فهرس المقالات اهل بیت (ع)

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - ابوالحسن علی بن مهدی مامطیری ادیب و مُحَدثی گمنام از قرن چهارم هجری
  مصطفی معلّمی
  ابوالحسن علی بن مهدی مامطیری ادیب و محدث گمنام طبرستانی در قرن چهارمهجری می زیسته است . نسخه ای از کتاب نزهة الابصار و محاسن الآثار به قلم این ادیب بهتازگی پیدا شده و یکی از نسخه پژوهان ایرانی آن را معرفی کرده ولی تاکنون به چاپنرسیده است . در این پژوهش شرح حال و آثار اد أکثر

  ابوالحسن علی بن مهدی مامطیری ادیب و محدث گمنام طبرستانی در قرن چهارمهجری می زیسته است . نسخه ای از کتاب نزهة الابصار و محاسن الآثار به قلم این ادیب بهتازگی پیدا شده و یکی از نسخه پژوهان ایرانی آن را معرفی کرده ولی تاکنون به چاپنرسیده است . در این پژوهش شرح حال و آثار ادیب یادشده با نگاهی به کتابنزهة الابصار مورد توجه قرار گرفته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - دین در اندیشه جواهری و شهریار (بررسی و تطبیق)
  مهدی ممتحن حسین محمدیان محمدامین رودینى
  به جهت اوضاع مشابه اجتماعی و فرهنگی دو ملت ایران و عراق، در این مقاله سعی شده است تا با تکیه بر مضامین دینی اشعار محمد مهدی جواهری و محمد حسین شهریار، موارد اشتراک و اختلاف دیدگاه این دو شاعر بزرگ در مورد دین مورد بررسی قرار گیرد. جواهری در شعر خود به بیان موضوعاتی چون أکثر

  به جهت اوضاع مشابه اجتماعی و فرهنگی دو ملت ایران و عراق، در این مقاله سعی شده است تا با تکیه بر مضامین دینی اشعار محمد مهدی جواهری و محمد حسین شهریار، موارد اشتراک و اختلاف دیدگاه این دو شاعر بزرگ در مورد دین مورد بررسی قرار گیرد. جواهری در شعر خود به بیان موضوعاتی چون خرافه زدایی و قشر زدایی دینی می‌پردازد، در این زمینه جواهری به دنبال اصلاح در دین می‌باشد. همچنین نگاه شهریار در اشعار دینی، نوعی نگاه بنیادین است و به تبیین و توضیح شاخص‌های اصلی دین می‌پردازد. این مقاله تطبیقی است میان اندیشه‌های دینی این دو شاعر نو کلاسیک که با حفظ سنت و نگاهداشت نظام فنّی شعر قدیم با طرح اندیشه‌های نو در شعر خویش، قصد اصلاح جامعه‌ی محروم و خرافه گرا و پر آشوب کشور خود را داشتند و اشعار خود را در خدمت مردم قرار دادند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - بررسی و حل تناقض‌های موجود در روایات تفسیری اهل بیت (ع) (مطالعة موردی: تفسیر نورالثقلین)
  الهام زرین کلاه
  10.30495/qsf.2023.1984680.3014
  از تفاسیر مشهور و مورد توجه روایی شیعه، نورالثقلین است که مفسر در آن با نقل روایات اهل بیت(ع) و بعضاً صحابه، به تفسیر آیات قرآن پرداخته است. اثرپذیری حویزی، از گرایشات اخباری‌گری، باعث شده که بدون توجه به سند و متن و بررسی صحت و سقم آن، احادیثی را نقل کند که گاهاً متناق أکثر

  از تفاسیر مشهور و مورد توجه روایی شیعه، نورالثقلین است که مفسر در آن با نقل روایات اهل بیت(ع) و بعضاً صحابه، به تفسیر آیات قرآن پرداخته است. اثرپذیری حویزی، از گرایشات اخباری‌گری، باعث شده که بدون توجه به سند و متن و بررسی صحت و سقم آن، احادیثی را نقل کند که گاهاً متناقض بوده و منجر به نسبت‌دادن دیدگاه‌های متفاوت در یک موضوع به ائمه(ع) و در نتیجه سردرگمی مخاطب شود. البته مفسر خود به این موضوع در تفسیر اذعان داشته، اما در رفع آن نکوشیده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش با بکارگیری روش کتابخانه‌ای، تجزیه و تحلیل داده‌ها ضمن استخراج روایات تفسیری متناقض، به ارزیابی و تحلیل آن پرداخته و به این نتیجه دست‌یافته-ایم که از حدود 6418 روایت منقول از ائمه (ع) در 15 جزء ابتدایی قرآن این تفسیر، 19% (حدود 1200 روایت) مشمول موارد تفاوت‌های ظاهری بوده که اکثراً با روش‌های جمع ظاهری حل می‌شود. در نهایت حدود 2/7 % آن شامل تناقضات می‌باشد که غالباً با معیارهایی همچون تطابق با قرآن، سایر روایات، عقل، گفتار مفسران، ترجیح سند و... قابل حل است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - جایگاه اهل بیت(ع) و عارفان بزرگ اسلامی در اشعار عرفانی قاسم انوار
  یدالله بهمنی مطلق
  قاسم انوار (837- 757 هـ ق.) از عارفان و شاعران بزرگ ایران در عصر تیموریان، جامع عرفان و ادب خراسان، آذربایجان و گیلان است و در اشعار خود تلفیقی از اندیشه­های ابن عربی در بارة انسان کامل و وحدت وجود را در کنار طریقت کبرویة خراسان و صفویة آذربایجان و نهضت­های شیعی ارائه م أکثر

  قاسم انوار (837- 757 هـ ق.) از عارفان و شاعران بزرگ ایران در عصر تیموریان، جامع عرفان و ادب خراسان، آذربایجان و گیلان است و در اشعار خود تلفیقی از اندیشه­های ابن عربی در بارة انسان کامل و وحدت وجود را در کنار طریقت کبرویة خراسان و صفویة آذربایجان و نهضت­های شیعی ارائه می­دهد. او در دیوان خود از عارفان و صوفیان بزرگ اسلام چون حسین بن منصور حلاج، بایزید بسطامی، غزالی و بشر حافی به نیکی و احترام یاد می­کند و غالباً اندیشه­های والای آنان را می­ستاید، از طرفی به امامان شیعه چون امام علی(ع)، امام حسین(ع)، امام جعفر صادق (ع) و امام مهدی(عج) ابراز ارادت می­نماید. در بین اهل بیت بیش از همه به حضرت علی (ع) اقتدا نموده و یک غزل عارفانه به آن امام همام اختصاص داده است که در آن به صراحت خود را پیرو راستین ایشان قلمداد کرده است. قاسم که در شاعری پیرو شاعران بزرگ سبک عراقی است، بیشترین گرایش در اشعارش به شاعران عارفی چون مولانا، حافظ و سنایی مشهود است. مطالعة این ابعاد در دیوان اشعار قاسم انوار ما را به بسیاری از زوایای پنهان اندیشة او رهنمون خواهد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - مراحل نماز از دیدگاه سید حیدر آملی و مقایسه آن در احادیث اهل بیت علیهم السلام.
  اکرم اقدسی رقیه عبدی
  رویکردهای باطنی و شیوه‌های ژرف نگرانِ به متون مقدس و ارکان عبادی دین، از شاخصه‌های تفکر عرفانی است که البته هرگز به معنای غفلت از ظواهر دین و شریعت و تخطی از احکام شرعی نیست. این ادعا در بررسی نظریات و تعالیم عارفان در همه حوزه‌های ارکان دینی اسلام قابل‌مشاهده است. در ت أکثر

  رویکردهای باطنی و شیوه‌های ژرف نگرانِ به متون مقدس و ارکان عبادی دین، از شاخصه‌های تفکر عرفانی است که البته هرگز به معنای غفلت از ظواهر دین و شریعت و تخطی از احکام شرعی نیست. این ادعا در بررسی نظریات و تعالیم عارفان در همه حوزه‌های ارکان دینی اسلام قابل‌مشاهده است. در تعالیم عرفانیِ صحیح در کنار تبیین طریقت و حقیقت، حفظ ظواهر شریعت به‌وضوح مشهود است. موضوعی که جایگاه خاصی را نیز در سیره و روایات اهل بیت (ع) به خود اختصاص داده است. ایشان به حفظ مراتبِ عبادت توجه داشته و همه عباد را به فراخور احوالشان به سیر در بطون دین سوق می‌دهند. این پژوهش با شیوه کتابخانه‌ای و با رویکرد نقلی ـ تحلیلی به بررسی نماز و مطابقت مراتب آن از منظر سید حیدر آملی و اهل بیت (ع) پرداخته است. حاصل بررسی‌ها نشان می‌دهد که وی به‌عنوان تربیت‌یافته مکتب اسلام ناب، قرائتی کاملاً همسو با آموزه‌های اهل بیت (ع) ارائه داده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - تحلیلی بر مناط بدعت و مشروعیت مناسک عزاداری
  ایران سلیمانی سیده صدیقه سید کاظمی اردبیلی
  عزاداری و برپایی مجالس به‌پاس تعظیم و احترام فرد یا گروهی است، که در قالب مداحی سخنرانی، سینه‌زنی و غیره انجام می‌شود. همچنین به دلیل نقش سازنده فردی و اجتماعی و فرهنگی آن، جایگاه ویژه‌ای در مکتب اسلام و سیره اهل‌بیت دارد. اما برخی اعمال خارج از توصیه‌ها و احکام دین در أکثر

  عزاداری و برپایی مجالس به‌پاس تعظیم و احترام فرد یا گروهی است، که در قالب مداحی سخنرانی، سینه‌زنی و غیره انجام می‌شود. همچنین به دلیل نقش سازنده فردی و اجتماعی و فرهنگی آن، جایگاه ویژه‌ای در مکتب اسلام و سیره اهل‌بیت دارد. اما برخی اعمال خارج از توصیه‌ها و احکام دین در مراسم‌های عزاداری که به نام دین و به عنوان دستور دینی معرفی و عمل شود بدعت محسوب شده و ضروری است نحوه عزاداری‌ها اصلاح و بدعت‌ها از آن زدوده شود. این تحقیق با هدف بررسی مناط بدعت و مشروعیت مناسک عزاداری به روش توصیفی – تحلیلی انجام شد. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که گریه کردن، نوحه سرایی و مرثیه خوانی و عزاداری طبق آیات قرآن احادیث شیعه و سنی برای اهل بیت (ع) نه تنها ممنوع نیست بلکه دارای فضیلت خاصی است که این فضیلت شامل تعزیه داران واقعی خواهد گردید. و نیز از مصادیق شعائر الهی، مودّت و محبّت به اهل بیت علیهم السّلام و مبارزه با ظلم و ستم است که در قرآن به آنها سفارش شده است و می‌توان مشروعیت عزاداری را در اسلام اثبات کرد. اما در زمینه بروز بدعت‌ها و خرافات در عزاداری می‌توان چنین نتیجه گرفت که از نظر اکثر فقهای عظام حکم اولیه در مورد بدعت‌ها از جمله قمه زنی و هر نوع عمل نامتعارف در عزاداری‌ها، حرمت است و در هیچ یک از فرمایش معصومین (ع) پیرامون فضیلت عزاداری بر امام حسین (ع) به امری غیر از گریه کردن و زیارت کردن قبر مطهّرشان توصیه نشده است . تفاصيل المقالة