• فهرس المقالات حفاظت از منابع آب

      • حرية الوصول المقاله

        1 - واکاوی نقش ترویج کشاورزی در حفاظت از منابع آب کشاورزی: یک پژوهش کیفی در شهرستان کرمانشاه
        مریم شیرخانی رضا موحدی موسی اعظمی حمید بلالی
        هدف از انجام این پژوهش، واکاوی نقش ترویج کشاورزی در حفاظت از منابع آب کشاورزی در دشت ماهیدشت شهرستان کرمانشاه بود؛ که با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به شیوه قراردادی به انجام رسید. روش نمونه‌گیری در پژوهش حاضر از نوع نمونه‌گیری هدفمند بوده و به شیوه گلوله برفی اجرا شد. أکثر
        هدف از انجام این پژوهش، واکاوی نقش ترویج کشاورزی در حفاظت از منابع آب کشاورزی در دشت ماهیدشت شهرستان کرمانشاه بود؛ که با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به شیوه قراردادی به انجام رسید. روش نمونه‌گیری در پژوهش حاضر از نوع نمونه‌گیری هدفمند بوده و به شیوه گلوله برفی اجرا شد. گردآوری داده‌ها نیز به روش مصاحبه عمیق و نیمه-ساختارمند با مطلعان کلیدی از 10 سازمان مرتبط با بخش منابع آب کشاورزی در 4 گروه شغلی مدیران، کارشناسان، محققان و اساتید دانشگاه انجام گردید (51=N). تحلیل داده‌ها همزمان با گردآوری آن‌ها و با کمک نرم‌افزار MAXQDA-10 انجام شد. همچنین تحلیل محتوای اسناد مرتبط با موضوع پژوهش نیز صورت پذیرفت. بر اساس نتایج فرآیند تحلیل محتوای کیفی، 347 کد اولیه، 5 مقوله اصلی و 11 مقوله فرعی استخراج شد. این مقوله‌ها که معرف نقش ترویج کشاورزی در حفاظت از منابع آب کشاورزی هستند؛ عبارت از بهبود وضعیت فرهنگی-اجتماعی شامل فرهنگ‌سازی مصرف بهینه (39 کد)، افزایش مشارکت (29 کد) و ایجاد فرصت‌های اشتغال (22 کد)، بهبود وضعیت اقتصادی شامل افزایش تولید و بهره‌وری کشاورزی (26 کد) و افزایش درآمد (24 کد)، بهبود سیاست‌گذاری‌ها در زمینه توسعه کشاورزی (28 کد) و آب (37 کد)، بهبود تعاملات سازمانی و نهادی شامل سازمان‌های تحقیقات کشاورزی و دانشگاه‌ها (33 کد) و سازمان‌های غیردولتی و خصوصی (28 کد) و تغییر رفتارها در زمینه بهره‌برداری از منابع بنیادی تولید (42 کد) و روش‌های تولید ناپایدار در منطقه (28 کد) است. ایفای این نقش‌های کلیدی توسط ترویج کشاورزی، به منظور کمک به حل بحران آب، ضروری است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - طراحی الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار(مطالعه موردی: استان تهران)
        محمد یوسفی نژاد مریم لاریجانی سید محمد شبیری مهدیه رضایی
        زمینه و هدف: بحران آب یکی از مهمترین چالش های استان تهران است. مدیریت و آموزش آب مجازی در بسیاری از کشورها به عنوان یک اقدام برای غلبه بر کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی است. در ایران سرانه مصرف آب مجازی بخش کشاورزی حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط جهانی است. این پژوهش با أکثر
        زمینه و هدف: بحران آب یکی از مهمترین چالش های استان تهران است. مدیریت و آموزش آب مجازی در بسیاری از کشورها به عنوان یک اقدام برای غلبه بر کمبود آب خصوصاً در بخش کشاورزی است. در ایران سرانه مصرف آب مجازی بخش کشاورزی حدود 20 درصد بیشتر از حد متوسط جهانی است. این پژوهش با هدف طراحی الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی با رویکرد اقتصاد مقاومتی و توسعه پایدار به منظور آگاهی بهره برداران از آب مجازی و حفاظت از محیط زیست، منابع آبی و پایداری توسعه در سال 1400 انجام گردیده است.روش بررسی: روش مورد استفاده در این پژوهش ترکیبی بود. در فاز کیفی پژوهش به منظور شناسایی مؤلفه های اصلی و فرعی الگو از تکنیک نظریه داده بنیان استفاده گردید. برای جمع آوری داده ها در این فاز از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. نمونه گیری در مرحله کیفی، روش هدفمند گلوله برفی بود. جامعه آماری بخش کمّی شامل اساتید دانشگاه های مرتبط و کارشناسان و مدیران سازمان های اجرایی وزارت جهاد کشاورزی بود. بر اساس آمار و اطلاعات کسب شده تعداد مخاطبین در مجموع 360 تن بودند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 181 نفر تعیین گردید. پاسخ گویی از طریق پرسشنامه محقق ساخته طیف لیکرت 5 گزینه ای دو سویه بود.برای تجزیه و تحلیل داده ها در مرحله کمّی از شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، واریانس و فراوانی و درصد) و در مرحله استنباطی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد.یافته ها: نتایج مقایسه میانگین مؤلفه های بدست آمده حاصل از آزمون (t-test) نشان داد که بین میانگین موجود و مطلوب در تمامی مؤلفه ها تفاوت معناداری در سطح 1 درصد وجود دارد و وضعیت موجود آموزش مدیریت آب مجازی از شرایط مطلوب برخوردار نیست. اعتبار سازه های پرسشنامه با استفاده از روش روایی همگرا درسطح 49/0 و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای ترتیبی در سطح81/0 محاسبه شد. یافته های کیفی پژوهش نشان داد که 11 مؤلفه و 37 زیر مؤلفه تشکیل دهنده اجزای الگوی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی بودند. بر اساس بارهای عاملی استاندارد qvh(γ) به ترتیب مؤلفه های محتوای آموزش آب مجازی (97/0)، روش های آموزش آب مجازی (96/0)، اصول آموزش آب مجازی (92/0) بیشترین اهمیت را در تبیین الگوی آموزش آب مجازی داشتند. تحلیل عاملی تأییدی مؤلفه ها نیز نشان داد که مؤلفه های شناسایی شده دارای بار عاملی کافی جهت پیش‌بینی آموزش آب مجازی در بخش کشاورزی بود.نتیجه گیری: شاخص های برازش الگوی آموزش دربخش کشاورزی نشان داد که الگوی تدوین شده دارای برازش مطلوبی است و این الگو می تواند علاوه بر آگاهی رسانی و تغییر رفتار، نقشه راهی برای متولیان و کارگزاران فعالیت های آموزشی به بهره برداران آب مجازی در بخش کشاورزی باشد. با اجرای آموزش آب مجازی از طریق الگوی تدوین شده می توان انتظار داشت تا حد زیادی از اتلاف منابع آبی در بخش کشاورزی جلوگیری و از منابع طبیعی حفاظت شود، همچنین بر مبنای اسناد فرادستی فرصتی برای رسیدن به کشاورزی نوین، اقتصاد مقاومتی، توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - مبانی فقهی - حقوقی سیاست جنایی ایران برای مقابله با جرایم آبی
        فرزانه مرادی سید حسین هاشمی سید محمود میرخلیلی شهرداد دارابی
        جرایم آبی، جرایمی هستند که موضوع آنها منابع آبی اعم از سطحی و زیرزمینی است. به عبارت دیگر، هرگونه رفتار (اعم از فعل یا ترک فعل) که به نوعی منجر به از بین رفتن، تخریب، آلودگی و یا ورود هرگونه زیان و خسارت به منابع آبی شده و در قانون نیز برای آن مجازات تعیین شده باشد، مشم أکثر
        جرایم آبی، جرایمی هستند که موضوع آنها منابع آبی اعم از سطحی و زیرزمینی است. به عبارت دیگر، هرگونه رفتار (اعم از فعل یا ترک فعل) که به نوعی منجر به از بین رفتن، تخریب، آلودگی و یا ورود هرگونه زیان و خسارت به منابع آبی شده و در قانون نیز برای آن مجازات تعیین شده باشد، مشمول عنوان جرایم آبی خواهد بود. به تبع جرم‌انگاری این جرایم، مجازات انگاری نیز در نظام کیفری ایران برای آنها صورت گرفته است. بنابراین، مقابله با این جرایم صرفاً در برخورد کیفری خلاصه نمی‌شود و تمامی ابعاد، سطوح و ابزار سیاست جنایی (نه کیفری صرف) را می‌طلبد. علی‌رغم این امر، مشاهده بسیاری از بهره‌برداران غیرمجاز از منابع آب، حاکی از اعتقاد بسیاری از آنها به قانونی و شرعی بودن عمل ارتکابی و عدم اعتقاد قلبی به قوانین و مقرراتی است که آنها را از این عمل بازمی‌دارد، دلیل عمده ایشان، مجوز قانون مدنی برای بهره‌برداران از این منابع است که به عقیده آنها براساس منابع فقهی نگاشته شده است. به همین دلیل نگارنده بر آن شد که در این نوشتار، مبانی موجود در فقه و حقوق برای سیاست جنایی حمایت‌کننده از منابع آب برای نسل‌های فعلی و آتی و برخورد قانونی با متجاوزان را بررسی نماید. تفاصيل المقالة