فهرس المقالات رباعیات خیام

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - واکاوی مفاهیم علمی و اعداد در رباعیات خیام، و ارتباط آن با چارچوب فکری او
  اشکان گرشاسبی
  حکیم عمر خیام نیشابوری به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان و رباعی سرایان قرن پنجم هجری، اگرچه به واسطه رباعیاتش شناخته شده است، اما بر بسیاری از علوم زمان خود تسلط داشت. رباعیات خیام به شیوه‌ای ساده و قابل درک برای همگان سروده شده است، اما واژگان و اصطلاحاتی در آن مشاه أکثر

  حکیم عمر خیام نیشابوری به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان و رباعی سرایان قرن پنجم هجری، اگرچه به واسطه رباعیاتش شناخته شده است، اما بر بسیاری از علوم زمان خود تسلط داشت. رباعیات خیام به شیوه‌ای ساده و قابل درک برای همگان سروده شده است، اما واژگان و اصطلاحاتی در آن مشاهده می‌شود که باوجود سادگی، گاهی دربردارنده مفاهیم علمی و تخصصی هستند. با بررسی این مفاهیم، از سویی می‌توان گوشه‌ای از اندیشه‌ها و جهان‌بینی این دانشمند برجسته را بازشناخت، و از سوی دیگر گواهیست بر نادرستی فرضیه‌ای که خیام دانشمند و خیام رباعی‌سرا را دو شخصیت مستقل در نظر می‌گیرد. در این مقاله که بر مبنای اطلاعات کتابخانه‌ای انجام گرفته است، ابتدا نظرات و گزارش‌های محققین و مورخین درباره ویژگی‌های شخصیتی خیام، و انگیزه‌های احتمالی سرایش رباعیات توسط وی بیان می‌شود، و سپس به واکاوی واژگان و مفاهیم علمی به کار رفته در رباعیات او، و هدف و کارکردهای آنها پرداخته شده است. بررسی این واژه‌ها که شامل نام افلاک و باورهای گذشتگان درمورد تأثیرات آنها، ویژگی‌های عناصر اربعه، اعداد، و مفاهیم علمی و فلسفی دیگر است، در شناخت چارچوب فکری و نگاه ژرف خیام به جهان یاری‌رسان خواهد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - سید قطب و شعر فارسی (تأملی بر آراء نقدی وی درباره‌ی شعر حافظ و خیام)
  فاروق نعمتی
  سید قطب از چهره های برجسته ی قرن بیستم است که علاوه بر اندیشه های دینی و سیاسی، دارای نظرات نقدیِ قابل تأمّلی در زمینة ادبیات و شعر است. او در رابطه با اشعار حافظ و خیام، دیدگاه های مهمی دارد و ضمن اینکه این دو سرایندة ایرانی را دارای مشربی عرفانی می داند، حافظ را به طو أکثر

  سید قطب از چهره های برجسته ی قرن بیستم است که علاوه بر اندیشه های دینی و سیاسی، دارای نظرات نقدیِ قابل تأمّلی در زمینة ادبیات و شعر است. او در رابطه با اشعار حافظ و خیام، دیدگاه های مهمی دارد و ضمن اینکه این دو سرایندة ایرانی را دارای مشربی عرفانی می داند، حافظ را به طور کلی، شاعری خوش مشرب و آمیخته از اندیشه های عاشقانه و غیبی دانسته، و خیام را نیز عارفی رنجور در جستجوی حقیقت گم شده ای می داند که در تاریکی ها، پرتوی از روشنایی را نمی یابد. این آراء، از یک سو، بیانگر آشنایی سید قطب با ادب و فرهنگ ایران زمین است؛ و از سویی دیگر، نشانِ از مطالعاتِ دقیق وی در رابطه با شاعرانِ سترگ ایرانی دارد. پژوهش حاضر، درنگی بر نظرات وی در مورد این دو شاعرِ بزرگ ایرانی است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - بازخوانی رباعیات خیام در چارچوب پُست‌مدرنیسم لیوتار
  عیسی چراتی احمدرضا یلمه ها
  در دیدگاه لیوتار، پست‌مدرنیسم یک وضعیت است نه یک دوره و بیشتر در حوزه اندیشه جای دارد تا عملکرد، لذا امکان نظری تسرّی این اندیشه از اجزای مفهومی آن به هر دوره‌ای مدّ نظر این مقاله است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و با بررسی همة‌ رباعیات خیام، در چارچوب مفهومی أکثر

  در دیدگاه لیوتار، پست‌مدرنیسم یک وضعیت است نه یک دوره و بیشتر در حوزه اندیشه جای دارد تا عملکرد، لذا امکان نظری تسرّی این اندیشه از اجزای مفهومی آن به هر دوره‌ای مدّ نظر این مقاله است. این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و با بررسی همة‌ رباعیات خیام، در چارچوب مفهومی پست‌مدرنیسم لیوتار، با معیار پنج وی‍ژگی طرد فراروایت، حقیقت متکثر، بی‌معنایی معنا، طرد هرگونه پیش‌فرض و شک‌اندیشی انجام شد. با بررسی رباعیات خیام مشخص شد که اندیشه خیام به میزان قابل توجهی (40 درصد رباعیات) هم‌راستا با تفکر پست‎مدرنیستی لیوتار است و در این میان وی‍ژگی‌های طرد فراروایت و شک‌اندیشی بیشترین سهم را دارند. این نکته از آن روی حائز اهمیت بوده است که با توجه به فاصلة زمانی حدود نهصد سال از زمان زیست این دو متفکر، به میزان قابل توجهی دو اندیشه هم‌راستا بوده‌اند و لذا تاییدکننده بی‌زمانی و لامکانی اندیشه است. تفاصيل المقالة