه: امروزه گردشگری یک ساز وکار اثر گذار در توسعه به خصوص در جوامع روستایی به شمار می رود و همواره برنامه ریزان رونق گردشگری را بعنوان اولین راه کار توسعه روستایی پیشنهاد کرده اند. از این رو مطالعه بررسی اثرات مختلف گردشگری برای بهبود این روند ضروری است.هدف: تعیین اثر أکثرمقدمه: امروزه گردشگری یک ساز وکار اثر گذار در توسعه به خصوص در جوامع روستایی به شمار می رود و همواره برنامه ریزان رونق گردشگری را بعنوان اولین راه کار توسعه روستایی پیشنهاد کرده اند. از این رو مطالعه بررسی اثرات مختلف گردشگری برای بهبود این روند ضروری است.هدف: تعیین اثرات مختلف گردشگری در روستاهای شهرستان رودسر، هدف اصلی این پژوهش می باشد.روششناسی تحقیق: رونق گردشگری پیامدهای مثبت و منفی به دنبال خواهد داشت که شناخت آنها و ارائه راهکار برای جبران اثرات منفی و تقویت نکات مثبت آن موثر خواهد بود. در این پژوهش با این هدف به بررسی اثرات اجتماعی و فرهنگی گردشگری در روستاهای مورد مطالعه شهرستان رودسر طی 20 سال گذشته به روش توصیفی و تحلیلی پرداخته شده است. برای این منظور ضمن بازدید میدانی تعداد 34 پرسشنامه در بین دهیاران روستاهای منتخب توزیع شد. روایی پرسشنامه ها در 30 گویه در آزمون آلفای کرونباخ 3/91 درصد برآورد شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: روستاهای شهرستان رودسر واقع در استان گیلان به عنوان قلمرو جغرافیایی پژوهش است.یافته ها: نتایج تایید کرد که اثرات مثبت و منفی زیست محیطی و اجتماعی همزمان با رونق هرچه بیشتر گردشگری در دو دهه اخیر افزایش یافته است. همچنین نتایج آزمون t نشان داد رونق گردشگری روستایی در ایجاد اشتغال، تاثیر گذاری معماری شهری در پدید آوردن چشم اندازهای (معماری) جدید در روستاهای مورد مطالعه، ایجاد فرصت های تبادل فرهنگی و بهبود کیفیت زندگی روستاییان موثر بوده است. اما در بهبود کیفیت محیط زیست روستاها از لحاظ بهداشت و زباله، تغییر کاربری اراضی، از بین رفتن زمینهای زراعی و ایجاد مراکز تفریحی یا اقامتی تاثیر معناداری را نشان نداده است.نتایج: به طور کلی مشخص شد که اثرات مثبت توسعه گردشگری در روستاهای نمونه مورد مطالعه بیش از اثرات منفی آن بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
349 - بررسی وضعیت زیست محیطی گردشگری شهری با استفاده از روش جای پای اکولوژیک (مورد مطالعه : شهر رشت)
طیبه قائمی راد حسین حاتمی نژاد کرامت اله زیاری احمد پوراحمدشهرها به دلیل دارا بودن جاذبه های طبیعی، فرهنگی و انسان ساخت همواره به عنوان مقاصد گردشگری مورد توجه بوده اند. گردشگری نیز مانند هر فعالیت دیگری دارای آثار و پیامدهای متعدد بر فضای بوم شناختی شهرها است. شهر رشت به علت موقعیت کانونی خود و برخورداری از جاذبه های طبیعی، فر أکثرشهرها به دلیل دارا بودن جاذبه های طبیعی، فرهنگی و انسان ساخت همواره به عنوان مقاصد گردشگری مورد توجه بوده اند. گردشگری نیز مانند هر فعالیت دیگری دارای آثار و پیامدهای متعدد بر فضای بوم شناختی شهرها است. شهر رشت به علت موقعیت کانونی خود و برخورداری از جاذبه های طبیعی، فرهنگی و انسان ساخت سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف این پژوهش بررسی وضعیت فضای بوم شناختی شهر رشت در روند گردشگری است و پاسخ به این پرسش که آیا این فضا توان پاسخ گویی به نیازهای فعلی گردشگری شهری را دارد یا خیر؟ پژوهش بر پایه روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از مدل جای پای اکولوژیک انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش تعداد گردشگران شهر رشت در نظر گرفته شد از این رو 384 پرسشنامه بر اساس مدل کوکران از طریق دو روش نمونه گیری منظم و اتفاقی بین گردشگران توزیع گردید. در نهایت جای پای اکولوژیک گردشگری 908224 هکتار محاسبه گردید که با توجه به مساحت 13600 هکتاری شهر رشت می توان میزان فشار وارده بر فضای زیست محیطی شهر را مشاهده نمود. از این رو برنامه ریزی برای حفظ محیط زیست شهر در کنار توجه به گردشگری امری حیاتی محسوب می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
350 - ارزیابی تغییرات ساختار اکولوژیک شهر بهشهر به منظور ارائه راهکارهایی جهت بهبود پیوستگی منظر و ارتقای تاب آوری زیست محیطی
ابراهیم زاهدی کلاکی صدالدین متولی حسن محمود زاده غلامرضا جانبازقبادیامروزه جامعه شهری با مشکلات متعددی از جمله مسایل زیست محیطی درگیر می باشد. شهر بهشهر نیز به تبع تغییرات جمعیتی و افزایش ساخت و ساز با مسایل زیست محیطی فراوانی مانند: تغییر و تخریب اراضی طبیعی، کاهش سطوح سبز، قطعه قطعه شدن کاربریها و ... مواجه شده است. بر همین اساس هدف ا أکثرامروزه جامعه شهری با مشکلات متعددی از جمله مسایل زیست محیطی درگیر می باشد. شهر بهشهر نیز به تبع تغییرات جمعیتی و افزایش ساخت و ساز با مسایل زیست محیطی فراوانی مانند: تغییر و تخریب اراضی طبیعی، کاهش سطوح سبز، قطعه قطعه شدن کاربریها و ... مواجه شده است. بر همین اساس هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات ساختار اکولوژیک شهر بهشهر به منظور ارایه راهکارهایی جهت پیوستگی اکولوژیکی سیمای سرزمین( منظر) و ارتقای تاب آوری زیست محیطی، با استفاده از اصول اکولوژی سیمای سرزمین به همراه مدل موزاییکی فورمن( لکه، کریدور و ماتریس) و آسیب شناسی از عناصر ساختاری سیمای سرزمین می باشد. برای این منظور ابتدا عناصر ساختار اکولوژیک شهر ، با استفاده از تصاویر ماهواره ای سالهای 1986 و 2020 آشکار سازی شد، سپس تغییرات این عناصر توسط 5 متریک سیمای منظر (MNN,LSI,MPS,LPI,NP) در برنامه Fragstats تحلیل گردید و در ادامه آسیب شناسی این عناصر با تحلیل لکه ها و کریدورهای طبیعی و مصنوعی شهر انجام شد، در نهایت با پهنه بندی میزان پیوستگی اکولوژیکی (پوشش گیاهی) در محیط نرم افزار Arc GIS، راهکارهایی جهت ارتقای پیوستگی اکولوژیکی هر پهنه ارایه گردید. نتایج نشان می دهد، عناصر ساختار اکولوژیکی خصوصا لکه های زراعی، باغات و فضای سبز شهر بهشهر از نظر نحوه ترکیب و توزیع فضایی دارای شرایط مطلوبی نیست و طی دوره زمانی مورد مطالعه از لحاظ پیوستگی اکولوژیکی، خصوصا لکه های زراعی دچار تخریب شدیدی شده است، به طوری که لکه های سبز زراعی و باغی در طی 34 سال اخیر به ترتیب52 و 31 درصد کاهش یافته اند، در واقع با توجه به مقادیر حاصله از متریک) MNN میانگین متوسط فاصله دو لکه مشابه)، میزان پیوستگی اکولوژیکی لکه های زراعی در 34 سال گذشته در حدود 48 متر، باغات و فضای سبز حدود 10 متر کاهش یافته و فواصل بین لکه های مشابه اکولوژیکی زیاد تر شده است. و در نهایت نیز منجر به ارایه: (1) راهکارهای عملیاتی و اجرایی "حفاظتی"، در ارتباط با کریدورها و لکه های طبیعی وسبز موجود(2) و راهکارهای عملیاتی و اجرایی "اصلاحی" مبتنی بر ایجاد شبکه های اکولوژیکی سبز و احیای لکه های تخریب شده و همچنین نقشه شبکه حیاتی از محدوده مورد مطالعه انجامید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
351 - تحلیل عملکرد زیست محیطی کلانشهر تهران براساس شاخص های رویکرد شهر سبز (مطالعه موردی: مناطق مرکزی و جنوبی)
مهدی جیرودی رحیم سرور مهرداد نوابخششهرهای امروزی متاثر از وقوع انقلاب صنعتی، دچار تاثیرات عمیقی در روند توسعه شده اند، بطوریکه امروزه بعنوان عاملان اصلی ناپایداری در جهان شناخته می شوند و هرگونه تمهیدات پایداری جهان، در گرو پایداری شهری است. کلانشهر تهران در دهه های اخیر شاهد دگرگونی های متعددی بویژه در أکثرشهرهای امروزی متاثر از وقوع انقلاب صنعتی، دچار تاثیرات عمیقی در روند توسعه شده اند، بطوریکه امروزه بعنوان عاملان اصلی ناپایداری در جهان شناخته می شوند و هرگونه تمهیدات پایداری جهان، در گرو پایداری شهری است. کلانشهر تهران در دهه های اخیر شاهد دگرگونی های متعددی بویژه در عرصه زیست محیطی بوده است. ازاینرو جهت برون رفت از پیامدهای مخرب الگوها و رویکردهای سنتی و متفاوت توسعه در کلانشهر تهران، بکارگیری رهیافت های سازگار با محیط زیست همچون رویکرد شهر سبز در روند توسعه این کلانشهر و دستیابی به توسعه پایدار شهری، اهمیت بسزایی دارد. پژوهش حاضر از حیث نوع، نظری – کابردی، از لحاظ روش مطالعه، توصیفی – تحلیلی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات، پیمایشی– کتابخانه ای و از طریق پرسشنامه براساس طیف لیکرت می باشد. هدف از این پژوهش تعیین وضعیت زیست محیطی مناطق مرکزی و جنوبی کلانشهر تهران براساس شاخص های رویکرد شهر سبز است. ازاینرو ابتدا، با بهره گیری از روش آنتروپی به وزندهی32 شاخص کمی در قالب 7 معیار، پرداخته و سپس با استفاده از تکنیک تاپسیس در نرم افزار Excell، مقایسه مناطق مرکزی و جنوبی کلانشهر تهران جهت دستیابی به هدف پژوهش انجام گرفت. نتایج حاکی از تطابق بیشتر مناطق جنوبی تهران با شاخص های رویکرد شهر سبز می باشد و بر این اساس، مناطق 12و 16در بهترین و مناطق 10 و 17 در بدترین وضعیت زیست محیطی قرار دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
352 - سیستمهای حملونقل عمومی در مسیر پایداری: ارزیابی موانع و چالشها (مطالعه موردی: کلانشهر تهران)
تهمینه علیزاده جلال عظیمی آملی صدرالدین متولی رحیم سرورمقدمه: از دیدگاه زیست محیطی رایجترین دلیل برای توسعه سیستمهای حملونقل عمومی پایدار، کاهش استفاده از اتومبیل و ازدحام ترافیک میباشد، که در نتیجه منجر به بهبود کیفیت محیط میگردد.هدف: تحقق پایداری زیست محیطی در سیستمهای حملونقل عمومی نیازمند شناسایی چالشها و موانع أکثرمقدمه: از دیدگاه زیست محیطی رایجترین دلیل برای توسعه سیستمهای حملونقل عمومی پایدار، کاهش استفاده از اتومبیل و ازدحام ترافیک میباشد، که در نتیجه منجر به بهبود کیفیت محیط میگردد.هدف: تحقق پایداری زیست محیطی در سیستمهای حملونقل عمومی نیازمند شناسایی چالشها و موانع آن است که در این مطالعه مورد توجه قرار گرفته است.روششناسی تحقیق: رویکرد روششناختی پژوهش از نوع کیفی مبتنی بر گراندد تئوری است و دادههای مورد نیاز، از دو منبع اصلی بدست آمد که شامل مصاحبههای بارگذاری شده در فضای نت توسط مدیران بخش حملونقل و ترافیک شهر تهران و انجام مصاحبه با خبرگان و اساتید داتشگاه بود. نتایج با استفاده از روش گراندد تئوری و آزمون مقایسه میانگین تحلیل گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه این پژوهش، کلانشهر تهران میباشد.یافته ها: نتایج بدست آمده در مجموع، 59 چالش را در قالب سه حوزه سیاستگذاری و برنامهریزی، سرمایهگذاری و تأمین مالی و حوزه اجتماعی و رفتاری نشان داد که در 10 قلمرو عمده و در قالب یک مدل پارادایمی دستهبندی گردیدند. همچنین تلفات ناشی از تصادفات جادهای و تشدید انتشار آلایندهها، به عنوان مهمترین پیامد این چالشها شناسایی شدند. نتایج: مدیریت شهری تهران ابتدا بایستی بر رفع موانع مرتبط با حوزه سیاستگذاری و سپس حوزه سرمایهگذاری تمرکز نماید تا حرکت به سمت توسعه حملونقل سازگار با محیط زیست آغاز شود. همچنین بهبود شرایط علّی و شرایط زمینهای میتواند حملونقل عمومی تهران را در بلندمدت به سمت پایداری زیست محیطی سوق دهد. اما در کوتاه مدت و میانمدت بهبود شرایط میانجی و شرایط راهبردی میتواند موثر واقع شود که نتیجه تمام این فرایندها، بهبود شرایط پیامدی و ارتقای کیفیت سیستم حملونقل عمومی کلانشهر تهران میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
353 - بررسی اثرات گردشگری خانههای دوم در توسعه جوامع محلی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای کامشگان و چنگوره شهرستان اوج)
علی اکبر عنابستانی احمد رومیانیگردشگری خانه های دوم بعنوان یکی از مهم ترین رویکردهای جدیدتوانسته است نقش مؤثری درتوسعه مناطق روستایی ایفا کند. هدف ازاین پژوهش بررسی اثرات گردشگریخانه هایدوم درتوسعه جوامع محلی روستاهای کامشگانو چنگوره (شهرستان اوج) می باشد و به دنبال پاسخ گویی به این سوال می باشد: آی أکثرگردشگری خانه های دوم بعنوان یکی از مهم ترین رویکردهای جدیدتوانسته است نقش مؤثری درتوسعه مناطق روستایی ایفا کند. هدف ازاین پژوهش بررسی اثرات گردشگریخانه هایدوم درتوسعه جوامع محلی روستاهای کامشگانو چنگوره (شهرستان اوج) می باشد و به دنبال پاسخ گویی به این سوال می باشد: آیا گردشگری خانه های دوم توانسته است منجر به توسعه روستایی در ابعاد (اقتصادی، اجتماعی، محیطی و کالبدی) در منطقه مورد مطالعه شود؟ نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است جامعه آماری این تحقیق 1177خانوار محاسبه شده است که از طریق فرمول اصلاح شده کوکوان 107 پرسش نامه بدست آمده و به صورت تصادفی بین خانوارها توزیع گردد تا اصل شانس برای همه رعایت شود. و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری توصیفی و استنباطی (آزمون t تک نمونه ای ، فریدمن، تحلیل مسیر و کروسکال والیس) استفاده شده است. یافته ها این پژوهش نشان داد که بین شاخص ها به کارگرفته شده رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد به طوری که بعد اقتصادی و کالبدی بیشترین اثرات و بعد اجتماعی و محیطی کمترین اثرات را به دنبال داشته استو از طرف دیگر، روستایی کامشگان به دلیل سرمایه گذاری مالکان خانه های دوم و دسترسی به خدمات، حمل نقل، زیرساخت و جاذبه متنوع بیشترین اثرات در زمینه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و محیطی داشته است.با توجه به نتایج تحقیق، که نشان دهنده تأثیرات گردشگری خانه های دوم در ایجاد توسعه روستایی و گسترش ابعاد اقتصادی- اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی در محدوده مورد مطالعه می باشد می توان از آن به عنوان راهبردی برای کاهش مهاجرت، فقر و توسعه روستایی بهره گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
354 - ارزیابی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری با استفاده از فن تصمیم گیری چند معیاره تخصیص خطی (مطالعه موردی: شهر بندرترکمن)
سید رضا حسین زاده رضا خسروی بیگی مصطفی ایستگلدی رضا شمس الدینیارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهرهای ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است أکثرارزیابی پایداری زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرآیند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهرهای ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیابی پایداری زیست محیطی شهرها برای دستیابی به یک برنامه ریزی شهری مناسب و در عین حال همگام با متغیرهای محیط طبیعی ضروری به نظر می رسد. به همین دلیل هدف این مقاله روشی مناسب و جامع برای انتخاب شاخص ها و سنجش و ارزیابی میزان پایداری زیست محیطی در شهرهاست و شهر بندرترکمن بعنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده است. در ابتدای مقاله به بیان ادبیات موضوع در زمینه ارزیابی پایداری زیست محیطی پرداخته شده و سپس روش تصمیم گیری چند معیاره تخصیص خطی در نواحی پنجگانه شهری بندرترکمن آزمون، معرفی و تحلیل گردیده است. از آنجایی که هدف اصلی تحقیق ارزیابی و اولویت بندی پایداری زیست محیطی در نواحی شهری می باشد، نتایج بدست آمده از گام های مختلف مدل تخصیص خطی در قالب برنامه ریزی صفر و یک نشان می دهد که از بین نواحی پنجگانه بندر ترکمن، ناحیه 5 در اولویت نخست و نواحی 1، 4، 3 و 2 در اولویت های بعدی از نظر پایداری زیست محیطی قرار گرفتند. با این تفاسیر آگاهی از وضعیت پایداری زیست محیطی نواحی مختلف شهری و شناخت وضع موجود می تواند نقش مهمی در ارتقای مدیریت و برنامه ریزی و تخصیص بهینه منابع جهت بهبود رفاه ساکنین و حل مشکلات آنها داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
355 - تحلیلی بر عملکرد و مشارکت دهیاران در توسعه اجتماعی وکالبدی نواحی روستایی شهرستان گرگان (مورد: دهستان استرآباد شمالی)
حمید برقی رقیه تازیکیدهیاریازنهادهایجدیددرتوسعهروستایی استکهدردهه یاخیرجهتادارهومدیریتتوسعهروستایی ایجادشدهاست. اگرتوسعهبرمبنانیازمردمانجامشود،مناسب تروصحیح ترخواهدبودکه اینکاردرسطحمحلیتوسطدهیاری هاانجامگردید.ازاینرودهیاربهعنواننمایندهدولتدرروستاهاونهادهای مردمیومحلینقشبسزاییدرحلوفصلمشکلاتو أکثردهیاریازنهادهایجدیددرتوسعهروستایی استکهدردهه یاخیرجهتادارهومدیریتتوسعهروستایی ایجادشدهاست. اگرتوسعهبرمبنانیازمردمانجامشود،مناسب تروصحیح ترخواهدبودکه اینکاردرسطحمحلیتوسطدهیاری هاانجامگردید.ازاینرودهیاربهعنواننمایندهدولتدرروستاهاونهادهای مردمیومحلینقشبسزاییدرحلوفصلمشکلاتومسایلروستاییانبهدولتبرعهدهدارد. هدف تحقیق حاضر که در دهستان استرآباد شمالی شهرستان گرگان صورت گرفته است، بررسی میزان تأثیر مشارکت و عملکرد دهیاران در توسعه اجتماعی و کالبدی روستاها است. برای رسیدن به این هدف از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 4 روستای دارای دهیاری فعال در این دهستان با 595 خانوار است که براساس فرمول کوکران، حجم نمونه 210 نفر انتخاب شده است. ابزار تحقیق، پرسش نامه بوده که روایی آن براساس نظر گروهی از متخصصان تأیید گردید، و برای تعیین میزان پایایی مقیاس اصلی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ به میزان (0.86) استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSتجزیه و تحلیل شدند. در تحلیل داده ها برای بررسی رابطه معنی دار بودن بین عملکرد دهیاران و توسعه اجتماعی و فرهنگی و کالبدی روستاها از آزمون تی تک نمونه ای و تی زوجی استفاده گردید. و برای تعیین رتبه توسعه روستاها را در زمینه های اجتماعی و کالبدی در قبل و بعد از مشارکت و عملکرد دهیاران از آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که میزان توسعه روستاها در زمینه های اجتماعی و کالبدی بعد از مشارکت و عملکرد دهیاران بیش از حد متوسط است. و همچنین در هر دو شاخص اجتماعی و کالبدی- زیست محیطی توسعه روستاها با مشارکت دهیاران در روستاها رابطه معنی داری در سطح 99 درصد دارد. و مؤلفه های کالبدی- زیست محیطی بعد از مشارکت دهیاران با میانگین 5.12 بیشترین رتبه را درتوسعه روستاها از مشارکت و عملکرد دهیاران را به خود اختصاص داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
356 - طراحی مدلی برای اجرای خطمشگذاری زیست محیطی در ایران
بهروز ممیوند زین العابدین امینی سابق احسان ساده محمدرضا خلجامروزه کشور با مسایل زیست محیطی عدیدهای مواجه است و عموماً اصلیترین مساله زیست محیطی کشور عدم اجرای موفق خط مشهای زیست محیطی است. هرچند رویکردهای نظری متفاوتی در ارتباط با اجرای موفق خط مشها وجود دارد، اما با توجه به بومی بودن سیاستهای کلی محیط زیست توسط رهبر معظم أکثرامروزه کشور با مسایل زیست محیطی عدیدهای مواجه است و عموماً اصلیترین مساله زیست محیطی کشور عدم اجرای موفق خط مشهای زیست محیطی است. هرچند رویکردهای نظری متفاوتی در ارتباط با اجرای موفق خط مشها وجود دارد، اما با توجه به بومی بودن سیاستهای کلی محیط زیست توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی به نظر میرسد ارایه الگوی بومی در این زمینه میتواند بسیار کاربردی باشد. بر همین اساس هدف این پژوهش طراحی مدلی برای اجرای خطمشگذاری زیست محیطی در ایران است که به روش کیفی داده بنیاد انجام شده و در این روش برای استخراج الگوی نظری و یا فرایند نظریهسازی، محقق اقدام به انجام مصاحبههایی عمیق با 22 نفر از نخبگان، مدیران و متخصصان مرتبط با محیط زیست کشور کرده است. نتایج تحلیل دادهها بر اساس مراحل سه گانه کدگذاری نشان داد که در مرحلۀ کدگذاری باز، بیش از 237 مفهوم و گزاره معنادار استخراج شد و در مرحله بعد 135 مفاهیم متناظر از این گزارههای معنادار بیرون کشیده شد. در ادامه فرایند کدگذاری از مفاهیم متناظر تعداد 26 خرده مقوله استخراج شده که دارای ارتباط مفهومی با همدیگر هستند و در مرحله کدگذاری محوری از خرده مقولات تعداد 11 مقوله محوری بیرون کشیده شد که که با انتزاع بیشتر این مقولات در مرحلۀ کدگذاری گزینشی، یک مقوله هستهای به شرح یک اجرای موفق خطمشی زیست محیطی مبتنی بر تدوینی فکورانه بر پایه هماهنگی و همسویی نهادی و ارزشی است که در آن توسعه دانش زیست محیطی با استراتژی مدیریت سبز و قوانین مؤثر موجب اعتلای فرهنگ زیست محیطی میشود ظاهر شد که میتواند تمامی مقولات دیگر را تحت پوشش قرار بدهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
357 - عوامل شتابدهنده و بازدارنده فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی توسعه پایدار شهری در اصفهان
امیرعلی درستی مهدی ادیبی عبدالرضا ادهمیبشر از دیرباز با مفهوم توسعه در ارتباط بوده و زندگی او عمیقاً با این مفهوم گره خورده است. توسعه را باید جریان چند بعدی دانست که مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهای ملی، تشریح رشد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق است. امروزه ت أکثربشر از دیرباز با مفهوم توسعه در ارتباط بوده و زندگی او عمیقاً با این مفهوم گره خورده است. توسعه را باید جریان چند بعدی دانست که مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهای ملی، تشریح رشد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق است. امروزه توسعه در ابعاد گوناگونی مطرح است که توسعه پایدار شهری یکی از مهمترین ابعاد توسعه به شمار میرود. عنوان این تحقیق عوامل بازدارنده و شتاب دهنده اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی توسعه پایدار شهری در اصفهانهاباشد. این تحقیق به روش پیمایشی صورت گرفته است. اطلاعات آماری پژوهش در شهرستان اصفهان به صورت سهمیهای با تعداد 388 نفر به کمک فرمول کوکران انتخاب شدهاند. در بخش استنباطی، با کمک تحلیل های آماری، از آزمون F، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و با کمک نرم افزار spss 22 انجام شده است.برای بررسی نظری فرضیات از تئوریهای مکتب تکاملی توسعه،نظریات توسعه پایدار، مکتب نوسازی و مکتب وابستگی بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از فرضیات پژوهش نشان داده است که همه ده متغیر مشارکت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، مدیریت هماهنگ شهری، وضعیت اقتصادی، تحصیلات، فرهنگ شهروندی، فرهنگ زیست محیطی، تعهد اجتماعی، مسئولیت پذیری و کیفیت زندگی اثر مستقیم و معناداری بر توسعه پایدار شهری اصفهان داشتهاند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان میدهد که مقدار ضریب همبستگی بین متغیرهای مستقل و وابسته 670/0 است که نشان میدهد بین مجموعه متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق همبستگی قوی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
358 - بررسی عوامل ایجاد رفتارهای اجتماعی و سازمانی در سیاستگذاری های زیست محیطی
اصغر حاتمی نیا محمد ترابی ماشاالله حیدرپورچکیدهشناخت عوامل ایجاد رفتاراجتماعی و سازمانی در سیاستگذاری زیست محیطی برای حفظ و ارتقا محیط زیست بسیار تأثیرگذار و ضروری است. بنابراین، تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که عوامل ایجاد رفتار های اجتماعی تا چه حد تسهیل کننده سیاستگذاری های سازمانی زیست محیطی هستند؟ أکثرچکیدهشناخت عوامل ایجاد رفتاراجتماعی و سازمانی در سیاستگذاری زیست محیطی برای حفظ و ارتقا محیط زیست بسیار تأثیرگذار و ضروری است. بنابراین، تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که عوامل ایجاد رفتار های اجتماعی تا چه حد تسهیل کننده سیاستگذاری های سازمانی زیست محیطی هستند؟ که قبل از سیاستگذاری زیست محیطی باید عوامل رفتار اجتماعی و سازمانی تاثیر گذار بر سیاست گذاری ها را، مانند اطلاعات زیست محیطی، نگرش زیست محیطی، نگرانی زیست محیطی، سواد زیست محیطی و نهادها و سازمان های دولتی مانند اصول مرتبط به محیط زیست در قانوان اساسی و سایر سازمان های عمومی دولتی را شناخت تا بتوان بر اساس داده های تاثیرگذار بر رفتارهای اجتماعی و کارکردهای سازمانی به سیاستگذاری زیست محیطی پرداخت. مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال مورد اشاره در دو بخش شناخت عوامل رفتار اجتماعی و جایگاه سازمانی سیاستگذاری ها پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که شناخت درست از عوامل ایجاد رفتار اجتماعی و سازمانی می تواند به کاهش شکاف بین رفتارهای اجتماعی و سازمانی، در سیاستگذاری عقلایی زیست محیطی کمک کند و با توجه به ساختار سیاسی و فرهنگی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، سرآغاز تحولی بطور عمده در سیاستگذاری های عمومی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
359 - بررسی نقش فرهنگزیست محیطی شهروندان اصفهان در تفکیک زبالههای خانگی
مریم آقاییتفکیک زباله یکی از مهمترین شاخصهای زیست محیطی در جهان معاصر است. شهروندان به واسطه تفکیک زبان اقدام شایستهای در قبال محیط زیست انجام میدهند. با این کار حجم زباله تولیدی کمتر شده و همچنین با مصرف مجدد برخی مواد مانند، کاغذ، چوب، شیشه و آهن میتوان از میزان مصرف آنها ک أکثرتفکیک زباله یکی از مهمترین شاخصهای زیست محیطی در جهان معاصر است. شهروندان به واسطه تفکیک زبان اقدام شایستهای در قبال محیط زیست انجام میدهند. با این کار حجم زباله تولیدی کمتر شده و همچنین با مصرف مجدد برخی مواد مانند، کاغذ، چوب، شیشه و آهن میتوان از میزان مصرف آنها کاست. از این رو این پژوهش با هدف بررسی نقش فرهنگزیست محیطی شهروندان اصفهان در تفکیک زبالههای خانگی به روش کمی انجام شده است. تحلیلهای آماری این پژوهش به کمک دو نرمافزار Spss و Amos انجام شده است. فرهنگ زیست محیطی شهروندان در 5 بعد رفتار زیست محیطی، مسئولیت زیستمحیطی، هنجارهای زیست محیطی، ارزشهای زیست محیطی و آگاهی زیست محیطی با سوالاتی محقق ساخته تعریف شده و در میان 384 نفر از شهروندان توزیع و جمعآوری شده است. همچنین تفکیک زبالههای خانگی نیز از نظر پاسخگویان با 5 سوال تعریف شده است و ضریب 86/0 آلفای کرونباخ نشان از روایی بالای پرسشنامه این پژوهش دارد. نتایج پژوهش نشان داد که فرهنگ زیست محیطی شهروندان جایگاه مناسبی ندارد و همچنین فرهنگ زیست محیطی شهروندان همبستگی معکوسی با میزان تفکیک زبالههای خانگی دارد و هرچقدر که فرهنگ زیست محیطی شهروندان بالا باشد به تبع آن از میزان تفکیک نیز افزایش خواهد یافت. در کل 5 متغیر رفتار زیست محیطی، مسئولیت زیستمحیطی، هنجارهای زیست محیطی، ارزشهای زیست محیطی و آگاهی زیست محیطی توانستهاند 61/0 از کل تغییرات تفکیک زباله شهر اصفهان را تبیین کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
360 - Organic Agriculture: Food for Future Green Consumers in Iran
یلدا رحمتی غفرانی محمد طالقانی ابراهیم چیرانیThe aim of this paper was investigating the effects of organicknowledge, perceived consequences, subjective norms,price, and green trust, perceived consumer effectiveness, availability,relative advantage, and organic purchase intention onorganic purchase behavior among أکثرThe aim of this paper was investigating the effects of organicknowledge, perceived consequences, subjective norms,price, and green trust, perceived consumer effectiveness, availability,relative advantage, and organic purchase intention onorganic purchase behavior among Iranian consumers as theconsumers in a developing country.The survey questionnairewas administered to the customers of large chain stores andorganic food stores in five provinces of Iran that had branchesfor producing and selling organic food products. Given thevery few number of organic food consumers in Iran, only 192out of 240 questionnaires were filled and then used as samplesof study. In order to analysis the data and test the hypotheses,multiple regression analysis method was used using by SPSSsoftware. Results showed strong support (R2=0.51) for theimpact of price, consumer effectiveness, and perceived consequenceson intention to purchase organic food products. Organicknowledge, green trust, price, consumer effectiveness, andintention were found to have influenced purchase behavior.This paper will discuss the implications of these results foragricultural practitioners and marketers. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
361 - Environmental Life Cycle Assessment of Olive Fruit Production under Different Orchard Size and Upon Organic and Conventional Agro-Systems
سعید فیروزی امیرحسین بازیارThe aim of this study was to investigate the environmental impacts of olive fruit production under different orchard size and upon organic and common agro-systems through Life Cycle Assessment (LCA) methodology in northern Iran. The data were collected using a self-made أکثرThe aim of this study was to investigate the environmental impacts of olive fruit production under different orchard size and upon organic and common agro-systems through Life Cycle Assessment (LCA) methodology in northern Iran. The data were collected using a self-made questionnaire and face-to-face interview with 305 olive growers in the study region. Six environmental impact categories (IC) including depletion of fossil fuels, global warming, acidification, terrestrial eutrophication, depletion of phosphate and potash resources have been investigated. One tone of olive fruit was set as the functional unit (FU). Results showed that the large olive orchards (≥5ha) had the highest negative environmental impacts in all studied IC. Overall, acidification, terrestrial eutrophication, and depletion of phosphate resources have been identified as the most important environmental challenges of olive fruit production with final indices of 1.58, 2.68, and 3.12, respectively. The results also revealed that the organic olive orchards are more environmental efficient than those of conventional orchards. Substituting a certain portion of chemical fertilizers used in the large olive orchards with the biological alternatives such as farmyard manure has been suggested to provide the nutritional requirements of olive trees. A regional strategy should be also planned to move to an appropriate integrated farming system to cut down the environmental hazards of olive fruit production in large orchards in the studied region. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
362 - The Role of Production Factors in the Growth of Iranian Economy, with Emphasis on Natural Resources and Labor and Environmental Degradation
صمد زارعی سید نعمت اله موسویAbstractThe purpose of this study is to investigate the impact of environmental quality and social capital on economic growth in Iran. So, this study, based on theoretical foundations, in addition to these variables, investigated the effects of various human capital ind أکثرAbstractThe purpose of this study is to investigate the impact of environmental quality and social capital on economic growth in Iran. So, this study, based on theoretical foundations, in addition to these variables, investigated the effects of various human capital indicators on Iran's economic growth during the period of 1973-92. The variables representing social capital included access to the Internet and telephone communication services. For human capital, literacy rate, enrollment rate in elementary school, as well as the number of students were used. It was also assumed that technology, in addition to workforce, would appear in the form of physical capital. The findings showed that physical capital was the most important factor in the growth of Iran's economy and its yield was 0.3-0.4. But a very small role was played by the variables of human capital and environmental capital. The role of social capital was also relatively acceptable and positive.Keywords: Growth Model, Social Capital, Environmental Capital, IranJEL Classification: O13, O47, R1 تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
363 - Analysis of the Relationship between "Agricultural Information System Members' Viewpoint towards Organic Products" and "their Environmental Attitude": the Case of the Central District of Boyer-ahmad County
Mehdi Nooripoor Sanaz Arpanahi Zeinab SharifiThe aim of this research was to investigate this research was to investigate the relationship between Agricultural Information System (AIS) members' viewpoint towards organic products and their environmental in central District of Boyer- Ahmad County. The research popul أکثرThe aim of this research was to investigate this research was to investigate the relationship between Agricultural Information System (AIS) members' viewpoint towards organic products and their environmental in central District of Boyer- Ahmad County. The research population included researchers, extension agents and contact farmers of the study area and based on this population numbers, the sample sizes were determined 62, 55 and 60 persons respectively using Krejcie and Morgan sampling table. The main tool for collecting data about the respondent’s viewpoints towards organic products was a pre-designed questionnaire which its validity was confirmed by rural development experts and its reliability also confirmed by using Cronbach-Alpha coefficient (0.76-0.94).Moreover, the environmental attitude of the respondents was measured using Dunlap & Van Liere's New Ecological Paradigm (NEP) scale. The results showed that researchers, extension agents and farmers had a moderate environmental attitude. Furthermore, researchers and extension agents had above average viewpoint towards organic products. However, farmers had a fairly favorable viewpoint. In addition, the relationship between Agricultural Information System Members' viewpoint towards organic products and their environmental attitude was positive and significant which indicated that the more favorable environmental attitude they have, the more tendencies towards organic products they have. As a result, improving environmental attitude should be given priority in order to produce healthy products and preserve the environment. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
364 - بررسی تأثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی سازمان با توجه به نقش میانجی فرهنگ سازمانی سبز
بابک رضایی اردشیر بذرکارهدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی سازمان با توجه به نقش میانجی فرهنگ سازمانی سبز بود. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش گردآوری و تحلیل دادهها از نوع پیمایشی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش أکثرهدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی سازمان با توجه به نقش میانجی فرهنگ سازمانی سبز بود. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش گردآوری و تحلیل دادهها از نوع پیمایشی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را مدیران و کارشناسان مدیریت منابع انسانی گروه خودرو سازی سایپا به تعداد 120 نفر تشکیل دادند. ابزار گردآوری دادهها سه پرسشنامه در رابطه با اقدامات مدیریت منابع انسانی، فرهنگ سازمانی سبز و عملکرد زیست محیطی بود. بعد از تأیید روایی، پایایی پرسشنامهها نیز با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ به ترتیب 960/0، 975/0 و 944/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از روش مدل سازی معاد لات ساختاری با کمک نرم افزار اسمارت پی آل اس استفاده گردید. یافتهها نشان داد که اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز 582/0 درصد از تغییرات مربوط به متغیر عملکرد زیست محیطی و 619/0 درصد از تغییرات مربوط به متغیر فرهنگ سازمانی سبز را به طور مستقیم تبیین میکنند. همچنین فرهنگ سازمانی سبز نیز 657/0 درصد از تغییرات مربوط به متغیر عملکرد زیست محیطی را به طور مستقیم تبیین میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
365 - بررسی فعالیت فتوکاتالیتیکی TiO2/SiO2 و V2O5/ TiO2/SiO2 در تخریب منو و دی کلروبنزن
سودابه غریبه لیلا وفائینانو فتوکاتالیستهای TiO2/SiO2 و V2O5/ TiO2/SiO2 به روش سل- ژل تهیه شدهاند.,XRD SEM ,FT-IR و UV-Vis برای بررسی ساختار و ویژگیهای فتوکاتالیستها استفاده شدهاند. اندازه ذرات با استفاده از معادله شرر 7nm به دست آمده است. نتایج XRD و FT-IR حضور V2O5، TiO2 و SiO2 را تایید أکثرنانو فتوکاتالیستهای TiO2/SiO2 و V2O5/ TiO2/SiO2 به روش سل- ژل تهیه شدهاند.,XRD SEM ,FT-IR و UV-Vis برای بررسی ساختار و ویژگیهای فتوکاتالیستها استفاده شدهاند. اندازه ذرات با استفاده از معادله شرر 7nm به دست آمده است. نتایج XRD و FT-IR حضور V2O5، TiO2 و SiO2 را تایید میکنند. به منظور بررسی و مقایسه فعالیت فتوکاتالیستی TiO2/SiO2 و V2O5/ TiO2/SiO2 تخریب نوری منو و دی کلرو بنزن در محیط آبی تحت تابش نور فرابنفش و مرئی انجام شد. کاهش غلظت منو و دی کلرو بنزن با استفاده از طیف سنجی UV-Vis مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تخریب نشان دهنده این است که در نور مرئی V2O5/ TiO2/SiO2 در مقایسه با TiO2/SiO2 فعالیت فتوکاتالیستی بهتری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
366 - مقایسه فعالیت فتوکاتالیتیکی TiO2/SiO2 و Pt- TiO2/SiO2 در تخریب رنگ رودامین بی
لیلا وفائی سودابه غریبهنانو فتوکاتالیستهای TiO2/SiO2و Pt- TiO2/SiO2 به روش سل- ژل سنتز شده اند برای بررسی ساختار و ویژگیهای فتوکاتالیستها از روشهای .,XRD SEM ,ICP, ,FT-IR و UV-vis استفاده شده است. اندازه ذرات با استفاده از معادله شرر 7nm تعیین شده است. تصویر TEM و نتیجههای ICP حضور تیتان أکثرنانو فتوکاتالیستهای TiO2/SiO2و Pt- TiO2/SiO2 به روش سل- ژل سنتز شده اند برای بررسی ساختار و ویژگیهای فتوکاتالیستها از روشهای .,XRD SEM ,ICP, ,FT-IR و UV-vis استفاده شده است. اندازه ذرات با استفاده از معادله شرر 7nm تعیین شده است. تصویر TEM و نتیجههای ICP حضور تیتانیم، سیلسیم و پلاتین را تایید میکنند. به منظور بررسی و مقایسه فعالیت فتوکاتالیتیکی TiO2/SiO2 و Pt- TiO2/SiO2 تخریب نوری رنگ رودامین بیی در محیط آبی تحت تابش پرتو فرابنفش و مرئی مطالعه شد. کاهش غلظت رودامین بی با استفاده از طیفبینی Uv-vis مورد بررسی قرار گرفت. نتیجههای این تخریب نشان دهندهی این است که در نور مرئی Pt- TiO2/SiO2 در مقایسه با TiO2/SiO2 فعالیت فتوکاتالیتیکی بهتری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
367 - تأثیر توسعه انسانی بر پایداری زیست محیطی در کشورهای منتخب صادر کننده نفت
مه شاد عرب مرجان دامن کشیده احمد جعفری صمیمی علیرضا دقیقی اصلی علی اسماعیل زاده مقریدر مفهومی گسترده، پایداری به معنای توانایی نگهداری یا پشتیبانی مداوم یک فرآیند در طول زمان می باشد. در پایداری یک جامعه باید مطمئن شویم نیازهای نسل امروز، بدون این که به برآورده شدن نیازهای نسل های آینده آسیبی بزند؛ برآورده شود. پایداری دارای سه بعد زیست محیطی، اقتصادی أکثردر مفهومی گسترده، پایداری به معنای توانایی نگهداری یا پشتیبانی مداوم یک فرآیند در طول زمان می باشد. در پایداری یک جامعه باید مطمئن شویم نیازهای نسل امروز، بدون این که به برآورده شدن نیازهای نسل های آینده آسیبی بزند؛ برآورده شود. پایداری دارای سه بعد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است، که بعد زیست محیطی آن وزن تعیین کننده ای در پایداری دارد. در دهه های 2000 و 2010 تحقیقات تجربی بسیاری پیرامون موضوع پایداری به انجام رسیده است که الگوی تجربی مورد استفاده در این مطالعه ها بر پایه منحنی کوزنتس بوده است. همچنین در سال های گذشته دو مفهوم توسعه انسانی و پایداری به شکل گسترده ای در ادبیات توسعه به کار بسته شده اند. شاخص مرکب توسعه انسانی ابعاد گوناگونی دارد که می تواند روی پایداری و به ویژه پایداری زیست محیطی اثرگذار باشد. همچنین تأثیرگذاری درآمدهای کلان نفتی در کشورهای صادر کننده نفت بر توسعه انسانی در این کشورها نقش پررنگی را بازی نموده و کشورها را به سه گروه کشورهای نفتی با توسعه انسانی بالا، کشورهای نفتی با توسعه انسانی متوسط و توسعه انسانی پایین دسته بندی کرده است. در این مطالعه برای بررسی تأثیر شاخص توسعه انسانی در 35 کشور صادرکننده عمده نفت جهان از روش داده های تابلویی و تابع کوزنتس در دوره زمانی 2019-2010 استفاده شده است. نتیجه برآورد الگو به روش اقتصاد سنجی نشان داده که با افزایش در شاخص توسعه انسانی، پایداری زیست محیطی در این کشورها افزایش می یابد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
368 - ارزیابی ریسک زیست محیطی سد آزاد با استفاده از روش تصمیمگیری چند شاخصه
رضا ارجمندی سعید ملماسی رویا نزاکتی زهرا اله دادسد مخزنی آزاد بر روی رودخانه کوماسی در فاصله حدود 37 کیلومتری غرب سنندج و 39 کیلومتری جنوب شرق مریوان در غرب استان کردستان واقع شده است. ارزیابی ریسک در راستای کاهش مخاطرات ناشی از فعالیتهای فازساختمانی و بهرهبرداری از طرح مورد مطالعه با استفاده از یکی از روشهای زیر أکثرسد مخزنی آزاد بر روی رودخانه کوماسی در فاصله حدود 37 کیلومتری غرب سنندج و 39 کیلومتری جنوب شرق مریوان در غرب استان کردستان واقع شده است. ارزیابی ریسک در راستای کاهش مخاطرات ناشی از فعالیتهای فازساختمانی و بهرهبرداری از طرح مورد مطالعه با استفاده از یکی از روشهای زیر مجموعه روشهای تصمیمگیری چند معیاره به نام روش تصمیمگیری چند شاخصه، انجام شده است. به این ترتیب با شناسایی عوامل ریسک و تعیین اهمیت، شدت و احتمال وقوع ریسک با استفاده از روش پرسشنامهای دلفی به تحلیل نتایج در محیط نرم افزارSPSS پرداخته شده است. همچنین با استفاده از روش انتروپی کلیه شاخصهای در نظر گرفته ریسک زیست محیطی وزن دهی گردیده و با استفاده از مدل TOPSIS که از زیر مجموعههای مدل تصمیمگیری چند شاخصه میباشد همه ریسکهای زیست محیطی اولویتبندی گردید. از این رو مهمترین ریسکهای ناشی از فعالیتها ی این سد، خطرآلودگی خاک و تخریب پوشش گیاهی منطقه با امتیاز 895/0، آلودگی آب رودخانه کوماسی با امتیاز 667/0،کاهش شدید مواد آلی و بار مغذی در جریان رودخانه کوماسی در پایین دست سد با امتیاز 597/0 میباشند. به این ترتیب، در نهایت برنامه مدیریت زیست محیطی جهت کاهش یا پیشگیری از ایجاد ریسکهای بدست آمده ارائه گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
369 - Technology Selection, Flare Gas Recovery, Environmental Hazards, Fault Tree Analysis, Fuzzy Inference
ابوالقاسم نوبختی صدیق رئیسی کاوه خلیلی دامغانی رویا سلطانیBurning of substandard gases in refineries causes environmental pollution with nitrogen and sulfur compounds and greenhouse gases and unburned hydrocarbons and is associated with thermal energy losses. Environmental protection and commitment to global treaties has led t أکثرBurning of substandard gases in refineries causes environmental pollution with nitrogen and sulfur compounds and greenhouse gases and unburned hydrocarbons and is associated with thermal energy losses. Environmental protection and commitment to global treaties has led to the selection of one of the two most well-known technologies of the research goal to introduce an alternative that with the least failure, maximizes environmental protection. The main challenge in conducting this research is the dependence of the breakdowns of the alternative on the operating conditions such as pressure and temperature and the lack of empirical data due to the lack of experience in using them. For such purpose, the Fault Tree Analysis (FTA) method is applied to determine the failure scenarios of each alternative in different modes and using the fuzzy inference system, the probability of failure of each technology is estimated. This study also sets standard limits for relevant values that allow design engineers to make decisions about redesigning or controlling pressure and temperature. The required data for this research has been extracted from one of the refineries in the south of Iran. The results showed that the Water Seal Drum system is on average 8% more suitable than the Fast-Opening Valve system and can operate better under critical pressure and temperature scenarios and has been introduced as a superior flaring system تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
370 - بررسی ارتباط میان افشای عملکرد زیست محیطی، عملکرد مالی و ارزش شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
محمدتقی خسروی لاریجانی محمود یحیی زاده فر سید علی نبوی چاشمی ناصر علی یداله زاده طبریدر حال حاضر ایده مسئولیت اجتماعی شرکت ها، پاسخ گوی این چالش گسترده می باشد که نه تنها درگیر بحث های اقتصادی و مالی بلکه درگیر تعاملات اجتماعی، انسانی و زیست محیطی نیز باشند. هرشرکتی که می خواهد از توسعه پایدار عملکرد اطمینان یابد، به ناچار نباید از مزیت تعامل در یک رویک أکثردر حال حاضر ایده مسئولیت اجتماعی شرکت ها، پاسخ گوی این چالش گسترده می باشد که نه تنها درگیر بحث های اقتصادی و مالی بلکه درگیر تعاملات اجتماعی، انسانی و زیست محیطی نیز باشند. هرشرکتی که می خواهد از توسعه پایدار عملکرد اطمینان یابد، به ناچار نباید از مزیت تعامل در یک رویکرد اجتماعی چشم پوشی کند. هدف از انجام این پژوهش بررسی ارتباط بین افشای عملکرد زیست محیطی، عملکرد مالی و ارزش شرکت است؛ رویکرد پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و با توجه به تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از نوع توصیفی-همبستگی می باشد. با مطالعه دقیق ادبیات، پنج فرضیه طراحی و نمونه آماری شامل 130 شرکت از بین شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای یک دوره 5 ساله 1395-1400 انتخاب شده است. با بهره گیری از معادلات رگرسیونی چندگانه مبتنی بر داده های تلفیقی، آزمون شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با توجه به فرضیه اول و دوم عملکرد مالی با افشای زیست محیطی رابطه ندارد اما عملکرد مالی دوره قبل با افشای زیست محیطی مرتبط میباشد، درمورد فرضیه سوم افشای زیست محیطی با ارزش شرکت رابطه ندارد و نتایج بدست آمده از فرضیه چهارم و پنجم پژوهش اثر افشای زیست محیطی بررابطه بین عملکرد مالی با ارزش شرکت و عملکرد زیست محیطی با ارزش شرکت را رد میکند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
371 - تاثیر فساد مالی بر پایداری زیست محیطی درشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
راحله شاه بداغی مجید مرادی داود گرجی زادهچکیدهفساد پدیده ای پیچیده، چند بعدی و دارای علل و آثار چندگانه است و دامنه آن از یک عمل فردی (مانند رشوه) تا یک سوء عمل فراگیر که تمام ارکان نظام سیاسی و اقتصادی را در برمی گیرد، گسترده است. به رغم پیچیدگی، دشواری و حساسیت سروکار یافتن با این عارضه، در سال های اخیر مطال أکثرچکیدهفساد پدیده ای پیچیده، چند بعدی و دارای علل و آثار چندگانه است و دامنه آن از یک عمل فردی (مانند رشوه) تا یک سوء عمل فراگیر که تمام ارکان نظام سیاسی و اقتصادی را در برمی گیرد، گسترده است. به رغم پیچیدگی، دشواری و حساسیت سروکار یافتن با این عارضه، در سال های اخیر مطالعات گسترده ای در اندازه گیری فساد، بیان علل ارتکاب چنین فعالیت مجرمانه و ارایه راهکارهای بازدارنده از سوی مجامع بین المللی انجام شده است . هدف این تحقیق تاثیر فساد مالی بر پایداری زیست محیطی شرکتها بوده است. قلمرو مکانی این تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سال های بین 1395 تا 1399 بوده است. تحقیق حاضر در زمرة تحقیقات کاربردی و از لحاظ ماهیت در زمرة تحقیقات توصیفی قرار داشته و از نظر روش نیز در دستة تحقیقات علت معلولی محسوب می گردد. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها و اطلاعات، از روش کتابخانه ای استفاده شد. در بخش داده های پژوهش از طریق جمع آوری داده های شرکت های نمونه با مراجعه به صورت های مالی، یادداشت های توضیحی و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذیرفت. بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 107 شرکت به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. از آزمون رگرسیون چند متغیره برای تایید و رد فرضیه های تحقیق (نرم افزار ایویوز) استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد فساد مالی بر پایداری زیست محیطی شرکت ها تاثیرگذار است. تاثیر فساد مالی بر پایداری زیست محیطی در شرکت های بزرگ و کوچک متفاوت است. تاثیر فساد مالی بر پایداری زیست محیطی در شرکت های با عملکرد مالی بالا و پایین متفاوت است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
372 - بررسی رابطه آلودگی هوا و رشد اقتصادی استانهای منتخب ایران کاربرد منحنی زیست محیطی کوزنتس
رضا مقدسی رضا رحیمیامروزه آلودگی هوا به عنوان یکی از مهمترین مسائل، بر سلامت بشر و نیز خیلی از پدیده¬های اقتصادی موثر است. در این تحقیق با استفاده از شاخص استاندارد آلودگی هوا، رابطه بین آلودگی و رشد اقتصادی در استانهای منتخب با استفاده از داده های تلفیقی طی دوره 87-1383 مورد بررسی ق أکثرامروزه آلودگی هوا به عنوان یکی از مهمترین مسائل، بر سلامت بشر و نیز خیلی از پدیده¬های اقتصادی موثر است. در این تحقیق با استفاده از شاخص استاندارد آلودگی هوا، رابطه بین آلودگی و رشد اقتصادی در استانهای منتخب با استفاده از داده های تلفیقی طی دوره 87-1383 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که میان آلودگی هوا و تولید ناخالص داخلی استانهای منتخب رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. با این وجود، استانهای تهران و خوزستان و خراسان رضوی از این آلودگی متضرر شدهاند. نتایج بررسی منحنی زیستمحیطی کوزنتس برای استانهای منتخب نشان داده است که، طی دوره مورد بررسی، مشکلات زیست محیطی، همگام با رشد تولید استانهای منتخب افزایش یافته است. به عبارتی دیگر رشد تولید نتوانسته است، مشکلات زیست محیطی را طی دوره مورد بررسی برطرف سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
373 - انجام مطالعات اقتصادی و زیست محیطی نیروگاههای فسیلی و هستهای و ارائه گزینه بهینه
معصومه شجاعی ساناز نمازی مهتاب بیراونددر طی سالهای اخیر روند بسیار فزایندهای در مصرف انرژی در سطح جهان بهویژه در بخش برق ایجاد گردیده که با توجه به حساسیتهای جهانی در حفظ محیط زیست و کاهش انتشار گازهای گلخانهای، منجر به کاربرد سایر منابع غیرفسیلی تولید برق همچون انرژیهای تجدید پذیر (باد، برق آبی و خور أکثردر طی سالهای اخیر روند بسیار فزایندهای در مصرف انرژی در سطح جهان بهویژه در بخش برق ایجاد گردیده که با توجه به حساسیتهای جهانی در حفظ محیط زیست و کاهش انتشار گازهای گلخانهای، منجر به کاربرد سایر منابع غیرفسیلی تولید برق همچون انرژیهای تجدید پذیر (باد، برق آبی و خورشیدی) و نیز انرژی هستهای شده است. عوامل متعددی درانتخاب گزینه مناسب از بین منابع متعدد تولید برق دارای اهمیت میباشند که از آن جمله میتوان به شرایط جغرافیایی و اقلیمی منطقه، دارا بودن منابع فسیلی، عوامل اقتصادی، فنی و مسایل زیست محیطی مربوطه اشاره کرد. در این راستا با توجه به وضعیت زیست محیطی جهانی و اثرات قابل توجه بخش انرژی بر آن، گرایش عمومی بهسمت کاربرد روشهایی با کارایی بالاتر و تولید برق با آلودگی کمتر است. از میان منابع آتی تامین برق، انرژی هستهای بهعنوان یک روش تولید انرژی با انتشار در حد صفر گازهای گلخانهای در سطح جهان شناخته شده است که علاوه بر این مزیت دارای ویژگیهایی همچون تامین مقدار بسیار چشمگیری از انرژی الکتریکی با مصرف سوخت بسیار ناچیز، اطمینان دسترسی به منبع سوخت و از دیدگاه اقتصادی پایین بودن هزینههای تولید همچون ساخت، سرمایهگذاری، عملیات بهرهبرداری، مدیریت زائدات و نیز برچیدن سایت پس از اتمام زمان بهرهبرداری میباشد که میتواند بهعنوان گزینه مناسبی در کنار زغالسنگ جهت تامین انرژی برق در دهههای آتی مد نظر قرار گیرد. در این مقاله سعی گردیده با توجه به وجود دیدگاههای متعددی در زمینه کاربرد و عدم کاربرد انرژی هستهای بهعنوان یک روش تامین انرژی، مطالعه بسیار وسیع و جامعی در مورد اثرات حاصل از یک نیروگاه هستهای در مقایسه با نیروگاه هستهای از منظر زیست محیطی و اقتصادی جهت تعیین گزینه بهینه صورت پذیرد. در انتها در بخش اقتصادی، مقایسه هزینه برق فسیلی و هستهای صورت پذیرفته و نتایج نشاندهنده این واقعیت میباشد که در صورتیکه هزینههای خارجی شامل انتشار گازهای گلخانهای در این بخش در نظر گرفته شود، برق هستهای بهعنوان یک گزینه قابل رقابت و جایگزین میباشد ولیکن همچنان دغدغه حاصل از مدیریت پسماندهای هستهای و نیز تامین ایمنی کامل و جلوگیری از بروز حوادث بعنوان معضلات موجود پیشرو قرار دارد. Abstract In recent years, the energy consumption particularly in electricity sector significantly has been increased around the world. This led to the use of alternative sources of energy such as wind, solar, hydroelectric and also nuclear energy due to the global concerns about environmental protection and reduction of CO2 emissions. Numerous factors are important in selection of appropriate option among various sources of electricity generation which can be related to the geographical and climatological conditions, access to the fossil fuels, environmental, social and economic factors. Regard to the global environmental statements and the significant effects of energy sector on it, public trends are towards the use of high efficient and less pollutant technologies for generation of electricity. Among the future resources for energy generation, the nuclear energy is well-known as a zero emission method for electricity production around the world. Moreover, high amount of electricity generation with minimal fuel consumption, secure access to the sources of energy, having the lower production, operation and capital costs and appropriate decommissioning phase are other advantages of using nuclear energy for electricity production. In this paper, a comprehensive study has been carried out on different aspects and effects of nuclear energy as a source of energy for electricity generation. Then the results were compared with fossil fuel electricity with consideration of environmental and economic concerns. Consequently, results showed that the nuclear energy can be a competitive and alternative source of energy rather than fossil fuels when the external costs including CO2 emissions are calculated in economic analysis. However, there are still a lot of concerns about nuclear waste management, probable accidents and safety issues. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
374 - بررسی روند گسترش توسعه فیزیکی شهر ایوان و اثرات زیست محیطی آن
اکبر پرهیزکار سکینه غلامیهر چند پیدایش شهر و شهرنشینی در ایران سابقه طولانی دارد و لیکن آنچه مسلم است گسترش فیزیکی شهرها در سالهای اخیر مـی باشـد که نظر برنامهریزان شهری را به خود جلب کرده است از این رو شناخت تحولات شهر در توسعه پایدار شهری امری ضروری است. شـهر ایـوان در سـه مرحله توسعه پیدا کر أکثرهر چند پیدایش شهر و شهرنشینی در ایران سابقه طولانی دارد و لیکن آنچه مسلم است گسترش فیزیکی شهرها در سالهای اخیر مـی باشـد که نظر برنامهریزان شهری را به خود جلب کرده است از این رو شناخت تحولات شهر در توسعه پایدار شهری امری ضروری است. شـهر ایـوان در سـه مرحله توسعه پیدا کرده است که شامل مرحله اول: 1335-1355 ، مرحله دوم: 1355-1361، مرحله سوم: 1361 تا اکنون میباشد که محلههـای یـک، دو، سه، چهار و پنج در این مراحل بوجود آمدهاند. این تحقیق با هدف شناسایی مهاجرت به عنوان مهمترین عامل رشد فیزیکی شهر ایوان و تعیین تولید زباله و آلودگی آب به عنوان مهمترین اثرات زیست محیطی ناشی از این گسترش فیزیکی به نگارش درآمده است.روش تحقیق از نوع توصیفی، تحلیلی اسـت . نتایج حاکی از آن است که عواملی از قبیل مهاجرت، بورس بازی زمین، توسعه مسکن، زمین شهری و ارائه خدمات در توسعه فیزیکی شـهر ایـوان تـأثیر داشتهاند که در این میان مهاجرت به خصوص مهاجرتهای روستا-شهری به عنوان عامل اصلی تلقی می گردد . از اثـرات زیسـت محیطـی ناشـی از ایـن گسترش فیزیکی تخریب اراضی مزروعی، آلودگی آب و خاک به علت دفع نامناسب فاضلاب های شهری ، خانگی و کشـاورزی مـی باشـد و همچنـین افزایش تولید زباله در سطح شهر است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
375 - جایگاه مفهوم امنیت زیست محیطی در امنیت بین المللی و جهانی
سید امین حبیبی دیدخت صادقی حقیقی کیهان برزگربحران تغییراتاقلیمی، تهدید نوین پیشروی بشریت و جامعهجهانی میباشد، که منجر به پدیدآمدن مفهوم امنیتزیستمحیطی گردیده است. تحولات تاریخی، تکنولوژیک، روند جهانیشدن، همچنین ظهور بازیگران فرادولتی به پیدایش مفهوم امنیتجهانی در مقابل امنیتبینالملل، منجر گشته است. هر أکثربحران تغییراتاقلیمی، تهدید نوین پیشروی بشریت و جامعهجهانی میباشد، که منجر به پدیدآمدن مفهوم امنیتزیستمحیطی گردیده است. تحولات تاریخی، تکنولوژیک، روند جهانیشدن، همچنین ظهور بازیگران فرادولتی به پیدایش مفهوم امنیتجهانی در مقابل امنیتبینالملل، منجر گشته است. هر یک از دو مفهوم امنیتبینالملل و جهانی، نگرش متفاوتی نسبت به موضوع محیطزیست و مسائل پیرامونی آن داشته، که از هستیشناسی متمایز هر یک نشات میگیرد. تمایز در شناسایی نوع مسائل امنیتی، تنوع در عناصر امنیتی، تفاوت در نگرش نسبت به عوامل تهدید و تهدیدزدا، از این جملهاند. میتوان چرایی و چگونگی این تمایزات را در امنیتبینالمللی با کمک رهیافت خردگرا و نظریات لیبرالیسم، همچنین در امنیتجهانی با کمک رهیافت هنجاری و نظریه سازهانگاری، بهتر و کاربردیتر تبیین نمود. تنوع و گستردگی در تصمیمسازی و اتخاذ استراتژی در سیاستجهانی نسبت به محیطزیست و تغییراتاقلیمی، ناشی از تمایز در جایگاه مفهوم امنیت-زیستمحیطی در هر یک از دو رویکرد کلان امنیتی در روابطبینالملل است. این تحقیق بر آن است تا حدود معنایی امنیتبینالملل و جهانی را با امنیتزیستمحیطی، تبیین نماید، تا به تعریفی کاربردی از هر یک از این مفاهیم دست یافته، و با بررسی هستیشناسانه هر یک از مفاهیم امنیتبینالمللی و جهانی، به صورت-بندی مفهوم امنیتزیستمحیطی در آنها، بپردازد؛ از این رو بتواند به سوال اصلی خود یعنی: امنیتزیست-محیطی در امنیتبینالمللی و جهانی از چه جایگاهی برخوردار است؟ پاسخ داده، و به اثبات فرضیه خود مبنی بر همپیوندی هستیشناختی امنیتجهانی با امنیتزیستمحیطی و اولویتدهی به مسائل زیست-محیطی در امنیتجهانی، و حاشیهای بودن امنیتزیستمحیطی در مسائل امنیتی در امنیتبینالمللی، بپردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
376 - چالشهای مشترک هیدروپولیتیک ایران با عراق و افغانستان، از سال 2001 تا 2010 مطالعه موردی اروند و هیرمند
حمید پیشگاه هادیان علیرضا حجازیچکیده این مقاله به تشریح و تحلیل ِسیاست آب آبراهه های بین المللی ایران با افغانستان: هیرمند/ هلمند و ایران و عراق: اروند رود/ شط العرب در دوره زمانی 2011 تا 2010 می پردازد. شکل گیری پروسه امنیت بین المللی، تابع متغیر های مستقل بیشماری است که یکی از آنها می تواند منبع اس أکثرچکیده این مقاله به تشریح و تحلیل ِسیاست آب آبراهه های بین المللی ایران با افغانستان: هیرمند/ هلمند و ایران و عراق: اروند رود/ شط العرب در دوره زمانی 2011 تا 2010 می پردازد. شکل گیری پروسه امنیت بین المللی، تابع متغیر های مستقل بیشماری است که یکی از آنها می تواند منبع استراتژیک چون آب باشد. در واقع آب می تواند منبع بنیادین برای صلح، امنیت، همکاری و منازعه در روابط و سیاست خارجی دولتها بشمار آید. ایالات متحده پس از همسایگی با مکزیک و کانادا، در عراق و افغانستان اشغال شده با ایران؛ همکنون؛ همسایگی دارد. محدودیت آب در یک منطقه، به ایجاد چرخه ای از انواع نا امنی ها منجر میشود. تهدیدات فراگیری چون: گرد و غبار، مواد مخدر، بیماری ایدز، تروریسم، آلودگی، فقر فراگیر و معضلات محیط زیستی، براحتی از مرزهای ملی عبور و عواقب شوم آن به تمام دنیا سفر می نماید. در مقابل طیفی از نا امنی های فوق الذکر، فرا روایت امنیت انسانی، معرف طیفی از انواع امنیت چون امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، سلامت، فردی، زیست محیطی است. امنیت انسانی ارتباطی با تسلیحات ندارد. امنیت انسانی، علاوه بر توجه به مادیات مورد نیاز برای معیشت، به زندگی و شان انسانی مرتبط استو مشارکت معنا دار در زندگی اجتماعی را امکان پذیر می نماید.ارتقا امنیت انسانی در حوزه آبراهه های بین المللی در ایران نه تنها برای ملت شریف ایران، بلکه برای همسایگان ایران نیز امنیت و ثبات به ارمغان خواهد آورد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
377 - نقش مدیریت کیفیت و مسائل زیست محیطی در کسب مزیت رقابتی مؤسسات هتل داری مناطق شمالی کشور
ابوالفضل سهرابی مهدی روح الامینی سیدمحمود حسینی امیری بهمن نقدیمحیط بین المللی گردشگری تغییرات اقتصادی و اجتماعی را ایجاد نموده که منجر به عدم اطمینان بیشتری گردیده است. چنین تحولاتی الزاماً نیاز به بهبود مستمر در کیفیت و پایداری سیستم خدماتی را در صنایع گردشگری امری ضروری می سازد. هدف از این پژوهش بررسی نقش مدیریت کیفیت و مسائل زی أکثرمحیط بین المللی گردشگری تغییرات اقتصادی و اجتماعی را ایجاد نموده که منجر به عدم اطمینان بیشتری گردیده است. چنین تحولاتی الزاماً نیاز به بهبود مستمر در کیفیت و پایداری سیستم خدماتی را در صنایع گردشگری امری ضروری می سازد. هدف از این پژوهش بررسی نقش مدیریت کیفیت و مسائل زیست محیطی بر مزیت رقابتی مؤسسات هتل داری می باشد. روش تحقیق آن توصیفی - پیمایشی و از نوع اسنادی – میدانی است و جامعه آماری این پژوهش را مدیران عالی و میانی مؤسسات هتل داری در مناطق شمالی ایران تشکیل می دهد. که برای تعیین حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 224 نفر از مدیران هتل ها به روش تصادفی ساده جهت انتخاب تعیین شدند. جمع آوری داده ها از دو طریق کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی و روایی همگرایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین در بررسی و تجزیه و تحلیل آماری داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های پژوهش در مجموع نشان می دهد که شدّت رابطه عملکرد زیست محیطی با مزیت رقابتی تمایزی در میان سایر روابط معنی دار حاکم بر مدل ساختاری پژوهش از بالاترین سطح برخوردار بوده است. همچنین عملکرد زیست محیطی و عملکرد کیفی خدمات هتل نیز رابطه معنی دار مثبتی با مزیت رقابتی هزینه ای داشته اند و از طرف دیگر مدیریت کیفیت هتل نیز بر عملکرد کیفی خدمات هتل و مدیریت زیست محیطی هتل نیز رابطه معنی دار داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
378 - بررسی عوامل تعیین کننده استراتژی سازگار با محیط زیست بر مزیت رقابتی سبز و عملکرد صادرات سبز
پیمان غفاری آشتیانی مریم غیاث آبادی فراهانیمحقق تلاش دارد در طی این پژوهش به بررسی عوامل تعیین کننده استراتژی سازگار با محیط زیست بر مزیت رقابتی سبز و عملکرد صادرات سبز بپردازد. جامعه آماری این تحقیق شامل شرکت های برتر صادراتی ایران می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش پیمایشی می باشد. در این راس أکثرمحقق تلاش دارد در طی این پژوهش به بررسی عوامل تعیین کننده استراتژی سازگار با محیط زیست بر مزیت رقابتی سبز و عملکرد صادرات سبز بپردازد. جامعه آماری این تحقیق شامل شرکت های برتر صادراتی ایران می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش پیمایشی می باشد. در این راستا ضمن مرور بر ادبیات موضوع و استفاده از منابع کتابخانه ای، محقق از پرسشنامه ای برای جمع آوری اطلاعات استفاده کرده است. فرضیات این پژوهش با استفاده از مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار لیزرل مورد آزمون قرار گرفت. نتایج در پایان حاکی از تاثیر مثبت متغیرهای (نگرانی عمومی زیست محیطی و فرهنگ سازمانی سبز) با استراتژی های سازگار با محیط زیست، تاثیر منفی شدت رقابت خارجی بر استراتژی های سازگار با محیط زیست، تاثیر مثبت مزیت رقابتی سبز بر عملکرد صادرات سبز و همچنین تاثیر مثبت مزیت رقابتی سبز و استراتژی سازگار با محیط زیست بر عملکرد صادرات سبز می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
379 - تاثیر حسابداری زیست محیطی بر شاخص های مالی و عملیاتی شرکتهای تولیدی
فرزانه حیدرپور محمد قرنیهمگام با رشد اقتصادی، فشار بر سیستم های طبیعی و منابع کره زمین شدت می گیرد. واقعیت تأسف بار این است که اقتصاد به رشد خود ادامه می دهد، اما محیط زیست که اقتصاد به آن وابسته است رشد نمی کند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر حسابداری محیط زیست بر شاخص های مالی و عملیاتیو تعیی أکثرهمگام با رشد اقتصادی، فشار بر سیستم های طبیعی و منابع کره زمین شدت می گیرد. واقعیت تأسف بار این است که اقتصاد به رشد خود ادامه می دهد، اما محیط زیست که اقتصاد به آن وابسته است رشد نمی کند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر حسابداری محیط زیست بر شاخص های مالی و عملیاتیو تعیین جایگاه حسابداری می باشد. در این پژوهش از آزمون t – استیودنت در راستای تایید یا عدم تایید فرضیات به کار گرفته شده است. از آزمون فریدمن برای بررسی میزان تاثیر گذاری و تعیین میزان رتبه تاثیر هر عامل استفاده گردیده است. از آزمونt جفتی برای بررسی سطح مورد انتظار با سطح واقعی استفاده گردیده است. نتایج نشان دهنده تأثیر حسابداری محیط زیست بر شاخص های مالی و عملیاتی شرکت ها شامل میزان تولید شرکتهای تولیدی، میزان کاهش تولید ضایعات، کمکهای بلاعوض فنی بیرون از سازمان به شرکتهای تولیدی، نوع کالاهای تولید شده و نسبت بدهی خدمات (بازپرداخت اصل و فرع بدهیهای بلند مدت) به کل بدهی های شرکتهای تولیدی می باشد. Abstract Along with economic growth, pressure on natural systems and resources are severe. The sad reality is that the economy continues to grow but the environment quality is not growing. The purpose of this study is to evaluate the influence of environmental accounting on financial and operational indicators and accounting position. In this study, t - test is used to confirm whether or not the hypothesis. Friedman test was used to evaluate the effectiveness and the impact ranking of each factor. The paired t test was used to evaluate the real and expected level. The results show the impact of environmental accounting on financial and operational parameters of the company , including the production of manufacturing companies , Reduction of waste production , outside technical aid to manufacturing companies, type of manufactured goods, and the debt ratio (interest and principal repayment of long-term debt) to total debt of manufacturing companies. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
380 - بررسی رابطه ی بین عملکرد زیست محیطی و عملکرد مالی
بهمن بنی مهد قدرت اله طالب نیا حسین ازوجیاین پژوهش به بررسی ارتباط عملکرد زیست محیطی و عملکرد مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380 الی 1387 پرداخته است. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین عملکرد زیست محیطی و عملکرد مالی و ارائه مدل می باشد. شاخص عملکرد زیست محیطی در این پژوهش دارا أکثراین پژوهش به بررسی ارتباط عملکرد زیست محیطی و عملکرد مالی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1380 الی 1387 پرداخته است. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین عملکرد زیست محیطی و عملکرد مالی و ارائه مدل می باشد. شاخص عملکرد زیست محیطی در این پژوهش دارا بودن گواهینامه ISO14000 و شاخص های عملکرد مالی شامل شاخص توبین، نسبت سودآوری و نسبت جریان نقدی عملیاتی به جمع داراییها می باشند. نتیجه پژوهش بیانگر این است که شاخص عملکرد زیست محیطی ارتباط معنی داری با شاخص عملکرد مالی ندارند. اما اندازه شرکت، نسبت هزینه تبلیعات به کل فروش، نسبت فروش صادراتی به کل فروش، نسبت اهرم مالی و نسبت فروش به کل داراییها با عملکرد مالی رابطه معنی دار دارند. همچنین نوع صنعت بر ارتباط بین عملکرد زیست محیطی و عملکرد مالی اثرگذار است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
381 - بررسی رفتار زیست محیطی با تاکید بر سبک زندگی مصرف گرایی مادی (شهروندان شهر تهران )
فرزانه فرهادیان بابادی علیرضا محسنی تبریزی مصطفی ازکیااز آنجاییکه رفتار زیست محیطی متاثر از رفتار افراد جامعه است لذا بررسی سبک زندگی و چگونگی برخورد افراد جامعه با محیط زیست حائز اهمیت است، هدف اصلی این پژوهش، سنجش رفتار زیست محیطی با تاکید بر سبک زندگی از بعد مصرف گرایی مادی است ؛به همین دلیل چارچوب نظری تحقیق براساس نظر أکثراز آنجاییکه رفتار زیست محیطی متاثر از رفتار افراد جامعه است لذا بررسی سبک زندگی و چگونگی برخورد افراد جامعه با محیط زیست حائز اهمیت است، هدف اصلی این پژوهش، سنجش رفتار زیست محیطی با تاکید بر سبک زندگی از بعد مصرف گرایی مادی است ؛به همین دلیل چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه وبلن می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه ساکنین هشت منطقه از شهر تهران که در دامنه سنی (18-60)سال واقع شده است، براساس فرمول کوکران 384 نفربه عنوان نمونه آماری بدست آمد اما با توجه به جمعیت زیاد جامعه آماری و با در نظر گرفتن داده های از دست رفته احتمالی حجم نمونه 810 نفر انتخاب شد. این تحقیق با رویکرد کمی و با روش پیمایش انجام و ابزار گرد آوری پرسشنامه است.یافته های پژوهش نشان بین سبک زندگی مصرفگرای مادی و رفتارهای زیست محیطی (حمایتگر، بیتفاوت و تخریبگر) رابطه وجود دارد.بین سن، جنس، تحصیلات، درآمد، پایگاه اجتماعی و اقتصادی رفتار زیست محیطی رابطه معنادار وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
382 - توسعه مدل زمان بندی پروژه های نفتی و تعدیل هزینه های سبد پروژه با موازنه اهداف هزینه، زمان، کیفیت و اثرات زیست محیطی و حل آن با الگوریتم های متاهیستوریک
صادق فیض اللهیامروزه در پروژههایی نفتی بهرهگیری از روش های نوین مدیریت و زمانبندی پروژه امری اجتناب ناپذیر است. از طرفی، در مساله زمانبندی کلاسیک تمرکز بر روی موازنه زمان و هزینه انجام پروژهها است که در چنین شرایطی یکی از راهحلهای ممکن برای کوتاه کردن زمان اجرای پروژه، تسریع د أکثرامروزه در پروژههایی نفتی بهرهگیری از روش های نوین مدیریت و زمانبندی پروژه امری اجتناب ناپذیر است. از طرفی، در مساله زمانبندی کلاسیک تمرکز بر روی موازنه زمان و هزینه انجام پروژهها است که در چنین شرایطی یکی از راهحلهای ممکن برای کوتاه کردن زمان اجرای پروژه، تسریع در انجام فعالیتها است که این تسریع علاوه بر تحمیل هزینه بیشتر، میتواند بر کیفیت انجام و اثرات زیست محیطی نیز تاثیر بگذارد. از اینرو در این مطالعه، اثرات زیست محیطی و کیفیت انجام فعالیتها نیز به عنوان شاخصهای جدید در مساله موازنهی هزینه-زمان پروژه در نظر گرفته شد و مدل ریاضی جدیدی با چهار شاخص؛ هزینه، زمان، کیفیت انجام و اثرات زیست محیطی ارائه شدهاست. بر خلاف مدلهای سنتی که در آنها تنها یک حالت اجرا برای انجام فعالیتها و یک نوع رابطه پیشنیازی بین فعالیتها مد نظر قرار میگرفت، حالتهای اجرای فعالیتها بصورت چند حالته و روابط وابستگی بین فعالیتها از نوع روابط پیشنیازی تعمیم یافته است و لحاظ کردن این نوع روابط، مساله را به دنیای واقعی نزدیکتر میکند. به دلیل NP-hard بودن مساله در ابعاد بزرگ از الگوریتمهای فرا ابتکاری برای حل مدل استفاده شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
383 - ارزیابی چرخه حیات کشت بادامزمینی در نظامهای تککشتی و مخلوط با لوبیا
سعید فیروزی امین نیکخواهامروزه بررسی اثرات زیست محیطی نظامهای مختلف کشت محصولات کشاورزی و تعیین مناسبترین الگوی کشت آنها، امری حائز اهمیت است. از این رو در این پژوهش، اثرات زیست محیطی نظامهای تککشتی بادامزمینی (.Arachis hypogaea L) و کشت مخلوط بادامزمینی با لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) أکثرامروزه بررسی اثرات زیست محیطی نظامهای مختلف کشت محصولات کشاورزی و تعیین مناسبترین الگوی کشت آنها، امری حائز اهمیت است. از این رو در این پژوهش، اثرات زیست محیطی نظامهای تککشتی بادامزمینی (.Arachis hypogaea L) و کشت مخلوط بادامزمینی با لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) با رهیافت ارزیابی چرخه حیات مورد مقایسه قرار گرفت. اطلاعات اولیه از طریق مصاحبه حضوری با 136 کشاورز در منطقه کیاشهر استان گیلان به دست آمد. گرمایش جهانی، اسیدیته، اوتریفیکاسیون خشکی، تغییر کاربری زمین، تخلیه منابع فسیلی، فسفات و پتاسیم هفت گروه تاثیر مورد مطالعه را تشکیل میدادند. نتایج نشان داد که آلاینده NH3 بیشترین نقش را در قالب گروههای تاثیر اسیدیته و اوتریفیکاسیون در هر دو نظام کشت داشت. مقادیر شاخص زیست محیطی (EcoX) در دو نظام کشت بادامزمینی و کشت مخلوط بادامزمینی- لوبیا به ترتیب 68/0 و 42/0 محاسبه شدند. همچنین شاخص تخلیه منابع (RDI) به ترتیب 61/3 و 69/2 به دست آمد. تخلیه منابع فسیلی و اوتریفیکاسیون خشکی بیشترین اثرات زیست محیطی را در قالب گروههای تاثیر زیست محیطی و تخلیه منابع در هر دو نظام کشت داشتند. به طور کلی اثرات مخرب زیست محیطی نظام کشت مخلوط بادامزمینی- لوبیا در هر هفت گروه تاثیر کمتر از کشت بادامزمینی بهتنهایی بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
384 - بررسی پایداری اکولوژیک معرفی گیاهان جدید به الگوی کشت از دیدگاه امرژی
ثمین فلاحی نژاد محمد آرمین محمد رضا اصغری پورآنالیز امرژی راهکار مناسبی برای ارزیابی پایداری سیستمهای تولید محصولات کشاورزی در سطح منطقهای است. در این مطالعه پایداری سیستمهای تولید چهار محصول زراعی عمده یعنی گندم و جو (به عنوان گیاهان قدیمی الگوی کاشت) و چغندرقند و زعفران (به عنوان گیاهان جدید الگوی کاشت) با اس أکثرآنالیز امرژی راهکار مناسبی برای ارزیابی پایداری سیستمهای تولید محصولات کشاورزی در سطح منطقهای است. در این مطالعه پایداری سیستمهای تولید چهار محصول زراعی عمده یعنی گندم و جو (به عنوان گیاهان قدیمی الگوی کاشت) و چغندرقند و زعفران (به عنوان گیاهان جدید الگوی کاشت) با استفاده از تکنیک امرژی در شهرستان خوشاب استان خراسان رضوی مقایسه شد. کل امرژی حمایتکننده تولید برای سیستم کشت گندم، جو، چغندرقند و زعفران به ترتیب 1016×32/2، 1016×91/1، 1016×95/4، و 1016×04/2، امژول خورشیدی در هکتار بود. بیشترین سهم امرژی از بخش منابع قابل تجدید محیطی در کشت چغندرقند (10/4 درصد)، از بخش منابع غیرقابل تجدید محیطی در کشت جو (70/55 درصد) و منابع خریداری شده تجدیدپذیر (80/40 درصد) و غیر قابل تجدید خریداری شده (48/36 درصد در کشت زعفران به دست آمد. تغییر الگوی کاشت سبب افزایش شاخصهای درصد تجدیدپذیری امرژی، نسبت بارگذاری زیستمحیطی، شاخص پایداری محیط زیست اصلاح شده، نسبت سرمایهگذاری امرژی و کاهش شاخصهای نسبت عملکرد امرژی، نسبت بارگذاری زیست محیطی اصلاح شده، شاخص پایداری محیط زیست و شاخص امرژی توسعه پایدار شد. بومنظام زعفران و چغندرقند بالاترین شاخص پایداری محیطزیست اصلاح شده را داشتند. اگرچه شاخص نسبت بارگذاری زیستمحیطی در کشت زعفران بالاتر از سایر سیستمهای کشت بود اما شاخص نسبت بارگذاری زیست محیطی اصلاح شده در این محصول بسیار کمتر از 3 محصول دیگر به دست آمد، بر این اساس میتوان کشت زعفران را به عنوان یک گیاه پایدار که حداقل فشار به منابع زیست محیطی را دارد توصیه کرد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
385 - Examining the problems and solutions for managing the use of agricultural pesticides to achieve sustainable development
نجمه عظیمی زاده عباس پرورIn recent years, due to the increase in world population and the need to produce more food, a significant growth in the consumption of chemical pesticides has been seen in developed and especially developing countries. Although chemical pesticides are essential componen أکثرIn recent years, due to the increase in world population and the need to produce more food, a significant growth in the consumption of chemical pesticides has been seen in developed and especially developing countries. Although chemical pesticides are essential components of modern agriculture, they are also considered as one of the important sources of environmental pollution. Resistance of pest and disease species and weeds to chemical poisons, poisoning, destruction and severe erosion of soil, water pollution, adverse effect on non-target organisms, threat to human health and destruction of the environment are among the most important effects of these substances. are chemical. In this regard, integrated pest management (IPM) is introduced as one of the protective technologies in sustainable agriculture, which means the correct, logical and principled use of pesticides as a powerful tool along with other methods. Therefore, minimizing the use of chemical poisons, reducing the dose of poisons and using them on time, using selective, non-chemical and environmentally friendly pesticides, and finally introducing and using integrated pest management methods should be on the agenda. This is a way to achieve sustainable development in agriculture. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
386 - بررسی و تعیین نحوهی ارتباط قابلیتهای خرید سبز با عملکرد اقتصادی و زیستمحیطی با در نظر گرفتن اندازه شرکت بهعنوان عامل تعدیلگر: موردمطالعهای شرکتهای تولیدی محصولات ارگانیک در استان گیلان
مریم دانشمندمهر مجید بهرامخوعملکرد اقتصادی یکی از مهمترین عوامل جهت دستیابی به مزیت رقابتی در بازار محصولات تولیدی بوده است در سالهای اخیر توجه به افزایش استفاده از محصولات ارگانیک شده است. و بخشی از بازار مصرفی معطوف به این موضوع است.این تحقیق براساس نوع هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق حاضر أکثرعملکرد اقتصادی یکی از مهمترین عوامل جهت دستیابی به مزیت رقابتی در بازار محصولات تولیدی بوده است در سالهای اخیر توجه به افزایش استفاده از محصولات ارگانیک شده است. و بخشی از بازار مصرفی معطوف به این موضوع است.این تحقیق براساس نوع هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق حاضر 80 شرکت تولیدی محصولات ارگانیک در استان گیلان هستند.روش نمونه برداری در تحقیق حاضر، نمونه برداری غیر احتمالی در دسترس بوده است. 69 شرکت به عنوان نمونه از طریق فرمول کوکران برای جامعه محدود به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از معادلات ساختاری از نرم افزارهایSPSSواس مارت پی ال اس دو استفاده شد. فرضیه های تأیید شده عبارتند از ( تأیید رابطه بین قابلیتهای خرید سبز با عملکرد محیطی، تأیید رابطه بین عملکرد محیطی باعملکرد اقتصادی، تأیید نقش اندازه شرکت به عنوان عامل تعدیلگر در رابطه بین قابلیتهای خرید سبز با عملکرد محیطی، تأیید نقش اندازه شرکت عامل تعدیلگر در رابطه بین قابلیتهای خرید سبز با عملکرد اقتصادی، تأیید رابطه بین قابلیتهای عملیاتی خرید سبز با عملکرد محیطی، تأیید رابطه بین قابلیتهای پویای خرید سبز با عملکرد محیطی، تأیید رابطه بین قابلیتهای پویای خرید سبز با عملکرد اقتصادی) است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
387 - نقش تجارت بین الملل بر کیفیت محیط زیست، مطالعه موردی: کشورهای منتخب حوزه خلیج فارس
هوشنگ شجری حسین استادی نبی الله کاوسیپژوهش ها نشان می دهد که رابطه بین برخی شاخصهای تخریب محیط زیست و تولید در برخی موارد ارتباطی به شکل U وارونه دارند، که منحنی زیست محیطی کوزنتس نامیده شده است. این منحنی اغلب به عنوان یک نتیجهای از رشد اقتصادی تفسیر میشود و بیان می کند که کاهش و سپس بهبودی کیفیت محیط ز أکثرپژوهش ها نشان می دهد که رابطه بین برخی شاخصهای تخریب محیط زیست و تولید در برخی موارد ارتباطی به شکل U وارونه دارند، که منحنی زیست محیطی کوزنتس نامیده شده است. این منحنی اغلب به عنوان یک نتیجهای از رشد اقتصادی تفسیر میشود و بیان می کند که کاهش و سپس بهبودی کیفیت محیط زیست منعکس کننده منبع رشد است. برای افزایش رشد اقتصادی و حفظ حمایت از تجارت، کشورها باید قادر به بهرهبرداری از فرصتها ایجاد شده بوسیله تجارت باشند. تجارت از مکانیسمهای اصلی است که از طریق آن نیروهای بازار جهانی - رقابت، توسعه منابع انسانی، انتقال تکنولوژی و ابداعات فنآوری – در کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه، رشد اقتصادی ایجاد میکند. هدف این مطالعه بررسی نقش منابع رشد مانند تجارت بر روی کیفیت محیط زیست در کشورهای منتخب خلیج فارس است. برای دستیابی به این هدف آمارهای بانک جهانی برای دوره زمانی 2011-1980 مورد استفاده قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که در منطقه خلیج فارس، هنگامی که تجارت منبع رشد است، منحنی [1]EKC به شکل U است. این منحنی برای کشورهای ایران و عربستان N شکل، برای کشور عمان U وارونه و برای قطر تعریف نشده است. [1]-Environment Kuznets Curve تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
388 - بررسی رابطه مدیریت سبز و عملکرد پایداری (عملکرد اقتصادی، عملکرد زیست محیطی و عملکرد اجتماعی): مورد مطالعه شرکت های فعال در صنعت پتروشیمی
رضا جلالیان لرکی بلقیس باورصاد صابر علیزادهمدیریت سبز بهعنوان یک روش مدیریتی مدرن در سازمان با ایجاد یک فضای سیاستگذاری صحیح، بر ورودیها و خروجیهای سازمان کنترل و استفاده از فناوریهای سبز را توصیه میکند. هدف این پژوهش بررسی رابطه مدیریت سبز و عملکرد اقتصادی، عملکرد زیستمحیطی و عملکرد اجتماعی است. ازآنجاکه أکثرمدیریت سبز بهعنوان یک روش مدیریتی مدرن در سازمان با ایجاد یک فضای سیاستگذاری صحیح، بر ورودیها و خروجیهای سازمان کنترل و استفاده از فناوریهای سبز را توصیه میکند. هدف این پژوهش بررسی رابطه مدیریت سبز و عملکرد اقتصادی، عملکرد زیستمحیطی و عملکرد اجتماعی است. ازآنجاکه صنعت پتروشیمی به دلیل خوراک مصرفی و محصول تولیدی خود نوع بسیار خطرناکی از آلایندگی را ایجاد میکند که بهسلامت انسان و بهداشت محیطزیست آسیب جدی میزند روش پژوهش از نوع پیمایشی تحلیلی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل 16 شرکت پتروشیمی استان خوزستان (شامل 374 نفر از مدیران و سرپرستان) است که با استفاده از فرمول کوکران 190 نفر از مدیران، سرپرستان و کارکنان آن به روش نمونهگیری طبقهای انتخاب شدند. جهت گردآوری دادهها از پرسشنامه استفاده گردید که پایایی آن با روش آلفا کرونباخ (88/0) و روش ترکیبی و روایی آن با متوسط واریانس استخراج شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهدستآمده با استفاده از روش تحلیل ساختاری نشان داد مدیریت سبز با عملکرد اقتصادی، عملکرد زیستمحیطی و عملکرد اجتماعی ارتباط مثبت معناداری دارد و شدت ارتباط بین مدیریت سبز با عملکرد زیستمحیطی بیشتر از دو بعد دیگر عملکرد پایدار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
389 - بررسی زیست محیطی تالاب بین المللی پریشان بر اساس مدل تحلیل مدیریتی SWOT
سمیه اردو فریدون عوفیاین تحقیق با هدف ارزیابی اکولوژیک و زیست محیطی منطقه حساس و آسیب پذیر تالاب بین المللی پریشان با تأکید بر تنوع گونه ای و زیستگاهی تنظیم و ارائه گردیده است. تالاب پریشان در بین دریاچه های دائمی ایران بزرگترین دریاچه آب شیرین است. دریاچه پریشان در کنوانسیون رامسربه عنوان أکثراین تحقیق با هدف ارزیابی اکولوژیک و زیست محیطی منطقه حساس و آسیب پذیر تالاب بین المللی پریشان با تأکید بر تنوع گونه ای و زیستگاهی تنظیم و ارائه گردیده است. تالاب پریشان در بین دریاچه های دائمی ایران بزرگترین دریاچه آب شیرین است. دریاچه پریشان در کنوانسیون رامسربه عنوان تالاببین المللی ثبت گردیده است و در تقسیم بندی مناطق جزء منطقه حفاظت شده محسوب می گردد. بر خورداری از تنوع زیستی و زیستگاهی، پراکنش جوامع گیاهی و جانوری منحصر به فرد این منطقه باعث شده است تا این منطقه جز مناطق حساس اکولوژیکی محسوب گردد. با توجه به تغییرات اقلیمی جدید و خشکسالی حادث شده در منطقه در حال حاضر دریاچه در بدترین وضعیت زیستی خود قرار دارد و در اواخر انجام این تحقیق دریاچه محدود به برکه های حاشیه ای و آبگیرهای موقت بخش حاشیه ای دریاچهشده است. با توجه به حضور گونه های شاخص و منحصربفرد گیاهی و جانوری و زیستگاههای حساس و آسیب پذیر و زمینه های توسعه و گردشگری، نتایج حاصل از این بررسی نشان دهنده این موضوع می باشد، که مهمترین موضوع مورد بحث در تالاب بین المللی پریشان تغییرات اقلیمی و خشکسالی های چند سال اخیر می باشد که تنوع زیستی و زیستگاهی و پراکنش جوامع گیاهی و جانوری را تحت تأثیر قرار داده است. بر اساس نتایج بدست آمده در این تحقیق تالاب بین المللی پریشان ازنظرعوامل درونیروی همرفتهدارایقوتمی باشد و نیز محیط زیست تالاب ازنظرعوامل بیرونی دارای فرصت های زیادی برای بازسازی و احیا می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
390 - ارائة مدل تحلیلپوششیدادهها جهت انتخاب تأمینکنندگان با در نظر گرفتن معیارهای پایداری (مطالعة موردی: صنعت سنگ)
فرناز برزین پور حانیه مؤذنی میر سامان پیشواییانتخاب مناسب تأمینکنندگان یکی از استراتژیهای حیاتی و اساسی برای بالا بردن کیفیت خروجی هر سازمان بوده که طی آن، خریدار با درنظر گرفتن تمامی گزینههای انتخاب و معیارهای ارزیابی آنها سعی در بهبود روابط خودبا تأمینکنندة انتخابی دارد. یکی از روشهای به کار گرفتهشده جهت ا أکثرانتخاب مناسب تأمینکنندگان یکی از استراتژیهای حیاتی و اساسی برای بالا بردن کیفیت خروجی هر سازمان بوده که طی آن، خریدار با درنظر گرفتن تمامی گزینههای انتخاب و معیارهای ارزیابی آنها سعی در بهبود روابط خودبا تأمینکنندة انتخابی دارد. یکی از روشهای به کار گرفتهشده جهت ارزیابی تأمینکنندگان،روش تحلیل پوششی دادههاست. هدف از این مقاله، ارائه مدلی جهت ارزیابی و انتخاب تأمینکنندگان با رویکرد تحلیلپوششیدادههاست که در آن معیارهای اقتصادی در کنار معیارهای اجتماعی و زیستمحیطی بهعنوان ورودی و خروجی در نظر گرفته شده و از سه رویکرد خوشبینانه، بدبینانه و محافظهکارانه تحلیل پوششیدادهها جهت تصمیمگیری در شرایط مختلف استفاده شده است. در این تحقیق مطالعه موردی در یکی از کارخانههای تولید سنگ انجام شده است. دادههای 19 معدن سنگ به عنوان تأمینکنندگان این کارخانه جمعآوری شده و 10 تأمینکنندة برتر انتخاب و به واحد صنعتی مربوطه پیشنهاد میشود. مدل پیشنهادی با روش حلی دقیق در نرمافزار GAMS حل شده و آنالیز حساسیت بر روی رتبة تأمینکنندة برتر، اهمیت معیارها را در ارزیابی تأمینکنندگان مشخص میکند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
391 - راهبردهای احراز مسئولیت بین المللی دولت فعلی عراق در تادیه خسارات زیست محیطی جنگ تحمیلی به ایران از طریق اجرای کامل قطعنامه 598 شورای امنیت
علی فقیه حبیبیشورای امنیت به عنوان یکی از مهمترین و اساسی ترین ارکان سازمان ملل متحد، مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بینالمللی را بر دوش دارد.رویه شورای امنیت در برخورد با مسایل مربوط به تهاجم عراق به ایران و موارد پیرامونی آن به نظر تبعیض آمیز می رسد چرا که به رغم اینکه ادله کافی بر أکثرشورای امنیت به عنوان یکی از مهمترین و اساسی ترین ارکان سازمان ملل متحد، مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بینالمللی را بر دوش دارد.رویه شورای امنیت در برخورد با مسایل مربوط به تهاجم عراق به ایران و موارد پیرامونی آن به نظر تبعیض آمیز می رسد چرا که به رغم اینکه ادله کافی برای متجاوز دانستن عراق به عنوان متجاوز در اختیار شورا بوده، اصولاً پذیرش موضوع تجاوز و متجاوز، خود را تا پایان جنگ به تجاهل زده است و واکنشی نشان نداده است. مسلماً اجرای تصمیمات شورای امنیت بر طبق فصل هفتم منشور به منظور حفظ یا اعاده صلح و امنیت بین المللی و مستنداً به مواد 25 و 103 منشور ملل متحد این قطعنامه لازم الاتباع می باشد و بر اساس بند 10 قطعنامه 598 که تصریح کرده در صورت نیاز شورای امنیت جهت اجرای قطعنامه تشکیل جلسه میدهد، لذا میتوان گفت که سازمان ملل متحد و شورای امنیت در قبال اجرای کامل قطعنامه مزبور میبایست مسئولیت و تعهدات خود را در این خصوص ایفاء کنند. در این مقاله سعی شده است با بهرهگیری از قواعد حقوق بین الملل، ضمن تبیین وضعیت حقوقی فعلی قطعنامه 598، راهبردهای مطالبه خسارات زیست محیطی جنگ تحمیلی از طریق اجرای کامل قطعنامه 598 را روشن و تبیین کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
392 - ارتباط شبکههای اجتماعی مجازی با تمایل به مشارکت در حفظ محیط زیست (مورد مطالعه شهروندان تهرانی بالای 15 سال)
سیده فاطمه قلی‎زاده شاوون فیض الله نوروزی حسین دهقانهدف این تحقیق مطالعه ارتباط شبکههای اجتماعی مجازی با تمایل به مشارکت در حفظ محیط زیست در بین شهروندان تهرانی است. مشارکت محیط زیستی به عنوان متغیر وابسته بر اساس رفتار و همکاری زیست محیطی عملیاتی گردیده است. چارچوب نظری مبتنی بر نظریه شبکه ولمن و نظریه کاشت گربنر روش ت أکثرهدف این تحقیق مطالعه ارتباط شبکههای اجتماعی مجازی با تمایل به مشارکت در حفظ محیط زیست در بین شهروندان تهرانی است. مشارکت محیط زیستی به عنوان متغیر وابسته بر اساس رفتار و همکاری زیست محیطی عملیاتی گردیده است. چارچوب نظری مبتنی بر نظریه شبکه ولمن و نظریه کاشت گربنر روش تحقیق مورد استفاده کمی- پیمایشی و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. شیوه نمونه‎گیری، خوشهای چند مرحله ای است و حجم نمونه پس از حذف داده‎های پرت 384 نفر به دست آمد.نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین تمایل به مشارکت در حفظ محیط زیست و میزان استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی(0.492=r)، اعتماد به شبکههای اجتماعی مجازی(0.339=r)، فعالیت در شبکههای اجتماعی مجازی(0.348=r) و دانش زیست محیطی(0.348=r) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در واقع مشارکت در فعالیت های زیست محیطی تابعی از اعتماد و عملکرد آگاهانه کاربران در فضای مجازی با محوریت زیست محیطی است و با نتایج آزمون تحلیل واریانس با 0.000=Sig و 22.91=F ،کاربرانی که به منظور کسب اطلاعات جدید از فضای مجازی استفاده میکنند، تمایل بیشتری به مشارکت در حفظ محیط زیست دارند و نسبت به محیط زیست خود بیشتر احساس مسئولیت میکنند و درفعالیتهای زیست محیطی همکاری بیشتری دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
393 - هوش مصنوعی در بومی سازی استاندارد ساختمانهای سبز در ایران
محمد رجبی جواد مجروحی سردرود علی خیرالدینساختمانهای مسکونی بخش عمده ای از انرژی، خاک و مصالح طبیعی را مصرف کرده و نقش زیادی در آلودگی های زیست محیطی دارند. مصرف انرژی در ایران بطور فزاینده ای در حال افزایش است بطوریکه طی 20 سال اخیر حدود 270 درصد افزایش یافته است. یکی از راه حل های اساسی برای کاهش استفاده از س أکثرساختمانهای مسکونی بخش عمده ای از انرژی، خاک و مصالح طبیعی را مصرف کرده و نقش زیادی در آلودگی های زیست محیطی دارند. مصرف انرژی در ایران بطور فزاینده ای در حال افزایش است بطوریکه طی 20 سال اخیر حدود 270 درصد افزایش یافته است. یکی از راه حل های اساسی برای کاهش استفاده از سوخت های فسیلی، خاک و مصالح طبیعی، اجرای ساختمانهای سبز می باشد. ساختمانهای سبز باعث کاهش استفاده از خاک های طبیعی شن و ماسه شده و عموما با ضایعات ریز تولیدی صنایع و معادن مختلف جایگزین می گردند. متاسفانه در حال حاضر ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای دنیا فاقد استاندارد سبز بومی می باشد و اکثر سرمایه گذاران اطلاعاتی درخصوص مزایای این نوع ساختمانها ندارند. در این تحقیق با استفاده از نظرات خبرگان در مرحله اول نسبت به شناسایی مزایا و موانع اجرای ساختمانهای سبز و در مرحله دوم با بهره گیری از 6 استاندارد سبز دنیا در مجموع 68 آیتم در 5 فصل سایت، آب، انرژی، مصالح و کیفیت محیط داخلی برای استاندارد سبز بومی در ایران شناسایی شده است. نتایج 103 پرسشنامه بیانگر اینست که عدم آگاهی از ساختمانهای سبز بعنوان بزرگترین مانع و پتانسیل بالای تولید انرژی های تجدیدپذیر بعنوان بزرگترین ضرورت اجرای ساختمانهای سبز معرفی شده است همچنین در میان مجموع کل آیتم های استاندارد سبز، عملکرد بهینه مصرف انرژی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر بعنوان تاثیرگذارترین پارامترها شناسایی شده اند. در انتها بر اساس هوش مصنوعی نسبت به محاسبه مجموع امتیاز استاندارد سبز اقدام شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
394 - بررسی و رتبه بندی نقش عوامل زیست محیطى، ترافیکى، اقتصادی و اجتماعى اماکن ورزشى بر محیط شهرى کرج
بهناز روشن روان حسین عبدالملکی سید نعمت خلیفهاماکن ورزشی به عنوان یکی از مهمترین کاربریهای عمومی شهری بر محیط پیرامون خود اثرگذارند، که در این میان میتوان از اثرات زیست محیطی اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی به عنوان مهمترین این اثرات نام برد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر ارزیابی و اولویتبندی اثرات زیست محیطی اجتماعی، أکثراماکن ورزشی به عنوان یکی از مهمترین کاربریهای عمومی شهری بر محیط پیرامون خود اثرگذارند، که در این میان میتوان از اثرات زیست محیطی اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی به عنوان مهمترین این اثرات نام برد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر ارزیابی و اولویتبندی اثرات زیست محیطی اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی مجموعه ورزشی انقلاب بر محیط شهری کرج بود. روش تحقیق توصیفی – پیمایشی و جامعه آماری شامل 253 نفر از ساکنان اطراف ورزشگاه انقلاب می باشد. ابزار مورد استفاده در این تحقیق شامل پرسشنامه اثرات زیست محیطی و ترافیکی اماکن ورزشی سلطان حسینی و همکاران (1393) است که این پرسشنامه دارای 14 سوال و 2 مؤلفه اثرات زیست محیطی اماکن ورزشی و اثرات ترافیکی اماکن ورزشی میباشد. در حیطه اثرات اقتصادی – اجتماعی نیز از پرسشنامه سلطان حسینی و همکاران (1392) استفاده شد. این پرسشنامه دارای 16 سوال و 2 مؤلفه اثرات اقتصادی و اجتماعی اماکن ورزشی می باشد. روایی پرسشنامه از نوع محتوایی بود و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ 81/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامهها از روش آماری T تک نمونهای استفاده شد. جهت رتبهبندی آثار مؤلفههای مورد ارزیابی از روش تصمیم گیری چندشاخصه (MADM) استفاده گردید. یافتهها نشان داد که اثرات اجتماعی با سطح معنیداری 001/0 بیشترین تأثیر را بر محیط شهری کرج گذاشته و در رتبههای بعدی اثرات ترافیکی و اثرات زیست محیطی قرار دارند و اثرات اقتصادی با سطح معنیداری 11/0 نقشی بر محیط شهری اطراف ورزشگاه نداشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
395 - بررسی و رتبه بندی نقش عوامل زیست محیطى، ترافیکى، اقتصادی و اجتماعى اماکن ورزشى بر محیط شهرى کرج
بهناز روشن روان حسین عبدالملکی سید نعمت خلیفهاماکن ورزشی به عنوان یکی از مهم ترین کاربری های عمومی شهری بر محیط پیرامون خود اثرگذارند، که در این میان می توان از اثرات زیست محیطی اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی به عنوان مهم ترین این اثرات نام برد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر ارزیابی و اولویت بندی اثرات زیست محیطی اجتماعی، أکثراماکن ورزشی به عنوان یکی از مهم ترین کاربری های عمومی شهری بر محیط پیرامون خود اثرگذارند، که در این میان می توان از اثرات زیست محیطی اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی به عنوان مهم ترین این اثرات نام برد. بنابراین، هدف پژوهش حاضر ارزیابی و اولویت بندی اثرات زیست محیطی اجتماعی، اقتصادی و ترافیکی مجموعه ورزشی انقلاب بر محیط شهری کرج بود. روش تحقیق توصیفی – پیمایشی و جامعه آماری شامل 253 نفر از ساکنان اطراف ورزشگاه انقلاب می باشد. ابزار مورد استفاده در این تحقیق شامل پرسشنامه اثرات زیست محیطی و ترافیکی اماکن ورزشی سلطان حسینی و همکاران (1393) است که این پرسشنامه دارای 14 سوال و 2 مؤلفه اثرات زیست محیطی اماکن ورزشی و اثرات ترافیکی اماکن ورزشی می باشد. در حیطه اثرات اقتصادی – اجتماعی نیز از پرسشنامه سلطان حسینی و همکاران (1392) استفاده شد. این پرسشنامه دارای 16 سوال و 2 مؤلفه اثرات اقتصادی و اجتماعی اماکن ورزشی می باشد. روایی پرسشنامه از نوع محتوایی بود و پایایی آن نیز از طریق آلفای کرونباخ 81/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه ها از روش آماری T تک نمونه ای استفاده شد. جهت رتبه بندی آثار مؤلفه های مورد ارزیابی از روش تصمیم گیری چندشاخصه (MADM) استفاده گردید. یافته ها نشان داد که اثرات اجتماعی با سطح معنی داری 001/0 بیشترین تأثیر را بر محیط شهری کرج گذاشته و در رتبه های بعدی اثرات ترافیکی و اثرات زیست محیطی قرار دارند و اثرات اقتصادی با سطح معنی داری 11/0 نقشی بر محیط شهری اطراف ورزشگاه نداشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
396 - شناسايي و اولویتبندی عناصر برنامه درسی پایدار برای رشتههای مدیریت با رویکرد زیست محیطی در دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران
الهام نورین صغری افکانه کامران محمدخانیاین پژوهش با هدف شناسايي و اولویتبندی عناصر برنامهدرسی پایدار برای رشتههای مدیریت با رویکرد زیستمحیطی در دانشگاه آزاد انجام شد.هدف پژوهش کاربردی و نوع داده¬ها، آمیخته از نوع اکتشافی در بخش کیفی فراترکیب و تحلیل متون مصاحبه و در بخش کمی توصیفی-پیمایشی بود. جامعة مورد أکثراین پژوهش با هدف شناسايي و اولویتبندی عناصر برنامهدرسی پایدار برای رشتههای مدیریت با رویکرد زیستمحیطی در دانشگاه آزاد انجام شد.هدف پژوهش کاربردی و نوع داده¬ها، آمیخته از نوع اکتشافی در بخش کیفی فراترکیب و تحلیل متون مصاحبه و در بخش کمی توصیفی-پیمایشی بود. جامعة مورد مطالعه در بخش کیفی شامل مبانی نظری و پیشینه مرتبط پایگاه¬های داده داخلی و خارجی و برای بخش مصاحبه جامعه خبرگان بود.حجم نمونه در بخش کیفی نمونه¬گیری غير تصادفی هدفمند و در بخش کمی حجم نمونه بر اساس محاسبه حجم نمونه در معادلات ساختاری با روش نمونه گیری تصادفی خوشه¬ای مرحله ای انتخاب شد. ابزارگردآوری در بخش کیفی مرور سيستماتيک ادبيات و مصاحبه نیمه ساختار یافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته بود.روش تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کيفي تحلیل مضمون و در بخش کمّی آمار توصیفی و استنباطی بود. یافته¬ها نشان داد که عناصر شناسایی شده برنامه درسی پایدار برای رشته های مدیریت با رویکرد زیست محیطی در دانشگاه آزاد شامل 5 عنصربوده که به ترتیب اولویت عبارتند: هدف (مولفه های آشنایی با مفاهیم،مدیریت وحفاظت از محیط زیست، رابطه با جامعه و..)، محتوا (مولفه های مفاهیم و اصول مدیریت، ابزارها و روشها، حقوق و تنظیمات، استراتژیها و سیاستها، اقتصاد سبز و مدیریت منابع زیست محیطی، اخلاق و مسئولیت اجتماعی، نوآوری)روش های یادگیری (روشهای تعاملی، عملی و تجربی، مبتنی بر پروژه )روش های ارزشیابی (عملکرد،محتوا و درسها،محیط آموزشی،تأثیر اجتماعی)منابع (استفاده از مواد پایدار،چرخه عمر محصولات،توانمندیها در ارزیابی مواد) که هر کدام از این مولفه ها خود شامل چند شاخص بودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
397 - تبیین اثرات مهاجرت معکوس بر توسعه کالبدی و زیست محیطی روستاهای محال انزل شهرستان اورمیه
شریفه جعفرمدار قرهباغ دکتر سیمین ارمغان دکتر تهمینه دانیالیهدف پژوهش حاضر تبیین اثرات مهاجرت معکوس بر توسعه اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی روستاهای محال انزل شهرستان اورمیه سال 1400-1396 بود. طرح پژوهشی، توصیفی تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش، 944 خانوار از شهر برگشته به روستاهای محال انزل بودند که از این تعداد، 275 خانوار با روش ن أکثرهدف پژوهش حاضر تبیین اثرات مهاجرت معکوس بر توسعه اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی روستاهای محال انزل شهرستان اورمیه سال 1400-1396 بود. طرح پژوهشی، توصیفی تحلیلی بود. جامعه آماری پژوهش، 944 خانوار از شهر برگشته به روستاهای محال انزل بودند که از این تعداد، 275 خانوار با روش نمونهگیری سهمیهای انتخاب و به پرسشنامه ها به صورت تصادفی پاسخ دادند. داده¬ها با پرسشنامه، محقق ساخته که با پایایی 818/0 جمع¬آوری و با نرم افزارهای (SPSS-V.28) و (Lisrel-V.10) تجزیه و تحلیل شدند. پرسشنامه پژوهش دارای روایی تحلیل عاملی اکتشافی (847/0) و تحلیل عاملی تاییدی، مورد قبول بود. نتایج نشان داد بین مهاجرت معکوس، توسعه اقتصادی، توسعه کالبدی و توسعه زیست محیطی، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (P≤0.01). مهاجرت معکوس دارای تاثیر مستقیم و مثبت بر توسعه اقتصادی (69/0)، توسعه کالبدی (56/0) و توسعه زیست محیطی (55/0) بوده (P≤0.01)، و هم چنین مهاجرت معکوس دارای تاثیر غیرمستقیم و مثبت (34/0) بر توسعه کالبدی و (28/0) بر توسعه زیست محیطی از طریق توسعه اقتصادی در روستاهای محال انزل شهرستان اورمیه بود (P≤0.01). مسئولین امر باید با بررسی وضعیت روستاها، در زمینه توسعه اقتصادی روستاها تلاش کنند تا باعث بهبود وضعیت زیستی و تحکیم و به روزرسانی ساخت خانه های روستایی شده و از این طریق باعث رشد و توسعه کالبدی و زیست محیطی روستاها شوند و شرایط زندگی در روستاها جهت مهاجرت معکوس را بهبود بخشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
398 - ارائه مدل مدیریت زنجیره تأمین سبز با استفاده از پویایی شناسی سیستم
مهناز خوانساری کیوان شاهقلیان سمیَه نعمتیامروزه یکی از چالش های اصلی پیش روی سازمان ها، یافتن روش هایی برای چرخه تولید است که مطابق با استاندارد های زیست محیطی باشد. لذا بهره گیری از زنجیره تامین سبز بعنوان یک روش مناسب مد نظر قرار گرفته است . توجه به این فلسفه در سازمان ها موجب شده است تا نیروی کار بتواند بهت أکثرامروزه یکی از چالش های اصلی پیش روی سازمان ها، یافتن روش هایی برای چرخه تولید است که مطابق با استاندارد های زیست محیطی باشد. لذا بهره گیری از زنجیره تامین سبز بعنوان یک روش مناسب مد نظر قرار گرفته است . توجه به این فلسفه در سازمان ها موجب شده است تا نیروی کار بتواند بهتر بیندیشد، بیافریند و نوآوری کند و از طرفی سرمایه گذاری نیز هدفمندتر شده و در نهایت بهره وری افزایش یابد. اين پژوهش با هدف ارائه مدلی جهت ارزيابي مدیریت زنجیره تأمین سبز و با استفاده از روش پویایی شناسی سیستم انجام شده است. برای این منظور پارامترهای مؤثر در مدیریت زنجیره تأمین سبز شناسایی و ارتباط بین آنها و تأثیرشان بر یکدیگر مشخص گردید. سپس دیاگرام علت و معلولی و دیاگرام جریان مدیریت زنجیره تأمین سبز طراحی و پس از اعتبارسنجی مدل، شبیهسازی آن با استفاده از نرم افزار Vensim و در افق زمانی (1405-1395) انجام شد. با توجه به اعتبار سنجی مدل، سیاستهای مدیریت زنجیره تامین سبز شناسایی و نتایج مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
399 - طراحی الگوی برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی در دوره متوسطه دوم
هانیه خدادادی عصمت رسولی وحید فلاحهدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی در دوره متوسطه دوم است. در این پژوهش روش تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی مورد استفاده قرار گرفت. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند و معیار اشباع نظری بود أکثرهدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی در دوره متوسطه دوم است. در این پژوهش روش تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی مورد استفاده قرار گرفت. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند و معیار اشباع نظری بود که تعداد 15 نفر از اساتید و متخصصان برنامه درسی انتخاب شدند. در واقع، انتخاب مشارکت کنندگان بر اساس میزان تجارب آن ها در زمینه برنامه درسی بود. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته فردی استفاده شده است. داده های بدست آمده از مصاحبه ها با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحلیل مصاحبه های برگرفته از نظر متخصصان، حاکی از این است که برنامه درسی اخلاق زیست محیطی در دوره متوسطه دوم از مطلوبیت کافی برخوردار نبوده و دارای نقاط ضعفی است. هم چنین به ویژگی های عناصر برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی به ترتیب برای هدف، محتوا و راهبردهای یاددهی-یادگیری و ارزشیابی اشاره شد و الگوی برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی طراحی شد. نتایج نشان می دهد که تمامی عناصر و اجزا برنامه درسی در تعامل با یکدیگر هستند و بین برنامه درسی اخلاق زیست محیطی و برساختگرایی اجتماعی رابطه وجود دارد و برساختگرایی اجتماعی برای افزایش قابلیت های برنامه درسی اخلاق زیست محیطی کفایت لازم را دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
400 - نقش گردشگری ورزشی در توسعة اجتماعی- زیست محیطی شهری از دیدگاه مدیران و کارشناسان تربیت بدنی استان اصفهان
بهرام صالح نیا زهرا کیوانیچکیدهگردشگری ورزشی در توسعه اجتماعی- زیست محیطی شهری در صورت وجود امکانات، نقش دارد و با توجه به وجود پتانسیل های مختلف می تواند موجبات توسعه مناطق و سایر منافع اجتماعی، زیست محیطی را فراهم آورد. هدف از این تحقیق بررسی نقش گردشگری ورزشی در توسعه ی اجتماعی- زیست محیطی شه أکثرچکیدهگردشگری ورزشی در توسعه اجتماعی- زیست محیطی شهری در صورت وجود امکانات، نقش دارد و با توجه به وجود پتانسیل های مختلف می تواند موجبات توسعه مناطق و سایر منافع اجتماعی، زیست محیطی را فراهم آورد. هدف از این تحقیق بررسی نقش گردشگری ورزشی در توسعه ی اجتماعی- زیست محیطی شهری از دیدگاه مدیران و کارشناسان تربیت بدنی استان اصفهان است. جامعه آماری این تحقیق را 200 نفر مدیران آژانس های مسافرتی و کارشناسان تربیت بدنی و گردشگری استان اصفهان تشکیل داد که براساس آمار اداره کل گردشگری و تربیت بدنی در سال 1389 بود و نمونه تحقیق بر اساس جدول گرجسی و مورگان 132 نفر تعیین شد . ابزار اندازه گیری متغیرها پرسشنامه محقق ساخته بود، که اعتبار آن براساس ضریب کندال 89% محاسبه شد. روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی بود و داده های این تحقیق در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی بررسی شد. روش تحقیق با استفاده از تحلیل واریانس چندمتغیره مانوا، t تک متغیره، t هتلینگ، t همبسته، بررسی شد. یافته های تحقیق نشان داد که گردشگری ورزشی در توسعه اجتماعی با میانگین (40/4و42/3) و t تک متغیره (47/20) و در توسعه زیست محیطی با میانگین (78/3و78/2) و t تک متغیره (06/7) نقش داشت و در سطح 5 درصد بیش از سطح متوسط نقش داشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
401 - ارزیابی زیست محیطی با رویکرد اکوسیستمی و بومشناختی سرزمین"مطالعه موردی حوزه آبخیز کلیبر چای"
مهرداد اکبرزاده ساسان بابایی کفاکی جابر داودی علی فرامرزیاین پژوهش به منظورارزیابی سرزمین با دو رویکرد اکوسیستمی و بوم شناختی سیمای سرزمین صورت پذیرفت. بدین منظور منطقه مورد مطالعه دوبار و هربار با یک رویکرد مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از جمع آوری و تهیه داده ها و اطلاعات شاخص های کمی و کیفی سرزمین بی مقیاس و به صورت کمی تبدی أکثراین پژوهش به منظورارزیابی سرزمین با دو رویکرد اکوسیستمی و بوم شناختی سیمای سرزمین صورت پذیرفت. بدین منظور منطقه مورد مطالعه دوبار و هربار با یک رویکرد مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از جمع آوری و تهیه داده ها و اطلاعات شاخص های کمی و کیفی سرزمین بی مقیاس و به صورت کمی تبدیل شده و لایه محدودیت بر پایه منطق بولین در روی نقشه و در هر رویکرد اعمال گردید. برای این منظور با استفاده از اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سیستم حمایت گروهی، وزن شاخص ها در هر رویکرد با در نظر گرفتن ماتریس های سازگار و میزان خطای قابل قبول محاسبه گردید. نهایتاً ارزیابی با استفاده از وزن دهی برای شاخص ها در هر رویکرد با اعمال مدل جبرانی خطی صورت پذیرفت. داده های به دست آمده پس از اعمال ضرایب با مدل جبرانی خطی در هر رویکرد در چهار دسته از بالاترین ترجیح به پایین ترین ترجیح مرتب شدند و نتیجه به دست آمده پس از اعمال داده های حاصله در قالب یک نقشه ترکیبی از هر دو رویکرد و یک ماتریس مشخص شد. انتخاب قطر ماتریس به عنوان مناسب ترین سایت ها برای هر رویکرد مورد توصیه، داده های به دست آمده توسط نقشه ترکیبی را نیز تایید کرد. این تحقیق مناطق دارای ترجیح خوب، متوسط و ظعیف برای توسعه سرزمین را در حوزه آبخیز کلیبرچای مشخص نمود. نتایج این پژوهش 12/4985 هکتار از واحد هیدرولوژیک مورد مطالعه را که دارای مساحت 3/54872 هکتار می باشد، مناسب برای توسعه در هر رویکرد نشان داد. هم چنین بیشترین همپوشانی در پایین ترین ترجیحات در هر رویکرد مشاهده شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
402 - بررسی تاثیر ساختار مالکیت بر افشای گزارشگری اجتماعی و زیست محیطی با توجه به نقش تعدیل کنندگی افشا سرمایه فکری با تاکید بر رویکرد نوآفرینی در مسائل زیست محیطی
مهران معصومی کیان آرزو یگانههدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر ساختار مالکیت بر افشای گزارشگری اجتماعی و زیست محیطی با توجه به نقشتعدیل کنندگی افشا سرمایه فکری میباشد. قلمرو مکانی این تحقیق شرکت های پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سالهای بین 1394 تا 1399 بوده است . تحقیق حاضر در ز أکثرهدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر ساختار مالکیت بر افشای گزارشگری اجتماعی و زیست محیطی با توجه به نقشتعدیل کنندگی افشا سرمایه فکری میباشد. قلمرو مکانی این تحقیق شرکت های پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی سالهای بین 1394 تا 1399 بوده است . تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد،چنانچه طبقهبندی انواع تحقیقات بر اساس ماهیت و روش را مدنظر قرار گیرد، روش تحقیق حاضر از لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات توصیفی قرار داشته و ازنظر روش نیز در دسته تحقیقات همبستگی محسوب میگردد. در این پژوهش برای جمعآوری دادهها و اطالعات، از روش کتابخانهای استفاده شد. در بخش دادههای پژوهش از طریقجمعآوری دادههای شرکت های نمونه با مراجعه به صورتهای مالی، یادداشت های توضیحی و ماهنامه بورس اوراق بهادار انجام پذیرفت . بر اساس روش حذف سیستماتیک تعداد 107 شرکت بهعنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور توصیف و تلخیص دادههای جمعآوری شده از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفتهشده است . به منظور تحلیلدادهها ابتدا پیش آزمونهای ناهمسانی واریانس، آزمون F لیمر، آزمونهاسمن و آزمون جارک – برا و سپس از آزمون رگرسیون چند متغیره برای تائید و رد فرضیههای تحقیق )نرمافزار ایویوز ( استفاده گردیده است . خالصه نتایج تحقیق نشان داد، افشای سرمایه فکری بر رابطه بین ساختار مالکیت و افشای گزارشگری اجتماعی و زیست محیطی تأثیر مثبت و معناداری دارد تفاصيل المقالة