فهرس المقالات تنگناها

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - تنگناهای طبیعی توسعه شهر لار (جنوب استان فارس)
  محمدرضا ثروتی
  شهر لار به عنوان بزرگترین مرکز سکونتی لارستان (در جنوب استان فارس) با ارتفاع متوسط 915 متر درسیستم زاگرس چین خورده و در دشت لار قرار دارد. شهر قدیم یا شهر تاریخی و باستانی لار در شمال غرب دشتو شهر جدید لار پس از رخداد زلزله سال 1339 و به دنبال ویرانی شهر قدیم بر روی مخر أکثر

  شهر لار به عنوان بزرگترین مرکز سکونتی لارستان (در جنوب استان فارس) با ارتفاع متوسط 915 متر درسیستم زاگرس چین خورده و در دشت لار قرار دارد. شهر قدیم یا شهر تاریخی و باستانی لار در شمال غرب دشتو شهر جدید لار پس از رخداد زلزله سال 1339 و به دنبال ویرانی شهر قدیم بر روی مخروط افکنه تنگ اسد درجنوب دشت لار به وجود آمد . تا سال 1335 حتی یک خانه مسکونی در روی این مخروط افکنه ساخته نشده بود. درحال حاضر نه فقط مخروط افکنه تنگ اسد به طور کامل بر اثر تاسیسات شهری اشغال شده است بلکهآپارتمان سازی در داخل دره تنگ اسد به طرف کوهستان که عرض دره بسیار محدود است و مورد تهدید سیل واقعمی شود نیز ادامه پیدا کرده است. از طرف دیگر این دو شهر در جهت شمالی و جنوبی به سمت یکدیگر توسعهمی یابد و در آینده به طور کامل به یکدیگر متصل خواهند شد.از عوامل محدودکننده توسعه شهر لار در دراز مدت، مناطق کوهستانی شمال و جنوب دشت لار است بهگونه ای که عرض متوسط این دشت حدود 6 کیلومتر می باشد. پدیده زلزله از نظر پتانسیل و بالفعل، ساخت و سازاصولی و مقاوم در برابر زلزله را می طلبد. شرایط آب و هوایی گرم و خشک ، تابستان های طاقت فرسا و کمبودمنابع آب به ویژه آب شرب از دیرباز مشکل اصلی شهر لار بوده است . خشکسالی های چند سال اخیر، نیز مساله راشدت بخشیده است . افزون بر آن، آب های سطحی و زیرزمینی به دلیل وجود سازندهای میشان، گچساران ومارن های میوسن حاوی گچ و نمک و نیز به دلیل وجود گنبدهای نمکی اینفراکامبرین اطراف لار، عمدتاً شور، قلیایی وسنگین هستند . در مقابل تنگناهای طبیعی، فرهنگ بالای شهرنشینی و به ویژه مشارکت عمومی و کمک هایچشم گیر مردمی برای توسعه در این شهر را باید در نظر گرفت . در این مقاله با بهره گیری از روش های معمول وخاص پژوهش های جغرافیایی و به ویژه با انجام سفرهای مکرر و متعدد به لارستان (شهر لار ) تنگناهای طبیعیمذکور از نزدیک بررسی شده است.برنامه ریزان شهری باید به حقایق محیط شهر لار و یا به عبارتی لارستان توجه نمایند و مسیر توسعه ای رادنبال نمایند که فرصت های برابر برای همه اهالی شهر فراهم شود و در برخورد با محیط زیست بوم مداری 1 رامقدم بر انسان محوری 2 دانسته و توسعه پایدار را ملاک عمل خود قرار دهند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - بررسی عوامل مؤثر بر سکونتگاه‌های زیستی روستایی (مطالعه موردی: شهرستان سردشت)
  شیرکــــو احمـــدی
  توجه به توسعه سکونتگاه های روستایی از ضرورت های محوری و انکارناپذیر توسعه منطقه ای و ملی در هر کشوری به شمار می رود؛ زیرا بین توسعه روستایی و شهری یک پیوستگی اساسی برقرار است که بدون داشتن نگاه ویژه به این پیوستگی، توسعه منطقه ای و ملی موفقیت آمیز نخواهد بود. توسعه سکون أکثر

  توجه به توسعه سکونتگاه های روستایی از ضرورت های محوری و انکارناپذیر توسعه منطقه ای و ملی در هر کشوری به شمار می رود؛ زیرا بین توسعه روستایی و شهری یک پیوستگی اساسی برقرار است که بدون داشتن نگاه ویژه به این پیوستگی، توسعه منطقه ای و ملی موفقیت آمیز نخواهد بود. توسعه سکونتگاه های روستایی فرآیندی پویا و همیشگی است که در آن علاوه بر جنبه های اقتصادی، بر جنبه های غیراقتصادی آن از طرف کارشناسان و صاحب نظران سفارش و تأکید فراوان شده است. از جمله مهم ترین این تأکیدها، شناخت قابلیت های سکونتگاه های روستایی با توجه خاص به نحوه برخورد با محیط طبیعی و توجه جدّی به ابعاد اصلی و کامل محیط روستا در مطالعات و برنامه ریزی ها قابل بیان هستند.این تحقیق با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با اتکاء به روش پیمایشی میدانی درصدد ارزیابی عوامل موثر بر سکونتگاه های زیستی روستایی مناطق کوهستانی در شهرستان سردشت می باشد. جامعه آماری این تحقیق روستاهای بالای 50 خانوار شهرستان سردشت به تعداد 856 خانوار است که از این تعداد 200 خانوار به عنوان نمونه انتخاب گردید. یافته های تحقیق نشان می دهد که در این روستا عواملی هم چون شیب زیاد زمین، کوهستانی بودن منطقه، عدم امکانات زیستی، فواصل زیاد روستاها از مرکز شهر و ... مسائل و مشکلات بسیاری را برای ساکنان منطقه به وجود آورده و روستاییان این منطقه را مجبور به مهاجرت کرده است. به طور کلی بین عوامل جغرافیایی همانند شیب زمین، جنس زمین، دسترسی سطح آموزشی و الگوهای زیستی رابطه معنی داری وجود دارد که الگوهای زیستی خاص را برای روستاهای منطقه ایجاد کرده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - تحلیل توانمندی ها و تنگناهای وضعیت پیاده راه صف ( باغ سپه سالار ) منطقه 12 تهران و روندآن در گذر زمان
  احمد پوراحمد شهلا عباسی
  وجود پیاده راه به ارتقای تصوی ذهنی افراد از شهر کمک کند , به گفته "جین جکوبز" شهر را میتوان از خیابانهایش شناخت پیاده راه صف به علت نگرش صرفا کالبدی و عدم توجه به بعد ذهنی منظر مورد بررسی قرار گرفت. هدف از تحقیق تحلیل توانمندی ها و تنگناها و مقایسه تطبیقی گذشته ، حال و أکثر

  وجود پیاده راه به ارتقای تصوی ذهنی افراد از شهر کمک کند , به گفته "جین جکوبز" شهر را میتوان از خیابانهایش شناخت پیاده راه صف به علت نگرش صرفا کالبدی و عدم توجه به بعد ذهنی منظر مورد بررسی قرار گرفت. هدف از تحقیق تحلیل توانمندی ها و تنگناها و مقایسه تطبیقی گذشته ، حال و اینده و ارائه استراتژی ها است. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی می باشد. یافته های تحقیق بیانگر ان است در وضعیت سابق نسبت به وضعیت فعلی میتوان به جذب مشتری به دلیل امکان ورود خودروسواران و شفافیت مسیر به دلیل وجود پانلهای نصب اگهی , باجه تلفن , حس تعلق ساکنان نسبت به محیط به دلیل وجود مالک در املاک تجاری , وجود اتحادیه اصناف در شرایط مطلوبی بود, ولی عدم تداوم عناصر زیباسازی شهری , فرسوده و متروکه بودن بسیاری از ساختمانها ، عدم دسترسی به پارکینگ ، سرویس بهداشتی , فضای سبز و نماز خانه از مشکلات فعلی پیاده راه است در قسمت دسترسی میتوان به ایجاد پارکینگ های طبقاتی با استفاده از پتانسیلهای کاربریهای متروکه, هموار سازی مسیر برای معلولین با طراحی نرده و حصارها , منع ورود موتورسیلکتها با نصب تابلوهای راهنمای در قسمت کالبد می توان به اعطای فرصتهای تشویقی به مالکین ساخت و ساز مشروط به توجه به خط اسمان , اعطای فرصتهای تشویقی مشروط به هماهنگی رنگ و فرم تابلوهای شهری , بهسازی ساختمانهای فرسوده تاریخی,توالی و تناسب مبلمان شهری با یکدیگر در بخش کاربریها میتوان به ایجاد کاربریهای ترکیبی, تخصیص ساختمانهای متروکه به فعالیتهای 24ساعته در بخش اقتصاد میتوان به تخصیص ساختمانها به کافی شاپها و فروشگاه ,چند منظوره کردن کاربریها, تعیین مالکیت اراضی متروکه و سرمایه گذاری در ان ها جهت جبران کاستی های کاربریهای شهری ,در گزینه اجتماعی میتوان به رنگهای ملایم و ارائه فعالیتهای تجاری بانوان مانند مانتوفروشی و طلا فروشی اشاره کرد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - تبیین چالش ها و راهکارها در گردشگری(مطالعه موردی شهر بروجرد)
  محمد مهرافزون
  در دنیای کنونی امروزه گردشگری یکی از مهم ترین و پر در آمدترین صنایع در میان جوامع بشری به حساب می آید و این صنعت به لحاظ ساختارهای اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی و فضایی نقش مهم و به سزایی در جهت بازدهی و توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور و شهرها دارد.در جهان کنونی گردشگری در زمینه أکثر

  در دنیای کنونی امروزه گردشگری یکی از مهم ترین و پر در آمدترین صنایع در میان جوامع بشری به حساب می آید و این صنعت به لحاظ ساختارهای اجتماعی،فرهنگی،اقتصادی و فضایی نقش مهم و به سزایی در جهت بازدهی و توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور و شهرها دارد.در جهان کنونی گردشگری در زمینه های گوناگون به سبب ترویج آبادانی و سازندگی و همچنین رشد و بالندگی سطح زندگی آینده مردم یک جامعه در بین آحاد کشورهای جهان از اهمیت و منزلت والایی برخوردار است و صاحب نظران و کارشناسان در امرجهانگردی،گردشگری شهری و شهرسازی توجه ویژه ای به صنعت گردشگری در سطح شهرهای کشور دارند. گسترش و توسعه گردشگری نیاز به داشتن زیرساخت ها و جاذبه های گردشگری دارد که در همین راستا بروجرد دارای جاذبه های گردشگری چون منابع طبیعی،تاریخی،زیارتی،اجتماعی و فرهنگی است.جاذبه های منابع طبیعی آن شامل رودخانه ها،دریاچه ها،چشمه ها،آبشارهای طبیعی،جلگه ها،کوهستان ها،اقلیم معتدل و...می باشد و منابع تاریخی و یادمانی آن را سکونت گاههای باستانی،بناهای تاریخی،یادمان های هنری و یادمان شهدا و منابع اعتقادی و زیارتی آن را نظیر زیارتگاهها،امامزاده ها،اماکن متبرکه،مقبرها و امثالهم در بر می گیرد همچنین آداب و رسوم،آئین های محلی و نیز هنرها و صنایع دستی متنوع محلی از جمله جاذبه های گردشگری شهر بروجرد محسوب می شود. هدف از نگارش این مقاله بیان مبانی نظری،کارکردها تبیین چالش ها و راهکارها در گردشگری بروجرد است و روش پژوهش در این مقاله توصیفی،تحلیلی و پیمایشی و با بهره گیری از مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی براساس مدل ماترسSWOT و نرم افزارهای مختلف از جمله GIs وSPSSمی باشد.ابن به صورت کاربردی نگاشته شده است و دیگر هدف از آن شناساییچالش ها و جاذبه هایگردشگریبرای ارتقای سطح کیفی و کمی توسعه گردشگری به ویژه شهر مورد مطالعه بروجرد می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - تنگناهای طبیعی توسعه‌ی فیزیکی شهر پاوه با تأکید بر عوارض ژئومورفولوژی
  امجد ملکی بیان عزیزی
  توپوگرافی و عوارض ژئومورفولوژی در مکان گزینی، گسترش، توسعه ی فیزیکی و مورفولوژی شهرها تأثیر بسزایی دارند. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی تنگناهای طبیعی(ژئومورفولوژی) و پیشنهاد مکان های مناسب جهت تعیین سمت توسعه فیزیکی شهر پاوه دراستان کرمانشاه می باشد. محدوده ی مطالعه أکثر

  توپوگرافی و عوارض ژئومورفولوژی در مکان گزینی، گسترش، توسعه ی فیزیکی و مورفولوژی شهرها تأثیر بسزایی دارند. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی تنگناهای طبیعی(ژئومورفولوژی) و پیشنهاد مکان های مناسب جهت تعیین سمت توسعه فیزیکی شهر پاوه دراستان کرمانشاه می باشد. محدوده ی مطالعه شده شامل شهر پاوه تا سال 1384 تا شعاع یک کیلومتری آن می باشد. در این پژوهش، بررسی تنگناها ی طبیعی توسعه ی فیزیکی شهر پاوه در طی 50 سال و در دو دوره ی زمانی شامل دوره های اول، از سال 1334 تا 1371 و دوره ی دوم از سال 1371 تا 1384 مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور لایه های اطلاعاتی(داده های) توپوگرافی (شیب، جهت شیب، ارتفاع) همچنین لایه های ژئومورفولوژی (گسل، رودخانه، پادگانه های آبرفتی) با استفاده از تصاویر ماهواره ای، عکس های هوایی و عملیات میدانی تهیه سپس با استفاده از(روش) مدل AHP و نرم افزار GIS توسعه ی فیزیکی شهر در دوره های مختلف در ارتباط با عوارض ژئومورفولوژی و توپوگرافی بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که در مناطقی از شهر توسعه فیزیکی در گذشته مناسب با عوارض ژئومورفولوژی و توپوگرافی نمی باشد و شهر در معرض خطر مخاطرات محیطی قرار گرفته است. علاوه بر این در این پژوهش توسعه فیزیکی شهر طبق روند دوره های گذشته با روند پیش بینی شده براساس اصول علمی با روش AHP نیز مقایسه گردیده و مناسب ترین مکان با توجه به عوامل (لایه ها) موثر نیز پیشنهاد گردید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - محدودیت های ژئومورفولوژیک و رشد فیزیکی شهر تویسرکان با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS)و مدل رقومی ارتفاعی (DEM)
  سید حسن صدوق علی فهیم
  یکی از مشکلات عمده در برنامه ریزی شهری با توجه به رشد جمعیّت و کمبود امکانات زیربنایی تعیین جهت مناسب رشد فیزیکی شهر برای جواب گویی به نیازهای فعلی و پیش بینی برای نیازهای آینده می باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناخت پدیده ها و فرآیندهای ژئومورفولوژیک مؤثر بر توسعه ی شهری و أکثر

  یکی از مشکلات عمده در برنامه ریزی شهری با توجه به رشد جمعیّت و کمبود امکانات زیربنایی تعیین جهت مناسب رشد فیزیکی شهر برای جواب گویی به نیازهای فعلی و پیش بینی برای نیازهای آینده می باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناخت پدیده ها و فرآیندهای ژئومورفولوژیک مؤثر بر توسعه ی شهری و تحلیل امکانات و محدودیّت هایی است که این عوامل برای توسعه ی شهری فراهم می کنند. در این پژوهش شهر تویسرکان واقع در نیمه جنوبی استان همدان به دلیل وجود تنگناهای ژئومورفولوژیک در جهات مختلف توسعه شهری به عنوان نمونه ی موردی، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. در این پژوهش سعی شده با مطالعه ی فرآیندهای ژئومورفولوژیک منطقه و محدوده ی شهر تویسرکان، با استفاده از مطالعه میدانی و بررسی نقشه های شهر و منطقه، به کمک سیستم جغرافیایی (GIS) محدودیّت های ژئومورفولوژیک موجود درجهات مختلف توسعه ی شهر تویسرکان مشخص شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که شهر تویسرکان از سمت شرق و شمال و شمال شرقی به ارتفاعات محدود می‌گردد و عامل توپوگرافی در این جهات به عنوان عارضه طبیعی، عامل عدم توسعه شهر تلقی می‌شود. از سوی دیگر فیزیوگرافی منطقه باعث شده است که در سمت غرب، جنوب، جنوب غربی و شرقی که سطح ارتفاعات به حداقل می‌رسند، اراضی در دشت واقع شده‌ وقابلیت مناسب و لازم را برای کشاورزی داشته و درحال حاضر نیز مورد بهره برداری قرارگیرند. بنابراین در این جهات نیز وجود اراضی مناسب برای کشاورزی و باغداری در دامنه ها وحاشیه دره ها، عامل محدود کننده توسعه شهر تلقی می‌گردد. بدین ترتیب شهر تویسرکان محدودیّت های فیزیوگرافیک از یک سو و از سوی دیگر با هدف حفظ اراضی کشاورزی و باغی، از محدودیّت توسعه برخوردار است. پذیرش موانع یاد شده و نگاهی به نقشه توپوگرافی منطقه ذهن را بدین سو هدایت می کند که سمت و سوی توسعه ی کالبد شهر در جهت شمال، شمال غربی و جنوب شرقی با موانع کم تری مواجه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - تحلیل توان های اکوتوریستی گسترۀ هشتجین خلخال با رویکرد تکنیک SWOT
  رسول صمدزاده آتوسا بیگدلی بهنام فتحی
  در گوشۀ جنوبی استان اردبیل و شهرستان خلخال از خط الرأس ارتفاعات آق داغ تا سواحل رود قزل اوزن، پهنۀ کوهستانی منحصر به فردی با مرکزیت سیاسی شهر هشتجین وجود دارد که در حال حاضر علیرغم وجه تمایز آن با بقیۀ نقاط استان به لحاظ وجود برخی ویژگی های سرزمینی خاص، در انزوای کامل ج أکثر

  در گوشۀ جنوبی استان اردبیل و شهرستان خلخال از خط الرأس ارتفاعات آق داغ تا سواحل رود قزل اوزن، پهنۀ کوهستانی منحصر به فردی با مرکزیت سیاسی شهر هشتجین وجود دارد که در حال حاضر علیرغم وجه تمایز آن با بقیۀ نقاط استان به لحاظ وجود برخی ویژگی های سرزمینی خاص، در انزوای کامل جغرافیایی به حیات نیمه جان خود ادامه می دهد. اختلاف ارتفاع مکانی 2400 متری در مسافت اندک 7 کیلومتری به همراه گستردگی درۀ عمیق قزل اوزن با راستای مداری باختری - خاوری که به عنوان یک تلۀ رطوبتی عمل می نماید، پهنه های آب و هوایی و چشم اندازهای محیطی، به ویژه اکوسیستم جنگلی تیپ زاگرسی تقریباً متفاوتی با الگوی کلی آذربایجان و استان اردبیل را خلق کرده است، به طوری که در برخی موارد مناطق رقیب پیرامونی از چنین ویژگی ها و توانمندی ها بی بهره بوده و توان رقابت با آن را ندارند. شناخت این توانمندی و چشم اندازهای محیطی و سهم و جایگاه آن ها در توسعۀ پایدار منطقه با رویکرد برنامه ریزی اکوتوریسم و ارائه راهکارهای لازم در راستای حذف یا به حداقل رساندن تنگناها و استفاده از فرصت ها به منظور رفع تهدیدها، هدف اصلی پژوهش حاضر است که در قالب تکنیک SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بدیهی است که در صورت بهره برداری از جاده ی ارتباطی اردبیل - زنجان و اتصال استان به شاهراه ایران - اروپا و طبیعتاً محدودۀ مورد مطالعه به مراکز جمعیتی عمده و با تغییر این نگرش که توسعه صرفاً به مراکز استان ها و یا برخی مناطق خاصی محدود نمی گردد، می توان به کالبد این گستره ی تقریباً فراموش شده، روح دوباره ای بخشید. اساس این پژوهش بر پایۀ مشاهدات و مطالعات میدانی استوار بوده و در آن از عکس های هوایی 55000: 1، تصاویر ماهواره ای 100000: 1، نقشه های توپوگرافی 50000 :1 و زمین شناسی 100000: 1 نیز استفاده شده است. نقشه های موجود در متن پژوهش نیز از نرم افزار ARC GIS تهیه گردیده است. تفاصيل المقالة